Wynikowy plan nauczania do podręcznika Puls Ziemi 3

Transkrypt

1 Wynikowy plan do podręcznika Puls Ziemi 3 1

2 Granice Europy i echy położenia Powierzchnia udowa geologiczna na tle Europy Najważniejsze wydarzenia geologiczne na obszarze Zlodowacenia i formy polodowcowe Wpływ zlodowaceń na rzeźbę powierzchni echy ukształtowania powierzchni Pasowość ukształtowania powierzchni Niziny, wyżyny, góry Warunki klimatyczne i wody powierzchniowe Europy zynniki klimatotwórcze Przejściowość klimatyczna WYNKOWY PLN PRY Z GEOGRF O PULSU ZEM 3 2 ział programu:.polożenie oraz środowisko przyrodnicze Europy i 11 wymienia i wskazuje na mapie państwa sąsiadujące z Polską podaje nazwy skrajnych punktów i Europy oraz wskazuje je na mapie określa współrzędne geograficzne skrajnych punktów i Europy opisuje przebieg granicy Europy z zją oraz podaje nazwy głównych jednostek tektonicznych Europy i i wskazuje je na mapie wymienia nazwy er, w których wystąpiły ruchy górotwórcze podaje nazwy górotworów kaledońskich, hercyńskich i alpejskich i wskazuje je na mapie wybiera najważniejsze wydarzenia geologiczne z tabeli stratygraficznej podaje nazwy zlodowaceń i wskazuje ich zasięgi na mapie podaje nazwy form polodowcowych wskazuje na ilustracji formy rzeźby młodoglacjalnej wymienia cechy rzeźby powierzchni podaje nazwy i wskazuje na mapie pasy ukształtowania powierzchni podaje nazwy krain geograficznych w poszczególnych pasach i wskazuje je na mapie wymienia czynniki klimatyczne wymienia strefy klimatyczne Europy podaje nazwy głównych rzek i wskazuje je na mapie podaje sposoby zasilania rzek wymienia czynniki kształtujące klimat opisuje cechy klimatu przejściowego omawia rozkład temperatury powietrza i opadów na podstawie map klimatycznych wymienia klimatyczne pory roku rozróżnia rodzaje wiatrów lokalnych kreśli klimatogramy na podstawie danych liczbowych podaje nazwy głównych rzek oraz ich dopływów i wskazuje je na mapie opisuje sposoby zasilania rzek wskazuje ważniejsze jeziora i kanały na mapie wymienia typy jezior ze względu na genezę mis jeziornych podaje sposoby wykorzystania wód podziemnych opisuje położenie fizyczno-geograficzne i polityczne oblicza rozciągłość równoleżnikową i południkową i Europy oblicza różnicę czasu słonecznego między skrajnymi punktami porównuje powierzchnię z innymi państwami Europy opisuje główne jednostki tektoniczne i Europy wykazuje związki między budową a dziejami geologicznymi opisuje najważniejsze wydarzenia geologiczne na terenie opisuje warunki powstania form polodowcowych rozróżnia formy polodowcowe objaśnia pochodzenie form polodowcowych analizuje i porównuje cechy krajobrazu staroglacjalnego i młodoglacjalnego wykazuje wpływ przeszłości geologicznej na ukształtowanie powierzchni analizuje profil terenu wykazuje pasowość ukształtowania powierzchni porównuje cechy rzeźby poszczególnych pasów charakteryzuje strefy klimatyczne wyjaśnia przyczyny zróżnicowania temperatury powietrza oraz opadów atmosferycznych porównuje warunki klimatyczne miejscowości na podstawie klimatogramów analizuje przyczyny zróżnicowania wielkości przepływu wody w rzekach na podstawie wykresów wyjaśnia wpływ czynników klimatycznych na cechy klimatu wykazuje przejściowość klimatyczną omawia klimat wybranych regionów na podstawie map klimatycznych ocenia zasoby wód wyjaśnia przyczyny asymetrii dorzeczy Wisły i Odry wyjaśnia procesy powstania polskich jezior porównuje długości głównych rzek oraz powierzchnię i głębokości wybranych jezior ocenia stopień wykorzystania wód powierzchniowych i podziemnych V V

3 echy klimatu harakterystyka wód powierzchniowych i podziemnych echy sieci rzecznej Typy genetyczne jezior Znaczenie wód powierzchniowych i podziemnych w gospodarce ludzi Morze ałtyckie Typy wybrzeży Znaczenie ałtyku harakterystyka roślinności i gleb Główne typy gleb Klasyfikacja bonitacyjna gleb Świat roślin i zwierząt Lesistość Ochrona zasobów naturalnych Pobrzeża Południowobałtycki e Pojezierza e Niziny Środkowopolskie Wyżyny e Kotliny Podkarpackie kreśli diagramy ilustrujące długość rzek określa położenie geograficzne ałtyku wymienia cechy geograficzne ałtyku wymienia typy wybrzeży i wskazuje miejsca ich występowania na mapie omawia korzyści z nadmorskiego położenia miejscowości wyjaśnia przyczyny zanieczyszczenia ałtyku podaje nazwy stref roślinnych wymienia nazwy gleb strefowych i astrefowych wskazuje na mapie rozmieszczenie potencjalnej roślinności naturalnej wskazuje na mapie rozmieszczenie głównych typów gleb wymienia czynniki glebotwórcze opisuje przy pomocy mapy rozmieszczenie głównych typów gleb rozróżnia typy gleb ze względu na ich żyzność podaje przyczyny degradacji gleb i sposoby jej zapobiegania wymienia typy zbiorowisk roślinnych wskazuje na mapie zasięgi występowania wybranych gatunków drzew wskazuje na mapie regiony, które cechują się największą lesistością wymienia gatunki chronione zwierząt wyjaśnia potrzebę ochrony gatunkowej roślin i zwierząt 3 ział programu:. harakterystyka regionów fizycznogeograficznych 8 podaje nazwy i wskazuje na mapie regiony pobrzeży wymienia najważniejsze cechy krajobrazu pobrzeży wymienia atrakcje turystyczne pobrzeży wskazuje na mapie najważniejsze miasta pobrzeży przedstawia informacje o wybranych miastach pobrzeży podaje nazwy i wskazuje na mapie regiony pojezierzy wyróżnia cechy rzeźby młodoglacjalnej pojezierzy rozróżnia formy polodowcowe podaje nazwy jezior polodowcowych i wskazuje je na mapie wyjaśnia zróżnicowanie zasolenia i temperatury wody w ałtyku opisuje proces formowania się wybrzeża szerowego wskazuje sposoby ochrony wód ałtyku wyjaśnia zależność między klimatem a szatą roślinną omawia zmiany szaty roślinnej wywołane działalnością człowieka ocenia żyzność gleb dokonuje klasyfikacji gleb analizuje profil glebowy ocenia przydatność rolniczą głównych typów gleb porównuje zbiorowiska roślinne na obszarach nizinnych i w górach ocenia lesistość uzasadnia konieczność ochrony roślin i zwierząt analizuje mapę geologiczną oraz geomorfologiczną i na ich podstawie omawia czynniki rzeźbotwórcze wyjaśnia genezę Żuław Wiślanych wyjaśnia genezę wydm i jezior przybrzeżnych porównuje cechy i genezę wybrzeża klifowego i płaskiego ocenia walory turystyczne pobrzeży ocenia możliwości rozwoju gospodarki pobrzeży wyjaśnia genezę rzeźby pojezierzy omawia zróżnicowanie krajobrazowe w pasie pojezierzy V V V V

4 Karpaty i Pogórze Karpackie Sudety i Przedgórze Sudeckie Położenie i środowisko przyrodnicze regionów fizycznogeograficzn ych Specyficzne cechy krajobrazu regionów fizycznogeograficzn ych Gospodarka w regionie i jej związek z położeniem oraz środowiskiem przyrodniczym Miasta regionów fizycznogeograficzn ych i ich funkcje egradacja środowiska w regionach fizycznogeograficzn ych Ochrona przyrody w regionach fizycznogeograficzn ych Opisujemy swój region Środowisko przyrodnicze regionu ziedzictwo kulturowe regionu opisuje na podstawie mapy zróżnicowanie klimatyczne pojezierzy wymienia i wskazuje na mapie kompleksy leśne pojezierzy wymienia atrakcje turystyczne pojezierzy podaje nazwy wybranych miast pojezierzy i wskazuje je na mapie opisuje wybrane miasta pojezierzy podaje nazwy regionów nizin i wskazuje je na mapie wymienia cechy krajobrazu staroglacjalnego opisuje przy pomocy mapy zróżnicowanie klimatyczne nizin podaje nazwy i wskazuje na mapie kompleksy leśne nizin podaje nazwy miast nizin i wskazuje je na mapie omawia rozmieszczenie ośrodków i okręgów przemysłowych na podstawie mapy gospodarczej omawia wybrane miasta nizin podaje nazwy regionów wyżyn i wskazuje je na mapie wymienia cechy krajobrazu wyżyn omawia przy pomocy mapy budowę geologiczną wyżyn opisuje na podstawie mapy zróżnicowanie klimatyczne wyżyn wymienia atrakcje turystyczne wyżyn omawia związki między wydobyciem surowców mineralnych a lokalizacją przemysłu podaje nazwy i wskazuje na mapie najważniejsze miasta wyżyn opisuje wybrane miasta wyżyn podaje nazwy kompleksów leśnych wyżyn i wskazuje je na mapie wskazuje i wydziela na mapie mniejsze jednostki regionalne gór opisuje na podstawie mapy budowę geologiczną gór odtwarza na podstawie przekroju geologicznego przeszłość geologiczną Tatr podaje przykłady skał występujących w Karpatach opisuje na podstawie ilustracji cechy rzeźby wysokogórskiej omawia na podstawie mapy cechy klimatu górskiego wymienia atrakcje turystyczne Karpat wymienia i wskazuje na mapie ośrodki turystyczne Karpat omawia wybrane miejscowości Karpat określa na mapie położenie Sudetów opisuje przy pomocy mapy przeszłość geologiczną i budowę geologiczną Sudetów omawia charakterystyczne formy rzeźby terenu Sudetów wyróżnia w oparciu o mapę klimatyczną cechy klimatu Sudetów wskazuje na mapie rejony eksploatacji bogactw mineralnych wymienia atrakcje turystyczne Sudetów podaje nazwy i wskazuje na mapie ważniejsze miejscowości wyjaśnia genezę jezior w pasie pojezierzy ocenia walory krajobrazowe i przyrodnicze pojezierzy ocenia możliwości rozwoju gospodarczego pojezierzy wyjaśnia różnice między krajobrazem staroglacjalnym a młodoglacjalnym omawia czynniki rzeźbotwórcze wyjaśnia proces zarastania jezior ocenia walory przyrodnicze nizin ocenia możliwości rozwoju gospodarczego pasa nizin wykazuje związki między budową geologiczną a rzeźbą terenu wyjaśnia zróżnicowanie krajobrazu pasa wyżyn opisuje proces rozwoju rzeźby krasowej opisuje wpływ gospodarczej działalności człowieka na krajobraz Wyżyny Śląskiej przedstawia propozycje zagospodarowania terenów zdegradowanych przez działalność człowieka uzasadnia konieczność ochrony przyrody w pasie wyżyn ocenia możliwości rozwoju gospodarczego w pasie wyżyn omawia na podstawie mapy geologicznej budowę kotlin wyjaśnia genezę kotlin wyjaśnia rolę rzek w kształtowaniu krajobrazu kotlin ocenia możliwości rozwoju gospodarki w kotlinach ukazuje zależności między budową geologiczną a cechami rzeźby gór opisuje budowę fliszową Karpat wykazuje różnice krajobrazu w Karpatach omawia piętra klimatyczno-roślinne Tatr uzasadnia konieczność budowy sztucznych zbiorników na rzekach uzasadnia konieczność ochrony przyrody Karpat ocenia możliwości rozwoju turystyki w Karpatach wykazuje zróżnicowanie budowy geologicznej Karpat wyjaśnia genezę rzeźby zrębowej uzasadnia konieczność ochrony przyrody w Sudetach ocenia możliwości rozwoju gospodarki w Sudetach wykazuje zależności między środowiskiem a działalnością człowieka ocenia warunki i możliwości rozwoju gospodarczego regionu prognozuje możliwości rozwoju regionu w ramach członkostwa w UE V V V V V V V V V V V V V V 4

5 Gospodarka w regionie Możliwości rozwoju regionu Podział polityczny Europy i administracyjny Zmiany na mapie politycznej Europy Problemy demograficzne Piramidy wieku wybranych państw Rozmieszczenie ludności Europy echy demograficzne Zmiany liczby ludności Przyrost naturalny i jego zmiany Struktura wieku i płci Skutki starzenia się społeczeństwa Migracje Migracje wewnętrzne i zewnętrzne, ich przyczyny i skutki Saldo migracji Mniejszości Sudetów omawia wybrane miejscowości Sudetów określa położenie geograficzne swojego regionu omawia środowisko przyrodnicze swojego regionu przedstawia gospodarkę swojego regionu opisuje rozmieszczenie ludności swojego regionu podaje tradycje swojego regionu wykazuje cechy indywidualne regionu 5 ział programu:. Obszar, ludność i urbanizacja i Polsce 7 omawia najważniejsze zmiany na mapie politycznej Europy w połowie XX wieku podaje nazwy państw europejskich i ich stolic i wskazuje je na mapie opisuje trójstopniowy podział administracyjny podaje nazwy województw i ich stolic oraz wskazuje je na mapie objaśnia podział władz administracyjnych wymienia zadania władz województwa używa terminów: demografia, gęstość zaludnienia opisuje zmiany przyrostu naturalnego w państwach Europy przedstawia zmiany liczby ludności po wojnie światowej omawia rozmieszczenie ludności w oparciu o mapę opisuje strukturę płci i wieku ludności używa terminów: przyrost naturalny, przyrost rzeczywisty, migracje opisuje zmiany liczby ludności po wojnie światowej na podstawie danych statystycznych opisuje zmiany przyrostu naturalnego po wojnie światowej omawia procesy emigracji i imigracji omawia strukturę płci i wieku Polaków podaje przyczyny starzenia się społeczeństwa wskazuje na mapie obszary o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia używa terminów: emigracja, imigracja, saldo migracji opisuje kierunki migracji wewnętrznej opisuje główne kierunki migracji zewnętrznych Polaków po wojnie światowej wskazuje na mapie politycznej świata państwa zamieszkałe przez ludność pochodzenia polskiego V ukazuje przyczyny i skutki zmiany granic w XX wieku ocenia zmiany na mapie politycznej Europy ocenia wady i zalety dawnego i aktualnego podziału administracyjnego w kraju uzasadnia znaczenie podziału administracyjnego ocenia tempo zmian liczby ludności na tle innych kontynentów wymienia przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności interpretuje piramidę płci i wieku ludności oblicza średnią gęstość zaludnienia Europy porównuje liczbę ludności i innych państw określa przyczyny i skutki spadku przyrostu naturalnego w ostatnich latach prognozuje zmiany struktury płci i wieku ludności analizuje przyczyny i skutki starzenia się społeczeństwa ocenia wpływ ruchów migracyjnych na zmiany liczby ludności wyjaśnia przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności ocenia wpływ ruchów migracyjnych na rozmieszczenie ludności porównuje dawne i współczesne przyczyny emigracji Polaków oblicza saldo migracji i je interpretuje porównuje udział procentowy mniejszości narodowych przed wojną światową i obecnie analizuje przyczyny współczesnego rozmieszczenia mniejszości narodowych przedstawia dorobek kulturowy wybranych grup etnicznych V V V V V

6 narodowe, grupy etniczne i wyznania orobek kulturowy mniejszości narodowych i grup etnicznych Zatrudnienie i bezrobocie Przyczyny i skutki bezrobocia Procesy urbanizacyjne i Polsce opisuje strukturę narodowościową podaje nazwy obszarów zamieszkiwanych przez mniejszości narodowe i wskazuje je na mapie podaje nazwy grup etnicznych zamieszkujących Polskę i wskazuj ich rozmieszczenie na mapie opisuje zmiany w strukturze zatrudnienia ludności na podstawie danych statystycznych opisuje zróżnicowanie stopy bezrobocia w kraju w ostatnich latach omawia przyczyny i skutki bezrobocia używa terminów: urbanizacja, aglomeracja, konurbacja wymienia i pokazuje na mapie wielkie miasta Europy wymienia i pokazuje na mapie państwa o najwyższym wskaźniku urbanizacji podaje nazwy i wskazuje na mapie obszary najbardziej zurbanizowane podaje nazwy i wskazuje na mapie największe miasta analizuje strukturę wyznaniową Polaków w oparciu o diagram porównuje strukturę zatrudnienia i innych krajach i wyciąga wnioski analizuje przyczyny zmian struktury zatrudnienia ludności proponuje sposoby przeciwdziałania bezrobociu wyjaśnia przyczyny rozwoju miast porównuje wskaźnik urbanizacji na tle świata wyjaśnia, na czym polega proces urbanizacji porównuje wskaźnik urbanizacji i innych krajach wyjaśnia dlaczego w ostatnich latach maleje liczba ludności w dużych miastach ocenia warunki życia w mieście i na wsi V ział programu: V. Rolnictwo i Polsce Rozwój rolnictwa zynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa Problemy rolnictwa europejskiego Warunki rozwoju rolnictwa Poziom rolnictwa Znaczenie rolnictwa Produkcja roślinna i zwierzęca Rolnictwo a rolnictwo Unii Europejskiej Polityka rolna UE wymienia czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa wskazuje na mapie Europy i regiony o najdłuższym i najkrótszym okresie wegetacyjnym wymienia najważniejsze rośliny uprawne i zwierzęta hodowlane omawia problemy rolnictwa europejskiego opisuje uwarunkowania przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa omawia na podstawie diagramu udział gleb poszczególnych klas bonitacyjnych opisuje na podstawie mapy przestrzenne zróżnicowanie wielkości gospodarstw rolnych używa terminów: plon, zbiór wymienia główne uprawy podaje nazwy i wskazuje główne obszary upraw wybranych roślin na mapie przedstawia dane statystyczne dotyczące plonów i zbiorów wybranych roślin i innych krajach używa terminów: pogłowie, obsada opisuje główne kierunki produkcji zwierzęcej porównuje udział gruntów ornych w ogólnej powierzchni wybranych krajów Europy ocenia przyrodnicze i pozaprzyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa wyjaśnia, dlaczego w ostatnich latach wzrasta znaczenie rolnictwa ekologicznego ocenia czynniki rozwoju rolnictwa analizuje przydatność rolniczą gleb ocenia warunki pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa analizuje skutki rozdrobnienia gospodarstw rolnych wyjaśnia znaczenie produkcji roślinnej w wyżywieniu ludności kraju wyjaśnia związek między rodzajem upraw a żyznością gleb uzasadnia zróżnicowanie natężenia upraw roślin w wybranych rejonach porównuje plony i zbiory wybranych roślin i innych krajach wyjaśnia znaczenie produkcji zwierzęcej w wyżywieniu ludności kraju uzasadnia zróżnicowanie natężenia hodowli wybranych zwierząt gospodarskich w wybranych rejonach V V V V 6

7 Szanse i zagrożenia dla polskiego rolnictwa Przemysł europejski Rozwój przemysłów nowoczesnych technologii Globalizacja Rola przemysłu Podział przemysłu Sytuacja przemysłu zynniki lokalizacji przemysłu Restrukturyzacja i prywatyzacja harakterystyka przemysłu wydobywczego Surowce mineralne Wpływ górnictwa na zmiany w środowisku Energetyka wskazuje przyczyny zmian ilości pogłowia zwierząt hodowlanych w ostatnich latach wskazuje na mapie obszary hodowli wybranych zwierząt gospodarskich przedstawia dane statystyczne dotyczące pogłowia wybranych zwierząt oraz produkcji mleka i mięsa omawia słabe i mocne strony polskiego rolnictwa na tle Unii przedstawia dane statystyczne dotyczące nawożenia, plonów i pogłowia i innych krajach UE wymienia najważniejsze problemy polskiego rolnictwa po integracji z Unią Europejską omawia korzyści dla polskiego rolnictwa po wejściu do UE 7 ział programu: V. Przemysł i Polsce 5 omawia rozwój przemysłu opisuje proces restrukturyzacji przemysłu w XX wieku używa określenia high-tech opisuje zjawisko globalizacji produkcji przemysłowej na przełomie XX i XX wieku omawia problemy przemysłu państw Europy Środkowej i Wschodniej przedstawia podział przemysłu ze względu na rodzaj produkcji wymienia cechy polskiego przemysłu w latach opisuje problemy polskiego przemysłu po 1989 roku omawia perspektywy rozwoju przemysłu przedstawia podział surowców mineralnych podaje nazwy i wskazuje na mapie obszary wydobywania surowców mineralnych podaje przyczyny importu niektórych surowców mineralnych określa na podstawie danych statystycznych wielkość wydobycia wybranych surowców mineralnych podaje przyczyny spadku wydobycia węgla kamiennego przedstawia podział elektrowni podaje nazwy i wskazuje na mapie wybrane elektrownie cieplne i wodne wymienia czynniki lokalizacji wybranych elektrowni opisuje wady i zalety poszczególnych rodzajów elektrowni wyjaśnia konieczność oszczędzania energii elektrycznej odczytuje z danych statystycznych i diagramów wielkość produkcji energii elektrycznej używa terminów: okręg i ośrodek przemysłowy porównuje pogłowie trzody chlewnej i innych krajach uzasadnia potrzebę rozwoju gospodarstw ekologicznych analizuje dane statystyczne dotyczące nawożenia, plonów i pogłowia i innych krajach Unii wskazuje wady i zalety limitowania produkcji w UE prognozuje zmiany w rolnictwie wynikające z przystąpienia do Unii Europejskiej wykazuje różnice pomiędzy przemysłem europejskim sprzed 200 lat a współczesnym uzasadnia potrzebę wytwarzania produktów high-tech wykazuje pozytywne i negatywne aspekty globalizacji produkcji przemysłowej prognozuje kierunki rozwoju przemysłu Środkowej i Wschodniej ocenia rolę przemysłu w rozwoju kraju uzasadnia potrzebę rozwijania nowoczesnych gałęzi przemysłu ocenia wpływ zagranicznych inwestycji na rozwój gospodarczy kraju wykazuje atuty polskiego przemysłu liczące się w Unii Europejskiej ocenia zasoby surowców mineralnych analizuje diagramy ilustrujące wielkości wydobycia wybranych surowców wykazuje potrzebę racjonalnego wykorzystania surowców porównuje produkcję energii elektrycznej i innych państwach ocenia strukturę produkcji energii elektrycznej według rodzajów elektrowni i wybranych krajach Europy wyjaśnia przyczyny i skutki dominacji energetyki cieplnej wykazuje korzyści z wykorzystywania alternatywnych źródeł energii wyjaśnia związki między lokalizacją zakładów przemysłowych a warunkami naturalnymi, rynkiem zbytu, szlakami V V V V V V V V V

8 Przetwórstwo i okręgi przemysłowe Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju przemysłu Wpływ przemysłu przetwórczego na zmiany w środowisku ariery rozwoju przemysłu nowoczesnej technologii Rozwój gospodarki morskiej Gospodarcze znaczenie ałtyku Sytuacja gospodarki morskiej Znaczenie usług we współczesnej gospodarce Rodzaje usług Rozwój komunikacji Komunikacja Wady i zalety poszczególnych rodzajów transportu Turystyka Rozwój turystyki Wpływ turystyki na PK odróżnia ośrodek przemysłowy od okręgu przemysłowego wymienia i pokazuje na mapie wybrane ośrodki przemysłu metalurgicznego, elektromaszynowego, chemicznego, spożywczego i wysokiej technologii podaje nazwy i wskazuje na mapie największe okręgi przemysłowe opisuje strukturę gałęziową wybranych okręgów podaje nazwy i wskazuje na mapie porty morskie opisuje strukturę przeładunków w największych polskich portach morskich przedstawia problemy przemysłu stoczniowego omawia sytuację polskiego rybołówstwa 6 opisuje znaczenie usług we współczesnej gospodarce używa terminów: usługi, komunikacja, transport wyróżnia rodzaje transportu opisuje znaczenie poszczególnych działów transportu lądowego wyjaśnia znaczenie transportu wodnego i lotniczego podaje nazwy i wskazuje na mapie największe porty morskie Europy wymienia największe lotniska wymienia rodzaje usług świadczonych przez łączność wymienia przyczyny wzrostu znaczenia transportu samochodowego podaje przyczyny spadku znaczenia transportu kolejowego przedstawia znaczenie transportu przesyłowego opisuje rolę transportu wodnego i lotniczego wymienia największe porty lotnicze wyjaśnia znaczenie łączności omawia znaczenie internetu przytacza dane statystyczne potwierdzające dynamiczny rozwój 8 ział programu: V. Usługi i Polsce komunikacyjnymi i potencjałem ludzkim ocenia skutki koncentracji przemysłu zauważa bariery dla rozwoju przemysłu wysokiej technologii omawia czynniki sprzyjające rozwojowi gospodarki morskiej analizuje wielkość produkcji statków morskich ocenia sytuację polskich rybaków analizuje na podstawie wykresu połowy ryb wykazuje znaczenie usług w tworzeniu PK omawia wpływ warunków naturalnych na rozwój transportu ukazuje wady i zalety poszczególnych rodzajów transportu lądowego wyjaśnia przyczyny zróżnicowania gęstości sieci autostrad ukazuje wady i zalety transportu wodnego i lotniczego ocenia przyczyny i skutki rozwoju technologii informacyjnej porównuje gęstość sieci dróg samochodowych oraz linii kolejowych z innymi krajami Europy wyjaśnia potrzebę budowy nowoczesnych autostrad uzasadnia rejestracje polskich statków w krajach tzw. taniej bandery opisuje zasady funkcjonowania tanich linii lotniczych ocenia zmiany zachodzące na skutek rozwoju telekomunikacji wykazuje związki między rozwojem gospodarczym a łącznością ocenia wpływ turystyki na tworzenie PK V V V V V V V V

9 Walory turystyczne wybranych regionów harakterystyka handlu zagranicznego Struktura towarowa handlu zagranicznego Znaczenie handlu zagranicznego Zagraniczni inwestorzy Specjalne strefy ekonomiczne egradacja środowiska i Polsce Przyczyny degradacji środowiska i Europie Obszary klęsk ekologicznych ziałania na rzecz ochrony środowiska i Polsce telefonii komórkowej przedstawia klasyfikację turystyki według ustalonych kryteriów opisuje wpływy z turystyki w wybranych krajach Europy wymienia walory turystyczne Europy wskazuje na mapie najatrakcyjniejsze turystycznie regiony Europy opisuje atrakcje turystyczne podaje nazwy regionów oraz ośrodków o wysokich walorach turystycznych i wskazuje je na mapie przedstawia na podstawie diagramu udział cudzoziemców najliczniej przyjeżdżających do podaje nazwy rejonów najczęściej odwiedzanych przez Polaków i wskazuje je na mapie Europy objaśnia terminy: bilans handlowy, eksport, import wyjaśnia przyczyny ujemnego salda bilansu handlu zagranicznego wyjaśnia znaczenie handlu zagranicznego wymienia i wskazuje na mapie głównych partnerów handlowych opisuje strukturę towarową handlu zagranicznego wymienia działy gospodarki, w które najchętniej inwestują inwestorzy zagraniczni wymienia największe inwestycje zagraniczne w polskim przemyśle podaje nazwy i wskazuje na mapie województwa, na które przypada największy odsetek firm z udziałem kapitału zagranicznego przedstawia inwestycje zagraniczne w sektorze usług podaje kraje, z których pochodzi najwięcej inwestycji zagranicznych 2 podaje źródła zanieczyszczeń powietrza i wód oraz ich skutki podaje sposoby przeciwdziałania degradacji powietrza i wód podaje nazwy krajów europejskich o największej emisji SO2 na 1 km2 i wskazuje je na mapie omawia problemy wytwarzania odpadów wymienia formy ochrony przyrody opisuje rezerwaty biosfery i Polsce omawia na podstawie mapy obszary chronione podaje nazwy parków narodowych i wskazuje je na mapie przedstawia zadania Europejskiej gencji Środowiska 9 ział programu: V. egradacja i ochrona środowiska ocenia walory turystyczne Europy z punktu widzenia turysty z innego kontynentu wykazuje znaczenie bazy turystycznej dla rozwoju turystyki ocenia walory turystyczne wybranych regionów porównuje atrakcyjność turystyczną wybranych regionów wykazuje, co zachęca, a co może zniechęcić zagranicznych turystów do pobytu analizuje dane liczbowe dotyczące bilansu handlu zagranicznego w ostatnich latach porównuje wartość eksportu i importu na jednego mieszkańca i innych krajach ocenia znaczenie handlu zagranicznego ocenia strukturę towarową handlu zagranicznego proponuje sposoby uzyskania przez Polskę dodatniego bilansu handlu zagranicznego porównuje wartość inwestycji zagranicznych w ostatnich latach wyjaśnia przyczyny lokowania obcego kapitału w dużych miastach ocenia społeczne i gospodarcze korzyści z tworzenia specjalnych stref ekonomicznych porównuje emisje gazów cieplarnianych w wybranych krajach Europy i wyciąga wnioski analizuje na podstawie diagramów zmiany stanu czystości polskich rzek w ostatnich latach porównuje wielkość odpadów komunalnych wytworzonych w wybranych województwach w ostatnich latach porównuje nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska w wybranych krajach Europy uzasadnia znaczenie współpracy międzynarodowej na rzecz ochrony środowiska V V V V V V V V

10 liczba godzin lekcyjnych, Kat. kategorie celów, S.w. standard wymagań 10