Ograniczenie skutków zdrowotnych palenia najważniejszym strategicznym celem polityki zdrowia. Witold Zatoński Warszawa, 8-9 grudnia 2011

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ograniczenie skutków zdrowotnych palenia najważniejszym strategicznym celem polityki zdrowia. Witold Zatoński Warszawa, 8-9 grudnia 2011"

Monika Przybysz
7 lat temu
Przeglądów:

1 Ograniczenie skutków zdrowotnych palenia najważniejszym strategicznym celem polityki zdrowia Witold Zatoński Warszawa, 8-9 grudnia 2011

2 Wprowadzenie w życie ograniczenia palenia w miejscach publicznych przed rokiem Polska prezydencja Closing the health gap Medykalizacja tobacco control ; NEJM skuteczny, bezpieczny, tani lek W. Zatoński,

3 Wprowadzenie w życie ograniczenia palenia w miejscach publicznych przed rokiem W. Zatoński,

4 Narażenie na dym tytoniowy (w %) w zakładach pracy i lokalach gastronomicznych w Polsce przed (VII 2009) i po wprowadzeniu zakazu palenia (II i X 2011 r.) VII II 2011 X bar/pub kawiarnia dyskoteka restauracja zakład pracy W. Zatoński,

5 W. Zatoński,

6 W. Zatoński,

7 HEM projekt badawczy ( nr ) Objective: To identify and quantify health gap between eastern and western part of European Union and to determine how much of this gap is attributable to different causes of death and risk factors. Eastern part of the EU: the new EU member states from central and eastern Europe - Bulgaria, Czech Rep., Estonia, Hungary, Latvia, Lithuania, Poland, Romania, Slovakia, Slovenia (EU10) Western part of the EU: the old EU Austria, Belgium, Denmark, Finland, France, Germany, Greece, Ireland, Italy, Luxembourg, Netherlands, Portugal, Spain, Sweden, UK (EU15) W. The Zatoński, final report 2011 is available at the project website: 6

8 Odsetek zgonów przed 5 rokiem życia Polska vs Anglia i Walia, obie płcie 45% 40% 35% 30% Anglia i Walia Polska Transformacja epidemiologiczna (choroby zakaźne i pasożytnicze i umieralność niemowląt). 25% 20% 15% W 1950 roku w Polsce około 35% nowonarodzonych dzieci nie dożywało 5 roku życia. 10% 5% 0% W. Zatoński,

9 Prawdopodobieństwo zgonu przed ukończeniem 65 r.ż., w krajach UE, 2008* Kobiety Mężczyźni 7% 7% 7% 8% 8% 8% 8% 8% 9% 9% 9% 9% 9% 9% 10% 10% 11% 11% 12% 13% 13% 13% 14% 15% 16% 16% 17% 23% Hiszpania Grecja Włochy Luksemburg Szwecja Austria Portugalia UE15 Francja Finlandia Słowenia Niemcy Irlandia Holandia Belgia Wlk. Bryt. Czechy Dania Polska Słowacja Estonia UE10 Bułgaria Rumunia Węgry Łotwa Litwa Rosja Szwecja Hiszpania Włochy Luksemburg Irlandia Wlk. Bryt. Hiszpania UE15 Austria Grecja Niemcy Belgia Dania Francja Portugalia Finlandia Słowenia Czechy Polska UE10 Słowacja Bułgaria Rumunia Węgry Estonia Łotwa Litwa Rosja 12% 13% 13% 14% 14% 15% 15% 16% 16% 16% 17% 18% 18% 18% 18% 19% 20% 23% 30% 31% 31% 32% 32% 34% 36% 40% 42% 54% Bardzo istotne różnice w Europie: Jedynie 7% kobiet w Hiszpanii umiera przed 65 rokiem życia Ponad 50% mężczyzn w Rosji nie dożywa wieku 65 lat 100% 80% 60% 40% 20% 0% 0% 20% 40% 60% 80% 100% W. Zatoński, 2011 * 2005: Belgia; 2006: Dania, Niemcy, Rosja; 2007: Włochy 8

10 Udział tytoniu w różnicy w oczekiwanej długości życia pomiędzy UE10 i UE15, 2002 Grupa wieku Różnica przypisana do tytoniu Różnica w oczekiwanej długości życia (lata) mężczyźni Różnica przypisana do tytoniu (lata) % % Grupa wieku Różnica w oczekiwanej długości życia (lata) kobiety Różnica przypisana do tytoniu (lata) % % W. Zatoński,

11 Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (1995, nowelizowana w 1999 r. i 2003 r.) Główne zapisy: Narodowy program i strategia ograniczania palenia tytoniu Zakaz palenia w miejscach publicznych (strefy dla palących) Zakaz sprzedaży tytoniu nieletnim (poniżej 19 r. ż.), w automatach oraz małych paczkach i na sztuki Zakaz produkcji i sprzedaży wyrobów tytoniowych bezdymnych (wyłączając od 2000 r. tabakę) Bezwzględny zakaz reklamy i promocji wyrobów tytoniowych oraz sponsorowania przez firmy tytoniowe sportu, kultury, oświaty i polityki wprowadzony w 2000 r. i 2001 r. Ostrzeżenia zdrowotne na paczkach papierosów stanowiące 30% powierzchni opakowania oraz dodatkowe ostrzeżenia o powierzchni 20% od 1998r.; od 2004 r. ostrzeżenia według standardów Unii Europejskiej Leczenie zespołu uzależnienia od tytoniu przez służbę zdrowia Stopniowe ograniczenie zawartości substancji smolistych, nikotyny i CO jako dostosowanie do europejskich norm (obecnie 10 mg substancji smolistych, 1 mg nikotyny i 10 mg CO na jednego papierosa). Kontrola składu papierosów pod kątem substancji wzmacniających właściwości uzależniające od 2004 r. Fundusze na ograniczanie następstw palenia tytoniu (0.5%) z akcyzy ze sprzedaży wyrobów tytoniowych 10

12 Palenie tytoniu wywołuje w Europie, więcej szkód zdrowotnych niż alkohol, nadciśnienie tętnicze, otyłość, wysoki poziom cholesterolu i choroby zakaźne razem wzięte. Komisarz Dalli Źródło: Zatoński W (ed.) with Mańczuk M, Sulkowska U, and the HEM Project team. Closing the health gap in European Union. Cancer Center and Institute of Oncology, Warsaw, Available from: W. Zatoński,

13 Rekomendacje uczestników Konferencji Ministerialnej UE Solidarność w zdrowiu. Wyrównanie różnic zdrowotnych między krajami Unii Europejskiej (Poznań, 7-8 listopada 2011) Aby zamknąć lukę zdrowotną pomiędzy państwami członkowskimi UE, konieczne jest skupienie polityki zdrowotnej na programach związanych z prewencją i promocją zdrowia. Dotyczy to zwłaszcza krajów Europy środkowej i wschodniej. Kluczowym elementem programów prewencyjnych oraz promujących zdrowie powinno być wzmacnianie polityki ograniczającej używanie tytoniu. Prowadzenie progresywnej polityki podatkowej i cenowej odnośnie wyrobów tytoniowych może stanowić impuls niezbędny do wzmocnienia polityki ograniczającej używanie tytoniu w UE. Przykład Francji pokazuje, że gwałtowny wzrost podatków od wyrobów tytoniowych przyczynia się do szybkiego spadku spożycia papierosów oraz natychmiastowej poprawy wskaźników zdrowotnych. Jednocześnie zaobserwowano błyskawiczny wzrost dochodów pochodzących z akcyzy na wyroby tytoniowe. Kraje mające wkrótce objąć Prezydencję UE zadeklarowały podjęcie inicjatywy zmierzającej do harmonizacji polityki podatkowej dotyczącej wyrobów tytoniowych w Unii Europejskiej. W. Zatoński,

14 Czarny: dzienne spożycie papierosów per capita we Francji (dane dla osób w wieku 15 i więcej lat) Niebieski: cena papierosów we Francji (dane uwzględniają inflację, 1990=100) Źródło: Peto R, Spożycie 200 Cena W. Zatoński,

15 Współczynnik umieralności / , standaryzowany wg wieku* Współczynnik umieralności / , standaryzowany wg wieku* WIELKA BRYTANIA Umieralność z powodu raka płuca wśród kobiet i mężczyzn w wieku lat FRANCJA Umieralność z powodu raka płuca wśród kobiet i mężczyzn w wieku lat *Średnia roczna wartość liczona dla dwóch pięcioletnich grup wiekowych *Średnia roczna wartość z dwóch liczona pięcioletnich dla dwóch grup wiekowych pięcioletnich grup wiekowych Źródło: Peto R,

16 Miliardy Billions, EURO (wg 2007 wartości euros w 2007 r.) Wpływy z akcyzy Government od wyrobów income tytoniowych, from tobacco, Francja W. Zatoński, Źródło: Peto R,

17 Medykalizacja tobacco control ; NEJM skuteczny, bezpieczny, tani lek W. Zatoński,

18 W. Zatoński,

Podobne dokumenty

Nierówności w zdrowiu spowodowane paleniem tytoniu. Witold Zatoński Warszawa, 16 listopada 2011

Nierówności w zdrowiu spowodowane paleniem tytoniu Witold Zatoński Warszawa, 16 listopada 2011 Palenie tytoniu wywołuje w Europie, więcej szkód zdrowotnych niż alkohol, nadciśnienie tętnicze, otyłość,