439/5/B/2015. POSTANOWIENIE z dnia 24 września 2014 r. Sygn. akt Ts 249/13

Transkrypt

1 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Małgorzata Pyziak-Szafnicka, 439/5/B/2015 POSTANOWIENIE z dnia 24 września 2014 r. Sygn. akt Ts 249/13 po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej W.B. w sprawie zgodności: art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r. do 21 czerwca 2008 r. z art. 2 i art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, p o s t a n a w i a: odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. UZASADNIENIE W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 7 września 2013 r. W.B. (dalej: skarżący) wystąpił o zbadanie zgodności art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.; dalej: u.p.d.o.f.) z art. 2 i art. 32 Konstytucji w zakresie, w jakim nakłada obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych na podatnika, który otrzymał odszkodowanie na podstawie ugody pozasądowej. Skarga została sformułowana w związku z następującą sprawą. K. i W. B. 30 marca 2006 r. złożyli do Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Bemowo (dalej: Naczelnik US) zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (PIT-37) w 2005 r. W zeznaniu wykazali nadpłatę w wysokości ,80 zł. Decyzją z 29 czerwca 2006 r. Naczelnik US określił zobowiązanie podatkowe w podatku od osób fizycznych za 2005 r. w wysokości zł, wskazując, że w złożonym zeznaniu nie wykazano przychodu w wysokości ,88 zł, tj. wypłaconego skarżącemu przez Państwowe Przedsiębiorstwo Użyteczności Publicznej Poczta Polska odszkodowania za okres pozostawania bez pracy od 11 maja 2002 r. do 4 listopada 2005 r. Podstawą wypłaty była ugoda pozasądowa. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (dalej: Dyrektor IS) decyzją z 20 października 2006 r. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika US. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (dalej: WSA) w wyroku z 18 października 2007 r. (sygn. akt III SA/Wa 4291/06) uchylił decyzje Dyrektora IS oraz Naczelnika US. W ocenie sądu organy podatkowe naruszyły wymogi w zakresie uzasadnienia faktycznego i prawnego decyzji. Po ponownym rozpoznaniu sprawy Naczelnik US decyzją z 25 czerwca 2008 r. określił zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2005 r. w wysokości zł. Decyzją z 31 marca 2009 r. Dyrektor IS uchylił w całości decyzję Naczelnika US z 25 czerwca 2008 r. i określił wysokość zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2005 r. na zł. Skarżący złożył skargę do WSA, wnioskując o uchylenie decyzji organów obu instancji. WSA uchylił zaskarżoną decyzję Dyrektora IS z 31 marca 2009 r. Decyzją z 10 1

2 maja 2010 r. (nr 1401/OF-II/ /10/AS) Dyrektor IS utrzymał w mocy decyzję organu I instancji, uznawszy, że świadczenie, jakie otrzymał skarżący na podstawie ugody pozasądowej zawartej 4 listopada 2005 r., w wysokości wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy, nie jest odszkodowaniem, którego wysokość wynikałaby z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Organ stwierdził, że wysokość wypłaconego świadczenia wynika z umowy zawartej między stronami i jest zależna od woli stron. Do badanego stanu faktycznego nie ma zastosowania zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. ani wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. dotyczące odszkodowań otrzymanych w związku z ugodami sądowymi. Reasumując, organ odwoławczy uznał, że odszkodowanie otrzymane przez skarżącego w 2005 r. na podstawie ugody pozasądowej stanowi przychód z innych źródeł i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym łącznie z innymi dochodami osiągniętymi w 2005 r. na zasadach ogólnych, według skali podatkowej. Na powyższą decyzję skarżący wniósł skargę, którą WSA oddalił w wyroku z 4 kwietnia 2011 r. (sygn. akt III SA/Wa 1525/10). Skarga kasacyjna skarżącego została oddalona przez Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA) wyrokiem z 24 maja 2013 r. (sygn. akt II FSK 1782/11). Skarżący zakwestionował konstytucyjność art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., zarzucając, że przepis ten w sposób nieuzasadniony różnicuje sytuacje podatników otrzymujących świadczenia odszkodowawcze na podstawie ugody sądowej oraz podatników, którzy świadczenie takie uzyskali na podstawie ugody pozasądowej. W ocenie skarżącego przyjęte przez ustawodawcę kryterium nie jest prawnie relewantne, co oznacza sprzeczność kwestionowanej regulacji z zasadą równości (art. 32 Konstytucji) oraz zasadą sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji). Skarżący podkreślił, że dążenie do zawarcia ugody jako sposób rozwiązywania sporów jest szczególnie silne w sprawach z zakresu prawa pracy. Jak stanowi art. 469 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, ze zm.): [s]ąd uzna zawarcie ugody, cofnięcie pozwu, sprzeciwu lub środka odwoławczego oraz zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia za niedopuszczalne także wówczas, gdyby czynność ta naruszała słuszny interes pracownika lub ubezpieczonego. Oznacza to, że zarówno ugody sądowe, jak i ugody pozasądowe zawierane w związku z toczącą się sprawą sądową podlegają kontroli sądu, a w razie stwierdzenia, że ugoda pozasądowa godzi w interes pracownika sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu. Skarżący zaznacza przy tym, że sąd w procesie nie określa rodzaju zawieranej ugody, a dla zaspokojenia roszczeń pracownika jest to bez znaczenia. Chociaż, jak podkreśla skarżący, w sprawach z zakresu prawa pracy bardziej wskazane jest zawarcie ugody pozasądowej, bardziej autentycznej w sferze faktycznego i trwałego rozwiązania konfliktu, który stał się przedmiotem rozpoznania. Tymczasem zakwestionowany przepis powoduje, że zawarcie w dobrej wierze ugody pozasądowej, w której pracownik zmierza do regulacji poprawnych stosunków z pracodawcą, naraża go na dotkliwe konsekwencje prawnopodatkowe. Odszkodowania otrzymywane na podstawie ugody pozasądowej nie są bowiem zwolnione z podatku dochodowego, w przeciwieństwie do odszkodowań wynikających z ugód sądowych. W ocenie skarżącego zróżnicowanie sytuacji podatników otrzymujących odszkodowanie w zależności od tego, czy wypłacone zostało na podstawie ugody sądowej, czy też ugody pozasądowej, jest nieuzasadnione i dyskryminujące. W dniu 26 sierpnia 2014 r. pismo w sprawie złożył nowy pełnomocnik, dołączając do niego pełnomocnictwo oraz oświadczenie skarżącego o odwołaniu pełnomocnictwa radcy prawnemu Jerzemu Bronisiowi. Pełnomocnik zaznaczył, że popiera złożoną skargę i wnosi o stwierdzenie niezgodności art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g i art. 21 ust. 3b u.p.d.o.f., w brzmieniu obowiązującym w 2005 r., z art. 64 ust. 2 w związku z art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji w 2

3 zakresie, w jakim różnicuje sytuację prawną obywatela (na gruncie prawa podatkowego) w zależności od tego, czy źródłem dochodu jest ugoda sądowa, czy ugoda pozasądowa, oraz w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań (którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów ustaw odrębnych lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw), uzyskanych na podstawie ugody pozasądowej. Uzasadnienie przedstawionego zarzutu jest bardzo zbliżone do argumentacji przedstawionej w skardze konstytucyjnej. Przy czym w piśmie podkreślono, że zróżnicowanie sytuacji podatników, którzy otrzymali odszkodowanie w zależności od tego, czy źródłem tego odszkodowania była ugoda sądowa, czy pozasądowa, jest niezgodne z art. 64 ust. 2 Konstytucji. Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje: Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych praw i wolności, którego wniesienie uwarunkowane zostało uprzednim spełnieniem szeregu przesłanek wynikających bezpośrednio z art. 79 ust. 1 Konstytucji, a doprecyzowanych w przepisach ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub inny organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. W myśl art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK skarżący jest zobligowany do dokładnego określenia przedmiotu wnoszonej skargi, a więc przepisu ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego orzeczono ostatecznie o jego konstytucyjnych wolnościach lub prawach. W konsekwencji skarżący może uczynić przedmiotem zaskarżenia wyłącznie przepisy wykazujące podwójną kwalifikację prowadzące do naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw skarżącego i stanowiące jednocześnie podstawę ostatecznego orzeczenia wydanego w indywidualnej sprawie skarżącego przez sąd lub organ administracji publicznej. Dodatkowo, zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, skarga powinna zawierać wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób zdaniem skarżącego zostały naruszone. Obowiązek precyzyjnego wskazania przez skarżącego naruszonych praw lub wolności wynika wprost z zasady wyrażonej w art. 66 ustawy o TK. Zgodnie z tą zasadą Trybunał, orzekając, jest związany granicami wnoszonej skargi. Konsekwencją tego unormowania jest, z jednej strony nałożenie na skarżącego obowiązku szczegółowego przedstawienia wzorca kontroli kwestionowanych przepisów, z drugiej zaś niemożność zastąpienia w tym zakresie skarżącego przez działający z własnej inicjatywy Trybunał Konstytucyjny. Należy jednocześnie podkreślić, że prawidłowe wykonanie powyższego obowiązku polega nie tylko na wskazaniu przepisów konstytucyjnych w ocenie skarżącego naruszonych przez kwestionowaną regulację, ale również na uprawdopodobnieniu postawionych zarzutów niekonstytucyjności. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że rozpoznawana skarga nie spełnia powyższych wymogów. Na wstępie Trybunał postanowił odnieść się do wniesionego przez nowego pełnomocnika pisma z 26 sierpnia 2014 r., w którym pełnomocnik ten dokonał modyfikacji zarówno przedmiotu skargi, jak i wzorców kontroli. Jako przedmiot kontroli wskazał bowiem art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g oraz art. 21 ust. 3b u.p.d.o.f. W odniesieniu zaś do wzorców pełnomocnik rozszerzył zakres podstaw kontroli, zarzucając niezgodność zakwestionowanej 3

4 regulacji z wynikającym z art. 64 ust. 2 Konstytucji prawem do równej ochrony praw majątkowych. W związku z powyższym Trybunał przypomina, że zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o TK skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta przysługuje, w ciągu trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego rozstrzygnięcia. Jest to ostateczny termin, w jakim możliwe jest również modyfikowanie elementów skargi konstytucyjnej (zob. wyrok TK z 26 marca 2002 r., SK 2/01, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 15). Związany granicami kognicji Trybunał Konstytucyjny nie może zatem merytorycznie rozpatrzyć zarzutów sformułowanych przez skarżącego po upływie trzech miesięcy od doręczenia prawomocnego wyroku (por. postanowienie TK z 21 stycznia 1998 r., Ts 2/98, OTK ZU nr 2/1998, poz. 21 oraz wyrok z 14 grudnia 1999 r., SK 14/98, OTK ZU nr 7/1999, poz. 163). Nie budzi wątpliwości, że rozszerzenie zakresu skargi konstytucyjnej w piśmie z 26 sierpnia 2014 r. nastąpiło z przekroczeniem terminu określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o TK, co czyni kontrolę w tym zakresie niedopuszczalną. Oznacza to, że ocenie Trybunału pod kątem spełnienia wymogów formalnych podlega skarga konstytucyjna w granicach wyznaczonych w chwili jej wniesienia. W pierwszej kolejności Trybunał postanowił zatem odnieść się do wskazanego jako przedmiotem kontroli art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. Skarżący zarzucił naruszenie art. 2 i art. 32 Konstytucji przez ten przepis, w zakresie, w jakim nakłada obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych od odszkodowań uzyskanych z ugód pozasądowych, zwalniając z tego obowiązku odszkodowania uzyskane na podstawie ugód sądowych. Trybunał Konstytucyjny uznaje, że nie ma związku między będącym przedmiotem skargi przepisem, kwestionowanym we wskazanym w skardze zakresie, a ostatecznym orzeczeniem w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji i naruszeniem praw lub wolności skarżącego. Na wstępie należy stwierdzić, że podstawą prawną ostatecznego orzeczenia w sprawie skarżącego był art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r. do 20 czerwca 2008 r. Wbrew stanowisku skarżącego zakwestionowany przepis w tym brzmieniu nie różnicował odszkodowań w zależności od tego, czy wynikały z ugód sądowych, czy też podatnik nabył do nich prawo w drodze ugody zawartej poza sądem. Artykuł 21 ust. 1 pkt 3 lit. g u.p.d.o.f. we wskazanym brzmieniu stanowił, że wolne od podatku dochodowego są: otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód. Przepis ten został zmieniony ustawą z dnia 25 kwietnia 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 97, poz. 623), w związku z wyrokiem TK z 29 listopada 2006 r. (SK 51/06, OTK ZU nr 10/A/2006, poz. 156), w którym Trybunał orzekł o niekonstytucyjności art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g u.p.d.o.f. w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej. Artykuł 21 ust. 1 pkt 3 lit. g u.p.d.o.f. w brzmieniu obowiązującym od 21 czerwca 2008 r. stanowi, że wolne od podatku dochodowego są: otrzymane odszkodowania (lub zadośćuczynienia zmiana od 1 stycznia 2009 r.), jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe. Trybunał uznaje zatem, że podniesione w skardze zarzuty dotyczące niekonstytucyjnego zróżnicowania w art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. zwolnień podatkowych odszkodowań w zależności od tego, czy wynikają z ugody sądowej, czy ugody pozasądowej, nie znajdują uzasadnienia w treści przepisu będącego podstawą ostatecznego rozstrzygnięcia. 4

5 Niezależnie od powyższego Trybunał podkreśla, że z orzeczeń wydanych w sprawie skarżącego wynika, iż uzyskane przez niego odszkodowanie nie zostało objęte zwolnieniem przedmiotowym z art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. ze względu na przesłanki prawne zawartej ugody. NSA wskazał: ratio legis art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. jest takie, że wolne od podatku są odszkodowania przyznane wprost ustawą, zredagowaną w ten sposób, iż nie pozostawia ona wątpliwości, że danej osobie należy się odszkodowanie z mocy prawa i to w wysokości lub zgodnie z zasadami jego ustalenia wynikającej wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych. Tymczasem w ( ) sprawie [skarżącego] powstały wątpliwości, co do wysokości i zasad wyliczenia kwot opisanych w ugodzie (...). Innymi słowy brak zwolnienia od podatku dochodowego odszkodowania uzyskanego przez skarżącego stanowił konsekwencję uznania, że nie jest to odszkodowanie, którego wysokość wynikałaby z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, a zatem nie jest to świadczenie, o którym mowa w przepisie będącym przedmiotem skargi konstytucyjnej. Trybunał stwierdza zatem, że art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. w zakwestionowanym w skardze zakresie nie ukształtował sytuacji prawnej skarżącego. Ponadto Trybunał zwraca uwagę, że kwestia odróżnienia dla celów podatkowych ugody sądowej od ugody pozasądowej w sprawie skarżącego dotyczyła zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. W myśl tego przepisu wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań: otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą; dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Artykuł 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. nie został wskazany w skardze konstytucyjnej jako przedmiot kontroli. Podniesienie niekonstytucyjności tego przepisu w piśmie z 26 sierpnia 2014 r. było zaś niedopuszczalne ze względu na przekroczenie terminu wynikającego z art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, Trybunał stwierdza, że zakwestionowany art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r. do 20 czerwca 2008 r. w zakresie, w jakim nakłada obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych od odszkodowań uzyskanych z ugód pozasądowych, zwalniając odszkodowania wynikające z ugód sądowych nie determinował sytuacji prawnej skarżącego. Oznacza to, że rozpoznawana skarga konstytucyjna nie spełnia wymogów formalnych wynikających z art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, co przesądza o konieczności odmowy nadania jej dalszego biegu. Niezależnie od powyższej przesłanki Trybunał postanowił wskazać na pozostałe braki formalne wniesionego środka prawnego. W skardze konstytucyjnej skarżący nie określił konstytucyjnych praw lub wolności, które zostałyby naruszone przez zaskarżoną normę, co stanowi samodzielną podstawę odmowy nadania skardze dalszego biegu. Zarzut skargi dotyczy naruszenia zasady równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji) oraz zasady sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji) przez regulację art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. w zakresie, w jakim nakłada ona obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych od odszkodowań uzyskanych z ugód pozasądowych, zwalniając z tego obowiązku odszkodowania wynikające z ugód sądowych. Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą wyrażona w art. 32 ust. 1 Konstytucji zasada równości wobec prawa nie stanowi samodzielnego wzorca w trybie kontroli inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej. W wydanym w pełnym składzie postanowieniu z 24 października 2001 r. (SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225) Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że wynikająca z art. 32 Konstytucji zasada równości samodzielnie jest jedynie zasadą ogólną, mającą charakter niejako prawa drugiego stopnia, tzn. przysługującego w związku z konkretnymi normami prawnymi, a nie w oderwaniu od nich samoistnie. Z tego względu przepis ten może zostać powołany jako wzorzec kontroli 5

6 jedynie w sytuacji, gdy skarżący wykaże istnienie konkretnej wolności lub prawa o charakterze konstytucyjnym, w ramach którego dochodzi do naruszenia zasady zawartej w art. 32 ust. 1 Konstytucji. Innymi słowy, skarżący, formułując zarzut naruszenia równości wobec prawa, powinien wskazać jako wzorce kontroli nie tylko unormowania wyrażające zasadę równości jako taką, ale także te przepisy konstytucyjne, które stanowią źródło konkretnych podmiotowych praw lub wolności jednostki (por. np. postanowienia TK z: 3 listopada 1998 r., Ts 116/98, OTK ZU nr 1/1999, poz. 10; 1 marca 2000 r., Ts 57/99, OTK ZU nr 2/2000, poz. 72; 21 lutego 2013 r., Ts 148/12, OTK ZU nr 5/B/2013, poz. 482). Trybunał wielokrotnie zwracał również uwagę, że art. 2 ustawy zasadniczej nie można uznać za samodzielny wzorzec kontroli w postępowaniu inicjowanym skargą konstytucyjną; przepis ten nie jest bowiem źródłem praw lub wolności (zob. wydane w pełnym składzie postanowienie TK z 23 stycznia 2002 r., Ts 105/00, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 60 oraz postanowienia TK z: 10 stycznia 2001 r., Ts 72/00, OTK ZU nr 1/2001, poz. 12; 23 stycznia 2002 r., SK 13/01, OTK ZU nr 1/A/2002, poz. 9; 14 grudnia 2004 r., SK 29/03, OTK ZU nr 11/A/2004, poz. 124; 20 lutego 2008 r., SK 27/07, OTK ZU nr 1/A/2008, poz. 22). Trybunał konsekwentnie wskazuje, że art. 2 Konstytucji może zostać powołany jako wzorzec kontroli wówczas, gdy zasada demokratycznego państwa prawnego zostanie odniesiona do przepisów Konstytucji, które prawa i wolności wyrażają. Tylko wyjątkowo art. 2 Konstytucji może w myśl orzecznictwa Trybunału stanowić źródło nowych praw lub wolności, niewynikających z innych przepisów konstytucyjnych. W takiej sytuacji konieczne jest jednak dokładne określenie przez skarżącego zarówno adresata konstytucyjnego prawa podmiotowego (jego beneficjenta), jak i jego całej sytuacji prawnej, powiązanej z możnością wyboru sposobu zachowania się. Tymczasem w rozpoznawanej skardze skarżący nie wskazał praw lub wolności, z którymi łączy naruszenie zasady równości wobec prawa oraz zasady sprawiedliwości społecznej, w uzasadnieniu skargi poprzestał jedynie na przywołaniu tych zasad. Dopiero w piśmie z 26 sierpnia 2014 r., modyfikując zakres wzorców kontroli, nowy pełnomocnik podniósł, że naruszenie powyższych zasad związane jest z naruszeniem prawa do równej ochrony praw majątkowych (art. 64 ust. 2 Konstytucji). Należy zatem podkreślić, że rozszerzenie zakresu zaskarżenia przez wskazanie nowego wzorca kontroli po upływie określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o TK terminu było niedopuszczalne i wykluczało tym samym możliwość oceny tak sformułowanego zarzutu. Biorąc powyższe pod uwagę, Trybunał stwierdza, że wniesiona skarga nie spełnia przesłanek wynikających z art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, co również uzasadnia odmowę nadania jej dalszego biegu. W tym stanie rzeczy należało odmówić nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. 6