Pani Elżbieta Stolarczyk Dyrektor Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego w Radomiu

Transkrypt

1 Warszawa, 30 maja 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-R EW Pani Elżbieta Stolarczyk Dyrektor Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego w Radomiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575), zwanej dalej ustawą oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 września 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477), inspektorzy Wydziału Polityki Społecznej, Oddział w Delegaturze - Placówce Zamiejscowej w Radomiu Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Małgorzata Półtorak kierownik Oddziału, Edyta Węglicka starszy inspektor wojewódzki przeprowadzili w dniach 4 6 maja 2016 roku kontrolę doraźną w Katolickim Ośrodku Adopcyjnym przy Caritas Diecezji Radomskiej w Radomiu przy ul. Kościelnej 3. Zakres kontroli obejmował realizację niektórych zadań ustawowych w ośrodkach adopcyjnych w latach , w tym procedur przysposobienia, m.in. kwalifikacja dzieci zgłoszonych do adopcji, z uwzględnieniem kwalifikacji dzieci do przysposobienia związanego ze zmianą miejsca zamieszkania dziecka poza granice Rzeczypospolitej Polskiej, przygotowanie i kwalifikacja osób zgłaszających gotowość do przysposobienia dziecka oraz udziału pracowników ośrodka adopcyjnego w okresowej ocenie sytuacji dziecka. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym bez zastrzeżeń przez Panią w dniu 11 maja 2016 r.

2 Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej przekazuje Panu niniejsze wystąpienie pokontrolne. Katolicki Ośrodek Adopcyjny powołany został 8 września 2001 roku dekretem biskupa radomskiego Jana Chrapka. Z dniem 1 stycznia 2012 r. zmianie uległa nazwa dotychczasowego Katolickiego Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego przy Caritas Diecezji Radomskiej na Katolicki Ośrodek Adopcyjny przy Caritas Diecezji Radomskiej oraz zakres realizowanych przez Ośrodek zadań. W okresie objętym kontrolą Katolicki Ośrodek Adopcyjny w Radomiu działał na podstawie umów (nr 4/10/2012 z dnia 24 stycznia 2012 roku, nr 5/2013 z dnia 18 kwietnia 2013 roku, nr 2/2014 z dnia 27 stycznia 2014 wraz z aneksem nr 2 z dnia 26 stycznia 2015 roku oraz aneksem nr 3 z dnia 11 czerwca 2015 roku) zawartych z Województwem Mazowieckim w zakresie powierzenia realizacji zadania publicznego z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, polegającego na prowadzeniu ośrodka adopcyjnego przez podmiot niepubliczny. Podstawą działania Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego w Radomiu jest regulamin organizacyjny przyjęty na podstawie Porozumienia nr 4 zawartego w dniu 16 sierpnia 2012 roku w sprawie ustalenia treści Regulaminu Organizacyjnego Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego przy Caritas Diecezji Radomskiej w Radomiu, zaakceptowanego przez Marszałka Województwa Mazowieckiego. Regulamin Organizacyjny KOA określa w szczególności zadania, zakres działania, w tym godziny pracy oraz zadania i kompetencje dyrektora Ośrodka. W strukturze organizacyjnej KOA wskazano jednoosobowe stanowiska bezpośrednio nadzorowane przez dyrektora: pedagog, psycholog, pracownik socjalny. W czasie kontroli ustalono, że w Ośrodku przyjęte zostały następujące procedury: zasady realizacji usług świadczonych przez ośrodki adopcyjne w województwie mazowieckim, zasady monitorowania i realizacji procesów adopcyjnych w województwie mazowieckim. Ponadto załącznikiem nr 1 do obowiązującego regulaminu organizacyjnego jest Ramowy Regulamin Pracy Komisji Kwalifikacyjnej Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego przy Caritas Diecezji Radomskiej. Jakość przebiegu etapu poszukiwań rodziny przysposabiającej na terenie kraju oraz kwalifikacja dzieci do przysposobienia, w tym kwalifikacja dzieci związana ze zmianą dotychczasowego miejsca zamieszkania dziecka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na miejsce zamieszkania w innym państwie po wyczerpaniu wszystkich możliwości znalezienia kandydata do przysposobienia tego dziecka na terenie kraju. 2

3 Proces adopcji krajowej ma dwa aspekty: a/ dotyczący rodziny b/ dotyczący dziecka. Proces adopcyjny w odniesieniu do rodziny dzieli się na trzy etapy: I przygotowawczy (trwający od 1 do 6 miesięcy) rozpoczynający się od rozmowy wstępnej następnie dokonywana jest diagnoza rodziny w oparciu o testy psychologiczne, rozmowy, wywiad sporządzany w miejscu zamieszkania. Kandydaci, którzy uzyskają pozytywną ocenę wstępną kierowani są na szkolenie PRIDE: Adopcja szkolenia dla kandydatów na rodziców adopcyjnych. Program realizowany jest w cyklu 13 spotkań grupowych - wykłady i ćwiczenia. Etap przygotowawczy kończy kwalifikacja uczestników na rodziców adopcyjnych. II oczekiwanie na wskazanie dziecka (trwający od 3 miesięcy do dwóch lat). Przebieg tego etapu uzależniony jest między innymi od oczekiwań rodziny co do cech dziecka tj. wieku, stanu zdrowia, rodzeństwa dziecka. W przypadku znalezienia rodziny dokonywany jest dobór rodziny do dziecka przez pracowników Ośrodka (pedagoga lub psychologa oraz dyrektora KOA). Zgodnie z obowiązującym Ramowym Regulaminem Pracy Komisji Kwalifikacyjnej Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego przy Caritas Diecezji Radomskiej Komisja jest organem powołanym między innymi do doboru rodziny dla danego dziecka. Członkami Komisji są pracownicy merytoryczni KOA, dyrektor domu dziecka, przedstawiciele Duszpasterstwa Rodzin, trener programu szkoleniowego oraz z głosem doradczym przedstawiciele innych instytucji ( 1 ww. ramowego regulaminu Skład Komisji). W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono, iż dobór rodziny do dziecka dokonywany jest niezgodnie z zasadami przyjętymi przez kontrolowaną jednostkę w wyżej cytowanym regulaminie pracy Komisji kwalifikacyjnej. Stwierdzono, że decyzje w kwestii doboru podejmowane są przez jednego pracownika, co w opinii kontrolujących nie daje podstaw do stwierdzenia, czy dokonany dobór jest optymalny i właściwy ze względu na dobro dziecka. Po dokonaniu doboru kandydatom przedstawiana jest propozycja dziecka oraz pełna dokumentacja dotycząca dziecka. W przypadku wstępnej akceptacji dziecka następuje pierwszy kontakt i uruchomienie procedury adopcyjnej zmierzającej do przysposobienia dziecka. III postępowanie sądowe czas od złożenia wniosku do sądu do ostatecznego rozstrzygnięcia. W sytuacji kiedy Ośrodek nie znajdzie rodziny, która zaakceptuje propozycje dziecka karta dziecka wraz z dokumentacją przekazywana jest do WBD. W tym okresie oczekiwanie na zgłoszenia ośrodków adopcyjnych, które posiadają rodzinę zainteresowaną przysposobieniem dziecka. Dodatkowo pracownicy KOA współpracują z innymi ośrodkami utrzymując kontakt telefoniczny i owy przekazując informacje o poszukiwaniu rodziny. W przypadku braku kandydatów do 3

4 55 dni od przesłania karty dziecka do WBD, przesyłana jest informacja o braku kandydatów. Realizując zadania przypisane Ośrodkowi pomimo przesłanej informacji do WBD nadal poszukuje rodziny gotowej do przysposobienia, uwzględniając pojawienie się nowych kandydatów, którzy ukończyli szkolenie i uzyskali pozytywną opinię kwalifikacyjną. Proces adopcyjny w odniesieniu do dziecka. W przypadku zgłoszenia dziecka do adopcji przez odpowiedni podmiot (najczęściej organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, sąd rodzinny, dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej) z uregulowaną sytuacją prawną Ośrodek : - występuje do USC o akt urodzenia dziecka; - nawiązuje kontakt z pracownikiem socjalnym, asystentem, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, pracownikiem szpitala w celu zebrania informacji o sytuacji dziecka i jego rodzinie; - psycholog zatrudniony w Ośrodku przeprowadza badanie i sporządza ocenę psychicznego rozwoju dziecka oraz przeprowadza rozmowę z opiekunem w celu określenia specyfiki potrzeb dziecka w kontekście prawidłowego doboru rodziny oraz oceny stopnia możliwości nawiązania przez dziecko więzi emocjonalnej w nowej rodzinie; - analizuje zebraną dokumentację; - sporządza kartę dziecka zawierającą informacje o sytuacji prawnej, rodzinnej, zdrowotnej i rozwoju dziecka; - w terminie 30 dni od sporządzenia karty dziecka odbywa się posiedzenie Komisji kwalifikacyjnej w celu analizy sytuacji dziecka i dokonania jego kwalifikacji. Nie stwierdzono działań Ośrodka, o których mowa w zapisach art. 164 ust. 2 pkt 1) ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej tj. występowania do podmiotów zgłaszających do adopcji dzieci z uregulowaną sytuacją prawną o przekazanie w terminie 7 dni opinii, informacji oraz dokumentacji o których mowa w art. 139 a ustawy. Jednostka kontrolowana przy sporządzaniu karty dziecka opierała się wyłącznie na karcie dziecka przesłanej najczęściej przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej. Kwalifikacja dziecka obejmuje: diagnozę psychologiczną dziecka, określenie specyfiki potrzeb dziecka w kontekście prawidłowego doboru rodziny, dokonaną przez psychologa ocenę stopnia możliwości nawiązana przez dziecko więzi emocjonalnej w nowej rodzinie, ustalenie sytuacji prawnej rodzeństwa dziecka, dokonaną przez psychologa analizę aktualnych więzi dziecka z bliskimi mu osobami, 4

5 analizę całościowej sytuacji dziecka w celu zbadania, czy przysposobienie leży w jego najlepszym interesie, dokonywaną na podstawie opinii, o których mowa w art. 139a ust. 1 pkt 1,2,4 i 5 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. - po zakwalifikowaniu dziecka do przysposobienia ośrodek adopcyjny sporządza dokument potwierdzający kwalifikację (protokół Komisji kwalifikacyjnej); - sporządza diagnozę psychologiczną i pedagogiczną dziecka; - rozpoczyna poszukiwania kandydatów do przysposobienia dziecka; - dokonuje doboru rodziny do dziecka. W przypadku niepozyskania kandydata do przysposobienia dziecka Ośrodek przesyła do WBD dokument potwierdzający zakwalifikowanie dziecka do przysposobienia krajowego wraz z kartą dziecka i zgromadzoną dokumentacją. Ze względu na brak stosownej dokumentacji nie potwierdzono terminowość wyżej wymienionych działań, zgodnie z wytycznymi art. 164 ust. 2, ust. 3 i ust. 5 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Brak potwierdzenia podejmowanych działań wynika z faktu, iż większość spraw załatwiana jest telefonicznie, co nie znalazło potwierdzenia w prowadzonej dokumentacji np. w formie notatek służbowych. W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami. Kwalifikacja dzieci zgłoszonych do przysposobienia oraz prowadzenie dokumentacji z zakresu wykonywanych zadań. W okresie objętym kontrolą do Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego w Radomiu zgłoszono: - w 2012 roku 52 dzieci, w tym zakwalifikowanych do przysposobienia 29; - w 2013 roku 69 dzieci, w tym zakwalifikowanych do przysposobienia 8; - w 2014 roku 32 dzieci, w tym zakwalifikowanych do przysposobienia 10; - w 2015 roku 36 dzieci, w tym zakwalifikowanych do przysposobienia 13. Jako przyczyny braku kwalifikacji dzieci do przysposobienia kontrolowana jednostka wskazała między innymi: - silne więzi emocjonalne z dziadkami, rodzeństwem, opiekunami prawnymi, rodzicami zastępczymi: 2012 rok 16 dzieci, 2013 rok 48 dzieci, 2014 rok 21 dzieci, 2015 rok 19 dzieci; 5

6 - negatywny stosunek do adopcji (brak zgody, wiek dziecka): 2012 rok 10 dzieci, 2013 rok 37 dzieci, 2014 rok 8 dzieci, 2015 rok 14 dzieci; Wg danych jednostki kontrolowanej do przysposobienia międzynarodowego zakwalifikowano 5 dzieci w 2013 roku, jedno dziecko w 2014 roku. W latach 2012 i 2015 nie zakwalifikowano żadnych dzieci. W okresie objętym kontrolą do Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego w Radomiu zgłoszono: w 2012 roku 9 rodzeństw, w tym 4 rodzeństwa zakwalifikowano do przysposobienia; w 2013 roku 10 rodzeństwa, w tym 3 rodzeństwa zakwalifikowano do przysposobienia; w 2014 roku 3 rodzeństwa, brak kwalifikacji do przysposobienia; w 2015 roku 8 rodzeństw, w tym 3 rodzeństwa zakwalifikowano do przysposobienia. Procedury adopcyjne prowadzone przez Katolicki Ośrodek Adopcyjny w Radomiu dotyczące rodzeństw zakwalifikowanych do przysposobienia nie zakończyły się w żadnym przypadku rozdzieleniem rodzeństwa. Na okoliczność realizacji przepisu art. 165 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej tj. informowania rodziców o możliwości przysposobienia rodzeństwa analizie poddano akta o nr 60/2014. Stwierdzono oświadczenia rodziców adopcyjnych o braku zgody na przysposobienie rodzeństwa, notatki służbowe oraz pełną dokumentację poprawnie prowadzonej procedury przysposobienia. Ustalono, że w okresie objętym kontrolą Katolicki Ośrodek Adopcyjny w Radomiu zakończył procedurę adopcyjną w odniesieniu do 33 dzieci w 2012 roku, 6 dzieci w 2013 roku, 7 dzieci w 2014 rok oraz 6 dzieci w 2015 roku. We wszystkich zakończonych procedurach adopcyjnych KOA był odpowiedzialny za zakwalifikowanie dziecka do przysposobienia krajowego. W zakresie prowadzonej dokumentacji analizie poddano akta spraw: dzieci niezakwalifikowanych do przysposobienia (11 spraw). Na podstawie analizy akt spraw stwierdzono: Dokumentację przekazaną przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej: - zgłoszenie przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej dzieci z uregulowaną sytuacja prawną w celu zakwalifikowania do przysposobienia; - dokumentację sądową (postanowienie sądu o pozbawieniu władzy rodzicielskiej, umieszczeniu małoletnich w rodzinie zastępczej); 6

7 - kartę dziecka sporządzoną przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej (uwzględniającą: dane osobowe dziecka, dane o rodzicach biologicznych dziecka, sytuację prawną dziecka, rodzeństwo dziecka, aktualne miejsce pobytu dziecka, dane o stanie zdrowia dziecka oraz rozwoju dziecka); - ocenę psychiczną rozwoju dziecka; - po ocenie zespołu ds. oceny sytuacji dziecka opinię w sprawie przysposobienia; - oświadczenia małoletnich dotyczące braku wyrażenia zgody na adopcję; - dodatkowo organizator dołączył dokument pn. dodatkowe informacje do karty dziecka (bez daty sporządzenia) zawierający opinię o zasadności przysposobienia dziecka, opinię o kontaktach dziecka z rodziną biologiczną i wpływie tych kontaktów na dziecko, opinię o zasadności przysposobienia związanego ze zmianą miejsca zamieszkania poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej mającej na celu stwierdzenie, że przysposobienie leży w jego interesie, opinię o zasadności wspólnego zamieszkania rodzeństwa w rodzinie przysposabiającej. W analizowanym dokumencie stwierdzono ponadto informacje wymienione w przepisie art. 161 ust. 3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Dokumentację wytworzoną przez Katolicki Ośrodek Adopcyjny w Radomiu: - kartę dziecka (karta kwalifikacyjna); - protokół z posiedzenia Komisji Kwalifikacyjnej Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego przy Caritas Diecezji Radomskiej; - decyzję o braku kwalifikacji dziecka do poszukiwania rodziny przysposabiającej wraz z uzasadnieniem podjętej decyzji. dzieci zakwalifikowanych do przysposobienia (10 spraw). Na podstawie analizy akt spraw stwierdzono: Dokumentację przekazaną przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej: - zgłoszenie przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej dzieci z uregulowaną sytuacją prawną w celu zakwalifikowania do przysposobienia (w jednym przypadku informacja potwierdzona na podstawie metryki sprawy); - dokumentację sądową, potwierdzającą uregulowanie sytuacji prawnej dziecka; - kartę dziecka sporządzoną przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej; - kartę zdrowia dziecka; - kopię opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej; Ponadto w aktach sprawy stwierdzono: - odpis skrócony (zupełny) aktu urodzenia dziecka; 7

8 - opinia nauczyciela o dziecku (w 1 sprawie); - diagnozę psychofizyczną dziecka (brak podpisu osoby sporządzającej); - oświadczenie opiekuna prawnego dotyczące wyrażenia zgody na adopcję; - w przypadku rodzeństw oświadczenie rodziców adopcyjnych o poinformowaniu ich o możliwości adopcji rodzeństwa, - pismo KOA potwierdzające sytuację prawną i rozdzielenie rodzeństwa, - stanowisko opiekuna prawnego względem procedury przysposobienia dziecka, - karta kwalifikacyjna dziecka, - protokół z posiedzenia Komisji Kwalifikacyjnej Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego przy Caritas Diecezji Radomskiej kwalifikacja dziecka do adopcji; - decyzje o zakwalifikowaniu dziecka do adopcji wraz z uzasadnieniem ( w oparciu o diagnozę psychologiczną, określenie specyfiki potrzeb dziecka, ustalenie sytuacji prawnej oraz zdolności do nawiązania więzi z nowymi opiekunami); - w trzech sprawach (rodzeństwa 3 osobowego oraz dwójki dzieci) po kwalifikacji dziecka do adopcji przekazanie pismem informacji do WBD celem znalezienia rodziny przysposabiającej (w oparciu o diagnozę psychologiczną, określenie specyfiki potrzeb dziecka w kontekście prawidłowego doboru rodziny, psychologiczną ocenę stopnia możliwości nawiązania przez dziecko więzi emocjonalnej w nowej rodzinie oraz ustalenie sytuacji prawnej rodzeństwa dziecka). Następnie informacja KAO o pozyskaniu kandydatów na rodziców adopcyjnych dla rodzeństwa przesłana do WBD (wycofanie z WBD). Na podstawie analizy ww. spraw zarówno dzieci zakwalifikowanych do przysposobienia i niezakwalifikowanych do przysposobienia nie stwierdzono działań Ośrodka Adopcyjnego w zakresie uzupełnienia dokumentacji dziecka wymienionej w art. 139 a, w oparciu o przepis art. 164 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W jednej ze spraw poddanych kontroli na podstawie metryki prowadzonej sprawy stwierdzono adnotacje sporządzoną w dniu 4 grudnia 2015 roku dotyczącą wystąpienia w rozmowie telefonicznej o przekazanie opinii oraz dokumentacji dziecka. W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami. Kwalifikacja kandydatów do przysposobienia dziecka W okresie objętym kontrolą do Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego w Radomiu zgłosiło się odpowiednio: roku 36 kandydatów na rodziców adopcyjnych, w tym pozytywną opinię kwalifikacyjną uzyskało 23 kandydatów; 8

9 roku 30 kandydatów na rodziców adopcyjnych, w tym pozytywną opinię kwalifikacyjną uzyskało 16 kandydatów; roku 28 kandydatów na rodziców adopcyjnych, w tym pozytywną opinię kwalifikacyjną uzyskało 15 kandydatów; roku 48 kandydatów na rodziców adopcyjnych, w tym pozytywną opinię kwalifikacyjną uzyskało 16 kandydatów. Wg danych jednostki kontrolowanej w latach odmówiono kwalifikacji 3 rodzinom na etapie przygotowawczym. W 2015 roku wszystkie osoby, które zgłosiły się do kontrolowanej jednostki otrzymały pozytywną kwalifikację na rodziców adopcyjnych. Głównymi przyczynami odmowy kwalifikacji były między innymi: brak odpowiednich umiejętności wychowawczych i umiejętności stymulowania rozwoju dziecka, niskie kompetencje osobiste. Łącznie w okresie objętym kontrolą 8 kandydatów posiadających pozytywną opinię kwalifikacyjną, którzy nie zaakceptowali propozycji adopcji konkretnego dziecka/dzieci lub nie podjęli dalszych działań w kierunku przysposobienia dziecka. W poszczególnych latach KAO utracił: 3 kandydatów w roku 2012, 4 w roku 2013 oraz 1 rodzinę w 2015 roku. Stwierdzono, że najczęstszym powodem rezygnacji kandydatów z przysposobienia dziecka były powody osobiste: sytuacja zdrowotna, sytuacja zawodowa, decyzja o adopcji we współpracy z innym ośrodkiem adopcyjnym. W zakresie kwalifikacji kandydatów gromadzenie i prowadzenie dokumentacji jest zgodne z instrukcją dotyczącą sposobu jej prowadzenia. Akta spraw kandydatów do przysposobienia dziecka prowadzone były w układzie chronologicznym w segregatorach na kolejny rok kalendarzowy. W każdej z analizowanych spraw stwierdzono wywiad adopcyjny zgodny z wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 roku w sprawie wzoru kwestionariusza wywiadu adopcyjnego oraz wzoru karty dziecka. Od dnia wejścia w życie rozporządzenia z dnia 20 sierpnia 2015 roku w powyższej sprawie jednostka kontrolowana pracuje na wzorze obowiązującym od 19 września 2015 roku. W przyjętej i realizowanej procedurze dla kandydatów do przysposobienia dziecka na podstawie analizy 6 spraw stwierdzono między innymi: - podanie o pomoc w przysposobieniu dziecka; - życiorysy małżonków; - oświadczenia o ochronie danych osobowych; 9

10 - opinię psychologiczną małżonków (opracowana między innymi na podstawie kwestionariusza MMPI (WISKAD), testu zdań niedokończonych J.B. Rottera, wywiadu psychologicznego i rozmów kierowanych, obserwacji badanych); - odpis aktu małżeństwa; - zaświadczenia lekarskie; - opinie pracodawców; - opinię proboszcza parafii; - zapytanie i zaświadczenia o niekaralności; - potwierdzenia dochodów; - kwestionariusz wywiadu adopcyjnego; - oświadczenia, w tym o stanie majątkowym; - zaświadczenie kwalifikacyjne do pełnienia funkcji rodziny adopcyjnej wraz z opinią kwalifikacyjną. W oddzielnym segregatorze do analizowanych spraw stwierdzono karty kwalifikacyjne kandydatów kierujące na szkolenia PRIDE Adopcja (Decyzja Nr 4/2012/RA znak: DSR-I KN/12 z dnia 14 marca 2012 roku Ministra Pracy i Polityki Społecznej, zatwierdzono na okres 5 lat program szkolenia dla kandydatów do przysposobienia dziecka PRIDE: Adopcja szkolenia dla kandydatów na rodziców adopcyjnych przez Katolicki Ośrodek Adopcyjny przy Caritas Diecezji Radomskiej w Radomiu). Powyższe karty opatrzone zostały datą, nie stwierdzono podpisu osoby/osób sporządzających, zawierały informacje w zakresie: 1. kwalifikacja osobista kandydatów/kandydata do przysposobienia dziecka, o której mowa w art ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy; 2. motywacja kandydatów/kandydata do przysposobienia dziecka; 3. informacje o kandydatach/kandydacie do przysposobienia dziecka zebrane podczas wywiadu adopcyjnego. - w przypadku dalszej procedury po ukończeniu szkolenia i otrzymania zaświadczenia kwalifikacyjnego: następuje dobór kandydatów do dziecka. Dla potrzeb kontroli przedłożono karty doboru prowadzone przez kontrolowaną jednostkę od 2013 roku zawierające między innymi opis podstaw, które miały wpływ na dobór dokonany przez jednostkę kontrolowaną. Analizie poddano zapisy 5 kart opatrzonych podpisem pedagoga lub psychologa oraz dyrektora KOA. Ustalono, że dobór rodziny do dziecka dokonywany jest niezgodnie z zasadami 10

11 przyjętymi przez kontrolowaną jednostkę w Ramowym Regulaminie Pracy Komisji Kwalifikacyjnej; wniosek skierowany do właściwego sądu o przysposobienie przekazany pismem wraz z aktualną dokumentacją. Nie w każdym przypadku w okresie objętym kontrolą Ośrodek był zobowiązany postanowieniem sądu do nadzoru oraz sporządzenia opinii kwalifikacyjnej (art kpc) po okresie styczności rodziny z dzieckiem. - po okresie styczności w aktach: opinia dotycząca okresu styczności oraz opinia wydana w myśl art kpc zawierająca dane dziecka przysposabianego, dane kandydatów, relacje między przysposabianym a przysposabiającym, relacje między rodzicami przysposabianego a przysposabiającym, inne uwagi, dokument opatrzony datą i podpisem sporządzającego oraz Dyrektora KOA; Nie stwierdzono w analizowanych sprawach informacji o zakończeniu sprawy w związku z przysposobieniem dziecka. W latach kontrolowana jednostka w trzech przypadkach odmówiła kandydatom kwalifikacji na rodziców adopcyjnych. W sprawach odmowy kwalifikacji stwierdzono: kartę kwalifikacyjną do odbycia szkolenia, zaświadczenie o ukończeniu szkolenia wraz z opinią dotyczącą braku kwalifikacji do pełnienia funkcji rodziny adopcyjnej. Przyczynami braku pozytywnej opinii wydanej przez Komisję Kwalifikacyjną Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego był: - brak umiejętności i kompetencji, skupienie na zaspokojeniu wyłącznie potrzeb podstawowych dziecka, niskie kompetencje osobiste małżonków, brak umiejętności stymulowania rozwoju dziecka; brak odpowiednich kompetencji opiekuńczo wychowawczych, brak umiejętności pracy zespołowej, współpracy, niskie kompetencje osobiste małżonków tj. bierność, mały wgląd w siebie; - brak odpowiednich kompetencji wychowawczych, brak umiejętności stymulowania rozwoju dziecka, niskie kompetencje osobiste małżonków. Zgodnie z przepisami ustawy art. 156 ust.1 pkt 9 oraz art. 160 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) Katolicki Ośrodek Adopcyjny w Radomiu realizował zadanie w obszarze udzielania wsparcia psychologiczno pedagogicznego kandydatom na rodziców adopcyjnych, rodzinom które przysposobiły dziecko oraz pomocy psychologicznej kobietom w ciąży oraz pacjentkom oddziałów ginekologiczno położniczych, które sygnalizują zamiar pozostawienia dziecka bezpośrednio po urodzeniu. 11

12 W okresie objętym kontrolą łącznie udzielono odpowiednio 257 porad w roku 2012, 274 porady w roku 2013, 298 porad w roku 2014 oraz 167 porad w roku W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami. Udział pracowników ośrodka w okresowej ocenie sytuacji dziecka. W związku z wykonywanymi zadaniami pracownicy Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego w Radomiu uczestniczyli każdorazowo w posiedzeniach zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka zgodnie z art. 130 i art. 137 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W okresie objętym kontrolą uczestniczyli łącznie w 62 posiedzeniach, które odbywały się między innymi w Domu Matki i Dziecka w Jasieńcu Iłżeckim Dolnym oraz u organizatorów rodzinnej pieczy zastępczej. W latach pracownicy Ośrodka nie uczestniczyli w ocenach sytuacji dziecka w rodzinnych formach pieczy zastępczej. W roku 2014 uczestniczyli w 10 ocenach, a w roku 2015 w 78 ocenach. Na stałe współpracują z organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej z terenu powiatu radomskiego ziemskiego, przysuskiego, grójeckiego oraz białobrzeskiego. W ramach współpracy z organizatorami rodzinnej pieczy zastępczej jak wyjaśniła Pani Dyrektor kontrolowanej jednostki dopracowania wymagają obszary dotyczące terminowości oraz jakości przekazywanej dokumentacji ze szczególnym uwzględnieniem jej kompletności. W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) i wobec stwierdzonych uchybień kieruje do Pani następujące zalecenia pokontrolne: 1. Stosować w prowadzonych procedurach adopcyjnych zapisy Ramowego Regulamin Pracy Komisji Kwalifikacyjnej Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego przy Caritas Diecezji Radomskiej stanowiącego załącznik nr 1 do regulaminu organizacyjnego w szczególności przy podejmowaniu decyzji w zakresie doboru rodziny przysposabiającej właściwej ze względu na potrzeby dziecka. 12

13 2. Prowadzić stosowną dokumentację potwierdzającą podejmowanie oraz terminowość działań, o których mowa w zapisach art. 164 ust. 2, ust. 3 i ust. 5 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575). 3. Nawiązać i określić zasady współpracy przy kwalifikowaniu dziecka do przysposobienia z organizatorami rodzinnej pieczy zastępczej oraz podmiotami wymienionymi w art. 166 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575). 4. Dokumentować występowanie w terminach określonych w przepisie art. 164 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) do organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka umieszczonego w instytucjonalnej pieczy zastępczej o przekazanie opinii oraz dokumentacji niezbędnej do sporządzenia karty dziecka. 5. Egzekwować od organizatora rodzinnej pieczy zastępczej informacje o przebiegu pobytu dziecka w pieczy zastępczej zgodnie z przepisem art. 139a ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575). Uwagi: W sposób rzetelny i dokładny prowadzić dokumentację dotyczącą realizowanych zadań, wytwarzane dokumenty opatrywać datą oraz podpisem osoby sporządzającej. Stosownie do postanowień art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Oddział w Delegaturze Placówce Zamiejscowej w Radomiu, ul. Żeromskiego 53, Radom. W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest 13

14 obowiązana w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie powiadomić o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, Oddział w Delegaturze Placówce Zamiejscowej w Radomiu, ul. Żeromskiego 53, Radom, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Wiesława Kacperek-Biegańska Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej KIEROWNIK Oddziału Polityki Społecznej Małgorzata Półtorak STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Edyta Węglicka 14