It is not the idea that is new, it is the volume

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "It is not the idea that is new, it is the volume"

Stefan Kowal
8 lat temu
Przeglądów:

1 It is not the idea that is new, it is the volume Andrzej Kulik /

2 Cele wykładów Przedstawienie podstawowych informacji o: funkcjonowaniu rynków finansowych motywacji używania instrumentów pochodnych stosowanych instrumentach finansowych charakterystyce podstawowych instrumentów pochodnych zarządzaniu ryzykiem przy wykorzystaniu instrumentów pochodnych 2 2

stosowanych instrumentach finansowych charakterystyce podstawowych

3 Program wykładów Organizacja rynków finansowych oraz ich charakterystyka Nick Leeson Rynek długu Orange County Kontrakty terminowe Ford Rynek opcji John Rusnak Zarządzanie ryzykiem Long Term Capital Management 3 3

County Kontrakty terminowe Ford Rynek opcji John

4 Rozwój zarządzania ryzykiem Lata dziewięćdziesiąte Wpływ katastrof finansowych Risk manager jako policjant Rozwój metod ilościowych Zmiany w zarządzaniu ryzykiem Zmierzch funkcji policjanta Postęp w metodach ilościowych Zarządzanie ryzykiem z wieloma niuansami 4 4

ilościowych Zmiany w zarządzaniu ryzykiem Zmierzch funkcji

5 Powstawanie ryzyka Ryzyko tworzą ludzie, jest w naszej naturze Ryzyko jest obecne w każdej działalności biznesowej Ryzyko rzadko pozostaje niewykorzystane 5 5

6 Zarządzanie ryzykiem Zarządzanie ryzykiem leży w naszej naturze Przeważnie zajmują się nim nieliczni Potrzeba edukacji aby zaangażować w zarządzanie ryzykiem innych Potrzeba nowego spojrzenia na zarządzanie ryzykiem 6 6

Potrzeba edukacji aby zaangażować w zarządzanie

7 Źródła problemu Problemy rzadko powstają w wyniku zdarzeń ekstremalnych Przykłady Barings AIB LTCM Rijecka Banka 7 7

8 Spotkania u rodziny Van der Buerse Beurs Birża Bolsa Giełda Transakcje OTC (Over the counter) Tales z Miletu Współczesne transakcje 8 8

9 Historia instrumentów pochodnych 200 kontrakty terminowe z fizyczną dostawą 1900 początek handlu futures na giełdach 1972 FX futures 1973 opcje na akcje 1976 Currency Interest Rate Swap (CIRS) 1981 Interest Rate Swap (IRS) 1994 Credit default options 1997 pochodne na pogodę 9 9

opcje na akcje 1976 Currency Interest Rate Swap (CIRS) 1981 Interest

10 Wielkość rynku instrumentów pochodnych Na koniec czerwca wartość nominalna transakcji pochodnych wynosiła $ Transakcje OTC 77.5% Transakcje na giełdach 22.5% Transakcje na stopę procentową 72% Transakcje FX 13% Transakcje na akcje 1.6% Transakcje na surowcach 0.6% 10 10

11 Katastrofy ryzyka rynkowego Kto Kiedy Dlaczego Strata ($M) LTCM 1998 Dźwignia finansowa Orange County 1994 Transakcje repo Showa Shell 1993 FX Forwards Metallgesellschaft 1994 Forwardy Barings 1995 Futures Allfirst 2001 FX Forwards 670 Rijecka Banka 2001 FX

Shell 1993 FX Forwards 1 580 Metallgesellschaft 1994 Forwardy 1 340

12 Katastrofy ryzyka kredytowego Kto i kiedy Dlaczego % PKB Strata ($MLD) Japonia 1990 Pożyczki, ceny nieruchomości Chiny 1990 Upadek 4 banków Meksyk 1995 Kapitalizacja banków Hiszpania 1977 Nacjonalizacja banków Francja 1994 Credit Lyonnais Finlandia 1992 Sektor bankowy

47 498 Meksyk 1995 Kapitalizacja banków 17 72 Hiszpania 1977 Nacjonalizacja

13 Miesięczne zmiany USD/JPY 15% 10% 5% r i = ln P P i i 1 0% -5% -10% -15% sty-71 sty-76 sty-81 sty-86 sty-91 sty-96 sty

14 Rozkład zmian miesięcznych USD/JPY % -9% -4% 0% 4% 9% 13% 14 14

15 Postępy nauki Teoria portfelowa Markowitza 1952 Wycena opcji Black-Scholes-Merton 1973 ARCH Engle 1982 Auto Regressive Conditional Heteroskedascticity 15 15

16 Zmiany prawne Glass-Steagall Act 1933 Umowa Kapitałowa 1988 Wybory do Sejmu 1989 Risk Metrics 1994 Poprawka do Umowy Kapitałowej 1996 Uchwała KNB 5/ Nowa Umowa Kapitałowa

17 Najważniejsze rynki finansowe Rynek akcji Rynek instrumentów dłużnych Rynek walutowy Rynek towarowy Nowe rynki 17 17

18 Podstawowe określenia Overnight (O/N) transakcje przeprowadzane z natychmiastowym rozliczeniem Tomorrow Next (T/N) transakcje rozliczone następnego dnia roboczego Spot transakcje rozliczone za dwa dni robocze Piątek Poniedziałek Wtorek O/N T/N Spot Transakcje terminowe 18 18

rozliczone następnego dnia roboczego Spot transakcje rozliczone za

19 Rynek walutowy Największy rynek jeśli chodzi o wolumen Duża amplituda zmian 24 godzinny handel 19 19

20 Rynek instrumentów dłużnych Handel częścią długu państw, przedsiębiorstw Yield curve 120 PV = N CFi (1 + y) i i= 1 Cena ,5% 4,0% 5,5% 7,0% 8,5% 10,0% Yield 20 20

120 PV = N CFi (1 + y) i i= 1 Cena 110 100

21 Rynek instrumentów dłużnych Handel częścią długu państw, przedsiębiorstw Yield curve Mean reversion % Cena % Lata do wykupu 21 21

22 Rynek akcji Handel częścią kapitału akcyjnego przedsiębiorstw Portfel rynkowy, dywersyfikacja inwestycji 10 8 Ryzyko Ilość akcji 22 22

23 Teoria Markowitza Wybór inwestycji nie polega na maksymalizacji zysku Inwestycje wybiera się maksymalizując zysk przy minimalizacji ryzyka Mając dwie inwestycje o tym samym zwrocie wybierzemy tą o mniejszym ryzyku 23 23

24 24 24 Średnia, wariancja, kowariancja, korelacja ( ) ( )( ) y x y x xy N i i y yi x xi y x i N i x xi x N i i xi x r r p r E r r E r r r p r E r p r r E σ σ ρ σ ), cov( ) ( ) ( ), cov( ) ( ) ( = = = = = = =

25 Teoria Markowitza Ryzyko portfela nie zależy tylko od ryzyka poszczególnych inwestycji, ale również od korelacji pomiędzy nimi Korelacja dodatnia Korelacja ujemna σ = wσ + σ + P w 2w w cov

26 Teoria Markowitza Ryzyka nie da się wyeliminować poprzez dokupowanie nowych inwestycji (chyba, że korelacja jest całkowicie ujemna) Kupowanie nowych pozycji do portfela (chyba, że korelacja jest całkowicie dodatnia) prowadzi do zmniejszenia całkowitego ryzyka przy zachowaniu oczekiwanego zwrotu Istnieje portfel efektywny 26 26

27 Rynek akcji Handel częścią kapitału akcyjnego przedsiębiorstw Portfel rynkowy, dywersyfikacja inwestycji 18% Zwro t (%) 12% 6% 0% 0 0,5 1 1,5 2 Be ta β = ρ i, M σ σ σ i 2 M M 27 27

28 Teoria Sharpe a Proces inwestycyjny można podzielić na: konstrukcję portfela Markowitza połączenie z inwestycją bez ryzyka Sharpe pokazał, że istnieje taka kombinacja, która jest najlepsza Koncepcja portfela rynkowego (indeks) 28 28

29 Teoria Sharpe a Istnieją dwa rodzaje ryzyka: ryzyko niesystematyczne związane z ryzykiem poszczególnych akcji (można usunąć) ryzyko systematyczne związane z ryzykiem rynku akcji Ryzyko systematyczne można określić poprzez regresję zwrotów akcji względem indeksu Nachylenie (beta) charakteryzuje ryzyko systematyczne Nie potrzeba liczyć kowariancji! 29 29

30 30 30 Teoria Sharpe a ( ) 2 2, ), cov( ) ( ) ( m x m m x m x m x f m x f x r r r r E r r E σ σ σ σ ρ β β = = + =

31 Rynek akcji Handel częścią kapitału akcyjnego przedsiębiorstw Portfel rynkowy, dywersyfikacja inwestycji Stock picking 18% Zwro t (%) 12% 6% 0% 0 0,5 1 1,5 2 Be ta 31 31

32 Rynek towarowy Backwardation cena terminowa niższa od spotowej Ceny są silnie związane z podażą i popytem Handluje się wszystkim Nośniki energii (ropa, gaz, elektryczność) Metale szlachetne (złoto, platyna, srebro) Metale (aluminium, miedź, cynk) Artykuły rolnicze (półtusze, ziemniaki) 32 32

33 Nowe rynki: Pochodne kredytowe (hurtowa sprzedaż ryzyka kredytowego portfela) Pogoda (średnia temperatura)???? 33 33

34 Głównymi graczami na rynku finansowym są: spekulanci ubezpieczający się arbitrażyści 34 34

35 Spekulacja na instrumentach finansowych Spekulacja chęć zarobienia na zmianie ceny. Zmiana ceny może być spowodowana wieloma czynnikami bezpośrednimi lub pośrednimi. Zmiana ceny może być opisana matematycznie prostą lub skomplikowaną formułą

36 Spekulacja na instrumentach finansowych Co można zrobić z zł i akcjami, które kosztują 50 zł? Można kupić 200 akcji. Ponieważ jesteśmy właścicielem akcji to nasza pozycja nazywa się pozycją długą. Zyskujemy gdy kurs rośnie, tracimy gdy kurs spada. Nasz zysk/strata Cena akcji 36 36

37 Spekulacja na instrumentach finansowych Ponieważ nie jesteśmy właścicielem akcji to nasza pozycja nazywa się pozycją krótką. Zyskujemy gdy kurs spada, tracimy gdy kurs rośnie. Co można zrobić z zł i akcjami, które kosztują 50 zł? Można kupić 200 akcji, a następnie je sprzedać i później odkupić. Nasz zysk/strata Cena akcji 37 37

38 Motywacja używania instrumentów pochodnych Mam 200 akcji po 50 zł. Nie chcę sprzedawać akcji, ale chciałbym zabezpieczyć się przed utratą wartości mojej inwestycji. Co robić? Mogę zawrzeć umowę, której podstawą są przyszłe zmiany cen posiadanej przeze mnie akcji. Jeśli cena spadnie to w dniu wygaśnięcia kontraktu nastąpi płatność różnicy pomiędzy ceną dzisiejszą, a ceną przyszłą (Kontrakt terminowy albo forward)

39 Hedging Mam 200 akcji kupionych po 50 zł oraz kontrakt terminowy na zmianę ceny akcji Zysk z transakcji= zero Nasz zysk/strata Cena akcji 39 39

40 Spekulacja Kupuję kontrakt terminowy na akcje. Cena kontraktu jest niższa od ceny akcji. Nie trzeba być właścicielem akcji aby korzystać, kiedy cena akcji rośnie. Nasz zysk/strata Cena akcji 40 40

41 Arbitraż Celem arbitrażu jest osiągnięcie zysku bez ponoszenia ryzyka poprzez jednoczesne zawarcie kilku transakcji. Arbitraż można wykonać nie tylko na instrumentach pochodnych. W finansach obowiązuje zasada jednej ceny

42 Arbitraż - Przykład Akcje BACA są notowane w Wiedniu i w Warszawie. Cena akcji w Wiedniu Cena akcji w Warszawie 170 zł Kurs EUR/PLN Kupuję 1000 akcji w Warszawie i sprzedaję w Wiedniu. Zysk = 1000 * (36.65* ) = zł 42 42

Podobne dokumenty

Instrumenty rynku akcji

Instrumenty rynku akcji Rynek akcji w relacji do PK Źródło: ank Światowy: Kapitalizacja w relacji do PK nna Chmielewska, SGH, 2016 1 Inwestorzy indywidualni na GPW Ok 13% obrotu na rynku podstawowym (w