PR O G RAM O WALNY Z SZYFROWANIEM ORAZ ZEGAREM ASTRONOMICZNYM

Transkrypt

1 INTERNETOWY PRZEKAŹNIK PR O G RAM O WALNY Z SZYFROWANIEM ORAZ ZEGAREM ASTRONOMICZNYM

2 Spis treści 1.WSTĘP O programie Kilka słów na temat bezpieczeństwa BUDOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA DODATKOWO Firmware Interfejsy Kod zabezpieczający Programowanie i obsługa Kilka słów o konfiguracji urządzenia Okno główne programu: ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA ŚRODKI OSTROŻNOŚCI PIERWSZE URUCHOMIENIE Hasło i SALT Sieć komputerowa Wprowadzenie w tryb zapisu konfiguracji i hasła SYNCHRONIZACJA CZASU Kiedy trzeba wykonać synchronizację czasu przez kabel USB? Akumulator Aktualizacja czasu w komputerze O czym pamiętać przy ustawieniach związanych z czasem Jak dokonać synchronizacji czasu? GŁÓWNA KONFIGURACJA Konfiguracja sieci Co to jest serwer NTP? Lokalizacja geograficzna Parametry ładowania akumulatora 12V WEJŚCIA WYJŚCIA ZEGAR ASTRONOMICZNY Do czego służy zegar astronomiczny Jak działa zegar astronomiczny Gdzie stosuje się zegar astronomiczny Funkcja TIMERA - Przerwy nocne SERWER 14.OBSŁUGA PROGRAMU W SKRÓCIE Uruchomienie programu Okno główne programu Zakładka KONSOLA USB Zakładka USTAWIENIA Zakładka URZĄDZENIE A Dodawanie nowego urządzenia Reset urządzenia z poziomu programu Praca w Tray-u ( pasek zadań przy zegarze ) AKTUALIZACJA FIRMWARE Wprowadzenie urządzenia w tryb aktualizacji firmware Aktualizacja firmware Błędy przy aktualizacji INFORMACJE DODATKOWE...108

3 1. WSTĘP To urządzenie jest więcej niż tylko zwykłym przekaźnikiem programowalnym. Główne jego zadania to: 1.1. zdalna kontrola obwodów elektrycznych i urządzeń poprzez internet w sposób zapewniający niespotykane bezpieczeństwo praca automatyczna bez ciągłego nadzoru użytkownika O programie Program, obsługujący przekaźnik, na platformę Windows nie posiada żadnych funkcji szpiegujących użytkownika. Nie wykrada danych, nie łączy się samodzielnie z niewiadomymi adresami w internecie ani z producentem czy autorem programu. Żadne dane nie są zapisywane do rejestru systemu Windows, a wszystkie ustawienia i pliki konfiguracyjne są tworzone wyłącznie w katalogu gdzie umieszczony jest plik wykonywalny *.EXE. Program ten nie sprawdza samodzielnie aktualizacji aby przypadkowo nie rejestrować adresu IP lokalizacji operatora. Nie ma żadnych zaimplementowanych funkcji tego typu. Użytkowanie tego programu jest niezwykle bezpieczne. Szczególnie gdy chcemy obsługiwać urządzenia wewnątrz budynku samemu będąc z dala od niego. Możemy bez obaw wyeksponować adres IP przekaźnika i jego port do publicznej puli adresowej internetu lub dokonać przekierowania portu na routerze bez obaw o włamanie do przekaźnika. Do samego przekaźnika nie da się włamać gdyż nie posiada on systemu operacyjnego, zdolnego wykonywać dostarczony z zewnątrz kod. Problem tego typu w ogóle nie istnieje ze względu na budowę urządzenia. Program pod systemem Windows 7 należy używać w trybie administratora jeżeli chcemy skorzystać z zakładki konfiguracji serwera czasu i zapory połączania internetowego Kilka słów na temat bezpieczeństwa Urządzenie zostało zaprojektowane mając na uwadze przede wszystkim bezpieczeństwo. Zaawansowany system kryptograficzny, o militarnej sile szyfrowania, chroni przesyłane dane przed ponownym użyciem, podsłuchaniem, podszyciem się pod użytkownika czy przejęciem kontroli nad urządzeniem. Odtąd możesz bezpiecznie otwierać bramy czy rolety siedząc na drugim końcu świata bez obawy o to, że intruz użyje podsłuchanej transmisji internetowej aby włamać się do twojego domu, otworzyć ci bramę, rolety czy rozbroić alarm. System bezpieczeństwa oparty jest na wielu czynnikach. Aby komunikacja z urządzeniem mogła zaistnieć należy podać długie hasło. Hasło wpisujemy do komputera z klawiatury lub używamy myszki i wirtualnej klawiatury na ekranie monitora. Jest to już pierwszy stopień ochrony przed oprogramowaniem szpiegującym, w

4 szczególności programami rejestrującym naciskane klawisze. Hasła wprowadzonego do programu nie przesyłamy jednak poprzez internet. Hasło to służy wyłącznie do matematycznego wygenerowania hasła zastępczego, które jest wynikiem działania funkcji skrótu SHA256. Skrót ten także nie jest przesyłany przez internet. Skrót ten jako hasło zastępcze zostaje użyty do szyfrowania danych pomiędzy komputerem użytkownika, a urządzeniem po czym jest kasowany z pamięci komputera automatycznie przed zamknięciem programu. Samo hasło, takie jakie je wprowadziliśmy, zostaje nadpisane w pamięci w chwili zatwierdzenia go i zrzut pamięci po zamknięciu programu nie wyjawi naszych tajemnic. Urządzenie posiada skrót identycznego hasła wpisany do własnej pamięci podczas konfigurowania go poprzez USB ale nie posiada samego hasła jako takiego. Nie ma także funkcji odczytującej z pamięci urządzenia czegokolwiek co by zdradziło hasło lub jego skrót. Nie da się wydobyć hasła z urządzenia ani poprzez USB ani poprzez sieć internet, ani z samej elektroniki urządzenia. Hasło da się zmienić jedynie osobiście podchodząc do urządzenia po podłączeniu kabla USB i po podaniu 12 bajtowego kodu PIN, zabezpieczającego urządzenie przed nieautoryzowaną zmianą hasła poprzez USB. W pierwszej fazie wprowadzone hasło przechodzi przez moduł jednokierunkowej funkcji skrótu SHA256. Jest to kryptograficzna funkcja zamieniająca dowolny ciąg znaków na tak zwany skrót o długości 256 bitów czyli 32 bajty. Skrót ten będzie użyty jako hasło do właściwego algorytmu szyfrującego AES-256, który właśnie wymaga hasła o długości 256 bitów. Przed zaszyfrowaniem pakietu danych do urządzenia generowana jest 128 bitowa liczba losowa, dokładnie o takiej samej długości jak przetwarzany blok danych poprzez algorytm AES256. Od tej chwili formowany jest pakiet danych z komendami transmitowanymi do urządzenia. W pakiecie umieszczany jest także aktualny czas systemowy naszego komputera, czas z dokładnością do 15 sekund pomiędzy urządzeniem, a komputerem. Uformowany pakiet zostaje poddany funkcji XOR z wygenerowaną liczbą losową. Liczba losowa jest generowana osobno dla każdego pakietu. Następnie liczba losowa oraz sam pakiet zostają zaszyfrowane 256 bitowym skrótem hasła. Mówi się, że pakiet danych został oznaczony czasem i zaszyfrowany. Każdy pakiet dodatkowo wygląda inaczej dzięki liczbom losowym i na dodatek jest ważny jedynie przez 15 sekund od chwili utworzenia. Ponieważ w urządzeniu jest także niezależnie pracujący zegar czasu rzeczywistego, aby komunikacja powiodła się, pakiet danych wysyłanych musi posiadać identyczny czas wpisany przed zaszyfrowaniem (z dokładnością do 15 sekund) w komputerze co w urządzeniu. Hasło czy jego skrót nie są w ogóle przetwarzane w czasie transmisji. Urządzenie odbiera pakiet danych i próbuje go rozszyfrować przy pomocy skrótu klucza, który posiada w swojej pamięci. Jeżeli rozszyfrowanie się nie powiedzie to urządzenie nie odpowie na pakiet w ogóle. Nie znajdzie danych identyfikujących nadawcę, będzie błędny czas, dane będą zaszyfrowane nie tym kluczem itp. Sposób szyfrowania danych jest jawny i jego bezpieczeństwo nie zależy od tajnych algorytmów. Jego bezpieczeństwo zależy głównie od długości hasła i od tego czy go nie ujawnimy, nie wycieknie nam. Jeżeli mamy wątpliwości czy nasze hasło jest dalej bezpieczne zawsze można je zmienić poprzez USB i przy pomocy kodu PIN, a zawirusowany system operacyjny zainstalować od nowa. Zastosowane technologie bezpieczeństwa: Jednokierunkowa funkcja skrótu SHA Szyfrowanie symetryczne algorytmem AES Znakowanie czasem

5 2. BUDOWA

6

7 3. SPECYFIKACJA TECHNICZNA Waga urządzenia 0,350 kg Waga zestawu wraz z opakowaniem 0,700 kg Wymiary dł/szer/wys podane w mm 144/90/57 Sposób montowania szyna DIN Zasilanie Zasilacz zewnętrzny stabilizowany 15V 1A, wtyczka z plusem w środku. Zasilacz musi podawać dokładne napięcie 15V. W przeciwnym wypadku ładowanie akumulatora będzie zbyt słabe lub zbyt silne. Pobór prądu Około 1W bez włączonych przekaźników + około 0.45W na każdy włączony przekaźnik. Akumulator Wejście akumulatora żelowego 12V wraz z układem ładowania Maksymalny prąd ładowania akumulatora 100mA Stosować akumulatory żelowe, kwasowe od 2Ah do 17Ah. Zalecana pojemność akumulatora 7Ah. Wejścia 6 izolowanych optycznie wejść dwustanowych VAC lub na zamówienie 12-24VDC Izolacja optyczna wejść transoptorami o wytrzymałości co najmniej 1500VAC Maksymalne napięcie wejściowe na dowolną parę styków wejściowych 250VAC Wyjścia 7 wyjść przekaźnikowych z wyprowadzonymi oboma stykami NO i NC Zastosowane przekaźniki 8A 250VAC dla obciążeń o charakterze rezystancyjnym. Zastosować bezpieczniki nie większe niż 6A typu "A" (szybkie) aby nie uszkodzić urządzenia. Stosowanie bezpieczników jest obligatoryjne Złącza Interfejs sieci Ethernet RJ45 10Mbit służący do zdalnej komunikacji Interfejs USB 2.0 do przeprowadzania konfiguracji urządzenia i synchronizacji czasu Interfejs RS232 w standardzie TTL Sieć Ethernet 10Mbit pełny duplex bez rozpoznawania polaryzacji i kolejności par. Układ przeciwprzepięciowy dla sieci LAN i zasilania bezwzględnie wymaga uziemienia na złączu 22!!! Dodatkowo Złożona logika programowalna samego przekaźnika z elementami PLC Zegar astronomiczny wielokanałowy, śledzący wschody i zachody słońca współpracujący dodatkowo z

8 timerem wbudowanym w przekaźnik Niezależny Zegar czasu rzeczywistego, synchronizowany czasem z internetu poprzez NTP Serwer WWW do podglądu na telefonach komórkowych, tabletach i komputerach System szyfrujący transmisję AES-256 Rozbudowane ale proste w obsłudze oprogramowanie zarządzające pozwalające na przygotowanie programu dla danego zadania a następnie sprawdzenie poprzez symulację jego poprawności.

9 4. DODATKOWO 4.1. Firmware Przekaźnik ten posiada bardzo łatwą w obsłudze i przyjazną dla użytkownika funkcję aktualizacji oprogramowania systemowego firmware. Częste aktualizacje firmware dostosują urządzenie do potrzeb użytkownika. Istnieje także możliwość wykonania dodatkowych funkcji urządzenia na życzenie użytkownika. Firmware można aktualizować bardzo wygodnie poprzez USB, a utrata komunikacji w trakcie uaktualniania nie pociągnie za sobą uszkodzenia urządzenia. Aktualizacja firmware zabezpieczona jest długim kodem PIN tak aby osoba postronna nie mogła użyć tej funkcji. Każdy firmware jest podpisany cyfrowo co zapewnia, że tylko firmware od producenta będzie działał w urządzeniu Interfejsy Urządzenie posiada wszystkie interfejsy służące do komunikacji i żadne dodatkowe przewody czy przejściówki nie są konieczne. Standardowe okablowanie sieci komputerowych wystarcza do poprawnej pracy. Jest to niespotykana funkcjonalność wśród urządzeń dostępnych na rynku.

10 4.3. Kod zabezpieczający "KOD 147" - wpisać po prostu "147" w pole kodu pod diodami LED sygnalizującymi status sieci LAN ( na rysunku oznaczone czerwoną strzałką ). Wpisanie kodu spowoduje wyjście z trybu bezpiecznego. Jest to tryb chroniący nas przez przypadkowym kliknięciem myszką w wejście, przycisk RESET lub w przekaźnik. Jest to swego rodzaju bezpiecznik. Po wpisaniu liczby 147 kolor ekranu zmieni się na lekko różowy i odblokuje nam się dostęp do wszystkich funkcji programu. Naciśnięcie małego przycisku "Reset" obok pola do wpisania kodu spowoduje powrót do trybu bezpiecznego. W trybie bezpiecznym można wchodzić do poszczególnych menu ale nie można klikać w newralgiczne miejsca na głównym ekranie. Istnieje także drugi kod PIN 369 mający identyczną funkcję jak powyższy ale dodatkowo przełącza urządzenie w tryb szybszego wysyłania pakietów 10 razy na sekundę. Jest to funkcja do testowania przepustowości łącza.

11 4.4. Programowanie i obsługa Nie jest to typowy przekaźnik programowalny. Nie programuje się go w języku STL ani nie buduje się drabinki LAD. Jest to przekaźnik programowany poprzez wybór funkcji z rozwijanej listy, przeznaczony dla osób nie mających czasu na uczenie się programowania przekaźników, a potrzebujących wykonać szybką modernizację instalacji elektrycznej, chcących wyposażyć ją w dodatkowe funkcje logiczne, czasowe, zależności między obwodami, a przede wszystkim sterować instalacją z internetu bez obawy o to czy transmisja jest bezpieczna. Jednym takim urządzeniem można zastąpić kilka różnego typu czasowych przekaźników. Przykładowe zastosowania: 1. Sterowanie bramami wjazdowymi, garażowymi w domu, sklepie, firmie itp. 2. Sterowanie pracą kotłowni, włączanie i wyłączanie pomp, pieca 3. Podlewanie ogrodów, terenów zielonych, boisk np. tuż po zachodzie słońca lub chwilę przed wschodem ( sterowane zegarem astronomicznym ) 4. Sterowanie roletami, silnikami, oświetleniem w oparciu o zegar astronomiczny 5. Sterowanie samodzielne poprzez funkcje logiczne, czasowe i zegar astronomiczny 6. Wpływanie na działanie przekaźnika przy pomocy internetu 7. Nadzór, podgląd stanu w telefonie komórkowym 8. Współpraca z systemami dostępu, alarmami 9. Zdalne włączanie, wyłączanie i resetowanie komputerów, sprzętu sieciowego 10. Rozruch agregatów prądotwórczych 11. Wyłączniki schodowe uzależnione od pory dnia i nocy 12. Liczenie wchodzących i wychodzących osób, pracowników, klientów 13. Liczenie zużycia energii elektrycznej 14. Oszczędne włączanie oświetlenia i ogrzewania tylko wtedy kiedy jest niezbędne 15. Oraz wiele innych zastosowań zależnych wyłącznie od wyobraźni i inwencji użytkownika 16. Modernizacja istniejących instalacji i urządzeń o bezpieczne sterowanie z internetu

12 4.5. Kilka słów o konfiguracji urządzenia W tej instrukcji opiszemy poszczególne bloki składowe, ale nie będziemy się zajmować nauką programowania. Lekcje programowania będą zawarte wyłącznie w wideo instrukcjach i oparte będą o proste przykłady. Przekaźnika tego się nie programuje w dosłownym rozumieniu. Przekaźnik ten konfiguruje się przy pomocy prostego menu. Konfigurowanie przekaźnika odbywa przy pomocy załączonego oprogramowania i polega na: 1. Wybraniu trybu pracy poszczególnych WEJŚĆ. 2. Ustawieniu zwłoki czasowej do włączenia i wyłączenia. 3. Wyborze funkcji logicznej pomiędzy kilkoma WEJŚCIAMI. W ten sposób otrzymujemy zmienną X Zmienną X przypisujemy do zmiennej Y w konfiguracji WYJŚĆ. Wybieramy funkcje logiczne WYJŚĆ. Ustawiamy zwłoki czasowe. Wynik kierujemy na PRZEKAŹNIK. W skrócie działa to tak: Z okienka jak ma zachowywać się WEJŚCIE otrzymujemy zmienną X. Zmienna X trafia do zmiennej Y i podlega dalszemu przetworzeniu aż zakończy bieg w PRZEKAŹNIKU lub przekaźnikach wirtualnych Z1, Z2. Dowolny X może trafić do dowolnego Y. Między X- ami mogą istnieć złożone zależności. Możemy jeszcze ustawić sprzężenie zwrotne z przekaźnika lub zmiennej Y i zmieszać ją przy pomocy funkcji logicznej z wejściem lub zmiennymi wirtualnymi X0, X7 i X8. Dodatkowo mamy do dyspozycji 3 wejścia wirtualne V1, V2, V3 - można w nie klikać z programu na PC lub Androida, ale nie mają one opowiadających im wejść elektrycznych.

13 4.6. Okno główne programu:

14 5. ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA Jednostka główna urządzenia. Kabel USB do połączenia urządzenia z komputerem. Impulsowy zasilacz sieciowy stabilizowany 15VDC. Płyta CD ze sterownikami, instrukcją obsługi oraz podstawową wersją oprogramowania. 6. ŚRODKI OSTROŻNOŚCI Przed rozpakowaniem należy sprawdzić, czy opakowanie urządzenia nie zostało uszkodzone w transporcie. Po rozpakowaniu należy sprawdzić czy urządzenie nie jest mechanicznie uszkodzone w widoczny sposób. Jeśli masz wątpliwości nie należy uruchamiać urządzenia. W takim przypadku należy skontaktować się ze sprzedawcą. Zanim przystąpisz do podłączenia urządzenia należy zapoznać się z instrukcją, szczególnie z jej częścią dotyczącą zasad bezpieczeństwa i środków ostrożności. UWAGA!!! Urządzenie powinno być montowane przez wykwalifikowanego elektryka gdyż praca przy podłączaniu wysokich napięć powyżej 28V prądu stałego lub zmiennego grozi śmiercią lub trwałym uszczerbkiem na zdrowiu. UWAGA!!! Urządzenie może być stosowane wyłącznie w instalacjach 3 przewodowych z wydzielonym przewodem ochronnym PE. Styk nr 22 urządzenia (pierwszy górny po lewej) należy bezwzględnie podłączyć do dobrze działającego przewodu ochronnego instalacji elektrycznej PE czyli do uziemienia ochronnego. Nie wolno tam podłączać przewodu neutralnego N ani pozostawić styku niepodłączonego. UWAGA!!! Zabrania się podłączania dużych obciążeń (powyżej 1A) o charakterze indukcyjnym bezpośrednio do przekaźników gdyż grozi sklejeniem ich styków. Zabrania się podłączania bezpośrednio dużych gałęzi świetlówek, które posiadają stateczniki indukcyjne. Takie podłączenia należy wykonywać poprzez zewnętrzny stycznik.

15 UWAGA!!! Każde wyjście przekaźnikowe należy zabezpieczyć bezpiecznikiem nie większym niż 6A typu "A", tak zwanym o szybkim działaniu. Przekroczenie tej wartości może prowadzić do uszkodzenia wewnętrznych wyjść przekaźników. UWAGA!!! Podłączenie do sieci elektrycznej musi być wykonane zgodnie z zaleceniami producenta i obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa. Należy w tym celu użyć zasilacza dostarczonego przez producenta wraz z urządzeniem. Gniazdo sieci zasilającej, do którego podłączymy nasze urządzenie powinno być wyposażone w rozdzielni elektrycznej w odpowiedni bezpiecznik, zależny od zasilanego obwodu elektrycznego i wyłącznik różnicowo - prądowy w celu zabezpieczenia użytkowników przed porażeniem prądem. Wszystkie napięcia przełączane poprzez styki przekaźników urządzenia powinny także pochodzić z obwodów zabezpieczonych wyłącznikami różnicowo - prądowymi oraz bezpiecznikami. Dobór wartości bezpieczników zależy od wykwalifikowanego instalatora! Instalacja elektryczna powinna być wykonana przez upoważnione do tego osoby zgodnie z zasadami sztuki i obowiązującymi normami, w sposób gwarantujący bezpieczeństwo. Producent oraz dystrybutor zrzekają się wszelkiej odpowiedzialności za szkody wyrządzone osobom trzecim lub uszkodzenia przedmiotów będące następstwem nie zastosowania się do powyższych zaleceń.

16 7. PIERWSZE URUCHOMIENIE W skrócie : 1. poprzez USB konfigurujemy adresy sieci i nadajemy hasło 2. poprzez USB wykonujemy synchronizację czasu Pierwsze uruchomienie można wykonać wyłącznie poprzez kabel USB. Nie da się go wykonać poprzez komputerową sieć lokalną. Jest to swego rodzaju jedno z zabezpieczeń aby nie dało się zdalnie zmienić hasła. Hasło można zmienić tylko z poziomu komputera, podłączając się z niego bezpośrednio do urządzenia przewodem USB. Do pierwszego uruchomienia wymagany jest kod PIN. Kod ten znajduje się na naklejce przyklejonej do okładki płyty ze sterownikami. Należy go bezwzględnie zachować!!! Bez niego nie będzie możliwe odzyskanie kontroli nad przekaźnikiem w przypadku gdy zapomnimy lub zagubimy hasło. Pierwsze uruchomienie ma za zadanie nadać urządzeniu: adresy sieciowe numery portów protokołu TCP/IP strefę czasową hasło

17 7.1. Hasło i SALT Hasło musi mieć minimum 15 znaków abyśmy mogli mieć pewność, że urządzenie będzie odporne na hakerskie próby jego odgadnięcia czy złamania. W budynkach szczególnej wagi zalecana długość hasła to ponad 24 znaki. Oprogramowanie wymaga hasła o długości minimum 15 znaków i nie pozwoli zapisać konfiguracji jeżeli wpisane hasło będzie za krótkie. Ze względu na bezpieczeństwo użytkowników nie ma możliwości obejścia tego wymagania. W przypadku nadania zbyt krótkiego hasła wyświetli się komunikat jak poniżej: Przy poprawnym nadaniu hasła komunikat wygląda następująco:

18 Pierwsza część to skrót hasła wyliczony przy pomocy funkcji SHA-256 W tym wypadku hasłem było 15 "1" ( jedynek ) inaczej " " bez soli (salt). Jego skrót zawsze będzie wyglądał tak samo: D BB8A5FBB29C D645A50C12D47B9B037D2E0E326EF0922ABEA Dodatkowo, aby utrudnić złamanie hasła, czyli jego odgadnięcie w przypadku wyjawienia jego powyższego skrótu, możemy włączyć tzw. SALT ( Kryptograficzna sól dla tajnych haseł ) Sól (salt) to dane dodawane do hasła przed wykonaniem operacji skracania funkcją skrótu SHA256. Jest to nic innego jak połączenie tekstu własnego hasła i jakiegoś dowolnego innego tekstu, który nie jest tajny. W celu włączenia SALT-u musimy przejść do zakładki USTAWIENIA. Mamy tutaj do wyboru 2 opcje: Salt PLC Salt TXT Przy nadawaniu hasła interesuje nas tylko opcja pierwsza. Domyślnie Salt jest włączony dla obu opcji i składa się z losowego wpisanego ciągu znaków. Możemy wpisać tutaj Salt wybrany przez siebie, maksymalnie 64 znaki, najlepiej aby były to znaki przypadkowe i aby Salt zawierał znaki specjalne, litery innych alfabetów itp., im bardziej skomplikowane tym lepiej. Salt dla komunikacji z PLC musi się różnić od saltu dla wiadomości tekstowych ( o SALT dla wiadomości tekstowych w dalszej części instrukcji ).

19 Aby dokonać zmian w domyślnych ustawieniach Saltu musimy najpierw zaznaczyć pole wyboru: Zezwól na zmiany. Odblokuje się możliwość edycji ustawień Saltu.. Możemy teraz Salty włączać lub wyłączać oraz wpisywać własne wartości. Dzięki dwóm różnym saltom otrzymamy dwa różne klucze szyfrujące z tego samego hasła. Wysyłając komendy do PLC wyślemy je inaczej zaszyfrowane niż posługując się okienkiem komunikacji tekstowej - Narzędzia szyfrowania.

20 Po zapisaniu zmian klawiszem Zapisz możliwość edycji zostanie zablokowana, aż do ponownego zaznaczenia pola Zezwól na zmiany. Aby powrócić do domyślnych ustawień Saltu należy wcisnąć przycisk Reset, pamiętając o uprzednim zaznaczeniu pola Zezwól na zmiany.. Ustawienia Saltów powrócą do wartości domyślnych i zablokowana zostanie możliwość ich edycji, aż do ponownego zaznaczenia pola Zezwól na zmiany. Wartości tych pól zapisywane są w pliku XML, w katalogu z programem do obsługi PLC.. Poniżej porównanie skrótu hasła ( 15 jedynek ) wyliczonego: - bez dodawania Saltu:

21 - z dodaniem domyślnego Saltu: Jak widać skrót wygląda zupełnie inaczej. Nadając hasło trzeba koniecznie zwrócić uwagę, czy Salt dla PLC jest włączony czy nie. Jeśli nadamy przekaźnikowi hasło przy włączonej opcji Salt dla PLC, to po wyłączeniu tej opcji w programie nie będzie możliwe połączenie się z przekaźnikiem, nawet wpisując dobre hasło, ponieważ jak widać powyżej, jego skrót wygląda zupełnie inaczej. Skrót hasła z saltem lub bez saltu jest generowany za każdym razem gdy wpisujemy hasło i zatwierdzamy je klawiszem akceptacji. Jeżeli wybraliśmy z listy inne urządzenie bez saltu lub z innym saltem to hasło należy podać ponownie. Hasło jest natychmiast niszczone po zatwierdzeniu i program operuje jedynie matematycznie przetworzonym skrótem tegoż hasła w połączeniu z wartością pola salt lub bez niego. Może zdarzyć się więc, że pozornie bez powodu nie będziemy w stanie połączyć się z urządzeniem. Należy wtedy sprawdzić ustawienia Salt i zdać sobie sprawę co jest ustawione w programie i jak urządzenie zostało zaprogramowane poprzez USB. Jeżeli hasło urządzenia było ustawiane bez Salt-u to należy wyłączyć opcję Salt PLC i zapisać zmiany po czym wpisać hasło ponownie i je zatwierdzić. Domyślnie w programie do obsługi przekaźników SALT PLC oraz SALT TXT są włączone i używane są domyślne wartości Salt-ów. Radzimy używać nawet domyślnych wartości SALT. UWAGA! Większość niepowodzeń w komunikacji wiąże się z ustawieniem pola SALT czy to tutaj w programie, czy w Androidzie czy w złym zaprogramowaniu urządzenia kablem USB. Należy zdawać sobie sprawę co się robi. Po to właśnie wyświetlają się wartości skrótu SHA256 aby można było wstępnie rozpoznać czy hasło z saltem daje wynik ten sam co w czasie programowania urządzenia. Jeżeli mamy problem z połączeniem to po pierwsze należy sprawdzić ustawienie SALT. Należy przeanalizować czy SALT był włączony w czasie programowania poprzez USB, czy SALT jest teraz taki sam w programach na PC i czy na Androidzie też jest taki sam SALT. Wybierając Pełne logowanie do konsoli po wpisaniu i zatwierdzeniu hasła, w czasie próby połączenia z urządzeniem, w konsoli wyświetli nam się skrót SHA256 naszego hasła z uwzględnieniem SALT. Należy przeanalizować te dane i własne ustawienia.

22 7.2. Sieć komputerowa Dane sieci komputerowej muszą być podane precyzyjnie gdyż bez nich nie ma mowy aby udało się nam połączyć z urządzeniem. Należy przestrzegać zapisu adresów IP z kropkami, nie wstawiać innych znaków. Konfigurowanie urządzenia wykonuje się "na ślepo" wpisując adresy sieciowe i hasło. Nie ma żadnej możliwości ani funkcji wbudowanej w urządzenie ani oprogramowanie, która odczytuje wcześniej zaprogramowane hasło lub parametry jeżeli utracimy kontakt poprzez sieć komputerową, lub po prostu zapomnimy jak to nasze hasło brzmiało. W takiej sytuacji musimy skorzystać z kodu PIN po czym należy wprowadzić wszystkie parametry od nowa. Wartości wyświetlające się aktualnie w polach formularza konfiguracji są jedynie wartościami sugerowanymi, dla przykładu jak powinny wyglądać, które trzeba zamienić za każdym razem na własne. Nie są to dane odczytywane z urządzenia ale wyświetlane jedynie w celu zaprezentowania jak powinny wyglądać. Każde urządzenie powinno mieć unikalny adres IP i adres MAC interfejsu sieciowego, przynajmniej te dwa parametry powinny różnić urządzenia od siebie. W przeciwnym razie wystąpi konflikt w sieci lokalnej. Komputer, z którego zamierzamy robić próby powinien przynależeć do tej samej podsieci co urządzenie, dla którego aktualnie wprowadzamy adres IP czyli nasz przekaźnik. Najpierw musimy ustawić własny komputer, przynajmniej chwilowo aby mieć pewność połączenia. Adresy sieciowe w naszym komputerze ustawiamy statycznie. Ustawiamy adres IP naszego komputera na Ustawiamy maskę podsieci na Ustawiamy domyślną bramkę na taką jaką ma router - zwykle z końcówką "1" Zapisujemy ustawienia sieciowe.

23 7.3. Wprowadzenie w tryb zapisu konfiguracji i hasła Następnie: 1. Podłączamy zasilanie urządzenia. 2. Łączymy urządzenie kablem USB z komputerem - gniazdo USB znajduje się po lewej stronie przedniego panelu. 3. Czekamy około 10 sekund. 4. Na obudowie przekaźnika naciskamy dolny, okrągły klawisz RESET. 5. Klawisz RESET trzymamy wciśnięty do czasu aż zapalą się najpierw wszystkie 3 diody LED równocześnie, potem pojedyncza czerwona dioda LED, następnie pojedyncza żółta dioda LED. W momencie kiedy zapali się dioda żółta należy puścić klawisz RESET. Zapali się wtedy dioda zielona i będzie świeciła ciągłym światłem. 3 diody równocześnie czerwona dioda żółta dioda ( puszczamy RESET ) zielona dioda zapala się na stałe Urządzenie weszło w tryb zapisu nowej konfiguracji i hasła lub w tryb aktualizacji firmware. Jest to ten sam tryb pracy. 6. Pozostawiamy urządzenie w tym trybie ze świecącą się światłem ciągłym środkową, zieloną diodą LED. 7. W komputerze włączamy oprogramowanie dostarczone z urządzeniem. 8. Przechodzimy do pierwszej zakładki głównego programu o nazwie "KONSOLA USB" 9. W ramce "Konfiguracja poprzez USB" wybieramy okrągły przycisk wyboru "Zapisz konfigurację i hasło". Podświetlą nam się tylko te rubryki, których dotyczy ta operacja. 10. Zakładając, że domyślne wartości sugerowane pozostaną niezmienione pozostaje nam wpisać kod PIN z naklejki na okładce płyty ze sterownikami, nadać co najmniej 15 znakowe hasło w polu hasła oraz ustawić strefę czasową i zaznaczyć czy urządzenie znajduję się w miejscu gdzie lato jest w czasie europejskiej zimy (południowa półkula) czyli np. w Australii. Strefa czasowa jest bardzo istotna aby czas był prawidłowo wyliczany, inaczej nie połączymy się z urządzeniem poprzez sieć LAN. Miejsce na kod PIN leży w prawym dolnym rogu. Przypominamy jeszcze raz, że hasło o długości poniżej 15 znaków nie zostanie zaakceptowane i dane konfiguracyjne nie zostaną zapisane do urządzenia. 11. Z reguły głównym powodem niepowodzenia tej operacji jest błędnie wprowadzony kod PIN. Przykładowo prosimy starać się odróżniać małą literę l od cyfry 1 lub zero od litery O

24 12. Wciskamy przycisk zapisu do urządzenia - Zapisz konfigurację. 13. Jeżeli pomyślnie wykonamy te czynności to w oknie tekstowym powyżej pojawi nam się podobny komunikat ze skrótem własnego hasła. Jest to wygenerowane właściwe hasło, które będzie użyte do szyfrowania transmisji. Nie zapisujmy tego skrótu hasła. Nie przyda nam się ono do niczego, a jedynie może pomóc hakerowi. Skrót tego hasła służy wyłącznie zaspokojeniu ciekawości użytkownika podczas pierwszej konfiguracji i dobrze żeby nie był nigdzie zapisywany. 14. Po tej czynności komunikacja nie będzie jeszcze możliwa. Co prawda po lewej stronie programu mamy już dodane nasze urządzenie ale musimy przejść do synchronizacji czasu aby komunikacja z siecią komputerową mogła być prowadzona. Jeżeli jednak wpiszemy

25 inne adresy IP to musimy także poprawić opis urządzenia po lewej stronie na liście urządzeń. Bez poprawnego wpisu na liście urządzeń także nie uda nam się z nim połączyć poprzez sieć LAN ani internet. 15. Jeżeli już zakończymy powyższe czynności to należy nacisnąć krótko klawisz RESET i poczekać aż urządzenie się zresetuje po czym przejdzie do normalnej pracy. Od tego momentu będzie już działała strona WWW urządzenia i będziemy mogli pingować adres IP urządzenia. 16. Aby przetestować czy nasze działania odniosły skutek wpiszmy w przeglądarce internetowej: " lub inny adres IP jaki nadaliśmy urządzeniu. Powinna się pokazać odpowiedź serwera www w naszym urządzeniu. 17. Możemy także wykonać polecenie z menu START->Uruchom i wpisać polecenie "ping -t " lub własny, nadany wcześniej adres IP. Wszystko wpisujemy bez cudzysłowów. 18. Komunikacja przy pomocy oprogramowania nie będzie jeszcze możliwa ze względów bezpieczeństwa gdyż oprogramowanie pozwala na daleko idącą ingerencję w urządzenie i przełączanie przekaźników. Musimy jeszcze wykonać jednorazową synchronizację czasu. 19. Proszę zapoznać się z instrukcją wideo i przeczytać rozdział o synchronizacji czasu.

26 8. SYNCHRONIZACJA CZASU 8.1. Kiedy trzeba wykonać synchronizację czasu przez kabel USB? 1. Po pierwszym uruchomieniu urządzenia czyli po zapisaniu własnego hasła i ustawień sieciowych. 2. Każdorazowo po odłączeniu zasilania głównego i równocześnie akumulatora czyli po całkowitej utracie zasilania Akumulator Akumulator podłączony do urządzenia jest bezwzględnie potrzebny. Bez niego każdy zanik napięcia w sieci elektrycznej będzie skutkował koniecznością podejścia do urządzenia z laptopem i ponownej synchronizacji czasu. Urządzenie z założenia powinno w czasie braku prądu działać z akumulatora chociażby po to, by można było połączyć się z nim przez sieć komputerową i zdalnie stwierdzić dlaczego nie ma prądu więc akumulator większy czy mniejszy musi być podłączony do urządzenia. Unikniemy w ten sposób konieczności jeżdżenia i ponownego synchronizowania czasu w urządzeniu poprzez kabel USB. Zalecany akumulator żelowy powinien mieć pojemność 7Ah. Bez poprawnego czasu wpisanego do urządzenia nie będą też działały funkcje związane z zegarem astronomicznym lub będą działały wadliwie. Co prawda urządzenie posiada funkcję automatycznej synchronizacji czasu i samoczynnie pobiera dokładny czas z ustawionego przez nas serwera czasu NTP ale tylko w obrębie tej samej minuty. Musi się zgadzać rok, miesiąc, dzień, godzina, minuta i dzień tygodnia. Po wyłączeniu prądu czas i data będą liczone od zera co z pewnością skutecznie zablokuje możliwość komunikacji Aktualizacja czasu w komputerze Zanim jednak przystąpimy do aktualizacji czasu w urządzeniu należy uaktualnić czas w swoim komputerze. Niektóre zegary w komputerach potrafią się spóźniać lub spieszyć o kilkanaście sekund na dobę. Nie jest to dobre zjawisko. Synchronizacja czasu w urządzeniu polega na przeniesieniu czasu z naszego komputera do urządzenia poprzez kabel USB. Musimy więc zadbać aby czas w naszym komputerze był aktualny. W każdym systemie operacyjnym Windows bardzo łatwo wymusić natychmiastową synchronizację czasu. Wystarczy kliknąć dwukrotnie w zegar w prawym dolnym rogu ekranu, na końcu paska zadań i otworzy nam się małe okienko właściwości i ustawień zegara, gdzie w pewnym miejscu jest przycisk zmuszający system Windows do natychmiastowej synchronizacji czasu.

27 Proszę koniecznie wykonać tę operację przed synchronizacją własnego czasu z urządzeniem. Jeżeli czas w naszym komputerze będzie różny od czasu w urządzeniu o więcej niż 15 sekund to mimo wcześniejszej synchronizacji, komunikacji z urządzeniem nie będzie. Urządzenie samo zadba o własny właściwy czas z dokładnością do 1 sekundy jeżeli podamy mu działający adres IP serwera czasu. Komputery mają zwykle synchronizowane zegary raz w tygodniu więc po kilku dniach może się okazać, że i tak straciliśmy kontakt z urządzeniem z winy naszego komputera. Możemy też przełączyć w naszym komputerze częstotliwość z jaką następuje aktualizacja czasu. Służą do tego narzędzia w zakładce "USTAWIENIA". Należy więc zmusić system Windows do ponownej synchronizacji czasu z czasem z internetu. Urządzenie synchronizuje swój zegar co 2 minuty około trzydziestej sekundy każdej nieparzystej minuty. Działa to w ten sposób, że nie ważne z jakiego serwera czasu korzysta nasze urządzenie i nasz komputer. Mogą korzystać jak najbardziej z różnych ale czas po synchronizacji będą miały identyczny, powiedzmy +/- jedna sekunda. Po co to wszystko? Po co aż tak synchronizować czas? Chociażby po to aby otwierając bramę nie dać intruzowi możliwości podsłuchania i użycia podsłuchanych danych w przyszłości. Dane są znaczone czasem i są ważne teraz, nie za minutę czy godzinę. Przy tym wszystkim jednocześnie chcemy zachować możliwość wielodostępu do urządzenia z kilku własnych komputerów równocześnie. Wszystko to dla bezpieczeństwa. Pamiętajmy, że do urządzenia może być podłączonych kilku użytkowników naraz. Możemy mieć małe przenośne komputery w mieszkaniu czy biurze, sami możemy łączyć się z urządzeniem w tym samym czasie jeszcze z innej lokalizacji gdy do urządzenia podłączone są inne własne komputery. Wysyłane komendy i pakiety danych są unieważniane po 15 sekundach od ich wygenerowania ale przeważnie już po sekundzie są bezużyteczne.

28 Osobista synchronizacja czasu jest pewnym utrudnieniem dla użytkownika ale poświęcamy nieco wygody na rzecz bezpieczeństwa. Po prostu bez podpatrzenia hasła gdy je wpisujemy do komputera nie da się tak po prostu przejąć kontroli nad urządzeniem. Jeżeli nawet intruz zdobędzie hasło to możemy pojechać do domu, podłączyć kabel USB, wpisać kod PIN i przeprogramować hasło ustanawiając nowe. Hasła przez internet zmienić się nie da więc stałe przejęcie kontroli nie nastąpi. Zawsze będziemy mieć furtkę aby odebrać uprawnienia do korzystania z naszego urządzenia poprzez zmianę hasła. Pamiętajmy, że jeżeli zgubimy kod PIN dostarczony z urządzeniem to już nigdy nie będziemy mogli zmienić hasła. Kodu PIN należy więc pilnować. Został on wygenerowany automatycznie i producent nie posiada kopii zapasowej. PIN jest zakodowany na stałe bez możliwości jego zmiany. Przy wpisywaniu ważne są duże i małe litery. Kod PIN nie jest wymagany do synchronizacji czasu. Mamy nasze hasło do urządzenia, które przypisaliśmy podczas pierwszego uruchomienia i tylko ono będzie nam teraz potrzebne. Kod PIN służy do pierwszej lub ponownej konfiguracji i do uaktualnienia oprogramowania firmware O czym pamiętać przy ustawieniach związanych z czasem Należy zadbać o to aby urządzenie zawsze miało jak najbardziej aktualny czas. Przed synchronizacją czasu urządzenia z komputerem należy koniecznie pobrać do komputera aktualny czas z internetowego serwera czasu. Nie należy synchronizować czasu jeśli czas do komputera wpisywaliśmy ręcznie. Istnieje wówczas duże prawdopodobieństwo, że kiedy komputer w końcu automatycznie pobierze czas z internetu to okaże się, że różnica pomiędzy tym co wpisaliśmy i wgraliśmy do urządzenia, a prawdziwym czasem, będzie tak duża, że utracimy możliwość połączenia się z urządzeniem. W takim wypadku potrzebna byłaby ponowna synchronizacja czasu a co za tym idzie łączenie się z urządzeniem przez kabel USB. Jeżeli jednak od początku będziemy pobierać czas z internetu to unikniemy takich problemów. Należy pamiętać aby poprawnie ustawić strefę czasową, w której się znajdujemy. Jeżeli np. znajdujemy się w strefie GMT+10, a ustawimy w czasie synchronizacji strefę GMT+1 to urządzenie będzie miało problem z komunikacją z serwerem czasu i nie będzie pobierało aktualizacji. Stref czasowych nie zmieniamy w przypadku zmiany na czas zimowy bądź letni. Prawidłowo skonfigurowane urządzenie zrobi to samo. Jeżeli, więc mieszkamy np. w Melbourne czy Sydney to w lecie nie przestawiamy strefy z GMT+10 na GMT+11, program zrobi to za nas. Analogicznie, w Paryżu, Berlinie czy Rzymie w lecie strefa czasowa pozostaje GMT+1, nie zmieniamy na GMT+2. Jeżeli urządzenie znajduje się na półkuli południowej należy pamiętać o zaznaczeniu opcji, która o tym mówi. W przeciwnym razie urządzenie będzie błędnie rozpoznawało swoją aktualną strefę czasową i ewentualne przejście na czas letni.

29 Przykładowe ustawienia dla urządzenia znajdującego się w Paryżu: Przykładowe ustawienia dla urządzenia znajdującego się w Melbourne Należy pamiętać aby określić obowiązujące w danym miejscu reguły zmiany czasu. Jeżeli wybierzemy nieodpowiednie miesiące, dni lub godziny to w momencie zmiany czasu, czy w urządzeniu, czy w komputerze, stracimy połączenie z urządzeniem gdyż czas nagle przestanie się zgadzać.

30 Przykładowe ustawienia dla Melbourne (GMT+10) Przykładowe ustawienia dla Paryża (GMT+1)

31 Jeżeli znajdujemy się w tej samej strefie czasowej co urządzenie to przy dodawaniu nowego urządzenia do listy strefę czasową ustawiamy na AUTO. Jeżeli jesteśmy pewni wszystkich ustawień oprócz tych dotyczących czasu to brak połączenia w trybie AUTO będzie skutkiem właśnie złych ustawień czasu. Należy wtedy krok po kroku prześledzić wszystkie ustawienia aby znaleźć swój błąd. Jeżeli znajdujemy się w innej strefie czasowej niż urządzenie wtedy musimy to uwzględnić przy dodawaniu do listy nowego urządzenia. Zamiast AUTO musimy wybrać strefę czasową, w której znajduje się urządzenie z uwzględnieniem tego czy obowiązuje tam w danym momencie czas letni czy zimowy. Przykładowo, jeśli chcemy połączyć się z urządzeniem będącym w Hamburgu, a sami jesteśmy w innej części świata, musimy wpisać strefę czasową GMT+1 Summer.

32 Jeżeli chcemy się połączyć w grudniu do urządzenia w Nowym Jorku to wpisujemy GMT-5 Winter. Opcji AUTO używamy jedynie znajdując się w tej samej strefie co urządzenie.

33 8.5. Jak dokonać synchronizacji czasu? Żeby dokonać synchronizacji czasu należy wprowadzić urządzenie w tryb synchronizacji czasu. 1. Na przednim panelu urządzenia wciskamy i przytrzymujemy wciśnięty klawisz strzałki w prawo "->" lub w lewo "<-" ( jedna z tych strzałek, nie ma znaczenia która. ) 2. Następnie krótko naciskamy i puszczamy okrągły przycisk RESET cały czas trzymając klawisz strzałki. 3. Najpierw zapalą się wszystkie 3 diody, potem zgasną i mrugnie dioda czerwona a następnie zapali się ciągłym światłem dioda żółta. 4. Klawisz strzałki trzymamy wciśnięty aż do momentu zapalenia się żółtej diody. 5. Dopiero teraz możemy puścić klawisz poziomej strzałki. 6. Urządzenie jest w trybie synchronizacji czasu. 7. W zakładce "KONSOLA USB" wybieramy okrągłe pole wyboru "Synchronizuj czas". 8. Podświetlą nam się tylko te rubryki, które są niezbędne. 9. Należy ustawić strefę czasową, wpisać nasze wcześniej utworzone hasło i nacisnąć przycisk "Synchronizuj czas". Po sekundzie otrzymamy taki oto komunikat i urządzenie się samoczynnie zresetuje. Jeżeli wpiszemy nieprawidłowe hasło, urządzenie się nie zresetuje ale zapali się lewa czerwona dioda świecąca. Należy więc powtórnie wpisać właściwe hasło.

34 10. Od tej chwili powinniśmy mieć już kontakt z urządzeniem. 11. Po synchronizacji nie ma potrzeby ponownego wpisywania hasła po przejściu do zakładki "Urządzenie". 12. Czasem trzeba zwinąć i rozwinąć dodane urządzenie na liście urządzeń po lewej stronie. Najlepiej kliknąć dwukrotnie aby zwinąć i kliknąć dwukrotnie aby rozwinąć. To zainicjuje adresy IP ponownie. Proszę zapoznać się z instrukcją wideo. Rozwieje ona wszelkie wątpliwości. UWAGA!!! Główną przyczyną niepowodzeń w komunikacji pomiędzy komputerem a przekaźnikiem jest niewłaściwy czas, niewłaściwa strefa czasowa lub błędnie wpisane parametry sieci. Jako strefę czasową należy podać jej nazwę np Europe/Warsaw, ustawić na AUTO dla czasu lokalnego lub podać ją w formacie GMT+2, GMT-1, GMT. Podając precyzyjną nazwę strefy czasowej, w której znajduje się przekaźnik (Europe/Warsaw) mamy pewność, że czas letni i zimowy będą uwzględniane automatycznie. Czas lokalny dla naszego komputera, a właściwie jego strefa czasowa jest bez znaczenia. Możemy przebywać w dowolnej strefie czasowej. Natomiast przekaźnik jest zamontowany w konkretnej strefie czasowej z konkretnymi uwarunkowaniami przełączania się z czasu zimowego na czas letni. Jeżeli zainstalujemy przekaźnik w Moskwie to jako strefę czasową podajemy Europe/Moscow.

35 9. GŁÓWNA KONFIGURACJA Panel głównej konfiguracji służy do zmiany ustawień urządzenia poprzez sieć internet gdy mamy już normalne połączenie sieciowe z urządzeniem po pierwszym uruchomieniu i po synchronizacji czasu. Nie ma możliwości skorzystania z tej funkcji bez poprawnej komunikacji z urządzeniem. Aby przejść do panelu głównej konfiguracji wciśnij przycisk Główna konfiguracja w głównym oknie programu - na ilustracji poniżej zaznaczony czerwoną strzałką. Otworzy się okno panelu głównej konfiguracji urządzenia - patrz poniżej.

36 Możemy zmienić tutaj: 1. Wszystkie parametry sieci komputerowej 2. Zmienić współrzędne geograficzne lokalizacji urządzenia 3. Ustawić strefę czasową i sposób automatycznego wyliczania dnia zmiany z czasu zimowego na czas letni i odwrotnie, oraz zaznaczyć czy urządzenie znajduję się w miejscu, w którym lato występuje w czasie europejskiej zimy (południowa półkula) np. w Australii. 4. Ustawiamy tutaj także parametry ładowania akumulatora 5. Włączamy lub wyłączamy RS Włączamy lub wyłączamy Full duplex (Pełny duplex) dla ethernetu. Zaleca się wyłączyć full duplex w celu zmniejszenia zakłóceń pomiędzy sygnałami w kablu sieci komputerowej. 7. Nie można jedynie zmienić hasła. Hasło można zmienić wyłącznie poprzez złącze USB po podaniu kodu PIN. Należy być bardzo odpowiedzialnym przy zdalnym konfigurowaniu sieci komputerowej i rozumieć co się robi gdyż przypadkowe podanie błędnego parametru będzie skutkowało tym, że stracimy dostęp do urządzenia i trzeba będzie pójść lub pojechać z laptopem osobiście aby od nowa przeprowadzić czynności pierwszej konfiguracji przy pomocy kodu PIN i kabla USB. Synchronizacja czasu nie będzie konieczna jeżeli tylko źle wpisaliśmy adres sieciowy. Jeżeli urządzenie podłączyliśmy w domu to ponowna konfiguracja przez USB nie będzie wielkim problemem, ale jeżeli daleko od domu - w firmie, sklepie itp. to trzeba będzie zmarnować cenny czas na dojazd i wykonanie konfiguracji. Sama transmisja danych jest zabezpieczona na kilka sposobów w tym kryptograficznie i nie ma szansy, że przekłamanie nastąpiło w czasie transmisji. Pakiet który ma przekłamany choćby jeden bit nie da się rozszyfrować i zostanie odrzucony przez urządzenie jako niezrozumiały.

37 9.1. Konfiguracja sieci Przykładowy sposób konfiguracji sieci komputerowej przedstawiono na kolejnym schemacie. Ujęte tam adresy sieciowe są tylko adresami sugerowanymi przez producenta przekaźnika i ostateczne przypisanie urządzeń sieciowych, sposób przydzielania im numerów, konfiguracja routera zależą wyłącznie od administratora sieci. Przekaźniki muszą posiadać statyczne adresy IP, zawsze te same i niezmienne gdyż od tego będzie zależało czy uda nam się z nimi połączyć z poza sieci lokalnej czy nawet w obrębie tej samej sieci. Musimy mieć na sztywno zdefiniowany adres każdego urządzenia, musimy znać jego adres aby się do niego dostać. Dobrze jest posiadać także publiczny, stały adres IP widziany od strony internetu. Jeżeli jest to przeszkodą można używać usług DDNS (dynamicznego serwera nazw). Konfiguracja routera jest w gestii administratora sieci i wykracza poza tę instrukcję obsługi. Każdy router jest inny i należy sięgnąć do jego instrukcji obsługi lub zapytać administratora.

38 Przykładowa konfiguracja sieci IP: każde urządzenie w sieci lokalnej musi mieć unikalny adres IP. Nie może być dwóch takich samych adresów IP w segmencie sieci LAN. MASK: Maska podsieci jest taka sama dla wszystkich urządzeń w lokalnej, własnej sieci LAN. GW: Domyślna bramka sieciowa to adres IP routera, jego interfejsu LAN. Adres routera zależy od tego co ustawił administrator sieci. Routerem może być dedykowane urządzenie lub jeden z komputerów w sieci. NTP: Serwer NTP lub inaczej serwer czasu to dowolny komputer, może nim być router jeżeli posiada funkcję serwera czasu, może być nim własny komputer lub może nim być dowolny komputer w internecie lub we własnej sieci lokalnej LAN. MAC: 00:11:12:13:14:15 - Adres sprzętowy MAC musi być unikalny w całej sieci lokalnej LAN. Jest to fizyczny adres karty sieciowej w urządzeniu. Nie może być dwóch takich samych adresów MAC w tym samym segmencie sieci lokalnej LAN. WWW PORT: 80 - Port TCP na którym nasłuchuje serwer WWW urządzenia. Standardowo port ten ma numer 80. Gdy zmienimy numer portu na inny to w przeglądarce internetowej po adresie należy dopisać ":numer portu". Przykład - jeśli zmienimy na 81 to: " lub " Gdy numerem portu będzie cyfra zero, gdy wpiszemy "0" w pole konfiguracji numeru portu serwer WWW w urządzeniu zostanie wyłączony. Gdy numerem portu będzie cyfra 80 nie będziemy musieli dopisywać dwukropka i numeru portu do adresu. Możemy go zmieniać na dowolny z zakresu UDP PORT: Port UDP na którym nasłuchuje przekaźnik. Możemy go zmieniać na dowolny z zakresu NTP PORT: Port UDP do którego łączy się przekaźnik. Jest to zwykle numer portu serwerów czasu. Tak się przyjęło i należy oczekiwać, że zewnętrzny serwer czasu będzie nasłuchiwał na tym numerze portu. OUT PORT: Lokalny port wyjściowy w nagłówkach pakietów UDP. Gdy nasze urządzenie wysyła zapytanie do serwera czasu NTP to ustawia taki numer portu źródła i na nim oczekuje odpowiedzi zwrotnej od serwera czasu. Możemy go zmieniać na dowolny z zakresu STATIC IP - Rodzaj przydzielania sieciowego adresu IP przez router jest statyczny. Oznacza to, że urządzenie w sieci nie będzie pobierało adresu IP automatycznie z routera tylko należy ten adres ustawić w urządzeniu na sztywno. Przykład adresowania urządzeń w sieci został szczegółowo opisany na rysunku.

39

40 9.2. Co to jest serwer NTP? Serwer NTP to inaczej serwer czasu. Służy on do "serwowania" nam aktualnego czasu, samemu synchronizując się do czasu innego komputera w internecie lub do atomowego wzorca czasu. Posiadanie aktualnego czasu, z dokładnością do 15 sekund jest niezwykle istotne dla komunikacji z przekaźnikami. Komputery chcące zarządzać przekaźnikami muszą mieć czas idealnie zsynchronizowany z wzorcami czasu w internecie. Jeżeli różnica czasu pomiędzy przekaźnikiem i komputerem wyniesie więcej niż +/15 sekund to komunikacja zostanie zerwana. Nie oznacza to, że komunikacja zostanie zerwana bezpowrotnie. Odzyskamy komunikację o ile zsynchronizujemy czas naszego komputera do dokładnego czasu w internecie lub do własnego serwera czasu. Jeżeli mamy kilka przekaźników to nie wolno wprowadzić we wszystkie urządzenia cudzego tego samego adresu serwera NTP, gdyż serwer ten zostanie zarzucony przez nas wieloma pakietami, pochodzącymi z wielu urządzeń, wyglądającymi jakby pochodziły od jednego nadawcy i administrator takiego serwera NTP może odmówić nam korzystania ze swoich komputerów. Chodzi głównie o publiczne serwery czasu (NTP) dostępne w internecie. Tak więc jeśli mamy więcej niż jedno urządzenie dobrze jest korzystać z własnego, lokalnego serwera NTP, na przykład w swoim routerze, który to znacznie rzadziej będzie się komunikował z serwerem nadrzędnym. Możemy też w każdy przekaźnik wpisać inny serwer NTP tak aby nie przeciążać jednego. Własny serwer czasu obsłuży wiele naszych własnych urządzeń, ale nie będzie powodował wzmożonego ruchu do innego serwera, który do nas nie należy, a jedynie gościnnie udostępnia nam swoją usługę. Adresy IP serwerów NTP można znaleźć w wyszukiwarce internetowej. Jest ich bardzo wiele i należy wybierać takie, które są bliższe naszej lokalizacji. Jednak najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest ustawienie adresu IP serwera NTP na jeden z własnych komputerów lub router we własnej sieci lokalnej. Komputer ten nie musi pracować cały czas. Wystarczy, że raz na 2-3 dni będzie włączony w sieci lokalnej i przekaźniki będą mogły pobrać sobie z niego aktualny czas. Jeżeli serwer NTP nie będzie stale włączony to może zaistnieć sytuacja, że sporadycznie nasz rozkaz wysłany do przekaźnika nie zostanie wykonany. Dzieje się tak gdyż poprzez sprawdzenie komunikacji z serwerem NTP nasze urządzenie określa czy nie nastąpiło zerwanie połączenia do sieci lokalnej i przekaźnik wykona krótką procedurę inicjacji ustawień sieciowych przez co może utracić rozkaz, który do niego akurat miał dotrzeć. Jest to jedna z form zabezpieczenia przekaźnika przed zawieszeniem się. Przekaźnik musi świadomie wysłać zapytanie i otrzymać prawidłową odpowiedź od serwera NTP. Jeżeli odpowiedź nie nadejdzie to nastąpi ponowna inicjacja wewnętrznych ustawień sieciowych, połączona z usunięciem pakietów danych. Działanie samej logiki przekaźnika nie jest zakłócane.

41 Należy zadbać aby nasz komputer odpowiednio często aktualizował własny czas z internetem. Jest to najbezpieczniejsze rozwiązanie gdyż nie będzie szansy podstawienia fałszywego serwera NTP i nie będą możliwe próby manipulowania przy serwerach czasu. Każdy komputer z dowolnym systemem Windows może być serwerem czasu. W niektórych systemach serwer jest domyślnie wyłączony. Można go włączyć przy pomocy narzędzi w zakładce "USTAWIENIA" i odblokować dla niego port 123 na "Zaporze Systemu Windows" czyli na firewallu. Aby nasz własny laptop stał się serwerem czasu należy uruchomić usługę serwera, zmienić czas aktualizacji własnego czasu laptopa na 3600s i odblokować port na firewallu. Wystarczy, że będąc w biurze skorzystamy z naszego laptopa przez co najmniej 5 minut to w tym czasie przekaźniki zdążą się uaktualnić same, z zastrzeżeniem uwagi o inicjacji sieci gdy serwer czasu jest wyłączony. Dobrze jest więc posiadać stale pracujący router z serwerem czasu.

42 9.3. Lokalizacja geograficzna W polach lokalizacji urządzenia podajemy współrzędne geograficzne przekaźnika, tam gdzie on się fizycznie znajduje. Potrzebne nam one będą gdy będziemy korzystali z zegara astronomicznego. Zegar astronomiczny używa tych danych do obliczeń pozycji słońca na podstawie lokalizacji na kuli ziemskiej. Musimy ustawić też strefę czasową w stosunku do czasu uniwersalnego - UT, UTC, GMT są to różne określenia na czas uniwersalny. Kolejna ramka zawiera ustawienia dla automatycznej zmiany czasu z zimowego na czas letni i z powrotem na czas zimowy. Na przykład czas letni rozpoczyna się w ostatnią niedzielę marca o godzinie drugiej, a kończy się w ostatnią niedzielę października o godzinie trzeciej. Tak więc możemy ustawić miesiąc początku i końca czasu letniego, dzień w którym to następuje oraz godzinę i w kolejnych latach zmiany te będą następowały automatycznie. W tej samej ramce znajduje się jeszcze jedno bardzo istotne pole wyboru, w którym są następujące pozycje: Czas zimowy (+0h), ( ) Zmierzch astronomiczny. Czas letni (+1h), ( ) Zmierzch astronomiczny. Czas zimowy (+0h), ( ) Zmierzch cywilny. Czas letni (+1h), ( ) Zmierzch cywilny. Automatyczna zmiana, ( ) Astronomic astronomiczny. Honoruj czas letni. Automatyczna zmiana, ( ) Zmierzch cywilny. Honoruj czas letni. [ZALECANE] Automatyczna zmiana, ( ) Astronomic astronomiczny. Ignoruj czas letni. Automatyczna zmiana, ( ) Zmierzch cywilny. Ignoruj czas letni. Pola od 1 do 4 określają ręcznie ustawiany czas zimowy i czas letni. Oznacza to, że w dniu zmiany czasu trzeba się połączyć z przekaźnikiem i ręcznie przestawić czas letni na zimowy lub zimowy na letni. Ale uwaga. Po przestawieniu możemy stracić kontakt z urządzeniem gdyż różnica czasu między naszym komputerem i zegarem w urządzeniu będzie wynosiła godzinę. Dopiero przestawienie czasu w komputerze pozwoli na ponowny kontakt. Pola od 5 do 8 powodują, że czas letni i zimowy będą przełączane automatycznie na podstawie ustawień w polach definicji dnia zmiany czasu, powyżej.

43 Zmierzch astronomiczny to taki gdzie środek tarczy słońca znajduje się poniżej horyzontu. Słońca już praktycznie nie widać ale jest jeszcze stosunkowo jasno o zmierzchu, a wschodzące słońce już bardzo mocno rozświetla krajobraz. Zmierzch cywilny to taki gdzie środek tarczy słońca znajduje się -6 poniżej horyzontu. Słońca już dawno nie widać, jest już prawie ciemno natomiast o świcie ledwo zmienia się kolor nieba na jaśniejszy. "Honoruj czas letni" oznacza, że w lecie zostaje dodana godzina do czasu astronomicznego. Zegar astronomiczny również podlega korekcie o godzinę podczas lata. "Ignoruj czas letni" oznacza, że w lecie czas astronomiczny pozostanie czasem zimowym i godzina nie zostanie dodana do wyliczeń wschodu i zachodu słońca. Nie ma to wpływu na dodatkowe trzy przedziały czasowe tak zwanej przerwy nocnej, które możemy ustawić indywidualnie dla każdego dnia tygodnia ( timer ). Przedziały te zawsze uwzględniają aktualny czas, ten który mamy na zegarku, czas lokalny, który przechodzi w czas letni i wraca do zimowego. Jedynie wschody i zachody słońca pozostaną w czasie zimowym, bez dodania godziny. Chodzi o pierwszy i drugi pasek wykresu "Astro Timera". Ustawieniem podstawowym, normalnym dla większości użytkowników jest pozycja numer 6. Wszystko odbywa się automatycznie, słońce -6 stopni, w lecie do czasu astronomicznego też jest dodawana godzina. U dołu znajduje się okienko wyboru opcji Lato jest w czasie gdy w Europie jest zima. Należy ją zaznaczyć jedynie kiedy przekaźnik faktycznie znajduje się w miejscu w którym lato występuje w czasie europejskiej zimy (półkula południowa) np. w Australii.

44 9.4. Parametry ładowania akumulatora 12V W ramce w prawym górnym rogu mamy dwa parametry korekty pomiaru napięcia akumulatora i progu wykrycia akumulatora po jego podłączeniu. Proszę pamiętać, że to użytkownik decyduje sam jakiego akumulatora użyje, o jakiej pojemności i jak intensywnie wcześniej używanego czy może nowego. Z tego powodu jest możliwość samodzielnej kalibracji wskazań. Aktualne napięcie na zaciskach akumulatora można odczytać z wyświetlacza w programie komputerowym klikając ponad nim w kółeczko numer 3. Jest tam wiele innych ciekawych danych. Jeżeli ta wartość napięcia pokazywana w okienku "wyświetlacza" programu nie zgadza się z napięciem zmierzonym miernikiem uniwersalnym wtedy można dokonać niezbędnej kalibracji, ustawiając kilka jednostek na minus lub na plus w polu "Korekta danych z przetwornika ADC" sukcesywnie je zapisując i sprawdzając rezultat. Drugim parametrem jest moment wykrycia podłączonego akumulatora. Nowy i sprawny akumulator prawie nie pobiera prądu gdy jest w pełni naładowany. Akumulator zostaje naładowany do napięcia około 13.5V po czym przepływ prądu prawie ustaje. Tym drugim parametrem "Wartość z przetwornika ADC gdy akumulator podłączony" można skorygować spadek napięcia wykrycia podłączanego akumulatora. W programie komputerowym zaświecą się dwie "lampki" w miejscach śrubek podłączenia akumulatora jeżeli akumulator zostanie wykryty. Jeżeli ustawimy za niską wartość to pod koniec ładowania diody te zgasną. Procedura powinna być taka: 1. Najpierw korygujemy wskazania napięcia względem miernika uniwersalnego. Jedna jednostka ADC odpowiada około 0.01V. 2. Następnie na odłączonym akumulatorze odczytujemy z programu komputerowego wskazanie ADC. 3. Przepisujemy je do pola "Wartość z przetwornika ADC gdy akumulator podłączony" i strzałką w dół zmniejszamy tę wartość o około 10 jednostek, klikając 10 razy strzałką w dół. 4. Następnie należy zapisać parametry i sprawdzić czy działa jak należy, czy po odłączeniu akumulatora "lampki" gasną.

45 10. WEJŚCIA Aby przywołać okienko konfiguracji wejść należy najechać kursorem myszki na "lampki" zmiennych X0 do X8 ( zaznaczone na ilustracji poniżej czerwoną strzałką ) - w dowolne miejsce gdzie kursor zamieni się w "rączkę", a następnie dwukrotnie kliknąć lewy przycisk myszy. Pojawi się nowe okno z ustawieniami.

46 Urządzenie posiada 6 wejść fizycznych i 3 wejścia wirtualne. Wejścia fizyczne. Każde z wejść fizycznych posiada wbudowany transoptor oddzielający niebezpieczne napięcie sieci elektrycznej od układu. Wejścia przystosowane są do prądu zmiennego o napięciu 110VAC do 230VAC, ale istnieje możliwość przystosowania ich do prądu stałego o niskim napięciu 12 do 24V. Każde z wejść może być oddzielnie przełączone w tryb niskonapięciowy prądu stałego. Prosimy o kontakt osoby zainteresowane samodzielną możliwością zmiany. Można oczywiście od razu zamówić urządzenie z odpowiednio skonfigurowanymi wejściami. Napięcia badane wejściami nie muszą być zgodne w fazie, mogą być dowolnie przesunięte względem siebie. Urządzenie synchronizuje się do każdego wejścia aby obecność napięcia zmiennego o częstotliwości 50/60Hz mogła być jednoznacznie wykryta. Każde z wejść może być zasilane innym napięciem o różnej amplitudzie, częstotliwości i fazie. Wejścia nie mierzą wartości przyłożonego napięcia. Są to wejścia dwustanowe typu jest napięcie lub nie ma napięcia. 1. Najpierw napięcie jest doprowadzone do modułu trybu pracy wejścia. Wybieramy nim czy wejście jest: typu NC (Normalnie zamknięte) czy NO (Normalnie otwarte) Moduł ten przekształca stany logiczne do tak zwanej logiki dodatniej gdzie prawda równa się jeden, a fałsz równa się zero.

47 2. Dalej sygnał wędruje do modułu kombinowania z sygnałem sprzężenia zwrotnego przy pomocy funkcji AND, OR lub XOR 3. Następnie sygnał zmodyfikowany lub nie przechodzi dalej do podsystemu wyboru opisującego jak ma się dane wejście zachowywać. Czy ma być to wejście monostabilne czy bistabilne. Na uwagę zasługuje tutaj dopisek "click". Oznacza on możliwość wpływania na fizyczne, elektryczne wejście poprzez wymuszenie jego stanu z poziomu programu komputerowego. W obecnej wersji firmware (v.144 i wyższych) mamy do wyboru 5 trybów pracy wejść. Monostable Fizyczne wejście działa monostabilnie i nie ma możliwości zmiany stanu przy użyciu programu z poziomu PC ani Androida Bistable + click Fizyczne wejście działa bistabilnie i można dodatkowo wymusić trwałą zmianę stanu przy użyciu programu z poziomu PC lub Androida Monostable + click - Fizyczne wejście działa monostabilnie i można dodatkowo wymusić chwilową zmianę stanu przy użyciu programu z poziomu PC lub Androida Likely bistable Fizyczne wejście jest odłączone od przekaźnika i działa wyłącznie jako wskaźnik stanu obecności napięcia, który jest widziany w programie PC lub Androidzie. Działa klikanie w wejście przy pomocy komend programu na Androida zawierających w swojej nazwie "likely" i skutkiem kliknięcia jest warunkowe przełączenie wejścia w stan przeciwny. Likely monostable - Fizyczne wejście jest odłączone od przekaźnika i działa wyłącznie jako wskaźnik stanu obecności napięcia, który jest widziany w programie PC lub Androidzie. Działa klikanie w wejście przy pomocy komend programu na Androida zawierających w swojej nazwie "likely" i skutkiem kliknięcia jest warunkowe wygenerowanie impulsu. Dwa ostatnie tryby są głównie w celu zaoszczędzenia fizycznych wejść gdy chcemy sprawdzać czy zdalne przełączenie obwodu odniosło skutek ale niekoniecznie musimy wykorzystywać stanu

48 elektrycznego tego wejścia. Np otwierając bramę widzimy po chwili czy rozłączyły się wyłączniki krańcowe. Przykład: Wyobraźmy sobie przycisk dzwonkowy podłączony do dowolnego wejścia. Jest on monostabilny ze sprężynką, która cofnie klawisz gdy przestaniemy naciskać. Ustawiając w programie tryb monostabilny plus kliknięcie możemy "przycisnąć" przycisk programowo, wcale nie podchodząc do urządzenia, a wywołamy identyczny skutek jak fizyczne naciśnięcie przycisku. Poniżej konfigurujemy tryb pracy trzech wejść wirtualnych V1-V3 Wejścia wirtualne ( inaczej wirtualne przyciski ) to wejścia, które można klikać jedynie z poziomu programu na PC lun Androida. Nie są to wejścia fizyczne. Tryb pracy tych wejść można ustawić jako: Bbistable - wejście wirtualne po kliknięciu zostaje w stanie przełączonym w stan przeciwnym Monostable - wejście wirtualne po kliknięciu powraca do stanu sprzed kliknięcia

49 4. Dalej w kolejności są dwa moduły czasowe. Pierwszy z nich (oznaczony jako T1 "Czas do włączenia" ) liczy czas od chwili podania napięcia na wejście w trybie NO (lub odłączenia w trybie NC) do chwili aż upłynie ustawiony czas. Czas ten może być użyty do opóźnienia reakcji na pojawienie się napięcia. Jeżeli przed upływem ustawionego czasu napięcie zniknie to fakt ten nie będzie zaliczony, zegar zostanie wyzerowany i wejście będzie czekać na ponowne pojawienie się napięcia. Dopiero podanie napięcia przez czas dłuższy niż ustawiony spowoduje zaliczenie podania napięcia. Drugi moduł czasowy (oznaczony jako T2 "Czas do wyłączenia" ) działa dokładnie odwrotnie. Zanik napięcia na czas krótszy niż ustawiony nie spowoduje uznania zaniku napięcia na wejściu. Przykład: Przykładem zastosowania obu tych liczników naraz jest czujnik zaniku prądu w celu przełączenia się na zasilanie awaryjne. Jeżeli ustawimy po 10 sekund na każdym z liczników to po podaniu napięcia musi ono trwać przez minimum 10 sekund aby uznać napięcie na wejściu jako włączone. Ale chwilowy brak napięcia poniżej tych 10 sekund nie spowoduje sygnalizacji braku zasilania. Innymi słowy wejście będzie nieczułe na krótkotrwałe zaniki prądu.

50 5. Ostatnim przystankiem przetwarzanego sygnału jest końcowa funkcja logiczna. Funkcje logiczne w urządzeniu są zdefiniowane przez producenta i obejmują wszystkie najczęściej spotykane przypadki zastosowań. Jeżeli komuś zabraknie jakiejś kombinacji prosimy o kontakt z sugestiami jaką funkcję jeszcze dodać. Funkcja logiczna pobiera dane z WEJŚĆ fizycznych ( INP1 do INP6 ), zegara astronomicznego, timerów ( R, G, B ) oraz wejść wirtualnych ( V1-V3 ) a następnie wykonuje między nimi operację logiczną, którą wybierzemy z listy. Wynik tej funkcji logicznej zostaje skierowany na zmienną X0 do X8. Użytkownik decyduje, której zmiennej X pragnie użyć, a które zmienne wyłączy. Nie ma obowiązku korzystania z konkretnej zmiennej o ile funkcja logiczna posiada możliwość skorzystania z danej zmiennej. Dla porządku proponujemy korzystać ze zmiennych na wprost wejść i zegara astronomicznego, odpowiednio po kolei np.: ASTRO---> X0 WEJ1 ( INP1 )---> X1 WEJ2 ( INP2 )---> X2 itd. Zaoszczędzi nam to łamigłówek. Dodatkowe trzy zmienne X0, X7 i X8 nie mają przyporządkowanych konkretnych wejść. Będziemy je określać jako zmienne wirtualne lub zmienne pomocnicze. Można na nich dublować wcześniejsze funkcje logiczne lub stworzyć nowe do wykorzystania w innym celu. Zależy to od inwencji użytkownika.

51 W drugiej zakładce znajdują się opcje, które pozwalają na konfigurację zachowania się wybranych wejść ustawionych jako: bistabilne, bistabilne + click, monostabilne + click, likely bistable lub likely monostable, w połączeniu z zegarem astronomicznym i timerami. Opcja przydatna np. do tego aby wyłączyć całe zbędne oświetlenie o świcie lub włączyć potrzebne oświetlenie o zmierzchu. Funkcje wykorzystywane w tej zakładce to: ASTRO - A ASTRO CORRECTED - AC RED - R GREEN - G BLUE - B

52 Opcje ze strzałką do góry włączają nieaktywne wejścia w momencie kiedy uaktywni się zaznaczona funkcja - AC, A, R, G lub B. Przykładowo, jeśli dla wejścia 1 zaznaczymy opcję R/ ( ze strzałką do góry ), to wejście uaktywni się ( jeśli nie było aktywne ) w momencie kiedy włączy się funkcja RED, którą konfiguruje się w menu konfiguracji ASTRO timera ( w tym przypadku jest to timer oznaczony na czerwono ). Opcja R\ ( ze strzałką w dół ) wyłączy aktywne wejście w momencie kiedy przestaje działać zaznaczona funkcja ( opis konfiguracji w dziale Zegar Astronomiczny ). Przykładowo, jeśli dla wejścia 1 zaznaczymy opcję R\, to wejście wyłączy się w momencie kiedy przestanie działać funkcja RED, którą konfiguruje się w menu konfiguracji ASTRO timera.

53 Jeżeli zaznaczymy opcję not to działanie funkcji zostanie odwrócone. Przy zaznaczonej opcji not funkcja ta będzie wyłączać aktywne wejście w momencie włączenia wybranej funkcji. W naszym przypadku, jeżeli wejście 1 byłoby aktywne, zostałoby ono wyłączone w momencie uaktywnienia się funkcji RED. Używając skorygowanego Zegara Astronomicznego ASTRO CORRECTED możemy świt i zmierzch ''przesuwać'' o +/- dwie godziny. Znaczy to, że jeśli słońce wschodzi o 6 rano, ale chcemy aby reset wejść miał miejsce pół godziny później, to możemy w ZEGARZE ASTRONOMICZNYM ustawić poprawkę wschodu słońca na +30 minut. W celu dokonania takich ustawień należy wejść do okna konfiguracji ASTRO Timera, a sam sposób konfiguracji opisany jest w części instrukcji poświęconej właśnie ASTRO Timerowi. Do czego może przydać się taka funkcja? Na przykład do wyłączania wszystkich podłączonych do wejść świateł po wschodzie słońca, a włączenia po zachodzie. Jest to sterowanie przy pomocy zdarzeń. Aby odniosło ono skutek, wejścia którymi chcemy w ten sposób sterować muszą być w trybie bistabilnym, CLICK bistabilnym lub jeżeli korzystamy z zewnętrznych przekaźników bistabilnych, sterowanych impulsem, wejścia muszą być w trybie CLICK monostabilnym i na fizyczne wejście musi być doprowadzony przewód wykrywający napięcie z za przekaźnika bistabilnego. Należy przeanalizować schematy z przykładowych obwodów oświetlenia schodowego/przechodniego. PLC działa jak ostatni przycisk schodowy i wykonuje tylko pojedynczą operację gaszenia lub zapalania światła po czym nie robi dalej nic, a użytkownik może korzystać z obwodu w naturalny sposób. PLC po prostu za niego zgasi światło jeżeli było zapalone i odwrotnie. Czynność wykona się jeden raz na zdarzenie, w taki sposób, jakby niewidzialny stróż wyłączył za nas światła o wschodzie słońca.

54 W trzeciej zakładce: Po wciśnięciu przycisku RESET jednorazowo zignoruj "Czas do włączenia" dla wejścia... Jeśli dane wejście ma ustawiony w opcjach jego konfiguracji Czas do włączenia ( na ilustracji oznaczony T1 ), to zaznaczenie tej opcji spowoduje, że po zresetowaniu urządzenia czas ten zostanie zignorowany, nie zostanie wzięty pod uwagę. Samo ustawienie nie zostanie wyzerowane, jedynie jednorazowo nie zostanie wzięte pod uwagę. Służy to głównie w celu ominięcia czekania po resecie jeżeli te czasy są długie, wielominutowe. Przyspieszy to startowanie. Wyczyść / Ustaw wybrane liczniki W każdy z liczników można wpisać zadaną wartość, od której ma zacząć odliczać. Obecnie nie ma zerowania jako takiego. Aby wyzerować należy wpisać zero lub wpisać inną pożądaną wartość i zaznaczyć pole po prawej stronie w celu potwierdzenia. Następnie wcisnąć duży klawisz Wyczyść / Ustaw liczniki. Opcje konfiguracji RS232 Jest to ustawienie parametrów portu szeregowego, który znajduje się w urządzeniu po prawej stronie w postaci małego okrągłego gniazda Stereo Mini Jack. Aby Port szeregowy mógł zostać użyty należy go włączyć w głównej konfiguracji. Jeżeli nie korzystamy z portu szeregowego należy bezwzględnie go wyłączyć gdyż niepodłączone styki mogą łapać niechciane zakłócenia. Port szeregowy służy do przesyłania i odbierania danych szeregowych poprzez sieć internet. Można go oprogramować samemu używając bibliotek DLL, głównie jest to użyteczne w przemyśle. Można także skorzystać z edytora i wysłać komendy z programu. Port ten nie ma konkretnego zastosowania i służy jako rozszerzenie dla wszystkich, którzy mogą go potrzebować. Maksymalna prędkość 9600bps, 5 do 8 bitów danych, bez parzystości lub parzystość parzysta i

55 nieparzysta, 1 lub dwa bity stopu. Należy zaznaczyć, że sygnały wyprowadzone z urządzenia są w standardzie 5V TTL gdzie stan niski wynosi 0V, a stan wysoki 5V. Aby podłączyć do komputera należy zastosować konwerter TTL na RS232C. W wideo poradnikach postaramy się przedstawić zastosowanie wejść i zmiennych na prostych przykładach. Schemat poniżej.

56 11.WYJŚCIA 11.WYJŚCIA Aby przywołać okienko konfiguracji wyjść należy najechać kursorem myszki na "lampki" zmiennych Y1 do Y7 lub Z1, Z2 ( zaznaczone na ilustracji poniżej czerwoną strzałką ) - w dowolne miejsce gdzie kursor zamieni się w "rączkę", a następnie dwukrotnie kliknąć lewy przycisk myszy. Pojawi się nowe okno z ustawieniami.

57 Urządzenie posiada 7 wyjść przekaźnikowych z wyprowadzonymi stykami normalnie zamkniętymi (NC) i normalnie otwartymi (NO) każdego przekaźnika. Aby zapewnić możliwie długi czas pracy z akumulatora w wypadku zaniku napięcia zasilania należy przemyśleć sposób sterowania obwodów aby minimalizować ilość równocześnie włączonych przekaźników w stanie normalnym w ciągu doby. Po to właśnie wyprowadzone są oba styki NC i NO każdego przekaźnika. Przykładowo gdy jakieś urządzenie pracuje przez cały czas z małą przerwą w ciągu doby to korzystniejszym sposobem podłączenia będzie użycie styków NC i użycie przekaźnika na krótki czas w celu rozłączania obwodu zamiast utrzymywanie włączonego przekaźnika przez całą dobę. Każdy przekaźnik pobiera dodatkowo około 0.45W mocy i należy to wziąć pod uwagę przy kalkulacji czasu pracy z akumulatora. Zmienne Z1 i Z2 zachowują się jak wirtualne przekaźniki, a nie jak zmienne Y. Zostały one stworzone w celu ułatwienia użytkownikom tworzenia dodatkowych funkcji aby nie używać zmiennych Y przypisanych przekaźnikom. Z1 i Z2 są bardzo przydatne przy konfigurowaniu sprzężenia zwrotnego. Programowanie wyjść jest bardzo proste. W lekcji wideo zostały omówione podstawowe przykłady wykorzystania poszczególnych pól. Bardzo trudno jest to opisać słowami. Dużo prościej będzie skonfigurować wyjścia we własnym urządzeniu na podstawie filmu z komentarzem, wyjaśniającego krok po kroku jak i co funkcjonuje. 1. Najpierw musimy zdecydować, który przekaźnik chcemy użyć i którą przypisaną mu na sztywno zmienną Y (Y1..Y7). Możemy też wybrać zmienną wirtualną - wirtualny przekaźnik Z (Z1, Z2). 2. Następnie wybieramy funkcję logiczną dla wybranej zmiennej Y. Zmienne Y są już poziomo przyporządkowane do przekaźników. Wybieramy także potrzebne funkcje dla Z1 i Z2, które nie mają do dyspozycji fizycznych przekaźników ale mogą być użyte do sprzężenia zwrotnego.

58 Funkcja logiczna z pierwszej kolumny oznaczonej jako "Funkcja SYGNAŁU" pobiera dane z wejść, ze zmiennych X lub ich kombinacji. Sygnały te są przetwarzane asynchronicznie. Tak długo jak spełnione są warunki to dany Y, będący wynikiem wybranej funkcji, jest aktywny. Gdy warunki pochodzące z wybranych tutaj funkcji logicznych zanikają, zanika też Y. 3. Możemy także ustawić wybrany Y lub Z w tryb Zatrzasku (latch) - zaznaczając pole wyboru Zatrzask. Zatrzask to swego rodzaju pamięć stanu wymagająca skasowania. 4. Odblokuje nam się kolejna opcja pozwalająca wybrać funkcję RESET-ującą programowany Y lub Z. Działać to będzie tak, że "SYGNAŁ" spowoduje włączenie danego Y ale już nie da się go wyłączyć poprzez zanik warunku. Trzeba będzie go skasować funkcją logiczną wybraną w kolumnie "RESET", aby Y powrócił do stanu podstawowego. 5. W następnym polu możemy w zależności od potrzeby ustawić opóźnienie włączenia przekaźnika po zaświeceniu się zmiennej z Y lub opóźnienie pojawienia się wirtualnego Z po zaistnieniu zadeklarowanego warunku.

59 Przykładowo na ilustracji powyżej - jeśli Czas do włączenia ustawimy na 10 sekund a pozostałe czasy ustawimy na 0 to przekaźnik REL1 włączy się 10 sekund po aktywowaniu się Y1 ( zaświeceniu się lampki Y1 na czerwono ) i będzie włączony tak długo jak długo Y1 będzie aktywny. Licznik ten działa tylko "w górę" od pojawienia się Y1. 6. Możemy też określić jak długo maksymalnie przekaźnik ma pozostać włączony. Jeśli w polu Limit czasu wpiszemy 10 sekund a w pozostałych polach zostawimy 0 sekund to przekaźnik REL1 włączy się w momencie aktywacji Y1, po czym wyłączy się po 10 sekundach nawet jeśli Y1 nadal pozostanie aktywny ( lampka Y1 nadal świeci ). Inaczej mówiąc po aktywowaniu się Y-ka przekaźnik włączy się na taki czas jaki wpisaliśmy w polu Limit czasu. Jeśli Y zaniknie przed upływem czasu wpisanego w polu Limit czasu to przekaźnik wyłączy się wraz z zanikiem Y-ka. 7. Dodatkowo możemy ustalić opóźnienie reakcji przekaźnika na sygnał do wyłączenia się.

60 Jeśli Czas do wyłączenia ustawimy na 10 sekund a pozostałe czasy zostawimy ustawione na 0 to przekaźnik włączy się normalnie, od razu po otrzymaniu sygnału z Y1 ale kiedy sygnał zaniknie nie wyłączy się od razu tylko dopiero po 10 sekundach. W czasie gdy odliczany jest ustawiony czas do wyłączenia i Y1 już nie jest aktywne, w tym czasie kontrolka przekaźnika zamiast na zielono będzie świecić na czerwono. Jest to sygnał, że przekaźnik odlicza czas do wyłączenia się, odlicza wstecz. Początkiem reakcji tego licznika jest moment zaniku Y1. Na ilustracji poniżej został przedstawiony taki przypadek. 8. Wybór źródła sygnału dla przekaźnika. W polu Y -> Przekaźnik wybieramy skąd przekaźnik ma pobierać sygnał. LED oznacza zielony prostokąt symbolizujący przekaźnik w programie komputerowym. Czyli klikając w okienku programu w LED1 w kontrolkę przekaźnika numer 1 możemy wymusić zmianę jego stanu o ile tak skonfigurowaliśmy jego działanie. Z1, Z2 - wyjścia wirtualne - pozycje na liście wyboru pozwalają wykonać lokalne sprzężenie zwrotne pomiędzy przekaźnikiem i wirtualnymi wyjściami Z1 i Z2. Czasem mogą się one przydać aby wytworzyć dłuższą maszynę stanów, opartą dodatkowo o logikę zmiennych wirtualnych. VIRTUAL1, VIRTUAL2, VIRTUAL3 - wejścia wirtualne ( opis w dziale wejścia )

61 Y1 -> REL1 - aby włączył się Przekaźnik nr 1 zmienna Y1 musi być aktywna, jeśli Y1 przestanie być aktywna to Przekaźnik nr 1 wyłączy się Przedstawione zostało to na poniższej ilustracji:

62 LED1 -> REL1 - oznacza, że Przekaźnik nr 1 może zostać włączony i wyłączony jedynie poprzez naciśnięcie myszką klawisza PRZ 1 ( LED1 ) w głównym oknie programu. Przy wyborze tej opcji Przekaźnik nie reaguje na sygnały z Y - Y nie jest aktywny, lampka Y1 nie pali się, a mimo to przekaźnik może zostać włączony i wyłączony poprzez naciśnięcie myszką klawisza PRZ 1 w głównym oknie programu - możemy obsługiwać podłączone do przekaźników urządzenia nie ruszając się sprzed komputera. Ten zielony prostokąt nazywany jest umownie "LED" jako dioda świecąca lub lampka sygnalizacyjna przekaźnika. Patrz ilustracje poniżej: Y nie jest aktywny - włączamy i wyłączamy Przekaźnik programowo klikając w niego.

63 Y jest aktywny - włączamy i wyłączamy przekaźnik programowo klikając w niego. pozostałe opcje źródeł sygnału dla Przekaźnika to wyniki operacji logicznych AND, OR i XOR między Y - kami a "LED" - ami. Analogiczna sytuacja zachodzi dla wszystkich Przekaźników. Należy pamiętać!!! Gdy wybierzemy opcję LED1 -> REL1 Czas do włączenia - nie ma zastosowania. Przekaźnik włącza się natychmiast po naciśnięciu przycisku PRZ 1 Czas do wyłączenia - przekaźnik wyłączy się nie od razu po naciśnięciu przycisku PRZ1 ale po upływie zadanego czasu do wyłączenia. 9. W ostatniej kolumnie wybieramy to czy przekaźnik działa normalnie czy jest zanegowany w stosunku do Y-ka. Dodatkowo przekaźnik może przełączać się z częstotliwością 1Hz.

64 NO - działa normalnie NC - zanegowany NO 1Hz - działa normalnie, przełącza się z częstotliwością 1Hz NC 1Hz - zanegowany, przełącza się z częstotliwością 1Hz Poniżej przedstawiono sposób konfiguracji wyjść na schemacie.

65 ZEGAR ASTRONOMICZNY Do czego służy zegar astronomiczny Zegar astronomiczny służy do włączania i wyłączania różnego typu urządzeń elektrycznych np. oświetleniowych zgodnie z dobowym rytmem wschodów i zachodów słońca przypadającym dla danej strefy geograficznej Jak działa zegar astronomiczny Zegar astronomiczny działa w oparciu o następujące informacje : bieżąca data lokalizacja urządzenia ( współrzędne geograficzne miejsca w którym urządzenie zostało zamontowane ) strefa czasowa ( w której znajduje się urządzenie czyli jego przesunięcie czasowe względem czasu uniwersalnego ) Informacje te musimy wprowadzić w czasie wstępnej konfiguracji urządzenia lub w przypadku naszego urządzenia w dowolnej innej chwili poprzez sieć komputerową. Na podstawie tych informacji zegar astronomiczny samoczynnie włącza i wyłącza podłączone do niego urządzenia zgodnie z astronomicznymi porami wschodu i zachodu słońca. Co to jest czas uniwersalny. Czas uniwersalny ( UT, UTC, GMT ) jest to astronomiczny czas słoneczny średni na południku zerowym, za który przyjęto południk przechodzący przez obserwatorium astronomiczne w miejscowości Greenwich ( dzielnica Londynu ). Jest on czasem strefowym pierwszej strefy czasowej, od którego liczy się czas pozostałych stref. Strefa czasowa jest to wytyczony obszar powierzchni Ziemi o rozpiętości średnio 15 stopni długości geograficznej, który rozciąga się południkowo między biegunami ( czyli od bieguna do bieguna ), w którym urzędowo obowiązuje jednakowy czas ( czas strefowy ), różniący się o całkowitą ( z drobnymi wyjątkami ) liczbę godzin od czasu uniwersalnego. Ziemia podzielona jest na 24 strefy czasowe. Przykładowe strefy czasowe i leżące w ich obrębie kraje: UTC +0:00 - Wielka Brytania, Irlandia, Portugalia UTC +1:00 - Niemcy ( czas strefowy w Niemczech różni się o 1 godzinę na plus od czasu uniwersalnego, czyli kiedy wg. czasu uniwersalnego mamy godz np. w Wielkiej Brytanii to w Niemczech mamy godz , czyli przesunięcie wynosi +1 godz. ), Niemcy, Austria, Belgia, Francja, Polska, Dania, Hiszpania, Holandia, Norwegia,

66 12.3. Szwajcaria, Włochy UTC +2:00 - Finlandia, Grecja, Turcja UTC +3:00 - Rosja - większość europejskiej części tego kraju UTC +8:00 - Chiny ( dla całego kraju pomimo jego wielkości obowiązuje jedna strefa czasowa ), UTC +9:00 - Japonia, Korea Północna i Południowa, Stany Zjednoczone leżą w obrębie kilku stref czasowych np. UTC -8:00 - zachodnie wybrzeże np. stany Kalifornia ( Los Angeles, San Francisco ), Waszyngton ( Seattle ) UTC -5:00 - wschodnie wybrzeże, między innymi Nowy Jork, Waszyngton Gdzie stosuje się zegar astronomiczny Zegar astronomiczny wykorzystuje się np. w systemach oświetlenia ulic, witryn sklepowych, wielkoformatowych banerów reklamowych. Jego działanie jest w pewnym sensie podobne do działania czujników zmierzchowych - ma na celu włączenie lub wyłączenie np. oświetlenia ulicy czy placu w zależności od pory dnia czyli włączamy kiedy słońce zachodzi i na dworze robi się ciemno a wyłączamy o wschodzie słońca, kiedy oświetlenie nie jest już potrzebne. Zasadniczą różnicą pomiędzy zegarem astronomicznym a urządzeniami pracującymi w oparciu o czujniki zmierzchowe jest to, że zegar astronomiczny może pracować niezależnie od tego czy dostaje on sygnały o natężeniu oświetlenia na zewnątrz czy nie, jest też znacznie bardziej dokładny. Może on pracować zamknięty w szafce lub rozdzielni elektrycznej i nie jest wrażliwy na takie czynniki jak np. mocne zachmurzenie, gwałtowne opady śniegu lub deszczu, które powodują, że na dworze chwilowo robi się ciemniej, lub chociażby na takie niedogodności jak zwykłe zabrudzenie czujnika. Zegar wylicza sobie dla każdego dnia czas wschodu i zachodu słońca i według tego czasu steruje podłączonymi do niego urządzeniami. W naszym urządzeniu czas wschodu i zachodu słońca możemy korygować. Co to oznacza? Wyjaśnimy to na przykładzie: zachód słońca ma nastąpić o godz wzmożony ruch koło naszej witryny sklepowej czy też reklamy zaczyna się już o godz około pół godziny przed zachodem słońca zaczyna się lekko ściemniać i nasza reklama stojąca na dworze lub witryna naszego sklepu ( lub cokolwiek innego co chcemy wyeksponować ) nie jest już tak dobrze widoczna jak powinna --> korygujemy czas zachodu słońca o -30 minut ( ) --> nasze urządzenie włączy oświetlenie na pół godziny przed zachodem słońca --> codziennie będzie to inna godzina, w zależności od tego o której danego dnia zachód słońca nastąpi, ale zawsze skorygowana o -30 minut

67 Jak to zrobimy? Zostało to zobrazowane na przykładzie poniżej. Załóżmy że: dzisiaj mamy piątek - nazwa bieżącego dnia tygodnia w górnej części ekranu podświetlona jest na czerwono Aby urządzenie wykonywało plan zadań dla danego dnia musi on zostać aktywowany - pole "Aktywny" poniżej nazwy dnia tygodnia musi zostać zaznaczone ( wystarczy kliknąć w nie myszką ). W przeciwnym razie dzień ten zostanie pominięty. godziny wschodu i zachodu słońca dla danego dnia wyliczone przez zegar astronomiczny oznaczone są na pierwszej poziomej linii pod timerem - kolor żółty to okres między wschodem i zachodem czyli dzień a kolor czarny to noc. w naszym przypadku słońce zachodzi dzisiaj o godz jednak ponieważ chcemy aby oświetlenie włączyło się pół godziny wcześniej musimy skorygować czas zachodu słońca o -30 minut dokonujemy tego w polu "Poprawka zachodu słońca" dla każdego dnia ustawiamy tę wartość indywidualnie liczbę minut o którą chcemy skorygować czas zachodu słońca możemy wpisać ręcznie lub możemy użyć strzałek dostępny zakres korekty to od -128 minut do +127 minut na ilustracji pole, w którym skorygowano czas zachodu słońca o -30 minut w dniu bieżącym czyli w piątek oznaczono na niebiesko

68 ustawienia zegara astronomicznego po korekcie widoczne są na drugim z pasków znajdujących się pod timerem widać tutaj, że godzina zachodu słońca została przesunięta o 30 minut wstecz i po korekcie zachód słońca ustawiony został na godz jeżeli dokonujemy korekty przy użyciu strzałek to na drugiej linii widać na bieżąco jak zmienia się godzina zachodu słońca uzyskany efekt to w naszym przypadku włączenie oświetlenia na pół godziny przed zachodem słońca

69 12.4. Funkcja TIMERA - Przerwy nocne Nasze urządzenie posiada dodatkowo programowalny timer, który współdziała z zegarem astronomicznym. Przy pomocy tego timera można dla każdego z osobna dnia tygodnia zaprogramować 3 okresy czasowe w ciągu doby podczas których nastąpi przerwa w zaplanowanym działaniu zegara astronomicznego. Funkcja ta jest często nazywana "Przerwą nocną" ponieważ najczęściej używa się jej w nocy kiedy pomimo tego, że słońce już zaszło i na dworze jest ciemno wyłączamy na jakiś czas włączone wcześniej oświetlenie aby oszczędzać energię elektryczną. Również w dzień kiedy zegar astronomiczny wyłączy oświetlenie po wschodzie słońca możemy okresowo je włączać korzystając z funkcji timera. Jak to działa? Wracając do naszego przykładu: o godz czyli na pół godziny przed zachodem słońca włączyliśmy oświetlenie naszego baneru reklamowego ruch na ulicy, przy której stoi nasza reklama odbywa się do późnych godzin wieczornych i maleje prawie do zera w około godziny następnego dnia ruch na naszej ulicy rozpoczyna się około godziny pomiędzy godziną a rano następnego dnia nikt praktycznie koło naszej reklamy nie przejeżdża, nie ma więc sensu jej oświetlać ze względów oszczędnościowych postanawiamy więc na te 6 nocnych godzin wyłączyć oświetlenie naszej reklamy Jak to zrobić? w środkowej części Okna Zegara Astronomicznego znajduje się timer - na ilustracji poniżej obszar ustawień timera został oznaczony zieloną ramką.

70 dla każdego dnia możemy ustalić 3 okresy czasu, w których działanie zegara astronomicznego zostanie zmodyfikowane każdemu z tych okresów czasu przypisane są 2 pola: - "początek" - "koniec" w pierwszym z nich wpiszemy godzinę rozpoczęcia "przerwy", a w drugim godzinę jej zakończenia w naszym przypadku oświetlenie pali się po zmroku więc po odwróceniu działania zegara zostanie ono wyłączone w timerze przechodzimy do bieżącego dnia, czyli w naszym przypadku będzie to piątek najpierw wyznaczamy godzinę rozpoczęcia "przerwy" w polu "początek" ustawiamy strzałkami lub wpisując ręcznie godzinę w polu "koniec" powinniśmy wpisać ale ponieważ będzie to godzina 5 rano dnia jutrzejszego czyli soboty więc trzeba tę przerwę "rozbić na 2 części. pierwsza część będzie to okres od dnia dzisiejszego czyli w piątek druga część będzie to okres od dnia jutrzejszego czyli w sobotę urządzenie płynnie przejdzie z piątku na sobotę łącząc te 2 okresy w jedną całość aby timer zadziałał w sobotę trzeba pamiętać o aktywowaniu tego dnia ( zaznaczyć pole Aktywny ) w ustawieniach dla Soboty. Wynik naszych dotychczasowych ustawień to: oświetlenie włącza się pół godziny przed zachodem słońca jest włączone do godz o wyłącza się samoczynnie pozostaje wyłączone do godz dnia następnego o godz włącza się ponownie pozostaje włączone do wschodu słońca o wschodzie słońca wyłącza się

71 Powyższe ustawienia można zastosować dla całego tygodnia: Należy pamiętać aby aktywować każdy dzień.

72 PRZERWY - kilka dodatkowych informacji dla każdego dnia możemy zaprogramować maksymalnie 3 przerwy nie ma znaczenia w jakiej kolejności ustawimy nasze przerwy tzn. nie musimy ustawiać ich chronologicznie - urządzenie samo ustawi je we właściwej kolejności wynik naszego ustawiania możemy zobaczyć pod paskiem timerów odcinek czerwony i zielony to przerwy które ustawiliśmy ( tutaj w przykładzie mamy 2 przerwy, w sumie możemy ustawić 3 przerwy, trzecia będzie miała na diagramie kolor niebieski ) widzimy tutaj ustawienia dla bieżącego dnia czyli od północy dnia dzisiejszego czyli piątku do godz rano mamy przerwę, następna przerwa zaczyna się o dnia dzisiejszego i trwa do północy wykres dla piątku kończy się o północy i nie widać na nim dalszej "sobotniej" części przerwy nocnej, jeśli przejdziemy do Soboty tzn. klikniemy myszką w słowo "Sobota" to zobaczymy ustawienia dla Soboty zawierające drugą część przerwy którą ustawiliśmy dla nocy z Piątku na Sobotę. Ostatni pasek pokazuje wynik uzyskany z połączenia ustawień Zegara Astronomicznego i Timera. Wynik ten jest zależny od tego jaki operator logiczny zostanie użyty między wynikiem ustawienia skorygowanego Zegara Astronomicznego (drugi pasek) a wynikiem ustawienia każdego z trzech pól Timera.

73 Zegar astronomiczny: wartość logiczna 0 - pole żółte na pasku ustawienia zegara wartość logiczna 1 - pole czarne na pasku ustawienia zegara Timer wartość logiczna 1 - jeśli jest włączony ( pole czerwone, zielone lub niebieskie ) wartość logiczna 0 - jeżeli jest wyłączony - brak paska, puste miejsce Operatory logiczne: OR ( inaczej można nazwać alternatywą ) - wartość logiczną 1 z tej operacji uzyskamy, gdy na Zegarze astronomicznym lub na timerze będziemy mieli 1 ( obojętnie na którym ), lub będziemy mieli 1 na obydwu jednocześnie. Zasada działania funkcji logicznej OR Zegar Astronomiczny Timer Wynik Przykład:

74 XOR - wartość logiczną 1 z tej operacji uzyskamy gdy na Zegarze astronomicznym i timerze będziemy mieli różne wartości logiczne Zasada działania funkcji logicznej XOR Zegar Astronomiczny Timer Wynik Przykład: Porównanie

75 Na ilustracji powyżej: - ASTRO CORRECTED - nazwa zmiennej używanej w funkcjach logicznych wejścia - ASTRO - nazwa zmiennej używanej w funkcjach logicznych wejścia ( wynik działania logicznego pomiędzy ASTRO CORRECTED a Timerem ) Funkcja OR zawsze zmieni stan logiczny z "zero" na "jeden" ale nigdy odwrotnie. Funkcja XOR zmieni znak na przeciwny gdyż przedziały Timera zawsze podają wartość "jeden". W przerwach pomiędzy przedziałami Timera nie zachodzą funkcje logiczne, skorygowany Zegar Astronomiczny nie podlega przetwarzaniu i jest po prostu kopiowany do dolnego paska wyniku. Jeżeli wynik na ostatnim pasku jest w kolorze żółtym oznacza to, że na tym odcinku czasowym gdzie jest on żółty wartość logiczna wynosi "0" Jeżeli wynik na ostatnim pasku jest w kolorze czarnym oznacza to, że na tym odcinku czasowym gdzie jest on czarny wartość logiczna wynosi "1" Dopiero te wartości widoczne na ostatnim pasku, uzyskane na skutek operacji logicznej między Zegarem astronomicznym i Timerem są podawane dalej przez Zegar Astronomiczny do wykorzystania przez dalszą część przekaźnika, jeśli dla danego przekaźnika korzystamy z funkcji "ASTRO". Ustawienie dla danego Timera Funkcji OFF powoduje, że nie jest on brany pod uwagę przy wyliczaniu wyniku działania logicznego między Skorygowanym Zegarem Astronomicznym ASTRO CORRECTED a Timerami wynik ten pokazano na ostatnim pasku. Jeśli zaś dla danego przekaźnika korzystamy z funkcji "ASTRO CORRECTED" to interesują nas tylko wartości na drugim pasku, bo to z niego przekaźnik pobiera dane do dalszego przetwarzania.

76 W najnowszych wersjach oprogramowania dodano nową funkcjonalność: Możemy teraz również zaprogramować przekaźnik tak, aby pobierał dane do tworzenia funkcji z paska trzeciego, na którym widoczne są godziny tzw. przerw nocnych. Oznaczenia: R - odcinek czerwony ( RED ), G - odcinek zielony ( GREEN ) B - odcinek niebieski ( BLUE ). Odcinki te to inaczej tak zwane "przerwy nocne", z których pierwsza ma na wykresie kolor czerwony, druga zielony a trzecia niebieski, stąd wzięły się ich oznaczenia R, G, B.

77 Wartości te mogą być łączone między sobą, a także z innymi funkcjami logicznymi dostępnymi dla wybranego wejścia. Funkcje te działają podobnie do funkcji ''ASTRO'' i ''ASTRO CORRECTED''. Pasek czerwony, zielony lub niebieski oznacza wartość logiczną ''1'', białe pole zamiast paska oznacza wartość logiczną ''0''. Oznacza to, że np. Funkcja ''R'' będzie aktywna w przedziale czasu określonym na trzecim wykresie czerwonym paskiem. Analogicznie, z uwzględnieniem swoich pasków, zachowają się funkcje ''G'' i ''B''. Konkretne przykłady zastosowania oraz sposoby ustawiania Zegara astronomicznego i Timera zostały pokazane w materiale filmowym: Zegar astronomiczny część 1 Zegar astronomiczny część 2

78 13. SERWER WWW Urządzenie posiada wbudowany serwer WWW, do którego mamy dostęp z przeglądarki np. telefonu komórkowego. Jest to bardzo lekka strona internetowa przeznaczona specjalnie dla telefonów komórkowych. Za jej pomocą można szybko sprawdzić aktualny stan wejść i wyjść urządzenia. Nie można przy jej pomocy niczego przełączać. Jak skonfigurować? 1. Uruchamiamy program. 2. Jeśli dysponujemy kilkoma urządzeniami to wybieramy z listy po lewej to, do którego chcemy się podłączyć. 3. Wpisujemy hasło. 4. Gdy uzyskamy połączenie: W Oknie Głównym Programu klikamy w przycisk Główna konfiguracja. 5. Otworzy nam się okno pozwalające na konfigurację sieci komputerowej. Serwer WWW urządzenia widoczny będzie w sieci lokalnej pod adresem IP, który został nadany urządzeniu w trakcie konfigurowania sieci komputerowej. Przykładowo na ilustracji poniżej jest to Adres IP: Dodatkowo musimy wybrać numer Portu TCP, na którym nasłuchuje serwer WWW urządzenia. Numer ten wpisujemy w polu oznaczonym na ilustracji kolorem czerwonym - w naszym przypadku wygląda to następująco:

79 Port TCP dla WWW: 81 Standardowo port ten ma numer 80. Jednak jeśli posiadamy w sieci lokalnej kilka urządzeń to każde z nich powinno mieć przypisany inny numer Portu TCP dla WWW. Co wpisujemy w przeglądarce internetowej? ( dotyczy sieci lokalnej ) - jeśli numer portu to standardowe 80 wpisujemy tylko adres IP urządzenia ( nie musimy dopisywać do adresu IP numeru portu ) - przykład : " - jeśli numer portu ma inną wartość ( zmieniliśmy go w ustawieniach sieci komputerowej na inny niż 80 ) to po adresie IP wpisujemy także numer portu poprzedzony dwukropkiem - w naszym przykładzie wygląda to następująco: " - jeśli w czasie konfiguracji sieci komputerowej jako numer Portu TCP dla WWW wpiszemy cyfrę zero ( 0 ), to Serwer WWW w urządzeniu zostanie wyłączony. Numer Portu TCP dla WWW możemy zmieniać na dowolny z zakresu Pamiętajmy aby każdorazowo po dokonaniu zmian zapisać ustawienia Klawiszem "ZAPISZ DO URZĄDZENIA"

80 7. Po zapisaniu ustawień w dziale Główna Konfiguracja wracamy do głównego okna programu a następnie klikamy przycisk "Opisy / WWW" - patrz ilustracja poniżej. 8. Otworzy nam się okno Edytora strony WWW naszego urządzenia.

81 Co możemy tutaj zrobić? Tytuł strony internetowej - w tym polu wpiszemy nazwę pod jaką będzie widoczne nasze urządzenie w przeglądarce www. Nazwa może mieć maksymalnie 32 znaki ASCII ( kodowanie UTF-8 ). Niektóre znaki narodowe mogą zabierać więcej niż 1 miejsce na literę przez co wprowadzany tekst będzie krótszy. W naszym przypadku tą nazwą będzie to DOM 1. Po lewej stronie wymienione są kolejno wejścia i przekaźniki znajdujące się w urządzeniu. W polach tekstowych możemy nadać im nazwy w zależności od tego do czego który nam posłuży i co do niego podłączymy - np. brama garażowa, oświetlenie, rolety itp. Pozwoli to na podgląd np. przy użyciu telefonu komórkowego czy w danej chwili kiedy jesteśmy poza domem brama wjazdowa lub garażowa w domu są zamknięte czy otwarte, czy rolety są podniesione a światła włączone. Jakie urządzenia zostaną podłączone do wejść i przekaźników zależy tylko od inwencji i potrzeb użytkownika. Oprócz tego, że nazwy pól widoczne będą w przeglądarce www komputera czy telefonu, to wyświetlać się będą również jako Opisy klawiszy w głównym oknie programu - po najechaniu myszką na odpowiedni przekaźnik lub wejście - tak abyśmy nie musieli się zastanawiać gdzie co zostało podłączone. Strona www odświeża się samoczynnie, a częstotliwość odświeżania można sobie ustawić. Dokonane zmiany w nazwach wejść i przekaźników oraz w ich stanie widoczne są natychmiast po samoczynnym odświeżeniu strony. Możemy też odświeżyć stronę sami ręcznie ( F5 ) i wtedy zmiany widoczne są od razu. Tak wygląda nasza przykładowa strona w przeglądarce komputera:

82 A tak w przeglądarce telefonu komórkowego: 9. Widzialność serwera poza wewnętrzną siecią LAN. Oczywiście serwer ten może być widoczny poza wewnętrzną siecią komputerową ale w tym celu należy skonfigurować router i w odpowiedni sposób przekierować pakiety. Opis konfiguracji routera sieciowego wykracza poza zakres tej instrukcji obsługi. Jest pewne, że na każdym, nawet najtańszym routerze kablowym czy ADSL da się ustawić wszystko czego nam potrzeba. 10. Jeśli urządzenie posiada publiczny adres IP to jest widoczne w internecie tak jak każdy inny komputer.

83 14. OBSŁUGA PROGRAMU W SKRÓCIE Podstawowa wersja oprogramowania do obsługi przekaźnika przeznaczona na komputery PC dostarczona jest wraz z urządzeniem. Oprogramowanie nie wymaga instalacji. Wystarczy skopiować plik w dowolne miejsce na dysku i uruchomić go Uruchomienie programu Otworzy się następujące okno: Następnie należy: -włączyć przekaźnik i podłączyć go do komputera za pomocą kabla USB - przeprowadzić procedurę pierwszego uruchomienia, która została szczegółowo opisana na str kiedy uzyskamy połączenie z przekaźnikiem jest on gotowy do pracy.

84 14.2. Okno główne programu W ten sposób zgłasza się program po każdym uruchomieniu. U dołu w polu =Hasło= należy wpisać 15-to znakowe ( lub dłuższe ) hasło, które nadaliśmy przy pierwszym uruchomieniu i kliknąć =Zatwierdź=. Po dwukrotnym szybkim kliknięciu w pole do wpisania hasła na ekranie pojawi się klawiatura, z której również można wpisać hasło.

85 Hasło należy podawać po każdym uruchomieniu programu. Bez tego nie ma możliwości połączenia się z urządzeniem przez internet. Po wpisaniu hasła właściwego dla danego przekaźnika zapali się żółta trójkątna kontrolka, co oznacza, że połączenie zostało nawiązane.

86 14.3. Zakładka KONSOLA USB Ta zakładka służy do: - konfiguracji urządzenia oraz nadania mu hasła ( opis na str. 14 ) - aktualizacji oprogramowania firmware ( ostatni rozdział tej instrukcji ) - synchronizacji czasu ( str. 17 ) Wszystkie te procedury wymagają połączenia przekaźnika z komputerem za pomocą kabla USB.

87 14.4. Zakładka USTAWIENIA KRYPTOGRAFICZNA SÓL DLA TAJNYCH HASEŁ Ustawienia SALT zostały omówione w rozdziale Hasło i Salt. NARZĘDZIA SZYFROWANIA Po kliknięciu przycisku Narzędzia szyfrowania otworzy się nowe okno.

88 W tym oknie można wpisać / wkleić i zaszyfrować dowolny tekst. Aby zaszyfrować tekst należy najpierw wpisać dowolne hasło w pole gdzie normalnie wpisuje się hasło do urządzenia. To hasło będzie potem służyło do odszyfrowania tekstu. Nie musi to być hasło, do któregoś z podłączonych urządzeń. Dla przykładu, załóżmy, że wpisane hasło to 15 pierwszych, kolejnych liter alfabetu. Wpiszmy je, zatwierdźmy i wejdźmy ponownie do okna Narzędzia szyfrowania. W głównym polu tekstowym wpiszmy krótki tekst, np. 'Ala ma kota', następnie kliknijmy przycisk Zaszyfruj.

89 Nasz tekst został zastąpiony ciągiem znaków. Jeśli teraz klikniemy Odszyfruj to ciąg znaków zamieni się w pierwotny tekst. Ciąg znaków przy każdym szyfrowaniu będzie inny nawet jeśli hasło pozostanie takie samo. Jeśli między zaszyfrowaniem tekstu, a jego odszyfrowaniem zostanie w programie wpisane inne hasło, np. w celu zaszyfrowania lub odczytania wiadomości od innej osoby to wtedy odszyfrowanie tekstu zaszyfrowanego przy pomocy pierwszego hasła nie powiedzie się. Zamiast pierwotnego tekstu uzyskamy inny ciąg znaków.

90 Dopiero wpisanie w programie tego hasła, które było w użyciu w momencie kiedy tekst był szyfrowany, pozwoli nam go rozszyfrować. W naszym przypadku tekst zostanie rozszyfrowany jeśli hasłem ponownie będzie 15 pierwszych, kolejnych liter alfabetu. Przycisk =>WYTNIJ<= usuwa zawartość ekranu i kopiuje ją do schowka, można ją wkleić gdziekolwiek indziej np. wiadomości SMS, do dokumentu tekstowego czy maila używając funkcji wklej.

91 Przycisk =>WKLEJ<= wkleja zawartość schowka do okna szyfrowania programu. Przycisk =>WYCZYŚĆ<= trwale usuwa zawartość okna z tekstem oraz czyści pamięć komputera w miejscu gdzie było przechowywane hasło.

92 Dzięki funkcji NARZĘDZIA SZYFROWANIA możemy wysłać komuś zaszyfrowaną, tajną wiadomość. Aby ją odczytać odbiorca będzie potrzebował programu do obsługi przekaźnika w wersji na PC lub Androida, nawet jeśli sam przekaźnika nie posiada. Będzie też musiał znać hasło aby tę wiadomość odczytać. Jeśli ktoś niepowołany przechwyci wiadomość to posiadając program ale nie znając hasła będzie mu ona zupełnie nieprzydatna. Aby odczytać wiadomość trzeba wprowadzić poprawne hasło. Należy też pamiętać, że ustawienie SALT TXT ma wpływ na możliwość rozszyfrowania cudzej wiadomości. Jest to funkcja programu przeznaczona zwykle dla grupy osób w domu czy w firmie, którzy chcą zachować poufność korespondencji względem operatorów telekomunikacyjnych ale posługują się tym samym hasłem i saltem. Ze względów bezpieczeństwa nie powinno się używać haseł, których używamy gdzie indziej np. do konta pocztowego itp. Hasło musi się składać z minimum 15 znaków. Przy wpisywaniu hasła należy pamiętać, że program rozróżnia wielkie i małe litery. Litera ''A'' zostanie potraktowana inaczej niż litera ''a'', analogicznie program zachowa się wobec innych znaków na klawiaturze. Przed wpisaniem hasła należy sprawdzić czy przypadkowo nie został wciśnięty klawisz Caps Lock na klawiaturze, gdyż może to być częsta przyczyna odczytywania hasła jako błędne. Należy się również sprawdzić ustawienia SALT TXT ( analogicznie jak przy ustawianiu SALT dla PLC ). Salt jest tekstem jawnym, nie musimy go ukrywać. Daje on dodatkowe utrudnienie przy próbie odgadnięcia hasła metodami matematycznymi.

93 PEŁNE REJESTROWANIE DO KONSOLI WCZYTYWANIE LOGÓW DO OKNA KONSOLI Funkcje dotyczą Programowalnej Centralki Alarmowej PLC2011B0 ZAPISZ / PRZYWRÓĆ WSZYSTKIE USTAWIENIA Aktualną konfigurację: - wejść - wyjść - zegara astronomicznego - serwera www możemy zapisać do pliku ( *.ccr ) klikając w klawisz ZAPISZ DO PLIKU W momencie zapisu zamiast informacji STATUS pojawi się na chwilę informacja 100% OK. Aby odtworzyć ustawienia lub skopiować je do innego urządzenia wystarczy po wybraniu tego urządzenia z listy po lewej stronie i połączeniu się z nim kliknąć klawisz PRZYWRÓĆ Z PLIKU a następnie wybrać listy odpowiedni plik konfiguracyjny i kliknąć Otwórz. Urządzenie wczyta plik konfiguracyjny i zresetuje się. W polu STATUS pokaże się informacja RESET. Nie dotyczy to głównej konfiguracji czyli ustawień sieci itp.

94 WYBÓR JĘZYKA Język programu możemy wybrać z listy. Po ustawieniu na AUTO język dostosuje się automatycznie do lokalizacji ustawionej w Windowsie. Ustawienia języka zostają automatycznie zapamiętane po każdej zmianie, wystarczy wybrać myszką odpowiednią pozycję na liście.

95 !!! Aby korzystać z poniższych ustawień na komputerach z systemem Windows 7 należy uruchomić program w trybie administratora!!! LOKALNE USTAWIENIA NTP W TYM KOMPUTERZE Jest to narzędzie służące do konfigurowania naszego własnego komputera aby stał się serwerem czasu. To menu nie wymaga połączenia z przekaźnikiem gdyż służy wyłącznie do konfiguracji naszego komputera. Klient NTP jest to usługa pobierająca czas z internetu aby nasz komputer posiadał aktualny czas. Ta funkcja powinna być zawsze włączona. Lokalny Serwer NTP uruchomi usługę w naszym komputerze aby inne komputery czy przekaźniki PLC mogły pobierać z niego czas. Nasz komputer będzie serwował czas przekaźnikom. Częstotliwość pobierania czasu jest wyrażona w sekundach czyli jak często nasz komputer będzie pobierał czas z internetu jako klient NTP. Jeżeli chcemy aby czas w naszym komputerze był dokładny należy wpisać wartość 3600 (aktualizacja czasu co godzinę). DODANIE WYJĄTKU NTP DO ZAPORY SYSTEMU WINDOWS Aby jednak serwowanie czasu było możliwe należy skonfigurować zaporę połączenia internetowego (Windows Firewall) aby przepuszczał zapytanie kierowane do serwera NTP. Trzeba zezwolić aby pakiety typu UDP z numerem portu 123 mogły przechodzić z lokalnej podsieci LAN do naszej usługi serwera czasu. W systemach Windows Vista i Windows 7 wymagane jest uruchomienie programu jako administrator.

96 14.5. Zakładka URZĄDZENIE A Okno służące do obsługi przekaźnika, konfiguracji wejść i wyjść, zegara astronomicznego oraz serwera www. Widać tutaj stan wejść i wyjść oraz zmiennych X, Y, Z dla przekaźnika, który aktualnie jest wybrany z listy i z którym jesteśmy połączeni. Ręczna zmiana stanu wejść i przekaźników możliwa jest po wpisaniu kodu zabezpieczającego 147 w polu znajdującym się po prawej stronie okna ( na ilustracji powyżej oznaczono czerwoną strzałką ). Po wpisaniu kodu środkowy wyświetlacz zmieni kolor na różowy ( normalnie ma kolor szary ).

97 Po dokonaniu żądanych zmian zalecany jest powrót do trybu bezpiecznego, po to aby nie przełączyć czegoś przypadkiem. W tym celu wystarczy wcisnąć mały klawisz Reset znajdujący się obok pola do wpisania kodu 147. Wyświetlacz wróci do koloru szarego a ręczne przełączanie będzie możliwe dopiero po ponownym wpisaniu kodu. Wyświetlacz okienko nr 1 ( okienka przełączamy w okrągłych polach nad wyświetlaczem ) - nazwa wybranego z listy urządzenia - jego adres IP - numer portu UDP - aktualna wersja firmware wybranego urządzenia

98 okienko nr 2 - tutaj wyświetlają się aktualne stany liczników wybranego urządzenia okienko nr 3 - ping między komputerem a urządzeniem - godziny wschodu i zachodu słońca - dalsze parametry to wyłącznie parametry serwisowe, bez znaczenia - na końcu jest aktualne napięcie na zaciskach akumulatora

99 okienko nr 4 - czasy wg. serwera NTP i zegara wewnętrznego urządzenia oraz różnicę czasu między nimi okienko nr 5 - jest to skrócona informacja o ilości i zawartości buforów interfejsu szeregowego. W czasie normalnych zapytań wysyłanych do urządzenia zwracane są ilości bajtów Tx pozostających jeszcze w buforze czasie wysyłania, Rx przyjętych z linii szeregowej oraz pierwsze osiem bajtów odebranych. Odebrane bajty prezentowane są jako wartości szesnastkowe i znaki ASCII.

100 RS232/TTL Obecnie, w trakcie aktualizacji instrukcji, jedyną metodą użycia interfejsu szeregowego jest skorzystanie z biblioteki DLL i ewentualnie edytora ASCII. W kolejnych aktualizacjach dojdą funkcje umożliwiające korzystanie z interfejsu w łatwiejszy sposób. Jest to okienko do wysyłania i odbieranie maksymalnie 32 bajtów poprzez interfejs szeregowy. Można go użyć jako swoistego terminala. Dane wysyłane są w trybie ASCII. Obecnie dane binarne można wysyłać i odbierać poprzez bibliotekę DLL.

101 14.6. Dodawanie nowego urządzenia Aby dodać do listy nowe urządzenie ( przekaźnik ) klikamy prawym klawiszem myszy w polu listy po lewej stronie okna programu. Wybieramy = Dodaj nowe urządzenie = Otworzy się Okno = Dodaj nowe urządzenie =, w którym wpisujemy nazwę urządzenia, jaka ma wyświetlać się na naszej liście, Adres IP urządzenia, numer portu UDP, wybieramy typ urządzenia oraz strefę czasową, w której się ono znajduje. Jeśli znajduje się w tej samej strefie co komputer, z którego je obsługujemy to wybieramy AUTO.

102 Zapisujemy przyciskiem = AKCEPTUJ = Dodane urządzenie pojawi się na liście po lewej stronie. Aby się z nim połączyć należy je wybrać, wpisać hasło i zatwierdzić.

103 14.7. Reset urządzenia z poziomu programu Do resetowania urządzenia służy okrągły przycisk obok wyświetlacza. Po najechaniu na niego myszą pokaże się "rączka" a po naciśnięciu zmienia on kolor na czerwony ( konieczny KOD 147 ). Reset powoduje skasowanie aktualnych stanów, natomiast nie kasuje zaprogramowanej logiki. Tak wygląda okno programu po resecie.

104 14.8. Praca w Tray-u ( pasek zadań przy zegarze ) Dwukrotne kliknięcie w obszarze wyświetlacza powoduje zwinięcie programu do ikonki w pasku obok zegara. Zmiana statusu któregokolwiek z wejść kiedy program pracuje w tray-u spowoduje wyświetlenie informacji: Informacja zawiera nazwę urządzenia, w którym nastąpiła zmiana statusu oraz jego adres IP. Okienko to zniknie samoczynnie po kilkunastu sekundach.

105 15. AKTUALIZACJA FIRMWARE Do przeprowadzenia aktualizacji firmware wymagany jest kod PIN. Kod ten znajduje się na naklejce umieszczonej na okładce płyty ze sterownikami urządzenia Wprowadzenie urządzenia w tryb aktualizacji firmware 1. Włącz zasilanie urządzenia. 2. Połącz urządzenie z komputerem za pomocą kabla USB - gniazdo znajduje z lewej strony przedniego panelu. 3. Odczekaj 10 sekund. 4. Naciśnij i przytrzymaj klawisz RESET na przednim panelu urządzenia. Klawisz RESET należy trzymać wciśnięty ok. 10 sekund. Zaświecą się kolejno: - wszystkie 3 diody - czerwona dioda - żółta dioda ( puść RESET ) Kiedy zaświeci żółta dioda puszczamy przycisk. Następnie zaświeci środkowa zielona dioda. Ciągłe świecenie środkowej zielonej diody LED oznacza, że urządzenie jest w trybie aktualizacji firmware.

106 15.2. Aktualizacja firmware Kiedy już urządzenie znajduje się w trybie aktualizacji: 1. Uruchom oprogramowanie w komputerze. 2. Przejdź do zakładki KONSOLA USB. 3. W dziale Konfiguracja poprzez USB wybierz opcję Aktualizacja oprogramowania. 4. Podświetlą się dolne klawisze oraz pole do wpisania kodu PIN. 5. W polu PIN dla funkcji USB wpisz kod PIN dostarczony wraz z urządzeniem. 6. Nie zatwierdzaj go klawiszem Enter, wystarczy że wpiszesz PIN w polu do tego przeznaczonym.

107 7. Następnie wciśnij przycisk Otwórz firmware i w okienku dialogowym Otwórz plik wyszukaj plik aktualizacji firmware. 8. Pliki aktualizacji firmware mają rozszerzenie ".bin". Jeśli otrzymałeś plik w formie spakowanej.rar lub.zip to musisz go najpierw rozpakować. 9. Wskaż właściwy plik z nowym firmware i naciśnij Otwórz. 10. Plik aktualizacji zostanie załadowany. 11. W konsoli wyświetli się ścieżka do pliku oraz jego wielkość. 12. Następną czynnością jest zapisanie załadowanego pliku. 13. W tym celu wciśnij przycisk Wgraj firmware zaznaczony na czerwono na ilustracji poniżej.

108 14. Po wciśnięciu przycisku Wgraj firmware rozpocznie się aktualizacja. Jej przebieg będzie widoczny na pasku postępu u dołu ekranu. W trakcie aktualizacji pasek zmienia kolor z szarego na czerwony. Na pasku widoczny jest postęp aktualizacji w %. 15. Po zakończeniu aktualizacji pasek postępu zmieni kolor na zielony. 16. W konsoli wyświetli się informacja o zakończeniu aktualizacji oraz o wersji nowego firmware.

109 17. Po zakończeniu procesu aktualizacji należy zresetować urządzenie. 18. W tym celu wciśnij krótko przycisk RESET na przednim panelu. 19. Zaświecą wszystkie 3 diody wyświetlacza, następnie krótko dioda czerwona i po niej żółta. 20. Urządzenie jest gotowe do pracy.