Unijne znakowanie energetyczne okien: wartość dodana na obszarze całej Europy dla konsumentów i firm połączona z lepszymi regulacjami?

Transkrypt

1 Unijne znakowanie energetyczne okien: wartość dodana na obszarze całej Europy dla konsumentów i firm połączona z lepszymi regulacjami? EuroWindoor przyjęła publikację raportu ostatecznego opracowanego w wyniku Studium przygotowawczego w ramach procesu ekoprojektowania/znakowania energetycznego okien (partia 32) oraz cieszy się z silnego poparcia dla faktu, że wydajność energetyczna okien powinna opierać się na większej liczbie parametrów, niż tylko strata ciepła (wartość współczynnika U), gdyż przepuszczalność energii słonecznej ma także poważny wpływ na energooszczędność okien. Niemniej jednak nie zgadzamy się z rekomendacjami zawartymi w treści Studium przygotowawczego, gdyż kwestionujemy wartość dodaną wynikającą z unijnego znakowania energetycznego. Dlatego też wzywamy Komisję Europejską do rozważenia, jako rozwiązania alternatywnego, innych instrumentów, takich jak Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) oraz Rozporządzenie w sprawie wyrobów budowlanych (CPR) mających na celu nakłonienie konsumentów do wyboru najlepszych w tym zakresie okien spełniających lokalne uwarunkowania oraz uwzględniających trendy architektoniczne i budowlane pozwalające na uzyskanie oszczędności energetycznych, wydajności kosztowej oraz wygody użytkowania budynków, które jednocześnie uwzględniają złożony charakter produkowanych okien. 1. Szczególna charakterystyka okien Studium przygotowawcze oraz uwagi różnych stron biorących udział w tym procesie uwypukliły fakt, że okna to wyroby wielofunkcyjne często dostosowywane do indywidualnych potrzeb. Okna są wyrobami silnie związanymi z energooszczędnością, a ich szczególne właściwości w porównaniu z produktami opartymi na zużyciu energii, takimi jak urządzenia elektroniczne oraz AGD produkty powinny być uznane i wzięte pod uwagę. Unijne oznakowania energetyczne okazały się skuteczne w przypadku wyrobów opartych na zużyciu energii, takich jak sprzęt AGD oraz wyroby elektroniczne, jednak rozszerzenie znakowania energetycznego na produkty działające w określonym klimacie i w ramach szczególnego stylu architektonicznego, które to uwarunkowania napotykamy w różnych Krajach Członkowskich, gdzie obowiązują różne przepisy budowlane oraz tradycje w tej dziedzinie, nie jest rozwiązaniem zalecanym. Po pierwsze, kilka czynników, takich jak warunki klimatyczne, pora dnia, orientacja powierzchni okien, pora roku, etc. mają wpływ na stratę/pozyskiwanie ciepła dzięki zastosowaniu danych typów okien oraz, dodatkowo, oszczędności energetyczne uwarunkowane są szczególnymi charakterystykami budynków, w których są zainstalowane, a także warunkami klimatycznymi. Czynniki te zostały również udokumentowane w studium przygotowawczym. Po drugie, sytuacja zakupowa w przypadku okien jest odmienna od sytuacji sprzętu AGD oraz urządzeń elektronicznych i w większości przypadków jest zbliżona do zakupów typu B2B raczej niż B2C, przy czym należy zauważyć, że występują tutaj znaczące różnice pomiędzy wszystkimi 28 krajami członkowskimi. Instalatorzy, projektanci sporządzający specyfikację etc. odgrywają kluczową rolę w procesie podejmowania decyzji zakupowych przez konsumentów, gdyż doradzają oni, które produkty są najlepsze dla danego typu budynku. Fakt ten został także podkreślony w studium przygotowawczym. Po trzecie, czynniki uruchamiające proces wymiany i odnowy rzadko ograniczają się wyłącznie do względów energetycznych i uwzględniają inne czynniki, takie jak zdrowie, wygoda, lepsze i bardziej nowoczesne budynki. Na podstawie przeprowadzonych badań konsumentów oraz bezpośrednich kontaktów z klientami możemy stwierdzić, że kluczowe czynniki sprzyjające podejmowaniu decyzji to kwestie takie jak zwiększenie oświetlenia, unikanie przegrzewania, unowocześnienie wzornictwa (z

2 uwzględnieniem wizualnej ekspresji samego budynku), bezpieczeństwo oraz właściwości antywłamaniowe, redukcja poziomu hałasu oraz oczywiście jako argument ostatni, ale nie mniej ważny względy kosztowe. Unijne oznakowanie energetyczne nie powinno pomijać innych kluczowych czynników, ale pomagać klientom w dokonywaniu wyboru najlepszego rozwiązania zarówno w odniesieniu do charakterystyki, jak i energooszczędności, wygody oraz kosztów ogólnych. 2. Podnoszenie wydajności energetycznej budynków Unia wielokrotnie podkreślała znaczenie ekoprojektu oraz unijnego znakowania energetycznego jako środka prowadzącego do podniesienia wydajności energetycznej i energooszczędności w Europie. W studium przygotowawczym podkreśla się, że potencjalna energooszczędność okien w oparciu o różne scenariusze stanowi co najwyżej wskazówkę odnośnie do potencjalnych skutków wdrażanych środków regulacyjnych". Nie znaleźliśmy w raporcie żadnej dokumentacji potwierdzającej istnienie oczywistego i dobrze ocenionego ogniwa łączącego wprowadzenie obowiązku unijnego znakowania energetycznego z Strona 2 z 3 oczekiwanymi oszczędnościami. W studium przedstawiono też wniosek stwierdzający, że skutki [tych regulacji] "są trudne do oszacowania, ale oczekuje się, że będą mieć pozytywny wydźwięk". Sugerowane opcje odnośnie do unijnego znakowania energetycznego zawarte w treści w studium przygotowawczego stanowią próbę syntezy warunków przeciwstawnych występujących w Europie. Jest bardzo prawdopodobne, że proponowane oznakowanie przyczyni się do produkcji droższych i wymagających bardziej skomplikowanych materiałów produktów niż jest to konieczne w określonych warunkach klimatycznych w przypadku wymiany. Nie jest to rozwiązanie sprzyjające ochronie środowiska. Unijne znakowanie energetyczne może dodatkowo pozostawać w sprzeczności z krajowymi regulacjami w zakresie budownictwa i obowiązującymi lokalnie programami znakowania energetycznego określającymi wydajność energetyczną budynków na podstawie szczególnej sytuacji grzewczej i potrzeb w zakresie chłodzenia. Taka sytuacja ma na przykład miejsce we Francji, gdzie przepisy budowlane mają na celu unikanie przegrzewania oraz dyskomfortu w okresie letnim. Komisja powinna także zapewnić konsumentom dostęp do informacji oraz odpowiednią motywację do uzyskiwania oszczędności energetycznych; EuroWindoor popiera alternatywne w stosunku do unijnego znakowania energetycznego rozwiązania regulujące niektóre kluczowe zasady na poziomie unijnym i jednocześnie umożliwiające krajom członkowskim przyjęcie odpowiednio dostosowanego podejścia uwzględniającego zasadnicze uwarunkowania klimatyczne panujące w Europie, różnice w lokalnych tradycjach budowlanych oraz przepisach i inne. Podejście to jest spójne z dotychczasowym sposobem wdrażania regulacji dotyczących budynków i ich części na poziomach krajowych (EPBD, np. definicja budynków o prawie zerowym zużyciu energetycznym, certyfikatów wydajności energetycznej budynków etc.). Jak słusznie stwierdzono w raporcie końcowym, unijne znakowanie energetyczne "może stanowić bodziec dla Krajów Członkowskich do opierania swoich wymogów w zakresie elementów konstrukcyjnych budynków dotyczących okien i ograniczeniu się do powołania na minimalnej wymaganej energooszczędności określonej zgodnie ze znakowaniem energetycznym". I chociaż EuroWindoor zgadza się, że oznakowanie to ma służyć głównie celom informacyjnym, chcemy także zwrócić uwagę, że w naszym sektorze panuje niepokój, iż może to stanowić pierwszy krok w kierunku określenia wymogów minimalnych na poziomie UE. Bezpośrednie połączenie oznakowania energetycznego z krajowymi przepisami budowlanymi stoi w sprzeczności z zasadą subsydiarności, która nakazuje krajom członkowskim uwzględnianie uwarunkowań lokalnych. Jeśli przeanalizujemy ten przykład dokładniej, możemy wysnuć wniosek, że jeśli MS wdroży w Europie Środkowej wymóg wdrożenia

3 energooszczędności dla okien w oparciu o bilans energetyczny, to np. będzie on sporządzony na podstawie danych klimatycznych właściwych dla Strasburga lub Helsinek, jeżeli obie regulacje będą musiały sobie odpowiadać. Uznając znaczenie rosnącej energooszczędności naszych budynków, EuroWindoor sugeruje uwzględnienie koncepcji podejścia zróżnicowanego bilansu energetycznego (U w, g w, wymiana powietrza lub efekt okiennic), który zostanie zdefiniowany w szczególnym kontekście grzewczym, schładzania oraz klimatycznym krajów członkowskich w trakcie rewizji dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD). Kraje członkowskie mają określić właściwą równowagę pomiędzy różnymi czynnikami oraz określić najlepsze ogniwo łączące je z innymi podlegającymi regulacjom parametrami produktów. Jako że umożliwia ona elastyczność na obszarze całej Europy, dyrektywa ta wydaje się o wiele bardziej odpowiednią ramą regulacyjną dla okien, niż unijne znakowanie energetyczne. 1. Lepsze zasady regulacyjne w praktyce Komisja ma na celu wdrożenie zasady lepszych regulacji, dzięki której Unia skupi się na opracowywaniu przepisów opartych na dowodach, dobrze skonstruowanych, pozwalających uzyskać wymierne korzyści dla obywateli oraz firm, a także uwzględniających wpływ tych środków na konkurencyjność sektora. Raport końcowy ze Studium przygotowawczego zawiera wniosek, że wprowadzenie unijnego oznakowania energetycznego nie będzie mieć żadnego negatywnego skutku dla konkurencyjności sektora, w którym jest ono wprowadzane. Niezależnie od tego, iż stwierdzenie to nie zostało poparte żadnymi faktami, nasz sektor pragnie podkreślić, że wprowadzenie unijnego znakowania energetycznego może przyczynić się do znacznego obciążenia administracyjnego dla sektora, w szczególności dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Obecnie klient otrzymuje następujące informacje dotyczące okien: 1. Oznakowanie CE oraz indywidualny kod identyfikacji produktu i jego typu 2. Deklaracja właściwości użytkowych (DoP) 3. Arkusze danych REACH (jeżeli dotyczy) 4. Podręcznik użytkownika oraz instrukcje bezpieczeństwa Obecnie powinny być uzupełnione o: 5. Unijne oznakowanie energetyczne 6. Karty danych technicznych 7. Jeśli to możliwe, także oznakowanie instalatora W efekcie, wiele danych wymienianych jest kilka razy w różnych dokumentach. Generalnie liczba dokumentów towarzyszących każdemu oknu jest bardzo duża. Mając na względzie dążenie Komisji Europejskiej do wprowadzania "lepszych regulacji" i zapewnienia, że środki wdrażane przez UE przyniosą wymierne korzyści jej mieszkańcom, firmom oraz samej Unii, EuroWindoor wzywa Komisję do ponownej oceny użyteczności znakowania energetycznego okien. Takie oznakowanie może nie zawsze kierować klientów w stronę najbardziej energooszczędnych i kosztowo optymalnych produktów w całej Europie i jest bardzo prawdopodobne, że nie przyniesie planowanych korzyści. Jest to zgodne z wnioskami wynikającymi z procesu Studium Badawczego przeprowadzonego dla kolejnej grupy produktów objętej regulacjami energetycznymi: wyrobów stosowanych do termoizolacji. Wyciągnięto wniosek, że nie jest możliwe określenie szczególnych docelowych poziomów energooszczędności produktów termoizolacyjnych z uwagi na różnice klimatyczne, różnorodność budynków oraz uwarunkowania pogodowe

4 panujące na terenie całej Unii. Ponadto studium wykazało, że działania te są możliwe tylko na poziomie fasady budynku i są już objęte postanowieniami dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD). Co więcej, oznakowanie CE obejmuje także materiały izolacyjne oraz nakłada obowiązek informacyjny. Na podstawie wniosków płynących ze studium przygotowawczego dla okien można stwierdzić, że wszystkie wymienione ustalenia można także odnieść do tego produktu. Dodatkowo potencjalne oszczędności energetyczne związane ze stosowaniem okien nie tylko zostały pomniejszone w tym procesie, ale łączą się z ogromną niepewnością. EuroWindoor jest przekonane, że dalsze czynności zmierzające do wprowadzenia znakowania energetycznego okien nie jest ani środkiem proporcjonalnym, ani właściwym. EuroWindoor AISBL EuroWindoor AISBL ostatnio została przekształcona w międzynarodową organizację typu non-profit w celu reprezentowania interesów europejskiego sektora producentów okien, drzwi oraz elewacji (ściany kurtynowe). 12 krajowych stowarzyszeń przemawia w imieniu europejskich producentów okien, drzwi i fasad, którzy mają bezpośredni kontakt z konsumentami, i tym samym posiada dogłębną wiedzę na temat wymagań i oczekiwań klientów. Jesteśmy na czele łańcucha i mamy do czynienia z dystrybutorami, monterami oraz konsumentami nabywającymi nasze drzwi i okna oraz firmami skupionymi w organizacjach branżowych prowadzącymi sprzedaż na terenie całej Europy. EuroWindoor AISBL Schuman Business Center, 40, Rue Breydel, 1040 Bruksela/Belgia lub Walter-Kolb-Str. 1-7, Frankfurt nad Menem/Niemcy Internet: Rejestr na rzecz przejrzystości UE, nr id.: Strona 3 z 3

5