Badanie opinii Partnerów firm prawniczych na temat kondycji gospodarki oraz sytuacji w branży usług prawniczych maj 2006

Transkrypt

1 Badanie opinii Partnerów firm prawniczych na temat kondycji gospodarki oraz sytuacji w branży usług prawniczych maj 2006

2 Rozdziały Strony Wprowadzenie 3 Podsumowanie najważniejszych wyników 9 Ocena ogólnej sytuacji ekonomicznej, sytuacji kancelarii prawniczych oraz obsługiwanych przez nie firm 14 Kwestionariusz 32 SPIS TREŚCI

3 Wprowadzenie

4 Zakres badania Głównym celem badania jest ocena klimatu gospodarczego oraz sytuacji w branży usług prawniczych wśród przedstawicieli środowisk prawniczych w Polsce. Ocena sytuacji gospodarczej Ocena i prognoza Poziom cen Poziom bezrobocia Napływ kapitału zagranicznego Ocena kondycji firm Wyniki ekonomiczne Poziom inwestycji Zatrudnienie Bariery działalności gospodarczej Sytuacja firm prawniczych Portfolio prowadzonych spraw i klientów Zatrudnianie i dostępność na rynku pracowników, zwolnienia Ocena popytu na usługi prawnicze CELE I ZAKRES BADANIA

5 Metoda badania Wywiady zostały przeprowadzane metodą wywiadu telefonicznego (CATI). Poprzedzone zostały akcją wprowadzająca, polegającą na przedstawieniu przedstawicielom kancelarii; telefonicznie i listownie; założeń, celu oraz zastosowań badania. Próba W badaniu wzięli udział Partnerzy reprezentujący największe działające w Polsce Kancelarie Prawnicze Respondenci Na pytania ankiety odpowiadali Partnerzy kancelarii Termin badania Badanie zostało przeprowadzone w dniach od 21 kwietnia do 16 maja 2006 roku METODOLOGIA

6 Pochodzenie kapitału kancelarii Stawka godzinowa partnera w PLN poniżej % Firma polska 84% % % Firma zagraniczna 16% powyżej % brak danych 12% CHARAKTERYSTYKA KANCELARII I STRUKTURA ICH KLIENTÓW (1)

7 Struktura branżowa obsługiwanych firm Wielkość zatrudnienia obsługiwanych firm Przemysł 25% do 100 osób 36% Budownictwo Transport Handel 10% 9% 21% od 101 do 250 osób od 251 do 500 osób 12% 23% Usługi 27% od 501 do 100 osób 9% Oświata/ nauka/ zdrowie 3% powyżej 1000 osób 20% Inne 5% CHARAKTERYSTYKA KANCELARII I STRUKTURA ICH KLIENTÓW (2)

8 Pochodzenie kapitału obsługiwanych firm Firma polska 48% Firma zagraniczna 52% CHARAKTERYSTYKA KANCELARII I STRUKTURA ICH KLIENTÓW (3)

9 Podsumowanie najważniejszych wyników

10 Wprowadzenie Pytania skierowane do Partnerów kancelarii prawniczych mają charakter wskaźnikowy i służą do oceny sytuacji gospodarczej i sytuacji w branży usług prawniczych. Są one rodzajem barometru koniunktury, którego istotą jest wychwytywanie zmian w nastrojach i prognozie rozwoju sytuacji. Poniżej prezentowane są wyniki pierwszego pomiaru, których ostateczna interpretacja zależeć będzie od porównania z wynikami kolejnych pomiarów, jednak już teraz dla większości badanych obszarów można dostrzec w opiniach Partnerów przewagę ocen optymistycznych nad pesymistycznymi. Główne wyniki

11 Ogólna ocena sytuacji ekonomicznej Chociaż 42% Partnerów oceniających ogólną sytuację w Polsce stwierdza, że sprawy naszego kraju idą w złym kierunku, to porównując ten wynik z nastrojami ogółu konsumentów, gdzie odsetek podzielających taką opinie wynosi blisko 70%, nie wypada on już tak negatywnie. Ocena ta prawdopodobnie oddaje głównie aktualne nastroje polityczne. Natomiast w odniesieniu do perspektyw samej gospodarki można już mówić o wyraźnej przewadze optymistów nad pesymistami. Zdecydowana większość Partnerów (70%) uważa, że ostatni rok oznaczał poprawę sytuacji gospodarczej w kraju, z czym wiąże się wzrost napływającego kapitału zagranicznego do Polski. Odnośnie najbliższych 12 miesięcy prognozuję się spadek bezrobocia, lub najgorszym razie utrzymanie jego poziomu oraz zachowanie dotychczasowego poziomu wzrostu cen. Za najpoważniejsze bariery w prowadzeniu działalności gospodarczej Partnerzy uznali pozapłacowe koszty pracy i biurokrację, a także przewlekłość sądowych postępowań gospodarczych i opóźnienia w terminach płatności. Bardzo dotkliwy, ich zdaniem, jest też problem inflacji prawa. Za relatywnie mało uciążliwe uznano procedury rozpoczynania działalności gospodarczej (czas startu) oraz wysokość zobowiązań podatkowych. Główne wyniki

12 Sytuacja klientów firm prawniczych Partnerzy dostrzegają wyraźna poprawę w wynikach ekonomicznych firm, dla których świadczą usługi i są zdecydowanymi optymistami, jeśli chodzi o możliwość dalszej ich poprawy. Spodziewają się także u swoich klientów wyraźnego wzrostu inwestycji. Przewidują też, choć już z nieco mniejszym natężeniem, wzrost zatrudnienia w nadchodzących 12 miesiącach. Główne wyniki

13 Ocena sytuacji firm prawniczych Zdecydowanie największe ożywienie występuje w przypadku transakcji na rynku nieruchomości. Wiele kancelarii notuje także istotny wzrost ilości spraw związanych z problematyką prawa własności intelektualnej i przemysłowej, a także gospodarczych sporów sądowych. Najmniejszy przyrost spraw prowadzonych przez kancelarie nastąpił w przypadku mediacji, wprowadzania spółek na giełdę, a także w odniesieniu do windykacji i restrukturyzacji trudnych należności. W tym ostatnim przypadku można nawet mówić o tendencji do zmniejszania się wolumenu prowadzonych spraw, co akurat w przypadku windykacji należy uznać za zjawisko pozytywnie świadczące o gospodarce. W połowie badanych kancelarii przewiduje się utrzymanie w ciągu najbliższych 12 miesięcy dotychczasowego tempa wzrostu popytu na usługi prawnicze, a w co czwartej nawet jego zwiększenie. Generalnie oczekuje się utrzymania dotychczasowego poziomu cen na usługi prawnicze, choć w co piątej kancelarii przewidywany jest pewien ich spadek. Wzrostowi popytu na usługi prawnicze towarzyszy wzrost zapotrzebowania na doświadczonych konsultantów prawnych, radców i adwokatów. Przedstawiciele dwóch trzecich badanych kancelarii widzą trudności w znalezieniu takich osób. Jest to o tyle istotny problem, gdyż większość kancelarii planuje dalsze zatrudnianie doświadczonych prawników. Bardzo rzadko natomiast (w co dziesiątej kancelarii) przewiduje się zwolnienia pracowników. Główne wyniki

14 Ocena ogólnej sytuacji ekonomicznej, sytuacji kancelarii prawniczych oraz obsługiwanych przez nie firm

15 E1. Jak Pan(i) sądzi, czy sprawy naszego kraju zmierzają w dobrym, czy też w złym kierunku? brak odpowiedzi\ trudno powiedzieć 16% w dobrym kierunku 42% w złym kierunku 42% OCENA SYTUACJI EKONOMICZNEJ (1)

16 E2. Jak ocenia Pan(i) zmianę sytuacji gospodarczej w Polsce w ciągu ostatnich 12 miesięcy? E3. Jak według Pana(i) będzie zmieniać się sytuacja gospodarcza w ciągu najbliższych 12 miesięcy? pogorszyła się 4% pogorszy się 20% nie zmieniła się 26% poprawi się 48% poprawiła się 70% nie zmieni się 32% OCENA SYTUACJI EKONOMICZNEJ (2)

17 E4. Jak Pan(i) sądzi, czy bezrobocie w Polsce będzie rosło czy też malało w ciągu najbliższych 12 miesięcy: E5. Jak Pan(i) sądzi, patrząc na to, co się obecnie dzieje, czy w ciągu najbliższych 12 miesięcy ceny: będzie rosło 6% będzie spadać 44% będzie na tym samym poziomie co teraz 50% będą takie same jak teraz 20% będą rosły wolniej 10% będą niższe 0% będą rosły jeszcze szybciej niż teraz 24% będą rosły w tym samym tempie 46% OCENA SYTUACJI EKONOMICZNEJ (3)

18 E6. Jak Pan(i) ocenia wielkość napływającego kapitału zagranicznego do Polski? Czy porównując obecną sytuację z sytuacją sprzed 12 miesięcy obecnie: brak odpowiedzi \trudno powiedzieć do Polski 8% napływa mniej kapitału 22% do Polski napływa tyle samo kapitału 26% OCENA SYTUACJI EKONOMICZNEJ (4) do Polski napływa więcej kapitału 46% E7. Jak Pan(i) ocenia, jak będzie się kształtował napływ kapitału zagranicznego do Polski w ciągu najbliższych 12 miesięcy? do Polski napłynie mniej kapitału 28% brak odpowiedzi\ trudno powiedzieć 8% do Polski napłynie więcej kapitału 32% do Polski napłynie tyle samo kapitału 32%

19 E14. Jak Pan(i) ocenia, jak dużym problemem w prowadzeniu działalności gospodarczej są obecnie: Czas potrzebny na rozpoczęcie działalności gospodarczej 10% 46% Wysokość zobowiązań podatkowych Problem korupcji gospodarczej 26% 34% 58% 74% Sprawność procesów upadłościowych Inflacja prawa 48% 62% 74% 84% zsumowane odsetki odpowiedzi bardzo poważny i raczej poważny problem bardzo poważny problem Biurokracja i skomplikowane procedury administracyjno-prawne 54% 92% Pozapłacowe koszty pracy 44% 92% Opóźnienia w terminach płatności 36% 92% Przewlekłość postępowań sądowych w sprawach gospodarczych 54% 88% BARIERY W PROWADZENIU DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

20 E8. Jak Pan(i) ocenia wyniki ekonomiczne firm, dla których świadczycie Państwo usługi, gdy porównuje je Pan(i) z sytuacją sprzed 12 miesięcy? W większości przypadków poprawiły się 60% W większości przypadków nie zmieniły się 30% W większości przypadków pogorszyły się 6% Trudno powiedzieć 4% OCENA SYTUACJI OBSŁUGIWANYCH FIRM (1)

21 E9. Jak Pan(i) myśli, jakie wyniki ekonomiczne osiągną firmy, dla których świadczycie Państwo usługi w ciągu następnych 12 miesięcy? Będą lepsze niż obecnie 66% Będą mniej więcej takie same 24% Będą gorsze 6% Trudno powiedzieć 4% OCENA SYTUACJI OBSŁUGIWANYCH FIRM (2)

22 E10. Jak Pan(i) ocenia, czy firmy, dla których świadczycie Państwo usługi w ostatnich 12 miesiącach: Zwiększały inwestycje 50% Inwestowały w takim samym stopniu 40% Zmniejszały inwestycje 4% Trudno powiedzieć 6% OCENA SYTUACJI OBSŁUGIWANYCH FIRM (3)

23 E11. Jak Pan(i) ocenia, czy w ciągu następnych 12 miesięcy firmy, dla których świadczycie Państwo usługi: Będą zwiększały inwestycje 44% Będą inwestowały w takim samym stopniu 44% Będą zmniejszały inwestycje 8% Trudno powiedzieć 4% OCENA SYTUACJI OBSŁUGIWANYCH FIRM (4)

24 E12. Jak Pan(i) ocenia, czy firmy, dla których świadczycie Państwo usługi w ostatnich 12 miesiącach: Powiększały zatrudnienie 20% Pozostawiały zatrudnienie w takim samym stopniu 68% Dokonywały zwolnień 6% Trudno powiedzieć 6% OCENA SYTUACJI OBSŁUGIWANYCH FIRM (5)

25 E13. Jak ocenia Pan(i), czy w ciągu następnych 12 miesięcy firmy, dla których świadczycie Państwo usługi: Powiększą zatrudnienie 24% Pozostawiają zatrudnienie na takim samym poziomie 60% Będą dokonywały zwolnień 6% Trudno powiedzieć 10% OCENA SYTUACJI OBSŁUGIWANYCH FIRM (6)

26 R1. Za chwilę odczytam Panu(i) listę spraw, którymi zajmują się kancelarie prawnicze. W odniesieniu do każdej z nich proszę powiedzieć, czy obecnie Pana(i) firma prowadzi więcej, tyle samo, czy mniej spraw niż przed rokiem? mediacje 28% 46% 6% 20% wprowadzenie spółek na giełdę, doradztwo związane z rynkiem kapitałowym 36% 34% 8% 22% windykacje i restrukturyzacja trudnych należności 8% 38% 28% 26% prawo pracy i układy zbiorowe 8% 38% 20% 34% obsługa prawna pozyskiwania kapitału (kredyty bankowe, VC/PE) 18% 44% 10% 28% kompleksowe audyty prawne obsługa fuzji i przejęć 4% 8% 52% 52% 4% 4% 40% 40% trudno powiedzieć tyle samo wiecej mniej podatki i cła 18% 38% 10% 34% prawo własności intelektualnej i przemysłowej 6% 42% 4% 48% gospodarcze spory sądowe 48% 4% 48% transakcje na rynku nieruchomości 14% 22% 6% 58% zamówienia publiczne 10% 48% 42% OCENA SYTUACJI FIRM PRAWNICZYCH (1)

27 R3. Jak Pan(i) sądzi, patrząc na to, co się obecnie dzieje, czy w ciągu najbliższych 12 miesięcy ceny usług prawniczych: Będą rosły jeszcze szybciej niż teraz 4% Będą rosły w tym samym tempie 12% Będą rosły wolniej 6% Będą takie same jak teraz 60% Będą niższe 16% Trudno powiedzieć 2% OCENA SYTUACJI FIRM PRAWNICZYCH (2)

28 R5. Jak Pan(i) ocenia w chwili obecnej sytuację na rynku pracy w branży usług prawniczych? Czy łatwo jest znaleźć: Niedoświadczonych adwokatów lub radców prawnych 2% 2% 96% Niedoświadczonych prawników/ konsultantów prawnych 8% 2% 90% Doświadczonych prawników/ konsultantów prawnych 4% 34% 62% Doświadczonych adwokatów lub radców prawnych 4% 30% 66% tak nie trudno powiedzieć OCENA SYTUACJI FIRM PRAWNICZYCH (3)

29 R6. Czy w najbliższym czasie Pana(i) kancelaria planuje zatrudnić nowe osoby? 78% Doświadczonych prawników/ konsultantów prawnych Doświadczonych adwokatów lub radców prawnych 59% 64% Personel pomocniczy 49% tak nie trudno powiedzieć 2% 20% Niedoświadczonych prawników/ konsultantów prawnych Niedoświadczonych adwokatów lub radców prawnych 33% 44% Inne 15% OCENA SYTUACJI FIRM PRAWNICZYCH (4)

30 R8. Czy w najbliższym czasie Pana(i) kancelaria planuje zwolnić jakieś osoby? trudno powiedzieć 2% nie 88% tak 10% Tylko kilka kancelarii przewiduje zwolnienie pojedynczych pracowników: będą to zarówno doświadczeni, jak i niedoświadczeni prawnicy, adwokaci, czy przedstawiciele personelu pomocniczego. OCENA SYTUACJI FIRM PRAWNICZYCH (5)

31 R10. Jak Pan(i) sądzi, czy w ciągu najbliższych 12 miesięcy popyt na usługi prawnicze, oferowane przez Pana(i) firmę: Będzie rósł szybciej niż teraz 30% Będzie rósł w tym samym tempie 46% Będzie rósł wolniej 4% Będzie taki sam jak teraz 18% Będzie niższy 2% OCENA SYTUACJI FIRM PRAWNICZYCH (6)

32 Kwestionariusz

33 OCENA SYTUACJI EKONOMICZNEJ E1. Jak Pan(i) sądzi, czy sprawy naszego kraju zmierzają w dobrym, czy też w złym kierunku? 1. w dobrym kierunku 2. w złym kierunku (nie czytać) 9. trudno powiedzieć E2. Jak ocenia Pan(i) zmianę sytuacji gospodarczej w Polsce w ciągu ostatnich 12 miesięcy? 1. poprawiła się 2. nie zmieniła się 3. pogorszyła się (nie czytać) 9. trudno powiedzieć E3. Jak według Pana(i) będzie zmieniać się sytuacja gospodarcza w ciągu najbliższych 12 miesięcy? 1. poprawi się 2. nie zmieni się 3. pogorszy się (nie czytać) 9. trudno powiedzieć E4. Jak Pan(i) sądzi, czy bezrobocie w Polsce będzie rosło czy też malało w ciągu najbliższych 12 miesięcy? 1. będzie rosło 2. będzie na tym samym poziomie co teraz 3. będzie spadać (nie czytać) 9. trudno powiedzieć E5. Jak Pan(i) sądzi, patrząc na to, co się obecnie dzieje, czy w ciągu najbliższych 12 miesięcy ceny: 1. będą rosły jeszcze szybciej niż teraz 2. będą rosły w tym samym tempie 3. będą rosły wolniej 4. będą takie same jak teraz 5. będą niższe (nie czytać) 9. trudno powiedzieć KWESTIONARIUSZ (1)

34 E6. Jak Pan(i) ocenia wielkość napływającego kapitału zagranicznego do Polski? Czy porównując obecną sytuację z sytuacją sprzed 12 miesięcy obecnie: 1. do Polski napływa więcej kapitału 2. do Polski napływa tyle samo kapitału 3. do Polski napływa mniej kapitału (nie czytać) 9. trudno powiedzieć E7. A Jak Pan(i) ocenia, jak będzie się kształtował napływ kapitału zagranicznego do Polski w ciągu najbliższych 12 miesięcy? 1. do Polski napłynie więcej kapitału 2. do Polski napłynie tyle samo kapitału 3. do Polski napłynie mniej kapitału (nie czytać) 9. trudno powiedzieć E8. Jak Pan(i) ocenia wyniki ekonomiczne firm, dla których świadczycie Państwo usługi, gdy porównuje je Pan(i) z sytuacją sprzed 12 miesięcy? 1. w większości przypadków poprawiły się 2. w większości przypadków nie zmieniły się 3. w większości przypadków pogorszyły się (nie czytać) 9. trudno powiedzieć E9. Jak Pan(i) myśli, jakie wyniki ekonomiczne osiągną firmy, dla których świadczycie Państwo usługi w ciągu następnych 12 miesięcy? 1. będą znacznie lepsze niż obecnie 2. będą nieco lepsze niż obecnie 3. będą mniej więcej takie same 4. będą nieco gorsze 5. znacznie gorsze niż obecnie (nie czytać) 9. trudno powiedzieć E10. Jak Pan(i) ocenia, czy firmy, dla których świadczycie Państwo usługi w ostatnich 12 miesiącach: 1. zwiększały inwestycje 2. inwestowały w takim samym stopniu 3. zmniejszały inwestycje (nie czytać) 9. trudno powiedzieć KWESTIONARIUSZ (2)

35 E11. A jak Pan(i) ocenia, czy w ciągu następnych 12 miesięcy firmy, dla których świadczycie Państwo usługi: 1. będą zwiększały inwestycje 2. będą inwestowały w takim samym stopniu 3. będą zmniejszały inwestycje (nie czytać) 9. trudno powiedzieć E12. Jak Pan(i) ocenia, czy firmy, dla których świadczycie Państwo usługi w ostatnich 12 miesiącach: 1. powiększały zatrudnienie 2. pozostawiały zatrudnienie na takim samym poziomie 3. dokonywały zwolnień (nie czytać) 9. trudno powiedzieć E13. A jak ocenia Pan(i), czy w ciągu następnych 12 miesięcy firmy, dla których świadczycie Państwo usługi: 1. powiększą zatrudnienie 2. pozostawią zatrudnienie na takim samym poziomie 3. będą dokonywały zwolnień (nie czytać) 9. trudno powiedzieć KWESTIONARIUSZ (3)

36 E14. Jak Pan(i) ocenia, jak dużym problemem w prowadzeniu działalności gospodarczej są obecnie: A) Pozapłacowe koszty pracy B) Czas potrzebny na rozpoczęcie działalności gospodarczej C) Opóźnienia w terminach płatności D) Sprawność procesów upadłościowych F) Wysokość zobowiązań podatkowych G) Przewlekłość postępowań sądowych w sprawach gospodarczych H) Inflacja prawa I) Problem korupcji gospodarczej J) Biurokracja i skomplikowane procedury administracyjno-prawne K) Inne proszę wskazać jakie. 1. jest to bardzo poważny problem 2. jest to raczej poważny problem 3. nie jest to raczej poważny problem 4. w ogóle nie stanowi to problemu (nie czytać) 9. trudno powiedzieć KWESTIONARIUSZ (4)

37 SYTUACJA NA RYNKU oraz SYTUACJA FIRM PRAWNICZYCH R1. Za chwilę odczytam Panu(i) listę spraw, którymi zajmują się firmy prawnicze. W odniesieniu do każdej z nich proszę powiedzieć czy obecnie Pana(i) firma prowadzi więcej czy mniej tego typu spraw niż przed rokiem: 1. więcej 2. mniej 3. tyle samo (nie czytać) 9. trudno powiedzieć A) Obsługa fuzji i przejęć B) Transakcje na rynku nieruchomości C) Obsługa prawna pozyskiwania kapitału (kredyty bankowe, VC/PE) D) Windykacja i restrukturyzacja trudnych należności E) Kompleksowe audyty prawne F) Wprowadzanie spółek na giełdę oraz doradztwo związane z rynkiem kapitałowym G) zamówienia publiczne H) Podatki i cła I) Gospodarcze spory sądowe oraz Mediacje (dodatkowe pytanie o same mediacje) K) Prawo pracy i układy zbiorowe pracy L) Prawo własności intelektualnej i przemysłowej KWESTIONARIUSZ (5)

38 R2. Proszę zaznaczyć czy Pana(i) kancelaria jest firmą polską, czy oddziałem międzynarodowej firmy prawniczej. 1. POLSKA 2. MIĘDZYNARODOWA (nie czytać) 9. trudno powiedzieć R3. Jak Pan(i) sądzi, patrząc na to, co się obecnie dzieje, czy w ciągu najbliższych 12 miesięcy ceny usług prawniczych: 1. będą rosły jeszcze szybciej niż teraz 2. będą rosły w tym samym tempie 3. będą rosły wolniej 4. będą takie same jak teraz 5. będą niższe (nie czytać) 9. trudno powiedzieć R4. Czy może Pan wskazać stawkę godzinową w złotych polskich partnera w Pana(i) kancelarii? zł - suma 99. Wolę nie odpowiadać na pytanie R5. Jak Pan(i) ocenia w chwili obecnej sytuację na rynku pracy w branży usług prawniczych? Czy łatwo jest znaleźć: A) doświadczonych adwokatów lub radców prawnych B) niedoświadczonych adwokatów lub radców prawnych C) doświadczonych prawników/konsultantów prawnych D) niedoświadczonych prawników/konsultantów prawnych 1. tak 2. nie (nie czytać) 9. trudno powiedzieć R6. Czy w najbliższym czasie Pana(i) kancelaria planuje zatrudnić nowe osoby? 1. NIE, nie planuję do pyt R8. 2. TAK, planuję zatrudnić: (nie czytać) 9. trudno powiedzieć KWESTIONARIUSZ (6)

39 R7. A jakie osoby planuje Pan(i) zatrudnić? Proszę wskazać wszystkie psujące odpowiedzi: 1. doświadczonych adwokatów lub radców prawnych 2. niedoświadczonych adwokatów lub radców prawnych 3. doświadczonych prawników/konsultantów prawnych 4. niedoświadczonych prawników/konsultantów prawnych 5. personel pomocniczy 6. inne (jakie?...) (nie czytać) 7. odmowa R8. Czy w najbliższym czasie Pana(i) kancelaria planuje zwolnić jakieś osoby? 1. NIE, nie planuję do pyt R TAK, planuję zwolnić. (nie czytać) 9. trudno powiedzieć R9. Jakie osoby planuje Pan(i) zwolnić? Proszę wskazać wszystkie pasujące odpowiedzi: 1. doświadczonych adwokatów lub radców prawnych 2. niedoświadczonych adwokatów lub radców prawnych 3. doświadczonych prawników/konsultantów prawnych 4. niedoświadczonych prawników/konsultantów prawnych 5. personel pomocniczy 6. inne (jakie?...) (nie czytać) 7. odmowa R10. Jak Pan(i) sądzi, czy w ciągu najbliższych 12 miesięcy popyt na usługi prawnicze, oferowane przez Pana(i) firmę: 1. będzie rósł szybciej niż teraz 2. będzie rósł w tym samym tempie 3. będzie rósł wolniej 4. będzie taki sam jak teraz 5. będzie niższy (nie czytać) 9. trudno powiedzieć KWESTIONARIUSZ (7)

40 R11. Proszę powiedzieć jaki odsetek Państwa klientów stanowią firmy zatrudniające: 1. do 100 osób...%. 2. od 101 do 250 osób...%. 3. od 251 do 500 osób...%. 4. od 501 do 1000 osób...%. 5. powyżej 1000 osób...%. /powinno się sumować do 100%/ (nie czytać) 9. odmowa R12. Proszę powiedzieć jaki odsetek Państwa klientów stanowią firmy: 1. Polskiẹ...% 2. Z udziałem kapitału zagranicznego...% (nie czytać) 9. odmowa R13. Proszę powiedzieć jaki odsetek Państwa klientów stanowią firmy z następujących branż: 1. przemysł...% 2. budownictwo...% 3. transport...% 4. handel...% 5. usługi...% 6. oświata, nauka, kultura, służba zdrowia...% 7. inna działalność...% /powinno się sumować do 100%/ (nie czytać) 9. odmowa... KWESTIONARIUSZ (8)

41 R14. Na zakończenie, czy ma Pan(i) jeszcze jakiś dodatkowy komentarz do SYTUACJI NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH? R15. Ankieta jest anonimowa. Jednak istnieje możliwość skomentowania jej wyników dla mediów. Czy chciał(a)by Pan(i) dla prasy, skomentować wyniki raportu, który zostanie Panu przedstawiony, po zakończeniu badania? 1. tak 2. nie 3. dodatkowy komentarz... KWESTIONARIUSZ (8)

42 Ipsos Polska Puławska 39, Warszawa, PL telefon: fax: Krzysztof Chmielewski, Dyrektor Badań Krzysztof Chmielewski@ipsos.pl Łukasz Toruń, Analityk lukasz.torun@ipsos.pl KONTAKT