Ser decz nie za pra szam do lek tu ry naj -

Transkrypt

1 MAJ 2015 BEZPŁATNY DODATEK DO MAGAZYNU ELEKTROSYSTEMY

2

3 Sza now ni Pań stwo FIRMY ELEKTROINSTALACYJNE Wydawca: TECHMEDIA Adres redakcji ul. Bociania 23 A Warszawa tel. (22) , fax: (22) redakcja@elektrosystemy.pl Redaktor naczelny Jacek Różański tel. kom jacek.rozanski@elektrosystemy.pl Redaktor Tomasz Krześniak tel. kom tomasz.krzesniak@elektrosystemy.pl Redaktor Radosław Kaliski radoslaw.kaliski@elektrosystemy.pl Kierownik Działu Reklamy Jolanta Porembna tel. kom jolanta.porembna@elektrosystemy.pl Specjalista ds. reklamy Ewelina Rozenek tel. kom ewelina.rozenek@elektrosystemy.pl Dyrektor Handlowy Sławomir Tokarski slawomir.tokarski@elektrosystemy.pl Dział DTP Paweł Cieszkowski pawel.cieszkowski@elektrosystemy.pl Piotr Raszkiewicz piotr.raszkiewicz@elektrosystemy.pl Zespół i współpracownicy: Dariusz Matysek, Tomasz Modras, Piotr Olszowiec, Michał Świerżewski Prenumerata Informacje: tel. (22) Zamówienia: fax (22) Cena prenumeraty: kwartalna 27 zł półroczna 52 zł roczna 98 zł Ser decz nie za pra szam do lek tu ry naj - now sze go ra por tu Fir my Elek tro in sta - la cyj ne przy go to wa ne go przez ma ga zyn ELEK TRO SYS TE MY we współ pra cy z Pol - skim Sto wa rzy sze niem Elek tro in sta la cyj nym. Ze bra ne w ra por cie da ne ob ra zu ją dzia łal ność przed - się biorstw z bra nży w mi nio nym ro ku oraz zmia ny ja - kie w tym cza sie za cho dzi ły. Z ze sta wio ne go ma te ria - łu wy ni ka, że ubie gły rok był dla firm elek tro in sta la cyj - nych pra co wi tym okre sem, o czym świad czy wzrost ob - ro tów więk szo ści firm uję tych w te go rocz nym ze sta wie - niu. Nie wąt pli wie na ta ki stan rze czy wpływ mia ła po - pra wa sy tu acji go spo dar czej na sze go kra ju, jak rów - nież oży wie nie in we sty cyj ne, za rów no w bu dow nic twie, prze my śle jak i ener ge ty ce. Nie ste ty, po mi mo wzro stu przy cho dów, zy ski po pra wi ła tyl ko część firm. Po ka zu - je to, że na ryn ku pa nu je du ża kon ku ren cja, a przed - się bior stwa pra cu ją na sto sun ko wo ni skich ma rżach. Bie żą cy rok i la ta ko lej ne po win ny być dla bra nży elek - tro in sta la cji kon ty nu acją po zy tyw ne go tren du ob ser wo - wa ne go w ro ku ubie głym. Ry nek, sty mu lo wa ny przez ro sną cą go spo dar kę i dal sze oży wie nie w in we sty cjach, na dal bę dzie się roz wi jał. Nie bez zna cze nia bę dzie ta - kże na pływ środ ków z no wej per spek ty wy unij nej na la - ta My ślę, że wpływ in we sty cji współ fi nan - so wa nych z tych pie nię dzy bę dzie od czu wal ny już za kil ka mie się cy. Zbigniew Winkiel Prezes Polskiego Stowarzyszenia Elektroinstalacyjnego Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń oraz nie zwraca materiałów nie zamówionych. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich formy graficznej i tytułów. Wydawca ma prawo odmówić zamieszczenia ogłoszenia lub reklamy, jeśli ich treść lub forma są sprzeczne z charakterem pisma. Elektrosystemy są znakiem zastrzeżonym i zarejestrowanym przez spółkę TECHMEDIA. Reprodukcja lub przedruk zamieszczonych materiałów wymaga pisemnej zgody wydawcy. ISSN: FIRMYELEKTROINSTALACYJNE 3

4 Firmy nadal pracują na niskich marżach Ubie gły rok w bra nży elek tro in sta la cji był okre sem ro - sną cych przy cho dów. Nie ste ty na dal da le ki od ocze ki wań jest po ziom uzy ski wa nych ma rż. Przed się bior stwa spo - dzie wa ją się jed nak, że sy tu acja w naj bli ższych la tach po win na ulec po pra wie, m.in. ze wzglę du na ro sną cy po - ziom in we sty cji oraz środ ki z no wej per spek ty wy unij nej. Zana li zy przy cho dów firm dzia ła ją - cych na ryn ku elek tro in sta la cyj - nym wy ni ka, że ubie gły rok był dla bra nży okre sem wzmo żo nej pra cy. Świad czy o tym m.in. po ziom wy pra co - wa nych w tym cza sie przy cho dów. Zde - cy do wa na więk szość przed się biorstw, któ re zo sta ły uję te w na szym ze sta wie niu po pra wi ło sprze daż. Spo śród 15 spó - łek 12 za ra por to wa ło po pra wę ob ro tów, a je dy nie trzy osią gnę ły gor szy re zul tat. Tak jak w po przed nich edy cjach do dat - ków, część da nych fi nan so wych po cho - dzi od firm, któ re ode sła ły nam wy peł - nio ne an kie ty. Po zo sta łą gru pę sta no wą fir my, któ rych in for ma cje o wy ni kach po - cho dzą z ra por tów gieł do wych. Naj wy ższe przy cho dy w 2014 r. osią - gnę ła Elek tro bu do wa. Naj więk sza spół ka dzia ła ją ca na ryn ku za mknę ła ubie gły rok sprze da żą na po zio mie 1 mld 064 mln zł, co w po rów na niu z ro kiem 2013 ozna - cza wzrost o bli sko 25%. ZPUE po pra wi - ło ob ro ty o pra wie 9% do po zio mu 431,3 mln zł, na to miast trze ci w ze sta - JEDNOSTKOWE PRZYCHODY WYBRANYCH FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH W 2014 ROKU (w mln zł) wie niu Elek tro mon taż Rze szów zwięk szył ob ro ty o 0,9% do 157,4 mln zł. Ko lej ne dwie spół ki rów nież za koń czy ły rok wzro - sta mi. Elek tro mon taż Po znań po pra wił wy nik o 2,2% do 136,9 mln zł, zaś Agat za no to wał ob ro ty w wy so ko ści 124,2 mln zł, co ozna cza wzrost aż o 93%. Dy na mi - ka ob ro tów spół ki z Ko lu szek jest naj wyż - szą spo śród wszyst kich ze sta wio nych JEDNOSTKOWE PRZYCHODY FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH (w tys. zł) Lp. Firma JEDNOSTKOWY ZYSK NETTO FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH W 2014 ROKU (w mln zł) zmiana 2014/ Elektrobudowa ,7% 2. ZPUE* ,8% 3. Elektromontaż Rzeszów ,9% 4. Elektromontaż Poznań ,2% 5. Agat ,2% 6. Elektrotim** ,9% 7. Atrem* ,9% 8. Contrast* ,6% 9. ElektriMont ,0% 10. Energoaparatura* ,9% 11. Elektromont ,6% 12. APS* ,7% 13. Zeus ,1% 14. Mawilux ,5% 15. Ekobox* ,2% Razem ,9%, *GPW; **dane po IV kwartałach 4 FIRMYELEKTROINSTALACYJNE maj 2014

5 PROGNOZOWANE JEDNOSTKOWE PRZYCHODY FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH (w tys. zł) Lp. Firma 2015 (prognoza) 2014 zmiana 2015/ Elektrobudowa ,9% 2. Elektromontaż Rzeszów ,5% 3. Elektromontaż Poznań ,2% 4. Agat ,6% 5. ElektriMont ,9% 6. APS* ,3% Razem ,1% SKONSOLIDOWANE PRZYCHODY FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH (w tys. zł) Lp. Firma zmiana 2014/ Elektrobudowa ,4% 2. ZPUE* ,4% 3. Elektrotim** ,7% 4. Elektromontaż Rzeszów ,4% 5. Elektromontaż Poznań ,2% 6. Atrem* ,7% Razem ,1%, *GPW; **dane po IV kwartałach PROGNOZOWANE SKONSOLIDOWANE PRZYCHODY FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH (w tys. zł) Lp. Firma 2015 (prognoza) 2014 zmiana 2015/ Elektrobudowa ,0% 2. Elektromontaż Rzeszów ,1% 3. Elektromontaż Poznań ,2% Razem ,7% JEDNOSTKOWE ZATRUDNIENIE W WYBRANYCH FIRMACH ELEKTROINSTALACYJNYCH W 2014 ROKU RENTOWNOŚĆ FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH W 2014 ROKU FIRMYELEKTROINSTALACYJNE 5

6 PROJEKTOWANIE SIECI I INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH WARTOŚĆ SPRZEDAŻY JEDNOSTKOWEJ W 2014 ROKU (w tys. zł) PROJEKTOWANIE SIECI I INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH WARTOŚĆ SPRZEDAŻY JEDNOSTKOWEJ W 2013 ROKU (w tys. zł) SIECI ELEKTROENERGETYCZNE WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2014 ROKU (w tys. zł) SIECI ELEKTROENERGETYCZNE WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2013 ROKU (w tys. zł) firm. Dwu cy fro we tem po wzro stu oprócz wspo mnia nej wcze śniej fir my Agat i Elek tro bu do wy za no to wa ły w ubie głym ro ku rów nież APS (24,7%) oraz Atrem (20,9%). Spa dek ob ro tów na - stą pił na to miast w fir mach Ener go apa ra - tu ra (o 27,9%), Elek tro tim (o 20,9%) oraz Elek tro mont (o 2,6%). W su mie łącz na sprze daż ze sta wio nych firm w 2014 r. osią gnę ła po ziom 2 mld 376 mln zł, co w po rów na niu z ro - kiem wcze śniej szym ozna cza wzrost o 13,9%. Śred nia dy na mi ka przy pa da ją - ca na jed ną fir mę z ze sta wie nia wy nio sła na to miast 9,6%. Przy cho dy skon so li do wa ne W ze sta wie niu przy cho dów skon so li - do wa nych zna la zły się da ne sze ściu grup ka pi ta ło wych. Gru pa Elek tro bu do wy wy - pra co wa ła ob ro ty na po zio mie 1 mld 108 mln zł po pra wia jąc re zul tat sprzed ro ku o 22,4%. Skon so li do wa ne przy cho - dy ZPUE wy nio sły 544,2 mln zł i by ły wy - ższe o 13,4%, na to miast ob ro ty Gru py Elek tro tim by ły na po zio mie bli sko Andrzej Diakun prezes spółki Elektrotim Wyniki spółki Elektrotim oraz wyniki skonsolidowane Grupy Elektrotim w roku 2014 były słabsze od osiągniętych w latach poprzednich. Po kilku latach gorszej koniunktury, w drugim półroczu 2014 r. pojawiły się jednak pierwsze objawy trwalszego odwracania się niekorzystnych tendencji. W drugiej połowie ubiegłego roku zdecydowanie zwiększyła się wartość zamówień uzyskanych przez spółki z Grupy Kapitałowej Elektrotim oraz poprawiła się ich rentowność. Ilość i war tość in we sty cji pla no wa nych na kra jo wym ryn ku gwa ran tu je, że naj bli ższe la ta bę dą do bre dla wy ko - nawców elektroinstalacji i sieci elektroenergetycznych. W Grupie Kapitałowej Elektrotim zostały stworzone solidne pod sta wy do osią gnię cia do brych re zul ta tów w ro ku Pod mio ty go spo dar cze mu szą wy ko rzy stać okres obecnej koniunktury i stworzyć trwałe fundamenty zapewniające prawidłowe ich funkcjonowanie po roku Zbigniew Winkiel prezes firmy Agat Ubiegły rok dla naszej firmy był okresem wytężonej pracy, o czym świadczą wypracowane przez nas wyniki finansowe. Udało nam się znacząco poprawić przychody oraz zyski. Obroty wzrosły blisko dwukrotnie, natomiast zysk netto zwiększył się o blisko 80%. Bieżący rok również zapowiada się dobrze. Realizujemy m.in. kilkanaście dużych projektów dla branży kolejowej, energetyki, petrochemicznej czy wodno-ściekowej. Spodziewamy się, że 2015 rok zakończymy na podobnym poziomie, co rok 2014 z lekką tendencją wzrostową. 198 mln zł, co w po rów na niu z ro kiem wcze śniej szym ozna cza spa dek o 10,7%. Łącz na war tość skon so li do wa nych ob - ro tów sze ściu grup ka pi ta ło wych wy nio - sła w su mie 2,28 mld zł i by ła wy ższa wpo rów na niu z ro kiem wcze śniej szym o 14,1%. Zysk net to O ile w przy pad ku przy cho dów zde cy - do wa na więk szość firm po pra wi ła wy ni - ki z ro ku wcze śniej sze go, o ty le wzrost zy - sku net to za no to wa ło nie co po nad po - 6 FIRMYELEKTROINSTALACYJNE maj 2015

7 STACJE SN/NN, GPZ WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2014 ROKU (w tys. zł) STACJE SN/NN, GPZ WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2013 ROKU (w tys. zł) INSTALACJE SILNOPRĄDOWE WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2014 ROKU (w tys. zł) INSTALACJE SILNOPRĄDOWE WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2013 ROKU (w tys. zł) INSTALACJE SŁABOPRĄDOWE WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2014 ROKU (w tys. zł) INSTALACJE SŁABOPRĄDOWE WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2013 ROKU (w tys. zł) INSTALACJE AUTOMATYKI WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2014 ROKU (w tys. zł) INSTALACJE AUTOMATYKI WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2013 ROKU (w tys. zł) FIRMYELEKTROINSTALACYJNE 7

8 ło wa przed się biorstw. Na 15 uję tych w ze sta wie niu firm lep szy wy nik net to wy - pra co wa ło osiem a po zo sta łe sie dem za - ro bi ło mniej niż przed ro kiem. Istot ne jed nak jest to, że żad na firm z ze sta wie - nia nie za koń czy ła 2014 r. pod kre ską. Naj więk szy zysk net to w 2014 r. wy - pra co wa ło ZPUE. Spół ka osią gnę ła czy - sty do chód w wy so ko ści 29,3 mln zł, co wpo rów na niu z ro kiem 2013 ozna cza spa dek o po nad 41%. Nie wie le ni ższy zysk 29,1 mln zł wy pra co wa ła Elek - tro bu do wa, któ ra po pra wi ła re zul tat z ro ku 2013 po nad dwu krot nie, o 118,7%. Trze ci w ze sta wie niu Elek tri - Mont za no to wał zysk net to w wy so ko - ści 5,1 mln zł, co jest o bli sko 1% lep - szym re zul ta tem wzglę dem ro ku wcze - śniej sze go. Spo śród 15 firm po nad dwu - krot ny wzrost zy sku net to uda ło się osią - gnąć dwóm fir mom - wspo mnia nej wy - żej Elek tro bu do wie oraz spół ce Zeus. Bli - sko dwu krot ne go wzro stu by ła ta kże fir ma Elek tro mon taż Po znań, któ ra w 2014 r. za ro bi ła na czy sto o 97% wię cej. Na uwa - gę za słu gu je ta kże wy nik Ma wi lu xa, któ ry w ro ku ubie głym osią gnął 258 tys. zł czy - ste go do cho du, pod czas gdy w ro ku wcze śniej szym był po nad 2,2 mln zł na mi nu sie. Łącz ny zysk net to uję tych w ze sta wie - niu przed się biorstw wy niósł 82,4 mln zł. Wpo rów na niu z ro kiem wcze śniej szym jest to re zul tat o 9% gor szy. Wów czas spół ki te za ro bi ły na czy sto pra wie 90,8 mln zł. Zysk net to grup ka pi ta ło wych był w ro - ku 2014 tyl ko o nie speł na 1% ni ższy. Naj wię cej za ro bi ła na czy sto Gru pa ZPUE osią ga jąc re zul tat na po zio - mie 35,7 mln zł (spa dek o 14,3%). Gru - pa Elek tro bu do wa za no to wa ła wzrost o 58,7% do 27,3 mln zł, na to miast Gru - pa Elek tro mon ta żu Po znań po pra wi ła re - zul tat z 2013 r. o 121,2% do po nad 4,4 mln zł. Ren tow ność net to Fir my dzia ła ją ce w bra nży elek tro in sta - la cji zgod nie pod kre śla ją, że jed nym z pro ble mów z ja kim się bo ry ka ją jest pra ca na ni skich ma rżach, co prze kła da się na osią ga ne przez nie ren tow no ści net to, a co za tym idzie po ziom zy sków. W 2014 r. przed się bior stwa uję te w na - szym ze sta wie niu osią ga ły ren tow no ści w prze dzia le od 0,9% do 10,7%. Ren - tow ność net to wszyst kich firm (ob li czo - JEDNOSTKOWY ZYSK NETTO WYBRANYCH FIRM (w tys. zł) zmiana LP Firma / ZPUE* ,3% 2. Elektrobudowa ,7% 3. ElektriMont ,9% 4. Elektromontaż Poznań ,9% 5. Agat ,2% 6. Elektrotim** ,0% 7. Elektromontaż Rzeszów ,2% 8. Energoaparatura* ,9% 9. APS* ,6% 10. Zeus ,2% 11. Atrem* ,6% 12. Ekobox* % 13. Elektromont ,4% 14. Contrast* ,1% 15. Mawilux Razem %, *GPW **dane po IV kwartałach SKONSOLIDOWANY ZYSK NETTO WYBRANYCH FIRM (w tys. zł) LP Firma zmiana 2014/ ZPUE* ,3% 2. Elektrobudowa ,7% 3. Elektromontaż Poznań ,2% 4. Elektromontaż Rzeszów ,9% 5. Elektrotim** ,1% 6. Atrem* ,0% Razem ,8%, *GPW **dane po IV kwartałach LP PROGNOZOWANY SKONSOLIDOWANY ZYSK NETTO WYBRANYCH FIRM (w tys. zł) LP Firma 2015 (prognoza) 2014 zmiana 2015/ Elektrobudowa ,8% 2. Elektromontaż Poznań ,1% 3. Elektromontaż Rzeszów ,2% PROGNOZOWANY JEDNOSTKOWY ZYSK NETTO WYBRANYCH FIRM (w tys. zł) Firma 2015 (prognoza) 2014 zmiana 2015/ Elektrobudowa ,4% 2. Elektromontaż Poznań ,0% 3. ElektriMont ,0% 4. Agat ,2% 5. Elektromontaż Rzeszów ,2% 6. APS* ,3% Razem % Razem % 8 FIRMYELEKTROINSTALACYJNE maj 2015

9 PRODUKCJA ROZDZIELNIC SN (TYLKO SPRZEDAŻ ZEWNĘTRZNA) WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2014 ROKU (w tys. zł) PRODUKCJA ROZDZIELNIC SN (TYLKO SPRZEDAŻ ZEWNĘTRZNA) WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2013 ROKU (w tys. zł) PRODUKCJA ROZDZIELNIC NN (TYLKO SPRZEDAŻ ZEWNĘTRZNA) WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2014 ROKU (w tys. zł) PRODUKCJA ROZDZIELNIC NN (TYLKO SPRZEDAŻ ZEWNĘTRZNA) WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2013 ROKU (w tys. zł) SPRZEDAŻ DLA BUDOWNICTWA PRZEMYSŁOWEGO WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW W 2014 ROKU (w tys. zł) SPRZEDAŻ DLA ENERGETYKI (WYTWARZANIE ENERGII) WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW W 2014 ROKU (w tys. zł) SPRZEDAŻ DLA ENERGETYKI (PRZESYŁ I ROZDZIAŁ ENERGII) WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW W 2014 ROKU (w tys. zł) SPRZEDAŻ DLA BUDOWNICTWA UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW W 2014 ROKU (w tys. zł) FIRMYELEKTROINSTALACYJNE 9

10 ZATRUDNIENIE W WYBRANYCH FIRMACH (dane jednostkowe) Lp. Firma zatrudnienie zmiana 2014/ % osób 1. Elektrobudowa ,1% ZPUE* ,3% Elektromontaż Rzeszów ,4% Elektromontaż Poznań ,0% Elektrotim ,5% ElektriMont ,8% Agat ,2% 9 8. Atrem* ,8% Contrast* ,8% Energoaparatura* ,7% Elektromont ,5% Zeus ,6% APS* ,4% Ekobox* ,4% Mawilux ,0% -5 Razem ,0% -56 SKONSOLIDOWANE ZATRUDNIENIE W WYBRANYCH FIRMACH Lp. Firma zatrudnienie zmiana 2014/ % osób 1. ZPUE* ,7% Elektrobudowa ,0% Elektromontaz Rzeszów ,3% Elektrotim ,2% 1 5. Atrem* ,8% Elektromontaż Poznań ,0% -9 Razem ,4% 24 na ja ko sto su nek su my zy sku net to do łącz nych ob ro tów) w 2014 r. wy nio sła 3,5% wo bec 4,4% rok wcze śniej. Na to - miast śred nia ren tow ność przy pa da ją ca na jed ną fir mę wy no si ła w ro ku ubie - głym 3,3%, pod czas gdy rok wcze śniej by ło to 3,5%. Wy daj ność firm elek tro in sta la cyj nych Za trud nie nie w fir mach elek tro in sta la - cyj nych (z na sze go ze sta wie nia) zmniej - szy ło się w 2014 r. o 1%. 10 z nich ogra - ni czy ło, w po rów na niu z ro kiem wcze - Sławomir Kucharski prezes firmy Zeus Sy tu ację w bra nży elek tro in sta la cyj nej w ro ku 2014 oce niam po zy tyw nie. Wy raź nie da ła się od czuć po pra wa ko niunk tu ry na ryn ku bu dow la no -mon ta żo wym, w szcze gól no ści dla ro bót specjalistycznych oraz infrastruktury lądowej i morskiej, w tym również organizowanych przez in sty tu cje MON, gdzie fir ma Zeus po sia da sil ną po zy cję. Mo żna przy jąć, że rok 2014 był ro kiem stabilizacji po wcześniejszych burzliwych okresach. Negatywnym czynnikiem wydaje się być mimo wszystko postępujące ograniczenie marży dla robót elektroinstala cyj nych oraz trud no ści w po zy ska niu spe cja li stów. Przewiduję, że rok 2015 będzie porównywalnym, a nawet lepszym w odniesieniu do roku poprzedniego z uwagi na nowe środki na inwestycje z UE oraz znaczne zwiększenie wydatków na inwestycje w MON. Zeus zakłada w tym roku wzrost przychodów o ponad 30% w stosunku do roku poprzedniego. Największym wyzwaniem dla firm elektroinstalacyjnych w bieżącym roku może być uzyskanie dobrych marż kontraktowych, ograniczenie kosztów funkcjonowania oraz przygotowanie odpowiednich struktur i zasobów na wyko rzy sta nie szan sy ja ką da je no wa per spek ty wa UE na la ta FIRMYELEKTROINSTALACYJNE maj 2015

11 USŁUGI ELEKTROINSTALACYJNE UDZIAŁ W PRZYCHODACH Firma Rodzaj usług Rok Agat ElektriMont Elektrobudowa Elektromont Elektromontaż Poznań Elektromontaż Rzeszów Elektrotim Mawilux Zeus Projektowanie sieci i instalacji elektrycznych % 4% 0% 1% 2% 3% 1% 0% 8% Projektowanie sieci i instalacji elektrycznych % 3% 0% 0% 1% 4% 1% 0% 10% Sieci elektroenergetyczne % 2% 0% 0% 7% 5% 12% 0% 37% Sieci elektroenergetyczne % 2% 0% 0% 0% 7% 2% 0% 41% Stacje SN/nn, GPZ % 10% 0% 16% 22% 4% 9% 0% 5% Stacje SN/nn, GPZ % 11% 0% 0% 11% 7% 8% 0% 0% Instalacje silnoprądowe % 66% 0% 70% 41% 41% 29% 17% 25% Instalacje silnoprądowe % 55% 0% 70% 58% 40% 34% 14% 20% Instalacje słaboprądowe % 13% 0% 10% 15% 20% 9% 0% 10% Instalacje słaboprądowe % 20% 0% 25% 6% 16% 11% 0% 10% Instalacje automatyki % 5% 0% 3% 2% 5% 0% 0% 4% Instalacje automatyki % 9% 0% 5% 0% 4% 0% 0% 2% inne % 0% 82% 0% 5% 0% 1% 0% 4% inne % 0% 69% 0% 6% 0% 3% 0% 13% SPRZEDAŻ DLA BUDOWNICTWA OBIEKTÓW HANDLOWO-MAGAZYNOWYCH WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW W 2014 ROKU (w tys. zł) SPRZEDAŻ DLA BUDOWNICTWA OCHRONY ŚRODOWISKA WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW W 2014 ROKU (w tys. zł) śniej szym licz bę eta tów, na to miast wzrost ka dry pra cow ni czej miał miej sce w po zo - sta łych pię ciu przed się bior stwach. W su - mie za trud nia ły one oso by, o 56 mniej niż rok wcze śniej. Nie wiel ki spa dek za trud nio nych przy jed no cze snym wzro ście ob ro tów ozna cza, że fir my po pra wi ły swo - ją wy daj ność. W 2014 r. je den pra cow nik fir my elek tro in sta la cyj nej od po wia dał śred nio za po nad 414,5 tys. zł przy cho - dów (34,5 tys. zł mie sięcz nie), pod czas gdy rok wcze śniej by ło to nie speł na 360,5 tys. zł (30 tys. zł na mie siąc). Bra nża in sta la cji elek trycz nych aoto cze nie ryn ko we Sy tu acja firm dzia ła ją cych w bra nży elek tro in sta la cji uza le żnio na jest od wie - lu czyn ni ków, spo śród któ rych naj istot - niej sze to po ziom go spo dar czy kra ju, ko - niunk tu ra w bu dow nic twie oraz po ziom in we sty cji. We dług naj now szych in for - ma cji Głów ne go Urzę du Sta ty stycz ne go z dru giej po ło wy kwiet nia PKB Pol ski w 2014 r. wzro sło o 3,4%. To o jed ną dzie sią tą punk tu pro cen to we go wię cej niż mó wi ły wcze śniej sze sza cun ki Urzę - du. Lep sza sy tu acja pa no wa ła rów nież w bu dow nic twie. We dług GUS -u pro - duk cja bu dow la no -mon ta żo wa w cią - gu 12 mie się cy ubie głe go ro ku zwięk szy - ła się o 3,6% w po rów na niu z ro - kiem 2013, kie dy to za no to wa no spa dek o 12%. Da ne Głów ne go In spek to ra Nad zo ru Bu dow la ne go na te mat ru chu bu dow la ne go w Pol sce w 2014 r. rów nież po ka zu ją po pra wę (choć nie wiel ką) w bra nży. Z da nych GIMB wy ni ka, że w ubie głym ro ku wy da no po - FIRMYELEKTROINSTALACYJNE 11

12 Agat ElektriMont Elektrobudowa Elektromont PRZYKŁADOWE REALIZACJE FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH Z OSTATNICH TRZECH LAT Zaplecze techniczne dla Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej na terenie stacji kolejowej Łódź Widzew; Budowa gazociągu DN 700 Szczecin Lwówek; Budowa 117,7 km linii światłowodowej odcinek liniowy pomiędzy tłocznią Goleniów a stacją śluz Ciecierzyce; Budowa i przebudowa infrastruktury dystrybucji energii elektrycznej 110/15 kv w wybranych powiatach województwa łódzkiego. Budynek biurowy Orange Office Park; Ambulatorium w Pychowicach; Rozbudowa Zakladu Produkcyjnego Royal Canin Polska w Niepolomicach; Budowa Kruszarni w Wierzbicy; Hala produkcyjna Ferrero w Belsku Dutym; Budynek Biurowy Atrium South 1 w Warszawie. RPZ 11 Optima Białystok; KWK Borynia; Centrum Handlowe Gliwice; Budowa Sali Koncentrowej Filharmonii w Koszalinie; Przygotowanie terenu pod IOS - PKN Orlen; branża elektryczna, AKPiA w KGHM Polkowice, branża elektryczna w KGHM Głogów. ZW Tychy, Hala Bader Bolesławiec, Zakład Produkcji Katalizatorów, Oczyszczalnia Tarnów Grodkowski, Zakład Nifco, CCC Factory, Sokołów, SPS ZOZ Zdroje, Port Jachtowy Szczecin, Galeria Sudecka, Volkswagen MP, Jaz Różanka, Centrum Dystrybucyjne Jankowice, Śluza Dzierżno. Elektromontaż Rzeszów Elektrotim Mawilux Zeus Lotnisko Chopina Warszawa, Nimbus Warszawa, Elektrownia Stalowa Wola, Kirchhoff Mielec, PZL Mielec, OlimpLab Nagawczyna, Afrykarium Wrocław, Waterfront Gdynia, Apartamenty Zamkowe Rzeszów, Stomil Sanok Budowa strzelnicy szkoleniowej, pistoletowej i broni małokalibrowej dla Rejonowego Zarządu Infrastruktury we Wrocławiu; Wykonanie prac w zakresie Inteligentnego Systemu Transportu na terenie miasta Wrocławia etap II dla Wasko, Budowa biurowca Green Day we Wrocławiu wykonanie instalacji elektrycznych wraz z dostawą agregatów prądotwórczych dla Skanska; Przebudowa rozdzielni 20 kv oraz układu potrzeb własnych stacji Środa Śląska dla Tauron Dystrybucja. Budowa Ośrodków Radiowych, lądowisk dla śmigłowców; Dostawa i montaż urządzeń oświetlenia nawigacyjnego na lotniskach i lądowiskach; Modernizacja oświetlenia ulicznego. Lotnisko Bydgoszcz - modernizacja oświetlenia nawigacyjnego; Rozbudowa terminalu kontenerowego DCT w Gdańsku instalacje elektryczne i teletechniczne; Lotnisko wojskowe Gdynia budowa hangaru obsługi samolotów M-28 dla 17 TOL; Budową Parku Sprzętu Technicznego na lotnisku w Powidzu instalacje elektryczne, teletechniczne oraz zabezpieczenia techniczne dla 17 TOL; Modernizacja falochronu w PW Gdynia instalacje elektryczne i teletechniczne dla RZI Gdynia. SPRZEDAŻ DLA BUDOWNICTWA BIUROWO- HOTELOWEGO WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW W 2014 ROKU (w tys. zł) SPRZEDAŻ DLA BUDOWNICTWA INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW W 2014 ROKU (w tys. zł) zwo le nia na bu do wę, co ozna cza wzrost o 0,5%. We dług GIMB, wzrost licz by wy da nych po zwo leń od no to wa no w sze ściu z 11 ba da nych ka te go rii obiek - tów bu dow la nych, tj. w ka te go rii obiek - tów uży tecz no ści pu blicz nej (o 59,9%), bu dyn ków wie lo ro dzin nych (o 26,4%), obiek tów na te re nach za mknię tych, w tym ko le jo wych (o 24,7%), obiek tów in fra - struk tu ry trans por tu (o 11,4%), bu dyn ków za miesz ka nia zbio ro we go (o 13,7%), ru - ro cią gów, li nii te le ko mu ni ka cyj nych i elek - tro ener ge tycz nych (o 5,8%). Zda niem GINB, w 2014 r. do użyt ko wa - nia od da no obiek tów bu dow la nych, w tym bu dyn ki miesz kal ne jed no ro - dzin ne i bu dyn - ków wie lo ro dzin nych. Wzrost licz by obiek tów od da nych do użyt ko wa - nia w sto sun ku do ro - ku 2013 wy niósł 1,4%. Jak wy ni ka z ana li zy SPRZEDAŻ DLA WOJSKA WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW W 2014 ROKU (w tys. zł) 12 FIRMYELEKTROINSTALACYJNE maj 2015

13 OCENA SYTUACJI W 2014 ROKU PROGNOZA SYTUACJI W 2015 ROKU WYBRANE FIRMY ZAJMUJĄCE SIĘ EKSPORTEM Firma Rynki eksportu ElektriMont Elektrobudowa Elektromontaż Poznań Elektromontaż Rzeszów Niemcy, Holandia, Francja Finlandia, Rosja, Ukraina, Turcja, Europa Zachodnia Litwa, Rosja, Ukraina Słowacja, Ukraina, Litwa, Francja Firma PRZEDSIĘBIORSTWA ZAJMUJĄCE SIĘ IMPORTEM Rynki importu Udział w obrotach Elektrobudowa Niemcy, Francja, Dania, Czechy 2% Elektromontaż Paoznań Niemcy, Portugalia, Czechy 3% Mawilux Niemcy, Wielka Brytania, Francja, Finlandia,Turcja 22% Zeus USA b.d., b.d. brak danych struk tu ry obiek tów od da nych do użyt ko - wa nia, w 2014 r. w od nie sie niu do 2013 r. na stą pił wzrost w ośmiu (z 11 ba da nych) ka te go riach bu dow nic twa: bu dyn ki uży tecz no ści pu blicz nej (o 62,9%), bu dyn ki za miesz ka nia zbio ro - we go (o 56,3%), obiek ty in fra struk tu ry trans por tu (o 35,4%), obiek ty na te re nach za mknię tych (o 8,6%), po zo sta łe obiek ty (o 7,9%), ru ro cią gi, li nie te le ko mu ni ka cyj - ne i elek tro ener ge tycz ne (o 4,4%), bu dyn - ki wie lo ro dzin ne (o 4,2%) oraz bu dyn ki prze my sło we i ma ga zy no we (o 4,1%). Zna czą cy udział w bu dow nic twie sta no - wi bu dow nic two miesz ka nio we. Z in for ma - cji GUS -u wy ni ka, że w 2014 r. od da no do użyt ko wa nia miesz kań, tj. Marek Błażków prezes Elektromont 2014 rok w branży elektroinstalacyjnej określiłbym jako stabilny. W porównaniu z 2013 rokiem branża nie odczuwała już tak mocno korzyści związanych z projektami unijnymi z poprzedniej perspektywy budżetowej. Jednocześnie w ubiegłym roku nie rozpoczęły się jeszcze inwestycje związane z dofinansowaniem UE na lata , co wpłynęło na rynek, ale nie zawsze odbi ło się na wy ni kach spół ek. W przy pad ku Elek tro mon tu ubie gły rok był jed nym z naj lep szych w hi sto rii spół ki, osiągnęliśmy przychody zaledwie o 2,6% niższe niż w rekordowym roku Mniejsza niż w 2013 r. liczba realizowanych kontraktów wpłynęła także na większą konkurencyjność graczy rynkowych, co przełożyło się na utrzymanie niskiej marżowości kontraktów. W drugiej połowie 2015 roku (najprawdopodobniej w czwartym kwartale) możemy się spodziewać uruchomienia nowej puli kontraktów współfinansowanych z UE. Z całą pewnością spowoduje to dalszy wzrost wartości rynku elektroinstalacyjnego, a dla firm takich jak Elektromont będzie oznacza - ło możliwość uzyskiwania coraz korzystniejszych marż. Przed całym rynkiem stoją też inne wyzwania. Zwiększenie licz by re ali zo wa nych prac ozna czać bę dzie dla wy ko naw ców ko niecz ność roz bu do wy wa nia kadr. Sta le po szu - kiwani będą m.in. wysoko wykwalifikowani inżynierowie i elektromonterzy. Większa liczba kontraktów oznacza też, że zarówno wśród podwykonawców, jak i generalnych wykonawców pojawią się nowe firmy. Wszystkim im warto zatem życzyć osiągnięcia jak najwyższego poziomu doświadczenia i stabilności, tak by rynek składał się wyłącznie z rzetelnych partnerów. FIRMYELEKTROINSTALACYJNE 13

14 SPRZEDAŻ ZEWNĘTRZNA URZĄDZEŃ ELEKTROENERGETYCZNYCH UDZIAŁ W PRZYCHODACH Firma Rodzaj urządzeń Rok Elektrobudowa Elektromontaż Poznań Elektromontaż Rzeszów Elektrotim Mawilux Rozdzielnice nn Rozdzielnice SN Rozdzielnice WN Szafy automatyki Stacje kontenerowe SN/nn Inne urządzenia % 1% 4% 3% 10% % 1% 5% 2% 7% % 1% 0% 0% 0% % 13% 0% 1% 13% % 0% 0% 0% 0% % 0% 0% 0% 0% % 0% 0% 0% 0% % 0% 0% 0% 0% % 0% 0% 0% 3% % 0% 0% 0% 0% % 0% 18% 0% 36% % 0% 17% 0% 29% SKONSOLIDOWANA SPRZEDAŻ ZAGRANICZNA FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH (w tys. zł) Lp. Firma zmiana 2014/ Elektrobudowa ,6% 2. Elektromontaż Rzeszów ,3% 3. Elektromontaż Poznań % Razem ,3% o 1901 (o 1,3%) mniej niż w 2013 r. Nie - znacz ny spa dek jest efek tem słab szej ko - niunk tu ry na ryn ku bu dow la nym w okre sie wcze śniej szym. Z da nych GUS -u wy ni ka jed nak, że w ubie głym ro ku wzro sła licz ba wy da nych po zwo leń na bu do wę miesz kań. Zgod nie z in for ma cja mi Urzę du, wy da no po zwo le nia na bu do wę miesz - kań, co w po rów na niu z ro kiem wcze śniej - szym (kie dy za no to wa no 16% spa dek) ozna cza po pra wę o 13,0%. Mniej upa dło ści wbu dow nic twie Ubie gły rok był pierw szym od kil ku lat, w któ rym na stą pił spa dek upa dło ści w bu - dow nic twie. We dług fir my Eu ler Her mes w ca łym 2014 r. opu bli ko wa no in for ma - JEDNOSTKOWA SPRZEDAŻ ZAGRANICZNA (tys zł.) Lp. Firma cję o 822 ta kich przy pad kach, czy li o 11% mniej niż przed ro kiem. Naj więk - sza po pra wa na stą pi ła w sek to rze bu - dow la nym, jed nak jak wska zu je przed - sta wi ciel fir my ta ki trend mo że oka zać się krót ko trwa ły. Zda niem Eu ler Her mes w seg men cie bu dow la nym wzro sto wi war to ści in we sty cji pu blicz nych, jak i pry - zmiana 2014/ Elektrobudowa ,7% 2. ElektriMont ,8% 3. Elektromontaż Rzeszów ,8% 4. Elektromontaż Poznań ,4% Razem ,8% wat nych (a za po wia da ne są ko lej ne) to - wa rzy szy obec nie spa dek cen za rów no ma te ria łów bu dow la nych, jak i sa mych prac. Ni skie ce ny w bu dow nic twie świad - czą zda niem ana li ty ków o po wta rza - niu się na pew ną ska lę sche ma tu sprzed kil ku lat: wal ki o zle ce nia głów nie w tro - sce je dy nie o bie żą ce wpły wy, a nie 14 FIRMYELEKTROINSTALACYJNE maj 2015

15 STRUKTURA ZATRUDNIENIA W FIRMACH ELEKTROINSTALACYJNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW W ROKU 2014 Firma Elektromonterzy (na budowach) Elektromonterzy (przy produkcji urządzeń) Kadra inżynieryjno-techniczna (na budowach) Kadra inżynieryjno-techniczna (przy produkcji) Sprzedaż i marketing Finanse i administracja Logistyka Inne (jakie) Agat 40% 0% 31% 0% 5% 20% 4% 0% ElektriMont 60% 0% 24% 0% 2% 3% 2% 9% Elektrobudowa 22% 12% 11% 9% 5% 7% 1% 33% Elektromont 50% 0% 20% 0% 15% 10% 5% 0% Elektromontaż Poznań 29% 10% 28% 5% 10% 11% 3% 4% Elektromontaż Rzeszów 49% 9% 18% 4% 1% 9% 1% 9% Elektrotim 34% 6% 30% 3% 11% 13% 2% 1% Mawilux 17% 0% 22% 0% 9% 25% 0% 27% Zeus 32% 3% 9% 1% 10% 19% 2% 24% STRUKTURA ODBIORCÓW FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH W 2014 ROKU Budownictwo przemysłowe Energetyka wytwarzanie energii Energetyka przesył i rozdział energii Budownictwo użyteczności publicznej Obiekty handlowo-magazynowe Obiekty biuro-hotelowe Ochrona środowiska Infrastruktura komunikacyjna Wojsko Inne Agat 30% 0% 30% 0% 0% 0% 0% 15% 20% 5% ElektriMont 18% 0% 0% 0% 3% 74% 4% 0% 1% 0% Elektrobudowa 0% 60% 6% 0% 2% 0% 0% 0% 0% 32% Elektromont 53% 0% 14% 10% 17% 6% 0% 0% 0% 0% Elektromontaż Rzeszów 29% 3% 4% 36% 11% 11% 1% 1% 0% 4% Elektrotim 9% 0% 22% 16% 0% 0% 5% 20% 28% 0% Mawilux 0% 0% 0% 17% 0% 0% 0% 0% 1% 82% Zeus 2% 0% 6% 0% 2% 3% 3% 25% 59% 0% FIRMYELEKTROINSTALACYJNE 15

16 DOSTAWCY FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH Agat Firma ElektriMont producenci, przedstawicielstwa producentów Dostawcy (w kolejności wartości dostaw 1-5) ASE Hilti Legrand Bitner Ergom hurtownie Alfa Elektro Onninen Elektroskandia Fega Amper producenci, przedstawicielstwa producentów Schneider Electric Philips Lighting Control Process Electric Baks Lapp Kabel hurtownie Alfa Elektro Fega Elektroskandia Onninen Dynamik Elektrobudowa producenci, przedstawicielstwa producentów hurtownie ABB Alstom Power Siemens Schneider Electric Fabryka Transformatorów w Żychlinie Elektromont producenci, przedstawicielstwa producentów Eaton Electric Schneider Electric ZG Lighting Elektrobudowa ES-System hurtownie Onninen Fega TIM Ins-El Elektrotek Elektromontaż Rzeszów producenci, przedstawicielstwa producentów Schneider Electric ES-System Electronics Thyssen Group DTS System hurtownie Elektroskandia Kaczmarek Electric Ele-Comp Acel Alfa Elektro Elektrotim Zeus producenci, przedstawicielstwa producentów Siemens Schneider Electric ABB Tele-Fonika Europoles Kromiss hurtownie TIM Elektro-Invest Hurt Solar Ins-El Astat producenci, przedstawicielstwa producentów Schneider Electric Prima Bud Revico hurtownie Elektroskandia Acel Poltel Fega TIM UDZIAŁOWCY WYBRANYCH FIRM Firma Udziałowcy Agat Zbigniew Winkiel 45%, Wojciech Supera 35%, Bożenna Pruska-Wysocka 20% ElektriMont Wiesław Skimina 25%, Maciej Skimina 75% Elektrobudowa Aviva OFE Aviva BZ WBK 12,20%,PKO BP Bankowy OFE 9,85%, OFE PZU "Złota Jesień" 9,57%, AXA OFE 9,41%, ING OFE 6,76%, PTE Allianz Polska 6,31%, MetLife OFE 5,91%, Generali OFE 5,09%, pozostali akcjonariusze 34,90% Elektromont Tadeusz Mazur 35,08%, Zdzisław Kondrat 19,30%, Ekobox 10,06%, Wiesław Charążka 8,28%, Małgorzata Tymińska 7,75%, pozostali 19,53% Elektromontaż Poznań Budimex 50,66%, Budimex Budownictwo 41,65%, Skarb Państwa 7,35%, pracownicy 0,34% Elektromontaż Rzeszów Akcjonariat pracowniczy 100% Elektrotim Krzysztof Folta 15,07%, Aviva OFE Aviva BZ WBK 9,81%, Krzysztof Wieczorkowski 8,22%, Mirosław Nowakowski 6,08%, ING PTE 5,86%, pozostali 54,96% Mawilux Elektrotim 90%, Włodzimierz Macioł 5%, Marek Lukstaedt 5% Zeus Elektrotim 90,46%, osoby fizyczne 9,54% 16 FIRMYELEKTROINSTALACYJNE maj 2015

17 Firma Agat ElektriMont Elektrobudowa Elektromont Elektromontaż Poznań Elektromontaż Rzeszów Elektrotim Mawilux Zeus SPRZEDAŻ KRAJOWA STRUKTURA TERYTORIALNA (dane jednostkowe) Regiony Polski* Udział południowo-zachodni 35% 25% północno-zachodni 16% 15% północno-wschodni 38% 40% południowo-wschodni 11% 20% południowo-zachodni 1% 4% północno-zachodni 0% 0% północno-wschodni 41% 61% południowo-wschodni 58% 35% południowo-zachodni 38% 51% północno-zachodni 11% 6% północno-wschodni 31% 20% południowo-wschodni 20% 23% południowo-zachodni 90% 89% północno-zachodni 10% 11% północno-wschodni 0% 0% południowo-wschodni 0% 0% południowo-zachodni 63% 53% północno-zachodni 22% 24% północno-wschodni 12% 22% południowo-wschodni 3% 1% południowo-zachodni 24% 22% północno-zachodni 6% 0% północno-wschodni 21% 11% południowo-wschodni 49% 67% południowo-zachodni 82% 79% północno-zachodni 10% 13% północno-wschodni 5% 0% południowo-wschodni 3% 8% południowo-zachodni 9% 8% północno-zachodni 15% 30% północno-wschodni 69% 59% południowo-wschodni 7% 3% południowo-zachodni 22% 10% północno-zachodni 57% 60% północno-wschodni 16% 13% południowo-wschodni 5% 17% *Regiony: południowo-zachodni woj. dolnośląskie, śląskie, opolskie, wielkopolskie północno-zachodni woj. zachodnio-pomorskie, pomorskie, kujawsko-pomorskie, lubuskie północno-wschodni woj. warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie południowo-wschodni woj. lubelskie, podkarpackie, świętokrzyskie, małopolskie, łódzkie oren tow ność ca łe go kon trak tu (tak kal - ku lu je przy naj mniej część przed się - biorstw bu dow la nych). Per spek ty wy na naj bli ższe mie sią ce Wob li czu po pra wia ją cej się ko niunk tu - ry go spo dar czej (te go rocz ne pro gno zy o dal szej dy na mi ce wzro stu PKB) oraz dal - szym oży wie niu na ryn ku in we sty cyj nym, fir my elek tro in sta la cyj ne z opty mi zmem pa trzą na naj bli ższe mie sią ce w bra nży. Ich zda niem bę dzie to okres wzmo żo nej pra cy, co po win no prze ło żyć się na dal sza po pra wę sprze da ży. Świad czy o tym m.in. pro gno zo wa ny po ziom przy cho dów za ten rok. Co praw da ta kie da ne prze ka za ła tyl - ko część firm (wie le z nich no to wa nych jest na gieł dzie i nie pre zen tu je ta kich sza cun - ków), jed nak zde cy do wa na więk szość pla - nu je po pra wić ubie gło rocz ne re zul ta ty fi - nan so we (dy na mi ka wzro stów ma być jed - nocyfrowa). Du że na dzie je na dal sze wzro sty bran - ża upa tru je m.in. w sek to rze ener ge tycz - nym, na któ rym kon ty nu owa ne są wie lo - mi lio no we in we sty cje, za rów no w seg - men cie wy twa rza nia, jak i prze sy le i dys - try bu cji ener gii elek trycz nej. Po zy tyw ny wpływ na bra nżę po wi nno mieć ta kże bu dow nic two, w tym seg ment miesz ka - nio wy o czym świad czy wspo mnia ny FIRMYELEKTROINSTALACYJNE 17

18 Agat ElektriMont Lp. Lp. Firma wcze śniej wzrost licz by wy da nych po zwo - leń na bu do wę miesz kań (ze wzglę du na cykl bu do wy, fir my elek tro in sta la cyj - ne na te go ty pu obiek tach wy ko nu ją swo je pra ce naj czę ściej kil ka na ście mie - się cy po roz po czę ciu bu dów). NAKŁADY NA BADANIA I ROZWÓJ nakłady (w tys. zł) (plan) 1. Elektrobudowa 5376 (rozwój) (rozwój) 2. Elektromontaż Poznań b.d. 3. Elektromontaż Rzeszów b.d. 100 (badania), 300 (rozwój) 150 (badania), 500 (rozwój) 4. Zeus 86 (rozwój) 61 (rozwój) NAKŁADY NA ŚRODKI TRWAŁE (INWESTYCJE) Firma b.d. brak danych nakłady (w tys. zł) (plan) 1. Agat ElektriMont Elektrobudowa Elektromont 391 b.d. 5. Elektromontaż Poznań Elektromontaż Rzeszów Elektrotim b.d. 8. Mawilux 127 b.d. 9. Zeus INNE INFORMACJE DOTYCZĄCE FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH Elektromontaż Rzeszów Elektrotim Mawilux Zeus Firma świadczy usługi w zakresie wykonawstwa i projektowania: budownictwa przemysłowego, energetyki, automatyki przemysłowej, przewiertów sterowanych, ochrony środowiska, systemów ochrony katodowej. Realizuje kompleksowe inwestycje pełniąc funkcję generalnego wykonawcy. Projektowanie, dostawa i montaż wszelkiego typu instalacji elektrycznych i niskoprądowych. W oparciu o własne zasoby firma jest w stanie zrealizować kompleksowo nawet najbardziej skomplikowane przedsięwzięcia. ElektriMont świadczy usługi na terenie Polski, Niemiec, Holandii i Francji. Firma prowadzi wykonawstwo instalacji elektrycznych silno- i słaboprądowych, systemów automatyki oraz produkcję stalowych i aluminiowych słupów oświetleniowych, a także rozdzielnic SN i nn. Akcje spółki Elektrotim od kwietnia 2007 r. są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Od 2007 r. Elektrotim tworzy grupę kapitałową, składającą się obecnie z czterech podmiotów: Elektrotim, Procom System, Mawilux i Zeus. Firma realizuje inwestycje lotniskowe związane z budową, modernizacją i konserwacją systemów lotniskowych, tj. instalacje elektryczne nn, SN i teletechniczne, systemy oświetlenia nawigacyjnego, instrumentalne systemy lądowania (ILS), radiolatarnie i inne systemy nawigacyjne. Spółka posiada wysokie kompetencje w zakresie realizacji zadań dla wojska. Posiada odpowiednie koncesje i Świadectwo I stopnia o klauzuli Tajne, NATO Secret, Secret EU. b.d. brak danych Nie bez zna cze nia dla bra nży bę dzie ta kże prze mysł. W ubie głym ro ku sek tor ten za no to wał wzrost o 3,6 % w po rów - na niu z 2013 r. Po pierw szym kwar ta le bie żą ce go ro ku pro duk cja sprze da na prze my słu by ła wy ższa o 5,3%. Wło dzi mierz Ma cioł prezes firmy Mawilux W 2014 ro ku w Pol sce da ło się od - czuć umiar ko wa ne, wy ższe niż w dwóch po przed nich la tach, tem po wzro stu go spo dar cze go. By ło to głów nie spo wo do wa ne przez wzrost po py tu krajowego, zarówno konsumpcyjnego jak i inwestycyj ne go. Wy da je się jed nak, że du ża część firm nie mo - że ubiegłego roku zaliczyć do udanych, m.in. ze względu na niskie marże, czy zatory płatnicze. W branży cały czas panuje duża zmienność i trwa wojna cenowa. Tempowzrostu w2015 roku, obserwując rynek inwestycji wenergetyce, drogownictwie oraz nakolei, powinno być nie znacz nie wy ższe niż wro ku ubie głym. Wzrost go - spodarczy wydaje się, że będzie przyspieszał. Są sygnały, że koniunktura w sektorze budowlanym w bieżącym roku i roku 2016 powinna się poprawić w dużej mierze właśnie zasprawą, realizowanych nacoraz większą skalę, inwestycji w wymienionych wyżej obszarach. Sytuacja na rynku pracy powinna się systematycznie poprawiać, co będzie efektem utrzymującego się stabilnego wzrostu gospodarczego. Spadek bezrobocia sprzyjał będzie wzrostowi wynagrodzeń, które wlatach powinny rosnąć. Jednakże wzrostowi wynagrodzeń będzie towarzyszył wzrost, już przecież niemałych, kosztów zatrudnienia. W okresie kryzysu okazuje się, czy przyjęta przez firmy strategia działania jest gotowa natrudne często radykalne wyzwania. Okres prosperity sprzyja natomiast rewolucyjnym działaniom. Budżet unijny na lata będzie kolejnym poważnym zastrzykiem finansowym. Wy da je się, że ko niunk tu ra nad cho dzi, ale cykl jej trwa - nia będzie napewno krótszy. Wkonsekwencji rynek, który przyzwyczaił się dokonkurowania niskimi cenami musi nauczy się funkcjonować rozsądnie w nowych realiach tak, aby wzrost kosztów funkcjonowania w przyszłości nie okazał się zbyt dużym obciążeniem finansowym. Jed nym z istot niej szych czyn ni ków kształ tu ją cych po ziom ko niunk tu ry w bran - ży elek tro in sta la cyj nej bę dzie rów nież na - pływ środ ków unij nych z no wej per spek - ty wy unij nej na la ta Pol ska jest naj więk szym be ne fi cjen tem tych środ ków. Na sze mu kra jo wi przy zna no aż 105,8 mld eu ro, z cze go na po li ty kę spój no ści aż 72,9 mld eu ro. Uru cho mie - nia no wej pu li na le ży spo dzie wać się wdru giej po ło wie ro ku, a naj praw do po - dob niej w ostat nim kwar ta le. Wob li czu ro sną ce go ryn ku przed fir - ma mi elek tro in sta la cyj nym stoi ogrom ne wy zwa nie, aby w jak naj lep szym stop niu wy ko rzy stać szan se, ja kie nie sie za so bą obec na i przy szła ko niunk tu ra. Tym bar - dziej, że fir my pra cu ją na ni skich ma rżach ioddłu ższe go cza su sy gna li zu ją trud no - ści z po zy ski wa niem i i utrzy ma niem wy - kwa li fi ko wa nej ka dry pra cow ni czej. Tomasz Krześniak 18 FIRMYELEKTROINSTALACYJNE maj 2015

19 zabezpieczenie zapłaty Zabezpieczenie zapłaty za wykonanie robót instalacyjnych 822 upa dło ści pol skich przed się biorstw w ro ku 2014, z cze go oko ło 184 w bra nży bu dow la nej, jed no znacz nie wska zu je, że pro blem za to rów płat ni czych istot nie wpły - wa na ry nek bu dow la ny. Ta ka sy tu acja to przede wszyst - kim wi na nie rze tel nych uczest ni ków ryn ku, któ rzy uisz - cza ją wy na gro dze nie na le żne wy ko naw cy ro bót ze znacz nym opóź nie niem al bo też nie ro bią te go w ogó le. Nie ste ty jed nak pew ną od po wie dzial ność za ta ki stan rze czy po no szą ta kże wy ko naw cy, któ rzy czę sto mó wiąc wprost po zwa la ją się oszu kać nie uczci wym kon tra hen - tom. Wy ko naw cy ci przede wszyst kim nie ko rzy sta ją z do - stęp nych dla nich form za bez pie cze nia płat no ści. Kwe stię za bez pie cze nia płat no ści war to trak to wać sze ro ko. Obok sko rzy sta nia z in stru men tów praw - nych, któ re udo stęp nia pra wo, war to zwró cić uwa gę na ko niecz ność za dba nia ood po wied nie udo ku men to wa nie za - rów no tre ści za wie ra nej umo wy, jak i speł nie nia przez wy ko naw cę wy ni ka ją - cych z niej zo bo wią zań. Przede wszyst kim więc do brze by ło by, aby wy ko naw ca ro - bót in sta la cyj nych za warł z za ma wia ją - cym umo wę na pi śmie. Oczy wi ście, przy drob nych re ali za cjach nie mu si być ona ob szer na. Po win no z niej jed nak wy - ni kać, ja ka jest treść umo wy, ja kie pra - ce ma ją zo stać wy ko na ne i ja kie wy na - gro dze nie jest na le żne wy ko naw cy. Brak pi sem nej umo wy po zo sta wia za wsze du - żo wąt pli wo ści co do jej za war to ści, Budowa galerii karkowskiej (fot. Krak Chem) ana wet co do fak tu jej za war cia. Zmu - sza to wy ko naw cę, któ ry chce od zy skać na le żne mu wy na gro dze nie za po mo cą po stę po wa nia są do we go, do po wo ły wa - nia na do wód swo ich twier dzeń świad - ków, co mo że znacz nie wy dłu żyć i skom - pli ko wać pro ces. Pro to kół od bio ru Dru ga kwe stia do ty czy udo ku men to - wa nia fak tu wy ko na nia ro bót przez wy ko - naw cę. Po to, aby sku tecz nie do cho dzić na le żne go wy na gro dze nia na le ży bo - wiem wy ka zać, że sa me mu speł ni ło się swo je zo bo wią za nia wzglę dem za ma wia - ją ce go. Mo żna to udo wod nić za po mo - cą na le ży cie pod pi sa ne go pro to ko łu od - bio ru ro bót czę ścio we go bądź koń co - we go. Na le ży pod kre ślić, że nie wy star - czy zło że nie na ta kim pro to ko le pod pi su sa me go wy ko naw cy. Mu si się na nim pod pi sać rów nież za ma wia ją cy, a je śli za ma wia ją cym jest jed nost ka or ga ni za - cyj na, to oso ba upo wa żnio na do te go bądź z mo cy pra wa, bądź na pod sta wie peł no moc nic twa. Wy ko naw ca po wi nien za dbać, aby pod pis pod pro to ko łem zło - ży ła wła śnie ta ka oso ba, a nie ja ki kol - wiek pra cow nik za ma wia ją ce go. Nie - przy pil no wa nie tej, wy da wa ło by się, drob nej spra wy mo że w przy szło ści za - owo co wać spo rem po le ga ją cym na tym, że za ma wia ją cy pod nie sie, iż oso ba, któ - ra pod pi sa ła się pod pro to ko łem, nie mia ła kom pe ten cji w tym za kre sie, awkon se kwen cji, że nie do szło do od - bio ru prac. Trze ba za zna czyć, że za ma - wia ją cy nie mo że od mó wić pod pi sa nia pro to ko łu od bio ru ro bót po wo łu jąc się na nie istot ne wa dy wy ko na nych ro bót. Co jed nak, je śli doj dzie do ta kiej od mo - wy? Wów czas na le ży roz wa żyć zło że nie wnio sku o za bez pie cze nie do wo du przed wsz czę ciem po stę po wa nia są do we go, wpo sta ci do wo du z oglę dzin bie głe go. Po za bez pie cze niu ta kie go do wo du, je śli bie gły uzna, że do szło do na le ży te go wy - ko na nia ro bót, mo żna wy stą pić do są du zpo wódz twem w opar ciu rów nież o tak uzy ska ny do wód. Do rę cze nie fak tu ry Ko lej na kwe stia, to do wód do rę cze nia dłu żni ko wi fak tu ry VAT za zre ali zo wa ne ro bo ty. Je śli ter min płat no ści jest okre - ślo ny np. na 7 dni od dnia do rę cze nia fak tu ry, to, aby na stęp nie udo wod nić, że ma się już pra wo do cho dzić od dłu żni ka za pła ty, wy ko naw ca po wi nien dys po no - wać po twier dze niem od bio ru prze sył ki lub wia do mo ści e -ma il z fak tu rą. Na kaz za pła ty w po stę po wa niu na ka zo wym Je śli wy ko naw ca za dba o to, aby dys - po no wać wy żej wska za ną do ku men ta - cją, bę dzie miał szan sę na spraw ną i dość szyb ką win dy ka cję. Wy ko naw ca, któ ry po sia da do ku ment umo wy, do wód wy ko na nia przez sie bie ro bót (pro to kół od bio ru) i do wód do rę cze nia fak tu ry VAT FIRMYELEKTROINSTALACYJNE 19

20 zabezpieczenie zapłaty mo że wno sić o wy da nie przez sąd wy ro - ku w for mie na ka zu za pła ty w po stę po - wa niu na ka zo wym. Dys po nu jąc zaś ta - kim na ka zem wy ko naw ca mo że wsz cząć pro ce du rę za bez pie cze nia się na ma jąt - ku dłu żni ka po mi mo te go, że dłu żnik wnie sie za rzu ty od na ka zu za pła ty, spra - wa tra fi do po stę po wa nia zwy kłe go i bę - dzie się jesz cze to czyć. Mo że to znacz nie uła twić osta tecz ne za spo ko je nie rosz - czeń wy ko naw cy z ma jąt ku dłu żni ka. Wy na gro dze nie za ro bo ty do dat ko we i po dob ne Je śli wy ko naw ca pod pi sze umo wę, z któ rej wy ni ka jed no znacz nie za kres ro - bót, po czym pra ce te wy ko naipo twier - dzi ten fakt w pro to ko le od bio ru, dłu żni - ko wi trud no bę dzie bro nić się przed za - pła tą. Pro blem po ja wia się czę sto w przy pad ku ro bót do dat ko wych, za - mien nych czy też uzu peł nia ją cych. Du żo czę ściej bo wiem są one wy ko na ne bez żad nej do ku men ta cji, w opar ciu o ust ne usta le nia. Nie jest to sy tu acja kom for to - wa dla wy ko naw cy, w szcze gól no ści wów czas, gdy są to ro bo ty do dat ko we za kry te. Wy ko naw ca mo że mieć wów - czas pro ble my za rów no z udo wod nie - niem, że po ro zu miał się z za ma wia ją cym w kwe stii ro bót do dat ko wych (i na ja kich wa run kach), jak i wy ka za niem, iż ro bo ty te wy ko nał. Dla te go war to już w umo wie jed no znacz nie okre ślić za sa dy po stę po - wa nia w przy pad ku, gdy po ja wi się ko - niecz ność wy ko na nia ro bót do dat ko - wych. Zle ce nie ich wy ko na nia przez za - ma wia ją ce go po win no być udo ku men - to wa ne, po dob nie jak ich za kres i war - tość wy na gro dze nia na le żne go wy ko - naw cy za ich wy ko na nie. Po re ali za cji tych ro bót po wi nien zo stać pod pi sa ny od po wied ni pro to kół. Gwa ran cja ban ko wa i ubez pie cze nio wa Gwa ran cja ban ko wa i ubez pie cze nio - wa są istot nym za bez pie cze niem płat no - ści. War to pa mię tać, że je śli da ne ro bo - ty mo żna za kwa li fi ko wać ja ko ro bo ty bu - dow la ne, to wy ko naw ca mo że w ka żdym cza sie żą dać od in we sto ra gwa ran cji za - pła ty wy na gro dze nia. Co do za sa dy udzie la na jest ona wów czas ja ko gwa - ran cja ban ko wa lub ubez pie cze nio wa, choć do pusz czal ne są ta kże dwie in ne for my za bez pie cze nia (w prak ty ce rzad - Budowa kompleksu Sky Tower we Wroclawiu ko spo ty ka ne): akre dy ty wa ban ko wa ipo rę cze nie ban ku udzie lo ne na zle ce - nie in we sto ra. Pra wo do żą da nia za bez pie cze nia w for mie gwa ran cji przy słu gu je wy ko - naw cy bez względ nie i nie mo żna go wy - łą czyć ani ogra ni czyć. Wy ko naw ca mo że żą dać udzie le nia ta kiej gwa ran cji przez ca ły okres re ali za cji umo wy, a nie tyl ko przy jej za wie ra niu. W żą da niu ta kim na - le ży wy zna czyć ter min na przed ło że nie gwa ran cji, nie krót szy niż 45 dni. Je śli za - ma wia ją cy w tym ter mi nie nie udzie li gwa ran cji, wy ko naw cy przy słu gu je pra wa do od stą pie nia od umo wy. Wów czas przyj mu je się, że do od stą pie nia do cho - dzi z wi ny za ma wia ją ce go. Mo że to mieć du że zna cze nie dla wy ko naw cy, je śli w umo wie prze wi dzia no ka rę umow ną za od stą pie nie od umo wy z wi ny za ma - wia ją ce go. Za pła ta pod wy ko naw cy wa run kiem uzy ska nia wy na gro dze nia przez za ma wia ją ce go W przy pad ku in we sty cji re ali zo wa nych przez in sty tu cje pu blicz ne usta wa Pra wo za mó wień pu blicz nych wpro wa dza za - bez pie cze nie za pła ty wy na gro dze nia pod wy ko naw com. Prze pi sy tej re gu la cji sta no wią bo wiem, że umo wa ja ką za - wie ra za ma wia ją cy z ge ne ral nym wy ko - naw cą po win na mieć po sta no wie nie, zgod nie z któ rym za ma wia ją cy wy pła ci te mu wy ko naw cy wy na gro dze nie do pie - ro, gdy ten przed sta wi mu do wo dy, że sam wy pła cił wy na gro dze nie pod wy ko - naw com oraz dal szym pod wy ko naw - com. W sy tu acji, w któ rej wy ko naw ca nie przed sta wi za ma wia ją ce mu wszyst kich do wo dów za pła ty na le żne go pod wy ko - naw com wy na gro dze nia, za ma wia ją cy po wi nien wstrzy mać wy pła tę wy na gro - dze nia za wy ko na ne ro bo ty w czę ści rów - nej su mie kwot wy ni ka ją cych z nie przed - sta wio nych do wo dów za pła ty. Co wię - cej, w przy pad ku uchy la nia się przez wy - ko naw cę od obo wiąz ku za pła ty wy na - gro dze nia pod wy ko naw cy, któ ry za warł za ak cep to wa ną przez za ma wia ją ce go umo wę, to na za ma wia ją cym spo czy wa obo wią zek do ko na nia bez po śred niej za - pła ty przy słu gu ją ce go pod wy ko naw cy wy na gro dze nia (z po mi nię ciem wy ko - naw cy). W przy pad ku do ko na nia ta kiej za pła ty za ma wia ją cy ma obo wią zek po - trą cić kwo tę wy pła co ne go przez sie bie wy na gro dze nia z wy na gro dze nia, ja kie po wi nien wy pła cić wy ko naw cy. Jed no - cze śnie, wie lo krot ne po wta rza nie się ta - kiej sy tu acji mo że sta no wić pod sta wę do od stą pie nia od umo wy w spra wie za - mó wie nia pu blicz ne go przez za ma wia ją - ce go. War to rów nież pa mię tać, że zgod - nie z przy wo ła ną już na wstę pie usta wą Pra wo za mó wień pu blicz nych, ter min za - pła ty pod wy ko naw cy lub dal sze mu pod - wy ko naw cy nie mo że być dłu ższy niż 30 dni od dnia do rę cze nia fak tu ry lub ra - chun ku za wy ko na ne pra ce. So li dar na od po wie dzial ność in we sto ra i wy ko naw cy za za pła tę wy na gro dze nia pod wy ko naw cy W świe tle prze pi sów ko dek su cy wil ne - go umo wa re gu lu ją ca pra ce in sta la cyj - ne mo że być de fi nio wa na w za le żno ści od oko licz no ści da nej spra wy ja ko umo - wa o ro bo ty bu dow la ne al bo umo wa o dzie ło. Zgod nie z art. 647 ko dek su cy - wil ne go przez umo wę o ro bo ty bu dow - la ne wy ko naw ca zo bo wią zu je się do od - da nia prze wi dzia ne go w umo wie obiek - tu, wy ko na ne go zgod nie z pro jek tem i z za sa da mi wie dzy tech nicz nej, a in we - stor zo bo wią zu je się do do ko na nia wy - ma ga nych przez wła ści we prze pi sy czyn - no ści zwią za nych z przy go to wa niem ro - bót, w szcze gól no ści do prze ka za nia te - re nu bu do wy i do star cze nia pro jek tu, oraz do ode bra nia obiek tu i za pła ty umó wio ne go wy na gro dze nia. Z ko lei art. 627 ko dek su cy wil ne go mó wi o tym, że przez umo wę o dzie ło przyj mu ją cy za - mó wie nie zo bo wią zu je się do wy ko na nia ozna czo ne go dzie ła, a za ma wia ją cy do za pła ty wy na gro dze nia. Przed sta wio ne po wy żej roz ró żnie nie ma nie zwy kle istot ne zna cze nie dla za - bez pie cze nia in te re sów wy ko naw cy re ali - zu ją ce go pra ce in sta la cyj ne, któ ry w prak - ty ce prze wa żnie na więk szych in we sty cjach jest pod wy ko naw cą. Dzie je się tak dla te - 20 FIRMYELEKTROINSTALACYJNE maj 2015