Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Marek Głuch

Transkrypt

1 Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych Marek Głuch 1

2 Pojęcie dyscypliny finansów publicznych Dyscyplina finansów publicznych to poŝądany stan związany z przestrzeganiem zespołu norm prawnych, dotyczących szeroko rozumianej gospodarki finansowej, których naruszenie skutkować moŝe pociągnięciem do odpowiedzialności. Choć katalog czynów stanowiących naruszenie dyscypliny finansów publicznych został ustawowo określony, to stwierdzenie popełnienia poszczególnych czynów wiązać się moŝe z naruszeniem bardzo wielu norm prawa znajdujących się zarówno w ustawach, jak i aktach wykonawczych. To oznacza, Ŝe ten sam czyn, wskazany w ustawie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, popełniony moŝe być poprzez róŝne zachowania niezgodne z zakazami albo nakazami wynikającymi z róŝnych przepisów dotyczących gospodarki finansowej. 2

3 Rys historyczny Pojęcie dyscypliny finansów publicznych pojawiło się w polskim systemie prawa w ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (ustawa ta weszła w Ŝycie z dniem 1 stycznia 1999 r.). Wcześniej funkcjonowało pojęcie dyscypliny budŝetowej (zob. np. art. 57 i następne ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budŝetowe). 3

4 Podstawowe akty prawne ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r., Nr 14, poz. 114, ze zm.) - zwana dalej uondfp, ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r., Nr 240, poz. 1429), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lipca 2005 r. w sprawie działania organów orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz organów właściwych do wypełniania funkcji oskarŝyciela (Dz.U. Nr 136, poz. 1143), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lipca 2005 r. w sprawie rejestru prowadzonego przez Główną Komisję Orzekającą w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych (Dz.U. Nr 136, poz. 1144) 4

5 Cel regulacji Zapewnienie: prawidłowego gromadzenia i wydatkowania środków publicznych, przestrzegania zasad i trybu wydatkowania tych środków, prawidłowego regulowania zobowiązań publicznoprawnych, prawidłowego gospodarowania mieniem jednostek sektora finansów publicznych, prawidłowego realizowania obowiązków sprawozdawczych. 5

6 Charakter postępowania Według orzecznictwa sądów administracyjnych postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest szczególnym postępowaniem dyscyplinarnym, odrębnym od innych postępowań (w szczególności administracyjnego) lecz, którego efektem jest rozstrzygnięcie, bez względu na formę i nazwę (orzeczenie, postanowienie), stanowiące decyzję administracyjną podlegającą kontroli sądów administracyjnych. W wyroku z dnia 8 stycznia 2001 (sygn. akt III SA 675/00) Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, Ŝe w postępowaniu o naruszenie dyscypliny finansów publicznych nie mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. 6

7 Zasada odpowiedzialności za czyn określony w ustawie Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ponosi osoba, która popełniła naruszający tę dyscyplinę czyn określony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia (art. 19 ust. 1 uondfp.). Odpowiedzialność ponosi osoba za popełnienie czynu (własne działanie albo zaniechanie). Wyjątkiem od tej zasady jest odpowiedzialność za wydanie polecenia popełnienia czynu. W takim przypadku jednak o poniesieniu odpowiedzialności przesądza samo wydanie polecenia, pod warunkiem jednak, Ŝe skutkiem jego wydania było popełnienie czynu naruszającego dyscyplinę finansów publicznych. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych nie przewiduje zatem, innych prócz sprawstwa i tzw. sprawstwa kierowniczego innych, znanych z prawa karnego form popełnienia naruszenia, takich jak: podŝeganie, pomocnictwo, współsprawstwo. 7

8 cd. Katalog czynów stanowiących naruszenie dyscypliny finansów publicznych został ustanowiony w ustawie. Przez ustawę naleŝy jednak rozumieć nie tylko ustawę o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, ale takŝe inne ustawy (a takŝe przepisy rozporządzeń wydanych na ich podstawie), które zawierają przepisy stanowiące o obowiązkach osób odpowiedzialnych za gospodarkę finansową jednostek Z tego wynika zaś, Ŝe nie moŝe on ulegać rozszerzaniu poprzez wprowadzanie jego uzupełnień w powszechnie obowiązujących aktach prawnych niŝszej rangi niŝ ustawa (ewentualnie rozporządzenie wydane na podstawie ustawy), ani tym bardziej w aktach prawa miejscowego, czy wewnętrznego, w szczególności poprzez wydawanie zarządzeń, okólników czy wytycznych. 8

9 cd. Tylko część zachowań sprzecznych z przepisami prawa (w zakresie gospodarki finansowej) stanowić moŝe równocześnie naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Pozostałe takie zachowania mogą jednak stanowić przedmiot zainteresowania prawa karnego, karnego skarbowego, prawa pracy (w zakresie odpowiedzialności pracowniczej), przepisów dotyczących odpowiedzialności słuŝbowej. MoŜliwy jest takŝe zbieg tych odpowiedzialności. 9

10 Wykładnia przepisów Niedopuszczalne jest uzupełnianie katalogu naruszeń poprzez niewłaściwą (rozszerzającą) wykładnię przepisów prawa dokonywaną przez organy prowadzące postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych i sądy administracyjne. Przypisanie odpowiedzialności skutkuje orzeczeniem w zakresie wymierzenia kary. Stąd wynika nakaz stosowania, w pierwszej kolejności, wykładni logiczno językowej do interpretacji przepisów o zbliŝonym do karnego typie. Powoduje to konieczność takiego interpretowania przepisów, aby wydobyć jego sens opierając się na powszechnie ustalonych (pod względem językowym) znaczeniach słów w nich uŝytych. 10

11 Zasada niedziałania prawa wstecz (lex retro non agit). Nikt nie moŝe ponieść odpowiedzialności za czyn stanowiący naruszenie dyscypliny finansów publicznych według przepisu ustawy, który zaczął obowiązywać po chwili określonego działania bądź zaniechania, chociaŝ obowiązuje w chwili orzekania o odpowiedzialności. 11

12 Zasada prymatu stosowania ustawy nowej (art. 24 ust. 1 uondfp.) Zmiana przepisów warunkujących odpowiedzialność moŝe mieć korzystny lub niekorzystny wpływ na sytuację prawną poszczególnych osób. Zasadą jest prymat ustawy nowej. Obowiązek jej stosowania wyklucza jednak sytuacja, w której przepisy obowiązujące w chwili popełnienia czynu są względniejsze dla sprawcy w porównaniu z przepisami obowiązującymi w czasie orzekania o odpowiedzialności. Poprzez względniejszość ustawy naleŝy rozumieć zarówno stan prawny, z którego wynika, Ŝe osoba nie będzie ponosiła odpowiedzialności w ogóle albo, Ŝe konsekwencją zastosowania konkretnych przepisów będzie inne polepszenie sytuacji tej osoby (np. łagodniejsze wymiar kary). 12

13 cd. W przypadku, w którym przepisy ustawy nowej (obowiązującej w dniu orzekania) są dla sprawcy względniejsze albo przepisy nowej i starej ustawy są równie względne, organy prowadzące postępowanie (rzecznik dyscypliny finansów publicznych i komisje orzekające) mają obowiązek stosować przepisy obowiązujące w czasie orzekania. Proces porównywania stanów prawnych nie moŝe przebiegać w sposób abstrakcyjny. Z samego faktu, Ŝe przepis prawa np. ograniczył pewne obowiązki, złagodził (uprościł) procedurę nie moŝna wnosić, Ŝe jest on względniejszy. Konieczna jest zatem analiza konkretnego zachowania sprawcy w konkretnym stanie prawnym. Dopiero stwierdzenie, Ŝe np. to samo działanie w nowym stanie prawnym stanie prawnym będzie skutkowało poniesieniem odpowiedzialności a w poprzednio obowiązującym nie, upowaŝnia do stosowania przepisów nieobowiązujących. Porównaniu podlegają jedynie normy obowiązujące w momencie popełnienia czynu oraz w momencie rozstrzygania sprawy. Nie mają więc znaczenia (w przeciwieństwie do regulacji w prawie karnym) zmiany dokonywane między datą popełnienia czynu a datą orzekania o odpowiedzialności. 13

14 Zasada odpowiedzialności za czyn zawiniony art. 19 ust. 2 zd. 2 uondfp. po nowelizacji <Nie moŝna przypisać winy, jeŝeli naruszenia nie moŝna było uniknąć mimo dołoŝenia staranności wymaganej od osoby odpowiedzialnej za wykonanie obowiązku, którego niewykonanie lub nienaleŝyte wykonanie stanowi czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych.>

15 Istota zmiany w art. 19 ust. 2 uondfp. - komu moŝna (naleŝy) przypisać winę? W konkretnym stanie faktycznym istnieje moŝliwość zachowania się w sposób nienaruszający dyscypliny finansów publicznych. Zachowania takiego moŝna wymagać od osoby odpowiedzialnej za wykonanie obowiązku, którego niewykonanie lub nienaleŝyte wykonanie stanowi czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych.

16 Istota zmiany w art. 19 ust. 2 uondfp. - komu moŝna (naleŝy) przypisać winę? Ustalenie, czy określonego zachowania moŝna było moŝna wymagać nastąpić winno w sposób zobiektywizowany, poprzez: utworzenie wzorca osoby odpowiedzialnej za wykonanie obowiązku, którego niewykonanie lub nienaleŝyte wykonanie stanowi czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych, dokładającej staranności, której wymaga się od takiej osoby, ustalenie, Ŝe osoba odpowiadająca temu wzorcowi, zachowałaby się w konkretnie ustalonych okolicznościach zgodnie z prawem.

17 cd. Przykład Od zapobiegliwego i ostroŝnego kierownika jednostki moŝna wymagać, by przed podpisaniem umowy zapoznał się rzetelnie z pełną dokumentacją zamówienia publicznego a w razie wątpliwości zwrócił się o ich wyjaśnienie do radcy prawnego, Urzędu Zamówień Publicznych itp.; moŝna takŝe wymagać, aby posiadał wiedzę w zakresie zamówień publicznych i doświadczenie, dzięki którym powstanie uzasadnionych wątpliwości w ogóle będzie moŝliwe. 17

18 Czas popełnienia naruszenia - art. 21 uondfp. Naruszenie dyscypliny finansów publicznych uwaŝa się za popełnione w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany. <Za czas, w którym sprawca zaniechał działania, uwaŝa się dzień następujący po upływie terminu, w którym określone działanie powinno nastąpić.>

19 Okoliczności wyłączające poniesienie odpowiedzialności (kontratypy). Przypadki usprawiedliwiające zachowanie się, które, co do zasady naleŝałoby, uznać za niezgodne z prawem. 19

20 Wyłą łączenie odpowiedzialności - art. 26 uondfp. Nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych działanie lub zaniechanie określone w art. 5-16, którego przedmiotem są środki finansowe w wysokości nieprzekraczającej jednorazowo, a w przypadku więcej niŝ jednego działania lub zaniechania - łącznie w roku budŝetowym, kwoty minimalnej. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku działania lub zaniechania określonego w art. 18 pkt 2 oraz art. 18b i 18c. Kwotą minimalną w rozumieniu ust. 1 jest kwota przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim (...)

21 Wyłą łączenie odpowiedzialności - art. 26 uondfp. po nowelizacji Ustęp 1 reguluje dwa przypadki: - doszło do jednego naruszenia naruszenia, - doszło do więcej niŝ jednego naruszenia. W przypadku więcej niŝ jednego naruszenia sumowaniu nie podlegająśrodki finansowe będące przedmiotem tych naruszeń; sumowaniu podlegają kwoty wg poszczególnych kwalifikacji prawnych. Cezurę stanowi wyłącznie rok budŝetowy. Środki finansowe przedmiot działania lub zaniechania stanowiącego naruszenie. W przypadku naruszenia określonego w art. 16 ust. 1 przedmiotem zaniechania jest wykonanie zobowiązania; wysokośćśrodków finansowych to w tym przypadku wysokość tego zobowiązania (nie odsetek itd.)

22 Wyłą łączenie odpowiedzialności - art. 26 uondfp. po nowelizacji Odpowiednie stosownie w przypadku działania lub zaniechania określonego w art. 18 pkt 2 oraz art. 18b i 18c. To naruszenia, w których przedmiotem działania lub zaniechania nie są bezpośrednio środki finansowe. Przepis nie będzie miał zastosowania np. do nieprzekazania sprawozdania w terminie. W przypadku wykazania w sprawozdaniu danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej, odpowiednie stosowanie sprowadzi się do badania wysokości kwot stanowiących róŝnicę między danymi wynikającymi z ewidencji a wykazanymi w sprawozdaniu. W przypadku naruszenia określonego w art. 18b wysokość wydatku albo zaciągniętego zobowiązania.

23 Działanie lub zaniechanie podjęte wyłącznie w celu ograniczenia skutków zdarzenia losowego (art. 27 uondfp.) Wyłączenie odpowiedzialności moŝe w tym przypadku nastąpić przy spełnieniu następujących przesłanek: nastąpienie zdarzenia losowego, skutkiem tego zdarzenia jest bezpośrednie zagroŝenie Ŝycia, zdrowia ludzi lub zagroŝenie powstaniem szkody niewspółmiernie większej niŝ spowodowana działaniem lub zaniechaniem naruszającym dyscyplinę finansów publicznych, nastąpienie działania lub zaniechania stanowiącego naruszenie dyscypliny finansów publicznych, celem tego działania lub zaniechania, jest wyłącznie ograniczenie skutków zdarzenia losowego, 23

24 cd. Poprzez zdarzenie losowe rozumieć naleŝy zdarzenie wywołane przez czynniki zewnętrzne, którego nie moŝna było przewidzieć z pewnością (art. 27 ust. 2 uondfp.). Są to więc zdarzenia zbliŝone do znanej prawu cywilnemu siły wyŝszej (vis maior). Zewnętrzne pochodzenie czynników wywołujących takie zdarzenie oznacza, Ŝe osoba popełniająca czyn nie ma Ŝadnego wpływu na jego nastąpienie. Zdarzenie losowe skutkować musi wystąpieniem bezpośredniego zagroŝenia Ŝycia, zdrowia ludzi lub zagroŝenia powstaniem szkody niewspółmiernie większej niŝ spowodowana działaniem lub zaniechaniem naruszającym dyscyplinę finansów publicznych. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe wystarczającą przesłanką jest wystąpienie samego zagroŝenia, tyle Ŝe w przypadku (wyłącznie) zagroŝenia Ŝycia, zdrowia ludzi winno ono być bezpośrednie. 24

25 Znikomy stopień szkodliwości dla finansów publicznych (art. 28 uondfp.) KaŜde naruszenie dyscypliny finansów publicznych (określone w art. 5-18a uondfp.) uznane zostało za szkodliwe dla ładu finansów publicznych. Przyjęto jednak, Ŝe pomimo tego, iŝ popełniono naruszenie, jego sprawca nie powinien ponieść odpowiedzialności, jeŝeli stopień szkodliwości tego naruszenia dla ładu finansów publicznych jest znikomy. Nie chodzi więc o porównywanie i analizę poszczególnych naruszeń ujętych w sposób abstrakcyjny, a ocenę konkretnych zachowań sprawców. 25

26 Znikoma szkodliwość dla finansów publicznych - art. 28 uondfp. 1. Nie dochodzi się odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, którego stopień szkodliwości dla finansów publicznych jest znikomy. <1a. Przy ocenie stopnia szkodliwości dla finansów publicznych naruszenia dyscypliny finansów publicznych uwzględnia się wagę naruszonych obowiązków, sposób i okoliczności ich naruszenia, a takŝe skutki naruszenia. (Nowa redakcja nie zmienia treści) <2.Przy ocenie stopnia szkodliwości dla finansów publicznych naruszenia dyscypliny finansów publicznych wywołującego skutki finansowe bierze się pod uwagę w szczególności wysokość skutku finansowego, w tym:> ( )

27 Znikoma szkodliwość dla finansów publicznych - art. 28 uondfp. <3. Przy ocenie stopnia szkodliwości dla finansów publicznych naruszenia dyscypliny finansów publicznych niewywołującego skutków finansowych uwzględnia się w szczególności wagę naruszonych obowiązków oraz sposób i okoliczności ich naruszenia, w tym w przypadku naruszenia dyscypliny finansów publicznych określonego w art. 17 i 17a - sposób naruszenia zasady uczciwej konkurencji lub zasady równego traktowania wykonawców.>

28 Usprawiedliwiona nieświadomość (błąd co do prawa) (art. 23 ust. 1 uondfp.) Co do zasady, kaŝda osoba ponosi skutki swojego niezgodnego z prawem postępowania, bez względu na to, czy zdawała sobie sprawę, Ŝe jej działanie albo zaniechanie stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Regułą jest, Ŝe odpowiedzialność ponieść moŝna takŝe wtedy, gdy popełnia się czyn zabroniony na skutek braku wiedzy, czy umiejętności, pozostając równocześnie w przekonaniu o jego legalności zachowania się. Ustawodawca hołduje więc zasadzie, Ŝe nieznajomość prawa szkodzi. Od tej reguły przewiduje jeden wyjątek, sytuację, w której nieświadomość moŝna uznać za usprawiedliwioną. Często podnoszona okoliczność nieznajomości przepisów prawa nie usprawiedliwia nieświadomości bezprawności zachowania, chyba Ŝe brak tej wiedzy wynika z przyczyn obiektywnych, np. sprawca nie z własnej winy nie mógł na czas zapoznać się z aktem prawnym, do stosowania którego był zobowiązany ze względu na krótki okres czasu od jego uchwalenia do wejścia w Ŝycie (vacatio legis) albo z uwagi na niejednoznaczną, powodującą uzasadnione rozbieŝności interpretacyjne, treść przepisów. 28

29 Niepoczytalność (art. 23 ust. 2 uondfp.) Nie popełnia naruszenia dyscypliny finansów publicznych osoba, która z powodu choroby psychicznej lub innego zakłócenia czynności psychicznych nie mogła w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem. 29

30 Zakres podmiotowy zagadnienia wstępne Decydujący dla określenia, czy konkretna osoba mieści się w zakresie podmiotowym odpowiedzialności jest moment popełnienia czynu (określonego zachowania się). Nie ma więc znaczenia, dla moŝliwości poniesienia odpowiedzialności, sytuacja w której osoba utraciła w późniejszym czasie (między popełnieniem czynu a datą rozstrzygania sprawy) przymiot o tym przesądzający. Zmiana warunków osobistych sprawcy, np. rozwiązanie stosunku pracy, pozbawienie pełnienia funkcji związanej z dysponowaniem środkami publicznymi moŝe być brana pod uwagę tylko przy wymierzaniu kary takiej osobie. 30

31 Zakres podmiotowy odpowiedzialności art. 4 uondfp. po nowelizacji Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają: osoby wchodzące w skład organu wykonującego budŝet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych albo organu zarządzającego podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, lub zarządzającego mieniem tych jednostek lub podmiotów;

32 cd. Odpowiedzialność ponosi osoba (wchodząca w skład organu), uczestnicząca w podejmowaniu uchwały zawierającej polecenie lub upowaŝnienie do popełnienia czynu naruszającego dyscyplinę finansów publicznych, w przypadku nie zgłoszenia sprzeciwu do tej uchwały. Uczestnictwo w podjęciu takiej uchwały traktowane jest jako równoznaczne z wydaniem polecenia działania stanowiącego naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Za zgłoszenie sprzeciwu do uchwały uwaŝa się natomiast zgłoszenie sprzeciwu do uchwały na piśmie albo ustnie do protokołu oraz głosowanie przeciwko uchwale w przypadku głosowania imiennego. Ustalenie osób odpowiedzialnych jest moŝliwe dzięki realizacji zasady jawności finansów publicznych poprzez wprowadzenie obowiązku podejmowania w głosowaniu jawnym, uchwał dotyczących gospodarowania środkami publicznymi 32

33 cd. Jeśli uchwała stanowić będzie polecenie lub upowaŝnienie do popełnienia czynu stanowiącego naruszenie dyscypliny finansów publicznych, tylko zgłoszenie sprzeciwu wyłączy poniesienie odpowiedzialności. NaleŜy jednak podkreślić, Ŝe jako wydanie polecenia traktuje się takŝe upowaŝnienie do określonego działania. Chodzi więc o wszelkie uchwały, na podstawie których organ wykonawczy jednostki umocowany będzie do występowania w imieniu j.s.t. w zakresie w niej wskazanym. Osoba wykonująca taką uchwałę, co do zasady równieŝ moŝe ponieść odpowiedzialność za popełniony czyn. 33

34 Kierownik jednostki Odpowiada za całość gospodarki finansowej jednostki (art. 53 ust. 1 ustawy o finansach publicznych). Kierownik jednostki moŝe ponieść odpowiedzialność zarówno za naruszenie dyscypliny finansów publicznych popełnione w wyniku własnego działania bądź zaniechania (takŝe wskutek wykonania polecenia) jak równieŝ za wydanie polecenia wykonania czynu stanowiącego za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. 34

35 Polecenie Polecenie moŝe przybrać formę tak pisemną jak i ustną. Odpowiadać będzie zatem osoba, która złoŝyła podpis, pod dokumentem zawierającym polecenie lub faktycznie je wydała (art. 29 ust. 1 zd. 2 uondfp.). Forma wydania polecenia, wobec tego, będzie miała jedynie wpływ na moŝliwość udowodnienia wydania polecenia. Przez wydanie polecenia naleŝy tu rozumieć uzewnętrzniony przejaw woli jednej osoby mający na celu spowodowanie określonego zachowania się innej, w przypadku gdy osoby te łączy stosunek podległości słuŝbowej. Tylko bowiem stosunek podległości słuŝbowej powoduje, co do zasady, prawny nakaz wypełnienia tej woli. 35

36 cd. Jeśli wykonanie polecenia skutkowałoby równoczesnym naruszeniem przepisu prawa, a poprzez to naruszeniem dyscypliny finansów publicznych, podwładny zostałby pozbawiony moŝliwości zachowania się zgodnego z prawem. Dlatego moŝe zwolnić się z odpowiedzialności, gdy przed wykonaniem polecenia zgłosił pisemne zastrzeŝenie i, pomimo tego zastrzeŝenia otrzymał pisemne potwierdzenie wykonania polecenia albo polecenie nie zostało odwołane albo zmienione. Jeśli polecenie pochodzi od organu kolegialnego (art. 4 pkt 1 uondfp.), odpowiedzialności nie poniesie osoba, która przed wykonaniem uchwały złoŝyła pisemne zastrzeŝenie i, pomimo tego zastrzeŝenia, otrzymała pisemne potwierdzenie wykonania uchwały lub uchwała nie została uchylona albo zmieniona 36

37 cd. Kwestią dyskusyjną, na tle obowiązującego art. 53 ufp., staje się natomiast moŝliwość przyjmowania obowiązków w zakresie gospodarki finansowej poprzez podpisanie (przyjęcie) przez pracownika zakresu obowiązków. Wymaga się, aby dokument miał formę odrębnego, imiennego upowaŝnienia, Czy zakres obowiązków pracownika spełnia kryterium odrębności skoro zawiera określenie wszystkich podstawowych obowiązków pracownika? Czy przekazanie obowiązków zwalnia kierownika jednostki z odpowiedzialności? 37

38 cd. Jeśli na pełnienie pewnych obowiązków wskazuje regulamin organizacyjny, to przyjęcie obowiązków następuje z dniem nawiązania stosunku pracy związanego z pełnieniem określonej funkcji albo powołaniem na określone stanowisko. MoŜe ono wiązać się takŝe z wejściem w Ŝycie lub zmianą regulaminu organizacyjnego. Jeśli nie wynika ono z regulaminu, to przyjęcie to następuje poprzez złoŝenie podpisu przez pracownika pod odrębnym upowaŝnieniem, innym niŝ zakres obowiązków. 38

39 cd. Jakkolwiek powierzenie określonych obowiązków ma z natury charakter czasowy, to niektóre przepisy szczególne dają moŝliwość (w innych brak jednoznacznego zakazu) kierownikom jednostek sektora finansów publicznych upowaŝniania pracowników do dokonywania konkretnych (nawet pojedynczych czynności) w imieniu jednostki. W takich wypadkach bardzo wątpliwa będzie moŝliwość poniesienia odpowiedzialności przez tych pracowników. UpowaŜnienia takiego nie moŝna bowiem utoŝsamiać z przyjęciem obowiązków w zakresie gospodarki finansowej. NaleŜałoby je raczej traktować jako element umoŝliwiający wykonanie polecenia kierownika jednostki albo innego przełoŝonego. 39

40 Zakres powierzenia obowiązków Zakres, w jakim kierownik jednostki moŝe powierzyć obowiązki poszczególnym pracownikom i tym samym zwolnić się z odpowiedzialności nie został ograniczony. JednakŜe w przypadku czynów związanych z niewypełnianiem obowiązków w zakresie kontroli zarządczej kierownik jednostki, mimo powierzenia obowiązków innemu pracownikowi, moŝe ponieść odpowiedzialność, jeśli nastąpi określony negatywny skutek. 40

41 Zakres podmiotowy odpowiedzialności art. 4 uondfp. po nowelizacji Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają: pracownicy jednostek sektora finansów publicznych lub inne osoby, którym odrębną ustawą lub na jej podstawie powierzono wykonywanie obowiązków w takiej jednostce, których niewykonanie lub nienaleŝyte wykonanie stanowi czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych, z zastrzeŝeniem ust. 2;

42 Główny księgowy (skarbnik) jednostki sektora finansów publicznych Pozycja osób pełniących te funkcje określona została w art. 54 ustawy o finansach publicznych. Głównym księgowym jednostki sektora finansów publicznych jest pracownik, któremu kierownik jednostki powierza obowiązki i odpowiedzialność w zakresie: 1. prowadzenia rachunkowości jednostki; 2. wykonywania dyspozycji środkami pienięŝnymi; 3. dokonywania wstępnej kontroli zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym; 4. dokonywania wstępnej kontroli kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych. 42

43 Zakres podmiotowy odpowiedzialności art. 4 ust. 1 pkt 4 uondfp. po nowelizacji Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają: osoby wykonujące w imieniu podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, czynności związane z wykorzystaniem tych środków lub dysponowaniem tymi środkami. Zmiana usuwa wątpliwości dotyczące moŝliwości ponoszenia odpowiedzialności przez osoby spoza sektora finansów publicznych w związku z definicjąśrodka publicznego.

44 Zakres podmiotowy odpowiedzialności art. 4 ust. 2 uondfp. W przypadku naruszenia dyscypliny finansów publicznych określonego w art. 17 osoba niebędąca pracownikiem jednostki sektora finansów publicznych, której na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych zamawiający powierzył przygotowanie lub przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, działająca jako pełnomocnik zamawiającego, podlega odpowiedzialności za to naruszenie, jeŝeli zamawiający jest jednostką sektora finansów publicznych lub udzielane zamówienie publiczne jest finansowane ze środków publicznych. Art upzp. Zamawiający moŝe powierzyć przygotowanie lub przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia własnej jednostce organizacyjnej lub osobie trzeciej. 3. Podmioty, o których mowa w ust. 2, działają jako pełnomocnicy zamawiającego.

45 Zakres podmiotowy w zakresie gospodarowania środkami zagranicznymi Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych określone w art. 13 podlegają: osoby zobowiązane lub upowaŝnione do działania w imieniu podmiotu, któremu odrębną ustawą lub na jej podstawie albo na podstawie umowy lub w drodze porozumienia powierzono określone zadania związane z realizacją programu finansowanego z udziałem środków pochodzących z budŝetu Unii Europejskiej, niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub innych środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, zwanych dalej "środkami unijnymi lub zagranicznymi"; osoby zobowiązane do realizacji projektu finansowanego z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, którym przekazano środki publiczne przeznaczone na realizację tego projektu lub które wykorzystują takie środki; osoby zobowiązane lub upowaŝnione do działania w imieniu podmiotu zobowiązanego do realizacji projektu finansowanego z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, któremu przekazano środki publiczne przeznaczone na realizację tego projektu lub który wykorzystuje takie środki.

46 Ustawowe wyłączenie po nowelizacji Przepisów ustawy, z zastrzeŝeniem art. 16, nie stosuje się do określania, ustalania, poboru lub wpłaty naleŝności celnych i naleŝności z tytułu podatków i opłat, o których mowa wart. 2 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późno zm.), stanowiących dochody budŝetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, w tym odsetek za zwłokę, a takŝe udzielania ulg i zwolnień w zakresie tych naleŝności.

47 art. 5. ust. 1 pkt 1 uondfp Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest nieustalenie naleŝności Skarbu Państwa, samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo ustalenie takiej naleŝności w wysokości niŝszej niŝ wynikająca z prawidłowego obliczenia. 47

48 cd. Na podstawie przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 uondfp moŝna wyodrębnić dwa naruszenia: o nieustalenie naleŝności w ogóle albo o naliczenie jej w sposób zaniŝony. Przepis dotyczy wszystkich naleŝności z wyjątkiem naleŝności celnych i naleŝności podatkowych stanowiących dochody budŝetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, do których, na podstawie art. 3, przepisów ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych nie stosuje się. 48

49 cd. NaleŜności, ze względu na ich sposób powstania podzielić moŝna na: wynikające bezpośrednio z przepisów prawa, wynikające ze stosunków cywilno prawnych, wynikające ze stosunków administracyjno - prawnych. 49

50 art. 5 ust. 1 pkt 2 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niepobranie lub niedochodzenie naleŝności Skarbu Państwa, samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo pobranie lub dochodzenie tej naleŝności w wysokości niŝszej niŝ wynikająca z prawidłowego obliczenia. 50

51 art. 5 ust. 1 pkt 2 uondfp. Art. 6. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych w art. 42 dodaje się ust. 5 w brzmieniu: 5. Jednostki sektora finansów publicznych są obowiązane, z zastrzeŝeniem ust. 1, do ustalania przypadających im naleŝności pienięŝnych, w tym mających charakter cywilnoprawny, oraz terminowego podejmowania w stosunku do zobowiązanych czynności zmierzających do wykonania zobowiązania.. 51

52 art. 5 ust. 1 pkt 3 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niezgodne z przepisami umorzenie naleŝności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo dopuszczenie do przedawnienia takiej naleŝności. Przepis art. 5 ust. 1 pkt 3 uondfp. zawiera w sobie określenie dwóch naruszeń: niezgodne z przepisami umorzenie oraz dopuszczenie do przedawnienia naleŝności. Naruszenie jakichkolwiek obowiązujących jednostkę sektora finansów publicznych przepisów, dotyczących umarzania naleŝności, powodować moŝe poniesienie odpowiedzialności. 52

53 cd. Dopuszczenie do przedawnienia wiąŝe się z nieskutecznym dochodzeniem naleŝności następującym z przyczyn leŝących po stronie podmiotu do tego zobowiązanego (uprawnionego) kierownika lub innego jego pracownika do tego zobowiązanego, który zaniechał podjęcia przewidzianych prawem czynności (np. zgodnie z art k.c., kaŝdej czynności przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia skutkującej przerwaniem biegu przedawnienia), w szczególności nie podjął czynności zmierzających do wszczęcia postępowania egzekucyjnego albo podjął je, lecz w wyniku błędów lub braku staranności minął termin przedawnienia. 53

54 art. 5 ust. 1 pkt 3 uondfp. po nowelizacji niezgodne z przepisami umorzenie naleŝności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych, odroczenie jej spłaty lub rozłoŝenie spłaty na raty albo dopuszczenie do przedawnienia tej naleŝności.

55 art. 6 pkt 1 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest nieprzekazanie do budŝetu w naleŝnej wysokości pobranych dochodów naleŝnych Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego lub nieterminowe przekazanie tych dochodów (art. 6 pkt 1 uondfp.). Na podstawie ww. przepisu rozróŝnić moŝna dwa rodzaje czynów (naruszeń): przekazanie dochodów w wysokości niŝszej niŝ naleŝna, zaniechanie przekazania dochodów w określonym terminie. UŜycie w treści przepisu słowa lub oznacza, Ŝe naruszeniem tu opisanym będzie teŝ przekazanie dochodów z uchybieniem terminu przekazania i równocześnie w zaniŝonej wysokości. Pojęcie budŝetu odnosi się zaś, zgodnie z art. 2 pkt 1 uondfp., zarówno do budŝetu państwa jak i jednostki samorządu terytorialnego. 55

56 art. 6 pkt 2 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niedokonanie wpłaty do budŝetu w naleŝnej wysokości dochodów przez jednostkę budŝetową, nadwyŝki środków obrotowych przez zakład budŝetowy albo nadwyŝki środków finansowych przez agencję wykonawczą lub nieterminowe dokonanie tej wpłaty. 56

57 Art. 6 uondfp. po nowelizacji Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest: nieprzekazanie w terminie do budŝetu w naleŝnej wysokości dochodów naleŝnych Skarbowi Państwa lub jednostce terytorialnego; niedokonanie w terminie wpłaty do budŝetu w naleŝnej wysokości dochodów przez jednostkę budŝetową, nadwyŝki środków obrotowych przez samorządowy zakład budŝetowy albo nadwyŝki środków finansowych przez agencję wykonawczą.

58 art. 7 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest przeznaczenie dochodów, z wyłączeniem dochodów własnych oraz dochodów gromadzonych na rachunku funduszu motywacyjnego, uzyskiwanych przez jednostkę budŝetową na wydatki ponoszone w tej jednostce. 58

59 art. 8 pkt 1 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów jest przekazanie dotacji z naruszeniem zasad lub trybu jej udzielania. Naruszeniem dyscypliny finansów jest przekazanie lub udzielenie dotacji z naruszeniem zasad lub trybu przekazywania lub udzielania dotacji (w brzmieniu po nowelizacji); 59

60 art. 8 pkt 2 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest nierozliczenie przekazanej dotacji lub nieterminowe rozliczenie tej dotacji. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niezatwierdzenie w terminie przedstawionego rozliczenia dotacji (w brzmieniu po nowelizacji). 60

61 art. 8 pkt 3 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest nieustalenie kwoty dotacji podlegającej zwrotowi do budŝetu. 61

62 art. 9 pkt 1 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest wydatkowanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez udzielającego dotację. 62

63 art. 9 pkt 2 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest nierozliczenie dotacji lub nieterminowe rozliczenie tej dotacji. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest nierozliczenie w terminie otrzymanej dotacji (w brzmieniu po nowelizacji). 63

64 art. 9 pkt 3 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niedokonanie zwrotu dotacji w naleŝnej wysokości lub nieterminowe dokonanie zwrotu tej dotacji. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niedokonanie w terminie zwrotu dotacji w naleŝnej wysokości (w brzmieniu po nowelizacji). 64

65 art. 10 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dokonanie zmiany w budŝecie lub planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych bez upowaŝnienia lub z przekroczeniem zakresu upowaŝnienia. 65

66 art. 11 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dokonanie wydatku ze środków publicznych bez upowaŝnienia albo z przekroczeniem zakresu upowaŝnienia. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do dokonania wydatku powodującego przekroczenie kwoty wydatków ustalonej w rocznym planie finansowym jednostki wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej. 66

67 Art. 11 uondfp. po nowelizacji Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dokonanie wydatku ze środków publicznych bez upowaŝnienia określonego ustawą budŝetową, uchwałą budŝetową lub planem finansowym albo z przekroczeniem zakresu tego upowaŝnienia lub z naruszeniem przepisów dotyczących dokonywania poszczególnych rodzajów wydatków.

68 art. 12 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest przeznaczenie środków rezerwy budŝetowej na inny cel niŝ określony w decyzji o ich przyznaniu. 68

69 art. 13 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest: )przyznanie lub przekazanie środków pochodzących z budŝetu Unii Europejskiej oraz innych środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, nie podlegających zwrotowi, bez zachowania lub z naruszeniem procedur obowiązujących przy ich przyznaniu lub przekazaniu; )przyznanie lub przekazanie środków na realizację zadań Wspólnej Polityki Rolnej bez zachowania procedur obowiązujących przy uruchamianiu tych środków; )wykorzystanie środków, o których mowa w pkt 1, niezgodnie z przeznaczeniem lub niezgodnie z obowiązującymi procedurami 69

70 art. 13 uondfp. po nowelizacji Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest: 1) przyznanie lub przekazanie środków związanych z realizacją programów lub projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych bez zachowania lub z naruszeniem procedur obowiązujących przy ich przyznaniu lub przekazaniu; 2) niedokonanie w terminie przez przyznającego lub przekazującego środki związane z realizacją programów lub projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych rozliczenia tych środków; 3) nieustalenie podlegającej zwrotowi kwoty środków związanych z realizacją programów lub projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych albo ustalenie takiej kwoty w wysokości niŝszej niŝ wynikająca z prawidłowego obliczenia; 4) niedochodzenie podlegającej zwrotowi kwoty środków związanych z realizacją programów lub projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych albo dochodzenie takiej kwoty w wysokości niŝszej niŝ wynikająca z prawidłowego obliczenia; 5) niezgodne z przepisami umorzenie podlegającej zwrotowi kwoty środków związanych z realizacją programów lub projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, odroczenie jej spłaty lub rozłoŝenie spłaty na raty albo dopuszczenie do przedawnienia tej naleŝności;

71 cd. wykorzystanie środków publicznych lub środków przekazanych ze środków publicznych, związanych z realizacją programów lub projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, niezgodnie z przeznaczeniem lub z naruszeniem procedur obowiązujących przy ich wykorzystaniu, w tym: a) procedur określonych przepisami o zamówieniach publicznych - wyłącznie w zakresie określonym wart. 17, b) procedur określonych przepisami o koncesji na roboty budowlane lub usługi - wyłącznie w zakresie określonym wart. 17a; 7) niedokonanie w terminie przez otrzymującego lub wykorzystującego środki publiczne lub środki przekazane ze środków publicznych, związane z realizacją programów lub projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, rozliczenia tych środków; 8) niedokonanie w terminie lub w naleŝnej wysokości zwrotu środków publicznych lub środków przekazanych ze środków publicznych, związanych z realizacją programów lub projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych; 9) nieprzekazanie w terminie lub w naleŝnej wysokości zwracanej kwoty środków publicznych lub środków przekazanych ze środków publicznych, związanych z realizacją programów lub projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, przez podmiot, za pośrednictwem którego zwracane są te środki.

72 art. 14 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niepłacenie przez jednostkę sektora finansów publicznych: 1)składek na ubezpieczenia społeczne, 2)składek na ubezpieczenie zdrowotne, 3)składek na Fundusz Pracy, 4)składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, 5)wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - albo ich opłacenie w kwocie niŝszej niŝ wynikająca z prawidłowego obliczenia lub z przekroczeniem terminu zapłaty. 72

73 art. 14 uondfp. po nowelizacji Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest nieopłacenie w terminie przez jednostkę sektora finansów publicznych: 1) składek na ubezpieczenia społeczne, 2) składek na ubezpieczenie zdrowotne, 3) składek na Fundusz Pracy, 4) składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, 5) wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - albo ich opłacenie w kwocie niŝszej niŝ wynikająca z prawidłowego obliczenia.

74 art. 15 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zaciągnięcie zobowiązania bez upowaŝnienia albo z przekroczeniem zakresu upowaŝnienia do zaciągania zobowiązań jednostki sektora finansów publicznych. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zaciągnięcie zobowiązania bez upowaŝnienia określonego ustawą budŝetową, uchwałą budŝetową lub planem finansowym albo z przekroczeniem zakresu tego upowaŝnienia lub z naruszeniem przepisów dotyczących zaciągania zobowiązań przez jednostkę sektora finansów publicznych (w brzmieniu po nowelizacji). 74

75 art. 16 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niewykonanie zobowiązania jednostki sektora finansów publicznych, którego skutkiem jest zapłata odsetek, kar lub opłat. (ust. 1) Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do niewykonania zobowiązania jednostki, którego termin płatności upłynął, wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej. (ust. 2) 75

76 art. 16 uondfp. po nowelizacji 1. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niewykonanie w terminie zobowiązania jednostki sektora finansów publicznych, w tym obowiązku zwrotu naleŝności celnej, podatku, nadpłaty lub nienaleŝnie opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, którego skutkiem jest zapłata odsetek, kar lub opłat albo oprocentowanie tych naleŝności. 2. Nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych zaniechanie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące obowiązku zwrotu naleŝności celnej, podatku, nadpłaty lub nienaleŝnie opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, jeŝeli zapłata odsetek lub oprocentowanie są związane z czynnościami mającymi na celu ustalenie zasadności zwrotu tych naleŝności.

77 Art. 17 ust. 1 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest udzielenie zamówienia publicznego: 1) wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych; 2) z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych dotyczących: a) przesłanek stosowania trybów udzielenia zamówienia publicznego: negocjacji bez ogłoszenia, z wolnej ręki lub zapytania o cenę, b) obowiązku przekazania lub zamieszczenia ogłoszenia w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, c) obowiązku zawiadomienia Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych; 3) którego przedmiot lub warunki zostały określone w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji; 4) z innym, niŝ wymienione w pkt 1-3, naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych, jeŝeli naruszenie to miało wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. 77

78 Art. 17 ust. 2 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego: 1. bez zachowania formy pisemnej; 2. na czas dłuŝszy niŝ określony w przepisach o zamówieniach publicznych lub na czas nieoznaczony, z wyłączeniem przypadków dopuszczonych w przepisach o zamówieniach publicznych; 3. przed ogłoszeniem orzeczenia przez Krajową Izbę Odwoławczą, z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych. 78

79 Art. 17 ust. 3,4,5,6,7 uondfp. 3. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest uniewaŝnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych, określających przesłanki upowaŝniające do uniewaŝnienia tego postępowania. 4. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niezłoŝenie przez członka komisji przetargowej lub inną osobę występującą w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w imieniu zamawiającego oświadczeń wymaganych przepisami o zamówieniach publicznych. 5. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niewyłączenie z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego osoby podlegającej wyłączeniu z takiego postępowania na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych. 6. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych. 7. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do popełnienia naruszenia dyscypliny finansów publicznych, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2, 3 i 5, wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej. 79

80 Art. 17 uondfp. po nowelizacji Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niezgodne z przepisami o zamówieniach publicznych: 1. opisanie przedmiotu zamówienia publicznego w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję; 2. ustalenie wartości zamówienia publicznego lub jego części, jeŝeli miało to wpływ na obowiązek stosowania przepisów o zamówieniach publicznych albo na zastosowanie przepisów dotyczących zamówienia publicznego o niŝszej wartości; 3. opisanie sposobu dokonania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w sposób niezwiązany z przedmiotem zamówienia lub nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia; 4. określenie kryteriów oceny ofert; 5. nieprzekazanie do ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub niezamieszczenie w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenia o zamówieniu, ogłoszenia o zmianie ogłoszenia o zamówieniu lub ogłoszenia o udzieleniu zamówienia; 6. niezawiadomienie w terminie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o wszczęciu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

81 cd. 1a. Działanie lub zaniechanie określone w ust. 1 nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych, jeŝeli: zostało skorygowane w sposób zapewniający zgodność danej czynności i toku postępowania z przepisami o zamówieniach publicznych; 2) nie doszło do udzielenia zamówienia publicznego. 1b. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest udzielenie zamówienia publicznego: 1) wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych; 2) z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych dotyczących przesłanek stosowania trybów udzielenia zamówienia publicznego: negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki lub zapytania o cenę. 1c. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest naruszenie przepisów o zamówieniach publicznych w inny sposób niŝ określony w ust. 1 i lb, jeŝeli miało ono wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, chyba Ŝe nie doszło do udzielenia zamówienia publicznego.

82 cd. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zawarcie urnowy w sprawie zamówienia publicznego: l) bez zachowania formy pisemnej; 2) na czas dłuŝszy niŝ określony w przepisach o zamówieniach publicznych lub na czas nieoznaczony, z wyłączeniem przypadków dopuszczonych w przepisach o zamówieniach publicznych; 4)przed ogłoszeniem orzeczenia przez Krajową Izbę Odwoławczą, z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych. 3. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest uniewaŝnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych, określających przesłanki upowaŝniające do uniewaŝnienia tego postępowania. 4. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niezłoŝenie przez członka komisji przetargowej lub inną osobę wykonującą czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego po stronie zamawiającego oświadczenia o braku lub istnieniu okoliczności powodujących wyłączenie z tego postępowania. 5. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niewyłączenie z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego osoby podlegającej wyłączeniu z takiego postępowania na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych. 6. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zmiana urnowy w sprawie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych.

83 17a ust.1 uondfp. Art. 17a. 1. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zawarcie umowy koncesji: 1) z koncesjonariuszem, który nie został wybrany zgodnie z przepisami o koncesji na roboty budowlane lub usługi; 2) z naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi dotyczących obowiązku przekazania lub zamieszczenia ogłoszenia w postępowaniu o zawarcie umowy koncesji; 3) której przedmiot lub warunki zostały określone w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji; 4) z innym, niŝ wymienione w pkt 1-3, naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi, jeŝeli naruszenie to miało wpływ na wynik postępowania o zawarcie umowy koncesji. 83

84 17a ust.2 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zawarcie umowy koncesji: 1) bez zachowania formy pisemnej; 2) z pominięciem terminu, w jakim moŝe ona być zawarta, z wyłączeniem przypadków dopuszczonych w przepisach o koncesji na roboty budowlane lub usługi; 3) na czas dłuŝszy niŝ określony w przepisach o koncesji na roboty budowlane lub usługi, z wyłączeniem przypadków dopuszczonych w przepisach o koncesji na roboty budowlane lub usługi; 4) przed ogłoszeniem orzeczenia przez wojewódzki sąd administracyjny w sprawie skargi na czynność wyboru oferty najkorzystniejszej z wyłączeniem przypadku dopuszczonego w przepisach o koncesji na roboty budowlane lub usługi. 84

85 17a ust.3,4,5 uondfp. 3. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest odwołanie postępowania o zawarcie umowy koncesji z naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi. 4. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zmiana umowy koncesji z naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi. 5. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do popełnienia naruszenia dyscypliny finansów publicznych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 i 3, wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej. 85

86 art. 18 pkt 1 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zaniechanie przeprowadzenia lub rozliczenia inwentaryzacji albo przeprowadzenie lub rozliczenie inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, z późn.zm.) 86

87 art. 18 pkt 2 uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niesporządzenie lub nieprzekazanie w terminie sprawozdania z wykonania procesów gromadzenia środków publicznych i ich rozdysponowania albo wykazanie w tym sprawozdaniu danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. 87

88 art. 18 a uondfp. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zaniechanie prowadzenia audytu wewnętrznego w jednostce sektora finansów publicznych do tego zobowiązanej, wskutek niezatrudniania audytora wewnętrznego albo niezawierania umowy z usługodawcą. 88