7. Działalność kontrolna WIOŚ Lublin

Transkrypt

1 7. Działalność kontrolna WIOŚ Lublin Eliza Buszewska-Rydzik, Krystyna Michna (Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie) Zadania i kompetencje Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Lublinie określone są w ustawie z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz. 982 z późn. zm.). Najważniejsze do wykonania zadania z zakresu kontroli przestrzegania prawa ochrony środowiska określają Wytyczne do planowania działalności organów Inspekcji Ochrony Środowiska w 2006 r. zaakceptowane przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Przyjęte przez WIOŚ do realizacji CELE KONTROLNE to: 1. Przestrzeganie wymogów ochrony środowiska przez prowadzących instalacje wymagające uzyskania pozwolenia zintegrowanego Dyrektywa 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń. 2. Przestrzeganie wymogów w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych. 3. Wypełnianie wymogów w zakresie ochrony wód przez Zakłady Gospodarki Komunalnej, w tym nadzór nad wdrażaniem Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK). 4. Realizacja Dyrektywy Rady 91/676/EWG w sprawie ochrony wód przed zanieczyszczeniem powodowanym przez azotany pochodzące ze źródeł rolniczych, zwanej Dyrektywą azotanową. 5. Wypełnianie wymagań ochrony środowiska przez prowadzących instalacje energetyczne i technologiczne, w tym przestrzeganie wymagań Dyrektywy UE 1999/13/WE w sprawie ograniczenia lotnych związków organicznych (LZO). 6. Przestrzeganie wymagań w zakresie postępowania z substancjami zubażającymi warstwę ozonową zawartych w rozporządzeniu (WE) Nr 2037/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady. 7. Przestrzeganie obowiązków w zakresie ochrony przed hałasem. 8. Przestrzeganie wymagań w zakresie promieniowania elektromagnetycznego. 9. Wypełnianie wymogów w zakresie gospodarki odpadami wytwarzanie, unieszkodliwianie, odzysk i transport realizacja Dyrektywy 75/442/WE w sprawie odpadów i Dyrektywy 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych. 10. Ocena eksploatacji składowisk i spalarni odpadów ocena dostosowania składowisk do wymogów ustawy o odpadach i ocena stopnia wdrożenia Dyrektywy Rady 99/31/WE w sprawie składowisk odpadów oraz wypełnianie wymagań ochrony środowiska przez podmioty zarządzające składowiskami i spalarniami odpadów. 11. Wypełnianie obowiązków wynikających z ustawy o międzynarodowym obrocie odpadami i Rozporządzenia Rady (EWG) Nr 259/93 w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów w obrębie Wspólnoty Europejskiej oraz poza jej obszar. 12. Przestrzeganie przepisów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz gospodarowania niektórymi odpadami i uiszczania opłaty produktowej ocena wdrażania Dyrektywy 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. 13. Spełnianie przez wyroby zasadniczych wymagań ujętych w Dyrektywie 2000/14/WE i Dyrektywie 94/62/WE Nadzór rynku. 14. Ocena wypełniania obowiązków w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi. 149

2 15. Ocena spełniania wymogów ochrony środowiska przez stacje demontażu pojazdów Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE w sprawie wyeksploatowanych pojazdów. 16. Przestrzeganie wymagań ochrony środowiska przez podmioty ubiegające się o wydanie stosownych zaświadczeń i informacji. 17. Wypełnianie wymogów ochrony środowiska przez obiekty Wojska Polskiego. 18. Ocena wypełniania przez inwestorów wymagań ochrony środowiska. 19. Realizacja obowiązków wynikających z przeciwdziałania poważnym awariom w zakładach, w tym: o zwiększonym ryzyku, o dużym ryzyku. 20. Przestrzeganie przepisów o substancjach i preparatach chemicznych w zakresie zagrożeń dla środowiska, a także środkach ochrony roślin. 21. Przestrzeganie obowiązków wynikających z ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym W 2006 r. zaplanowano do wykonania 900 kontroli. Przeprowadzono 1228 kontroli w 1077 zakładach, w tym 214 kontroli interwencyjnych. 299 kontroli połączonych było z pomiarami. W trakcie 736 kontroli stwierdzono naruszanie wymogów ochrony środowiska. 7.1.Realizacja celów kontrolnych Przestrzeganie wymogów ochrony środowiska przez prowadzących instalacje wymagające uzyskania pozwolenia zintegrowanego Dyrektywa 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń W ramach realizacji tego celu przeprowadzono kontrole w 38 jednostkach, prowadzących instalacje, których funkcjonowanie ze względu na rodzaj i skalę prowadzonych w nich działalności, może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Kontrolami, które w większości miały charakter kontroli kompleksowych i dotyczyły wszystkich komponentów środowiska objęto podmioty, które uzyskały pozwolenia zintegrowane w latach 2004 i W czasie działań kontrolnych przeprowadzono 14 pomiarów, które nie wykazały przekroczeń warunków określonych w pozwoleniach. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano 26 zarządzeń pokontrolnych, udzielono 13 pouczeń oraz nałożono 1 mandat. Uchybienia dotyczyły głównie gospodarki odpadami, tj. m.in.: przekazywania odpadów odbiorcom nie posiadającym zezwolenia na ich zbieranie, przekraczania dopuszczalnej rocznej ilości wytwarzanych odpadów, nieprawidłowości w prowadzeniu ewidencji odpadów, magazynowania odpadów z przekroczeniem okresu wyznaczonego na ich magazynowanie. Inne stwierdzane nieprawidłowości dotyczyły m.in.: nie realizowania obowiązku badań ścieków oczyszczonych odprowadzanych do środowiska z eksploatowanych oczyszczalni, magazynowania gnojowicy w zbiornikach otwartych (lagunach) bez przykrycia, 150

3 nie prowadzenia i nie przekazywania właściwym organom ewidencji zawierających informacje o zakresie korzystania ze środowiska bądź nie uwzględnianie w danych do naliczania opłat wszystkich rodzajów zanieczyszczeń, nie wnoszenia opłat za korzystanie ze środowiska. W województwie lubelskim funkcjonują 84 zakłady zobowiązane do posiadania pozwolenia zintegrowanego, eksploatujące 104 instalacje. Do r. pozwolenie powinno uzyskać 55 zakładów istniejących, tj. 72 instalacje. Pozwolenie uzyskało 45 zakładów istniejących, eksploatujących 60 instalacji. Pozwolenie zintegrowane powinno także uzyskać 8 zakładów eksploatujących 9 nowych instalacji. Do dnia r. pozwolenie uzyskało 7 zakładów eksploatujących 7 instalacji. Zakłady, które nie uzyskały pozwolenia zintegrowanego w wyznaczonym terminie skorzystały z przysługującego im prawa wystąpienia, zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 113, poz. 954) o przesunięcie terminu usunięcia naruszenia, polegającego na braku pozwolenia zintegrowanego Przestrzeganie wymogów w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych Realizując ten cel, kontrolą objęte zostały podmioty mające znaczący wpływ na jakość wód ze względu na odprowadzanie dużej ilości ścieków oczyszczonych lub oczyszczonych w stopniu niedostatecznym. Przeprowadzono 188 kontroli w 187 podmiotach, w trakcie, których wykonano 144 pomiary jakości odprowadzanych ścieków. W 11 przypadkach stwierdzono naruszenie wymagań pozwoleń wodno-prawnych w zakresie dopuszczalnych stężeń wskaźników zanieczyszczeń, za co wymierzono karę biegnącą. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano 89 zarządzeń pokontrolnych, zastosowano 33 pouczenia i nałożono 4 mandaty karne. Głównym problemem w zakresie gospodarki ściekowej był fakt, że część oczyszczalni nadal należy do obiektów posiadających przestarzałe technologie, o niskim stopniu redukcji zanieczyszczeń, co powoduje naruszanie warunków dopuszczalnych określonych w pozwoleniach wodno-prawnych. Natomiast nowe, oddawane do eksploatacji oczyszczalnie są niedociążone hydraulicznie z powodu braku systemów kanalizacyjnych. W zakresie przestrzegania wymogów oszczędnej gospodarki zasobami wodnymi nie stwierdzono nieprawidłowości związanych z przekroczeniem ilości pobieranej wody. W kilku przypadkach uchybienia dotyczyły braku uregulowania stanu formalno-prawnego w zakresie poboru wody, niewłaściwej eksploatacji urządzeń służących do poboru wody oraz niewłaściwego oznakowania stref ochronnych ujęć wody Wypełnianie wymogów w zakresie ochrony wód przez Zakłady Gospodarki Komunalnej, w tym nadzór nad wdrażaniem Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK) W ramach zaplanowanych działań przeprowadzono 44 kontrole, w tym 29 kontroli podmiotów w zakresie realizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Wykonano 37 pomiarów jakości odprowadzanych ścieków, z czego w 4 przypadkach stwierdzono przekraczanie dopuszczalnych wskaźników zanieczyszczeń. Wydano 10 zarządzeń pokontrolnych, nałożono 2 mandaty karne oraz skierowano 3 wystąpienia do organów samorządowych. W ramach powyższego celu kontrolą objęto gminy oraz inne jednostki organizacyjne wykonujące zadania inwestycyjne z zakresu oczyszczania ścieków. 151

4 Analizując realizację tych przedsięwzięć ustalono stopień wdrażania KPOŚK i stwierdzono, że: 14 aglomeracji ukończyło inwestycje osiągając efekt ekologiczny, 2 aglomeracje (Nałęczów i Terespol) nie przystąpiły do wykonania inwestycji, z powodu braku środków finansowych; planowany termin rozpoczęcia prac na tych oczyszczalniach przewidziany jest w 2007 r., w przypadku 13 aglomeracji terminy realizacji przedsięwzięć zostały określone do 2010 r. W większości przypadków realizowane były modernizacje, połączone z rozbudową istniejących oczyszczalni. Nową gminną oczyszczalnię oddano do użytku w Jastkowie, natomiast we Frampolu i Bełżcu zakończony został pierwszy etap budowy Realizacja Dyrektywy azotanowej Kontrolą objęto gospodarstwa rolne zlokalizowane na terenie obszaru szczególnie narażonego w gminie Komarówka Podlaska. Przeprowadzono 8 kontroli w 8 gospodarstwach rolnych znajdujących się w rejestrze gospodarstw monitorowanych. Czynności kontrolne ukierunkowane były na sprawdzenie realizacji zadań obowiązkowych wynikających z Programu działań mającym na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych dla obszaru szczególnie narażonego w gminie Komarówka Podlaska, określonego w drodze rozporządzenia Nr 5/2003 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 17 grudnia 2003 r.. W trakcie czynności kontrolnych zwracano uwagę na sposób przechowywania, wykorzystywania i zagospodarowania nawozów naturalnych oraz kontrolowano dokumentację prowadzoną przez rolników. Dokonano również rozpoznania w zakresie podejmowania przez rolników przedsięwzięć polegających na wyposażeniu gospodarstw rolnych w urządzenia do przechowywania i gromadzenia nawozów naturalnych. W wyniku stwierdzonych w czasie kontroli naruszeń udzielono 7 pouczeń oraz wydano 7 zarządzeń pokontrolnych. Do najczęściej powtarzających się uchybień należały: składowanie obornika w pryzmach bezpośrednio na gruncie, gromadzenie i przechowywanie obornika w budynkach inwentarskich o nieutwardzonym lub częściowo utwardzonym podłożu, wypompowywanie i wywożenie ścieków bytowych na pola, nabywanie lub przekazywanie nadwyżki nawozów naturalnych bez stosownej umowy oraz nie prowadzenie lub nierzetelne prowadzenie kart dokumentacyjnych pól Wypełnianie wymagań ochrony środowiska przez prowadzących instalacje energetyczne i technologiczne, w tym przestrzeganie wymagań Dyrektywy UE 1999/13/WE w sprawie ograniczenia lotnych związków organicznych (LZO) Kontrolami objęto podmioty, które są zobowiązane do posiadania uregulowań formalno-prawnych w postaci pozwoleń sektorowych bądź zgłoszeń w zakresie wprowadzania zanieczyszczeń do powietrza, zarówno ze źródeł energetycznych jak i technologicznych. Przeprowadzono 122 kontrole, w trakcie których wykonano 52 pomiary. Wyniki pomiarów w 3 przypadkach wykazały przekroczenie standardów emisyjnych dwutlenku azotu z instalacji energetycznego spalania paliw. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości nałożono 6 mandatów karnych, w 28 przypadkach zastosowano pouczenie oraz wydano 50 zarządzeń pokontrolnych. 152

5 Zarządzenia dotyczyły głównie: poprawy stanu technicznego urządzeń ochrony powietrza, uregulowania stanu prawnego w zakresie wprowadzania zanieczyszczeń do powietrza, prowadzenia ewidencji rodzaju i ilości wprowadzanych do powietrza gazów lub pyłów oraz przekazywania ewidencji właściwym organom, w tym również do WIOŚ, wnoszenia opłat, prowadzenia pomiarów lub przekazywania ich do organu wydającego pozwolenie oraz do WIOŚ Przestrzeganie wymagań w zakresie postępowania z substancjami zubażającymi warstwę ozonową zawartych w rozporządzeniu (WE) Nr 2037/2000 Parlamentu Europejskiego Rady z dnia 29 czerwca 2000 r. Przeprowadzone w ramach powyższego celu kontrole dotyczyły oceny realizacji wypełniania obowiązków wynikających z ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową (SZWO) (Dz. U. Nr 121, poz z późn. zm.) oraz obowiązujących w tym zakresie rozporządzeń wykonawczych wydanych przez Ministra Gospodarki i Pracy. Skontrolowano 92 podmioty zajmujące się serwisowaniem urządzeń i instalacji zawierających substancje kontrolowane oraz obrotem SZWO. Kontrolą objęto również użytkowników urządzeń i instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych zawierających SZWO. Najczęściej stwierdzane podczas kontroli nieprawidłowości to: brak ewidencji substancji kontrolowanych, brak pełnego wyposażenia technicznego przy wykonywaniu działalności związanej z substancjami kontrolowanymi, nie przekazywanie informacji zawartych w prowadzonej ewidencji do Biura Ochrony Warstwy Ozonowej w Warszawie, brak lub nieprawidłowe oznakowanie urządzeń, brak lub nieprawidłowe prowadzenie kart obsługi technicznej i naprawy urządzeń i instalacji, brak okresowych przeglądów szczelności urządzeń i instalacji zawierających SZWO, prowadzenie przez serwisantów kontroli szczelności niezgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu, nie ustalanie i nie uiszczanie opłat za emisję SZWO do powietrza. W wyniku przeprowadzonych kontroli wydano 45 zarządzeń pokontrolnych, nałożono 4 mandaty karne i zastosowano 29 pouczeń. Ustalenia kontroli pozwalają stwierdzić, iż nastąpiła poprawa w zakresie przestrzegania przepisów ww. ustawy. W znaczącej większości podmioty prowadzące działalność serwisową posiadają niezbędne kwalifikacje, w tym zakresie (świadectwa kwalifikacji) Przestrzeganie obowiązków w zakresie ochrony przed hałasem W ramach realizacji niniejszego celu w 25 jednostkach przeprowadzono kontrole w zakresie ochrony przed hałasem. Kontrolami objęto zakłady, z których emitowany hałas stanowił w latach poprzednich przedmiot interwencji mieszkańców oraz te zakłady, które stanowiły potencjalne źródła hałasu. Wykonano 24 pomiary emisji hałasu do środowiska i stwierdzono 4 przekroczenia. W 2 przypadkach wystąpiły przekroczenia w stosunku do warunków pozwoleń i w związku z tym podmiotom zostały ustalone kary biegnące. 153

6 W pozostałych przypadkach stwierdzono przekroczenie wielkości dopuszczalnych w stosunku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 178, poz. 1841). Zgodnie z obowiązującymi procedurami informacja o stwierdzonych przekroczeniach została przekazana do właściwych organów, celem oceny stanu akustycznego środowiska w rejonie tych obiektów i wydania pozwoleń. Ponadto wydano 2 zarządzenia pokontrolne. W 3 zakładach wykonywane były przedsięwzięcia w zakresie ograniczenia ponadnormatywnej emisji hałasu do środowiska Przestrzeganie wymagań w zakresie promieniowania elektromagnetycznego Tutejszy Inspektorat prowadzi Ewidencję obiektów emitujących promieniowanie niejonizujące. Obejmuje ona aktualnie 499 obiektów zlokalizowanych na terenie województwa lubelskiego. Ewidencja jest aktualizowana na bieżąco, na podstawie przedkładanych do WIOŚ zawiadomień o zamiarze przystąpienia do użytkowania, sprawozdań z przeprowadzonych badań natężenia pól elektromagnetycznych oraz decyzji administracyjnych. Wykonano 14 kontroli, którymi objęto łącznie 21 obiektów, w tym 19 stacji bazowych telefonii komórkowej oraz 2 radiowo-telewizyjne centra nadawcze. W trakcie wszystkich kontroli dokonywano pomiarów pól elektromagnetycznych, w wyniku których nie stwierdzono przekroczeń poziomów dopuszczalnych Wypełnianie wymogów w zakresie gospodarki odpadami wytwarzanie, unieszkodliwianie, odzysk i transport realizacja Dyrektywy 75/442/WE w sprawie odpadów i Dyrektywy 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych Przedmiotem kontroli było ustalenie ilości i rodzajów wytwarzanych odpadów oraz zakresu i prawidłowości wymaganych uregulowań prawnych, a także sposobu gospodarowania odpadami. W ramach omawianego celu przeprowadzono 260 kontroli, w tym 26 kontroli podmiotów prowadzących odzysk lub unieszkodliwianie odpadów. Kontrolą objęto wytwórców odpadów oraz podmioty prowadzące działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania, a także zbierania i transportu odpadów. W wyniku działań pokontrolnych wydano 131 zarządzeń pokontrolnych, w tym 10 zarządzeń dla podmiotów prowadzących odzysk lub unieszkodliwianie odpadów. Ponadto skierowano 20 wystąpień do organów ochrony środowiska lub innych organów administracji o podjęcie postępowania wg posiadanych kompetencji. Za stwierdzone podczas kontroli nieprawidłowości inspektorzy WIOŚ wymierzyli 10 mandatów. Do najczęściej powtarzających się nieprawidłowości stwierdzanych w kontrolowanych jednostkach należało: brak uregulowań formalno-prawnych w zakresie gospodarki odpadami, niewłaściwie prowadzona ewidencja odpadów lub jej brak, nie przedkładanie informacji do marszałka województwa o wytwarzanych odpadach i o sposobach gospodarowania nimi, brak segregacji odpadów lub jej prowadzenie w sposób niewystarczający, w tym mieszanie odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne, niewłaściwy sposób magazynowania odpadów. 154

7 Ocena eksploatacji składowisk i spalarni odpadów ocena dostosowania składowisk do wymogów ustawy o odpadach i ocena stopnia wdrożenia Dyrektywy Rady 99/31/WE w sprawie składowisk odpadów oraz wypełnianie wymagań ochrony środowiska przez podmioty zarządzające składowiskami i spalarniami odpadów W ramach niniejszego celu przeprowadzono 54 kontrole w 52 podmiotach zarządzających składowiskami oraz kontrolę spalarni odpadów medycznych. Z przeprowadzonych kontroli wynika, że dla 19 podmiotów wydana została decyzja nakazująca dostosowanie składowiska do wymogów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.). Decyzję zatwierdzającą instrukcję eksploatacji składowiska posiada 49 podmiotów, w 2 przypadkach ww. decyzja nie jest wymagana, gdyż składowiska znajdują się fazie rekultywacji. Na 36 składowiskach prowadzony jest monitoring. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości WIOŚ wydał 30 zarządzeń pokontrolnych oraz skierował 15 wystąpień do organów ochrony środowiska. Do najczęściej powtarzających się uchybień należały: brak decyzji zezwalającej na unieszkodliwianie odpadów poprzez składowanie na składowisku, niewłaściwie zorganizowane składowanie odpadów na terenie obiektów, brak badań monitoringowych lub prowadzenie monitoringu w niepełnym zakresie, brak podstawowych charakterystyk odpadów umieszczanych na składowiskach, zanieczyszczenie odpadami terenów wokół składowisk. Kontrola spalarni prowadzona była w ramach ogólnokrajowego cyklu kontrolnego Ocena spełniania wymogów ochrony środowiska przez spalarnie odpadów medycznych i weterynaryjnych oraz oceny funkcjonowania autoklawów. Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie eksploatacji spalarni Wypełnianie obowiązków wynikających z ustawy o międzynarodowym obrocie odpadami i Rozporządzenia Rady (EWG) Nr 259/93 w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów w obrębie Wspólnoty Europejskiej oraz poza jej obszar W ramach sprawowania nadzoru nad prawidłowością gospodarki odpadami, będącymi przedmiotem transgranicznego przemieszczania odpadów, WIOŚ przeprowadził 4 kontrole w Cementowni CHEŁM S.A. w Chełmie i Cementowni REJOWIEC S.A. w Rejowcu Fabrycznym, w tym 2 z udziałem pracowników Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie (GIOŚ). Cementownie te posiadają pozwolenia zintegrowane zezwalające na prowadzenie działalności w zakresie odzysku energetycznego odpadów w postaci paliwa alternatywnego (kod ), są również odbiorcami ww. odpadów pochodzących z zagranicy. Nie stwierdzono naruszania warunków określonych przepisami ustawy z dnia 30 lipca 2004 r. o międzynarodowym obrocie odpadami (Dz. U. Nr 191, poz. 1956) i Rozporządzenia Rady (EWG) nr 259/93 oraz decyzji GIOŚ. Na wniosek Urzędu Celnego w Zamościu Oddziału Celnego w Dorohusku, pracownicy WIOŚ dwukrotnie uczestniczyli na drogowym przejściu granicznym w Dorohusku w procedurze odprawy transportu produktu pochodzącego z przetworzonych odpadów (granulat gumy ze zużytych opon) z Litwy. Produkt miał być dostarczony dla odbiorcy na Ukrainie (tranzytem przez Polskę). 155

8 Ponadto, na wniosek Urzędu Celnego w Lublinie Oddziału Celnego w Lublinie, pracownicy WIOŚ brali udział w oględzinach pojazdów samochodowych importowanych do Polski, których charakter uszkodzeń wskazywał, że należy je uznać za odpad. Po dokonaniu oględzin 12 pojazdów oraz po przeanalizowaniu przedstawionych dokumentów w 9 przypadkach stwierdzono, że przedmiotowe samochody wypełniają definicję odpadu zawartą w art. 3 ustawy o odpadach, a ich przywóz do Polski podlega przepisom Rozporządzenia Rady EWG Nr 259/93 w sprawie nadzoru i kontroli przemieszczania odpadów w obrębie, do Wspólnoty oraz poza jej obszar. Dalsze postępowanie w sprawie nielegalnego przywozu odpadów na teren województwa lubelskiego prowadzone było przez GIOŚ, który wydał 7 decyzji nakładających na odbiorców odpadów w postaci używanych pojazdów obowiązek przekazania ich do stacji demontażu posiadającej wszelkie wymagane prawem zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie demontażu pojazdów Przestrzeganie przepisów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz gospodarowania niektórymi odpadami i uiszczania opłaty produktowej ocena wdrażania Dyrektywy 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych W ramach powyższego celu przeprowadzono 48 kontroli w 47 jednostkach, w wyniku których wydano 22 zarządzenia pokontrolne, zastosowano 7 pouczeń, skierowano 3 wystąpienia, w tym 1 do marszałka województwa oraz 2 do Państwowej Inspekcji Handlowej. Do najczęstszych nieprawidłowości należały: nie składanie marszałkowi województwa: rocznego sprawozdania zawierającego informacje o osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu, zawiadomienia o rozpoczęciu lub likwidacji działalności bądź o zmianach w działalności polegającej na wytwarzaniu lub imporcie produktów w opakowaniach, brak dodatkowej ewidencji umożliwiającej ustalenie uzyskanych poziomów odzysku i recyklingu, nie naliczanie i nie wpłacanie opłaty produktowej. Przeprowadzone kontrole wykazują, że coraz więcej przedsiębiorców powierza realizację obowiązków zapewnienia odzysku odpadów opakowaniowych organizacjom odzysku bądź podmiotom trzecim. Ponadto spełnianie przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639 z późn. zm.) i ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638 z późn. zm.) sprawdzono w ramach 2 ogólnokrajowych cyklów kontrolnych GIOŚ, tj.: Cykl kontrolny organizacji odzysku i dokonujących recyklingu odpadów opakowaniowych w ramach cyklu skontrolowano: 5 recyklerów odpadów opakowaniowych i 1 pośrednika zajmującego się zbiórką i transportem ww. odpadów. Do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości należały: niekompletna ewidencja odpadów (brak kart ewidencji wszystkich zbieranych odpadów), nie przedłożenie Marszałkowi Województwa Lubelskiego zbiorczego zestawienia o rodzajach i ilościach odpadów wytworzonych, zebranych i poddanych odzyskowi, posługiwanie się niewłaściwym kodem odpadów, prowadzenie działalności w oparciu o źle wydane zezwolenie. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowości wydano 3 zarządzenia pokontrolne, 2 pouczenia, 2 wystąpienia do organów samorządowych oraz 1 mandat karny. 156

9 Przestrzeganie wymagań ochrony środowiska w związku ze stosowaniem środków ochrony roślin oraz nawozów (z wyłączeniem nawozów naturalnych) w rolnictwie w ramach sprawdzenia postępowania z odpadami opakowaniowymi po środkach niebezpiecznych przeprowadzono 14 kontroli obejmujących jednostki prowadzące obrót środkami ochrony roślin oraz gospodarstwa rolne stosujące ww. środki. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano 4 zarządzenia pokontrolne, dokonano 7 pouczeń oraz wystosowano 4 wystąpienia do organów w trybie art. 16 ust. 2 ustawy o IOŚ Spełnianie przez wyroby zasadniczych wymagań ujętych w Dyrektywie 2000/14/WE i Dyrektywie 94/62/WE Nadzór rynku W ramach celu skontrolowano 40 podmiotów, w tym: producentów produktów w opakowaniach, sprzedawców hurtowych opakowań, producentów urządzeń emitujących hałas do środowiska, sprzedawców hurtowych i detalicznych ww. urządzeń. Kontroli poddano 122 wyroby: 33 opakowania i 89 urządzeń. Szczególną uwagę w przypadku opakowań zwrócono na ich oznakowanie i zawartość w nich metali ciężkich. Urządzenia skontrolowano pod kątem posiadania odpowiedniego oznakowania i wymaganej dokumentacji. W trakcie kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości: brak oznakowania Lwa (gwarantowanego poziomu mocy akustycznej), naniesienie oznakowania Lwa niezgodnego z obowiązującym wzorem, brak kopii deklaracji zgodności w dokumentacji dołączonej do wyrobu, dołączenie do produktu niekompletnej deklaracji. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości skierowano 4 wnioski do właściwych miejscowo WIOŚ o przeprowadzenie kontroli podmiotów odpowiedzialnych za wyroby, w których tut. Inspektorat stwierdził nieprawidłowości. Podczas kontroli pobrano próby z 7 opakowań w celu sprawdzenia zawartości w nich metali ciężkich. Przeprowadzone analizy nie wykazały przekroczeń w tym zakresie Ocena wypełniania obowiązków w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi Kontrole przeprowadzono pod kątem sprawdzenia wypełniania przez gminę obowiązków wynikających z art. 16a ustawy o odpadach oraz ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz z późn. zm.). W tym celu skontrolowano 29 gmin oraz 15 gminnych jednostek organizacyjnych realizujących zadania gmin w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi. Kontrole w gminach miały głównie charakter instruktażowy. Wszystkie gminy posiadały plany gospodarki odpadami, w 3 gminach nie uchwalono regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Z małymi jeszcze efektami realizowane są zadania gmin wynikające z art. 16a ustawy o odpadach, w szczególności dotyczy to selektywnej zbiórki i zgodnego z wymogami gospodarowania odpadami ulegającymi biodegradacji i odpadami niebezpiecznymi. Stwierdzono, iż pomimo posiadania (w większości gmin) ustalonych regulaminami szczegółowych zasad utrzymania czystości i porządku, gminy zbyt wolno wdrażają ich realizację. Nieprawidłowości stwierdzane podczas kontroli wszystkich podmiotów dotyczyły: braku regulaminu utrzymania porządku i czystości w gminie, nie poinformowania mieszkańców gminy o miejscu zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, braku zarządzenia wójta, określającego wymagania jakie powinni spełniać przedsiębiorcy ubiegający się o zezwolenie na świadczenia usług związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi i ściekami bytowymi, nie prowadzenia przez gminę ewidencji zbiorników bezodpływowych i umów na odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, nie podjęcia działań w kierunku selektywnego odbierania odpadów komunalnych oraz ograniczenia ilości odpadów ulegających biodegradacji, kierowanych do składowania, 157

10 nie przekazywania wójtowi gminy informacji dotyczących masy odebranych odpadów komunalnych i sposobów ich zagospodarowania, braku uregulowania stanu formalno-prawnego w zakresie zbierania, transportu i unieszkodliwiania odpadów. W celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości wydano 18 zarządzeń pokontrolnych dla wójtów, 12 zarządzeń pokontrolnych dla gminnych jednostek organizacyjnych i wystosowano 1 wystąpienie do wójta gminy Ocena spełniania wymogów ochrony środowiska przez Stacje demontażu pojazdów Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE w sprawie wyeksploatowanych pojazdów W ramach sprawdzenia wypełniania przez przedsiębiorców obowiązków wynikających z ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji przeprowadzono 37 kontroli podmiotów prowadzących demontaż lub zbiórkę pojazdów. Do kontroli wytypowano głównie jednostki posiadające aktualne pozwolenia na prowadzenie demontażu lub zbiórki pojazdów oraz podmioty podejrzane o nielegalne prowadzenie ww. działalności. Do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości należały: nieprzystosowanie zakładów demontażu lub zbiórki do obowiązujących wymogów technicznych: nieuszczelniony plac do magazynowania pojazdów, brak systemu odprowadzania odcieków, brak separatora substancji ropopochodnych, nieprawidłowe prowadzenie ewidencji wytwarzanych i odzyskiwanych na terenie stacji demontażu odpadów, nieprzestrzeganie warunków pozwolenia na prowadzenie demontażu lub zbiórki pojazdów, niewłaściwe gromadzenia zebranych pojazdów i pozostałych odpadów. W ramach działań pokontrolnych wydano 19 zarządzeń, nałożono 7 mandatów karnych, wystąpiono z 5 wnioskami do innych organów oraz dokonano 8 pouczeń. Fot. 1. Nielegalny demontaż pojazdów wycofanych z eksploatacji w m. Bychawa (fot. M. Bancerz) 158

11 Przestrzeganie wymagań ochrony środowiska przez podmioty ubiegające się o wydanie stosownych zaświadczeń i informacji Wydanie informacji lub zaświadczenia poprzedzone było przeprowadzeniem kontroli lub wydawano je na podstawie posiadanych materiałów i dokumentów. Zaświadczenia były niezbędne między innymi do udzielenia koncesji, rozliczenia dotacji i pożyczek z narodowego lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, a także do uzyskania środków finansowych z innych źródeł. Największą liczbę stanowiły zaświadczenia potwierdzające, że podmioty nie zalegały z płatnościami administracyjnych kar pieniężnych. W tym zakresie wydano 238 zaświadczeń. W ramach współpracy z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich wydano 60 informacji. Kolejną, co do wielkości grupą zaświadczeń były zaświadczenia wydane na podstawie art. 64 ust 4 pkt. 3 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2004 r. Nr 11, poz. 94) wydano 42 zaświadczenia o spełnianiu wymogów ochrony środowiska przez obiekty służące do obrotu środkami ochrony roślin. Ponadto, na podstawie szeregu innych aktów prawnych, wydano łącznie 16 zaświadczeń Wypełnianie wymogów ochrony środowiska przez obiekty Wojska Polskiego Skontrolowano ogółem 7 obiektów. Wydano 2 zarządzenia pokontrolne zobowiązujące do uregulowania stanu formalno-prawnego w zakresie gospodarki odpadami i emisji zanieczyszczeń do powietrza. Ponadto skierowano 1 wystąpienie do Wojewody Lubelskiego, informujące o braku realizacji niektórych obowiązków nałożonych pozwoleniem wodnoprawnym na odprowadzanie ścieków do środowiska Ocena wypełniania przez inwestorów wymagań ochrony środowiska Wykonano 36 kontroli podmiotów, oddających do użytkowania nowo wybudowane obiekty i zobowiązanych do uzyskania pozwolenia na ich użytkowanie. Wśród obiektów zgłaszanych do użytkowania znajdowały się m.in. stacje paliw płynnych, stacje telefonii komórkowej, oczyszczalnie ścieków, ubojnie, zakłady przetwórstwa spożywczego, instalacje z użyciem lotnych związków organicznych oraz wytwórnia betonu. Kontrolowano inwestycje zgłaszane do odbioru godnie z art. 56 ustawy Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz z późn. zm.) oraz art. 76 ustawy Prawo ochrony środowiska. W trakcie kontroli stwierdzono, że inwestycje zgłoszone zarówno z art. 56 ustawy Prawo budowlane jak i z art. 76 ustawy Prawo ochrony środowiska, spełniały ustalone prawem wymagania, tj. odpowiednio: zgodność z rozwiązaniami przyjętymi w projektach technicznych, zgodność z wymogami określonymi w przepisach ochrony środowiska i wydanymi na ich podstawie decyzjami administracyjnymi. Ponadto kontrole miały także charakter instruktażowy. Inspektorzy pouczali inwestorów o obowiązkach nakładanych na prowadzących instalacje. 159

12 Realizację obowiązków wynikających z przeciwdziałania poważnym awariom w zakładach, w tym: o zwiększonym ryzyku (ZZR), o dużym ryzyku (ZDR). Według stanu na dzień 31 grudnia 2006 r. rejestr zakładów, potencjalnych sprawców poważnych awarii obejmował 79 zakładów, w tym: a) zakłady mogące spowodować poważne awarie przemysłowe: - zakłady zakwalifikowane do grupy o dużym ryzyku (ZDR) 12, - zakłady zakwalifikowane do grupy o zwiększonym ryzyku (ZZR) 10, b) pozostałe zakłady mogące spowodować poważne awarie 57. Zgodnie z ustawowo określoną częstotliwością przeprowadzono 20 kontroli w 19 podmiotach, w tym w 11 Zakładach Dużego Ryzyka i w 8 Zakładach Zwiększonego Ryzyka. Wydano 8 zarządzeń pokontrolnych, które dotyczyły m.in.: zagospodarowania odpadów poakcyjnych zgodnie z wymogami ustawy o odpadach, zapewnienia ochrony zbiorników naziemnych służących do magazynowania gazu płynnego propan-butan poprzez zainstalowanie urządzeń zraszających lub działek wodnych, przeprowadzania okresowej kontroli urządzeń monitorujących stężenie gazu w pomieszczeniach rozlewni gazu propan-butan, dokonania badań technicznych i prób szczelności podziemnych zbiorników przeznaczonych do magazynowania produktów ropopochodnych. Ponadto, oprócz ZZR i ZDR skontrolowano 91 zakładów zaliczanych do potencjalnych sprawców poważnej awarii. Podmioty te zakwalifikowano do kontroli z uwagi na magazynowanie i stosowanie substancji niebezpiecznych (bazy i stacje paliw, chłodnie oraz inne jednostki eksploatujące amoniakalne instalacje chłodnicze). Wskutek stwierdzonych nieprawidłowości, wydano 33 zarządzenia pokontrolne. W roku 2006 organy Inspekcji Ochrony Środowiska zarejestrowały informacje o wystąpieniu 13 zdarzeń, mających znamiona poważnej awarii. Zestawienie tych zdarzeń przedstawiono w tabeli nr 1. Fot. 2. Wykolejenie pociągu i wyciek oleju napędowego do gruntu (fot. Archiwum KP PSP w Krasnymstawie) 160

13 Tabela 1. Zdarzenia o znamionach poważnej awarii w 2006 r. Lp. Informacje o zdarzeniu Data Miejsce Rodzaj i skutki zdarzenia r. Międzyrzec Podlaski droga K-2, pow. bialski Zdarzenie drogowe z wyciekiem oleju napędowego do gruntu r r r r r r. Biała Podlaska wylot kolektora burzowego przy skrzyżowaniu ulic Witoroskiej i Łomaskiej, Miasto Biała Podlaska Biała Podlaska wylot kolektora burzowego przy ul. Mickiewicza, Miasto Biała Podlaska Trakt kolejowy Lublin - Bełżec, stacja PKP Izbica, pow. krasnostawski Terminal TEZET Brzeźno k/chełma, pow. chełmski Szelest, gm. Rossosz droga krajowa Nr 83, pow. bialski Lublin rzeka Bystrzyca, Miasto Lublin Zanieczyszczenie wód rzeki Krzny przez nieoczyszczone wody roztopowe i opadowe. Zanieczyszczenie wód rzeki Krzny przez nieoczyszczone wody roztopowe i opadowe. Wykolejenie pociągu i wyciek oleju napędowego do gruntu. Uszkodzenie autocysterny z gazem propan-butan, czego skutkiem była emisję gazów do powietrza. Kolizja na 2 samochodów osobowych z samochodem ciężarowym przewożącym materiały niebezpieczne (kwas azotowy, podchloryn sodu i wodorotlenek sodowy). Nie doszło do przedostania się substancji niebezpiecznych do środowiska. Zrzut przepracowanego oleju do kanalizacji burzowej i zanieczyszczenie wód rzeki Bystrzycy r r r r r r. Zakład Mleczarski Sp. z o.o. w Łaszczowie, pow. tomaszowski Lipiny Górne-Borowina pow. biłgorajski Stacja paliw TESCO, ul. Orkana w Lublinie Miasto Lublin Krajowa Spółka Cukrowa S.A. w Toruniu Oddział: Cukrownia Krasnystaw w Siennicy Nadolnej, pow. krasnostawski Ferma trzody chlewnej w Machnowie Starym,. pow. tomaszowski Krajowa Spółka Cukrowa S.A. w Toruniu Oddział Cukrownia Opole" w Opolu Lubelskim, pow. opolski Uszkodzenie zastawki miecha spustowego ścieków z oczyszczalni i zanieczyszczenie wód kanału Hopkie, rzeki Huczwy i śnięcie ryb. Rozszczelnienie zbiornika z gazem propan-butan na stacji paliw, spowodowane wadą zaworu bezpieczeństwa, czego skutkiem była emisję gazów do powietrza. Uszkodzenie zaworu bezpieczeństwa w trakcie prac konserwacyjnych podziemnego zbiornika LPG i emisja gazu do powietrza. Uszkodzenie jednego z elementów podgrzewacza spowodowało przedostanie się mazutu do sieci kanalizacji burzowej, a następnie do rowu otwartego. Olej nie przedostał się do rzeki Wieprz. Awaria rurociągu przesyłowego gnojowicy i przedostanie się jej do Kanału H dopływu rzeki Sołokija, co spowodowało śnięcie ryb. Kradzież transformatora z wyciekiem oleju transformatorowego do gruntu. 161

14 Przestrzeganie przepisów o substancjach i preparatach chemicznych w zakresie zagrożeń dla środowiska, a także środkach ochrony roślin Ogółem wykonano 21 kontroli, których przedmiotem były obiekty służące do magazynowania, dystrybucji oraz produkcji materiałów i substancji chemicznych. Główne nieprawidłowości stwierdzane podczas kontroli tych podmiotów dotyczyły: braku neutralizatorów do likwidacji awaryjnych wycieków substancji niebezpiecznych, braku badań szczelności zbiorników zawierających substancje niebezpieczne (stężone kwasy), magazynowania i stosowaniu stężonych kwasów, nie przedkładania do organów informacji o zakresie korzystania ze środowiska, niewłaściwej organizacji i oznakowania magazynów i sektorów składowania, nie uregulowania stanu formalno-prawnego z zakresu gospodarki odpadowej Przestrzeganie obowiązków wynikających z ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz z późn. zm.), skontrolowano 8 podmiotów pod kątem wypełniania obowiązków ww. ustawy. Wszystkie skontrolowane podmioty prowadziły działalność w zakresie zbierania zużytego sprzętu. W trakcie kontroli ustalono, że zakłady posiadają wpis do rejestru przedsiębiorców i organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego prowadzonego przez GIOŚ, jak również odpowiednie zezwolenia na zbieranie zużytego sprzętu. Ponadto realizację przepisów ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym sprawdzono w ramach ogólnokrajowego cyklu kontrolnego zakładów przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, koordynowanego przez GIOŚ. Realizując omawiany cykl na terenie województwa lubelskiego nie stwierdzono występowania zakładów przetwarzających zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Przeprowadzono natomiast 7 kontroli w innych podmiotach, tj. 3 w punktach serwisowych sprzętu (głównie AGD) oraz 4 w punktach zbiórki metali. W punktach serwisowych, jak i w punktach zbierania metali nie stwierdzono przetwarzania i zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego Stwierdzone naruszenia wymagań ochrony środowiska określonych w Dyrektywach UE W 2006 r. przeprowadzono 707 kontroli dotyczących przestrzegania wybranych dyrektyw. Wykaz kontroli realizacji poszczególnych dyrektyw przedstawiono w tabeli nr 2. Podczas 493 kontroli stwierdzono nieprawidłowości. W 137 przypadkach pouczono prowadzących instalację o sankcjach, w przypadku dalszego uchylania się od obowiązków wynikających z mocy prawa, a w 56 nałożono grzywnę w postaci mandatu karnego. Zarządzeniami pokontrolnymi w 379 przypadkach zobowiązano podmioty do usunięcia nieprawidłowości. Wymierzono 4 kary pieniężne oraz skierowano 42 wystąpienia do innych organów. Wysoki udział kontroli z naruszeniami był spowodowany głównie nieznajomością wymagań dyrektyw lub ich niewłaściwą interpretacją Weryfikacja rocznych raportów składanych przez podmioty uczestniczące w handlu uprawnieniami do emisji CO 2 w 2006 r. W 2006 r. WIOŚ rozpoczął weryfikację rocznych raportów składanych przez podmioty uczestniczące w handlu uprawnieniami do emisji CO 2. Zadanie to wynika z art. 42 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. Nr 281, poz. 2784). 162

15 W 2006 r. przeprowadzono 54 weryfikacje raportów w 49 podmiotach oraz 19 kontroli związanych z ustalaniem podmiotów podlegających obowiązkowi uzyskania decyzji zezwalającej na uczestniczenie w systemie handlu uprawnieniami do emisji CO Działania prowadzone w związku z kierowanymi wnioskami o interwencję Spośród skierowanych do WIOŚ 282 wniosków o interwencje, 66 przekazano do załatwienia innym organom zgodnie z posiadanymi z kompetencjami, natomiast 216 rozpatrzono we własnym zakresie. Podobnie jak w roku ubiegłym najwięcej spraw dotyczyło gospodarki odpadami (95 wniosków) i gospodarki ściekowej (77 wniosków). Ponadto pojawiły się też wnioski dotyczące nowych problemów, np. uciążliwości związanych z prowadzeniem demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. W wyniku rozpatrywania wniosków o interwencje wydano 133 zarządzenia pokontrolne oraz nałożono 40 mandatów karnych. Poza tym skierowano 63 wnioski do organów administracji samorządowej, 8 do organów administracji rządowej, 3 do organów ścigania, 1 do sądu grodzkiego oraz wydano 4 decyzje nakładające zobowiązania niepieniężne. Kontrole interwencyjne dotyczyły w głównej mierze zakresu: gospodarki odpadami termicznego przekształcania odpadów, nieprawidłowej rekultywacji wyrobisk po kopalniach piasku jak również nieprawidłowości w zakresie gospodarowania odpadami produkcyjnymi i azbestowymi, gospodarki ściekowej odprowadzania niedostatecznie oczyszczonych ścieków powodujących zanieczyszczenie rzek, wylewania ścieków technologicznych z szamb z zakładów przemysłu mięsnego, ochrony powietrza zanieczyszczania powietrza podczas spalania odpadów poprodukcyjnych w zakładowych kotłowniach, nadmiernej emisji do powietrza z kotłowni opalanych węglem kamiennym i z procesów technologicznych, uciążliwości zapachowych, spowodowanych przez obiekty zlokalizowane w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej, ochrony przed hałasem emisji poziomu hałasu emitowanego do środowiska powodowanego eksploatacją urządzeń technologicznych i wentylacyjnych, stacji sprężarek, agregatów chłodniczych, uciążliwości dla otoczenia powodowanej przez nadmierny hałas podczas imprez okolicznościowych. Na przestrzeni minionych kilku lat obserwuje się systematyczny wzrost interwencji. Fot. 3. Nieprawidłowe składowanie odpadów na składowisku w Kocku (fot. M. Bancerz) 163

16 7.5. Ocena ogólna stanu przestrzegania wymagań ochrony środowiska Ochrona powietrza Kontrolami w zakresie ochrony powietrza objęte były podmioty korzystające ze środowiska, które są zobowiązane do posiadania uregulowań formalno-prawnych w postaci pozwoleń sektorowych bądź zgłoszeń w zakresie wprowadzania zanieczyszczeń do powietrza zarówno ze źródeł energetycznych jak i technologicznych. Większość kontrolowanych jednostek spełnia wymogi dotyczące posiadania pozwoleń. W niektórych spośród skontrolowanych zakładów sprawdzano również przestrzeganie wymagań w zakresie ograniczenia lotnych związków organicznych (LZO). Nie stwierdzano przekroczenia standardów emisyjnych w kontrolowanych zakładach. W dalszym ciągu powszechną tendencją jest koncentrowanie się zakładów na dotrzymywaniu standardów emisyjnych poprzez stosowanie do opalania kotłów paliw dobrej jakości bądź prowadzenie modernizacji urządzeń odpylających Gospodarka odpadami Kontrole w zakresie gospodarki odpadami wskazują na wzrost liczby podmiotów, które wdrożyły selektywną zbiórkę odpadów, w tym wprowadzana jest selektywna zbiórka odpadów komunalnych w miastach i gminach. Ponadto dostosowano stacje demontażu pojazdów do wymogów określonych w przepisach ochrony środowiska, co skutkowało uzyskaniem zezwolenia na legalne prowadzenie tej działalności. Większość przedsiębiorców wypełnia obowiązki w zakresie odzysku odpadów opakowaniowych Gospodarka ściekowa W dalszym ciągu obserwuje się prowadzenie działań w zakresie budowy bądź modernizacji miejskich i gminnych oczyszczalni ścieków np.: w Lublinie, Łęcznej, Tomaszowie Lubelskim, Biłgoraju, Radzyniu Podlaskim, Janowie Podlaskim, Szczebrzeszynie, Krasnymstawie i Snopkowie. W związku z powyższym następuje również rozbudowa sieci kanalizacyjnych, szczególnie na terenach wiejskich Ochrona przed hałasem W zakresie ochrony przed hałasem działania kontrolne w połowie spośród skontrolowanych zakładów prowadzone były głównie z powodu wnoszonych interwencji. Pozostałymi kontrolami objęte były zakłady stanowiące potencjalne źródła hałasu oraz te, z których emitowany hałas stanowił w latach poprzednich przedmiot interwencji mieszkańców. Niemal każdorazowo kontrole połączone były z pomiarami poziomu hałasu emitowanego do środowiska, w tym w około 30 % stwierdzano przekroczenia wielkości dopuszczalnych. Informacje o stwierdzonych przekroczeniach były przekazywane do właściwych organów celem oceny stanu akustycznego środowiska w rejonie tych obiektów i wydania pozwoleń. W kilku ze skontrolowanych zakładów wykonywane były przedsięwzięcia w zakresie ograniczenia ponadnormatywnej emisji hałasu do środowiska, polegające głównie na instalowaniu ochron akustycznych, osłaniających źródła hałasu bądź zmianach o charakterze organizacyjnym. 164

17 7.6. Działania pokontrolne W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości, WIOŚ zgodnie z art. 12 ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2002 r., Nr 112, poz. 982) zastosował następujące działania pokontrolne: wydał 624 zarządzenia pokontrolne, nałożył 117 mandatów karnych, skierował 4 wnioski do organów administracji rządowej, 43 do organów administracji samorządowej i 6 do organów ścigania i sądów grodzkich, wydał 145 decyzji administracyjnych o karach, w tym: 113 decyzji o charakterze pieniężnym, 32 decyzje o charakterze niepieniężnym. Decyzje o charakterze pieniężnym dotyczyły: ustalania kar biegnących i administracyjnych kar pieniężnych za naruszanie warunków wprowadzania ścieków do środowiska, przekraczania dopuszczalnej emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz dopuszczalnego poziomu hałasu, a także kosztów ponoszonych w związku z prowadzeniem kontroli. Decyzje o charakterze niepieniężnym dotyczyły wstrzymania użytkowania instalacji bez wymaganego pozwolenia i ustalenia terminu do usunięcia naruszenia polegającego na braku pozwolenia zintegrowanego. 165

18 Dyrektywa Opis Liczba kontroli ogółem Liczba kontroli w których stwierdzono naruszenie Zastosowane sankcje pouczenie mandat karny zarządzenia pokontrolne wystąpienia do innych organów kara pieniężna wstrzymanie ruchu instalacji Przepisy dotyczące zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń 1 96/61/WE Zintegrowane zapobieganie i ograniczanie zanieczyszczeń ) Ograniczanie głównych ryzyk wypadków z 2 96/82/WE udziałem substancji niebezpiecznych Ograniczanie emisji lotnych związków 3 99/13/WE organicznych z zastosowania rozpuszczalników organicznych w pewnych zakładach i instalacjach Przepisy dotyczące jakości wody Zanieczyszczenia spowodowane niektórymi 4 74/464/EWG substancjami niebezpiecznymi odprowadzanymi do środowiska wodnego Ochrona wód gruntowych przed 5 80/68/EWG zanieczyszczeniem przez niektóre substancje niebezpieczne 6 91/271/EWG Oczyszczanie ścieków komunalnych Przepisy dotyczące odpadów 7 75/442/WE Odpady /689/EWG Odpady niebezpieczne /31/WE Składowanie odpadów Przepisy dotyczące zanieczyszczenia powietrza /76/WE 2) Spalanie odpadów Ograniczenie emisji niektórych /80/WE zanieczyszczeń z dużych źródeł spalania do powietrza Tab. 2. Sprawozdanie z kontroli przestrzegania wybranych Dyrektyw w 2006 r. WIOŚ Lublin 1 )Dotyczy tylko przedsiębiorstw objętych art. 9 (tzw. przedsiębiorstw wyższego rzędu- upper tier establishments) 2) Dyrektywa 2000/76/WE będzie stosowana do nowych zakładów od dnia 28 grudnia 2002 r., a do istniejących zakładów od dnia 28 grudnia 2005 r. Z dniem 28 grudnia 2005 r. tracą moc następujące przepisy: Dyrektywa 89/369/EWG; Dyrektywa 89/429/EWG; Dyrektywa 94/67/WE; Rozdział 8 pkt. 1 oraz Załącznik do Dyrektywy 75/439/EWG 166