UCHWAŁA NR 411/185/12 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 10 października 2012 r.

Transkrypt

1 UCHWAŁA NR 411/185/12 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 10 października 2012 r. znak sprawy: KI /32/12 Kolegium Izby działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591; z późn. zm.) oraz art. 11 ust. 1 pkt 3 i art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 z późn. zm.); o r z e k a o stwierdzeniu nieważności Uchwały NR XXIV/139/12 Rady Miejskiej w Sułkowicach z dnia 30 sierpnia 2012 r. w sprawie udzielenia bezprocentowej pożyczki dla OSP w Harbutowicach na realizację operacji współfinansowanej z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata UZASADNIENIE 1. Wymieniona we wstępie Uchwała NR XXIV/139/12 z dnia 30 sierpnia 2012 r. wpłynęła do organu nadzoru w dniu 18 września 2012 r. (Przy jej przekazaniu do organu nadzoru Burmistrz Gminy Sułkowice uchybił terminowi z art. 90 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591; z późn. zm.). Uchwałą tą Rada Miejska w Sułkowicach z powołaniem się na art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i.\ ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240; z późn. zm.) wyraża zgodę na udzielenie bezprocentowej pożyczki ze środków budżetu gminy na rok 2012 dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Harbutowicach w kwocie zł. Pożyczka ma posłużyć wyprzedzającemu finansowaniu operacji z zakresu małych projektów pn. Remont i wyposażenie świetlicy wiejskiej w budynku OSP w Harbutowicach współfinansowanej w ramach działania 413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata ( 1 uchwały). Według 2 uchwały, sposób i termin spłaty pożyczki określi umowa pożyczki, przy czym jej spłata ma nastąpić do dnia 30 grudnia 2013 r. Wykonanie powyższych postanowień, które weszły w życie z dniem podjęcia uchwały ( 4), dyspozycją 3 powierzono Burmistrzowi Gminy Sułkowice. Mając na względzie, że uchwała NR XXIV/139/12 dotyczy udzielenia pożyczki z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, organem nadzoru właściwym do badania jej legalności, jest Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie, na podstawie art. 86 i art. 90 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym w związku z art. 11 1

2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 z późn. zm.). Analizując legalność treści prawnych uchwały NR XXIV/139/12, Kolegium Izby, na posiedzeniu w dniu 26 września 2012 r. stwierdziło, że uchwałę tę Rada Miejska w Sułkowicach podjęła bez podstawy prawnej i zarazem z naruszeniem ustawowych kompetencji zastrzeżonych dla Burmistrza Gminy Sułkowice z art. 30 ust. 1 w związku z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i.\ ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 262 ust. 1 i 2 ustawy o finansach publicznych. W związku z powyższym wszczęto postępowanie o stwierdzenie nieważności Uchwały NR XXIV/139/12 Rady Miejskiej w Sułkowice. Wszczynającą postępowanie, uchwałę Kolegium Izby NR 411/184/12 z dnia 26 września 2012 r. przekazano Burmistrzowi Gminy i Przewodniczącemu Rady Miejskiej, wraz z informacją o kolejnym posiedzeniu w sprawie. Ponownie rozpatrując legalność uchwały NR XXIV/139/12, na posiedzeniu w dniu 10 października 2012 r., Kolegium Izby stwierdziło, co następuje: 2. Udzielenie pożyczki przez gminę jest czynnością z zakresu prawa cywilnego normowaną przepisami art Kodeksu cywilnego (Dz.U z 1964 r. Nr 16, poz. 93; z późn. zm.). Umowa o pożyczkę, zgodnie z ogólnym unormowaniem art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, powinna powodować realizację określonego prawem zadania (lub zadań) gminy. Jak to wynika z art. 262 ust. 1 i 2 ustawy o finansach publicznych, umowę o udzieleniu pożyczki zawiera organ wykonawczy gminy przy kontrasygnacie skarbnika gminy. Kolegium Izby nie kwestionuje tego, że przedmiotowa pożyczka dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Harbutowicach, jako taka, może być udzielona przez Gminę Sułkowice w związku z zadaniami OSP przewidzianymi w ustawach szczególnych. Kwestionowana jest właściwość Rady Miejskiej do zadecydowania o udzieleniu konkretnej pożyczki oraz zadecydowanie o zobowiązaniu Burmistrza do zawarcia umowy o udzielenie tej pożyczki. Gmina może bowiem udzielać pożyczek, jako takich, jednak (zdaniem Kolegium Izby) decyzja o udzieleniu przez gminę konkretnej pożyczki należy do wyłącznych kompetencji organu wykonawczego gminy. Powyższa konkluzja oznacza, że Rada Miejska w Sułkowicach nie może w tego rodzaju decyzjach zastępować Burmistrza, ani wyznaczać Burmistrzowi essentialie do przyszłej (konkretnej) umowy, w której Gmina udzieli pożyczkę. 3. Co już wskazano powyżej, możliwość udzielenia pożyczki, zgodnie z art. 9 ust. 1 o samorządzie gminnym, nie jest zadaniem, ale środkiem (narzędziem) służącym realizacji zadań gminy. Przy czym z przepisu art. 30 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wynika, że to burmistrz (wójt, prezydent miasta) realizuje zadania gminy określone przepisami prawa. Sam więc dobór sposobu wykonania zadania gminy, jako dobór możliwej do zastosowania kompetencji (w tym zawarcie umowy o pożyczkę), przepis art. 30 ust. 1 ustawy o samorządzie gminny pozostawia z zasady suwerennej decyzji organu wykonawczego gminy. Wniosek o wyłącznej właściwości (kompetencji) organu wykonawczego gminy w sprawie udzielania konkretnych pożyczek oznacza, że w tego rodzaju sprawach nie znajdzie zastosowania ogólna klauzula właściwości rady gminy z art. 18 ust. 1 ustawy o 2

3 samorządzie gminnym. Zgodnie z powołanym przepisem, rada gminy jest właściwa w sprawach gminy, na tyle na ile decyzja o nich nie należy do kompetencji innych organów. Kolegium Izby zaznacza, że kompetencje Burmistrza Gminy Sułkowice do udzielania konkretnych pożyczek doznają dwóch wyraźnych ograniczeń, które wynikają z norm kompetencyjnych Rady Miejskiej w Sułkowicach. Ich przedmiotem jest nie tyle udzielenie konkretnej pożyczki, ile kwestia udzielania przez Gminę pożyczek - jako takich. Po pierwsze: W świetle powołanego w uchwale NR XXIV/139/12 przepisu art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i.\ ustawy o samorządzie gminnym - do wyłącznej właściwości organu stanowiącego gminy należy możliwość określenia organowi wykonawczemu gminy maksymalnej kwoty, do której wolno mu udzielać pożyczek w roku budżetowym. Bez jej określenia, Burmistrz Gminy Sułkowice nie może zawierać żadnej umowy o udzielenie konkretnej pożyczki. Po drugie: W sytuacjach gdyby udzielana pożyczka, tak jak pożyczka z uchwały NR XXIV/139/12, miała być spłacana w roku kolejnym (lub w dalszych latach), do wyłącznej właściwości Rady Miejskiej w Sułkowicach należy zaplanowanie środków na udzielenie tego rodzaju pożyczki w planie rozchodów budżetu rocznego co wynika z art. 212 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o finansach publicznych. Należy przy tym wskazać, że powołany we wstępie uchwały NR XXIV/139/12 przepis art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o finansach publicznych, nie jest przepisem kompetencyjnym umożlwiającym decydowanie o udzielaniu pożyczki, ale jedynie definiuje udzieloną pożyczkę, jako rozchód budżetu w rozumieniu art. 212 ust. 1 pkt 5 tej ustawy. Na dzień podejmowania kwestionowanej uchwały NR XXIV/139/12, Burmistrzowi Gminy Rada Miejska nie określiła żadnego ogólnego limitu do udzielania pożyczek, o którym to limicie jest mowa w art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i.\ ustawy o samorządzie gminnym. Natomiast w aktualnym budżecie na rok 2012 zaplanowano środki na rozchody z tytułu udzielenia przedmiotowej pożyczki dla OSP w Harbutowicach (25 tys. zł) z mocy uchwały NR XXIV/137/12 z dnia 30 sierpnia 2012 r. w sprawie: zmiany Uchwały Budżetowej Gminy Sułkowice na 2012 rok - Nr XVI/79/11 Rady Miejskiej w Sułkowicach z dnia 29 grudnia 2011 r. ( 1 pkt 4 uchwały Nr XXIV/137/12). Środki na przedmiotową pożyczkę dla OSP określa obowiązujący od dnia 30 sierpnia 2012 r. zapis 4 ust. 1 uchwały budżetowej Gminy Sułkowice na rok Odnosząc się do mającego miejsce powołania się przez Radę Miejską, w podstawie prawnej uchwały NR XXIV/139/12, na przepis art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i ustawy o samorządzie gminnym, Kolegium Izby stwierdza, że przedmiotowa uchwała nie odpowiada treści uchwał z tego przepisu. Nie określa bowiem limitu dla Burmistrza do udzielania pożyczek w roku budżetowym. Uchwała NR XXIV/139/12 Rady Miejskiej w Sułkowicach nie ma zatem podstawy w powołanym przepisie, ani w innych przepisach obowiązującego prawa. Udzielenie pożyczki przez gminę należy niewątpliwie do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu mieniem gminy w rozumieniu art. 98 Kodeksu cywilnego. W ocenie Kolegium Izby, przepis art. 18 ust. 2 pkt 9 ustawy o samorządzie gminnym (w jego zdaniu wstępnym, przed wyliczeniem, gdzie mowa o 3

4 czynnościach przekraczających zakres zwykłego zarządu mieniem) nie zastrzega do wyłącznej właściwości rady gminy wszystkich spraw przekraczających zwykły zarząd mieniem gminy. Zdaniem Kolegium Izby, do decyzji rady gminy należą tylko te sprawy przekraczające zwykły zarząd, które zastrzeżono do właściwości rady gminy w tymże przepisie art. 18 ust. 2 pkt 9, bądź w przepisach ustaw odrębnych. O sprawach z zakresu zarządu mieniem gminy, niezastrzeżonych dla rady gminy (w tym w sprawie udzielenia konkretnej pożyczki), decyduje z zasady organ wykonawczy gminy - na podstawie jego ogólnych kompetencji z art. 30 ustawy o samorządzie gminnym. Uznać w konsekwencji należało, że kwestionowana uchwała NR XXIV/139/12 została podjęta bez podstawy prawnej i zarazem z naruszeniem przez Radę Miejską wyłącznych kompetencji Burmistrza Gminy Sułkowice do udzielania pożyczek i pożyczki przedmiotowej, jako uprawnień wynikających z łącznie traktowanych przepisów: art. 262 ust. 1 i 2 ustawy o finansach publicznych, art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i.\ oraz art. 30 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w związku z przewidującym przedmiotową pożyczkę zapisem 4 ust. 1 Uchwały Budżetowej Gminy Sułkowice na 2012 rok - Nr XVI/79/11 Rady Miejskiej w Sułkowicach z dnia 29 grudnia 2011 r. Dodatkowo Kolegium Izby zaznacza na drobnej wagi nieścisłość zapisu podstawy prawnej uchwały NR XXIV/139/12. W podstawie prawnej uchwały (j.w.) po wyszczególnieniu przepisu oznaczonego jako: art. 6 ust. 2 pkt 3, zapisano dalej (cyt): ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.. Nie wskazano następnie żadnej nazwy ustawy z tej daty, tylko powołano źródło publikacji: Dz.U. Nr 157, poz z późniejszymi zmianami. Powołanej numeracji z Dziennika Ustaw z 2009 r., odpowiada ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jaką to ustawę Kolegium Izby przyjęło za właściwą dla oceny oświadczenia woli Rady Miejskiej w Sułkowicach powołującej niekompletnie określony przepis: art. 6 ust. 2 pkt 3. Mając na względzie znaczenie prawne norm o właściwości organu wykonawczego gminy, wynikających z powołanych powyżej przepisów ustawowych, Kolegium Izby stwierdzone naruszenie uznało za istotne naruszenie prawa w rozumieniu art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Konsekwencją jest eliminacja uchwały NR XXIV/139/12 z obiegu prawnego, rozstrzygnięciem nadzorczym z art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w związku z art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Z tych względów orzeczono, jak w sentencji. POUCZENIE Na niniejszą uchwałę przysługuje możliwość wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Skargę tę należy wnieść w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszej uchwały, przy czym należy to uczynić za pośrednictwem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie. Przewodniczący Kolegium Janusz Kot /-/ 4

5 5