egzemplarz bezpłatny Magazyn Szkoły Języków Obcych Mały Rynek Szkoła w sercu Krakowa

Transkrypt

1 egzemplarz bezpłatny 6 12 Magazyn Szkoły Języków Obcych Mały Rynek Szkoła w sercu Krakowa

2 SPIS TREŚCI ANGIELSKI NIEMIECKI FRANCUSKI HISZPAŃSKI PORTUGALSKI WŁOSKI ROSYJSKI ARABSKI CHIŃSKI JAPOŃSKI > Wielka Brytania, Irlandia, Malta, USA, Kanada, Australia, Nowa Zelandia, RPA > Niemcy, Austria, Szwajcaria > Francja, Kanada, Szwajcaria > Hiszpania, Meksyk, Kuba, Argentyna, Chile, Ekwador, Peru > Portugalia > Włochy > Rosja > Egipt, Maroko > Chiny > Japonia WIZYTÓWKA Szkoła w sercu Krakowa 4 PRZEWODNIK Subiektywny przewodnik podróżnika 8 WYWIAD O dziennikarstwie, pracy w mediach i nauczaniu 12 POCZTÓWKA New York, New York 16 Poznaj języki u źródeł! TRANSLATOR Piosenka jest dobra na wszystko 18 S-PÓŁKI Taksówką z Kairu do Honolulu 22 Oferujemy kursy w 27 krajach na 6 kontynentach język ogólny, biznesowy, specjalistyczny (m.in. prawniczy, medyczny); przygotowanie do egzaminów międzynarodowych, kursy metodyczne dla nauczycieli języków (np. CELTA, DELTA, FELE), programy uzupełniające (np. warsztaty gramatyczne, fonetyczne; zajęcia z historii i kultury regionu; taniec, gotowanie ). PAMIĘTAJ! Nasze ceny nie zawierają żadnych dodatkowych opłat są takie same jak ceny katalogowe szkół zagranicznych. Tylko dzięki nam masz szansę na wyjazd za promocyjną cenę, którą oferują nam szkoły dzięki wieloletniej współpracy. SZCZEGÓŁY: Mały Rynek 3 w Krakowie, tel , malyrynek@malyrynek.pl BĄDŹ MISTRZEM Chiński jest inny 24 Drodzy Słuchacze i Czytelnicy 26 Redakcja: Anna Daszkiewicz Dorota Daszkiewicz Małgorzata Ochab Mariola Piotrowska Filip Klepacki Łukasz Lembas Szkoła Języków Obcych Mały Rynek Mały Rynek Kraków tel Projekt i przygotowanie do druku: IKROPKA, Zdjęcie na okładce: Maciej Rauer 2 3

3 WIZYTÓWKA WIZYTÓWKA Szkoła w sercu Krakowa Z jakimi dwoma miejscami kojarzy Wam się Kraków? Zapewne większość z Was krakowian, Polaków, Europejczyków bez zastanowienia odpowie: z Rynkiem Głównym i Wawelem. A tuż obok tych znamienitych miejsc ulokowała się nasza Szkoła. Od 1992 roku naszą główną siedzibą jest Mały Rynek 3, a od tego roku szkolnego także ulica Podzamcze 26, u stóp Wawelu. Po raz dwudziesty pierwszy w historii Szkoły wracamy do nauki po wakacyjnej przerwie. Każdego roku coraz więcej osób wyprawia się w coraz dalsze podróże po świecie i odczuwa potrzebę nauki języków obcych. Jak co roku, pomożemy Ci zbliżyć się do świata poprzez poznawanie jego mowy. Dokonaj wyboru i zrealizuj marzenia: u nas jak zwykle angielski pokazuje, że jest prosty; hiszpański i włoski porywają swym rytmem i melodią, a francuski oczarowuje; szwedzki i niderlandzki dają klucze do świata północno-zachodniej Europy; śmiało wkracza chiński! Od początku września 2012 czeka na naszych Słuchaczy nowa filia przy ul. Podzamcze 26, miejsce zgodne z naszą tradycją bardzo krakowskie, a zarazem świetnie przystosowane do nowoczesnego nauczania języków z piękną perspektywą na Wisłę i Zamek Królewski, z przestronnymi jasnymi salami, dużą biblioteką i czytelnią. Jednak najistotniejszą zmianą jest organizacja nauczania: Dorota Daszkiewicz dyrektor Szkoły Języków Obcych Mały Rynek przechodzimy od systemu semestralnego do trymestralnego. Zaliczenie jednego poziomu znajomości języka zajmuje jak zawsze 120 godzin lekcyjnych, zorganizowanych w trzy trymestry. Jakie przyniesie to korzyści? Na pewno kurs języka będzie można łatwiej dopasować do innych zajęć, których terminy zwykle zmieniają się w czasie trwania roku szkolnego. Możliwe będzie także pominięcie czy przeskoczenie, jednego trymestru lub powtórzenie go w zależności od szybkości postępów w nauce. Taki system jest niewątpliwie wygodny i elastyczny. lub osiągnąć biegłość w jednej ze sprawności językowych. W pakiecie rozszerzonym znajdziecie między innymi: kurs języka biznesowego, cieszący się coraz większą popularnością; zajęcia przygotowujące do egzaminów międzynarodowych Cambridge (FCE, CAE, CPE) oraz TELC (egzamin, który można zdawać u nas, na miejscu ); warsztaty fonetyczne Staramy się, by każdy mógł się z nami uczyć języków obcych. Dorosłych i młodzież (16+) zapraszamy nie tylko do nauki w standardowych grupach, ale także na kursy w kameralnych minigrupach (od 2 do 4 osób) i na lekcje indywidualne. Dla maturzystów także mamy specjalne kursy. A dla dzieci (od 8 lat) w ciągu roku szkolnego kształcenie na lekcjach i podczas zajęć pozalekcyjnych, w wakacje na obozach językowych w Polsce i w czasie pobytu w szkołach językowych za granicą. Przy Małym Rynku 3 i na Podzamczu 26 od października 2012 odbywają się zajęcia językowe dla najmłodszych: kursy nie tylko angielskiego, ale i niemieckiego, hiszpańskiego, a nawet chińskiego, na których uczymy kaligrafii i próbujemy zaciekawić kulturą azjatycką. Przyjdź do nas, przekonaj się, że nauka języka może być wspaniałą przygodą! Zostań z nami i powiększ grupę sympatyków Małego Rynku. Wypożycz książkę z biblioteki, zapytaj o nowe programy komputerowe do nauki języków. Weź udział w konkursie, przyjdź na szkolną imprezę (co roku świętujemy nie tylko St. Andrews' Night czy St. Patrick s Day ), na spotkanie z podróżnikiem. Dołącz do życia Szkoły. Zapraszamy! Dwudziestoletnie doświadczenie pokazuje, że nie tylko sposób nauczania, ale i specyfika przekazywanej wiedzy muszą być zgodne z potrzebami Słuchaczy. Dlatego od nowego roku oferujemy tzw. pakiety kursów. Pakiet podstawowy to 40-godzinny kurs języka ogólnego. Pakiet rozszerzony (czyli 40 godzin języka ogólnego + 10 godzin specjalistycznego) to doskonała forma pogłębienia wiedzy dla osób, które posługują się językiem obcym w pracy, chcą zdać egzamin międzynarodowy 4 5

4 nowości na nowy rok szkolny 2012/2013 aby nauka była jeszcze skuteczniejsza MAŁY RYNEK DLA FIRM I INSTYTUCJI BLOKI TEMATYCZNE Z ZAKRESU JĘZYKA BIZNESU TO M.IN.: Zarządzanie, Marketing, Prawo w firmie, Księgowość, Bankowość / Finanse, Usługi, Obsługa klienta, Informatyka, Transport, HR, Obsługa biura JĘZYKI angielski, niemiecki, hiszpański, włoski, francuski, rosyjski, norweski, szwedzki, niderlandzki, hebrajski, chiński, Polish for foreigners KURSY standardowe, intensywne, egzaminacyjne, min-grupy, indywidualne, biznesowe, warsztaty fonetyczne. NASZE ATUTY TO PAŃSTWA KORZYŚCI: 20-letnie doświadczenie i kadra lektorów o najwyższych kwalifikacjach, kompleksowe rozwiązania językowe dla kadry kierowniczej oraz pracowników, indywidualnie opracowany program i elastyczna oferta, ocena postępu: testy sprawdzające efektywność nauczania w trakcie i na końcu kursu. DODATKOWO: Konsultacje językowe, Kursy zagraniczne, Kursy specjalistyczne z zagranicznymi trenerami, Tłumaczenia specjalistyczne, Współpraca przy organizacji sympozjów i konferencji zagranicznych, Audyt językowy. kursy językowe dla dzieci od 8 lat: Języki: angielski, niemiecki, hiszpański i chiński. Grupy wiekowe: 8-12 lat oraz lat. Letnie obozy językowe i wyjazdy na kursy intensywne do szkół zagranicznych Zajęcia pozalekcyjne: Halloween, szkockie andrzejki, spotkania z kolędowaniem, huczny Nowy Rok, popołudnia filmowe etc. Zajęcia u stóp Wawelu, przy ul. Podzamcze 26! zajęcia trymestralne aby częściej oceniać efekty Program jednego poziomu zaawansowania (120 godzin) zorganizowany jest w trymestry (po 40 godzin każdy). Trymestr kończy się egzaminem pisemnym, a cały cykl poziomu egzaminem pisemnym i ustnym. Słuchacze otrzymują certyfikat z oceną postępów i zaleceniami co do dalszej nauki. pakiety podstawowe i rozszerzone aby dostosować się do Twoich potrzeb KURSY STANDARDOWE pakiet podstawowy: Grupy dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Wszystkie poziomy zaawansowania: A1 C2. Program kursów zgodnie z wytycznymi Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Zajęcia 2 razy w tygodniu po 2 godz. (45 min) lub 1 raz w tygodniu po 4 godz. Sale lekcyjne wyposażone w tablice interaktywne i multimedia. Dostęp do biblioteki szkolnej i literatury pięknej. KURSY PRZYGOTOWUJĄCE DO EGZAMINÓW MIĘDZYNARODOWYCH pakiet rozszerzony: Rodzaje egzaminów: FCE, CAE, CPE, TELC English A2, B1, B2. Formalności egzaminacyjne po stronie Szkoły. Jako partner British Council (w ramach programu Addvantage) umożliwiamy naszym słuchaczom korzystanie z promocyjnej opłaty za egzamin. Egzamin TELC (English) w siedzibie naszej szkoły jesteśmy licencjonowanym ośrodkiem egzaminacyjnym. KURSY DLA MATURZYSTÓW przygotowanie do matury rozszerzonej KURSY BIZNESOWE pakiet rozszerzony Języki: angielski, niemiecki Program nabywania umiejętności komunikacji w biznesie i w środowisku pracy. KURSY KONWERSACYJNE pakiet rozszerzony Języki: angielski, hiszpański Rozwijanie umiejętności komunikacyjne z zakresu języka obcego szeroka oferta dla biznesu i wiele innych! poznaj pełną ofertę kursów JĘZYK CHIŃSKI dla dzieci, młodzieży i dorosłych 6 7

5 PRZEWODNIK PRZEWODNIK Subiektywny przewodnik podróżnika Nauka języków obcych to nie tylko gramatyka, słownictwo, zwroty praktyczne i przydatne, ale i całe bogactwo kulturowe. Dlatego warto korzystać z kursów językowych za granicą. Warto też podróżować, bo nic tak nie kształci jak bezpośredni kontakt z ludźmi i ich kulturą. Jak i po co uczyć się języka, kultury, innych i siebie Australia Jest takie miejsce, w które każdy odwiedzający Sydney obowiązkowo trafia prędzej czy później. To ujście rzeki Parramatta z charakterystyczną budowlą Opera House i jednym z największych w świecie mostów łukowych Harbour Bridge. Dla mnie jeszcze większą przyjemnością od oglądania z bliska tych budowli była wizyta w przyległym Ogrodzie Botanicznym. Snując się alejkami można tu spotkać oszałamiającą liczbę roślin i dziwacznych zwierząt, jak na przykład olbrzymie, hałasujące nietoperze. Przy wejściu do ogrodu znajduje się tablica informująca, że wchodząc na jego teren, należy dotykać, wąchać i doświadczać kontaktu z przyrodą. Dalej namawiają gości do chodzenia i siadania na trawie. Jakże to miła odmiana od dobrze nam znanego zakazu "nie deptać trawników"! Jak już sobie odpoczniemy i posilimy się na łonie natury, warto odwiedzić niewielką starówkę "The Rocks" znajdującą się zaraz przy moście i zatopić się w historycznych uliczkach, muzeach i galeriach. Dla nadal spragnionych kontaktów z przyrodą polecam wypłynięcie promem z pobliskiego Circular Quay na Manly, czyli na jedną z najsłynniejszych sydneyskich plaż. Tam przy odrobinie szczęścia można spotkać kogoś sławnego spacerującego promenadą, no ale w takim miejscu do większego szczęścia nie potrzeba już nic więcej Agata Podróże pozwalają wypocząć od codzienności, uczą tolerancji, zrozumienia, pokory. Są okazją do poznania innych, ale i samego siebie. Nie zdajemy sobie sprawy, jak bardzo przesiąknięci jesteśmy stereotypowym postrzeganiem świata. Stereotypy nas blokują i ograniczają. Dlatego warto podróżować, dlatego warto znać języki. Jedni lubią podróżować z biurami podróży, w zorganizowanych grupach, inni wybierają samotne wyprawy. Zapytaliśmy kilku osób, które zazwyczaj odkrywają świat na własną rękę, aby opowiedziały o jednym niezwykłym miejscu, które odkryły lub niezapomnianym zjawisku, które przeżyły. Poniżej kilka wspomnień, które tworzą DO IT-owy subiektywny przewodnik podróżnika. Rzymski amfiteatr w Tunezji Pasjonatom północnoafrykańskich plaż polecam krótką, samodzielną wycieczkę w głąb lądu. Najlepiej wypożyczonym samochodem. Czy wiecie, że w Tunezji można zobaczyć amfiteatr rzymski? Znajduje się on w El-Dżem i zachował się w lepszym stanie niż rzymskie Koloseum. Jest trzecim co do wielkości amfiteatrem na świecie, zbudowanym w latach n.e. To najbardziej spektakularna rzymska budowla w Afryce Północnej! Dobre rady dla podróżujących samodzielnie: uśmiech na twarzy i szacunek dla innych gwarantują wzajemność; policjant to najlepszy przewodnik; dobra herbata w ichsiejszym barze nie musi oznaczać problemów żołądkowych. Monika U Szoszonów Szukanie. Istota bycia dla ciekawych świata. Szukamy czegoś innego, niż mamy na co dzień. Uczymy się własnej kultury. Z zaciekawieniem, zadziwieniem, nawet zaskoczeniem rejestrujemy napotkane zjawiska. Moja błyskawiczna wizyta u Indian, niedaleko Pocatello w Idaho, niewątpliwie jest z takiego rodzaju zdarzeń fascynujących. Szoszoni żyją w swoich starannie oddzielonych enklawach, trzeba było zjechać daleko z głównej drogi z Idaho Falls do Salt Lake City. Na parkingu przed sklepem stało kilkoro czarnowłosych, krępych chłopaków i piękna dziewczyna, zauważyli nas, innych. W sklepie, gdzie oprócz coca-coli i zwykłych artykułów spożywczych było rękodzieło (biżuteria z turkusami, torebki haftowane koralikami, mokasyny itp.), Szoszonka nie ukrywała niezadowolenia z zakupienia przeze mnie najtańszego pierścionka Atmosfera niezbyt przejrzysta. Dorota 8 9

6 PRZEWODNIK PRZEWODNIK Maroko zwiedzaj z aparatem fotograficznym. Wyprawa spontaniczna, bez znajomości języka arabskiego czy francuskiego okazała się fantastyczną przygodą. Najpierw spotkaliśmy się z polskim konsulem, który był nieocenionym źródłem wiedzy o kraju i porad praktycznych. Polecił, aby wypożyczyć samochód i indywidualnie zwiedzać kraj. Poczucie bezpieczeństwa nie zostało niczym zakłócone. Zobaczyliśmy Agadir o wschodzie słońca, Marrakesz, Agadir nocą To, co zachwyciło najbardziej, to niezliczona ilość barw, kolorów i zapachów. Dlatego warto wyjść poza hotelowe i wycieczkowe standardy i samodzielnie ruszyć w świat! Tomek Kapadocja niezwykła kraina w środkowej części Turcji Powstawała przez wiele milionów lat w wyniku erozyjnego działania wody i wiatru na skały tufowe. W wyniku działania sił przyrody można teraz podziwiać księżycowe krajobrazy pełne przedziwnych formacji skalnych przypominających kominy czy grzyby. Kapadocję odwiedziłem w maju 2011 roku będąc na wczasach w Turcji. Miałem okazję zobaczyć podziemne miasto Kaymakli, twierdzę Üçhisar czy Park Narodowy Göreme. Ogromne wrażenie zrobiły na mnie wykute w skałach domy, a nawet całe miasta, w których jeszcze do niedawna zamieszkiwali ludzie. Dowodem na istnienie na tym terenie religii chrześcijańskiej są pozostałości wielu kościołów i klasztorów wydrążonych w tufowych skałach. Dla lubiących wyzwania polecam samodzielną wyprawę w ten region na kilka dni, bo dwa, które tam spędziłem, to zdecydowanie za mało za poznanie Kapadocji w całej okazałości. Warto zatrzymać się w mieście Ürgüp bazie wypadowej do zwiedzania. Rannym ptaszkom polecam lot balonem. Wschód słońca nad Kapadocją pozostanie w pamięci do końca życia. Marcin Lekcja historii Polski w podparyskim Maisons-Laffitte. Niedaleko Paryża, w Maisons- Laffitte, znajduje się Instytut Literacki założony przez Jerzego Giedroycia w 1946 r., wydawcę paryskiej Kultury (wychodzącej w latach ). Miejsce niezwykłe, kwintesencja polskości, gdzie sprawa polska nie miała barw partyjnych, a dbałość o polskość przejawiała się w całym funkcjonowaniu zespołu Kultury. Byłam tam w 2002 r., zbierając materiały do pracy magisterskiej. Rozmawiałam z Zofią Hertz i Henrykiem Giedroyciem, a to, co zachwyciło mnie najbardziej, to przepiękna, poprawna polszczyzna ludzi, którzy na emigracji przebywali ponad 60 lat. To tam uświadomiłam sobie, co należy rozumieć przez patriotyzm, czym jest, a raczej była, walka o sprawę polską i jak słowa mogą zmieniać rzeczywistość. Kultura przestała ukazywać się w 2000 r., ale myśl jej twórców przetrwała. Warto zajrzeć do Maisons- Laffitte i wstąpić do Instytutu Literackiego po to, aby nabrać pokory do życia, pracy, historii, zrozumieć znaczenie słów współcześnie wyświechtanych. W Maisons-Laffitte koło Paryża warto odbyć lekcję historii, historii Polski. Małgorzata Stambuł moje miasto Muzeum Niewinności Orhana Pamuka w dzielnicy Cihangi, adres: Çukurcuma 24 Niezwykła atrakcja dla fanów literatury oraz Orhana Pamuka. Kolekcja oraz muzeum inspirowane są miłością, jaka połączyła głównych bohaterów powieści O. Pamuka Muzeum Niewinności: Füsun i Kemala oraz wizualnym odzwierciedleniem ich związku. Eksponaty do muzeum Pamuk zaczął zbierać jeszcze przed napisaniem powieści. Eksponaty symbolizują życie codzienne Stambułu w drugiej połowie XX wieku i mogą przyciągnąć wielu zwiedzających, nawet tych, którzy nie czytali jego powieści. Dobre rady: Jeśli czytałeś książkę i masz ją przy sobie w podróży, to zabierz ją koniecznie jest w niej bilet jednorazowego wstępu no i koniecznie zaopatrz się w chusteczki, bo czekają Cię wzruszające chwile. Herbaciarnia Pierre Loti Adres: Merkez Mah. Karyagdi sok. No: 22, dzielnica: Eyüp Warto się wybrać, bo to idealny punkt widokowy na Złoty Róg i poznać postać Pierrea Lottiego. Dobre rady: Do kawiarni można wjechać kolejką lub wejść pieszo, wspinając się na wzgórze przez cmentarz (około 15-minutowy spacer pełen metafizycznych chwil) Polecam pyszną turecką kawę. Paulina 10 11

7 WYWIAD WYWIAD O dziennikarstwie, pracy w mediach i nauczaniu Z Brianem Scottem rozmawia Małgorzata Ochab Brian Scott dziennikarz radiowy i telewizyjny, aktor, scenarzysta i prowadzący program Etniczne klimaty dla TVP Info. Ukończył dziennikarstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dziennikarską karierę rozpoczął w Radiu RMF FM, gdzie był reporterem i prezenterem (prowadził m.in. Szkółkę niedzielną ). W telewizji współpracował z Polsatem i TVN. W Radiu Kraków tworzył i prowadził program dziecięcy Dzieciaki. Mieszka i pracuje w Krakowie, a w Gimnazjum im. Piotra Michałowskiego w Krakowie oraz Szkole Podstawowej im. Piotra Michałowskiego TSSP uczy języka angielskiego. Małgorzata Ochab: Do Polski przyjechał Pan na studia. Pamięta Pan swoje pierwsze wrażenia? Brian Scott: Do Polski przyjechałem w 1985 roku i wszystko, co wtedy wiedziałem o tym kraju, to informacje polityczne związane z Solidarnością i Lechem Wałęsą, postać Jana Pawła II i kilka nazwisk, jak Maria Skłodowska-Curie czy Henryk Sienkiewicz. Wylądowałem na Okęciu, było ciemno Pierwsze słowo, które skojarzyłem, to informacja. Z Gujany przylecieliśmy we trójkę. Mieliśmy dotrzeć do Łodzi do Studium Języka Polskiego dla obcokrajowców. Ja byłem liderem tej grupy, więc podszedłem do informacji ale okazało się, że pani nie zna języka angielskiego. Dopiero jak pokazałem jej nasz adres docelowy, wezwała dziewczynę, która pokierowała nas dalej. M.O.: A dlaczego wybrał Pan właśnie Polskę? B.S.: Otrzymałem ofertę, żeby studiować w Europie Środkowo-Wschodniej. Spośród kilku państw wybrałem Polskę ze względów politycznych. W Gujanie byłem aktywnym politykiem wiceprzewodniczącym ruchu studentów i młodzieży, radnym w moim mieście. Mój ojciec i brat byli politykami. Wybrałem Polskę ze względu na Solidarność i Lecha Wałęsę. M.O.: To już rozumiem, skąd zainteresowanie dziennikarstwem. B.S.: Właśnie nie ja w Polsce miałem zostać inżynierem. Dziennikarstwo pojawiło się dopiero później w Studium Języka Polskiego. Zawsze byłem człowiekiem ciekawym świata, kraju, w którym mieszkam. Nie przejmowałem się tym, że słabo mówię po polsku. Opowiadałem, pytałem, słuchałem Moja opiekunka powiedziała mi wówczas Panie Brianie, pan ma wszelkie zadatki, żeby być dziennikarzem. To ona pomogła mi wybrać. Moja zawodowa dewiza to Jak lubisz pytać musisz też umieć odpowiadać. Obowiązkiem dziennikarza jest zadawanie pytań, które chciałby zadać każdy Kowalski, a nie może, bo nie ma dostępu do sejmu, do polityków. Jako dziennikarz zawsze miałem na celu załatwianie sprawy moich słuchaczy i widzów. M.O.: Jako dziennikarz największą popularność zdobył Pan w Radiu RMF FM. B.S.: Tak, wszystko zaczęło się w 1990 roku od RMF-u. Byłem jednym z pionierów tworzących potęgę tej stacji. Pojechałem do Stanów Zjednoczonych, aby inaugurować RMF za oceanem. Robiłem pierwsze relacje na żywo zza oceanu, z pierwszego w tej części Europy satelitarnego wozu transmisyjnego. Wtedy też przygotowywałem dla Telewizji Katowice program Welcome to America. W tym czasie we wszystkich badaniach byłem najbardziej lubianym prezenterem. Jestem zresztą pierwszym zagranicznym dziennikarzem, który pojawił się w dziennikarstwie w wolnej Polsce. Jednak to, z czego zawsze będę dumny i to, co zostawiam po sobie, to program Etniczne klimaty, który tworzę dla TVP info. M.O.: A jak postrzega Pan rozwój dziennikarstwa w Polsce przez te wszystkie lata? B.S.: Niestety, dziennikarstwo ulega degradacji, stało się domeną ludzi o małych umiejętnościach. Nie chodzi o to, aby koniecznie kończyć studia dziennikarskie, ale trzeba mieć jakieś podstawy, warsztat: człowiek musi wiedzieć, do jakiego zawodu wchodzi. Najgorzej zaczęło być po 2000 roku po tym, jak pojawiły się programy tasiemce, tworzone i prowadzone przez tzw. gwiazdy, które nawet podstaw dziennikarstwa nie mają. Teraz w Polsce jest kilkudziesięciu dziennikarzy, a ludzi pracujących w dziennikarstwie kilkadziesiąt tysięcy. Mylone są też pojęcia dziennikarz i prezenter. Dziennikarz zajmuje się informacją, programami opiniotwórczymi, społecznymi, edukacyjnymi, nie zaś talk-show

8 WYWIAD WYWIAD M.O.: Czy miał Pan takie momenty w życiu zawodowym, które można zaliczyć do najlepszych i najgorszych? B.S.: Najlepsze to na pewno udane pojawienie się w mediach już na początku pracy w RMF, kiedy wiedziałem, że tworzymy nową historię polskiego dziennikarstwa, gdy słuchało nas więcej osób, niż liczy cała populacja mojego kraju. M.O.: A jakiś szczególnie ważny program? B.S.: Byłem autorem pierwszego programu, w którym poruszaliśmy tematy tabu. Program był tak krytykowany przez polityków, że został ściągnięty z anteny. A rozmawialiśmy tam o wszystkim: mój pierwszy raz, kazirodztwo itd. Inny to: Szkółka niedzielna program edukacyjny, w którym prowadzone były quizy wiedzowe dla słuchaczy. Nagrody, jak na te czasy, były niewiarygodne: wysyłaliśmy całe rodziny na ich pierwsze zagraniczne wakacje, np. na Majorkę. M.O.: Była też Inwazja Mocy podróżująca po całej Polsce. B.S.: To było niesamowite: wyszliśmy ze studia do ludzi, pojawialiśmy się w najmniejszych miejscowościach w całym kraju. M.O.: A w telewizji? B.S.: To na pewno Etniczne klimaty. Program ten wymyślił Waldemar Janda, aby pokazać, że Polska nie jest krajem jednolitym, że żyje tu wiele różnorodnych grup etnicznych i narodowych. Ja, jako prowadzący, byłem naturalnym wyborem jako osoba, która będzie podchodziła do rozmówców bez bagażu uprzedzeń historycznych, bez kompleksów. M.O.: Zdarzały się jednak mniej sympatyczne chwile B.S.: Gorsze momenty były wtedy, gdy czułem się bezpodstawnie atakowany, np. ze względu na moje komentarze atakowano mnie, wytykając błędy językowe. Na szczęście nigdy nie musiałem się bronić, bo bronili mnie ludzie, którzy są autorytetami, np. prof. Jerzy Bralczyk czy prof. Tomasz Goban-Klas. Co więcej prof. Ewa Łętowska powiedziała, że udało mi się zmienić w tym kraju znaczenie, a szczególnie negatywne konotacje, słowa Murzyn, bo nie bałem się mówić o sobie Murzyn. M.O.: W tym momencie nie jest Pan związany tylko z jedną stacją. Cały czas tworzy Pan Etniczne klimaty, ale pojawił się też nowy zawód w Pana życiu. B.S.: Był taki moment, kiedy musiałem odejść z radia, bo byłem zbyt niezależny. Od 2000 r. sam decyduję o tym, dla kogo pracuję. Po tym, jak zacząłem prowadzić Etniczne klimaty, pojawiła się propozycja pracy w szkole jako native speaker. Nigdy nie chciałem być nauczycielem, ale okazało się, że mam doskonały kontakt z dziećmi. Tak to się zaczęło i trwa do dziś. M.O.: Dzieci wymagają szczególnych zdolności pedagogicznych i są bardzo wymagającymi słuchaczami może nawet bardziej niż radiowi czy telewizyjni. B.S.: Aby być dobrym nauczycielem, musisz być człowiekiem. Musisz pamiętać, że Ty też kiedyś byłeś dzieckiem. Jednocześnie nie możesz tracić świadomości powagi sytuacji. Bardzo często pytam moich uczniów o zdanie, o ich opinie. To ja im dziękuję za lekcje, bo też się od nich wiele uczę: jak rozumieć dzieci, ich język, muzykę, sposób ubierania się jak być lepszym ojcem. M.O.: Co dla Pana jest najważniejsze w uczeniu innych? B.S.: Ja niczego nie uczę, ja pomagam w udoskonalaniu tego, czego ludzie już się nauczyli w teorii od polskich lektorów. Pomagam, aby język był narzędziem komunikacji bogatym w słownictwo. Sam tak nauczyłem się języka polskiego: chodzi głównie o komunikację. M.O.: Mówiąc dom, myśli Pan Gujana czy Polska? B.S.: Polska, oczywiście, bo jestem Polakiem. Wszystko, co dla mnie najważniejsze, mam w Polsce. Gujana jest częścią mojej tożsamości, to moje korzenie i mam do niej stosunek emocjonalny, sentymentalny. Ale to w Polsce mam rodzinę, tu wychowuję moje dzieci, mam przyjaciół. Tu głosuję i tu płacę podatki. Tu jestem szczęśliwym człowiekiem. M.O.: Dziękuję za rozmowę

9 POCZTÓWKA POCZTÓWKA New York, New York Anna Daszkiewicz lektorka języka hiszpańskiego, asystentka Zarządu zorganizowany w podobny sposób, jak w większości tego typu szkół na całym świecie: lekcje odbywają się rano lub po południu, po cztery godziny dziennie, od poniedziałku do piątku. towarzystwie nie mają nic wspólnego ani z nudną szkółką, ani z kuciem. Tu uczniowie są zanurzeni w języku, nauka odbywa się w jego naturalnym środowisku, wiedzę zdobywa Grand Central Station, a wokół rzeczywiście: na ulicach pełno żółtych, kanciastych taksówek; sześciopasmowe avenues biegną z południa na północ, a prostopadle do nich Lato 1994, miasto Portsmouth na angielskim wybrzeżu, szkoła angielskiego dla młodzieży z całego świata: to moje pierwsze zagraniczne wakacje językowe i pierwszy z prawie trzydziestu wyjazdów z Małym Rynkiem. W czasie tych pobytów rodziły się i rozwijały moje wielkie fascynacje: językami obcymi i podróżami. Jako studentka jeździłam na angielski do Anglii, potem na hiszpański do Hiszpanii (w tym na kurs dla nauczycieli). Jako opiekunka grup tzw. group leader zwiedziłam z młodzieżą Anglię, Irlandię, Maltę. A w ubiegłym roku rozpoczęłam rozpoczęliśmy amerykańską przygodę, czyli New York, New York! W lecie 2011, wraz z jedenastką ciekawych świata, pogodnych młodych ludzi, znaleźliśmy się wszyscy po raz pierwszy w Nowym Jorku. I okazało się, że to dużo bliżej, niż nam się wydawało. Szkoła i kampus, w którym mieszkamy, znajduje się w Newark. W Ameryce odległości liczy się nie tyle w milach, co w ich dziesiątkach i setkach; nie tyle w czasie dojścia, ile w czasie dojazdu. Z Newark jest więc bardzo blisko na Manhattan: cała podróż zajmuje niewiele ponad kwadrans (przez większość czasu jedzie się pociągiem przez tunel pod rzeką Hudson). Od razu po przyjeździe moja młodzież zauważa, że fajnie tu mówią po angielsku wszystko da się zrozumieć. To jedna z pierwszych rzeczy, które wie się o Ameryce, ale jakie to wspaniałe uczucie: nie tylko wiedzieć, ale wreszcie tego doświadczyć na własnej skórze. I rzeczywiście Nowy Jork dostarczy nam więcej takich, naprawdę fascynujących, wrażeń. Pobyt w amerykańskiej szkole dla młodzieży jest A po lekcjach młodzież ma czas na eksplorację ciekawych miejsc, relaks w kinie lub teatrze (w Nowym Jorku najchętniej na musicalu), uprawianie sportów (w Ameryce każdy chętnie próbuje zagrać w baseball). Do tego w soboty i niedziele jeździmy na długie wycieczki: płyniemy w rejs po rzece Hudson, bawimy się w szukanie skarbu na dolnym Manhattanie finansowym centrum świata, robimy pikniki i słuchamy koncertów w Central Parku Powiecie: no tak, zwiedzanie, spacery po Central Parku, plażowanie na Long Island, robienie zakupów, jedzenie w restauracjach i uczestniczenie w życiu nocnym Nowego Jorku to fascynująca przygoda i doskonały pomysł na spędzenie wolnego czasu; ale nauka w wakacje??? A ja odpowiem: to też wspaniała przygoda! Zajęcia językowe w międzynarodowym się więc szybciej, a wszystkie sprawności językowe czytanie, pisanie, słuchanie, mówienie są przyswajane równocześnie. Uczniowie odkrywają świat, do którego kluczem jest język; nauczyciel jest przewodnikiem na tej drodze. Przykładem niech będzie taka lekcja: tematem jest imigracja, czytamy tekst o przybywaniu osadników europejskich do Nowego Jorku i ćwiczymy przy tym czas przeszły, potem oglądamy zdjęcia archiwalne i dyskutujemy o wizji Nowego Świata, z jaką przybywali imigranci, a po południu jedziemy na wycieczkę pod Statuę Wolności czyli dokładnie tam, gdzie ci ludzie stawiali swoje pierwsze kroki w Ameryce! Nowy Jork wydaje się daleki tylko wtedy, jeśli weźmiemy pod uwagę ilość kilometrów, które trzeba pokonać, by tam dojechać. Bo jakże bliski się okazuje, gdy wysiadamy po raz pierwszy na streets ze wschodu na zachód; na każdym rogu stoją budki z gigantycznymi hot dogami; nikt nie czeka na zielone światło, by przejść przez ulicę; na Times Square szalony Elvis Presley gra i śpiewa u stóp oświetlonych neonami strzelistych budynków, na Broadwayu wciąż przebojem jest Upiór w operze! Nasze dwa tygodnie w Nowym Jorku były dla wszystkich wielką przygodą oraz impulsem do odkrywania nowych zakątków świata. Większość z nas przekonała się, że Ameryka to nie tylko zakupy i McDonaldy, ale prawdziwe okno na świat. Dodam jeszcze tylko, że mnie ów wyjazd pozwolił odkryć nie jedną Amerykę, lecz dwie: z Nowego Jorku udałam się do Meksyku. Ale to już zupełnie inna historia Zachęcam do odkrywania świata na własną rękę i zapraszam do lektury kolejnego wydania "Do It!" 16 17

10 TRANSLATOR TRANSLATOR Piosenka jest dobra na wszystko Języka można uczyć się także w trakcie codziennych rozrywek, np. podczas oglądania filmów czy słuchania piosenek. Dlatego poniżej prezentujemy dwa teksty, jeden w języku angielskim, drugi włoskim, obydwa z tłumaczeniami. Miłego śpiewania. Nel Blu Dipinto di Blu muzyka: Domenico Modugno tekst: Domenico Modugno, Franco Migliacci Penso che un sogno così non ritorni mai più; mi dipingevo le mani e la faccia di blu, poi d improvviso venivo dal vento rapito e incominciavo a volare nel cielo infinito Volare oh, oh! Cantare oh, oh, oh, oh! Nel blu, dipinto di blu, felice di stare lassù. E volavo, volavo felice più in alto del sole ed ancora più su, mentre il mondo pian piano spariva lontano laggiù, una musica dolce suonava soltanto per me Volare oh, oh! Ma tutti i sogni nell alba svaniscon perché, quando tramonta, la luna li porta con sé. Ma io continuo a sognare negli occhi tuoi belli, che sono blu come un cielo trapunto di stelle. Volare oh, oh! E continuo a volare felice più in alto del sole ed ancora più su, mentre il mondo pian piano scompare negli occhi tuoi blu, la tua voce è una musica dolce che suona per me Volare oh, oh! Cantare oh, oh, oh, oh! Nel blu, dipinto di blu, felice di stare quaggiù. Nel blu degli occhi tuoi blu, felice di stare quaggiù, con te! W błękicie pomalowanym na niebiesko Myślę, że taki sen więcej już nie powróci; malowałem swe ręce i twarz na niebiesko, gdy nagle wiatr porywał mnie gwałtownie i zaczynałem latać po nieskończonym niebie Latać.. och, och! Śpiewać och, och, och, och! w błękicie pomalowanym na niebiesko szczęśliwy będąc tam na górze I latałem, latałem szczęśliwy wyżej od słońca i jeszcze wyżej, podczas gdy świat powolutku znikał tam w dole, słodka muzyka grała tylko dla mnie Latać.. och, och! Lecz wszystkie sny znikają o świcie gdy zachodzi słońce, księżyc zabiera je ze sobą ale ja nadal będę śnił w twych pięknych oczach które są błękitne jak niebo wyścielone gwiazdami Latać.. och, och! Latam nadal szczęśliwy wyżej od słońca i jeszcze wyżej, Podczas gdy świat powolutku znika w twoich błękitnych oczach, twój głos jest słodką muzyką, która gra tylko dla mnie Boney M Rasputin There lived a certain man in Russia long ago He was big and strong, in his eyes a flaming glow Most people looked at him with terror and with fear But to Moscow chicks he was such a lovely dear He could preach the Bible like a preacher Full of ecstasy and fire But he also was the kind of teacher Women would desire Lover of the Russian queen There was a cat that really was gone Russia's greatest love machine It was a shame how he carried on He ruled the Russian land and never mind the czar But the kasachok he danced really wunderbar In all affairs of state he was the man to please But he was real great when he had a girl to squeeze For the queen he was no wheeler dealer Though she heard the things he'd done She believed he was a holy healer Who would heal her son Lover of the Russian queen There was a cat that really was gone Russia's greatest love machine It was a shame how he carried on (but when his drinking and lusting and his hunger For power became known to more and more people, The demands to do something about this outrageous Man became louder and louder ) This man just got to go! declared his enemies But the ladies begged don't you try to do it, please No doubt this Rasputin had lots of hidden charms Though he was a brute they just fell into his arms Then one night some men of higher standing Set a trap, they're not to blame Come to visit us they kept demanding And he really came Lover of the Russian queen They put some poison into his wine Russia's greatest love machine He drank it all and he said I feel fine Lover of the Russian queen They didn't quit, they wanted his head Russia's greatest love machine And so they shot him till he was dead Latać.. och, och! Śpiewać och, och, och, och! w błękicie pomalowanym na niebiesko szczęśliwy będąc tam w górze. W błękicie twych błękitnych oczu, Szczęśliwy będąc tu w dole, Razem z Tobą! Nel Blu Dipinto Di Blu, znana również jako Volare, uznawana jest za najpopularniejszą piosenkę włoską. Zdobyła pierwsze miejsce na Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo w 1958 r. oraz doczekała się największej liczby coverów i reinterpretacji wśród utworów włoskich

11 TRANSLATOR TRANSLATOR Boney M Rasputin Dawno temu w Rosji żył pewien mężczyzna Był wysoki i silny, w jego oczach był ogień Większość ludzi patrzyła na niego z przerażeniem i strachem Ale dla moskiewskich panienek był cudownym kochasiem Umiał głosić kazania niczym kaznodzieja Pełny ekstazy i ognia Ale był również takim nauczycielem Którego kobiety pożądają 1 Kochanek rosyjskiej królowej 2 Ten ktoś naprawdę był szalony Najwspanialsza rosyjska maszyna do kochania 3 Gorszył sposobem, w jaki żył Rządził rosyjską ziemią i nie zważał na cara 4 Ale kazaczoka tańczył wyśmienicie We wszystkich sprawach państwowych liczono się z jego zdaniem 5 A on był naprawdę wspaniały, gdy miał dziewczynę do ściskania Dla królowej nie był krętaczem Mimo że słyszała o jego poczynaniach Wierzyła, że był świętym uzdrowicielem Który uleczy jej syna 6 Kochanek rosyjskiej królowej 2 Ten ktoś naprawdę był szalony Najwspanialsza rosyjska maszyna do kochania 3 Gorszył sposobem, w jaki żył (ale gdy jego pijaństwo i rozpusta oraz głód władzy stały się powszechnie znane, żądania, by coś zrobić z tym skandalicznym mężczyzną stawały się coraz głośniejsze ) 7 Ten człowiek po prostu musi zniknąć! twierdzili jego wrogowie Ale kobiety błagały, aby nic mu nie robić Bez wątpienia ten Rasputin miał dużo ukrytego uroku Bo mimo że był bydlakiem, one po prostu wpadały mu w ramiona 8 Aż pewnej nocy jacyś mężczyźni ze szlachty Zastawili pułapkę nie mając żadnych skrupułów Przyjdź nas odwiedzić nalegali I rzeczywiście przyszedł Kochanek rosyjskiej królowej Dolali trucizny do jego wina Najwspanialsza rosyjska maszyna do kochania Wypił wszystko i twierdził, że czuje się dobrze Kochanek rosyjskiej królowej Nie poddali się, chcieli jego głowy Najwspanialsza rosyjska maszyna do kochania I w końcu go zastrzelili odbierając mu życie 9 1 Grigorij Jefimowicz Rasputin żyjący najprawdopodobniej w latach chłop, mnich, kaznodzieja, rozpustnik i faworyt rodziny carskiej. 2 Chodzi o carową Aleksandrę, żonę cara Mikołaja II. Tak naprawdę Rasputin był faworytem carowej, nie kochankiem. Posądzano ich o romans, gdyż carowa sporo czasu spędzała w towarzystwie Rasputina. 3 Rasputin był kobieciarzem. Potrafił uwodzić kobiety, bez względu na ich pochodzenie społeczne. Zarówno chłopki, jak i kobiety ze znamienitych rodzin ulegały jego urokowi i wstępowały do założonego przez niego ruchu. Rasputin głosił ideę wybawienia poprzez seks, co mogło dodatkowo mamić ówczesne kobiety przyzwyczajone do purytańskich zwyczajów w sypialni. 4 Omotawszy carową Aleksandrę, Rasputin potrafił wpływać na decyzje cara poprzez jej osobę. 5 Dzięki zaufaniu, jakim darzyła Rasputina carowa Aleksandra, otrzymał specjalne stanowisko na dworze carskim. Stopniowo zwiększał swój wpływ na decyzje polityczne. Z czasem jego mocna pozycja przysporzyła mu wielu wrogów, zwłaszcza wśród szlachty. 6 Syn carowej Aleksandry i cara Mikołaja II Aleksy był chory na hemofilię. Carowa drżała o jego zdrowie. Rasputin zyskał jej wdzięczność i bezgraniczne zaufanie. Wierzyła, że jego osoba ma dobry wpływ na stan zdrowia jej syna, ponieważ kilka razy obecność i modlitwa Rasputina spowodowały ustanie krwotoku u Aleksego. 7 Młodzi monarchiści pod wodzą księcia Feliksa Jusupowa zaplanowali zamach na Rasputina. 8 Wielokrotnie uwodził kobiety, a następnie je porzucał. 9 Sprawa zamachu na życie Rasputina była nieco bardziej skomplikowana. Najpierw w pałacu Jusupowa dolano mu trucizny do wina, lecz ku zdziwieniu zamachowców, Rasputin nie padł martwy. Chwilę później został postrzelony w pierś przez Jusupowa. Ale nawet wtedy miał w sobie tyle siły, by rzucić się na księcia, chcąc go udusić. Książę odepchnął Rasputina, który wybiegł na dziedziniec, gdzie został postrzelony kilka kolejnych razy. Następnie dla pewności zmiażdżono mu czaszkę pałką, po czym zawieziono nad rzekę Newę, by go tam utopić. Późniejsza sekcja zwłok Rasputina wykazała wodę w płucach oraz uwolnioną z więzów prawą rękę, co oznaczało, że w momencie wrzucenia do wody jeszcze żył

12 S-PÓŁKI S-PÓŁKI Taksówką z Kairu do Honolulu Jak w jedno popołudnie znaleźć się w Egipcie, Iranie, Wielkiej Brytanii i na Hawajach? Wbrew pozorom nie trzeba wcale wydawać kroci na podróże. Wystarczy kupić kilka książek, płytę z muzyką, bilet do kina i popuścić wodze fantazji. Prześwietny raport kapitana Dosa, Eduardo Mendoza książka Książki Eduardo Mendozy zaliczają się do literatury lekkiej i zabawnej, ale nie pozbawionej ani inteligencji, ani ironii. Hiszpański autor zdążył już przyzwyczaić polskich czytelników do swojego stylu. Wydawnictwo Znak sukcesywnie wydaje kolejne powieści, w tym Niezwykłą podróż Pomponiusza Flatusa, arcyzabawną powieść z alternatywną wersją wydarzeń TAXI. Opowieści z kursów po Kairze, Al-Chamisi Chalid książka Taksówka to miejsce szczególne. Jest jak konfesjonał, z tą różnicą, że nie uzyskacie, ani tym bardziej nie udzielicie, w niej rozgrzeszenia. Taksówkarze niejednokrotnie sypią opowieściami jak z rękawa i są to zazwyczaj historie, które mało kiedy wydostają się poza wnętrze taryfy. To oni najbardziej wyczuwają miejską tkankę, gdyż niejako sami ją tworzą. Ich wizja miasta jest szczególnie osobliwa. Prawdopodobnie dlatego Al-Chamisi Chalid, egipski z dzieciństwa Jezusa, który z pomocą rzymskiego obywatela próbuje rozwikłać zagadkę morderstwa. W recenzowanej tu powieści Mendoza podtrzymuje opinię mistrza satyry. Tytułowy raport kapitana Dosy to nic innego jak pokładowy dziennik z niecodziennej wyprawy stylizowanej na science fiction. Jak zwykle galeria postaci jest przednia i zawiera głównie przestępców o najróżniejszym rodowodzie i aparycji. Mendoza, używając tej scenerii, przemyca dziennikarz i pisarz, postanowił uwiecznić ową wizję na kartach jedynej w swoim rodzaju książki. Z Opowieści z kursów po Kairze dowiecie się o Egipcie, a także o jego stolicy wszystkiego tego, o czym milczą oficjalne przewodniki. To prawdziwe historie anonimowych kierowców, którzy mają rodziny, korzenie, gusta i polityczne poglądy. To nie lukrowane historyjki, ale opowieści niejednokrotnie wypełnione najprawdziwszymi dramatami, jednak to tylko dodaje książce Al-Chamisi Chalida szczerości i niepodrabialnego smaku. także komentarz do obecnej rzeczywistości. W tej kategorii jest niezrównany. Podobno czytając jedną książkę Hiszpana, niechybnie sięga się po pozostałe. Warto sprawdzić, czy jesteśmy odporni na tego bakcyla. Czwarty pożar Teheranu, Marek Kęskrawiec książka Z hasłem Iran statystyczny mieszkaniec Starego Kontynentu ma niezbyt dobre skojarzenia. Skąd się one biorą? Najprawdopodobniej z mediów, które kreślą wizerunek Iranu jako kraju pogrążonego w religijnym fanatyzmie, jakże obcym mieszkańcom zachodniej Europy czy Stanów Zjednoczonych. Kulturowe różnice tworzą bariery, które okazują się niepotrzebne. Świadczy o tym najlepiej Czwarty pożar Teheranu pasjonujący literacki `Lianne La Havas, Is Your Love Big Enough płyta Lianne to Brytyjka młoda, ale nie gniewna. Jest przy tym szalenie urokliwa, choć na całe szczęście nie zamierza budować swej kariery jedynie na pięknym uśmiechu. Debiutancki album Lianne Is Your Love Big Enough to piorunująca mieszanka świeżej i bezkompleksowej muzyki, w której Lianne gra pierwsze skrzypce. I mimo że na gitarze gra równie świetnie, to jej głównym instrumentem jest głos: potężny, piękny i zarazem prawdziwie zmysłowy. Lianne to nadzieja brytyjskiej muzyki, choć po prawdzie na swoim reportaż Marka Kęskrawca, który bez większego wysiłku, ale z niebywałą gracją obala mity na temat tego islamskiego kraju. Czwarty pożar Teheranu to zapis podróży autora do miejsca zamieszkanego przez pełną sprzeczności społeczność. Z jednej strony zamkniętą w okowach religii, z drugiej zaś niezwykle kolorową i otwartą. Fascynujący materiał Kęskrawca to obraz Iranu w pigułce z wszystkimi jego niezwykłymi paradoksami. Lekturze Czwartego pożaru... towarzyszy powracająca jak bumerang myśl, że nie taki diabeł straszny, jak go malują. debiutanckim albumie więcej czerpie z tradycji amerykańskiego bluesa, funku i soulu aniżeli wyspiarskiej tradycji muzycznej. Może to i dobrze, bo dzięki temu, słuchając Is Your Love, poznajemy całą, naprawdę szeroką paletę możliwości panny La Havas. Tytułowy Is Your Love, zmysłowy No Room for Doubt czy wreszcie piorunujący Forget to kawałki, które są dowodem, że nie mamy do czynienia ze zwykłą debiutantką. O niej będzie jeszcze głośno. Spadkobiercy, reż. Aleksander Payne (2011) film Na zakończenie proponujemy wycieczkę do kina na film, który we wrześniu wszedł na ekrany polskich kin. Spadkobiercy w reżyserii Alexandra Payne mieli szansę na kilka statuetek Oscara za zeszły rok, ostatecznie dostali nagrodę za najlepszy scenariusz adaptowany. I trzeba przyznać, że filmowa fabuła klei się nad wyraz dobrze. Główny bohater, grany przez George a Clooneya Matt King, jest mieszkającym w Honolulu prawnikiem specjalizującym się w rynku nieruchomości. Poznajemy go w momencie, kiedy dowiaduje się o tym, że jego żona, która uległa wypadkowi podczas morskiej wyprawy na łódce, nie wybudzi się ze śpiączki, a lekarz oznajmia, że musi odłączyć ją od aparatury podtrzymującej życie i daje Kingowi kilka dni na pożegnanie się z małżonką. Bohater zostaje z dwoma dorastającymi córkami, które dają do wiwatu, oraz smutną dla niego tajemnicą, którą odkrywa dzięki starszej z córek. Mimo dość trudnych tematów film utrzymany jest w bardzo pogodnej komediowej konwencji i przemyca życiowe mądrości. Trudno wyobrazić sobie lepszą rozrywkę na popołudnie po ciężkiej pracy. Świetnie zagrane postaci, piękne widoki, trochę dramatyzmu, wszystko opowiedziane w lekkostrawnej formie. Dobry odpoczynek gwarantowany

13 BĄDŹ MISTRZEM BĄDŹ MISTRZEM Chiński jest inny Chińskiego można uczyć się dla szpanu. Żeby zrobić wrażenie w towarzystwie. Poderwać dziewczynę. Zaimponować pracodawcy. Można też dla własnego lepszego samopoczucia, dla osobistego rozwoju lub dla zaspokojenia potrzeby wyzwań. I jeszcze z wielu innych powodów. Bez względu na motywację, trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, jak wiele chce się tego języka nauczyć. Inaczej bowiem uczyć się będzie osoba, która chciałaby po prostu porozumieć się z Chinką lub Chińczykiem w prostych sytuacjach, inaczej, ktoś, komu zależy na umiejętności rozpoznawania znaków chińskich, inaczej ktoś, kto interesuje się kaligrafią i chciałby umieć pisać, inaczej ktoś, kto zamierza z Chinami robić interesy. Chiński jest inny. Nie ma jednego słowa na tak lub na nie. Słowa są krótkie, ale niestety z reguły z niczym się nie kojarzą (poza kilkoma wyjątkami, jak mama, tata oraz nazwy własne państw czy miast). Gramatyka jest z pozoru dosyć prosta (słowa się nie odmieniają, inaczej wyraża się czas), ale jednocześnie zawiera konstrukcje, które trudno znaleźć w języku polskim czy angielskim. Wymowa słów jest dla Polaka nie najtrudniejsza (wiele głosek jest podobnych), ale już opanowanie tonów może spędzić sen z powiek. Zapis fonetyczny pinyin jest na pierwszy rzut oka łatwy, ale trzeba jednak wiedzieć, jak czytać niektóre litery. Znaki wprawiają w zachwyt swoją formą i kształtem, ale mimo wewnętrznej logiki i struktury nie są łatwe do opanowania. Nie piszę tego, by kogokolwiek zniechęcić chcę pokazać, że przygoda z chińskim musi zacząć się od przygotowania do wypłynięcia na wody czegoś naprawdę innego: kulturowo, lingwistycznie i poznawczo. Oto kilka przykładów. Słowo, które w transkrypcji wygląda tak: shuijiao w zależności od tego, na jakich tonach (jednym z czterech lub bez tonu) zostanie wypowiedziane oraz jakimi znakami zapisane, może oznaczać albo pierogi, albo spać. Słowo ma może oznaczać konia, mamę albo służy do zadania pytania. Shi to być, ale również dziesięć, sprawa lub czas. Chiński ma olbrzymią liczbę słów brzmiących bardzo podobnie albo dokładnie tak samo. To sprawia, że dla zrozumienia ważny jest kontekst. Na samym początku usłyszenie różnicy między tonami jest dosyć trudne i stąd łatwo o pomyłkę. W dialekcie mandaryńskim tony są cztery: 1. wysoki i równy, 2. wznoszący, 3. opadająco- -wznoszący i 4. opadający; niektóre znaki wypowiadane są też bez tonu. Znaki chińskie nie tylko zbudowane są z części (tak naprawdę często stanowią je inne znaki, tylko mniejsze), ale pisze się je w określony sposób, zachowując kształt, kolejność i kierunek stawiania tzw. kresek. Nieumiejętne połączenie kresek może prowadzić do stworzenia znaku, który będzie nieczytelny albo w rzadkich przypadkach będzie znaczył coś innego. Znaki posiadają rdzeń, tzw. klucz, który pozwala się zorientować w ich bardzo ogólnym znaczeniu, a także elementy, które pozwalają domyślić się przybliżonej wymowy. W słowniku znaki wyszukuje się albo po transkrypcji fonetycznej, a gdy wymowa nie jest znana po kluczu i ilości kresek. Istnieją też słowniki dla nie-chińczyków, które grupują podobne znaki razem, co ma ułatwić wyszukiwanie. Pytania tworzy się na przykład za pomocą dodania słowa ma na koniec zdania: Nǐ shì Tomek = Ty jesteś Tomek, Nǐ shì Tomek ma? = Czy ty jesteś Tomek?. Można też wprowadzić zaprzeczenie bu: Nǐ shì bú shì Tomek? = Ty jesteś nie jesteś Tomek?. Inne pytania tworzy się między innymi przez wstawienie słowa pytającego w miejsce oczekiwanej odpowiedzi, np. shéi ( kto? ) Nǐ shì shéi? = Ty jesteś kto? ; albo nǎr ( gdzie? ) Nǐ shì nǎr? = Ty jesteś gdzie?. Proste, prawda? Uczyć się chińskiego choćby przez chwilę warto już tylko dla poznania jego odmienności, dla zanurzenia się w innej kulturze, innym spojrzeniu na rzeczywistość, dla doświadczenia odmienności na własnej skórze, nie tylko z opowieści. Bo jak mówią Chińczycy: 耳 闻 不 如 目 见 (ěr wén bù rú mù jiàn) usłyszeć od innych to nie to samo, co zobaczyć na własne oczy

14 BĄDŹ MISTRZEM BĄDŹ MISTRZEM Drodzy Słuchacze Dopasuj angielski idiom do polskiego znaczenia i Czytelnicy! 1. to miss the point 2. choose a soft option a. cudem uniknąć czegoś, o mały włos b. działać (komuś) na nerwy Przez cały sierpień na naszej stronie Facebook publikowaliśmy angielskie idiomy. Warto je znać, ponieważ: wzbogacają znajomość języka angielskiego; umożliwiają barwną wypowiedź, gdy chcemy oddać to, co dla języka nieuchwytne; pozwalają zrozumieć swoiste, inne od znaczenia dosłownego treści, które słyszymy lub czytamy. Wszyscy, którzy prawidłowo wypełnią test, a odpowiedzi dostarczą do naszej siedziby do 15 listopada, otrzymają 10% rabatu na dowolnie wybrany kurs językowy w naszej Szkole! Testy przyjmujemy do 15 listopada do godziny w siedzibie naszej Szkoły przy Małym Rynku 3 w Krakowie. 3. get on sb's nerves 4. have a narrow escape 5. to eat sb's words 6. beat about/around the bush 7. burst out laughing 8. change a fly into an elephant 9. have a finger in every pie 10. It's a must. c. owijać w bawełnę, unikać przejścia do sedna sprawy d. to konieczność (koniecznie trzeba zobaczyć, przeczytać etc). e. robić z igły widły f. nie zrozumieć czegoś, spudłować g. wtrącać się we wszystko h. wybuchać śmiechem i. odszczekać coś, przyznać się do błędu Na sąsiedniej stronie prezentujemy test z ich znajomości i zapraszamy do zabawy! Odpowiedzi: j. pójść na łatwiznę Dane uczestnika konkursu: Imię i nazwisko: Adres: Tel.: Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Szkołę Języków Obcych Mały Rynek w celach marketingowych. Podpis uczestnika konkursu 26 27

15