Raport z III fali bada

Transkrypt

1 PBS Spółka z o.o Sopot, ul. Junaków 2, t: (48-58) , f: (48-58) , e: kontakt@pbs.pl, Raport z III fali bada Raport EKONOMIA SUKCESU Program Rozwoju Wyższej Szkoły Bankowej dla Wyższej Szkoły Bankowej Sopot, sierpień 2015

2 Spis treści Wstęp Najważniejsze wyniki Ocena kompetencji studentów Kluczowe kompetencje Edukacja... 9 Załącznik

3 Wstęp Badanie, którego wyniki prezentowane są w niniejszym raporcie, zostało zrealizowane w ramach projektu Ekonomia sukcesu program rozwoju Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Projekt jest realizowany w partnerstwie, gdzie Liderem jest Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, a Partnerami są: Regionalna Izba Gospodarcza Pomorza i PBS Spółka z o.o. Głównym celem całego projektu jest rozwój potencjału dydaktycznego Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku. W ramach ósmej fali badania, której produktem jest niniejszy raport, przeprowadzono badania ilościowe techniką CAWI (Computer Assisted Web Interviews) na próbie 100 pracodawców z województwa pomorskiego. Badanie dotyczyło oceny poziomu kompetencji i umiejętności absolwentów oraz ich dopasowania do potrzeb pracodawców. Badanie zrealizowano w okresie od czerwca 2015 do sierpnia 2015.

4 1. Najważniejsze wyniki Pomorscy pracodawcy dość pozytywnie oceniają wiedzę teoretyczną studentów i absolwentów. Nieco gorzej jednak oceniane są umiejętności praktycznych i dopasowania kompetencji do wymagań rynku pracy. Zdaniem pomorskich pracodawców słabo rozwinięte są umiejętności praktyczne dotyczące zawodu, a doświadczenie młodych ludzi oceniane jest jako niewystarczające. Pracodawcy wskazują ponadto na braki wiedzy specjalistycznej dotyczącej zawodu. Zwrócono uwagę również na trudności studentów i absolwentów w rozeznaniu na rynku pracy oraz znajomości branży. Niespełna połowa przebadanych pracodawców nie potrafi wskazać zmiany jakości kompetencji studentów i absolwentów w okresie ostatnich sześciu miesięcy. Badane firmy dokształcają nowozatrudnionych pracowników głównie poprzez szkolenia z zakresów specyficznych dla firmy, np. szkolenia branżowe, produktowe. Cechy, jakich najbardziej brakuje studentom i absolwentom to, zdaniem pomorskich przedsiębiorców: pokora/skromność, odporność na stres, odpowiedzialność i samodzielność.

5 2. Ocena kompetencji studentów Ponad połowa pomorskich pracodawców pozytywnie ocenia wiedzę teoretyczną studentów i absolwentów szkół wyższych. Dokładnie 56% respondentów wystawiła im ocenę dobrą, 12% bardzo dobrą, a 2% celującą. Oceny mierne wystawiło im 2%, a średnia ocena wyniosła 3,84. Nieco gorzej wypadła ocena wiedzy praktycznej, którą na poziomie dobrym oceniło 33% respondentów, a bardzo dobrze jedynie 3% badanych. Więcej było ocen negatywnych 18% miernych i 3% niedostatecznych. Średnia ocena wyniosła 3,21. Podobnie ukształtowała się ocena dopasowania kompetencji do potrzeb rynku pracy. Jedynie 5% respondentów wskazało na ocenę bardzo dobrą, 29% na dobrą, aż 50% na dostateczną, a 15% na mierną. 1% pracodawców ocenił ten aspekt jako niedostateczny. Średnia ocena wyniosła 3,22. Wykres 1. Porównanie oceny wiedzy teoretycznej, wiedzy praktycznej oraz oceny poziomu dopasowania kompetencji studentów / absolwentów do potrzeb rynku pracy dokonanych przez pracodawców 0% 20% 40% 60% 80% 100% ŚREDNIA OCENA wiedza teoretyczna 2% 28% 56% 12% 2% 3,84 wiedza praktyczna 3% 18% 41% 33% 3% 2% 3,21 dopasowanie kompetencji do potrzeb rynku pracy 1% 15% 50% 29% 5% 3,22 N=100 niedostatecznie miernie dostatecznie dobrze bardzo dobrze celująco W porównaniu z wynikami z siódmej fali badania, średnia ocena wiedzy teoretycznej studentów i absolwentów zwiększyła się do wartości 3,84. Uprzednio aspekt ten uzyskał średnią ocenę 3,68. Pół roku wcześniej nieco gorzej oceniono także wiedzę praktyczną młodych pracowników (3,04 vs 3,31 w obecnej fali). Ocena poziomu dopasowania kompetencji absolwentów do potrzeb rynku pracy również wzrosła w badanym okresie porównując ją do wszystkich, poprzednich fal badania (3,12 vs 3,22 obecnie).

6 3. Kluczowe kompetencje Niemal wszyscy badani dostrzegają braki w zakresie wiedzy i umiejętności studentów/absolwentów. Pracodawcy najczęściej wskazywali na braki w praktycznych umiejętnościach dotyczących zawodu i niewystarczające doświadczenie młodych ludzi (70%). W dalszej kolejności wskazywano na braki w zakresie wiedzy specjalistycznej dotyczącej zawodu (51%) rozeznania rynku, znajomości branży (47%) oraz umiejętności pisania pism urzędowych (42%). Analizując wyniki zauważyć można, że wskazywane braki dotyczą przede wszystkim wiedzy i umiejętności specyficznych dla danego zawodu, a w mniejszym stopniu umiejętności uniwersalnych, wykorzystywanych na różnych stanowiskach, takich jak znajomość języków obcych czy obsługi programów komputerowych. Wykres 2. Brakująca wiedza i umiejętności wśród studentów i absolwentów zdaniem pomorskich pracodawców 0% 20% 40% 60% 80% praktycznych umiejętności dot. zawodu, doświadczenia 70,0% wiedzy specjalistycznej dot. zawodu rozeznania rynku, znajomości branży umiejętności pisania pism urzędowych 42,0% 47,0% 51,0% N=100 umiejętności wyszukiwania informacji znajomości prawa umiejętności obsługi specjalistycznych programów komputerowych znajomości języków obcych umiejętności obsługi podstawowych programów komputerowych umiejętności obsługi urządzeń biurowych prawa jazdy innych, jakich? niczego nie brakuje 9,0% 5,0% 4,0% 7,0% 1,0% 24,0% 19,0% 18,0% 16,0% Jeśli chodzi o cechy czy umiejętności miękkie, jakich brakuje studentom i absolwentom, najwięcej pracodawców zwraca uwagę na brak pokory i skromności (48%). W drugiej kolejności respondenci dostrzegają niską odporność na stres oraz brak odpowiedzialności (po 42% wskazań). Ponadto część odpowiadających dostrzega brak samodzielności

7 (40% wskazań) oraz brak zaangażowania (36%). Wykres 3. Brakujące cechy wśród studentów i absolwentów zdaniem pomorskich pracodawców 0% 20% 40% 60% pokory, skromności 48,0% odporności na stres odpowiedzialności samodzielności 40,0% 42,0% 42,0% zaangażowania 36,0% umiejętności logicznego myślenia lojalności 29,0% 31,0% elastyczności umiejętności pracy w grupie kreatywności dyspozycyjności chęci do nauki 17,0% 17,0% 16,0% 16,0% 16,0% komunikatywności 12,0% uczciwości 8,0% innych, jakich? niczego nie brakuje 1,0% 3,0% N=100 W pytaniu dotyczącym poprawy lub pogorszenia kompetencji studentów i absolwentów w okresie ostatnich 6 miesięcy, blisko połowa badanych pracodawców (48%) udzieliła odpowiedzi poziom kompetencji nie zmienił się w stosunku do okresu m/w sprzed pól roku, natomiast odpowiedzi nie wiem, trudno powiedzieć udzielił co czwarty respondent (25%). Oznacza to, że zdecydowana większość respondentów nie dostrzega lub nie monitoruje zmian w jakości kompetencji studentów i absolwentów w okresie ostatnich 6 miesięcy. Poprawę kompetencji studentów i absolwentów dostrzega 9% pracodawców, z kolei 18% ankietowanych dostrzega pogorszenie.

8 Wykres 4. Zmiana jakości kompetencji studentów i absolwentów w okresie ostatnich 6 miesięcy zdaniem pomorskich pracodawców 1,0% 17,0% 48,0% 8,0% 1,0% 25,0% 0% 20% 40% 60% 80% 100% poziom kompetencji zdecydowanie się poprawił poziom kompetencji raczej się poprawił poziom kompetencji nie zmienił się w stosunku do okresu m/w sprzed pół roku poziom kompetencji raczej się pogorszył poziom kompetencji zdecydowanie się pogorszył N=100 nie wiem, trudno powiedzieć

9 4. Edukacja Odpowiedzią rynku pracy na luki w wykształceniu i kompetencjach młodych pracowników są szkolenia organizowane przez pracodawców dla tej grupy. Tylko 8% przebadanych pracodawców deklaruje, że nie oferuje nowozatrudnionym młodym pracownikom (studentom i absolwentom uczelni wyższych) żadnego rodzaju szkoleń innych niż BHP i PPOŻ. Największa grupa firm (74%) deklaruje, że wysyła młodych pracowników na różnego rodzaju szkolenia z obszarów specyficznych dla danej firmy, np. szkolenia produktowe, branżowe. Oprócz tego dość popularne są pozostałe rodzaje szkoleń rozwijające bardziej uniwersalne umiejętności i kompetencje. Najczęstszymi tematami takich szkoleń są: organizacja pracy (28%), rozwój umiejętności sprzedażowych/autoprezentacji (25%), praca w zespole (21%) i zarządzanie projektami oraz szkolenia komputerowe (po 12%). Wykres 5. Szkolenia oferowane nowozatrudnionym pracownikom w pomorskich firmach 0% 20% 40% 60% 80% specyficzne dla firmy,np branżowe, produktowe 74,0% organizacja pracy 28,0% umiejętności sprzedażowe autoprezentacja 25,0% praca w zespole 21,0% zarządzanie projektami 12,0% komputerowe 12,0% rozwijające motywację 12,0% prawne 9,0% językowe 9,0% zarządzanie ludźmi 4,0% inne, jakie? 3,0% żadne 8,0% N=100 Podobnie jak w poprzednich sześciu falach badania, pracodawcy podkreślają potrzebę większego rozwijania umiejętności praktycznych w trakcie edukacji studentów. Zdaniem badanych, należy nauczać bardziej przydatnej wiedzy i prowadzić więcej zajęć praktycznych

10 (57%) oraz rozwijać współpracę uczelni z pracodawcami (55%). Ponadto, pracodawcy dostrzegają potrzebę organizowania większej liczby staży i praktyk (52%) oraz nauczania rozumowania i stosowania informacji zamiast suchej wiedzy (48%) a także aby informować studentów o realiach pracy w danym zawodzie, czyli o dostępności pracy, jej charakterze oraz wymaganiach przed podjęciem przez nich studiów (43%). Co czwarty badany (26%) sugeruje, że uczelnie wyższe powinny aktualizować program nauczania studentów, dostosowując go do potrzeb rynku i nowych technologii oraz powinny rozwijać umiejętności studentów i absolwentów w zakresie samodzielnego poszukiwania informacji (24%). Wykres 6. Sugestie pomorskich pracodawców dotyczące zmian w systemie szkolnictwa 0% 20% 40% 60% nauczanie bardziej przydatnej wiedzy więcej zajęć praktycznych współpraca uczelni z pracodawcami więcej staży praktyk w firmach oraz ich lepsza organizacja uczyć rozumowania i stosowania informacji zamiast suchej wiedzy informować studentów o realiach pracy w danym zawodzie 57,0% 55,0% 52,0% 48,0% 43,0% aktualizacje programu nauczania (np. nowe technologie) rozwijać umiejętność samodzielnego poszukiwania informacji surowsze kryteria zaliczenia studiów zajęcia z zakresu przedsiębiorczości umożliwić studentom konsultacje z doradcą zawodowym surowsze kryteria przyjmowania na studia większy nacisk na kształcenie języków obcych więcej zajęć z obsługi programów komputerowych uzależnić finansowanie uczelni od poziomu kształcenia nowe kierunki większa możliwość kształtowania programu studiów przez studentów nic - uważam, że system kształcenia studentów jest odpowiedni 26,0% 24,0% 20,0% 19,0% 18,0% 17,0% 12,0% 12,0% 8,0% 8,0% 5,0% 1,0% N=100

11 Załącznik 1 KWESTIONARIUSZ DO BADANIA PRACODAWCÓW (ON LINE) IV fala badania Szanowni Państwo, Firma PBS we współpracy z Wyższą Szkołą Bankową w Gdańsku oraz Regionalną Izbą Gospodarczą Pomorza realizuje badanie, którego celem jest poprawa poziomu dopasowania kompetencji absolwentów do potrzeb rynku pracy. Projekt Ekonomia sukcesu program rozwoju Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. P1. Jak Pan/Pani ocenia wiedzę teoretyczną studentów i absolwentów uczelni wyższych, z którymi miał/a Pan/Pani kontakt (poprzez zatrudnienie, staże, praktyki lub aplikację do Pana/i firmy)? P2. Jak Pan/Pani ocenia wiedzę praktyczną studentów i absolwentów uczelni wyższych, z którymi miał/a Pan/Pani kontakt (poprzez zatrudnienie, staże, praktyki lub aplikację do Pana/i firmy)? P3. Jakiej wiedzy i umiejętności brakuje, Pana/i zdaniem, studentom i absolwentom uczelni wyższych wchodzącym na rynek pracy? Proszę wymienić maksymalnie pięć najważniejszych dla Pana/Pani. SYSTEM kolejność odpowiedzi RANDOM 1. niedostatecznie 2. miernie 3. dostatecznie 4. dobrze 5. bardzo dobrze 6. celująco 1. niedostatecznie 2. miernie 3. dostatecznie 4. dobrze 5. bardzo dobrze 6. celująco 1. wiedzy specjalistycznej dot. zawodu 2. praktycznych umiejętności dot. zawodu, doświadczenia 3. rozeznania rynku, znajomości branży 4. wiedzy na temat stanowiska, na które się aplikuje 5. znajomości języków obcych 6. umiejętności obsługi podstawowych programów komputerowych, np. Office 7. umiejętności obsługi specjalistycznych programów komputerowych, np. księgowych 8. umiejętności obsługi urządzeń biurowych 9. umiejętności wyszukiwania informacji 10. znajomości prawa 11. umiejętności pisania pism urzędowych 12. prawa jazdy 13. innych, jakich? niczego nie brakuje

12 P4. A jakich cech brakuje studentom i absolwentom uczelni wyższych wchodzącym na rynek pracy? Proszę wymienić maksymalnie pięć najważniejszych dla Pana/Pani. SYSTEM kolejność odpowiedzi RANDOM P5. Jak Pan/Pani ocenia poziom dopasowania kompetencji studentów i absolwentów uczelni wyższych do potrzeb rynku pracy? P6. Czy w okresie ostatnich 6 miesięcy zauważył/a Pan/Pani poprawę lub pogorszenie kompetencji studentów i absolwentów uczelni wyższych do potrzeb Pana/i firmy? P7. Jakiego rodzaju szkolenia inne niż BHP i PPOŻ - Pana/Pani firma najczęściej oferuje nowo zatrudnionym młodym pracownikom (studentom i absolwentom uczelni wyższych)? Proszę wymienić maksymalnie pięć szkoleń najczęściej oferowanych tej grupie pracowników. SYSTEM kolejność odpowiedzi RANDOM 1. samodzielności 2. kreatywności 3. umiejętności logicznego myślenia 4. zaangażowania 5. chęci do nauki 6. komunikatywności 7. odpowiedzialności 8. uczciwości 9. elastyczności 10. odporności na stres 11. umiejętności pracy w grupie 12. lojalności 13. dyspozycyjności 14. pokory, skromności 15. innych, jakich? niczego nie brakuje 1. niedostatecznie 2. miernie 3. dostatecznie 4. dobrze 5. bardzo dobrze 6. celująco 1. poziom kompetencji zdecydowanie się poprawił 2. poziom kompetencji raczej się poprawił 3. poziom kompetencji nie zmienił się w stosunku do okresu m/w sprzed pół roku 4. poziom kompetencji raczej się pogorszył 5. poziom kompetencji zdecydowanie się pogorszył 6. nie wiem, trudno powiedzieć 1. specyficzne dla firmy branżowe, produktowe itp. 2. umiejętności sprzedażowe / autoprezentacja 3. organizacja pracy 4. praca w zespole 5. zarządzanie ludźmi 6. zarządzanie projektami 7. prawne 8. językowe

13 P8. Co, Pana/Pani zdaniem, powinno się zmienić w systemie kształcenia studentów, aby na rynek pracy trafiali pracownicy lepiej dopasowani do potrzeb pracodawców? Proszę wymienić maksymalnie pięć najważniejszych dla Pana/Pani. SYSTEM kolejność odpowiedzi RANDOM 9. komputerowe 10. rozwijające motywację 11. inne, jakie? żadne 1. nowe kierunki 2. nauczanie bardziej przydatnej wiedzy 3. większa możliwość kształtowania programu studiów przez studentów 4. aktualizacje programu nauczania (np. nowe technologie, nowe programy komputerowe) 5. więcej staży / praktyk w firmach 6. lepsza organizacja praktyk / staży 7. więcej zajęć praktycznych na uczelni 8. współpraca uczelni z pracodawcami 9. zajęcia z zakresu przedsiębiorczości 10. większy nacisk na kształcenie języków obcych 11. więcej zajęć z obsługi programów komputerowych 12. surowsze kryteria zaliczenia studiów 13. surowsze kryteria przyjmowania na studia 14. uczyć rozumowania i stosowania informacji zamiast suchej wiedzy 15. rozwijać umiejętność samodzielnego poszukiwania informacji 16. umożliwić studentom konsultacje z doradcą zawodowym 17. informować studentów o realiach pracy w danym zawodzie przed podjęciem przez nich studiów (dostępność pracy, charakter, wymagania) 18. uzależnić finansowanie uczelni od poziomu kształcenia 19. inne, jakie? nic - uważam, że system kształcenia studentów jest odpowiedni dla potrzeb rynku pracy Dziękujemy za wypełnienie ankiety. Wyniki badania będą dostępne na początku września pod adresem: