Informator opracowa a Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie we wspó pracy z Okr gow Komisj Egzaminacyjn w Jaworznie oraz Ministrem w a ciwym do

Transkrypt

1

2 Informator opracowaa Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie we wspópracy z Okrgow Komisj Egzaminacyjn w Jaworznie oraz Ministrem waciwym do spraw gospodarki. 2

3 I. WSTP Wymagania, które trzeba speni, aby przystpi do egzaminu...4 Struktura egzaminu... 5 Wiadomoci i umiejtnoci sprawdzane na egzaminie...5 Kryteria zdania egzaminu... 7 Organizacja i przebieg etapu pisemnego egzaminu...7 Organizacja i przebieg etapu praktycznego egzaminu...9 II.ETAP PISEMNY III IV Wymagania egzaminacyjne z przykadami zada do czci I Wymagania egzaminacyjne z przykadami zada do czci II ETAP PRAKTYCZNY Wymagania egzaminacyjne i ogólne kryteria oceniania...31 Komentarz do standardu wymaga egzaminacyjnych...31 Przykad zadania do etapu praktycznego...33 Komentarz do rozwizania zadania wraz z kryteriami oceniania...38 ZACZNIKI Standard wymaga egzaminacyjnych dla zawodu...40 Przykad karty odpowiedzi do etapu pisemnego

4 Wstp I. WSTP Egzamin potwierdzajcy kwalifikacje zawodowe jest form oceny poziomu opanowania wiadomoci i umiejtnoci z zakresu danego zawodu okrelonych w standardzie wymaga, ustalonym przez Ministra Edukacji Narodowej. Egzamin ten, zwany równie egzaminem zawodowym, jest egzaminem zewntrznym. Umoliwia on uzyskanie porównywalnej i obiektywnej oceny poziomu osigni zdajcego poprzez zastosowanie jednolitych wymaga, kryteriów oceniania i zasad przeprowadzania egzaminu, opracowanych przez instytucje zewntrzne, funkcjonujce niezalenie od systemu ksztacenia. Rol instytucji zewntrznych peni: Centralna Komisja Egzaminacyjna i osiem okrgowych komisji egzaminacyjnych powoanych przez Ministra Edukacji Narodowej w 1999 roku. Na terenie swojej dziaalnoci okrgowe komisje egzaminacyjne przygotowuj, organizuj i przeprowadzaj zewntrzne egzaminy zawodowe. Egzaminy ocenia bd zewntrzni egzaminatorzy. Egzaminy zawodowe mog zdawa absolwenci wszystkich typów szkó zawodowych ponadgimnazjalnych i policealnych, które ksztac w zawodach ujtych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Od czerwca w roku szkolnym 2008/2009, do egzaminów zawodowych mog przystpowa absolwenci dotychczasowych szkó zasadniczych oraz rednich szkó zawodowych, którzy do koca lutego w roku szkolnym 2008/2009 nie zdali egzaminu z nauki zawodu lub egzaminu z przygotowania zawodowego albo nie przystpili do tych egzaminów. Egzamin zawodowy jest przeprowadzany jeden raz w cigu roku szkolnego. Harmonogram egzaminów ustala i ogasza dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej nie póniej ni na cztery miesice przed terminem ich przeprowadzenia. Dla absolwentów zasadniczych szkó zawodowych i szkó policealnych egzaminy przeprowadzane s od nastpnego tygodnia po zakoczeniu zaj dydaktyczno-wychowawczych, a dla absolwentów technikum i technikum uzupeniajcego - od nastpnego tygodnia po zakoczeniu egzaminu maturalnego. Do egzaminu mog przystpi równie absolwenci szkó zawodowych ksztaccych modzie o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dla tej modziey, na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznych lub orzecze lekarskich, warunki i formy egzaminu bd dostosowane do jej potrzeb zgodnie z komunikatem dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z dnia 30 czerwca 2010 r. w sprawie sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu potwierdzajcego kwalifikacje zawodowe do potrzeb absolwentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi zamieszonym na stronie 1. Wymagania, które trzeba speni, aby przystpi do egzaminu Zdajcy powinien: 1. Ukoczy szko i otrzyma wiadectwo ukoczenia szkoy. 2. Zoy pisemn deklaracj przystpienia do egzaminu zawodowego do dyrektora swojej szkoy, w terminie okrelonym w rozporzdzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 4

5 Wstp 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i suchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkoach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz. 562 z pón. zm.) 3. Zgosi si na egzamin w terminie i miejscu wyznaczonym przez okrgow komisj egzaminacyjn z dokumentem potwierdzajcym tosamo (z numerem PESEL). Zdajcy o specjalnych potrzebach edukacyjnych powinien dodatkowo przedoy opini lub orzeczenie wskazujce na dostosowanie warunków i formy przeprowadzania egzaminu do jego indywidualnych potrzeb. UWAGA! Informacje o terminie i miejscu egzaminu przekazuje zdajcym dyrektor szkoy, a przypadku likwidacji lub przeksztacenia szkoy dyrektor okrgowej komisji egzaminacyjnej. W zalenoci od specyfiki zawodu, w którym przeprowadzony bdzie egzamin zawodowy, okrgowa komisja egzaminacyjna moe wezwa zdajcego na szkolenie w zakresie bezpieczestwa i higieny pracy zwizane z wykonywaniem zadania egzaminacyjnego na okrelonych stanowiskach egzaminacyjnych. Szkolenie powinno by zorganizowane nie wczeniej ni na dwa tygodnie przed terminem egzaminu. 2. Struktura egzaminu Struktura egzaminu obejmuje dwa etapy: etap pisemny i etap praktyczny. Etap pisemny skada si z dwóch czci. Podczas czci I zdajcy bd rozwizywa zadania sprawdzajce wiadomoci i umiejtnoci waciwe dla kwalifikacji w danym zawodzie, w czci II zadania sprawdzajce wiadomoci i umiejtnoci zwizane z zatrudnieniem i dziaalnoci gospodarcz. Etap pisemny przeprowadzany jest w formie testu skadajcego si z zada zamknitych zawierajcych cztery odpowiedzi do wyboru, z których tylko jedna odpowied jest prawidowa. W czci I test zawiera 50 zada, a w czci II 20 zada. Czas trwania etapu pisemnego dla wszystkich zawodów wynosi 120 minut. Etap praktyczny sprawdza umiejtnoci rozwizywania typowych problemów zawodowych o charakterze czenia teorii z praktyka, waciwych dla zawodu, w zakresie wynikajcym z zadania o treci ogólnej, ustalonym w standardzie wymaga egzaminacyjnych. Czas trwania etapu praktycznego nie moe by krótszy ni 180 minut i duszy ni 240 minut. 3. Wiadomoci i umiejtnoci sprawdzane na egzaminie Na egzaminie bd sprawdzane tylko te wiadomoci i umiejtnoci, które zostay zapisane w standardzie wymaga egzaminacyjnych dla danego zawodu. 5

6 Wstp Standardy wymaga egzaminacyjnych dla poszczególnych zawodów ustalone zostay rozporzdzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu, z dnia 10 marca 2010 r., w sprawie standardów wymaga bdcych podstaw przeprowadzania egzaminu potwierdzajcego kwalifikacje zawodowe (Dz. U. z 2010 r. Nr 103, poz. 652 z pón. zm.). Teksty standardów wymaga egzaminacyjnych dla poszczególnych zawodów s zamieszczone w oddzielnie opublikowanym zaczniku do w/w rozporzdzenia. Struktura standardu wymaga egzaminacyjnych dla zawodu odpowiada strukturze egzaminu. Oznacza to, e zawarte w standardzie umiejtnoci sprawdzane na egzaminie, ustalono odrbnie dla obu etapów egzaminu. Umiejtnoci zapisane w standardzie, sprawdzane w etapie pisemnym, s przyporzdkowane do okrelonych obszarów wymaga. Umiejtnoci sprawdzane w czci pierwszej ujto w trzech obszarach wymaga: czytanie ze zrozumieniem informacji przedstawionych w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, przetwarzanie danych liczbowych i operacyjnych, bezpieczne wykonywanie zada zawodowych zgodnie z przepisami bezpieczestwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoarowej oraz ochrony rodowiska. Umiejtnoci sprawdzane w czci drugiej ujto w dwóch obszarach wymaga: czytanie ze zrozumieniem informacji przedstawionych w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, przetwarzanie danych liczbowych i operacyjnych. W etapie praktycznym egzaminu sprawdzane umiejtnoci s zwizane z zadaniem o treci ogólnej. Z zadaniem ogólnym zwizane s odpowiednie ukady umiejtnoci. Zakres egzaminu w tym etapie obejmuje w zalenoci od zawodu i jego specyfiki: opracowanie projektu realizacji okrelonych prac lub opracowanie projektu realizacji i wykonanie okrelonych prac. Standard wymaga egzaminacyjnych dla zawodu stanowi podstaw do przygotowania zada egzaminacyjnych dla obu etapów egzaminu. Oznacza to, e zadania egzaminacyjne bd sprawdzay tylko te umiejtnoci, które zapisane s w standardzie wymaga egzaminacyjnych dla danego zawodu. Rodzaj zada egzaminacyjnych sprawdzajcych umiejtnoci przyporzdkowane do danego obszaru wymaga w etapie pisemnym bdzie wiza si cile z tym obszarem. Umiejtnoci ujte w standardzie wymaga egzaminacyjnych dla zawodu, dla obu etapów egzaminu, bd omówione wraz z przykadami zada w rozdziaach II. i III. informatora. 6

7 Wstp Kady zdajcy powinien zapozna si ze standardem wymaga egzaminacyjnych dla zawodu, w którym chce potwierdzi kwalifikacje zawodowe. Standard zamieszczony jest w rozdziale IV informatora. 4. Kryteria zdania egzaminu Przyjto, e w etapie pisemnym zdajcy moe otrzyma za kade prawidowo rozwizane zadanie 1 punkt. Zdajcy zda ten etap egzaminu, jeli uzyska: z czci I co najmniej 50% punktów moliwych do uzyskania, z czci II co najmniej 30% punktów moliwych do uzyskania. W etapie praktycznym, w zalenoci od zakresu egzaminu sformuowanego w zadaniu o treci ogólnej oceniany bdzie projekt realizacji okrelonych prac zgodnie z ustalonymi kryteriami oceniania przyjtymi dla danego zadania. Spenienie ustalonych dla zadania kryteriów wykonania, pozwoli na uzyskanie maksymalnej liczby punktów. Zdajcy zda ten etap egzaminu, jeli uzyska co najmniej 75% punktów moliwych do uzyskania. Zdajcy zda egzamin zawodowy, jeli speni wymagania ustalone dla obu etapów egzaminu. Zdajcy, który zda egzamin, otrzymuje dyplom potwierdzajcy kwalifikacje zawodowe w danym zawodzie. UWAGA! Informacje o wynikach egzaminu zdajcy uzyska od dyrektora szkoy, do której uczszcza. W przypadku zdajcych, których szkoy ulegy likwidacji, informacje o wynikach egzaminu uzyskuj we waciwej komisji okrgowej. Szczegóowe informacje o egzaminie zawodowym Szczegóowych informacji o egzaminie zawodowym oraz wyjanie dotyczcych, midzy innymi, moliwoci: powtórnego zdawania egzaminu zawodowego przez osoby, które nie zday egzaminu, przystpienia do egzaminu w terminie innym ni bezporednio po ukoczeniu szkoy, udostpniania informacji na temat wyniku egzaminu, otrzymania dyplomu potwierdzajcego kwalifikacje zawodowe, udziela dyrektor szkoy i okrgowa komisja egzaminacyjna. 5. Organizacja i przebieg etapu pisemnego egzaminu Etap pisemny egzaminu bdzie zorganizowany w szkole, do której uczszczae. W uzasadnionych przypadkach, w szczególnoci gdy liczba zdajcych w danej szkole jest mniejsza ni 25 osób, dyrektor komisji okrgowej moe wskaza Ci inn szko albo placówk ksztacenia praktycznego lub ustawicznego, zwane dalej placówkami, w której przystpisz do etapu pisemnego egzaminu zawodowego. 7

8 Wstp W dniu egzaminu powiniene zgosi si w szkole/placówce na 30 minut przed godzin jego rozpoczcia. Powiniene posiada dokument potwierdzajcy Twoj tosamo. Przed wejciem do sali egzaminacyjnej bdziesz poproszony o potwierdzenie gotowoci przystpienia do etapu pisemnego egzaminu. Suchaj uwanie informacji przewodniczcego zespou nadzorujcego, który bdzie omawia regulamin przebiegu egzaminu. Po zajciu miejsca w sali egzaminacyjnej otrzymasz arkusz egzaminacyjny i KART ODPOWIEDZI. Arkusz egzaminacyjny zawiera: stron tytuow z nazw i symbolem cyfrowym zawodu, w którym odbywa si etap pisemny egzaminu oraz Instrukcj dla zdajcego (w instrukcji znajduj si dane o liczbie stron arkusza egzaminacyjnego, wskazania dotyczce rozwizywania zada, zaznaczania odpowiedzi i sposobu poprawiania odpowiedzi w KARCIE ODPOWIEDZI), test 70 zada wielokrotnego wyboru, w tym 50 zada w czci I ponumerowanych od 1 do 50 oraz 20 zada w czci II ponumerowanych od 51 do 70. KARTA ODPOWIEDZI stanowi jedn stron i zawiera: miejsce na wpisanie symbolu cyfrowego zawodu i oznaczenia wersji arkusza egzaminacyjnego (ze strony tytuowej arkusza egzaminacyjnego), miejsce, w którym naley zamieci numer ewidencyjny PESEL, miejsce na wpisanie Twojej daty urodzenia, tabele z numerami zada odpowiadajcych czci I oraz czci II arkusza egzaminacyjnego z ukadem kratek A, B, C, D do zaznaczania odpowiedzi. Przeczytaj uwanie Instrukcj dla zdajcego w arkuszu egzaminacyjnym i sprawd, czy Twój arkusz jest kompletny i nie ma w nim braków. Wykonaj polecenia zgodnie z Instrukcj dla zdajcego. Czas trwania etapu pisemnego egzaminu wynosi 120 minut (2 godziny zegarowe). UWAGA! Jeli jeste egzaminowanym o potwierdzonych specjalnych potrzebach edukacyjnych, to masz prawo do dostosowania warunków i formy przeprowadzania etapu pisemnego egzaminu zawodowego do swoich indywidualnych potrzeb. Szczegóowe informacje o sposobie dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu zawodowego opracowuje dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i ogasza ja na stronie internetowej CKE nie póniej ni do dnia 1 wrzenia roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany egzamin zawodowy. Kolejno rozwizywania zada jest dowolna. Dobrze jednak bdzie, jeli rozplanujesz sobie czas egzaminu. Na rozwizanie zada z czci I arkusza powiniene przeznaczy okoo 80 minut, na 8

9 Wstp rozwizanie zada z czci II - okoo 30 minut. Pozostae 10 minut powiniene wykorzysta na sprawdzenie, czy prawidowo zaznaczye odpowiedzi do poszczególnych zada w KARCIE Pamitaj! Pracuj samodzielnie! Przystpujc do rozwizywania kadego zadania powiniene: uwanie przeczyta cae zadanie, przeanalizowa rysunki, tabele, itp. oraz tre polece, dobrze zastanowi si nad wyborem prawidowej odpowiedzi, starannie zaznaczy wybran odpowied w KARCIE ODPOWIEDZI zgodnie z instrukcj w arkuszu egzaminacyjnym. Po zakoczeniu rozwizywania zada, sprawd w KARCIE ODPOWIEDZI, czy dla wszystkich zada zaznaczye odpowiedzi. Przewodniczcy ogosi koniec egzaminu i poinformuje, w jaki sposób bdziesz móg odda swoj KART ODPOWIEDZI. Arkusz egzaminacyjny moesz zatrzyma dla siebie. Jeli wczeniej zakoczysz rozwizywanie zada, zgo przez podniesienie rki gotowo do oddania KARTY ODPOWIEDZI. 6. Organizacja i przebieg etapu praktycznego egzaminu Etap praktyczny egzaminu moe by zorganizowany w szkole lub innej placówce wskazanej przez okrgow komisj egzaminacyjn. W dniu egzaminu powiniene zgosi si w szkole/placówce na 30 minut przed godzin jego rozpoczcia. Powiniene posiada dokument ze zdjciem potwierdzajcy Twoj tosamo. Przed wejciem do sali egzaminacyjnej bdziesz poproszony o potwierdzenie gotowoci przystpienia do etapu praktycznego egzaminu. Suchaj uwanie informacji przewodniczcego zespou nadzorujcego etap praktyczny, który bdzie omawia regulamin przebiegu etapu praktycznego egzaminu. Zadanie egzaminacyjne wraz z dokumentacj do jego wykonania zamieszczone jest w arkuszu egzaminacyjnym. Na stronie tytuowej arkusza znajduje si nazwa i symbol cyfrowy zawodu, w którym odbywa si etap praktyczny egzaminu oraz Informacja dla zdajcego. Przeczytaj uwanie Informacj dla zdajcego znajdujc si na stronie tytuowej w arkuszu egzaminacyjnym i sprawd, czy arkusz jest kompletny i czy nie ma w nim usterek. Wykonaj polecenia zawarte w Informacji dla zdajcego. Nastpnie zapoznaj si z treci zadania egzaminacyjnego, dokumentacj do jego wykonania oraz wyposaeniem stanowiska egzaminacyjnego, które umoliwi Ci jego rozwizanie. Etap praktyczny sprawdza umiejtnoci rozwizywania typowych problemów zawodowych o charakterze czenia teorii z praktyk, waciwych dla zawodu, w zakresie wynikajcym z zadania o treci ogólnej, ustalonym w standardzie wymaga egzaminacyjnych. Czas trwania etapu praktycznego nie moe by krótszy ni 180 minut i duszy ni 240 minut. 9

10 Wstp Opracowanie projektu musi by poprzedzone wnikliw i starann analiz treci zadania oraz dokumentacj w formie zaczników stanowicych jego uzupenienie. Wyniki tej analizy decyduj o zawartoci projektu, tym samym o jakoci wyniku rozwizania zadania. Informacje zawarte w projekcie mona przedstawi w dowolny sposób, np. tekstu z elementami graficznymi, rysunkami lub szkicami. Do opracowania projektu mona wykorzysta komputer znajdujcy si na stanowisku egzaminacyjnym. Pamitaj! Zawarte w projekcie informacje musz stanowi logiczn, uporzdkowan cao. Zadanie musisz wykona samodzielnie i w przewidzianym czasie. Jeli wczeniej zakoczye wykonywanie zadania, zgo ten fakt przez podniesienie rki. 10

11 Etap pisemny II. ETAP PISEMNY 1. Wymagania egzaminacyjne z przykadami zada do czci I Zakres wiadomoci i umiejtnoci waciwych dla kwalifikacji w zawodzie. Absolwent powinien umie: 1. Czyta ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, rysunków, szkiców, wykresów, dokumentacji technicznych i technologicznych, a w szczególnoci: 1.1. rozrónia informacje zawarte w dokumentacji technicznej stosowanej w zakadach przeróbki kopalin staych, rozrónia informacje przedstawione w formie rysunków, np.: rodzaje konstrukcji w przenonikach tamowych, kruszarek, przesiewaczy, osadzarek tokowych, rozrónia informacje przedstawione w formie schematów, np.: wzów technologicznych, przenonika tamowego z przesiewaczem, przenonika tamowego z kruszark, rozrónia informacje wystpujce w dokumentacji technicznej, np.: pojcia okrelajce metody klasyfikacji przeróbki kopalin staych, budowy, montau i demontau maszyn stosowanych w zakadach przeróbczych kopalin staych. Przykadowe zadanie 1. Który rysunek przedstawia zasilanie kruszarki stokowej nadaw za pomoc dozownika wibracyjnego? A. B. C. D. 11

12 Etap pisemny 1.2. rozrónia informacje zawarte w katalogach, normach, instrukcjach i literaturze fachowej, dotyczce procesów zwizanych z przeróbk kopalin staych, rozrónia informacje zawarte w katalogach i normach dotyczcych budowy maszyn i urzdze stosowanych w procesach zwizanych z przeróbk kopalin staych, np.: rozrónia dane techniczne i rodzaje napdów w maszynach przeróbczych, rozrónia informacje zawarte w instrukcjach dotyczcych procesów przeróbczych tj. wykonywanie w kolejnoci czynnoci zwizanych z obsug maszyn przeróbczych np.: kruszarek, przesiewaczy, identyfikacji zagroe zwizanych z eksploatacj maszyn przeróbczych, rozrónia informacje zawarte w literaturze fachowej dotyczce procesów zwizanych z przeróbk kopalin staych np.: technologie stosowane w zakadach przeróbki kopalin staych, konstrukcje budowy maszyn i urzdze przeróbczych, materiay stosowane w konstrukcjach maszyn i urzdze przeróbczych. Przykadowe zadanie 2. Przesiewacz bbnowy ilustruje zdjcie A. B. C. D okrela parametry technologiczne prowadzonych procesów na podstawie dokumentacji technicznej, okrela parametry technologiczne zgodnie z dokumentacj techniczn np.: wielko ziaren, objto, mas i ciar waciwy kopaliny, 12

13 Etap pisemny okrela procesy na podstawie dokumentacji technicznej np.: w sortowni, na puczce, w zakresie gospodarki wodno-muowej. Przykadowe zadanie 3. W cigu doby po wzbogaceniu kopaliny uzyskano m 3 produktu wzbogaconego. Ile ton produktu wzbogaconego wyprodukowano, jeeli ciar waciwy kopaliny wynosi 1,3 t/m 3? A ton. B ton. C ton. D ton okrela warunki wystpowania zó wgla kamiennego, wgla brunatnego, rud metali, soli, surowców chemicznych i skalnych, na podstawie map, przekrojów i profili geologicznych, okrela warunki wystpowania zó kopalin staych np.: charakterystyka geologiczna zoa, okrela warunki przestrzenne wystpowania zó wgla kamiennego, wgla brunatnego na podstawie map, przekrojów, profili geologicznych np.: okreli formy usytuowania zoa w stosunku do innych ska, okrela warunki wystpowania zó rud metali, soli, surowców chemicznych i skalnych, na podstawie map, przekrojów i profili geologicznych np.: okrelenie sposobu eksploatacji w zalenoci od zasobów zoa i zaburze tektonicznych. Przykadowe zadanie 4. Przekrój geologiczny przedstawia zoe A. wgla kamiennego. B. wgla brunatnego. C. rud miedzi. D. soli. czwartorzd trzeciorzd trias cechsztyn 1 piaski, wiry i gliny 2 wiry, piaski, muki, iy i wgiel brunatny 3 pstry piaskowiec 4 iowce 5 anhydryty 6 dolomity 13

14 Etap pisemny starszy paleozoik 7 seria upków miedziononych, czerwony spgowiec 8 piaskowce 9 skay krystaliczne 1.5. interpretowa wyniki pomiarów i bada technologicznych stosowanych w przeróbce kopalin staych, na podstawie wykresów oraz odczytów przyrzdów i urzdze kontrolno-pomiarowych, interpretowa wyniki pomiarów na podstawie wykresów stosowanych w przeróbce kopalin staych np.: okrelenie sortymentu kopaliny staej na podstawie wymiaru ziarna na wykresie, interpretowa wyniki bada technologicznych stosowanych w przeróbce kopalin staych, na podstawie odczytów przyrzdów i urzdze kontrolno-pomiarowych np.: okrelenie procentowej zawartoci iloci wody w koncentracie flotacyjnym. Przykadowe zadanie 5. Który z wymienionych sortymentów wgla kamiennego zaliczany jest do grupy redniej? A. Groszek. B. Kostka. C. Orzech. D. Mu. Klasyfikacja ziarnowa Grupa Sortymenty Symbol Gruba Ksy Ks Gruba Kostka Ko Gruba Orzech O rednia Groszek I Gk I rednia Groszek II Gk II rednia Groszek Gk Miaowa Niesort Ns Miaowa Py P Miaowa Mu Mu 1.6. okrela funkcje maszyn i urzdze na podstawie rysunków, schematów oraz szkiców zawartych w dokumentacji technicznej stosowanej w zakadach przeróbki kopalin staych, okrela funkcje maszyn i urzdze stosowanych w zakadach przeróbki kopalin staych na podstawie rysunków i schematów zawartych w dokumentacji technicznej np.: odrónia funkcje maszyn przesiewajcych od kruszcych, rozrónia funkcje maszyn odmulajcych i flotacyjnych, okrela funkcje maszyn i urzdze stosowanych w zakadach przeróbki kopalin staych na podstawie szkiców zawartych w dokumentacji technicznej np.: szkic cigu transportowego skadajcego si z: przenonika tamowego, kruszarki, przenonika tamowego, wibratora, przenonika tamowego, przesiewacza. 14

15 Etap pisemny Przykadowe zadanie 6. Który rysunek przedstawia urzdzenie wzbogacajce nadaw wedug klasy ziarnowej od 125 mm do 10 mm? A. B. C. D okrela czynnoci zwizane z przegldem, regulacj, konserwacj oraz napraw maszyn, urzdze, narzdzi oraz sprztu stosowanego w zakadach przeróbki kopalin staych, na podstawie ich dokumentacji, okrela czynnoci zwizane z przegldem, regulacj i konserwacj maszyn, urzdze, narzdzi i sprztu w zakadach przeróbki kopalin staych na podstawie ich dokumentacji np.: smarowanie czci ruchomych, dokrcanie elementów czonych, sprawdzanie nacigu tam w przenonikach tamowych, okrela czynnoci zwizane z napraw maszyn, urzdze, narzdzi i sprztu stosowanego w zakadach przeróbki kopalin staych, na podstawie dokumentacji np.: stosowanie zasad kolejnoci wykonywania czynnoci podczas demontau i montau poszczególnych elementów maszyn, urzdze i sprztu, 15

16 Etap pisemny Przykadowe zadanie 7. Który rodzaj naprawy przeciwdziaa nadmiernej eksploatacji i czstym awariom maszyn i urzdze? A. rednia. B. Gówna. C. Bieca. D. Planowo-zapobiegawcza rozpoznawa mineray i skay towarzyszce w zoach kopalin staych oraz okrela ich waciwoci, na podstawie szkiców, rysunków, fotografii i opisów, rozpoznawa mineray i skay towarzyszce w zoach kopalin staych na podstawie szkiców, rysunków, fotografii i opisów, np.: upki, gliny, piaskowce, okrela waciwoci mineraów i ska towarzyszcych w zoach kopalin staych na podstawie szkiców, rysunków, fotografii i opisów, np.: barwa, rysa, poysk, twardo, spójno, przeam, mechaniczne wytrzymao, sztywno, hydrogeologiczne. Przykadowe zadanie 8. Przezroczysty halogenek (CaF 2 ) z bia rys i kruch spójnoci, to A. sylwin. B. fluoryt. C. karnalit. D. sól kamienna rozrónia metody prowadzenia procesów wstpnych, zasadniczych i kocowych w przeróbce wgla kamiennego, wgla brunatnego, rud metali, soli, surowców chemicznych i skalnych, rozrónia metody prowadzenia procesów wstpnych w przeróbce wgla kamiennego, wgla brunatnego, rud metali, soli, surowców chemicznych i skalnych np.: z zastosowaniem kruszarek, przesiewaczy rusztowych, rozrónia metody prowadzenia procesów zasadniczych w przeróbce wgla kamiennego, wgla brunatnego, rud metali, soli, surowców chemicznych i skalnych np.: z zastosowaniem przesiewaczy, wibratorów i klasyfikatorów w celu uzyskania odpowiedniego sortymentu kopaliny staej, rozrónia metody prowadzenia procesów kocowych w przeróbce wgla kamiennego, wgla brunatnego, rud metali, soli, surowców chemicznych i skalnych np.: z zastosowaniem osadzania, flotacji, odwadniania, odmulania i suszenia. 16

17 Etap pisemny Przykadowe zadanie 9. W procesie wstpnym przeróbki kopaliny metod mechaniczn stosuje si A. klasyfikator hydrauliczno-korytowy. B. wzbogacalnik DISA. C. przesiewacz CDR. D. myn kulkowy. 2. Przetwarza dane liczbowe i operacyjne, a w szczególnoci: 2.1. przelicza jednostki dugoci, masy, objtoci, wydajnoci, temperatury i prdkoci przepywu cieczy, cinienia powietrza i cieczy na jednostki stosowane w procesach przeróbki kopalin staych, przelicza jednostki dugoci, masy, objtoci w procesach przeróbki kopalin staych, np.: z jednostek masy nadawy wyraonej w tonach na jej objto w m 3, przelicza jednostki wydajnoci, temperatury i prdkoci przepywu cieczy na jednostki stosowane w procesach przeróbki kopalin staych, np.: wydajno kruszarki z t/dob na m 3 /dob, prdkoci przepywu cieczy z m/s na m/min, z m 3 /min na m 3 /h, przelicza jednostki cinienia powietrza i cieczy na jednostki stosowane w procesach przeróbki kopalin staych, np.: z kg/m 2 na g/cm 2. Przykadowe zadanie 10. W jakim czasie mona uzyska ton wzbogaconego koncentratu, przy zaoeniu, e wydajno osadzarki wynosi 200 t/h? A. 0,5 h B. 5,0 h C. 5,5 h D. 55,0 h 2.2. oblicza ilo kopaliny staej (nadawy) niezbdn do prawidowego prowadzenia procesów technologicznych w zakadach przeróbki kopalin staych, oblicza ilo nadawy niezbdnej do prawidowego prowadzenia procesów technologicznych w zakadach przeróbki kopalin staych ze wzgldu na przepustowo poszczególnych wzów technologicznych skadajcych si z np.: przenonika tamowego z kruszark, przesiewacza ze wzbogacalnikiem, przesiewacza z kruszark. Przykadowe zadanie 11. Okrel ilo nadawy, któr jest w stanie przetworzy wze technologiczny skadajcy si z przenonika tamowego o wydajnoci Q = 250 t/h i przesiewacza wibracyjnego o wydajnoci Q = 400 t/h. 17

18 Etap pisemny A. 150 t/h B. 250 t/h C. 400 t/h D. 650 t/h 2.3. dobiera metody rozdrabniania, klasyfikowania, wzbogacania, transportowania, zagszczania, odwadniania, suszenia i skadowania kopalin staych oraz produktów przeróbki kopalin staych w zalenoci od ich rodzaju i przeznaczenia, dobiera metody rozdrabniania i klasyfikowania kopalin staych w zalenoci od ich rodzaju i przeznaczenia z zastosowaniem np.: rusztów, przesiewaczy, wibratorów, dobiera metody wzbogacania, zagszczania, odwadniania i suszenia w zalenoci od ich rodzaju i przeznaczenia z zastosowaniem np.: klasyfikatorów, wzbogacalników, osadzarek, flotowników, dobiera metody transportowania kopalin staych w zalenoci od ich rodzaju i przeznaczenia z zastosowaniem np.: przenoników tamowych, przenoników czerpakowych, transportu kolejowego, transportu samochodowego, dobiera metody skadowania i wykorzystania kopalin staych w zalenoci od ich rodzaju i przeznaczenia, np.: skadowiska skay ponnej, wykorzystywane w budownictwie przy budowie nasypów i dróg oraz osadniki. Przykadowe zadanie 12. Któr metod rozdrabniania naley zastosowa, aby uzyska klas ziarnow miak? A. Zgniatanie. B. Uderzanie. C. cieranie. D. amanie dobiera maszyny, urzdzenia, narzdzia oraz sprzt do poszczególnych etapów procesów technologicznych przeróbki kopalin staych, dobiera maszyny i urzdzenia do poszczególnych etapów procesów technologicznych przeróbki kopalin staych, np.: dobra odpowiednie ruszty, kruszarki, przenoniki tamowe, przesiewacze, dobiera odpowiednie narzdzia i sprzt w poszczególnych etapach, np.: klucze, wiertarki, wycigarki, motki, przecinaki. Przykadowe zadanie 13. Maszyna stosowana w kocowym etapie procesów technologicznych wgla kamiennego, to 18

19 Etap pisemny A. osadzarka. B. wibrator WK. C. przesiewacz ZDR. D. kruszarka walcowa dobiera parametry pracy maszyn i urzdze przeróbczych do poszczególnych etapów procesów technologicznych i produkcyjnych przeróbki kopalin staych, dobiera parametry pracy maszyn i urzdze przeróbczych do poszczególnych etapów procesów technologicznych przeróbki kopalin staych, np.: dobra maszyny do klasyfikacji mechanicznej, dobiera parametry pracy maszyn i urzdze przeróbczych do poszczególnych etapów procesów produkcyjnych przeróbki kopalin staych, np.: dobra maszyny do sortowania urobku w celu uzyskania wymaganej klasy ziaren. Przykadowe zadanie 14. Maszyna, w której uzyskuje si ziarna o wymiarach od 10 do 1 mm, to A. wzbogacalnik cieczy cikiej DISA. B. hydrocyklon. C. osadzarka. D. flotownik oblicza wydajno maszyn i urzdze rozdrabniajcych, klasyfikujcych, wzbogacajcych, transportujcych, zagszczajcych, odwadniajcych, suszcych i skadujcych kopaliny stae oraz produkty ich przeróbki, a take wydajno pomp i wentylatorów stosowanych w zakadach przeróbki kopalin staych, oblicza wydajno maszyn i urzdze rozdrabniajcych, klasyfikujcych, wzbogacajcych, transportujcych, zagszczajcych, odwadniajcych, suszcych kopaliny stae stosowanych w zakadach przeróbki kopalin staych, np.: wydajno kruszarki w celu okrelenia iloci nadawy, oblicza wydajno pomp i wentylatorów stosowanych w zakadach przeróbki kopalin staych, np.: pomp potrzebnych do prawidowego funkcjonowania klasyfikatorów hydraulicznych, wentylatorów sucych do zmniejszenia zapylenia w cigu technologicznym, oblicza wydajno maszyn i urzdze transportujcych kopaliny stae w celu ich skadowania w zakadach przeróbki kopalin staych z zastosowaniem np.: przenoników tamowych, wagonów kolejowych, samochodów ciarowych, oblicza pojemno terenów przeznaczonych do skadowania kopalin staych, np.: skadowiska odpadów pogórniczych wgla kamiennego, rud miedzi, soli. 19

20 Etap pisemny Przykadowe zadanie 15. Aby obliczy wydajno pompy Q V w rurocigu zakadu przeróbczego naley skorzysta ze wzoru Q V = V/t p, w którym V oznacza objto w m 3, a t p - czas w godzinach. Jak objto wody pompa przepompuje w cigu 4 godzin, jeeli wydajno pompy wynosi 50 m 3 /h? A. 12,5 m 3 B. 125,0 m 3 C. 200,0 m 3 D. 225,0 m analizowa przebieg procesów technologicznych przeróbki kopalin staych na podstawie wyników bada technologicznych oraz wskaza urzdze kontrolno-pomiarowych, analizowa przebieg procesów technologicznych przeróbki kopalin staych na podstawie wyników bada technologicznych, np.: analiza skadu ziarnowego po przejciu nadawy przez klasyfikator stokowy, analizowa przebieg procesów technologicznych przeróbki kopalin staych na podstawie wskaza urzdze kontrolno-pomiarowych, np.: okrelenie kalorycznoci i wartoci opaowej, okrelenie zawartoci popiou, wyznaczenie krzywej ziarnowej przez zestaw sit. Przykadowe zadanie 16. Jakie klasy ziarnowe nadawy s wzbogacane w cieczach cikich DISA-2S lub DISA-3S? A mm B mm C. 2,5-0,1 mm D. 0,25-0,01 mm 2.8. analizowa efektywno pracy zakadu przeróbki kopalin staych na podstawie harmonogramów i raportów produkcyjnych oraz poniesionych nakadów, analizowa efektywno pracy zakadu przeróbki kopalin staych na podstawie harmonogramów, np.: dobowego, tygodniowego, miesicznego, rocznego pracy zakadu przeróbczego analizowa efektywno pracy zakadu przeróbki kopalin staych na podstawie raportów produkcyjnych, np.: wyników z poszczególnych zmian roboczych zgodnie z wymaganymi klasami ziaren, analizowa efektywno pracy zakadu przeróbki kopalin staych na podstawie poniesionych nakadów, np.: kosztów zwizanych z zuyciem energii elektrycznej, wody, zasobów ludzkich, zuytych zwizków chemicznych (odczynników). 20

21 Etap pisemny Przykadowe zadanie 17. Wydajno zakadu przeróbczego wynosi ton kopaliny w cigu 1 godziny, z której uzyskuje si rednio 900 ton wzbogaconego materiau. Ile wynosi rednia efektywno zakadu przeróbczego? A. 65% B. 75% C. 85% D. 95% 2.9. sporzdza bilans produkcji wzów i ukadów technologicznych zakadu przeróbki kopalin staych, sporzdza bilans produkcji wzów technologicznych zakadu przeróbki kopalin staych, np.: bilans ssiadujcych wzów przenonika tamowego i przesiewacza, przesiewacza i klasyfikatora, sporzdza bilans produkcji ukadów technologicznych zakadu przeróbki kopalin staych, np.: cao cigu technologicznego w procesach wstpnych, zasadniczych, kocowych. Przykadowe zadanie 18. Oblicz ile wynosi bilans produkcji w podanych dwóch wzach: przenonik tamowy przesiewacz i przesiewacz klasyfikator w cigu 24 godzin na podstawie danych: przenonik tamowy 400 m 3 /h przesiewacz 350 m 3 /h klasyfikator 20 m 3 /min. A m 3 /dob B m 3 /dob C m 3 /dob D m 3 /dob ocenia stan techniczny maszyn, urzdze, narzdzi, sprztu oraz ustala zakres wykonywania przegldu, regulacji, konserwacji oraz naprawy, na podstawie raportów przebiegu ich pracy, ocenia stan techniczny maszyn, urzdze, narzdzi, sprztu na podstawie raportów przebiegu ich pracy np.: na podstawie Dokumentacji Techniczno-Ruchowej, harmonogramów, ustala zakres wykonywania przegldu, regulacji, konserwacji na podstawie raportów przebiegu ich pracy, zgodnie z wytycznymi instrukcji oraz panujcymi warunkami na zakadzie przeróbczym np.: na podstawie Dokumentacji Techniczno-Ruchowej, zakresu i terminu wykonania przegldu okresowego przesiewacza, 21

22 Etap pisemny ustala zakres wykonania naprawy maszyn, urzdze np.: naprawa kruszarki, której grozi zerwanie szczki. Przykadowe zadanie 19. Na podstawie wycigu z Dokumentacji Techniczno-Ruchowej dotyczcego przegldów okresowych przesiewacza PWP2 2,2 x 4,5 okrel, jak czsto wykonywane s czynnoci zwizane z kontrol elementów zawieszenia. Wycig z Dokumentacji Techniczno-Ruchowej przesiewacza PWP2-2,2 x 4,5 Przegldy okresowe Lp. Czynnoci Termin wykonania czynnoci 48 godzin Tydzie Miesic 3-miesice Rok 1 Smarowanie oysk wibratorów X 2 Kontrola mocowania sit X 3 Kontrola sprzgie napdów X 4 Kontrola spryn podparcia X 5 Sprawdzenie mocowania wibratora X 6 Kontrola elementów zawieszenia X 7 Wymiana oleju w wibratorze X 8 Przegld rzeszota X 9 Przegld caego przesiewacza X A. Co 48 godzin. B. Co tydzie. C. Co miesic. D. Co trzy miesice. 3. Bezpiecznie wykonywa zadania zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczestwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoarowej oraz ochrony rodowiska, a w szczególnoci: 3.1. stosowa przepisy i zasady bezpieczestwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpoarowej oraz ochrony rodowiska podczas prowadzenia procesów przeróbki kopalin staych, stosowa przepisy i zasady bezpieczestwa i higieny pracy podczas prowadzenia procesów przeróbki kopalin staych, np.: przy organizacji stanowisk pracy, wyposaenia technicznego pomieszcze, stosowa przepisy ochrony przeciwpoarowej podczas prowadzenia procesów przeróbki kopalin staych, np.: znajomo i stosowanie przepisów zwizanych z ochron przeciwpoarow, zastosowanie odpowiedniego sprztu ganiczego do gaszenia poarów, stosowa przepisy ochrony rodowiska podczas prowadzenia procesów przeróbki kopalin staych, np.: dotyczce zanieczyszczenia wód, powietrza, haasu. 22

23 Etap pisemny Przykadowe zadanie 20. Do gaszenia palcego si silnika elektrycznego przenonika tamowego naley zastosowa ganic A. pianow. B. niegow. C. pianow grupy AB. D. proszkow grupy ABC/E stosowa przepisy prawa geologicznego i górniczego, stosowa przepisy prawa geologicznego i górniczego, np.: dotyczce podziau kopalin, zakadu górniczego, obszaru górniczego, terenu górniczego, koncesji, w zakresie bezpiecznego prowadzenia ruchu w zakadach przeróbczych, stosowa przepisy prawa geologicznego i górniczego, np.: dobiera odpowiednie maszyny dla danego rodzaju kopaliny w odpowiednim ukadzie technologicznym. Przykadowe zadanie 21. W myl przepisów prawa geologicznego i górniczego zoem kopaliny jest: A. kade nagromadzenie kopalin. B. naturalne nagromadzenie mineraów i ska oraz innych substancji staych, gazowych i ciekych. C. naturalne nagromadzenie mineraów, ska oraz innych substancji, których wydobywanie moe przynie korzy gospodarcz. D. takie naturalne nagromadzenie mineraów i ska oraz innych substancji staych, gazowych i ciekych, których wydobywanie odbywa si przy pomocy maszyn i urzdze przewidywa zagroenia wystpujce podczas prowadzenia procesów przeróbki kopalin staych, przewidywa zagroenia naturalne zwizane z prowadzeniem procesów przeróbki kopalin staych, np.: zapylenie majce negatywny wpyw dla ycia i zdrowia czowieka, przewidywa zagroenia zwizane z obsug maszyn i urzdze, np.: awari maszyny, poraeniem prdem, haasem, wibracj, przewidywa zagroenia zwizane prawdopodobiestwem wystpienia wypadku, np.: polizgnicie si na liskiej nawierzchni. Przykadowe zadanie 22. Ile wynosi poziom haasu, przy przekroczeniu którego, obsugujcy kruszark motkow przez 8 godzin powinien zastosowa ochronniki suchu, eby nie dopuci do jego czciowej utraty? 23

24 Etap pisemny A. 65 db B. 75 db C. 85 db D. 95 db 3.4. szacowa poziom ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy w zakadach przeróbki kopalin staych, identyfikacja zagroe wypadkowych na stanowiskach pracy zwizanych z obsug maszyn i urzdze np.: haas, zapylenie, drgania, ocenia prawdopodobiestwo wystpowania ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, np.: mae, rednie, due, okrela sposoby redukcji ryzyka zawodowego, np.: stosowanie ochron zbiorowych (np. kabiny) oraz oson osobistych (maski przeciw pyowe, stopery), stosowanie zraszania. Przykadowe zadanie 23. Zgodnie z PN-N 18002:2000 Ogólne zasady szacowania ryzyka zawodowego na podstawie wielkoci charakteryzujcych zagroenie skala trójstopniowa, ryzyko due wystpuje wtedy, gdy wyniki pomiarów szkodliwego czynnika fizycznego A. przekraczaj 1,0 NDS i NDN B. nie przekraczaj 0,1 NDS i NDN C. nie przekraczaj 0,5 NDS i NDN D. ksztatuj si pomidzy 0,5 a 1,0 NDS i NDN 3.5. organizowa stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, zaprojektowa stanowisko pracy, tj. dokona doboru urzdze i maszyn w celu zminimalizowania wysiku i zwikszenia wydajnoci pracy pracownika, np.: odpowiednie zaprojektowanie i umieszczenie pulpitu sterowniczego, odpowiedni ksztat przycisków, ksztatów i gabarytów uchwytów rcznych, dostosowa stanowiska pracy do cech psychofizycznych pracowników, np.: zasigu rk, parametrów przestrzeni widzenia, stosowanie optymalnej pozycji roboczej pracownika, np.: siedzca i stojca. Przykadowe zadanie 24. Zgodnie z zasadami ergonomii, wcznik i wycznik napdu tamy przenonika tamowego powinien znajdowa si A. na pocztku przenonika tamowego. B. na kocu przenonika tamowego. C. w zasigu wzroku. D. w zasigu rki. 24

25 Etap pisemny 3.6. stosowa odzie robocz i rodki ochrony indywidualnej podczas prowadzenia procesów przeróbki kopalin staych, stosowanie odziey roboczej podczas prowadzenia procesów przeróbki kopalin staych, np.: ubranie robocze, buty robocze, koszula, fartuch, stosowanie rodków ochrony indywidualnej podczas prowadzenia procesów przeróbki kopalin, np.: rkawice ochronne, hem, maska przeciwpyowa, ochronniki suchu, okulary ochronne. Przykadowe zadanie 25. Jaki rodek ochrony indywidualnej naley zastosowa podczas obsugi kruszarki szczkowej? A. Gumofilce. B. Ubranie robocze. C. Okulary ochronne. D. Koszul flanelow stosowa zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym podczas prowadzenia procesów przeróbki kopalin staych, stosowa zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym podczas prowadzenia procesów przeróbki kopalin staych, np.: przy zamaniu koczyny dolnej, omdleniu, krwotoku, stosowa waciw kolejno postpowania po zaistniaym wypadku podczas prowadzenia procesów przeróbki kopalin staych, np.: procedury zwizane ze zgaszaniem zaistniaego wypadku, zabezpieczenia miejsca wypadku. Przykadowe zadanie 26. Która czynno wykonywana jest jako pierwsza, po zauwaeniu osoby, która ulega wypadkowi? A. Udzielenie pierwszej pomocy. B. Poinformowanie przeoonych. C. Zabezpieczenie miejsca wypadku. D. Poinformowanie wspópracowników. 25

26 Etap pisemny 2. Wymagania egzaminacyjne z przykadami zada do czci II Absolwent powinien umie: 1. Czyta ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel, wykresów, a w szczególnoci: 1.1. rozrónia podstawowe pojcia i terminy z obszaru funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, prawa podatkowego i przepisów regulujcych podejmowanie i wykonywanie dziaalnoci gospodarczej, rozrónia pojcia z obszaru funkcjonowania gospodarki, np.: rynek, popyt, poda, bezrobocie, inflacja, rozrónia pojcia z zakresu prawa pracy, np.: umowa o prac, urlop, wynagrodzenie za prac, rozrónia pojcia z zakresu prawa podatkowego, np.: podatek dochodowy, podatek VAT, akcyza, PIT, rozrónia pojcia z obszaru podejmowania i prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, np.: REGON, numer identyfikacji podatkowej-nip, rachunek bankowy. Przykadowe zadanie 1. Poprzez okrelenie pacy brutto naley rozumie kwot wynagrodzenia pracownika A. bez podatku dochodowego. B. okrelon w umowie o prac. C. obliczon do wypaty. D. pomniejszon o skadki ZUS rozrónia dokumenty zwizane z zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem dziaalnoci gospodarczej, rozrónia dokumenty zwizane z zatrudnieniem, np.: umowa o prac, Kodeks pracy, deklaracja ZUS, rozrónia dokumenty zwizane z dziaalnoci gospodarcz, np.: polecenie przelewu, faktura, deklaracja podatkowa. 26

27 Etap pisemny Przykadowe zadanie 2. Jak nazywa si przedstawiony na rysunku dokument regulujcy rozliczenie bezgotówkowe? A. Czek potwierdzony. B. Polecenie przelewu. C. Faktura VAT. D. Weksel prosty identyfikowa i analizowa informacje dotyczce wymaga i uprawnie pracownika, pracodawcy, bezrobotnego i klienta, identyfikowa i analizowa obowizki i uprawnienia pracownika okrelone w Kodeksie pracy, umowie o prac, np.: prawo do urlopu, czas pracy, wynagrodzenie za prac, identyfikowa i analizowa obowizki i uprawnienia pracodawcy okrelone w Kodeksie pracy, umowie o prac, wzgldem ZUS, urzdu skarbowego, np.: terminowe wypacanie wynagrodze, odprowadzanie skadek ubezpieczenia zdrowotnego i emerytalnego, zapewnienie bezpiecznych warunków pracy, identyfikowa i analizowa obowizki i uprawnienia bezrobotnego na podstawie Ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziaaniu bezrobociu, np.: rejestracja w biurze pracy, zasady pobierania zasiku, oferty pracy dla bezrobotnych, w tym bezrobotnych absolwentów, identyfikowa i analizowa obowizki i uprawnienia klienta podane w umowach kupnasprzeday, z tytuu gwarancji, reklamacji przy zakupach towarów i usug. Przykadowe zadanie 3. Na podstawie której z wymienionych poniej umów, przysuguje pracownikowi prawo do urlopu wypoczynkowego? A. Umowy zlecenia. B. Umowy o dzieo. C. Umowy o prac. D. Umowy agencyjnej. 27

28 Etap pisemny 2. Przetwarza dane liczbowe i operacyjne, a w szczególnoci: 2.1. analizowa informacje zwizane z podnoszeniem kwalifikacji, poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem dziaalnoci gospodarczej, analizowa oferty urzdów pracy, placówek doskonalcych w zawodzie oraz oferty kursów zawodowych, dla podnoszenia kwalifikacji zawodowych i dostosowania ich do potrzeb rynku pracy, analizowa oferty zakadów pracy, urzdów pracy, biur porednictwa dotyczce poszukiwania pracownika i zatrudnienia, przedstawione w formie ogosze prasowych, internetowych, tablic ogosze, analizowa informacje zwizane z podejmowaniem i wykonywaniem dziaalnoci gospodarczej zawarte, np.: w Kodeksie spóek handlowych, danych z urzdu pracy na temat lokalnego rynku pracy, zapotrzebowania na usugi i towary. Przykadowe zadanie 4. W lokalnej prasie ukazao si ogoszenie nastpujcej treci: Wymagania stawiane przez firm spenia osoba, która ukoczya A. technikum budowlane, pracuje w magazynie i ma prawo jazdy kat.b. B. technikum elektryczne, ma prawo jazdy kat B i zna jzyk niemiecki. C. technikum chemiczne, korzysta z komputera i pracowaa jako magazynier. D. technikum mechaniczne, obsuguje komputer i zna jzyk niemiecki. 28

29 Etap pisemny 2.2. sporzdza dokumenty zwizane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i wykonywaniem dziaalnoci gospodarczej, sporzdza dokumenty zwizane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem, np.: list intencyjny, list motywacyjny, curriculum vitae, sporzdzi dokumenty niezbdne przy uruchamianiu indywidualnej dziaalnoci gospodarczej, np.: wniosek o zarejestrowanie firmy, zgoszenie do urzdu statystycznego o nadanie numeru REGON i urzdu skarbowego o przyznanie numeru identyfikacji podatkowej-nip, sporzdzi dokumenty zwizane z wykonywaniem dziaalnoci gospodarczej, np.: zgoszenie do ZUS, polecenie przelewu, faktur, ksig przychodów i rozchodów. Przykadowe zadanie 5. Na jak kwot w z hotel wystawi faktur firmie za korzystanie z noclegu przez dwóch jej pracowników podczas subowego wyjazdu? A. 108 z B. 116 z C. 208 z D. 216 z 2.3. rozrónia skutki wynikajce z nawizania i rozwizania stosunku pracy, rozrónia skutki zawarcia umowy o prac, umowy zlecenia, umowy o dzieo, np.: opaty skadek na ubezpieczenie spoeczne i zdrowotne, prawo do urlopu, wysoko podatku, rozrónia skutki rozwizania umowy o prac z zachowaniem okresu wypowiedzenia, bez wypowiedzenia, niezgodne z prawem, np.: przywrócenie do pracy, rozrónia skutki zawarcia i rozwizania umowy o prac dla pracodawcy, np.: wystawienie wiadectwa pracy, odprowadzanie skadek pracowniczych, pacenie podatków, ustalenie wymiaru urlopów, wypacanie zaliczek. 29

30 Etap pisemny Przykadowe zadanie 6. Jaka kwota wynagrodzenia brutto w z zostaa naliczona pracownikowi za miesic pracy, zatrudnionemu w HURTOWNI AS S.A. na podstawie umowy o prac? A z B z C z D. 240 z Odpowiedzi do przykadowych zada Cz I Zadanie 1 D Zadanie 2 D Zadanie 3 C Zadanie 4 C Zadanie 5 A Zadanie 6 D Zadanie 7 D Zadanie 8 B Zadanie 9 C Zadanie 10 B Zadanie 11 B Zadanie 12 C Zadanie 13 A Zadanie 14 B Zadanie 15 C Zadanie 16 A Zadanie 17 B Zadanie 18 B Zadanie 19 C Zadanie 20 D Zadanie 21 C Zadanie 22 C Zadanie 23 A Zadanie 24 D Zadanie 25 C Zadanie 26 A Cz II Zadanie 1 B Zadanie 2 B Zadanie 3 C Zadanie 4 D Zadanie 5 D Zadanie 6 A 30

31 Etap praktyczny III. ETAP PRAKTYCZNY 1. Wymagania egzaminacyjne i ogólne kryteria oceniania Etap praktyczny egzaminu obejmuje wykonanie okrelonego zadania egzaminacyjnego wynikajcego z zadania o treci ogólnej: Opracowanie projektu realizacji prac zwizanych z przeróbk kopalin staych oraz doborem maszyn i urzdze w zakadach przeróbki kopalin staych w okrelonych warunkach lokalizacyjnych, organizacyjnych i technicznych, na podstawie dokumentacji. Absolwent powinien umie: 1. Analizowa dokumentacj techniczn zwizan z przeróbk kopalin staych. 2. Opracowywa technologie procesów przeróbki kopalin staych na podstawie rodzaju i waciwoci kopaliny staej. 3. Dobiera maszyny, urzdzenia, narzdzia oraz sprzt do wykonywania prac zwizanych ze sposobem rozdrabniania, klasyfikacji, wzbogacania, transportowania, zagszczania, odwadniania, suszenia i skadowania kopalin staych oraz produktów przeróbki kopalin staych, na podstawie dokumentacji technicznej stosowanej w zakadach przeróbki kopalin staych. 4. Dobiera parametry pracy maszyn, urzdze, narzdzi oraz sprztu do technologii przeróbki kopalin staych, na podstawie dokumentacji technicznych stosowanych w zakadach przeróbki kopalin staych. 5. Dobiera parametry pracy maszyn, urzdze, narzdzi oraz sprztu, na podstawie dokumentacji technicznych i technologicznych stosowanych w zakadach przeróbki kopalin staych. 6. Opracowywa technologie przeróbki kopalin staych obejmujce prace zwizane z rozdrabnianiem, klasyfikacj, wzbogacaniem, transportowaniem, zagszczaniem, odwadnianiem, suszeniem i skadowaniem kopalin staych oraz produktów przeróbki kopalin staych. 7. Opracowywa harmonogramy prac realizowanych w procesach technologicznych przeróbki kopalin staych, z uwzgldnieniem rodzaju i iloci wzów technologicznych, rodzaju stosowanych maszyn i urzdze, rodzaju i miejsc prowadzenia bada technicznych, iloci oddziaów technologicznych, kwalifikacji zaogi oraz stosowanej formy organizacji pracy. 2. Komentarz do standardu wymaga egzaminacyjnych Zadania egzaminacyjne s opracowywane na podstawie zadania o treci ogólnej sformuowanego w standardzie wymaga egzaminacyjnych dla zawodu. Tre zadania umoliwia przygotowanie wielu rónorodnych zada egzaminacyjnych, dotyczcych przeróbki kopalin staych oraz doboru maszyn i urzdze w cigu technologicznym zakadów przeróbczych. 31

32 Etap praktyczny W zadaniu egzaminacyjnym moe by przedstawiony cig technologiczny przeróbki kopalin staych z uwzgldnieniem rodzaju kopaliny staej. Podstaw opracowania projektu realizacji prac bdzie tre zadania i doczona dokumentacja. Rozwizanie zadania bdzie obejmowa Opracowanie projektu realizacji prac zwizanych z przeróbk kopalin staych oraz doborem maszyn i urzdze w cigu technologicznym na podstawie dokumentacji. Projekt realizacji prac powinien zawiera w swej strukturze: 1. Tytu pracy egzaminacyjnej. 2. Zaoenia (dane) do projektu realizacji prac, które odnale naley w treci zadania i w zacznikach stanowicych jego uzupenienie. 3. Propozycj technologii procesów przeróbki kopalin staych na podstawie rodzaju i waciwoci kopaliny staej. 4. Wykaz narzdzi, maszyn i urzdze stosowanych w zakadach przeróbki kopalin staych na podstawie dokumentacji technicznej. 5. Dobór metod, technik i urzdze do kontroli wielkoci parametrów technologicznych na podstawie dokumentacji technicznej, katalogów, norm i instrukcji stosowanych w zakadach przeróbki kopalin staych. 6. Opis sposobu realizacji prac cigu technologicznego w odniesieniu do zaoe i moliwoci techniczno-organizacyjnych zakadu przeróbki kopalin staych. 7. Opisanie zastosowanej technologii przeróbki kopalin staych obejmujcy prace zwizane z rozdrabnianiem, klasyfikacj, wzbogacaniem, transportowaniem, zagszczaniem, odwadnianiem, suszeniem i skadowaniem kopalin staych oraz produktów przeróbki kopalin staych. 8. Harmonogram prac realizowanych w procesach technologicznych przeróbki kopalin staych, z uwzgldnieniem rodzaju i iloci wzów technologicznych, rodzaju stosowanych maszyn i urzdze, rodzaju i miejsc prowadzenia bada technicznych, iloci oddziaów technologicznych, kwalifikacji zaogi oraz stosowanej formy organizacji pracy. Struktura projektu realizacji prac, w zalenoci od zaoe (danych okrelonych w zadaniu) moe by róna od przedstawionej powyej co do liczby elementów struktury i ich nazw, z zachowaniem algorytmu rozwizania zadania. Projekt realizacji prac lub jego elementy mog by opracowane z wykorzystaniem komputera i oprogramowania wskazanego w standardzie wymaga egzaminacyjnych. Komputer z waciwym oprogramowaniem bdzie dostpny na stanowisku egzaminacyjnym. Kryteria oceniania projektu realizacji prac bd uwzgldnia: poprawno sformuowania tytuu, poprawno sformuowanych zaoe do projektu w odniesieniu do treci zadania i dokumentacji, 32

33 Etap praktyczny dobór technologii, metod i technik dotyczcych przeróbki kopalin staych na podstawie ich rodzaju i waciwoci, dobór narzdzi, maszyn i urzdze stosowanych w zakadach przeróbki kopalin staych na podstawie dokumentacji technicznej, dobór metod, technik i urzdze do kontroli wielkoci parametrów technologicznych na podstawie dokumentacji technicznej, katalogów, norm i instrukcji stosowanych w zakadach przeróbki kopalin staych, opis parametrów pracy maszyn, urzdze, narzdzi oraz sprztu, na podstawie dokumentacji technicznych i technologicznych stosowanych w zakadach przeróbki kopalin staych, opisanie zastosowanej technologii przeróbki kopalin staych obejmujcej prace zwizane z rozdrabnianiem, klasyfikacj, wzbogacaniem, transportowaniem, zagszczaniem, odwadnianiem, suszeniem i skadowaniem kopalin staych oraz produktów przeróbki kopalin staych, harmonogram prac realizowanych w procesach technologicznych przeróbki kopalin staych, z uwzgldnieniem rodzaju i iloci wzów technologicznych, rodzaju stosowanych maszyn i urzdze, rodzaju i miejsc prowadzenia bada technicznych, kwalifikacji zaogi oraz stosowanej formy organizacji pracy oraz przejrzysto struktury projektu, logik ukadu przedstawianych treci, poprawno terminologiczn i merytoryczn, waciw dla zawodu, form i sposób przedstawienia treci w projekcie. 3. Przykad zadania praktycznego Zakad przeróbki mechanicznej wzbogaca wgiel w klasie mm i klasie 20-3 mm. Urobek kierowany jest z sortowni do zbiornika wgla surowego o pojemnoci ton. Ze zbiornika wgla surowego nadawa kierowana jest po rozklasyfikowaniu na klasy od mm na puczk ziarnow o wydajnoci 600 ton/godz. W sortowniach odbywa si rozklasyfikowanie urobku na klasy mm i ponad 200 mm. Opracuj projekt realizacji prac zwizanych z uzyskaniem sortymentów wgla: kostki, orzecha, groszku w zakadzie mechanicznej przeróbki wgla uwzgldniajc prac sortowni i puczki ziarnowej w klasie mm wraz z doborem odpowiednich maszyn i urzdze. Projekt realizacji prac powinien zawiera: 1. Tytu pracy egzaminacyjnej. 2. Zaoenia, czyli dane wynikajce z treci zadania i zaczonej dokumentacji. 3. Wykaz maszyn i urzdze wykorzystywanych do przeróbki wgla w sortowniach i na puczce ziarnowej niezbdnych do uzyskania kostki, orzecha i groszku. 33