Rozpoznawanie twarzy za pomocą sieci neuronowych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Rozpoznawanie twarzy za pomocą sieci neuronowych"

Transkrypt

1 Rozpoznawanie twarzy za pomocą sieci neuronowych Michał Bereta

2 Praktyczna przydatność Bardzo szerokie praktyczne zastosowanie Ochrona Systemy bezpieczeństwa (np. lotniska) Kontrola dostępu Policyjne bazy danych Przeglądarki internetowe

3 Biometria Biometria jest nauką o wykorzystaniu indywidualnych fizycznych cech danej osoby w celu automatycznego określenia lub zweryfikowania jej tożsamości daktylografia (rozpoznawanie odcisków palców) rozpoznawanie geometrii dłoni rozpoznawanie tęczówki i siatkówki oka rozpoznawanie mowy rozpoznawanie podpisu rozpoznawanie na podstawie dopasowania sekwencji DNA

4 Identyfikacja Identyfikacja - zadeklarowanie swojej tożsamości przez użytkownika (np. przez podanie loginu). Zadeklarowana ale jeszcze niezaufana tożsamość jest potwierdzana w procesie uwierzytelnienia (np. przez podanie hasła). Uwierzytelnianie (niepoprawnie autentykacja) - proces polegający na zweryfikowaniu zadeklarowanej tożsamości osoby. Autoryzacja - w informatyce i bankowości proces, w którym sprawdzane jest czy dany podmiot (o ustalonej właśnie tożsamości) ma prawo dostępu do zasobów, o które prosi.

5 Dwuznaczność Rozpoznawanie twarzy Wykrywanie ( face detection ) Detection Recognition Rozróżnianie ( face recognition )

6 Dwa główne podejścia Feature based techniques ekstrakcja każdej składowej twarzy(np.nos, oczy) osobno i potem porównanie ich geometrycznych relacji Global techniques podejście globalne twarze przestawiane są w sposób opisujący ich globalne zależności obraz traktowany jako całość

7

8 Technika a psychologia Rozpoznawanie twarzy jest u ludzi zdolnością szczególną Prosopagnosia Czy postrzeganie twarzy przez ludzi opiera się na postrzeganiu całościowym czy też analizowaniu poddawane są części składowe twarzy?

9 Iluzja Thatchera

10 Iluzja Thatchera

11 Co jest na zdjęciu?

12 Face Detection Rowley et al. oparte na MLP (Multi Layer Perceptron)(1998/2001)

13 Histogram Equalization

14 Przykłady twarzy Oryginalny rozmiar: 20x20 pikseli

15 Bootstrap Algorithm Przykłady nie-twarzy dobierane są na bieżąco w trakcie nauki

16 Wyniki

17 Wyniki

18 Wyniki

19 Popularność FERET baza danych twarzy i protokół służący do porównywania metod rozpoznawania twarzy

20 Historia Początki lata 60-te Wiele metod: PCA Principal Components Analysis( Eigenfaces ) ICA Independent Component Analysis LDA Linear Discriminant Analysis ( Fisherfaces ) Gabor jets ( Gaborfaces ) Analiza falkowa ( Waveletfaces ) Wiele innych

21 Rozpoznawanie twarzy Główne zadania Redukcja wymiarowości wektora wejściowego (obrazu) Rozpoznawanie przez porównanie zredukowanego wektora do wartości z bazy danych. Porównanie odbywa się za pomocą rożnych sposobów Metryki Sieci neuronowe (MLP, RBF)

22 Rzutowanie na nowe kierunki

23 Rzutowanie na nowe kierunki Żaden z kierunków nie powinien być pominięty w procesie klasyfikacji.

24 Rzutowanie na nowe kierunki Nowy kierunek Można znaleźć nowy kierunek, wzdłuż którego te dwie klasy są od siebie dobrze odseparowane proces klasyfikacji będzie ułatwiony.

25 Rzutowanie na nowe kierunki Proces rzutowania to iloczyn skalarny

26 Jak można wykorzystać sieci neuronowe? Sieci neuronowe są użyteczne: Jako narzędzie do ekstrakcji cech głównych zredukowanie wymiarowości wektorowe wejściowego z zachowaniem cech głównych wektora wejściowego Jako klasyfikatory sieci MLP lub RBF Można stworzyć system całkowicie oparty na sieciach rożnego typu.

27 Sieci neuronowe jako klasyfikatory Sieci neuronowe np. RBF są lepsze niż np. zwykla metryka liniowa, gdyż mogą tworzyć bardziej skomplikowane powierzchnie decyzyjne

28 Schemat

29 Metoda Eigenfaces Metoda wywodzi się z teorii informacji. Polega na projekcji wielowymiarowego wektora(obrazu) na nowy układ współrzędnych, który tworzą pewne charakterystyczne obrazy obrazy Eigenfaces. Pierwsze prace M.Turk i A. Pentland w problemie kompresji bardzo dużej bazy obrazów. Glówna idea przedstawić obraz jako liniową kombinacje bazowych obrazów(eigenfaces). Współczynniki liniowej kombinacji określają dany obraz.

30 Metoda Eigenfaces Wymiar wektora współczynników jest dużo mniejszy niż wymiar obrazu. np. dla obrazu 50x50 wymiar wektora jest 2500 Można go przedstawić za pomocą wektora współczynników liniowej kombinacji np. o wymiarze 20.

31 Metoda Eigenfaces Obraz można widzieć jako punkt w wielowymiarowej przestrzeni. Mając pewien zbiór obrazów można wyznaczyć macierz korelacji miedzy tymi wektorami i obliczyć wektory własne tej macierz. Te wektory własne są to właśnie bazowe obrazy tzw. Eigenfaces

32 Metoda Eigenfaces Liczenie wartości własnych i wektorów własnych może być nietrywialnie, gdyż mogą się pojawiać liczby zespolone. Jeśli jednak macierz jest rzeczywista i symetryczna to mamy pewność ze wartości i wektory własne takiej macierzy sa rzeczywiste.

33 Metoda Eigenfaces Obrazy jako wektory Średnia twarz Odejmowanie średniej twarzy i normalizacja Macierz, w której każda kolumna to znormalizowany obraz Macierz korelacji o wymiarze N*NxN*N, N-wymiar obrazu

34 Metoda Eigenfaces Inny zapis Pomnożyć obustronnie przez A Avi są wektorami własnymi macierzy C Wymiar MxM, M ilość obrazów w zbiorze uczącym Mamy macierz symetryczną o dużo mniejszym wymiarze

35 Metoda Eigenfaces Wektory własne macierzy C(tylko M pierwszych) są liczone według wzoru: Każdy nowy obraz jest przedstawiany jako wektor współczynników liniowej kombinacji:

36 Metoda Eigenfaces Rekonstrukcja:

37 Metoda Eigenfaces Rozpoznawanie odbywa się z wykorzystaniem metryk lub sieci neuronowych. Wymiarowość wektora wejściowego ma duże znaczenie dla zdolności uogólniania sieci, np. dla RBF gdy wymiar wektora jest duży, klasy zachodzą na siebie z zbyt dużym stopniu co utrudnia poprawna klasyfikacje.

38 Face Databases Istnieje wiele baz twarzy dostępnych w Internecie, które są ogólnie używane przez badaczy do testowania ich metod. Przykład: ORL FaceDatabase 40 osób, 10 zdjęć każdej, zrobionych w różnym czasie i w rożnych warunkach, różne wyrazy twarzy, dodatki(okulary itp.). Razem 400 zdjęć. Podział bazy na część uczącą i część testową.

39 Przykładowe twarze z ORL FaceDatabase Twarze użyte do uczenia.

40 Przykładowe twarze z ORL FaceDatabase Twarze użyte do testowania

41 25 Eigenfaces obliczonych ze zbioru uczącego

42 Reprezentacja za pomocą PCA = + w1 * + w2 * +...

43 Rekonstrukcja PCA Rekonstrukcja za pomocą wszystkich 25,12 oraz 5 Eigenfaces Obraz należy do zbioru uczącego.

44 Rekonstrukcja PCA cd. Rekonstrukcja za pomocą wszystkich 25,12 oraz 5 Eigenfaces Obraz nie należy do zbioru uczącego.

45 Wady PCA Powstałe obrazy bazowe wyznaczają nowy układ współrzędnych, którego osie są ortogonalne Eigenfaces są nieskorelowane ale nie są statystycznie niezależne Wzajemne statystyczne zależności rzędu powyżej drugiego nie są usunięte

46 Ekstrakcja cech głównych za pomocą MLP MLP Multi Layer Perceptron

47 Ekstrakcja cech głównych za pomocą MLP Wiadomo ze MLP o takiej strukturze uczony algorytmem propagacji wstecznej daje na wyjściu środkowej warstwy dokładnie m pierwszych wartości PCA, które można by otrzymać z rozwiązania macierzowego.warunek: neurony są liniowe. Jeśli neurony są nieliniowe otrzymane wartości nie są dokładnie wartościami PCA, ale reprezentują wektor wejściowy nawet lepiej.

48 Eigenfaces uzyskane z sieci MLP (Bryliuk, Starovoitov, 2001).

49 Ekstrakcja cech głównych za pomocą MLP Można to wykorzystać na dwa sposoby: Stworzyć jedną sieć MLP i uczyć ją przykładami twarzy ze wszystkich klas Każda klasa ma swoją własną siec. Podczas testowania, testowany obraz jest podawany na każdą sieć osobno.

50 Inne metody wykorzystujące sieci Ekstrakcja cech głównych (PCA) może się odbywać także za pomocą sieci uczonych w sposób nie nadzorowany metodą Hebba.

51 Algorytm Oji i Sangera Oja y1 = W x = T 1 ĺ N j= 0 W1 j x j Jeden składnik główny Adaptacja wag: W1 j (k + 1) = W1 j (k ) + η (k )[ y1 (k ) x j (k ) W1 j (k ) y12 (k )] Sanger yi (k ) = ĺ N j= 0 Wij (k ) x j (k ) Wiele składników głównych i Wij (k + 1) = Wij (k ) + η (k )[ yi (k ) x j (k ) yi (k )ĺ Whj (k ) yh (k )] h= 1

52 PCA za pomocą sieci Hebba

53 Inne metody wykorzystujące sieci Gdy mamy tylko po jednym przykładzie z każdej klasy, typowa twarz może być otrzymana jako atraktor przy użyciu rekurencyjnych sieci neuronowych np. sieci Hopfielda M.J. Aitkenhead, A.J.S.McDonald zaproponowali taki system oparty na trzech rodzajach sieci: MLP dla detekcji twarzy Sieci Hebba do ekstrakcji cech Sieci Hopfielda do stworzenia typowej twarzy dla danej klasy jako atraktora

54 Inne metody wykorzystujące sieci Jeśli problem polega na rozpoznaniu twarzy która nie jest dokładnie frontowa, sieci rekurencyjne są wykorzystywane by znaleźć reprezantacje twarzy jak najbardziej niezależną od jej obrotu w stronę profilu. Ideą tutaj znowu jest reprezentacja typowej twarzy jako atraktora otrzymanego w danej sieci np. Hopfielda

55 Koniec Dziękuję za uwagę. Pytania?

Monitorowanie i Diagnostyka w Systemach Sterowania na studiach II stopnia specjalności: Systemy Sterowania i Podejmowania Decyzji

Monitorowanie i Diagnostyka w Systemach Sterowania na studiach II stopnia specjalności: Systemy Sterowania i Podejmowania Decyzji Monitorowanie i Diagnostyka w Systemach Sterowania na studiach II stopnia specjalności: Systemy Sterowania i Podejmowania Decyzji Analiza składników podstawowych - wprowadzenie (Principal Components Analysis

Bardziej szczegółowo

SYSTEM BIOMETRYCZNY IDENTYFIKUJĄCY OSOBY NA PODSTAWIE CECH OSOBNICZYCH TWARZY. Autorzy: M. Lewicka, K. Stańczyk

SYSTEM BIOMETRYCZNY IDENTYFIKUJĄCY OSOBY NA PODSTAWIE CECH OSOBNICZYCH TWARZY. Autorzy: M. Lewicka, K. Stańczyk SYSTEM BIOMETRYCZNY IDENTYFIKUJĄCY OSOBY NA PODSTAWIE CECH OSOBNICZYCH TWARZY Autorzy: M. Lewicka, K. Stańczyk Kraków 2008 Cel pracy projekt i implementacja systemu rozpoznawania twarzy, który na podstawie

Bardziej szczegółowo

ANALIZA SEMANTYCZNA OBRAZU I DŹWIĘKU

ANALIZA SEMANTYCZNA OBRAZU I DŹWIĘKU ANALIZA SEMANTYCZNA OBRAZU I DŹWIĘKU obraz dr inż. Jacek Naruniec Analiza Składowych Niezależnych (ICA) Independent Component Analysis Dąży do wyznaczenia zmiennych niezależnych z obserwacji Problem opiera

Bardziej szczegółowo

10. Redukcja wymiaru - metoda PCA

10. Redukcja wymiaru - metoda PCA Algorytmy rozpoznawania obrazów 10. Redukcja wymiaru - metoda PCA dr inż. Urszula Libal Politechnika Wrocławska 2015 1 1. PCA Analiza składowych głównych: w skrócie nazywana PCA (od ang. Principle Component

Bardziej szczegółowo

IMPLEMENTACJA SIECI NEURONOWYCH MLP Z WALIDACJĄ KRZYŻOWĄ

IMPLEMENTACJA SIECI NEURONOWYCH MLP Z WALIDACJĄ KRZYŻOWĄ IMPLEMENTACJA SIECI NEURONOWYCH MLP Z WALIDACJĄ KRZYŻOWĄ Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze sposobem działania sieci neuronowych typu MLP (multi-layer perceptron) uczonych nadzorowaną (z nauczycielem,

Bardziej szczegółowo

4.1. Wprowadzenie...70 4.2. Podstawowe definicje...71 4.3. Algorytm określania wartości parametrów w regresji logistycznej...74

4.1. Wprowadzenie...70 4.2. Podstawowe definicje...71 4.3. Algorytm określania wartości parametrów w regresji logistycznej...74 3 Wykaz najważniejszych skrótów...8 Przedmowa... 10 1. Podstawowe pojęcia data mining...11 1.1. Wprowadzenie...12 1.2. Podstawowe zadania eksploracji danych...13 1.3. Główne etapy eksploracji danych...15

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY UCZĄCE SIĘ WYKŁAD 10. PRZEKSZTAŁCANIE ATRYBUTÓW. Dr hab. inż. Grzegorz Dudek Wydział Elektryczny Politechnika Częstochowska.

SYSTEMY UCZĄCE SIĘ WYKŁAD 10. PRZEKSZTAŁCANIE ATRYBUTÓW. Dr hab. inż. Grzegorz Dudek Wydział Elektryczny Politechnika Częstochowska. SYSTEMY UCZĄCE SIĘ WYKŁAD 10. PRZEKSZTAŁCANIE ATRYBUTÓW Częstochowa 2014 Dr hab. inż. Grzegorz Dudek Wydział Elektryczny Politechnika Częstochowska INFORMACJE WSTĘPNE Hipotezy do uczenia się lub tworzenia

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Ślot Biometria Łódź, ul. Wólczańska 211/215, bud. B9 tel

Krzysztof Ślot Biometria Łódź, ul. Wólczańska 211/215, bud. B9 tel Krzysztof Ślot Biometria 9-924 Łódź, ul. Wólczańska 211/215, bud. B9 tel. 42 636 65 www.eletel.p.lodz.pl, ie@p.lodz.pl Wprowadzenie Biometria Analiza rejestrowanych zachowań i cech osobniczych (np. w celu

Bardziej szczegółowo

Analiza głównych składowych- redukcja wymiaru, wykł. 12

Analiza głównych składowych- redukcja wymiaru, wykł. 12 Analiza głównych składowych- redukcja wymiaru, wykł. 12 Joanna Jędrzejowicz Instytut Informatyki Konieczność redukcji wymiaru w eksploracji danych bazy danych spotykane w zadaniach eksploracji danych mają

Bardziej szczegółowo

Algorytm wstecznej propagacji błędów dla sieci RBF Michał Bereta

Algorytm wstecznej propagacji błędów dla sieci RBF Michał Bereta Algorytm wstecznej propagacji błędów dla sieci RBF Michał Bereta www.michalbereta.pl Sieci radialne zawsze posiadają jedną warstwę ukrytą, która składa się z neuronów radialnych. Warstwa wyjściowa składa

Bardziej szczegółowo

Uczenie sieci typu MLP

Uczenie sieci typu MLP Uczenie sieci typu MLP Przypomnienie budowa sieci typu MLP Przypomnienie budowy neuronu Neuron ze skokową funkcją aktywacji jest zły!!! Powszechnie stosuje -> modele z sigmoidalną funkcją aktywacji - współczynnik

Bardziej szczegółowo

1. Historia 2. Podstawy neurobiologii 3. Definicje i inne kłamstwa 4. Sztuczny neuron i zasady działania SSN. Agenda

1. Historia 2. Podstawy neurobiologii 3. Definicje i inne kłamstwa 4. Sztuczny neuron i zasady działania SSN. Agenda Sieci neuropodobne 1. Historia 2. Podstawy neurobiologii 3. Definicje i inne kłamstwa 4. Sztuczny neuron i zasady działania SSN Agenda Trochę neurobiologii System nerwowy w organizmach żywych tworzą trzy

Bardziej szczegółowo

Sieci neuronowe do przetwarzania informacji / Stanisław Osowski. wyd. 3. Warszawa, Spis treści

Sieci neuronowe do przetwarzania informacji / Stanisław Osowski. wyd. 3. Warszawa, Spis treści Sieci neuronowe do przetwarzania informacji / Stanisław Osowski. wyd. 3. Warszawa, 2013 Spis treści Przedmowa 7 1. Wstęp 9 1.1. Podstawy biologiczne działania neuronu 9 1.2. Pierwsze modele sieci neuronowej

Bardziej szczegółowo

SIECI REKURENCYJNE SIECI HOPFIELDA

SIECI REKURENCYJNE SIECI HOPFIELDA SIECI REKURENCYJNE SIECI HOPFIELDA Joanna Grabska- Chrząstowska Wykłady w dużej mierze przygotowane w oparciu o materiały i pomysły PROF. RYSZARDA TADEUSIEWICZA SPRZĘŻENIE ZWROTNE W NEURONIE LINIOWYM sygnał

Bardziej szczegółowo

BIOMETRIA WYKŁAD 3 CECHY BIOMETRYCZNE: TWARZ

BIOMETRIA WYKŁAD 3 CECHY BIOMETRYCZNE: TWARZ BIOMETRIA WYKŁAD 3 CECHY BIOMETRYCZNE: TWARZ Twarz jako cecha biometryczna Metoda bezinwazyjna, bezkontaktowa i szybka Wysoka akceptowalność społeczna Możliwość akwizycji pasywnej Niskie koszty Twarz jako

Bardziej szczegółowo

Wstęp do sieci neuronowych, wykład 6 Wsteczna propagacja błędu - cz. 3

Wstęp do sieci neuronowych, wykład 6 Wsteczna propagacja błędu - cz. 3 Wstęp do sieci neuronowych, wykład 6 Wsteczna propagacja błędu - cz. 3 Andrzej Rutkowski, Maja Czoków, Jarosław Piersa Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2018-11-05 Projekt

Bardziej szczegółowo

Analiza składowych głównych. Wprowadzenie

Analiza składowych głównych. Wprowadzenie Wprowadzenie jest techniką redukcji wymiaru. Składowe główne zostały po raz pierwszy zaproponowane przez Pearsona(1901), a następnie rozwinięte przez Hotellinga (1933). jest zaliczana do systemów uczących

Bardziej szczegółowo

PROGNOZOWANIE OSIADAŃ POWIERZCHNI TERENU PRZY UŻYCIU SIECI NEURONOWYCH**

PROGNOZOWANIE OSIADAŃ POWIERZCHNI TERENU PRZY UŻYCIU SIECI NEURONOWYCH** Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 3 2007 Dorota Pawluś* PROGNOZOWANIE OSIADAŃ POWIERZCHNI TERENU PRZY UŻYCIU SIECI NEURONOWYCH** 1. Wstęp Eksploatacja górnicza złóż ma niekorzystny wpływ na powierzchnię

Bardziej szczegółowo

Automatyka i Robotyka, V rok. promotor: dr Adrian Horzyk. Kraków, 3 czerwca System automatycznego rozpoznawania

Automatyka i Robotyka, V rok. promotor: dr Adrian Horzyk. Kraków, 3 czerwca System automatycznego rozpoznawania Automatyka i Robotyka, V rok Kraków, 3 czerwca 2009 promotor: dr Adrian Horzyk 1 2 i problemy 3 4 Technologie 5 Wyniki 6 Podział biometrii 7 cech opisujących parametry ludzi - A. K. Jain uniwersalność

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYKA INFORMATYKA

AUTOMATYKA INFORMATYKA AUTOMATYKA INFORMATYKA Technologie Informacyjne Sieć Semantyczna Przetwarzanie Języka Naturalnego Internet Edytor Serii: Zdzisław Kowalczuk Inteligentne wydobywanie informacji z internetowych serwisów

Bardziej szczegółowo

Metody reprezentacji danych w podprzestrzeniach liniowych oraz ich zastosowanie w zadaniach rozpoznawania obrazów twarzy

Metody reprezentacji danych w podprzestrzeniach liniowych oraz ich zastosowanie w zadaniach rozpoznawania obrazów twarzy Metody reprezentacji danych w podprzestrzeniach liniowych oraz ich zastosowanie w zadaniach rozpoznawania obrazów twarzy Paweł Forczmański Katedra Systemów Multimedialnych, Wydział Informatyki ZUT 1 /

Bardziej szczegółowo

Elementy statystyki wielowymiarowej

Elementy statystyki wielowymiarowej Wnioskowanie_Statystyczne_-_wykład Spis treści 1 Elementy statystyki wielowymiarowej 1.1 Kowariancja i współczynnik korelacji 1.2 Macierz kowariancji 1.3 Dwumianowy rozkład normalny 1.4 Analiza składowych

Bardziej szczegółowo

Sztuczna Inteligencja Tematy projektów Sieci Neuronowe

Sztuczna Inteligencja Tematy projektów Sieci Neuronowe PB, 2009 2010 Sztuczna Inteligencja Tematy projektów Sieci Neuronowe Projekt 1 Stwórz projekt implementujący jednokierunkową sztuczną neuronową złożoną z neuronów typu sigmoidalnego z algorytmem uczenia

Bardziej szczegółowo

BIOMETRIA WYKŁAD 2 CECHY BIOMETRYCZNE: TWARZ

BIOMETRIA WYKŁAD 2 CECHY BIOMETRYCZNE: TWARZ BIOMETRIA WYKŁAD 2 CECHY BIOMETRYCZNE: TWARZ Twarz jako cecha biometryczna Metoda bezinwazyjna, bezkontaktowa i szybka Wysoka akceptowalnośd społeczna Możliwośd akwizycji pasywnej Niskie koszty Twarz jako

Bardziej szczegółowo

Uczenie sieci neuronowych i bayesowskich

Uczenie sieci neuronowych i bayesowskich Wstęp do metod sztucznej inteligencji www.mat.uni.torun.pl/~piersaj 2009-01-22 Co to jest neuron? Komputer, a mózg komputer mózg Jednostki obliczeniowe 1-4 CPU 10 11 neuronów Pojemność 10 9 b RAM, 10 10

Bardziej szczegółowo

P R Z E T W A R Z A N I E S Y G N A Ł Ó W B I O M E T R Y C Z N Y C H

P R Z E T W A R Z A N I E S Y G N A Ł Ó W B I O M E T R Y C Z N Y C H W O J S K O W A A K A D E M I A T E C H N I C Z N A W Y D Z I A Ł E L E K T R O N I K I Drukować dwustronnie P R Z E T W A R Z A N I E S Y G N A Ł Ó W B I O M E T R Y C Z N Y C H Grupa... Data wykonania

Bardziej szczegółowo

Przykładowa analiza danych

Przykładowa analiza danych Przykładowa analiza danych W analizie wykorzystano dane pochodzące z publicznego repozytorium ArrayExpress udostępnionego na stronach Europejskiego Instytutu Bioinformatyki (http://www.ebi.ac.uk/). Zbiór

Bardziej szczegółowo

Robert Susmaga. Instytut Informatyki ul. Piotrowo 2 Poznań

Robert Susmaga. Instytut Informatyki ul. Piotrowo 2 Poznań ... Robert Susmaga Instytut Informatyki ul. Piotrowo 2 Poznań kontakt mail owy Robert.Susmaga@CS.PUT.Poznan.PL kontakt osobisty Centrum Wykładowe, blok informatyki, pok. 7 Wyłączenie odpowiedzialności

Bardziej szczegółowo

Sztuczne sieci neuronowe. Krzysztof A. Cyran POLITECHNIKA ŚLĄSKA Instytut Informatyki, p. 311

Sztuczne sieci neuronowe. Krzysztof A. Cyran POLITECHNIKA ŚLĄSKA Instytut Informatyki, p. 311 Sztuczne sieci neuronowe Krzysztof A. Cyran POLITECHNIKA ŚLĄSKA Instytut Informatyki, p. 311 PLAN: Wykład 5 - Metody doboru współczynnika uczenia - Problem inicjalizacji wag - Problem doboru architektury

Bardziej szczegółowo

SZTUCZNA INTELIGENCJA

SZTUCZNA INTELIGENCJA SZTUCZNA INTELIGENCJA WYKŁAD 8. SZTUCZNE SIECI NEURONOWE INNE ARCHITEKTURY Częstochowa 24 Dr hab. inż. Grzegorz Dudek Wydział Elektryczny Politechnika Częstochowska SIEĆ O RADIALNYCH FUNKCJACH BAZOWYCH

Bardziej szczegółowo

Rozpoznawanie obrazów na przykładzie rozpoznawania twarzy

Rozpoznawanie obrazów na przykładzie rozpoznawania twarzy Rozpoznawanie obrazów na przykładzie rozpoznawania twarzy Wykorzystane materiały: Zadanie W dalszej części prezentacji będzie omawiane zagadnienie rozpoznawania twarzy Problem ten można jednak uogólnić

Bardziej szczegółowo

Sztuczne sieci neuronowe i sztuczna immunologia jako klasyfikatory danych. Dariusz Badura Letnia Szkoła Instytutu Matematyki 2010

Sztuczne sieci neuronowe i sztuczna immunologia jako klasyfikatory danych. Dariusz Badura Letnia Szkoła Instytutu Matematyki 2010 Sztuczne sieci neuronowe i sztuczna immunologia jako klasyfikatory danych Dariusz Badura Letnia Szkoła Instytutu Matematyki 2010 Sieci neuronowe jednokierunkowa wielowarstwowa sieć neuronowa sieci Kohonena

Bardziej szczegółowo

Literatura. Sztuczne sieci neuronowe. Przepływ informacji w systemie nerwowym. Budowa i działanie mózgu

Literatura. Sztuczne sieci neuronowe. Przepływ informacji w systemie nerwowym. Budowa i działanie mózgu Literatura Wykład : Wprowadzenie do sztucznych sieci neuronowych Małgorzata Krętowska Wydział Informatyki Politechnika Białostocka Tadeusiewicz R: Sieci neuronowe, Akademicka Oficyna Wydawnicza RM, Warszawa

Bardziej szczegółowo

Zastosowania sieci neuronowych

Zastosowania sieci neuronowych Zastosowania sieci neuronowych aproksymacja LABORKA Piotr Ciskowski zadanie 1. aproksymacja funkcji odległość punktów źródło: Żurada i in. Sztuczne sieci neuronowe, przykład 4.4, str. 137 Naucz sieć taką

Bardziej szczegółowo

Rozpoznawanie płci na podstawie zdjęć twarzy

Rozpoznawanie płci na podstawie zdjęć twarzy Kraków, 2015-06-28 Bartłomiej Bajdo Wojciech Czajkowski Rozpoznawanie płci na podstawie zdjęć twarzy Projekt na przedmiot: Analiza i Przetwarzania Obrazów 1 Cel projektu Celem projektu było napisanie programu,

Bardziej szczegółowo

Prof. Stanisław Jankowski

Prof. Stanisław Jankowski Prof. Stanisław Jankowski Zakład Sztucznej Inteligencji Zespół Statystycznych Systemów Uczących się p. 228 sjank@ise.pw.edu.pl Zakres badań: Sztuczne sieci neuronowe Maszyny wektorów nośnych SVM Maszyny

Bardziej szczegółowo

Rozpoznawanie wzorców. Dr inż. Michał Bereta p. 144 / 10, Instytut Informatyki

Rozpoznawanie wzorców. Dr inż. Michał Bereta p. 144 / 10, Instytut Informatyki Rozpoznawanie wzorców Dr inż. Michał Bereta p. 144 / 10, Instytut Informatyki mbereta@pk.edu.pl beretam@torus.uck.pk.edu.pl www.michalbereta.pl Metoda PCA Analiza składników głównych PCA (ang. Principal

Bardziej szczegółowo

Sieć przesyłająca żetony CP (counter propagation)

Sieć przesyłająca żetony CP (counter propagation) Sieci neuropodobne IX, specyficzne architektury 1 Sieć przesyłająca żetony CP (counter propagation) warstwa Kohonena: wektory wejściowe są unormowane jednostki mają unormowane wektory wag jednostki są

Bardziej szczegółowo

Stosowana Analiza Regresji

Stosowana Analiza Regresji Stosowana Analiza Regresji Wykład VIII 30 Listopada 2011 1 / 18 gdzie: X : n p Q : n n R : n p Zał.: n p. X = QR, - macierz eksperymentu, - ortogonalna, - ma zera poniżej głównej diagonali. [ R1 X = Q

Bardziej szczegółowo

S O M SELF-ORGANIZING MAPS. Przemysław Szczepańczyk Łukasz Myszor

S O M SELF-ORGANIZING MAPS. Przemysław Szczepańczyk Łukasz Myszor S O M SELF-ORGANIZING MAPS Przemysław Szczepańczyk Łukasz Myszor Podstawy teoretyczne Map Samoorganizujących się stworzył prof. Teuvo Kohonen (1982 r.). SOM wywodzi się ze sztucznych sieci neuronowych.

Bardziej szczegółowo

METODY CHEMOMETRYCZNE W IDENTYFIKACJI ŹRÓDEŁ POCHODZENIA

METODY CHEMOMETRYCZNE W IDENTYFIKACJI ŹRÓDEŁ POCHODZENIA METODY CHEMOMETRYCZNE W IDENTYFIKACJI ŹRÓDEŁ POCHODZENIA AMFETAMINY Waldemar S. Krawczyk Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Komendy Głównej Policji, Warszawa (praca obroniona na Wydziale Chemii Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

Rozglądanie się w przestrzeni Iris czyli kręcenie (głową/płaszczyzną) w czterech wymiarach

Rozglądanie się w przestrzeni Iris czyli kręcenie (głową/płaszczyzną) w czterech wymiarach Rozglądanie się w przestrzeni Iris czyli kręcenie (głową/płaszczyzną) w czterech wymiarach maja, 7 Rozglądanie się w D Plan Klasyka z brodą: zbiór danych Iris analiza składowych głównych (PCA), czyli redukcja

Bardziej szczegółowo

Testowanie modeli predykcyjnych

Testowanie modeli predykcyjnych Testowanie modeli predykcyjnych Wstęp Podczas budowy modelu, którego celem jest przewidywanie pewnych wartości na podstawie zbioru danych uczących poważnym problemem jest ocena jakości uczenia i zdolności

Bardziej szczegółowo

synaptycznych wszystko to waży 1.5 kg i zajmuje objętość około 1.5 litra. A zużywa mniej energii niż lampka nocna.

synaptycznych wszystko to waży 1.5 kg i zajmuje objętość około 1.5 litra. A zużywa mniej energii niż lampka nocna. Sieci neuronowe model konekcjonistyczny Plan wykładu Mózg ludzki a komputer Modele konekcjonistycze Perceptron Sieć neuronowa Uczenie sieci Sieci Hopfielda Mózg ludzki a komputer Twój mózg to 00 000 000

Bardziej szczegółowo

TRANSFORMACJE I JAKOŚĆ DANYCH

TRANSFORMACJE I JAKOŚĆ DANYCH METODY INŻYNIERII WIEDZY KNOWLEDGE ENGINEERING AND DATA MINING TRANSFORMACJE I JAKOŚĆ DANYCH Adrian Horzyk Akademia Górniczo-Hutnicza Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej

Bardziej szczegółowo

Inteligentne wydobywanie informacji z internetowych serwisów społecznościowych

Inteligentne wydobywanie informacji z internetowych serwisów społecznościowych Inteligentne wydobywanie informacji z internetowych serwisów społecznościowych AUTOMATYKA INFORMATYKA Technologie Informacyjne Sieć Semantyczna Przetwarzanie Języka Naturalnego Internet Edytor Serii: Zdzisław

Bardziej szczegółowo

Podstawy sztucznej inteligencji

Podstawy sztucznej inteligencji wykład 5 Sztuczne sieci neuronowe (SSN) 8 grudnia 2011 Plan wykładu 1 Biologiczne wzorce sztucznej sieci neuronowej 2 3 4 Neuron biologiczny Neuron Jest podstawowym budulcem układu nerwowego. Jest komórką,

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacja LDA + walidacja

Klasyfikacja LDA + walidacja Klasyfikacja LDA + walidacja Dr hab. Izabela Rejer Wydział Informatyki Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Plan wykładu 1. Klasyfikator 2. LDA 3. Klasyfikacja wieloklasowa 4. Walidacja

Bardziej szczegółowo

Modelowanie glikemii w procesie insulinoterapii

Modelowanie glikemii w procesie insulinoterapii Dawid Kaliszewski Modelowanie glikemii w procesie insulinoterapii Promotor dr hab. inż. Zenon Gniazdowski Cel pracy Zbudowanie modelu predykcyjnego przyszłych wartości glikemii diabetyka leczonego za pomocą

Bardziej szczegółowo

Metody Sztucznej Inteligencji II

Metody Sztucznej Inteligencji II 17 marca 2013 Neuron biologiczny Neuron Jest podstawowym budulcem układu nerwowego. Jest komórką, która jest w stanie odbierać i przekazywać sygnały elektryczne. Neuron działanie Jeżeli wartość sygnału

Bardziej szczegółowo

KLASYFIKACJA. Słownik języka polskiego

KLASYFIKACJA. Słownik języka polskiego KLASYFIKACJA KLASYFIKACJA Słownik języka polskiego Klasyfikacja systematyczny podział przedmiotów lub zjawisk na klasy, działy, poddziały, wykonywany według określonej zasady Klasyfikacja polega na przyporządkowaniu

Bardziej szczegółowo

Agnieszka Nowak Brzezińska

Agnieszka Nowak Brzezińska Agnieszka Nowak Brzezińska jeden z algorytmów regresji nieparametrycznej używanych w statystyce do prognozowania wartości pewnej zmiennej losowej. Może również byd używany do klasyfikacji. - Założenia

Bardziej szczegółowo

Pattern Classification

Pattern Classification Pattern Classification All materials in these slides were taken from Pattern Classification (2nd ed) by R. O. Duda, P. E. Hart and D. G. Stork, John Wiley & Sons, 2000 with the permission of the authors

Bardziej szczegółowo

Sieć Hopfielda. Sieci rekurencyjne. Ewa Adamus. ZUT Wydział Informatyki Instytut Sztucznej Inteligencji i Metod Matematycznych.

Sieć Hopfielda. Sieci rekurencyjne. Ewa Adamus. ZUT Wydział Informatyki Instytut Sztucznej Inteligencji i Metod Matematycznych. Sieci rekurencyjne Ewa Adamus ZUT Wydział Informatyki Instytut Sztucznej Inteligencji i Metod Matematycznych 7 maja 2012 Jednowarstwowa sieć Hopfielda, z n neuronami Bipolarna funkcja przejścia W wariancie

Bardziej szczegółowo

Oprogramowanie Systemów Obrazowania SIECI NEURONOWE

Oprogramowanie Systemów Obrazowania SIECI NEURONOWE SIECI NEURONOWE Przedmiotem laboratorium jest stworzenie algorytmu rozpoznawania zwierząt z zastosowaniem sieci neuronowych w oparciu o 5 kryteriów: ile zwierzę ma nóg, czy żyje w wodzie, czy umie latać,

Bardziej szczegółowo

Odciski palców ekstrakcja cech

Odciski palców ekstrakcja cech Kolasa Natalia Odciski palców ekstrakcja cech Biometria sprawozdanie z laboratorium 4 1. Wstęp Biometria zajmuje się rozpoznawaniem człowieka na podstawie jego cech biometrycznych. Jest to możliwe ponieważ

Bardziej szczegółowo

Metody klasyfikacji i rozpoznawania wzorców. Najważniejsze rodzaje klasyfikatorów

Metody klasyfikacji i rozpoznawania wzorców.  Najważniejsze rodzaje klasyfikatorów Metody klasyfikacji i rozpoznawania wzorców www.michalbereta.pl Najważniejsze rodzaje klasyfikatorów Dla określonego problemu klasyfikacyjnego (tzn. dla danego zestawu danych) należy przetestować jak najwięcej

Bardziej szczegółowo

Techniki uczenia maszynowego nazwa przedmiotu SYLABUS

Techniki uczenia maszynowego nazwa przedmiotu SYLABUS Techniki uczenia maszynowego nazwa SYLABUS Obowiązuje od cyklu kształcenia: 2014/20 Część A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej studiów Poziom kształcenia Profil studiów

Bardziej szczegółowo

Rozpoznawanie wzorców. Dr inż. Michał Bereta p. 144 / 10, Instytut Informatyki

Rozpoznawanie wzorców. Dr inż. Michał Bereta p. 144 / 10, Instytut Informatyki Rozpoznawanie wzorców Dr inż. Michał Bereta p. 144 / 10, Instytut Informatyki mbereta@pk.edu.pl beretam@torus.uck.pk.edu.pl www.michalbereta.pl Twierzdzenie: Prawdopodobieostwo, że n obserwacji wybranych

Bardziej szczegółowo

Inteligentne systemy przeciw atakom sieciowym

Inteligentne systemy przeciw atakom sieciowym Inteligentne systemy przeciw atakom sieciowym wykład Sztuczne sieci neuronowe (SSN) Joanna Kołodziejczyk 2016 Joanna Kołodziejczyk Inteligentne systemy przeciw atakom sieciowym 2016 1 / 36 Biologiczne

Bardziej szczegółowo

Metody systemowe i decyzyjne w informatyce

Metody systemowe i decyzyjne w informatyce Metody systemowe i decyzyjne w informatyce Laboratorium JAVA Zadanie nr 2 Rozpoznawanie liter autorzy: A. Gonczarek, J.M. Tomczak Cel zadania Celem zadania jest zapoznanie się z problemem klasyfikacji

Bardziej szczegółowo

Implementacja filtru Canny ego

Implementacja filtru Canny ego ANALIZA I PRZETWARZANIE OBRAZÓW Implementacja filtru Canny ego Autor: Katarzyna Piotrowicz Kraków,2015-06-11 Spis treści 1. Wstęp... 1 2. Implementacja... 2 3. Przykłady... 3 Porównanie wykrytych krawędzi

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYCZNE ROZPOZNAWANIE PUNKTÓW KONTROLNYCH GŁOWY SŁUŻĄCYCH DO 3D MODELOWANIA JEJ ANATOMII I DYNAMIKI

AUTOMATYCZNE ROZPOZNAWANIE PUNKTÓW KONTROLNYCH GŁOWY SŁUŻĄCYCH DO 3D MODELOWANIA JEJ ANATOMII I DYNAMIKI AUTOMATYCZNE ROZPOZNAWANIE PUNKTÓW KONTROLNYCH GŁOWY SŁUŻĄCYCH DO 3D MODELOWANIA JEJ ANATOMII I DYNAMIKI Tomasz Huczek Promotor: dr Adrian Horzyk Cel pracy Zasadniczym celem pracy było stworzenie systemu

Bardziej szczegółowo

Najprostsze modele sieci z rekurencją. sieci Hopfielda; sieci uczone regułą Hebba; sieć Hamminga;

Najprostsze modele sieci z rekurencją. sieci Hopfielda; sieci uczone regułą Hebba; sieć Hamminga; Sieci Hopfielda Najprostsze modele sieci z rekurencją sieci Hopfielda; sieci uczone regułą Hebba; sieć Hamminga; Modele bardziej złoŝone: RTRN (Real Time Recurrent Network), przetwarzająca sygnały w czasie

Bardziej szczegółowo

SIECI RBF (RADIAL BASIS FUNCTIONS)

SIECI RBF (RADIAL BASIS FUNCTIONS) SIECI RBF (RADIAL BASIS FUNCTIONS) Wybrane slajdy z prezentacji prof. Tadeusiewicza Wykład Andrzeja Burdy S. Osowski, Sieci Neuronowe w ujęciu algorytmicznym, Rozdz. 5, PWNT, Warszawa 1996. opr. P.Lula,

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do programu RapidMiner Studio 7.6, część 4 Michał Bereta

Wprowadzenie do programu RapidMiner Studio 7.6, część 4 Michał Bereta Wprowadzenie do programu RapidMiner Studio 7.6, część 4 Michał Bereta www.michalbereta.pl W tej części: Zachowanie wytrenowanego modelu w celu późniejszego użytku Filtrowanie danych (brakujące etykiety

Bardziej szczegółowo

Metoda weryfikacji mówcy na podstawie nieuzgodnionej wypowiedzi

Metoda weryfikacji mówcy na podstawie nieuzgodnionej wypowiedzi BIULETYN INSTYTUTU AUTOMATYKI I ROBOTYKI NR, 005 Metoda weryfikacji mówcy na podstawie nieuzgodnionej wypowiedzi Leszek GRAD Zakład Automatyki, Instytut Teleinformatyki i Automatyki WAT, ul. Kaliskiego,

Bardziej szczegółowo

Uczenie się pojedynczego neuronu. Jeśli zastosowana zostanie funkcja bipolarna s y: y=-1 gdy z<0 y=1 gdy z>=0. Wówczas: W 1 x 1 + w 2 x 2 + = 0

Uczenie się pojedynczego neuronu. Jeśli zastosowana zostanie funkcja bipolarna s y: y=-1 gdy z<0 y=1 gdy z>=0. Wówczas: W 1 x 1 + w 2 x 2 + = 0 Uczenie się pojedynczego neuronu W0 X0=1 W1 x1 W2 s f y x2 Wp xp p x i w i=x w+wo i=0 Jeśli zastosowana zostanie funkcja bipolarna s y: y=-1 gdy z=0 Wówczas: W 1 x 1 + w 2 x 2 + = 0 Algorytm

Bardziej szczegółowo

Analiza składowych głównych

Analiza składowych głównych Analiza składowych głównych Wprowadzenie (1) W przypadku regresji naszym celem jest predykcja wartości zmiennej wyjściowej za pomocą zmiennych wejściowych, wykrycie związku między wielkościami wejściowymi

Bardziej szczegółowo

Ontogeniczne sieci neuronowe. O sieciach zmieniających swoją strukturę

Ontogeniczne sieci neuronowe. O sieciach zmieniających swoją strukturę Norbert Jankowski Ontogeniczne sieci neuronowe O sieciach zmieniających swoją strukturę Warszawa 2003 Opracowanie książki było wspierane stypendium Uniwersytetu Mikołaja Kopernika Spis treści Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Zmienne zależne i niezależne

Zmienne zależne i niezależne Analiza kanoniczna Motywacja (1) 2 Często w badaniach spotykamy problemy badawcze, w których szukamy zakresu i kierunku zależności pomiędzy zbiorami zmiennych: { X i Jak oceniać takie 1, X 2,..., X p }

Bardziej szczegółowo

Klasyfikatory: k-nn oraz naiwny Bayesa. Agnieszka Nowak Brzezińska Wykład IV

Klasyfikatory: k-nn oraz naiwny Bayesa. Agnieszka Nowak Brzezińska Wykład IV Klasyfikatory: k-nn oraz naiwny Bayesa Agnieszka Nowak Brzezińska Wykład IV Naiwny klasyfikator Bayesa Naiwny klasyfikator bayesowski jest prostym probabilistycznym klasyfikatorem. Zakłada się wzajemną

Bardziej szczegółowo

Adrian Horzyk

Adrian Horzyk Metody Inteligencji Obliczeniowej Metoda K Najbliższych Sąsiadów (KNN) Adrian Horzyk horzyk@agh.edu.pl AGH Akademia Górniczo-Hutnicza Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej

Bardziej szczegółowo

TECHNIKI ROZPOZNAWANIA OBRAZU WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE RELACJAMI Z KLIENTAMI

TECHNIKI ROZPOZNAWANIA OBRAZU WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE RELACJAMI Z KLIENTAMI TECHNIKI ROZPOZNAWANIA OBRAZU WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE RELACJAMI Z KLIENTAMI Mirosław DYTCZAK, Łukasz ANDRZEJEWSKI Streszczenie: W pracy przedstawiono i omówiono metody przetwarzania obrazu pod względem

Bardziej szczegółowo

Wstęp do teorii sztucznej inteligencji Wykład III. Modele sieci neuronowych.

Wstęp do teorii sztucznej inteligencji Wykład III. Modele sieci neuronowych. Wstęp do teorii sztucznej inteligencji Wykład III Modele sieci neuronowych. 1 Perceptron model najprostzszy przypomnienie Schemat neuronu opracowany przez McCullocha i Pittsa w 1943 roku. Przykład funkcji

Bardziej szczegółowo

Idea. Analiza składowych głównych Analiza czynnikowa Skalowanie wielowymiarowe Analiza korespondencji Wykresy obrazkowe.

Idea. Analiza składowych głównych Analiza czynnikowa Skalowanie wielowymiarowe Analiza korespondencji Wykresy obrazkowe. Idea (ang. Principal Components Analysis PCA) jest popularnym używanym narzędziem analizy danych. Na metodę tę można spojrzeć jak na pewną technikę redukcji wymiarowości danych. Jest to metoda nieparametryczna,

Bardziej szczegółowo

Sztuczne sieci neuronowe

Sztuczne sieci neuronowe www.math.uni.lodz.pl/ radmat Cel wykładu Celem wykładu jest prezentacja różnych rodzajów sztucznych sieci neuronowych. Biologiczny model neuronu Mózg człowieka składa się z około 10 11 komórek nerwowych,

Bardziej szczegółowo

Analiza danych. http://zajecia.jakubw.pl/ TEMATYKA PRZEDMIOTU

Analiza danych. http://zajecia.jakubw.pl/ TEMATYKA PRZEDMIOTU Analiza danych Wstęp Jakub Wróblewski jakubw@pjwstk.edu.pl http://zajecia.jakubw.pl/ TEMATYKA PRZEDMIOTU Różne aspekty analizy danych Reprezentacja graficzna danych Metody statystyczne: estymacja parametrów

Bardziej szczegółowo

Sztuczne sieci neuronowe (SNN)

Sztuczne sieci neuronowe (SNN) Sztuczne sieci neuronowe (SNN) Pozyskanie informacji (danych) Wstępne przetwarzanie danych przygotowanie ich do dalszej analizy Selekcja informacji Ostateczny model decyzyjny SSN - podstawy Sieci neuronowe

Bardziej szczegółowo

Metody i techniki sztucznej inteligencji / Leszek Rutkowski. wyd. 2, 3 dodr. Warszawa, Spis treści

Metody i techniki sztucznej inteligencji / Leszek Rutkowski. wyd. 2, 3 dodr. Warszawa, Spis treści Metody i techniki sztucznej inteligencji / Leszek Rutkowski. wyd. 2, 3 dodr. Warszawa, 2012 Spis treści Przedmowa do wydania drugiego Przedmowa IX X 1. Wstęp 1 2. Wybrane zagadnienia sztucznej inteligencji

Bardziej szczegółowo

Wstęp do sieci neuronowych, wykład 02 Perceptrony c.d. Maszyna liniowa.

Wstęp do sieci neuronowych, wykład 02 Perceptrony c.d. Maszyna liniowa. Wstęp do sieci neuronowych, wykład 02 Perceptrony c.d. Maszyna liniowa. Maja Czoków, Jarosław Piersa Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2011-10-11 1 Modelowanie funkcji logicznych

Bardziej szczegółowo

Prognozowanie kierunku ruchu indeksów giełdowych na podstawie danych historycznych.

Prognozowanie kierunku ruchu indeksów giełdowych na podstawie danych historycznych. Metody Sztucznej Inteligencji 2 Projekt Prognozowanie kierunku ruchu indeksów giełdowych na podstawie danych historycznych. Autorzy: Robert Wojciechowski Michał Denkiewicz Mateusz Gągol Wstęp Celem projektu

Bardziej szczegółowo

ALGORYTMY SZTUCZNEJ INTELIGENCJI

ALGORYTMY SZTUCZNEJ INTELIGENCJI ALGORYTMY SZTUCZNEJ INTELIGENCJI Sieci neuronowe 06.12.2014 Krzysztof Salamon 1 Wstęp Sprawozdanie to dotyczy ćwiczeń z zakresu sieci neuronowych realizowanym na przedmiocie: Algorytmy Sztucznej Inteligencji.

Bardziej szczegółowo

WSTĘP I TAKSONOMIA METODY INŻYNIERII WIEDZY KNOWLEDGE ENGINEERING AND DATA MINING. Adrian Horzyk. Akademia Górniczo-Hutnicza

WSTĘP I TAKSONOMIA METODY INŻYNIERII WIEDZY KNOWLEDGE ENGINEERING AND DATA MINING. Adrian Horzyk. Akademia Górniczo-Hutnicza METODY INŻYNIERII WIEDZY KNOWLEDGE ENGINEERING AND DATA MINING WSTĘP I TAKSONOMIA Adrian Horzyk Akademia Górniczo-Hutnicza Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Katedra

Bardziej szczegółowo

Elementy Sztucznej Inteligencji. Sztuczne sieci neuronowe cz. 2

Elementy Sztucznej Inteligencji. Sztuczne sieci neuronowe cz. 2 Elementy Sztucznej Inteligencji Sztuczne sieci neuronowe cz. 2 1 Plan wykładu Uczenie bez nauczyciela (nienadzorowane). Sieci Kohonena (konkurencyjna) Sieć ze sprzężeniem zwrotnym Hopfielda. 2 Cechy uczenia

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo i statystyka

Prawdopodobieństwo i statystyka Wykład XV: Zagadnienia redukcji wymiaru danych 2 lutego 2015 r. Standaryzacja danych Standaryzacja danych Własności macierzy korelacji Definicja Niech X będzie zmienną losową o skończonym drugim momencie.

Bardziej szczegółowo

SAS wybrane elementy. DATA MINING Część III. Seweryn Kowalski 2006

SAS wybrane elementy. DATA MINING Część III. Seweryn Kowalski 2006 SAS wybrane elementy DATA MINING Część III Seweryn Kowalski 2006 Algorytmy eksploracji danych Algorytm eksploracji danych jest dobrze zdefiniowaną procedurą, która na wejściu otrzymuje dane, a na wyjściu

Bardziej szczegółowo

5. Analiza dyskryminacyjna: FLD, LDA, QDA

5. Analiza dyskryminacyjna: FLD, LDA, QDA Algorytmy rozpoznawania obrazów 5. Analiza dyskryminacyjna: FLD, LDA, QDA dr inż. Urszula Libal Politechnika Wrocławska 2015 1 1. Liniowe funkcje dyskryminacyjne Liniowe funkcje dyskryminacyjne mają ogólną

Bardziej szczegółowo

Budowa sztucznych sieci neuronowych do prognozowania. Przykład jednostek uczestnictwa otwartego funduszu inwestycyjnego

Budowa sztucznych sieci neuronowych do prognozowania. Przykład jednostek uczestnictwa otwartego funduszu inwestycyjnego Budowa sztucznych sieci neuronowych do prognozowania. Przykład jednostek uczestnictwa otwartego funduszu inwestycyjnego Dorota Witkowska Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Wprowadzenie Sztuczne

Bardziej szczegółowo

przetworzonego sygnału

przetworzonego sygnału Synteza falek ortogonalnych na podstawie oceny przetworzonego sygnału Instytut Informatyki Politechnika Łódzka 28 lutego 2012 Plan prezentacji 1 Sformułowanie problemu 2 3 4 Historia przekształcenia falkowego

Bardziej szczegółowo

Agnieszka Nowak Brzezińska Wykład III

Agnieszka Nowak Brzezińska Wykład III Agnieszka Nowak Brzezińska Wykład III Naiwny klasyfikator bayesowski jest prostym probabilistycznym klasyfikatorem. Zakłada się wzajemną niezależność zmiennych niezależnych (tu naiwność) Bardziej opisowe

Bardziej szczegółowo

Co to jest grupowanie

Co to jest grupowanie Grupowanie danych Co to jest grupowanie 1 0.9 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0 0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1 Szukanie grup, obszarów stanowiących lokalne gromady punktów Co to jest grupowanie

Bardziej szczegółowo

UCZENIE MASZYNOWE I SZTUCZNA INTELIGENCJA Jako narzędzia wspomagania decyzji w zarządzaniu kapitałem ludzkim organizacji

UCZENIE MASZYNOWE I SZTUCZNA INTELIGENCJA Jako narzędzia wspomagania decyzji w zarządzaniu kapitałem ludzkim organizacji UCZENIE MASZYNOWE I SZTUCZNA INTELIGENCJA Jako narzędzia wspomagania decyzji w zarządzaniu kapitałem ludzkim organizacji Filip Wójcik Wydział Zarządzania, Informatyki i Finansów Instytut Informatyki Ekonomicznej

Bardziej szczegółowo

Temat: Sztuczne Sieci Neuronowe. Instrukcja do ćwiczeń przedmiotu INŻYNIERIA WIEDZY I SYSTEMY EKSPERTOWE

Temat: Sztuczne Sieci Neuronowe. Instrukcja do ćwiczeń przedmiotu INŻYNIERIA WIEDZY I SYSTEMY EKSPERTOWE Temat: Sztuczne Sieci Neuronowe Instrukcja do ćwiczeń przedmiotu INŻYNIERIA WIEDZY I SYSTEMY EKSPERTOWE Dr inż. Barbara Mrzygłód KISiM, WIMiIP, AGH mrzyglod@ agh.edu.pl 1 Wprowadzenie Sztuczne sieci neuronowe

Bardziej szczegółowo

Kodowanie transformacyjne. Plan 1. Zasada 2. Rodzaje transformacji 3. Standard JPEG

Kodowanie transformacyjne. Plan 1. Zasada 2. Rodzaje transformacji 3. Standard JPEG Kodowanie transformacyjne Plan 1. Zasada 2. Rodzaje transformacji 3. Standard JPEG Zasada Zasada podstawowa: na danych wykonujemy transformacje która: Likwiduje korelacje Skupia energię w kilku komponentach

Bardziej szczegółowo

x 1 x 2 x 3 x n w 1 w 2 Σ w 3 w n x 1 x 2 x 1 XOR x (x A, y A ) y A x A

x 1 x 2 x 3 x n w 1 w 2 Σ w 3 w n x 1 x 2 x 1 XOR x (x A, y A ) y A x A Sieci neuronowe model konekcjonistczn Plan wkładu Perceptron - przpomnienie Uczenie nienadzorowane Sieci Hopfielda Perceptron w 3 Σ w n A Liniowo separowaln problem klasfikacji ( A, A ) Problem XOR 0 0

Bardziej szczegółowo

Statystyka i eksploracja danych

Statystyka i eksploracja danych Wykład XII: Zagadnienia redukcji wymiaru danych 12 maja 2014 Definicja Niech X będzie zmienną losową o skończonym drugim momencie. Standaryzacją zmiennej X nazywamy zmienną losową Z = X EX Var (X ). Definicja

Bardziej szczegółowo

1. Logika, funkcje logiczne, preceptron.

1. Logika, funkcje logiczne, preceptron. Sieci neuronowe 1. Logika, funkcje logiczne, preceptron. 1. (Logika) Udowodnij prawa de Morgana, prawo pochłaniania p (p q), prawo wyłączonego środka p p oraz prawo sprzeczności (p p). 2. Wyraź funkcję

Bardziej szczegółowo

Problem eliminacji nieprzystających elementów w zadaniu rozpoznania wzorca Marcin Luckner

Problem eliminacji nieprzystających elementów w zadaniu rozpoznania wzorca Marcin Luckner Problem eliminacji nieprzystających elementów w zadaniu rozpoznania wzorca Marcin Luckner Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechnika Warszawska Elementy nieprzystające Definicja odrzucania Klasyfikacja

Bardziej szczegółowo

Metody kodowania wybranych cech biometrycznych na przykładzie wzoru naczyń krwionośnych dłoni i przedramienia. Mgr inż.

Metody kodowania wybranych cech biometrycznych na przykładzie wzoru naczyń krwionośnych dłoni i przedramienia. Mgr inż. Metody kodowania wybranych cech biometrycznych na przykładzie wzoru naczyń krwionośnych dłoni i przedramienia Mgr inż. Dorota Smorawa Plan prezentacji 1. Wprowadzenie do zagadnienia 2. Opis urządzeń badawczych

Bardziej szczegółowo