KONCEPCJA KOOPETYCJI JAKO SZCZEGÓLNA FORMA INTEGRACJI JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH - TEORIA I PRAKTYKA
|
|
- Justyna Wilk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Dr inż. Alberto Lozano Dr Sylwia Sysko-Romańczuk Katedra Organizacji i Zarządzania Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytet Szczeciński KONCEPCJA KOOPETYCJI JAKO SZCZEGÓLNA FORMA INTEGRACJI JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH - TEORIA I PRAKTYKA Summary Co-ompetition as a special form of integration of companies activities theory and practice Proceeding globalization processes and their effects force creating the extensive enterprises that have partner relationships not only with clients and suppliers but also with competitors, financial, educational and administrational institutions, ect. The sources of the permanent competitive advantage small and medium size enterprises should search in relations with environment participants that characterize with such features as cooperation and co-evolution. For many enterprises skills of creating and organizing those relations (core competence) is the competitive necessity assuring their survival. Streszczenie Postępujące procesy globalizacji i ich skutki wymuszają tworzenie przedsiębiorstwa rozległego, z partnerskimi stosunkami nie tylko z dostawcami, klientami, ale także z usługodawcami, konkurentami, instytucjami finansowymi, edukacyjnymi, administracyjnymi, itp. Źródeł trwałej przewagi konkurencyjnej małe i średnie firmy powinny poszukiwać w takich relacjach z uczestnikami otoczenia, którego cechami są współdziałanie, współewolucja i koopetycja. Umiejętność kształtowania i organizowania takich relacji (kluczowa kompetencja) jest dziś dla wielu firm koniecznością konkurencyjną zapewniającą im przetrwanie. Wprowadzenie Małe i średnie firmy w Polsce, podobnie jak i na świecie, są źródłem rozwoju nowych przedsięwzięć gospodarczych nie tylko w odniesieniu do rynków lokalnych. Kumulacja tych efektów widoczna jest na poziomie regionalnym i krajowym 1. Po swoistym boom ie małych i średnich firm w pierwszej połowie lat 90-tych, w ostatnich latach widoczne jest znaczne spowolnienie tempa ich rozwoju. Zjawisko to można byłoby tłumaczyć naturalnym efektem rynkowej selekcji, gdyby nie jego skala i powiększający się dystans pomiędzy polskimi firmami, a ich odpowiednikami w Unii Europejskiej. Przyczyn tego zjawiska należy upatrywać: 1. na poziomie gospodarki krajowej spowolnione tempo rozwoju gospodarczego, bariera popytowa, brak kapitału, brak płynności finansowej, brak instytucji finansowych wyspecjalizowanych w obsłudze tego typu firm, brak stabilności w zakresie uregulowań prawnych, brak skutecznego egzekwowania prawa gospodarczego, brak zaufania do partnerów gospodarczych, itp., 1 W 1996 roku małe i średnie przedsiębiorstwa (bez mikro) stanowiły 8,81% udziału w grupie przedsiębiorstw i tworzyły w 16% PKB Polski, natomiast w 1999 roku wielkości przedstawiały się odpowiednio 4,51% i 23,2%. 1
2 2. na poziomie gospodarki światowej - postęp naukowo-techniczny, zmiany w technologii informacyjnej, tendencje zmniejszania barier formalnych i handlowych w dostępie do rynków krajowych oraz nakładające się na to procesy globalizacji, które wymuszają konieczność konkurowania małych i średnich przedsiębiorstw z dużymi korporacjami międzynarodowymi. Gdzie zatem poszukiwać trwałych źródeł przewagi konkurencyjnej małych i średnich przedsiębiorstw oraz jak ją różnicować? Formy integracji przedsiębiorstw tendencje zmian w teorii i praktyce Zgodnie z wynikami badań projektu realizowanego przez Zespół Badawczy Uniwersytetu Szczecińskiego w 2001 roku pt. Ogólna diagnoza szczecińskich przedsiębiorstw wśród najważniejszych czynników decydujących o rozwoju firmy w przyszłości podmioty mikro wskazywały sprawność i elastyczność dostawców, firmy małe integrację ze swoimi odbiorcami, z kolei średnie powiązania kapitałowe z zagranicznymi podmiotami. Ponadto według badań europejskiego sektora MSP w 2001 przeprowadzonego przez firmę Grant Thornton, 30% respondentów planuje w najbliższej przyszłości zawiązanie joint ventures (28% w Polsce) lub dokonanie akwizycji 19% (13% w Polsce). Z punktu widzenia teorii kosztów transakcyjnych (Coase, 1993), efektywność rozwoju firm determinuje wysokość ponoszonych przez nią kosztów transakcji rynkowych, które można ograniczyć dzięki internalizacji kolejnych faz procesu wytwórczego (integracja pionowa i pozioma: fuzje, akwizycje) lub tworzeniu efektywnych relacji i/lub związków kooperacyjnych z dostawcami, odbiorcami, konkurentami i innymi instytucjami (np. alianse, kooperacja horyzontalna i sieci kooperacyjne (Porter, 2001, s ), joint venture, licencje, franchising (Gajewski, 2000, s ) itp. Przykładów takiej integracji i kooperacji podmiotów dostarczają w szczególności praktyki krajów rozwiniętych. Fuzje i akwizycje są tak samo dziś rozpowszechnione wśród małych i średnich firm, jak i w dużych, choć to zwykle te ostatnie należą do wydarzeń medialnych. W Japonii z kolei częściej wzrost efektywności zarządzania transakcjami uzyskuje się na drodze tworzenia systemu podkontraktów niż integracji, do której skłonne są bardziej firmy europejskie. Innym przykładem są, istniejące głównie w Europie i Stanach Zjednoczonych, okręgi przemysłowe, w których dominują sieci kooperacyjne (Piasecki, 1998, s ; Ostrowska, 2000, s ; Sadler Smith, Gardiner, Chaston, Stubberfield, 2000, s ) 2. Ponadto trendem 2 Firmy małe i średnie przez specjalizację i podkontrakty dzielą pośród siebie pracę potrzebną do wytworzenia określonych produktów promując wspólne możliwości. Tworzenie układów i sieci kooperacyjnych małych i średnich przedsiębiorstw może być skutecznym sposobem kreowania marki. Siłę przetargową względem dostawców mogą zwiększać porozumienia o wspólnych zakupach. Z kolei współpraca z konkurentami w dziedzinie zbytu zwiększa rozmiary i różnorodność oferty tych firm. Przykładów różnych form układów 2
3 zaznaczającym się coraz bardziej w rzeczywistości gospodarczej ostatnich lat są procesy dekoncentracji (rozpadu dużych podmiotów na mniejsze elementy i skupianiu działania na rdzeniu core activity), których zasadniczą przyczyną jest nieefektywność, w warunkach globalnej gospodarki, dywersyfikacji działalności skutkującej natężeniem zjawiska aliansu i outsoursingu (Trocki, 2001; Simon, 1999, s ) 3. Firma koncentrując się na jednym ogniwie łańcucha wartości przyjmuje na siebie funkcję koordynatora łączącego aktywności i kluczowe kompetencje swoje i innych podmiotów na drodze klasycznej kooperacji lub aliansów strategicznych, joint ventures, licencjach itp. Zjawisko to jest szansą na rozwój wielu małych i średnich firm 4. Koopetycja jako szczególna forma integracji teoria i praktyka Wielu istotnych spostrzeżeń odnośnie charakterystyk zachowań konkurencyjnych przedsiębiorstw, także małych i średnich, dostarcza teoria zasobowa firmy Collins, Montgomery, 1995, s ), teoria kompetencyjna (Hamel, Prahalad, 1999) i teoria firmy opartej na wiedzy. Według B. Wernerfelta (1984) zasoby firmy mogą mieć charakter materialny i niematerialny. We współczesnych warunkach konkurowania spada znaczenie zasobów materialnych na rzecz niematerialnych (Obłój, 1997, s. 29; Rowińska-Fronczek, 2000, s ), a w szczególności ich właściwej kombinacji. Istnieje dodatnia korelacja pomiędzy wielkością firmy, a wielkością posiadanych przez nią zasobów materialnych. Logicznym jest zatem, że małe i średnie firmy, w porównaniu z dużymi, posiadają ich mniej. Niekoniecznie taka zależność musi wystąpić w przypadku zasobów niematerialnych. Przykładem są, analizowane powyżej, relacje partnerskie, jakie małe i średnie firmy mogą kształtować z otoczeniem. Właściwe ich ukształtowanie pozwoli, z jednej strony, skutecznie zniwelować bariery związane z małą skalą działania, a z drugiej lepiej wykorzystać inne zasoby. Postępujące procesy globalizacji i ich skutki wymuszają tworzenie przedsiębiorstwa rozległego, z partnerskimi stosunkami nie tylko z dostawcami, klientami, ale także sieciowych można przytoczyć wiele. Okręg przemysłowy w północnych Włoszech tworzy sieć pomiędzy firmami włókienniczymi, odzieżowymi i obuwniczymi. Natomiast okręg przemysłowy w regionie Cambridge jest bardziej zróżnicowany. Dominują w nim firmy komputerowe, instrumentów precyzyjnych, elektroniczne i produktów zaliczanych do biotechnologii. Istnieją także programy wykorzystujące założenia koncepcji organizacji uczącej się mające na celu tworzenie więzi współpracy pomiędzy firmami, ich klientami, konsultantami i szkołami biznesu w zakresie transferu najnowszej wiedzy, między innymi w zakresie zarządzania. W modelu holenderskim z kolei działa Instytut Badawczo-Rozwojowy udzielający wsparcia małym i średnim firmom w obszarze informacji na temat nowych technologii i stymuluje ich wykorzystanie. 3 Outsoursng traktuje się dzisiaj jako strategię działania wielu firm z uwagi na korzyści jakie daje: zmniejszenie kosztów, dostęp do specjalistycznej wiedzy, poprawa jakości usług. 4 Polska filia Citybanku zdecydowała się na podzlecanie takich działań jak, administracja, zarządzanie nieruchomościami, usługi cateringowe, rachunek kosztów, korespondencję, przetwarzanie danych, obsługa sieci telekomunikacyjnej i informatycznej. 3
4 z usługodawcami, konkurentami, instytucjami finansowymi, edukacyjnymi, administracyjnymi - relacje z instytucjami wspierającymi przedsiębiorczość (Bończak- Kucharczyk, Herbst, Chmura, 2001, s ) 5, itp. Źródeł trwałej przewagi konkurencyjnej małe i średnie firmy powinny poszukiwać w takim współdziałaniu z uczestnikami otoczenia, którego cechami są współewolucja i koopetycja. Umiejętność kształtowania i organizowania takich relacji (kluczowa kompetencja) jest dziś dla wielu tych firm koniecznością konkurencyjną zapewniającą im przetrwanie. Koncepcja koopetycji J. Moor a i jej mocne osadzenie w teorii ekologii organizacji ukazuje zmianę charakteru dotychczasowej gry konkurencyjnej. Podkreśla się w nich znaczenie wpływu partnerskich układów sieciowych (wzbogacając tradycyjne formy i struktury współdziałania znane w teorii organizacji przemysłu) na charakter zachowań konkurencyjnych przedsiębiorstw. J. Moor twierdzi, że jesteśmy świadkami końca przemysłu w jego dotychczasowej formie. Konieczne staje się nowe spojrzenie na uwarunkowania prowadzenia działalności gospodarczej i wprowadzenie pojęcia ekosystemu biznesu (powiązana w całość działalność wielu zróżnicowanych branżowo przedsiębiorstw dodać należy także, zgodnie z koncepcją stakeholders (Gruszecki, 2002, s ), innych zewnętrznych interesariuszy, np. instytucje administracyjne, instytucje finansowe, uczelnie itp. Przedsiębiorstwa stają się dla siebie jednocześnie klientami, dostawcami/usługodawcami, konkurentami i partnerami. Podlegają wzajemnej współewolucji zarówno w zakresie konkurencji, jak i współpracy. Współewolucja wiąże się z podzielaniem tej samej wizji, zawieraniem sojuszy, negocjowaniem umów i nawiązywaniem kompleksowych relacji na poziomie zarządzania, a także administrowania (Brilman, 2002, s ; Moore, 1996, 2001). W Polsce mamy do czynienia ze swoistą autonomizacją prowadzenia działalności, nie tylko gospodarczej. W dobie wzrostu znaczenia wiedzy w zarządzaniu 6, paradoksalnie, coraz bardziej pogłębia się obszar niewiedzy pomiędzy teorią a praktyką zarządzania skutkujący narastającym brakiem wzajemnego zaufania przedstawicieli nie tylko tych stron. Zmniejszenia tej luki można dokonać dzięki realizacji koncepcji partnerstwa środowiska naukowego i środowiska biznesowego, opierającego się na efektywnym transferze wiedzy, 5 Przykładem może być lokalna administracja samorządowa (możliwość wypracowania jasnych i czytelnych procedur administracyjnych, tworzenie poprawnych regulacji podatkowych i prawnych, tworzenie ośrodków informacyjnych oraz doradczych dla małych i średnich przedsiębiorstw, itp.), uczelnie wyższe (transfer wiedzy), KSU (usługi doradcze i szkoleniowe), organizacje reprezentujące przedsiębiorców (lobbing), instytucje finansowe (kapitał), fundusze poręczeń kredytowych (poręczenia kredytów i gwarancje), itp. 6 Wiedza i umiejętność jej innowacyjnego wykorzystania jest kluczowym źródłem przewagi konkurencyjnej na współczesnym rynku. W naukach ekonomicznych, w odróżnieniu od nauk przyrodniczych, jest ona zazwyczaj kreowana ex post niż ex ante. Budowane modele badawcze, twierdzenia, dyrektywy itp., dopasowane w danym momencie do rzeczywistości, szybko uzupełniają bazę wiedzy o przeszłości. Przyszłość, z kolei, nie jest prostym przedłużeniem przeszłości, a doświadczenie nie stanowi dziś kluczowego czynnika sukcesu. 4
5 który może wyzwolić drzemiący dotąd potencjał przedsiębiorczości, a sprawność służb samorządowych stymulować jego rozwój. Ważna rolę w tym układzie, zwłaszcza w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorstw, odgrywać również będą instytucje finansowe. Praktyka koopetycji, zwłaszcza w dobie kryzysowej sytuacji gospodarczej, może się okazać swoistym panaceum na problemy pojawiające się na poziomie mikro, regionalnym i makro, bowiem samą polityką makroekonomiczną, stopami podatkowymi czy procentowymi nie można zagwarantować stabilnego i trwałego wzrostu gospodarczego kraju. Pojawiają się zatem pytania: Jaki jest możliwy w Polsce model rozwijania form współdziałania, budowania ekosystemu, z udziałem małych i średnich przedsiębiorstw? Czy i w jaki sposób zależy on od wielkości firmy i jej profilu działalności? Jak efektywnie budować portfel kluczowych kompetencji w zakresie relacji z otoczeniem w małych i średnich firmach? W jaki sposób tworzyć, upowszechniać, integrować, skutecznie wykorzystywać i stale odnawiać kluczowe kompetencje w zakresie relacji z otoczeniem w małych i średnich firmach? Jak kształtować poszczególne relacje z firmami dóbr komplementarych (np. wspólne prowadzenie prac badawczo-rozwojowych), z firmami nie będącymi konkurentami (np. w celu prowadzenia wspólnych negocjacji z instytucjami celnymi w przypadku eksporterów czy importerów; handlowych z dostawcami czy usługodawcami zwiększając swoją siłę przetargową), z dostawcami (np. inwestując w ich systemy komputerowe w celu wymiany danych informatycznych o stanie magazynów, zamówień czy ogólnej kondycji firmy), z instytucjami administracyjnymi (np. informowanie o wąskich gardłach, utrudnieniach proceduralnych, biurokratyzmie), z uczelniami (np. możliwość stosowania koncepcji action research, dzięki wsparciu projektów badawczych dla praktyki gospodarczej) i z innymi interesariuszami? Jak mierzyć efektywność tych relacji? W teorii organizacji i zarządzania nie formułuje się konkretnych zaleceń z kim, jak organizować i utrwalać prawidłowe relacje z otoczeniem. Nieocenionym wkładem na tym polu stała się teoria gron M.E. Portera (2001). Jej rozważania uzupełnia i pogłębia (na linii przedsiębiorstwo-klient) koncepcja marketingu relacji (Otto, 2001, ). Podsumowanie W warunkach postępującej globalizacji gospodarki małe i średnie przedsiębiorstwa są zmuszone bezpośrednio konkurować z dużymi przedsiębiorstwami działającymi często w skali międzynarodowej. Ponadto funkcjonują one w złożonym otoczeniu instytucjonalnym, które w istotny sposób determinuje ich zachowania. Konkurencyjność przedsiębiorstwa stanowi warunek konieczny jego istnienia oraz rozwoju. Firmy źródeł swojej 5
6 konkurencyjności poszukują nie tylko drogą rozwoju wewnętrznego, ale w szczególności zewnętrznego poprzez tworzenie różnego rodzaju powiązań z otoczeniem. Klasyczne twierdzenie teorii konkurencji, że zyski są jedynie pochodną relacji sił przetargowych między przedsiębiorstwem, a jego klientami, dostawcami i konkurentami, w świetle trendów zmian w praktyce gospodarczej, nie wydaje się w pełni opisywać złożoności uwarunkowań konkurowania współczesnych przedsiębiorstw. Literatura 1. Bończak-Kucharczyk E., Herbst K., Chmura K., Jak władze lokalne mogą wspierać przedsiębiorczość, PARP, Warszawa Brilman J., Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania, PWE, Warszawa Coase R. H., The Nature of the Firm, w: The Nature of the Firm, D. E. Williamson, S.G. Winter (eds), Oxfort University Press Collins D. J., Montgomery C. A., Competing on Resources, Harvard Business Review 1995, July- August, s Gajewski M., Franchising jako instrument strategicznego rozwoju małych przedsiębiorstw, w: Zmiany regulacji gospodarowania w procesie integracji europejskiej, Prace Instytutu Funkcjonowania Gospodarki Narodowej, SGH, Warszawa 2000, tom LXXX, s Grant Thornton 7. Gruszecki T., Teorie przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa Hamel G., Prahalad C. K., Przewaga konkurencyjna jutra, Business Press, Warszawa Lozano A., Sysko-Romańczuk S., Raport z badań. Ogólna diagnoza szczecińskich przedsiębiorstw, Szczecin 2001 (materiał powielany). 10. Moore J., The Death of Competition: Leadership&Strategy in the Age of business Ecosystems, John Wiley&Sons, Harper Collins Publisher, New York Moore J., The New Corporate Forms, GeoPartners Obłój K., Model biznesowy: Dyrygent, Przegląd Organizacji 2001, nr 12, s Obłój K., Strategia sukcesu firmy, PWE, Warszawa 1997, s. 29; 14. Ostrowska A., Czynniki rozwoju sieciowych układów gospodarczych w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Nowe kierunki w zarządzaniu przedsiębiorstwem ciągłość i zmiana, Zeszyt Naukowy Nr Otto J., Marketing relacji. Koncepcja i stosowanie, wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa Piasecki B., Ekonomika i zarządzanie małą firmą, PWN, Warszawa Łódź Porter M. E., Konkurencyjna przewaga narodów. Grona a konkurencja w: M. E. Porter, Porter o konkurencji, PWE, Warszawa 2001, s Rowińska Fronczek M., Własność intelektualna w nowych koncepcjach zarządzania, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Nowe kierunki w zarządzaniu przedsiębiorstwem koncepcje przekrojowe, Zeszyt Naukowy Nr 784, 2000s Sadler Smith E., Gardiner P., Chaston J, Stubberfield J., Using Collaborative Learning to Develop Small Firms, HRDI Simon H., Tajemniczy mistrzowie. Studia przypadków, PWN, Warszawa 1999, Trocki M., Outsoursing, PWE Warszawa Wernerfelt B., A Resource based View of the Firm, Strategic Management Journal 1984, vol.2. 6
KONKURENCYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW
JERZY BIELINSKI (red.) KONKURENCYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW w świetle Strategii Lizbońskiej CEDEWU.PL WYDAWNICTWA FACHOWE Spis treści Wstęp 7 Część 1 Mechanizmy wzrostu wartości i konkurencyjności przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE W BIZNESIE MIĘDZYNARODOWYM
ZARZĄDZANIE W BIZNESIE MIĘDZYNARODOWYM - WYKŁAD 1 DR KATARZYNA BAŁANDYNOWICZ-PANFIL CEL PRZEDMIOTU Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawami zarządzania przedsiębiorstwem na rynku międzynarodowym.
Bardziej szczegółowoRegion i jego rozwój w warunkach globalizacji
Region i jego rozwój w warunkach globalizacji Jacek Chądzyński Aleksandra Nowakowska Zbigniew Przygodzki faktycznie żyjemy w dziwacznym kręgu, którego środek jest wszędzie, a obwód nigdzie (albo może na
Bardziej szczegółowoKlastry- podstawy teoretyczne
Klastry- podstawy teoretyczne Dr inż. Anna Szerenos Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Program Innet Plan prezentacji Koncepcja klastra
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Zarządzanie wiedzą we współczesnych organizacjach gospodarczych Zarządzanie wiedzą w Polsce i na świecie w świetle ostatnich lat
Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie Autor: Marcin Kłak Wstęp Rozdział 1. Zarządzanie wiedzą we współczesnych organizacjach gospodarczych 1.1. Rola i znaczenie wiedzy 1.1.1. Pojęcia i definicje
Bardziej szczegółowoMarcin Kłak Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie
Marcin Kłak Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach Kielce czerwiec 2010 1 Spis treści Wstęp 7 Rozdział
Bardziej szczegółowoGeneza Projektu Projekt Podlaski Fundusz Przedsiębiorczości realizowany jest w ramach Umowy z dnia r. podpisanej przez Fundację Rozwoju Prz
Projekt Podlaski Fundusz Przedsiębiorczości realizowany jest w ramach Umowy z dnia 23.12.2010 r. podpisanej przez Fundację Rozwoju Przedsiębiorczości z Zarządem Województwa Podlaskiego na prowadzenie funduszu
Bardziej szczegółowoDr inż. Alberto Lozano Platonoff Dr Sylwia Sysko-Romańczuk Uniwersytet Szczeciński ?????????????
Dr inż. Alberto Lozano Platonoff Dr Sylwia Sysko-Romańczuk Uniwersytet Szczeciński????????????? Wprowadzenie Od listopada ubiegłego roku Zespół Badawczy, złożony z pracowników i studentów Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoWSPÓŁCZESNA ANALIZA STRATEGII
WSPÓŁCZESNA ANALIZA STRATEGII Przedmowa CZĘŚĆ I. WSTĘP Rozdział 1. Koncepcja strategii Rola strategii w sukcesie Główne ramy analizy strategicznej Krótka historia strategii biznesowej Zarządzanie strategiczne
Bardziej szczegółowoKonferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego
www.pwc.com Konferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu
Bardziej szczegółowoAktywne formy kreowania współpracy
Projekt nr... Kształtowanie sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ekonomiczno społecznych Aktywne formy kreowania współpracy Dr inż.
Bardziej szczegółowoI oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020. Szczecinek, 24 września 2015r.
I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 Szczecinek, 24 września 2015r. GOSPODARKA- INNOWACJE- NOWOCZESNE TECHNOLOGIE Celem głównym OP 1 jest podniesienie
Bardziej szczegółowoPROGRAMY SEMINARIÓW. TEMAT A Innowacje w biznesie przegląd dobrych praktyk. Godziny spotkania: 10:00 13:00
PROGRAMY SEMINARIÓW TEMAT A Innowacje w biznesie przegląd dobrych praktyk 1. Pojęcia podstawowe z obszaru innowacyjnej przedsiębiorczości 2. Proces poszukiwania innowacyjności 3. Proces wprowadzania innowacji
Bardziej szczegółowoWielkopolski klaster chemiczny jednostek naukowo-badawczych oraz przedsiębiorstw jest projektem realizowanym w ramach Działania 2.
Wielkopolski klaster chemiczny jednostek naukowo-badawczych oraz przedsiębiorstw jest projektem realizowanym w ramach Działania 2.6 Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy Zintegrowanego Programu
Bardziej szczegółowoStrategia Lizbońska droga do sukcesu zjednoczonej Europy, UKIE, Warszawa 2002, s. 11. 5
O autorze Tomasz Bartosz Kalinowski ukończył studia w 2003 r. na Uniwersytecie Łódzkim. W tym samym roku został zatrudniony jako asystent w Katedrze Zarządzania Jakością tej uczelni oraz rozpoczął studia
Bardziej szczegółowoCzynniki wzrostu innowacyjności regionu i przedsiębiorstw
Czynniki wzrostu innowacyjności regionu i przedsiębiorstw prof. dr hab. Krystyna Poznańska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Katedra Zarządzania Innowacjami Poziom innowacyjności Polski na tle UE W raporcie
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia) Obowiązuje od 01.10.2014 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie magisterskim
Bardziej szczegółowoWsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020
Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Katowice, 15 kwietnia 2015 r. Alokacja
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYKŁADU BIZNES MIĘDZYNARODOWY
Prof. zw. dr hab. Jan Rymarczyk PROGRAM WYKŁADU BIZNES MIĘDZYNARODOWY WYKŁAD I GLOBALIZACJA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ 1. Pojęcie biznesu międzynarodowego 2. Pojęcie globalizacji i jej cechy 3. Stymulatory globalizacji
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie Klaster Grupa Meblowa HORECA. Toruń, 28.04.2015 r.
Stowarzyszenie Klaster Grupa Meblowa HORECA Toruń, 28.04.2015 r. GRUPA MEBLOWA HORECA 9 firm produkcyjnych oraz WSZP/UMK 2 firmy z branży informatycznej Produkcja mebli w technologiach: drewno, płyty meblowe,
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia drugiego stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia drugiego stopnia) Obowiązuje od 01.10.2016 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Współpraca przedsiębiorstw Od Kooperacji do kooperencji Wojciech Pitura Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 26.03.2015 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Bardziej szczegółowoMetody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej firmy na danym rynku
Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej firmy na danym rynku Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej Title of the presentation firmy na danym Date
Bardziej szczegółowoAgata Sudolska UWARUNKOWANIA BUDOWANIA RELACJI PROINNOWACYJNYCH PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA W POLSCE
R O Z P R A W A H A B I L I T A C Y J N A Agata Sudolska UWARUNKOWANIA BUDOWANIA RELACJI PROINNOWACYJNYCH PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA W POLSCE Toruń 2011 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI Wstęp...................................................
Bardziej szczegółowoZnaczenie klastrow dla innowacyjności gospodarki w Polsce
Znaczenie klastrow dla innowacyjności gospodarki w Polsce Arkadiusz Michał Kowalski 4. OFICYNA WYDAWNICZA SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE OFONAWTDAWN^ WARSZAWA 2013 SPIS TREŚCI wstęp : 9 1. Przedmiot,
Bardziej szczegółowoForma zajęć. wykłady. Razem
Plan studiów STACJONARNYCH I stopnia Załącznik nr 1 do Uchwały nr 21/2018 Rady Wydziału Ekonomii z dnia 17 maja 2018 1 2 E/I/O.1 Przedmiot ogólnouczelniany ZAL 30 30 30 2 3 E/I/O.2 Język obcy ZAL 120 120
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW NIESTACJONARNYCH I STOPNIA. Forma zajęć. forma zaliczenia. wykłady. Razem. wykład. Ćw/konw/zaj.t. ćwiczenia
Kierunek: EKONOMIA O Grupa treści ogólnych E/I/O1 Przedmiot ogólnouczelniany ZAL 18 18 18 2 E/I/O2 Język obcy ZAL 72 72 18 3 18 3 18 3 18 3 A Grupa treści podstawowych E/I/A1 Mikroekonomia E / 2 72 36
Bardziej szczegółowoAnna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014
Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014 http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/2014_2020/strony/ glowna.aspx 2 I Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowoprzemysłowe
Bardziej szczegółowoKierunki wspierania. Wyniki projektu Insight 2030
Warszawa, 1 marca 2012 Kierunki wspierania innowacyjności ci przedsiębiorstw. Wyniki projektu Insight 2030 Beata Lubos, Naczelnik Wydziału Polityki Innowacyjności, Departament Rozwoju Gospodarki, Ministerstwo
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW STACJONARNYCH I STOPNIA. Forma zajęć. forma zaliczenia. wykłady. Razem. wykład. Ćw/konw/zaj.t. ćwiczenia
Kierunek: EKONOMIA O Grupa treści ogólnych E/I/O1 Przedmiot ogólnouczelniany ZAL 30 30 30 2 E/I/O2 Język obcy ZAL 120 120 30 3 30 3 30 3 30 3 WF1 Wychowanie fizyczne ZAL 60 60 30 30 A Grupa treści podstawowych
Bardziej szczegółowoInteligentne organizacje zarządzanie wiedzą i kompetencjami pracowników
2010 Inteligentne organizacje zarządzanie wiedzą i kompetencjami pracowników Paulina Zadura-Lichota Zespół Przedsiębiorczości Warszawa, styczeń 2010 r. Pojęcie inteligentnej organizacji Organizacja inteligentna
Bardziej szczegółowoZarządzanie łańcuchem dostaw
Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania kierunek: Zarządzanie i Marketing Zarządzanie łańcuchem dostaw Wykład 1 Opracowanie: dr Joanna Krygier 1 Zagadnienia Wprowadzenie do tematyki zarządzania
Bardziej szczegółowoSpis treści WSTĘP... 13
WSTĘP... 13 Rozdział I MODEL ZRÓWNOWAŻONEGO BIZNESU PRZEDSIĘBIORSTWA A KREACJA WARTOŚCI... 15 (Adam Jabłoński) Wstęp... 15 1. Konkurencyjność przedsiębiorstwa a model zrównoważonego biznesu... 16 2. Ciągłość
Bardziej szczegółowoOtoczenie. Główne zjawiska
Otoczenie Coraz bardziej rozległe (globalizacja, wzrost wymiany informacji) Różnorodne (wyspecjalizowane organizacje, specyficzne nisze rynkowe) Niestabilne (krótki cykl życia produktu, wzrost konkurencji,
Bardziej szczegółowoWsparcie dla polskich firm w ramach programu COSME.
Wsparcie dla polskich firm w ramach programu COSME Wsparcie dla polskich firm w ramach programu COSME 1. Wprowadzenie 2. COSME 3. Finansowanie 4. Enterprise Europe Network 5. Wsparcie prowadzenia 6. 7.
Bardziej szczegółowoPlan studiów niestacjonarnych I stopnia Kierunek Ekonomia Profil ogólnoakademicki realizacja od roku akademickiego 2018/2019
I ROK II ROK III ROK Lp Kod przedmiotu Przedmiot Forma zaliczenia Grupa treści ogólnych 1 E/I/O1 Przedmiot ogólnouczelniany ZAL 18 18 18 2 2 E/I/O2 Język obcy ZAL 72 72 18 3 18 3 18 3 18 3 3 przedmioty
Bardziej szczegółowoFINANSOWANIE INNOWACJI REKOMENDACJE DLA DOLNEGO ŚLĄSKA
FINANSOWANIE INNOWACJI REKOMENDACJE DLA DOLNEGO ŚLĄSKA prof. nzw. dr hab. Beata Filipiak Unia Europejska stoi wobec konieczności wzmocnienia swojej międzynarodowej pozycji konkurencyjnej w obliczu zmieniających
Bardziej szczegółowoStrategia dla Klastra IT. Styczeń 2015
Strategia dla Klastra IT Styczeń 2015 Sytuacja wyjściowa Leszczyńskie Klaster firm branży Informatycznej został utworzony w 4 kwartale 2014 r. z inicjatywy 12 firm działających w branży IT i posiadających
Bardziej szczegółowoWarszawa, 28 marca 2011r. Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki
Warszawa, 28 marca 2011r. Stawiamy na innowacje Kluczem do stałego i szybkiego rozwoju gospodarczego są: - maksymalizacja efektywności wykorzystania zasobów (wiedzy, kapitału, pracy, zasobów naturalnych
Bardziej szczegółowoPrezentacja zakresu usług. Kompleksowe doradztwo w transferze technologii i komercjalizacji wyników prac badawczych. Warszawa, październik 2014
Prezentacja zakresu usług Kompleksowe doradztwo w transferze technologii i komercjalizacji wyników prac badawczych Warszawa, październik 2014 MDDP Nauka i Innowacje zakres działania Kluczowe usługi obejmują:
Bardziej szczegółowoSzukanie wspólnej wartości (korzyści) w klastrze
Szukanie wspólnej wartości (korzyści) w klastrze Struktura klastrowa M. Porter - klastry to geograficzne koncentracje wzajemnie powiązanych przedsiębiorstw, wyspecjalizowanych dostawców (w tym dostawców
Bardziej szczegółowoREGULAMIN CENTRUM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO
Załącznik do uchwały nr 463 Senatu UZ z 29.04.2015r. REGULAMIN CENTRUM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO 1. Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoObecne i nowe usługi polskiego systemu wsparcia MŚP
2010 Aneta Wilmańska Zastępca Prezesa PARP Obecne i nowe usługi polskiego systemu wsparcia MŚP Wsparcie dla innowacyjnych przedsiębiorstw nowe perspektywy Warszawa, 26 maja 2010 r. PARP na rzecz rozwoju
Bardziej szczegółowoPodstawy przedsiębiorczości
Podstawy przedsiębiorczości Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej dr Joanna Kuczewska Polskie Stowarzyszenie Badań Wspólnoty Europejskiej Uniwersytet Gdański
Bardziej szczegółowo1. Wprowadzenie do marketingu międzynarodowego
Bariery rozwoju obecności polskiej gospodarki na rynkach światowych 1. Wprowadzenie do marketingu międzynarodowego Wizerunek Polski Sztandarowe produkty Tradycje handlowe Mentalność właścicieli i kadry
Bardziej szczegółowoP 5 18 10 E 2. Makroekonomia P 5 10 10 Zk 3. Statystyka mat. P 4 10 10 Zk 4. Zarządzanie. K 6 20 10 E strategiczne 5. Rachunkowość zarządcza
KIERUNEK: ZARZĄDZANIE Specjalność: Administracja i gospodarka samorządowa Lp. Nazwa przedmiotu Grupa Koncepcje P 5 18 10 E 4. K 6 20 10 E strategiczne 10 Historia myśli 1 Prawo cywilne P 3 20 - Zk 12.
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia) Obowiązuje od 01.10.2014 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie magisterskim
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE KAPITAŁEM LUDZKIM W POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTWACH
DAG MARA LEWICKA ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM LUDZKIM W POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTWACH Metody, narzędzia, mierniki WYDAWNICTWA PROFESJONALNE PWN WARSZAWA 2010 Wstęp 11 ROZDZIAŁ 1. Zmiany w zakresie funkcji personalnej
Bardziej szczegółowoDlaczego warto działać w klastrze? Klastry a rozwój lokalnej przedsiębiorczości
Dlaczego warto działać w klastrze? Klastry a rozwój lokalnej przedsiębiorczości DEFINICJE KLASTRA: Klastry to geograficzne skupiska wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących
Bardziej szczegółowoWstęp 1. Dwugłos o zarządzaniu 2. Współczesny świat w erze turbulencji (Alojzy Z. Nowak) 3. Przedsiębiorczość (Beata Glinka)
Wstęp 1. Dwugłos o zarządzaniu 1.1. Ewolucja podejść do zarządzania (Włodzimierz Piotrowski) 1.1.1. Kierunek klasyczny 1.1.2. Kierunek human relations (szkoła stosunków międzyludzkich) 1.1.3. Podejście
Bardziej szczegółowoWsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej
Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 22 maja 2014
Bardziej szczegółowoKlaster nie liczba a skuteczność
WITAMY Klaster nie liczba a skuteczność Powiazanie Kooperacyjne Proces tworzenia powiązań kooperacyjnych Co to takiego jest te powiązanie kooperacyjne? Takie pytanie pewnie zadaje sobie większość z nas
Bardziej szczegółowoNARZĘDZIA ROZWOJU INNOWACYJNYCH PRZEDSIEBIORSTW
NARZĘDZIA ROZWOJU INNOWACYJNYCH PRZEDSIEBIORSTW Jednym z narzędzi pozwalających na zdiagnozowanie i określenie potencjału rozwojowego firmy w obszarze rozwiązań innowacyjnych jest audyt technologiczny.
Bardziej szczegółowoKlaster szansą dla innowacyjności w turystyce
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Klaster szansą dla
Bardziej szczegółowoPrzedsiębiorczość akademicka. Spółki spin-off i spin-out. 10 lipca 2008 r.
Przedsiębiorczość akademicka Spółki spin-off i spin-out Uwarunkowania prawne: -Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (DZ.U. Nr 164 poz. 1365 z poźn. zmianami) -Ustawa z dnia 15 września
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wprowadzenie... 9
SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 9 ROZDZIAŁ I Teoretyczne ujęcie innowacji... 11 1. Innowacje-proces innowacyjny-konkurencyjność... 11 2. System innowacyjny na poziomie regionu... 15 3. System innowacyjny a
Bardziej szczegółowoWsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny
Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, 2014-2020 Marcin Łata Departament Konkurencyjności i Innowacyjności Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Katowice, 16 maja
Bardziej szczegółowoCzęść 1. Kierunki badań nad zarządzaniem małymi i średnimi przedsiębiorstwami... 13
Spis treści Słowo wstępne (Marek Matejun).................................................. 11 Część 1. Kierunki badań nad zarządzaniem małymi i średnimi przedsiębiorstwami.................................
Bardziej szczegółowoWsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe
Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ - założenia programowe Wielkopolskiego Departament Wdrażania Programu Regionalnego Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2007-2013 Podział
Bardziej szczegółowoWYKAZ PYTAŃ NA EGZAMIN MAGISTERSKI DLA STUDENTÓW II STOPNIA KIERUNEK ZARZĄDZANIE SPECJALNOŚCI: ZARZĄDZANIE WARTOŚCIĄ SPÓŁKI
WYKAZ PYTAŃ NA EGZAMIN MAGISTERSKI DLA STUDENTÓW II STOPNIA KIERUNEK ZARZĄDZANIE SPECJALNOŚCI: ZARZĄDZANIE WARTOŚCIĄ SPÓŁKI 1. Istota koncepcji zarządzanie wartością spółki. 2. Charakterystyka nośników
Bardziej szczegółowoNAUKA O ORGANIZACJI 45 godz. (15W + 30C) Program zajęć na studiach dziennych, wieczorowych i zaocznych
NAUKA O ORGANIZACJI 45 godz. (15W + 30C) Program zajęć na studiach dziennych, wieczorowych i zaocznych WYKŁADY 1. Pojęcie, istota i cechy organizacji (3 godz.): Pojęcie i definiowanie organizacji; Systemowe
Bardziej szczegółowoJak stworzyć i rozwijać sieć agroturystyczną. Koncepcje, finanse, marketing
http://www.varbak.com/fotografia/olbrzym-zdj%c4%99%c4%87-sie%c4%87-paj%c4%85ka; 15.10.2012 Jak stworzyć i rozwijać sieć agroturystyczną. Koncepcje, finanse, marketing dr Anna Jęczmyk Uniwersytet Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW NIESTACJONARNYCH II STOPNIA
kierunek: EKONOMIA O Grupa treści ogólnych E/II/O1 Przedmiot ogólnouczelniany 18 18 18 2 E/II/O3 Język obcy 36 36 18 2 18 2 A Grupa treści podstawowych E/II/A1 Ekonomia menedżerska E / 1 24 12 12 12 12
Bardziej szczegółowoPomorski Broker Eksportowy
Pomorski Broker Eksportowy Kompleksowy system wsparcia eksportu w województwie pomorskim Dla kogo? Projekt adresowany jest do: mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) posiadających SIEDZIBĘ w województwie
Bardziej szczegółowoMałopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007 2013
Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007 2013 Regionalny program operacyjny jest narzędziem słuŝącym realizacji strategii rozwoju regionu przy wykorzystaniu środków Unii Europejskiej w latach
Bardziej szczegółowoOkreślenie indywidualnych oraz partnerskich inicjatyw [wyzwania dla biznesu]
Określenie indywidualnych oraz partnerskich inicjatyw [wyzwania dla biznesu] Tomasz Bogdan Ekspert Strategiczny Miasta Chełmek Prezes Zarządu Certus Partnerzy Sp. z o.o. Urząd Miasta i Gminy Chełmek /
Bardziej szczegółowoWykaz haseł identyfikujących prace dyplomowe na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania
Kierunek Analityka Gospodarcza Analiza ryzyka działalności gospodarczej Business Intelligence Ekonometria Klasyfikacja i analiza danych Metody ilościowe na rynku kapitałowym Metody ilościowe w analizach
Bardziej szczegółowoWykorzystanie technologii informacyjnych do zarządzania łańcuchami i sieciami dostaw w warunkach globalizacji rynku żywności
Zarządzanie łańcuchami dostaw żywności w Polsce. Kierunki zmian. Wacław Szymanowski Książka jest pierwszą na naszym rynku monografią poświęconą funkcjonowaniu łańcuchów dostaw na rynku żywności w Polsce.
Bardziej szczegółowoWewnątrzinstytucjonalne formy wsparcia badań i komercjalizacji wiedzy w jednostkach naukowych - wyniki badań
Wewnątrzinstytucjonalne formy wsparcia badań i komercjalizacji wiedzy w jednostkach naukowych - wyniki badań Koncepcja międzyinstytucjonalnego ośrodka wspierania badań Dominika Walec Uniwersytet Ekonomiczny
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW STACJONARNYCH I STOPNIA. Forma zajęć. forma zaliczenia. wykłady. Razem. wykład. Ćw/konw/zaj.t. ćwiczenia
Kierunek: EKONOMIA O. Grupa treści ogólnych E/I/O.1 Przedmiot ogólnouczelniany ZAL 30 30 30 2 E/I/O.2 Język obcy ZAL 120 120 30 3 30 3 30 3 30 3 WF1 Wychowanie fizyczne ZAL 60 60 30 1 30 1 A. Grupa treści
Bardziej szczegółowoMożliwości doradczo konsultingowe klastra wsparciem rozwoju firm z branży odpadowej i recyklingu dr inż. Grzegorz Kowal
Wielkopolski Instytut Jakości Sp. z o.o. Możliwości doradczo konsultingowe klastra wsparciem rozwoju firm z branży odpadowej i recyklingu dr inż. Grzegorz Kowal Plan prezentacji Kim jesteśmy? Czym się
Bardziej szczegółowoStudia II stopnia (magisterskie) niestacjonarne rok akademicki 2014/2015 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Ekonomia
Studia II stopnia (magisterskie) niestacjonarne rok akademicki 2014/2015 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Ekonomia Promotorzy prac dyplomowych Profesorowie Prof. dr hab. Stanisław CZAJA
Bardziej szczegółowo2010 Kierunki i instrumenty wsparcia działalności innowacyjnej mikroprzedsiębiorstw. Dr Barbara Grzybowska. Warszawa, maj 2010
2010 Kierunki i instrumenty wsparcia działalności j mikroprzedsiębiorstw Dr Barbara Grzybowska Warszawa, maj 2010 PLAN WYSTĄPIENIA 1. Współpraca mikroprzedsiębiorstw z innymi podmiotami w zakresie realizacji
Bardziej szczegółowoWykład 11. Alianse i relacje
Dr inż. Aleksander Gwiazda Zarządzanie strategiczne Wykład 11 Alianse i relacje strategiczne Plan wykładu Idea aliansu strategicznego Formy aliansu strategicznego Idea taktyk relacyjnych Formy taktyk relacyjnych
Bardziej szczegółowoZałącznik 2. Macierz pokrycia kierunkowych efektów kształcenia przez efekty przedmiotowe Strona 1
Załącznik 2. Macierz pokrycia kierunkowych efektów kształcenia przez efekty przedmiotowe Strona 1 Uniwersytet Morski w Gdyni Wydział Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa Kierunek: Specjalność: Studia I
Bardziej szczegółowoBadania podstawą działań PARP na rzecz przedsiębiorców
2011 Anna Tarnawa Kierownik Sekcji Badań i Analiz Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności Badania podstawą działań PARP na rzecz przedsiębiorców Warszawa, 22 listopada 2011 r. Działalność
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia I stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac dyplomowych
Studia I stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac dyplomowych Promotorzy prac dyplomowych Profesorowie i doktorzy habilitowani Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE KIERUNEK. Specjalności:
KIERUNEK ZARZĄDZANIE Specjalności: - Zarządzanie marketingowe w usługach profesjonalnych, turystyce i mediach, - Zarządzanie przedsiębiorstwem, - Zarządzanie projektami międzynarodowymi, - Zarządzanie
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne I stopnia Kierunek ekonomia Promotorzy prac dyplomowych
Kierunek ekonomia Promotorzy prac dyplomowych Promotorzy prac dyplomowych Profesorowie i doktorzy habilitowani Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Dr hab. Karol KOCISZEWSKI, prof. UE Promotorzy prac dyplomowych
Bardziej szczegółowoMANAGER INNOWACJI MODUŁY WARSZTATOWE
MANAGER INNOWACJI MODUŁY WARSZTATOWE WARSZTAT I-A PRAWNO-TEORETYCZNE PODSTAWY PROJEKTÓW INNOWACYJNYCH Czym jest innowacja? Możliwe źródła Wewnętrzne i zewnętrzne źródła informacji o innowacji w przedsiębiorstwie.
Bardziej szczegółowoStymulowanie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez klastry propozycja działań
2013 Joanna Podgórska Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Stymulowanie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez klastry propozycja działań 2014-2020 II Forum Innowacji Transportowych
Bardziej szczegółowoMożliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020
Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020 Mariusz Frankowski p.o. Dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych O MJWPU RPO WM PO KL
Bardziej szczegółowoKonferencja Ponadregionalnej Sieci Aniołów Biznesu Innowacja Wrocław, 17 października 2012 r.
www.psab.pl Konferencja Ponadregionalnej Sieci Aniołów Biznesu Innowacja Wrocław, 17 października 2012 r. Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytutu Nauk Ekonomicznych i Społecznych Koordynator zarządzający
Bardziej szczegółowoWybór specjalności na kierunku ekonomia
Studia I stopnia Rok akademicki 2017/2018 Wybór specjalności na kierunku ekonomia Katedry organizujące dydaktykę na kierunku ekonomia (Wydział NE) Katedra Mikroekonomii i Ekonomii Instytucjonalnej Katedra
Bardziej szczegółowoFinansowanie MŚP w ramach funduszy strukturalnych
Finansowanie MŚP w ramach funduszy strukturalnych Marceli Niezgoda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Lublin, 22 czerwca 2015 r. Wyzwanie na najbliższe lata zwiększenie poziomu zatrudnienia
Bardziej szczegółowoInnowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020
Innowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020 Konferencja Regionalna SMART+ Innowacje w małych i średnich przedsiębiorstwach oraz promocja badań i rozwoju technologicznego
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11
Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoAnaliza zasobów przedsiębiorstwa
1 Analiza zasobów przedsiębiorstwa r a f a l. t r z a s k a @ u e. w r o c. p l w w w. k s i m z. u e. w r o c. p l w w w. r a f a l t r z a s k a. p l Analiza zasobów przedsiębiorstwa Szukanie źródeł
Bardziej szczegółowoJako Współpracownicy jesteśmy odpowiedzialni za siebie i firmę. Jako firma jesteśmy odpowiedzialni za naszych Klientów.
Jesteśmy butikiem inwestycyjnym oraz niezależną polską firmą doradztwa finansowego dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Naszym celem jest wspieranie Klientów w podejmowaniu kluczowych decyzji,
Bardziej szczegółowoBank partnerem wspierającym innowacyjne rozwiązania klientów
Bank partnerem wspierającym innowacyjne rozwiązania klientów AGENDA PREZENTACJI INNOWACJE W BIZNESIE POZYSKANIE FINANSOWANIA REALIZACJA ZAŁOŻEŃ od teorii i założeń do faktycznych możliwości i barier wachlarz
Bardziej szczegółowoLIWOŚCI FINANSOWANIA ROZWOJU INNOWACJI W LATACH 2008-2013
MOśLIWO LIWOŚCI FINANSOWANIA ROZWOJU INNOWACJI W LATACH 2008-2013 2013 Działalno alność PARP na rzecz wspierania rozwoju i innowacyjności ci polskich przedsiębiorstw Izabela WójtowiczW Dyrektor Zespołu
Bardziej szczegółowoKlastry w Polsce: diagnoza, polityka i instrumenty wsparcia
2015 Joanna Podgórska Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Klastry w Polsce: diagnoza, polityka i instrumenty wsparcia Szczecinek, 24 września 2015 r. Klaster kilka słów teorii Klaster = współpraca
Bardziej szczegółowoKONFERENCJA OTWARCIA OTK 2015 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ NA ŚCIEŻKACH KARIERY
KONFERENCJA OTWARCIA OTK 2015 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ NA ŚCIEŻKACH KARIERY Organizatorzy: Urząd Miasta Rybnika Izba Przemysłowo - Handlowa Rybnickiego Okręgu Przemysłowego GRUPA FIRM MUTAG Temat: CIT RYBNIK
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie Klastering Polski 40-010 Katowice ul. Warszawska 36
Stowarzyszenie Klastering Polski platformą współpracy międzyklastrowej Ekoinnowacje w nowej perspektywie finansowej kraju i Europie: Środowisko i energia z czego finansować projekty i z kim współpracować?
Bardziej szczegółowoZałącznik 2. Macierz pokrycia kierunkowych efektów kształcenia przez efekty przedmiotowe Strona 1
Język obcy I, II, III, IV, V, VI Wychowanie fizyczne I, II, III, IV Matematyka Mikroekonomia Organizacja i zarządzanie Technologie informacyjne Towaroznawstwo Bezpieczeństwo i higiena pracy Makroekonomia
Bardziej szczegółowoSTATUS: PRZEDMIOT OBLIGATORYJNY
NAZWA PRZEDMIOTU: ZARZĄDZANIA STRATEGICZNE FORMA STUDIÓW: STACJONARNE ROK: I SEMESTR: 2 LICZBA GODZIN: w 5 h, ćw. 5 h FORMA STUDIÓW: NIESTACJONARNE ROK: I SEMESTR: 2 LICZBA GODZIN: w 5 h, ćw. 0 h OSOBA(Y)
Bardziej szczegółowoPROGRAM ROZWOJU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO KLASTRA EKOENERGETYCZNEGO
PROGRAM ROZWOJU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO KLASTRA EKOENERGETYCZNEGO Cel kierunkowy Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz podniesienie konkurencyjności przedsiębiorstw branży odnawialnych źródeł
Bardziej szczegółowoPartnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych
WROCŁAWSKI PARK TECHNOLOGICZNY Partnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych Marek Winkowski Wiceprezes WPT S.A. Anna Madera - Kierownik DAIP Gdańsk, 09.03.2009
Bardziej szczegółowoWsparcie działalności innowacyjnej przedsiębiorców i współpracy nauki z biznesem w ramach RPO WKP
Wsparcie działalności innowacyjnej przedsiębiorców i współpracy nauki z biznesem w ramach RPO WKP 2014-2020 Bydgoszcz, 28.09.2015 r. Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoFinansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej
Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej 2014-2020 Regionalny Program Operacyjny Program regionalny to jeden z programów, który umożliwi
Bardziej szczegółowo