TO JESZCZE NIE WSZYSTKO. 66 wywiad GENETYKA

Transkrypt

1 66 wywiad rozmawiał: MIROSŁAW GOŁĄB GENETYKA TO JESZCZE NIE WSZYSTKO Rozmowa z Flexem Wheelerem, byłym wicemistrzem Olympii oraz zwycięzcą wielu międzynarodowych konkursów w kulturystyce Flex, gdy przebywa się wśród ludzi uprawiających kulturystykę, można odnieść wrażenie, że szczytem marzeń jest dla nich zrobienie masy. Czy faktycznie filozofia kulturystyki kończy się masie? Nic podobnego! Kulturyści z prawdziwego zdarzenia dbają o rozwój muskulatury, a nie masy. W tym sporcie chodzi przede wszystkim o symetrię. Sama masa nie pozwoli nawet przejść przez eliminacje na poważnych zawodach. W kulturystyce profesjonalnej zawodnicy wiedzą o tym najlepiej. Obawiam się, że nie masz racji, bo wszystkie wzory płyną z zawodów o tytuł Mr. Olympia, a tam widać samych mutantów. Nie zaprzeczam, że sędziowie preferują potężne sylwetki, ale bywali też zwycięzcy, których waga nie przekraczała 200 funtów (ok. 90 kg).

2 wywiad 67 Chcesz powiedzieć, że akurat oni nie mieli dużego apetytu na sterydy anaboliczne? Mógłbym dużo powiedzieć na ten temat, tym bardziej, że również w moim sportowym życiorysie był rozdział anaboliczny, który się przyczynił do poważnej choroby nerek Czy po zastosowaniu anabolików twoja forma wzrosła? Zwiększyła się masa, natomiast w celu wypracowania harmonijnej kulturystycznej sylwetki musiałem się nastawić na katorżnicze treningi, bez których nie byłoby mowy o sukcesach. Czemu w takim razie zawdzięczasz swoje sukcesy tzw. koksowi, intensywnym treningom czy wyjątkowej genetyce, która ułatwiała ci rozwój muskulatury? Genetyce. Była na tyle dobra, że w zasadzie mógłbym się obyć nawet bez suplementów. Dosłownie? Prawie! Bo jednak w trakcie treningu, tak samo jak w trakcie wyczerpującej pracy, człowiek traci zasoby mineralne i witaminowe, które potem dość długo się odbudowują. W tej sytuacji nie ma sensu ćwiczyć bez zabezpieczenia się w takie rzeczy, tym bardziej, że na przykład niektóre minerały traci się bardzo szybko, a to oznacza, że jednak cały zestaw składników działających z jednej strony jak katalizatory, z drugiej jako osłona jest potrzebny. W takim razie do czego był ci potrzebny koks? Do wygrywania zawodów. W kulturystyce profesjonalnej utrzymuje się niewłaściwa tendencja, która polega na faworyzowaniu zawodników o potężnej masie mięśniowej, na skutek czego ci lżejsi nie mają szans na zwycięstwo, mimo że za symetrię są wyżej punktowani Wróćmy na chwilę do genetyki. W jaki sposób mogłeś poznać, że masz predyspozycje do kulturystyki? W żaden. Grałem w koszykówkę, bejsbol i futbol amerykański i gdybym nie rozpoczął ćwiczeń siłowych, to nigdy bym się nie dowiedział, że w moich genach istnieje coś, co pozwala mi na rozwój muskulatury znacznie łatwiej niż innym. Czy to znaczy, że wśród nas są ludzie szczupli, którzy gdyby tylko spróbowali treningów siłowych, to mogliby rozwinąć mięśnie do mistrzowskiego poziomu? Na pewno nie każdy z nich, ale nie można wykluczyć, że ktoś ma w genach coś, czego nie wykorzystał i prawdopodobnie nigdy nie wykorzysta, bo akurat nie interesują go ćwiczenia siłowe. Mam okazję stwierdzić, zresztą nie po raz pierwszy, że Natura jest niesprawiedliwa. No bo całe rzesze młodych ludzi uprawiają kulturystykę, a niewielu z nich może się cieszyć swoimi genami w takim stopniu, jak ty, gdy byłeś u szczytu sławy. Niestety, to racja. Jest mnóstwo ludzi z talentem w różnych kierunkach, a i tak wolą oni siedzieć przed telewizorem lub komputerem i marnować czas. Natura ludzka składa się nie tylko z genów fizycznych, ale również z psychiki, która decyduje o wyborze. Jak było w twoim wypadku? Zadecydowała psychika czy fizyka? Oczywiście, że psychika, bo chciałem być podobny do facetów z magazynów dla kulturystów, silny i wielki jak oni. Gwarancji żadnej na sukces nie miałem, w wieku 13 lat wyglądałem zwyczajnie, jak każdy inny chłopak, nikt mi nie powiedział, że mam jakieś szanse w kulturystyce. Ale już wkrótce geny wyszły na wierzch? Faktycznie. Bodźce siłowe wyzwoliły we mnie takie możliwości, jakich nawet nie mogłem się spodziewać. Z miesiąca na miesiąc moja muskulatura wyglądała coraz lepiej. Stosunkowo szybko doszedłem do wniosku, że mogę wystartować w zawodach. Ale na zawody Mr. Olympia zostałem zakwalifikowany dopiero w wieku 28 lat. To był rok I jak pamiętam, zająłeś od razu II miejsce. Czy twoje treningi mogłyby się stać dzisiaj wzorem dla młodych kulturystów? Nie. Gdybym zrobił listę błędów, to owszem, byłoby o czym pisać. Do dziś nie wiem, czy jakikolwiek młody człowiek byłby w stanie pokierować swoimi treningami tak, aby ustrzec się błędów. Chyba nie jest to możliwe. Owszem, zasady ogólne treningów i diety zostały ustalone, ale przecież każdy człowiek jest indywidualnością i musi sam wypracować dla siebie zasady szczegółowe, opierając się na obserwacji i słuchaniu własnego ciała. Nauka obserwacji musi trochę potrwać. Nie wolno natomiast or- nr 3 / 2009 KiF

3 68 wywiad ganizować sobie przypadkowych albo ciągle takich samych treningów, bo to nie ma sensu. Chyba, że ktoś ćwiczy tylko po to, aby w trakcie podnoszenia ciężarów pozbyć się stresu. Tak faktycznie było. Przy wzroście 175 cm ważyłem 300 funtów. Musisz to przeliczyć na kilogramy, ale i tak dodam, że to było dużo, na pewno za dużo. Ludzie oglądali się za mną na ulicy. Na szczęście moja genetyka pozwoliła mi wypracować symetrię sylwetki tak, że już w wieku 23 lat mogłem przejść na zawodowstwo. Czy w ogóle jest jakaś różnica między kulturystyką zawodową a amatorską? Tylko od strony finansowej. W kulturystyce zawodowej można zarobić sporo pieniędzy, ale żeby zostać zawodowcem, trzeba najpierw być najlepszym wśród amatorów. Natomiast strona techniczna jest podobna. Takie same treningi, ta sama dieta, pracowitość, konsekwencja plus program dopasowany do indywidualnych możliwości. No i dyspozycyjność profesjonalista musi być kulturystą od rana do wieczora, w jego harmonogramie nie ma raczej czasu na inną pracę. Zarabia się dobrą formą. Na przykład za zwycięstwa w Arnold Classic dostałem kilka razy czek na 100 tys. dolarów, za jakieś weekendowe pozowanie 90 tysięcy. A co sprawiło ci największą satysfakcję w karierze? Słowa Arnolda Schwarzeneggera, który w roku 1997, zaraz po moim czwartym zwycięstwie w Arnold Classic powiedział: Flex Wheeler jest najlepszym kulturystą w historii kulturystyki. Czy temu najlepszemu kulturyście uderzała czasem woda sodowa do głowy? Jeszcze jak! Miałem fioła na punkcie samochodów. Byłem właścicielem trzech mercedesów 300, dwóch mercedesów SL 500, czterech BMW i jednego porsche. Na treningi jeździłem nimi na zmianę. No cóż? Kiedyś byłem bardzo biedny, więc później przesadzałem z pławieniem się w zamożności. A jak układały ci się stosunki z ludźmi? Różnie. Nieznajomi nie mogli uwierzyć, że można tak wyglądać i pytali Jak to się robi i czy trzeba jeść dużo anabolików?, a znajomi przy każdej okazji domagali się, abym wreszcie wygrał Mr. Olympię. Obiecywałem, że już niedługo, jednak skończyło się na zdobyciu drugiego miejsca. Ale i tak nigdy nie traciłem dobrego humoru. Czy pamiętasz jakieś szczególne wydarzenie, które cię mocno rozbawiło? Owszem. Pewnego razu moja żona powiedziała, że wybiera się do sklepu na zakupy i czy w związku z tym mam pod ręką jakieś dziesięć tysięcy dolarów. Owszem, miałem tyle pod ręką, w sam raz na zakupy, ale nie mogąc się powstrzymać od śmiechu, przypomniałem jej, że był taki czas, gdy pytałem wychowującą mnie ukochaną babcię, czy w domu znalazłoby się jakieś 50 centów, bo chciałem kupić sobie bułkę. Wyobrażasz to sobie? Tu zakupy i tam zakupy! W takim razie jak wyglądały twoje treningi? Byłem zapaleńcem, więc rzucałem się na ciężary i od razu chciałem podnieść jak najwięcej. Robiłem mnóstwo powtórzeń i mnóstwo serii. Nie patrzyłem na grupy mięśniowe, podnosiłem ciężary wszystkimi możliwymi sposobami, bo myślałem, że im więcej będę ćwiczył, tym lepsze będą efekty. W rezultacie chodziłem ciągle zmęczony i przetrenowany, a ponieważ na diecie też się nie znałem, więc jadłem, co było pod ręką. Tak było przez pierwsze kilka lat, dopiero później zacząłem czytać pisma fachowe i wreszcie się nauczyłem, jak powinny wyglądać treningi. W Polsce oglądaliśmy twoje zdjęcia z tamtych lat. Twoja sylwetka budziła zachwyt chyba wszystkich kulturystów. Byłeś strasznie dopakowany! Rok Na scenie został tylko Flex i Ronnie Coleman Wtedy jeszcze nie byłeś gwiazdą kulturystyki. Ale tego kontrastu nigdy nie zapomnę. Jeżeli już mowa o kontrastach, to przypomina mi się mój show w Moskwie. Organizatorzy uświadomili mi, że na spotkanie ze mną przyjechali młodzi ludzie z dalekich stron Rosji, a wielu z nich spędziło nawet dwa dni w podróży, aby dojechać. W pewnym momencie poczułem wielkie rozczarowanie, gdy się okazało, że mnóstwo takich przyjezdnych stoi na dworze przy 30-stopniowym mro-

4 wywiad 69 zie, aby przynajmniej zobaczyć mnie, gdy będę wychodził, bo na sali nie było już dla nich miejsca. Na to akurat nie mogłeś nic poradzić... Ale chciałem, bo czułem się bezsilny. Gdy później zobaczyłem ten zmarznięty tłum, postanowiłem się zatrzymać przed wejściem do samochodu i porozmawiać z ludźmi, mimo że miałem na sobie tylko lekkie ubranie. W pewnej chwili jeden z nich zdjął ciepłą watowaną kurtkę i zarzucił mi ją na plecy, mówiąc, że to prezent od niego. Widząc, jak sam marznie, bo zasłaniał się rękami przed mrozem, wyjąłem 500 dolarów, wcisnąłem mu je w rękę i powiedziałem: Dziękuję, a tu masz pieniądze na nową kurtkę. Do dziś ta jego kurtka wisi w moim domu jako pamiątka. Skąd taka wrażliwość u mistrza kulturystyki? Trzeba samemu przeżyć trudne chwile, żeby potem rozumieć innych ludzi. Ja mam to już za sobą. Urodziłem się w biedzie, ale dzięki Bogu doszedłem do szczytu. Pozostańmy na chwilę przy twoim dochodzeniu do szczytu. Jako człowiek obdarzony szczególną genetyką miałeś chyba łatwiej niż inni? To zależy od tego, jak wysoko się postawiło poprzeczkę. Ja postawiłem ją bardzo wysoko, tak więc, gdyby nie siła charakteru, to nie byłoby silnych mięśni. W okresie przygotowawczym do zawodów budziłem się o 4 rano i rozpoczynałem trening cardio. Był on tak intensywny, że aby później dojść pod prysznic, wołałem żonę z prośbą o pomoc. Następnie rozpoczynało się śniadanie, tak, właśnie o 5 rano, bo w planie było 7 posiłków dziennie. Żona zajmowała miejsce naprzeciw mnie i starała się zabawić mnie jakimiś ciekawostkami, bylebym tylko mógł wcisnąć w siebie dwie piersi kurczaka z ryżem o tej porze. To było okropne jedzenie bez smaku, a moja żona dopingowała mnie bardziej niż kibice swoich graczy podczas meczu: Jeszcze kawałek, Flex!. Po śniadaniu kładłem się spać na 3 godziny, zjadałem kolejne śniadanie i jechałem na trening, który trwał 2,5 godziny plus cardio razem 3 godziny, potem lunch, odpoczynek, jedzenie i znowu na trening i tak w kółko. Okropność! Na tym poziomie nie można inaczej. Zapytaj innych uczestników Mr. Olympia, jak oni trenują. Każdy z nich ma jakieś pozytywne cechy genetyczne, ale one same nie zagwarantują mistrzostwa. Trzeba się katować, żeby grać i trzeba bardzo się katować, żeby wygrać. Tylko na finałowym pokazie Mr. Olympia wszystko wygląda jak w bajce, natomiast kulisy tej bajki są czasem nie do zniesienia. Już mówiłeś, ile można zyskać, a ile można stracić? W moim wypadku bardzo dużo, bo w pewnym momencie poczułem, że z moim organizmem dzieje się coś niedobrego. Dodam, że moje kłopoty zdrowotne nie wzięły się ze stosowania anabolików, przynajmniej nie bezpośrednio, ale diuretyków. To, oczywiście, żaden sekret, że większość kulturystów, aby wypaść dobrze na scenie, przyjmuje diuretyki, bo wtedy dochodzi do odwodnienia i każde pasemko mięśni jest dostrzegalne. Tak się jednak składa, że nasze nerki muszą nr 3 / 2009 KiF

5 70 wywiad Flex Wheeler Mr. Olimpia 2002 r. 7 miejsce 2000 r. 3 miejsce 1999 r. 2 miejsce 1998 r. 2 miejsce 1996 r. 4 miejsce 1995 r. 8 miejsce 1993 r. 2 miejsce badanie, okazało się, że nerki mam wysuszone i przeładowane sterydami anabolicznymi. Powinienem zrobić coś ze swoim zdrowiem, ale ono jakoś wyregulowało się samo, ja natomiast w dwa lata później zająłem drugie miejsce na Mr. Olympii, za Colemanem. I potraktowałeś to jako porażkę? W pewnym sensie tak. Postanowiłem zrewanżować się w następnym roku. Trenowałem teraz po 3 godziny dziennie cardio, a w nocy 4 godziny na stepperze, potem długi trening siłowy. Horror! Jadłem już tylko piersi kurczaka i owsiankę, nic więcej. Cały czas myślałem o tym, żeby wygrać, więc dodałem też dawkę anabolików. Rok Flex spaceruje ulicami Torunia nieustannie pić wodę, bo w przeciwnym razie człowiek naraża się na śmierć, a w najlepszym wypadku na dializę (podłączenie do aparatu). Nie ukrywam, że w ciągu mojej najlepszej dekady czasem coś brałem, aby zapewnić sobie zwycięstwo. Myślałem, że coś takiego nie ma znaczenia dla zdrowia, tymczasem okazało się, że mój organizm zapamiętał to, o czym ja akurat zapomniałem. Niespodziewanie pewnego dnia cała moja muskulatura doznała gwałtownego skurczu. W ciągu kilku minut z trudem udawało mi się złapać oddech, czułem tylko straszny ból, myślałem, że umrę. Czy przynajmniej przestraszyłeś się na tyle, żeby pójść do lekarza? Poszedłem, powiedział, że grozi mi paraliż. Potraktowałem to jako żart i wróciłem do domu, nie zdając sobie sprawy z tego, że z moim zdrowiem zacząłem grać w rosyjską ruletkę. Powtarzało się to coraz częściej, a w roku 1996, w Anglii, złapał mnie kurcz w trakcie pokazu. Było fatalnie, a wezwany lekarz nie tylko stwierdził uszkodzenie nerek, ale dodał, że moja kariera jest skończona. Potem odczułem poprawę, jednak gdy wróciłem do domu i poszedłem na To brzmi jak obsesja. Tak było. Obsesja powiększała się, bo Ronnie Coleman wygrywał kolejne zawody na Mr. Olympii, ja byłem ciągle w zasięgu pierwszego miejsca, ale tylko w zasięgu, a z moim zdrowiem było coraz gorzej. Przeżywałem niesamowite bóle brzucha. W końcu poddałem się badaniom i wtedy wykryto nieuleczalną chorobę nerek, powodującą przekształcanie się białka w toksynę. Tylko 10% pacjentów przeżywa taki stan i właśnie ja miałem szczęście należeć do tej dziesiątki. Zastosowano leczenie, które okazało się skuteczne. Czy te przeżycia czegoś cię nauczyły? Tak. Wystartowałem na Mr. Olympii w roku 2002 jako kulturysta naturalny. Zająłem VII miejsce i byłem usatysfakcjonowany, bo już wcześniej postanowiłem, że od tej pory w moim życiu nie będzie żadnych niedozwolonych środków. Zdawałem sobie sprawę z tego, że sędziowie preferują sylwetki w stylu Colemana, ale mnie to już nie dotyczyło. Swoje błędy miałem za sobą. A co byś radził młodym kulturystom, gdyby cię zapytali, jak ćwiczyć, żeby ci dorównać? Po prostu niech ćwiczą. Mnie się udało, mimo że nikt mi tego nie wywróżył, więc niewykluczone, że uda się również innym. Każdy ma szansę wykryć w sobie coś, co wychodzi naprzeciw jego marzeniom. A jeżeli na dodatek chcą zachować dobre zdrowie, to niech nie eksperymentują z dopingiem. Organy wewnętrzne mają dobrą pamięć i któregoś dnia mogą nam boleśnie przypomnieć o tym eksperymentowaniu. Oczywiście, każdemu życzę, aby znalazł się wśród tych 10% kulturystów, którzy odzyskali zdrowie. <<