Antoni Krauze, twórca wielokrotnie nagrodzonego dramatu historycznego Czarny

Transkrypt

1

2

3 Antoni Krauze, twórca wielokrotnie nagrodzonego dramatu historycznego Czarny Czwartek. Janek Wiśniewski padł, odsłania kulisy tragedii, która wstrząsnęła całą Polską. Poruszającą muzykę do filmu skomponował Michał Lorenc, autor oprawy dźwiękowej takich produkcji, jak: Poznań 56, Historia Roja, Przedwiośnie i Czarny Czwartek. Janek Wiśniewski padł. 10 kwietnia 2010 roku rządowy samolot Tupolew 154 z Prezydentem RP Lechem Kaczyńskim i towarzyszącymi mu 95 osobami członkami oficjalnej delegacji zmierzającej do Katynia ulega katastrofie w Smoleńsku. Wszyscy pasażerowie giną na miejscu. Tragedia wywołuje ogromne poruszenie w Polsce i na świecie. Nina (Beata Fido) dziennikarka pracująca dla dużej, komercyjnej stacji telewizyjnej próbuje dowiedzieć się, jakie były powody katastrofy. Tropy prowadzą między innymi do dramatycznej wyprawy Lecha Kaczyńskiego do ogarniętej wojną Gruzji, której celem było powstrzymanie inwazji wojsk rosyjskich na Tbilisi w sierpniu 2008 roku. Z każdą kolejną godziną dziennikarskiego śledztwa Nina przekonuje się, że prawda jest o wiele bardziej złożona, niż mogłoby się na pierwszy rzut oka wydawać Tragedia smoleńska stała się najważniejszym wydarzeniem w III RP, najtragiczniejszą chwilą w polskiej historii od czasu II wojny światowej. Stała się wydarzeniem, które wpływa na los dzisiejszej Polski i życie Polaków w sposób niebywale silny. Które nas podzieliło bardzo głęboko. Dlatego próba zmierzenia się z tym tematem jest nie tylko wielkim wyzwaniem, ale i obywatelskim obowiązkiem twórcy. Antoni Krauze, reżyser Copyright: Picaresque

4 SPADŁ SAMOLOT Z PREZYDENTEM 10 kwietnia 2010 roku delegacja polska z Prezydentem RP udała się do Katynia, by oddać hołd tysiącom polskich oficerów ofiarom zbrodni ludobójstwa zamordowanych strzałem w tył głowy przez sowieckich oprawców dokładnie 70 lat wcześniej. Na pokład samolotu Tu-154M przydzielonego do 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego weszło 96 osób, dla których ponad podziałami politycznymi sytuowały się hasła Bóg-Honor-Ojczyzna. Dzień wcześniej większa grupa wyruszyła do Katynia pociągiem. Samolot wystartował o godz. 7:23. Półtorej godziny później w większości polskich domów rozegrała się podobna scena. Sobota. Czas rodzinnego śniadania, spokojny poranek. Nastawione radio, telewizor. Nagle cisza. Urwany głos. Przerwana audycja. Wyczuwalna konsternacja po drugiej stronie. I komunikat o wypadku samolotu prezydenckiego. Spadł samolot z Prezydentem na pokładzie, nie wiadomo, czy ktoś przeżył. Nie wierzymy. Takie rzeczy nie zdarzają się! Nie samolot z Prezydentem, jego małżonką i 94 osobami towarzyszącymi! Nie w Rosji! Nie w rocznicę zbrodni katyńskiej! To nie może być aż tak przewrotne, to musi być jakaś pomyłka Raz jeden pojawiła się informacja, że trzy osoby przeżyły, nigdy więcej nie powtórzona. Zamieramy przed telewizorami. Dzwonimy do przyjaciół i znajomych. Sami odbieramy telefony O 8:41 na płycie lotniska Siewiernoje na delegację prezydencką czekało 19 osób. Nagle rozległo się kilka huków i zapadła cisza. Widziano słupy ognia unoszące się z silników. Zebrani zamarli. Dopiero po chwili ktoś ruszył w kierunku rozbitego samolotu. Potem powiadomiono Premiera, Marszałka Sejmu i Ministra Spraw Zagranicznych. W katastrofie rządowego Tu-154M, w którym leciała polska delegacja, zginęło w sumie 96 osób m.in. prezydencka para, ostatni Prezydent RP na uchodźstwie, Ryszard Kaczorowski, wicemarszałkowie Sejmu i Senatu, grupa parlamentarzystów, dowódcy wszystkich rodzajów Sił Zbrojnych RP, pracownicy Kancelarii Prezydenta, szefowie instytucji państwowych i kościelnych, przedstawiciele ministerstw, organizacji kombatanckich i społecznych oraz Rodzin Katyńskich, a także osoby towarzyszące.

5 WIELKA TRAGEDIA W czasie wielkich nieszczęść ludzie zbierają się, aby wspólnie przeżywać ból. Tak było i tym razem. Krakowskie Przedmieście w Warszawie stało się miejscem spontanicznej manifestacji żałoby. Żałobnicy już od rana pojawiali się przed Pałacem Prezydenckim, stawiali znicze i kładli kwiaty. Licznie zgromadzeni towarzyszyli też konduktom żałobnym najpierw Lecha Kaczyńskiego, potem Marii Kaczyńskiej i pozostałych ofiar przewożonych z lotniska Okęcie. Trumny pary prezydenckiej zostały wystawione w pałacu, gdzie można było składać hołd. Z tej okazji skorzystało aż 180 tys. osób. To niesamowita liczba. Ludzie stali w kolejce po 16 godzin dla minuty pożegnania i modlitwy. Przyjeżdżali ze wszystkich stron Polski, a nawet świata. Często słyszało się słowa, że z tej ogromnej tragedii wyniknie dobro dla wspólnoty. Socjologowie odnotowali wzrost religijności. Ludzie przychodzili na warszawski Torwar, gdzie wystawiono trumny przed ostatnią drogą. Modlili się wspólnie na Krakowskim Przedmieściu przy krzyżu przyniesionym przez harcerzy 15 kwietnia. Uczestniczyli w mszach żałobnych i pogrzebach. Przeżywali nawrócenia. Zwyczaj uczestniczenia we mszy św. w intencji ofiar katastrofy z marszem pod Pałac Prezydencki 10 dnia każdego miesiąca utrzymał się do dziś.

6 SYLWETKI PARY PREZYDENCKIEJ Lech Aleksander Kaczyński ( ) Brat bliźniak Jarosława Kaczyńskiego. Od urodzenia związany z Warszawą. Matka, w czasie okupacji sanitariuszka w Szarych Szeregach, po wojnie pracowała jako nauczycielka języka polskiego w szkołach średnich i na Uniwersytecie Warszawskim. Ojciec, żołnierz AK i uczestnik Powstania Warszawskiego, z wykształcenia był inżynierem, wykładowcą na Politechnice Warszawskiej. Po studiach na Wydziale Prawa i Administracji UW, Lech Kaczyński rozpoczął pracę naukową na Uniwersytecie Gdańskim, poświęcając się prawu pracy. Zdobywał kolejne stopnie naukowe (1980 doktorat, 1990 habilitacja), angażując się w działalność opozycyjną. Został członkiem Wolnych Związków Zawodowych oraz współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników. Prowadził szkolenia i wykłady dla robotników z zakresu prawa pracy i historii. Publikował w niezależnym Robotniku Wybrzeża, kolportował pisma Robotnik i Biuletyn Informacyjny KSS KOR. W sierpniu 1980 roku został doradcą Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, jako znawca prawa pracy współtworzył zapisy Porozumienia Gdańskiego oraz statut Solidarności. Kierował Biurem Interwencyjnym oraz Biurem Analiz Bieżących Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego S. W stanie wojennym był internowany. Po zwolnieniu w październiku 1982 roku wrócił do działalności związkowej, pozostając członkiem podziemnych władz Solidarności. W 1988 roku brał udział w rozmowach opozycji z przedstawicielami władz, a następnie uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu, w zespole do spraw pluralizmu związkowego. Został powołany do Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Startował w wyborach parlamentarnych 4 czerwca 1989 roku, zdobywając mandat senatora ziemi gdańskiej. W niepodległej Polsce pełnił wiele funkcji i piastował szereg urzędów (m.in. był wiceprzewodniczącym NSZZ Solidarność, posłem na Sejm z listy Porozumienia Centrum, ministrem stanu ds. bezpieczeństwa w Kancelarii Prezydenta RP oraz sprawował urząd Prezesa NIK). Po kilku latach przerwy, kiedy zajmował się nauką, w 2000 roku powrócił do polityki na stanowisko Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego w rządzie Jerzego Buzka. W 2001 roku stanął na czele Komitetu Krajowego Prawa i Sprawiedliwości, nowej partii prawicowej, którą współtworzył z bratem Jarosławem, a w 2002 roku wygrał wybory na urząd Prezydenta Warszawy, który pełnił do czasu wyborów prezydenckich. Przysięgę przed Zgromadzeniem Narodowym złożył 23 grudnia 2005 roku. Zaprzysiężony na Prezydenta wyznaczył sobie bardzo konkretne cele. Podstawowy to oczywiście budowa i umacnianie suwerenności państwa i narodu, a zatem działanie w imię polskiej racji stanu. Podstawą rozeznania tejże musiała być analiza polskiej przeszłości w imię zasady, że tylko prawda nas wyzwoli i tylko ona może być trwałym fundamentem wszelkiej polityki zarówno wewnętrznej jak i zagranicznej. Drugim fundamentem stała się solidarność. Solidarność zarówno w relacjach z innymi krajami, jak i w stosunkach między Polakami. W żadnym z tych dwóch wypadków nie było to puste hasło. 12 sierpnia 2008 na wiecu w Tbilisi, w czasie kiedy Rosja zaatakowała Gruzję, mówił w imieniu innych przywódców: Jesteśmy tutaj, żeby wyrazić całkowitą solidarność. Jesteśmy prezydentami pięciu państw: Polski, Ukrainy, Estonii, Łotwy i Litwy. Jesteśmy po to, żeby podjąć walkę. 10 kwietnia 2010 roku Lech Kaczyński zginął w katastrofie smoleńskiej.

7 Maria Kaczyńska, z domu Mackiewicz ( ) Żona Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Pierwsza dama Rzeczypospolitej Polskiej od 23 grudnia 2005 roku do 10 kwietnia Rodzina Mackiewiczów pochodziła z Wileńszczyzny i została mocno doświadczona w czasie II Wojny Światowej: ojciec Pani Marii walczył w Okręgu Wilno Armii Krajowej, a w 1949 roku trafił do więzienia z pięcioletnim wyrokiem za działalność w podziemiu, jeden z jego braci należał do II Korpusu armii gen. Władysława Andersa, zaś drugi był ofiarą zbrodni katyńskiej. Po ukończeniu studiów ekonomicznych Maria Kaczyńska podjęła pracę naukową w Instytucie Morskim w Gdańsku. Lecha Kaczyńskiego poznała w 1976 roku. Dwa lata później pobrali się. Z racji działalności opozycyjnej męża, pozostawała pod nadzorem SB. Po urodzeniu córki Marty w 1980 roku, nie powróciła do pracy zawodowej, zarabiała jako korepetytorka i tłumaczka (znała cztery języki), redagowała też artykuły męża do wydawnictw drugiego obiegu. Jako Pierwsza Dama podjęła szereg działań wspierających instytucje charytatywne oraz ogólnopolskie i światowe akcje dobroczynne (np. w ramach UNICEF czy Światowej Organizacji Zdrowia). Zabierała głos w ważnych debatach społecznych (m.in. podpisała się pod apelem kobiet mediów do parlamentarzystów o pozostawienie bez zmian zapisu konstytucji w dziedzinie ochrony życia). Działała na rzecz profilaktyki zdrowotnej (głównie onkologicznej) kobiet w Polsce i Europie Środkowej. Angażowała się w kwestie poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce oraz zapobiegania krzywdzeniu i wykorzystywaniu dzieci. Bliskie jej były też problemy ochrony środowiska. Marię Kaczyńską doceniono za wrażliwość ponad podziałami (nagroda Super Wiktor 2007 ). Otrzymała też tytuł i statuetkę Człowiek Otwartego Serca, przyznawaną przez Kapitułę Stowarzyszenia Osób i Dzieci Niepełnosprawnych Pomocna Dłoń. W 2008 roku Prezydentową uhonorowano Bursztynową Różą wyróżnieniem przyznawanym w uznaniu za działalność charytatywną pod hasłem Miej serce i patrzaj w serce przeciw obojętności. Poza aktywnością społeczną Maria Kaczyńska wykonywała obowiązki polityczne. Uczestniczyła jako Specjalny Wysłannik Prezydenta RP w wielu uroczystościach międzynarodowych. Zginęła 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem. Została pochowana wraz mężem w bazylice archikatedralnej św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie, w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów na Wawelu. Za wybitne zasługi w służbie państwu i społeczeństwu została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

8 SMOLEŃSK Produkcja: Polska 2015 Reżyseria: Antoni Krauze ( Czarny Czwartek. Janek Wiśniewski padł, Palec Boży, Akwarium ) Scenariusz: Tomasz Łysiak, Antoni Krauze, Maciej Pawlicki, Marcin Wolski Obsada: Lech Łotocki ( Bogowie, Poznań 56, Akcja pod Arsenałem, Kamienie na szaniec ), Beata Fido ( Popiełuszko. Wolność jest w nas, Karol człowiek, który został papieżem ), Ewa Dałkowska ( Body/ciało, Sąsiady, Przedwiośnie ), Jerzy Zelnik ( Chopin. Pragnienie miłości, Faraon ), Anna Samusionek ( Prawo ojca, Egoiści ), Redbad Klynstra ( Trick, Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową, Wojciech Żołądkowicz ( Układ zamknięty, Matka Teresa od kotów ), Andrzej Mastalerz ( Zmruż oczy, Nad życie, Kamienie na szaniec, Obława, Krótki film o zabijaniu ), Aldona Struzik ( Yuma ), Halina Łabonarska ( Człowiek z żelaza, Popiełuszko. Wolność jest w nas ), Dominika Figurska ( Ratownicy, M jak miłość ), Maciej Półtorak ( Czarny Czwartek. Janek Wiśniewski padł, Karol - człowiek, który został papieżem ), Marek Bukowski ( Uwikłanie ), Katarzyna Łaniewska ( Plebania, Kogel-mogel, Przedwiośnie, Pierścionek z orłem w koronie, Przesłuchanie ), Maria Gładkowska ( Chopin. Pragnienie miłości ), Piotr Bajor ( Dom wariatów ), Michał Chorosiński ( Ogniem i mieczem )