Ogólnopolski Raport o Kredytach Mieszkaniowych i Cenach Transakcyjnych Nieruchomoœci. Marzec 2010

Transkrypt

1 Ogólnopolski Raport o Kredytach Mieszkaniowych i Cenach Transakcyjnych Nieruchomoœci Marzec 2010

2 Raport AMRON - SARFiN Spis treœci Raport w liczbach... Wstêp o raporcie... Systemy AMRON i SARFiN... System Analiz i Monitorowania Rynku Nieruchomoœci (AMRON)... System Analiz Rynku Finansowania Nieruchomoœci (SARFIN)... Sytuacja na rynku kredytów mieszkaniowych... Liczba czynnych kredytów mieszkaniowych... Ca³kowity stan zad³u enia z tytu³u kredytów mieszkaniowych.... Liczba i wartoœæ nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych... Œrednia wartoœæ kredytu... Struktura nowo udzielanych kredytów wed³ug wartoœci kredytu... Struktura wskaÿnika LTV... Kredyty mieszkaniowe w najwiêkszych miastach Polski... Waluta kredytu... Okres kredytowania... Jakoœæ sp³acanych kredytów mieszkaniowych... Prognoza na rok Program Rodzina na swoim... Sytuacja na rynku nieruchomoœci... Œrednie ceny transakcyjne mieszkañ Œrednie ceny ofertowe Œrednie ceny transakcyjne ze wzglêdu na wielkoœæ mieszkañ Œrednie ceny transakcyjne w wybranych miastach aglomeracji warszawskiej i œlaskiej... Grunty rolne... Komentarz do Raportu Jacek aszek Prof. SGH A M R O N w w w. a m r o n. p l Strona 1

3 Raport AMRON - SARFiN Raport w liczbach - podsumowanie roku 214 mld to ogólna kwota zad³u enia z tytu³u kredytów mieszkaniowych 1,374 mln to liczba czynnych umów o kredyt mieszkaniowy to liczba nowych umów o kredyt mieszkaniowy w IV kwartale r. 203 tys. to œrednia wartoœæ kredytu mieszkaniowego 371 tys. to œrednia wartoœæ kredytu denominowanego w walucie obcej w r. 72,8 % kredytów mieszkaniowych w r. udzielonych by³o w PLN, dla porównania, w r. by³o to zaledwie 30% 17 % kredytów mieszkaniowych w r. banki udziela³y w CHF, tymczasem w r. by³o to a 68,6% 9,2 % wartoœci nowo udzielonych kredytów w r. to kredyty denominowane w EURO wobec 0,4% w r. 84 % wszystkich kredytów mieszkaniowych udzielonych w r. zosta³o zaci¹gniêtych na okres do 30 lat mld tyle wed³ug szacunków ZBP wyniesie wartoœæ nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych w 2010 roku z³ to œrednia cena metra kwadratowego mieszkania w Warszawie w r z³ œrednia cena hektara gruntu rolnego w r. Polsce Strona 2 A M R O N w w w. a m r o n. p l

4 Raport AMRON - SARFiN Wstêp o raporcie Szanowni Pañstwo, Opublikowany po raz pierwszy przez Zwi¹zek Banków Polskich w listopadzie roku kompleksowy raport na temat rynku kredytowego oraz rynku nieruchomoœci spotka³ siê z zainteresowaniem zarówno uczestników rynku nieruchomoœci, jak i jego analityków i obserwatorów. Tak du y odzew potwierdza zapotrzebowanie na tego typu raporty. Pragnê podziêkowaæ za szereg cennych, zarówno tych pozytywnych, jak i krytycznych uwag, które przewija³y siê w publikacjach oraz na forach internetowych. Mam nadziejê, e autorom niniejszego raportu uda³o siê je w³aœciwie wykorzystaæ. Niniejszy raport stanowi podsumowanie roku opracowane przez Centrum Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomoœciami oraz przez Komitet ds. Finansowania Rynku Nieruchomoœci Zwi¹zku Banków Polskich. Podczas prac nad raportem wykorzystano dane gromadzone w systemach AMRON i SARFIN. Nie ma w¹tpliwoœci, e rok by³ najtrudniejszym rokiem obchodzonego w³aœnie dwudziestolecia transformacji gospodarczej naszego kraju. Globalny kryzys finansowy stanowi³ bardzo du e wyzwanie, zw³aszcza dla sektora bankowego. Z satysfakcj¹ mo emy stwierdziæ, e m³ody polski sektor finansowy podo³a³ temu wyzwaniu, unikaj¹c wielu problemów, które trapi³y œrodowisko bankowe innych krajów Europy. Kryzys finansowy potwierdzi³ dobr¹ kondycjê polskiej gospodarki - Polska jako jedyny kraj w UE nie wpad³a w recesjê. Jak prymusi prezentowaliœmy siê jako jedyny kraj z dodatnim tempem wzrostu PKB. Negatywnych wp³ywów kryzysu nie uda³o siê jednak e unikn¹æ w budownictwie mieszkaniowym. W roku nast¹pi³ spadek wszystkich wskaÿników. Wed³ug GUS, w roku liczba mieszkañ, których budowê rozpoczêto, zmniejszy³a siê o 18 % i wynios³a nieca³e 143 tys. Spadek liczby pozwoleñ na budowê wydanych w roku by³ jeszcze wiêkszy i wyniós³ ponad 22 % - w omawianym okresie wydano prawie 179 tys. pozwoleñ na budowê nowych mieszkañ. Najmniejsze zmiany odnotowano w liczbie oddanych do u ytkowania mieszkañ i domów jednorodzinnych - oddano ich w sumie ponad 160 tys., co stanowi spadek jedynie o 3,1 % w porównaniu z rokiem poprzednim. Wyniki budownictwa mieszkaniowego w roku 2010 bêd¹ w decyduj¹cej mierze zale ne od aktywnoœci sektora bankowego w finansowaniu inwestycji deweloperskich oraz poziomu kredytowania osób fizycznych. W roku banki udzieli³y w sumie prawie 189 tys. kredytów hipotecznych na ³¹czn¹ kwotê 39 mld z³otych. Analizuj¹c wyniki w poszczególnych kwarta³ach mo na dostrzec proces stopniowego dostosowywania siê zarówno banków, jak i potencjalnych kredytobiorców do nowych realiów rynku. Dane pokazuj¹ ca³kowite odwrócenie struktury walutowej udzielonych kredytów - kredyty zaci¹gane w rodzimej walucie w roku stanowi³y ponad 72% wartoœci nowego portfela. Odby³o siê to kosztem kredytów walutowych: udzia³ kredytów we frankach szwajcarskich spad³ z 68,6% do poziomu 17,2% wartoœci nowego portfela. Coraz wiêksz¹ popularnoœci¹ ciesz¹ siê natomiast kredyty w Euro - obecnie ich udzia³ wzrós³ z 0,4% do 9,2% wartoœci kredytów udzielonych w roku. Na poziom akcji kredytowej w roku nale y spojrzeæ ze œwiadomoœci¹ faktu, e - w przeciwieñstwie do kilku lat poprzednich - przedstawia on realn¹ kwotê œrodków kierowanych na inwestycje mieszkaniowe. Zdecydowane zaostrzenie warunków kredytowych wyeliminowa³o bowiem z rynku zjawisko refinansowania "starych" kredytów hipotecznych. Skutkiem o ywienia w drugiej po³owie roku akcji kredytowej by³o obserwowane wyhamowanie relatywnie niedu ego spadku cen transakcyjnych w najwiêkszych aglomeracjach, a w niektórych lokalizacjach wrêcz odwrócenie tendencji spadkowej. Nie powinniœmy jednak spodziewaæ siê ponownego szybkiego wzrostu cen, bior¹c pod uwagê zarówno wystêpuj¹c¹ jeszcze na rynku pierwotnym nadwy kê gotowych mieszkañ, jak równie ujawniaj¹c¹ siê stopniowo ofertê "nieu ywanych" mieszkañ na rynku wtórnym z zasobów inwestycyjnych, jak równie sygnalizowane ju przez deweloperów uruchamianie nowych inwestycji. A M R O N w w w. a m r o n. p l Strona 3

5 Raport AMRON - SARFiN W Raporcie wykorzystano równie dane z BGK, ANR i GUS oraz Narodowego Banku Polskiego, bazuj¹ce na danych PONT Info. Jesteœmy otwarci na wspó³pracê z innymi uczestnikami i obserwatorami rynku mieszkaniowego, wychodzimy bowiem z za³o enia, i przejrzystoœæ i jawnoœæ informacji jest warunkiem niezbêdnym dla prawid³owego funkcjonowania rynku nieruchomoœci oraz kluczowym elementem odbudowy zaufania w relacjach pomiêdzy jego uczestnikami. Wierzymy, e Raport, który wszed³ ju na sta³e do kalendarium publikacji Zwi¹zku Banków Polskich jako raport kwartalny, przyczyni siê do lepszego poznania i zrozumienia mechanizmów dzia³ania rynku nieruchomoœci. Zapraszam Pañstwa do lektury. Bêdziemy zobowi¹zani za wszelkie uwagi i sugestie, które prosimy kierowaæ na adres raport@amron.pl. Jacek Furga Przewodnicz¹cy Komitetu ds. Finansowania Nieruchomoœci Wiceprezes Zarz¹du Centrum Prawa Bankowego i Informacji * Zwi¹zku Banków Polskich Raport zosta³ opracowany w Zwi¹zku Banków Polskich we wspó³pracy z Centrum AMRON, Komitetem ds. Finansowania Nieruchomoœci ZBP, Bankiem Gospodarstwa Krajowego oraz prof. SGH Jackiem aszkiem. Dane oraz komentarze zosta³y przygotowane przez zespo³y AMRON i SARFiN: Jerzego Ptaszyñskiego (jerzy.ptaszynski@amron.pl), Katarzynê Lubaœ (katarzyna.lubas@amron.pl), Micha³a Wydrê (mwydra@zbp.pl) oraz Boles³awa Melucha, dyrektora Departamentu Funduszy Mieszkaniowych w BGK. *Centrum AMRON jest jednostk¹ powo³an¹ do zarz¹dzania Systemem Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomoœciami, dzia³aj¹c¹ w strukturze organizacyjnej Centrum Prawa Bankowego i Informacji Sp. z o.o. Strona 4 A M R O N w w w. a m r o n. p l

6 Raport AMRON - SARFiN Systemy AMRON i SARFIN System Analiz i Monitorowania Rynku Nieruchomoœci (AMRON) Zwi¹zek Banków Polskich od lat zaanga owany jest w tworzenie i promocjê aktywnego wykorzystywania informacji gospodarczej oraz uczestnictwa w systemach wymiany informacji. W ideê tê wpisuje siê równie System AMRON - wystandaryzowana baza danych o cenach i wartoœciach nieruchomoœci wyposa ona w modu³y raportuj¹ce i analityczne. System AMRON umo liwia przeprowadzanie analiz i monitorowanie zjawisk zachodz¹cych na rynku nieruchomoœci, staj¹c siê nieodzownym narzêdziem wspieraj¹cym rozwój i obs³ugê rynku nieruchomoœci. System powsta³ w roku 2004 jako odpowiedÿ œrodowiska bankowego na wymogi nadzoru bankowego zwi¹zane z zarz¹dzaniem ryzykiem kredytowym i monitorowaniem zabezpieczeñ wierzytelnoœci hipotecznych. System AMRON jest jedyn¹ ogólnopolsk¹ baz¹ danych o cenach transakcyjnych nieruchomoœci, w której uczestniczy 30 najwiêkszych polskich banków komercyjnych, a tak e 155 banków spó³dzielczych oraz Narodowy Bank Polski. W lipcu roku do grona bankowych uczestników do³¹czy³o pierwsze towarzystwo ubezpieczeniowe TU EUROPA S.A. W styczniu 2010r. Centrum AMRON rozpoczê³o wspó³pracê ze œrodowiskiem rzeczoznawców maj¹tkowych. Oferujemy: mo liwoœæ tworzenia w³asnej i korzystanie z ogólnopolskiej i ponadsektorowej bazy danych o cenach transakcyjnych i wartoœciach nieruchomoœci, dostêp do funkcjonalnoœci statystycznych i analitycznych Systemu, raporty specjalistyczne, raporty cykliczne, analizy rynkowe na indywidualne zamówienie. Zapraszamy do wspó³pracy wszystkich uczestników rynku obrotu nieruchomoœciami. Naszym celem jest stworzenie kompleksowej bazy danych o rynku nieruchomoœci. Zapewniamy szybki i bezpoœredni dostêp do maksymalnie szerokiego zakresu danych niezbêdnych w toku podejmowania decyzji biznesowych zwi¹zanych z nieruchomoœciami oraz ocen¹ ryzyka zwi¹zanego z tymi decyzjami. Zapraszamy do wspó³pracy na rzecz przejrzystoœci informacji o rynku nieruchomoœci. Kontakt: Centrum AMRON Ul. Jana Paw³a II Warszawa Tel.: (22) info@amron.pl A M R O N w w w. a m r o n. p l Strona 5

7 Raport AMRON - SARFiN System Analiz Rynku Finansowania Nieruchomoœci (SARFiN) Banki, wykorzystuj¹c forum Zwi¹zku Banków Polskich do wymiany informacji o liczbie i wielkoœci udzielonych kredytów mieszkaniowych dla celów biznesowych, przyjê³y zasadê udostêpnienia i dzielenia siê tymi danymi w okresach miesiêcznych. W zamian za w³asny wk³ad informacyjny ka dy Bank uczestnicz¹cy w Systemie zyskuje mo liwoœæ oceny wielkoœci i dynamiki rynku oraz w³asnej na nim pozycji na zasadzie wzajemnoœci. Informacje generowane w systemie s¹ odzwierciedleniem 95% rynku kredytów dla klientów indywidualnych oraz 60% rynku klientów instytucjonalnych. W roku podjêto dzia³ania zmierzaj¹ce do wzbogacenia danych o dodatkowe informacje odnosz¹ce siê do kategorii remont, kredytów indeksowanych w walutach obcych, kana³ów dystrybucji, rodzajów nieruchomoœci, przekrojowych informacji o poziomie LTV, sprzeda y regionalnej wed³ug miejsca zamieszkania, œrednich dochodów ludnoœci dla regionów, wspó³czynników zad³u enia do dochodów z podzia³em przekrojowym wed³ug okresu kredytowania, a tak e z uwzglêdnieniem struktury portfela wed³ug wskaÿników PD i LGD oraz kredytów nieregularnych. W ramach SARFiN opracowywane s¹ tak e nowe propozycje us³ug dla Banków i ich klientów: budowa indeksu dostêpnoœci kredytowej, ocena i szacowanie potencja³u rynku kredytowania nieruchomoœci oraz tworzenie tzw. map ryzyka dla poszczególnych regionów. SARFiN stanowi dla Banków dodatkowe Ÿród³o informacji, dziêki któremu mo liwa jest weryfikacja tendencji na rynku finansowania nieruchomoœci. Obecnie w Systemie uczestnicz¹ 24 Banki. Kontakt: Micha³ Wydra Zwi¹zek Banków Polskich, Komitet ds. Finansowania Nieruchomoœci Ul. Kruczkowskiego Warszawa Tel.: (22) mwydra@zbp.pl Strona 6 A M R O N w w w. a m r o n. p l

8 Raport AMRON - SARFiN Sytuacja na rynku kredytów mieszkaniowych Mijaj¹cy rok by³ czasem, w którym rynek finansowania nieruchomoœci pozytywnie przeszed³ test wiarygodnoœci w okresie spowolnienia gospodarczego. Chocia akcja kredytowa banków zmniejszy³a siê do poziomu z 2006 r. o ok. 30%, konsekwentnie przez ca³y r. ros³a sprzeda udzielanych kredytów mieszkaniowych. Wprowadzono wiele ograniczeñ w dostêpie do kredytu (podwy szone mar e, wy sze wymogi przy uzyskaniu zdolnoœci kredytowej, dodatkowe zabezpieczenia). Warty podkreœlenia jest tak e fakt, e pomimo doœæ niekorzystnych warunków, w jakich znalaz³a siê Polska gospodarka, sp³acalnoœæ portfela kredytów mieszkaniowych na tle innych linii biznesu bankowego nie pogorszy³a siê istotnie, o czym szerzej w dalszej czêœci raportu. W ci¹gu ca³ego r. banki stopniowo odbudowywa³y poziom akcji kredytowej, co wynika³o m.in. z coraz powszechniej uwzglêdnianego w ofertach banków programu rz¹dowego "Rodzina na swoim" (w ramach którego jest realizowane œrednio ok. 15 % akcji kredytowej banków) i co przyczyni³o siê do stabilizacji cen mieszkañ na rynku. Stosunkowo dobre wyniki w segmencie kredytów mieszkaniowych sektor bankowy w Polsce zawdziêcza powszechnie wykorzystywanym rozwi¹zaniom s³u ¹cym ocenie ryzyka kredytowego klientów banków, takich jak np. coraz szersze stosowanie instrumentów, do których zaliczyæ trzeba scoring kredytowy klienta, monitoring zobowi¹zañ klienta poprzez Biuro Informacji Kredytowej i Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor oraz wdra anie nowych technik zabezpieczaj¹cych przed ryzykiem braku sp³aty kredytu tj. jak ubezpieczenia (na wypadek utraty pracy, brakuj¹cego wk³adu w³asnego, przejœciowego do czasu wpisu hipoteki). Te instrumenty przyczyni³y siê do wzrostu stabilnoœci i bezpieczeñstwa na rynku. Szacuje siê, e same ubezpieczenia kredytów mieszkaniowych obejmuj¹ zakresem ochrony ok. 30% portfela finansuj¹cego rynek nieruchomoœci. Bezpieczeñstwo na rynku nieruchomoœci zapewnione by³o tak e dziêki regulacjom nadzorczym, takim jak Rekomendacja S, nak³adaj¹ca wy sze wymogi kapita³owe na kredyty denominowane w walutach obcych oraz sygnalizowane przez UKNF przygotowania do wdro enia nowych standardów jakie niesie ze sob¹ projekt nowej Rekomendacji T. Ponadto w celu zabezpieczenia interesów kredytobiorców w lipcu r. rz¹d uchwali³ specjaln¹ ustawê zak³adaj¹c¹ pomoc osobom bezrobotnym sp³acaj¹cym kredyty mieszkaniowe w formie dop³at do sp³acanych rat kredytów. Zak³ada³a ona, e z pomocy Pañstwa korzystaæ bêdzie ok. 40 tys. gospodarstw domowych. Na koniec grudnia r. w ramach przewidzianej ustaw¹ pomocy, na wniosek 2488 gospodarstw wyp³acono ³¹czn¹ kwotê 1,8 mln z³. Ocena dotychczasowej sytuacji pozwala przypuszczaæ, e jakoœæ portfela kredytów mieszkaniowych nie bêdzie siê istotnie pogarszaæ. Odbudowa akcji kredytowej banków w r. spowodowana by³a tak e zmian¹ polityki kredytowej w zakresie zwiêkszania udzia³u kredytów w walucie krajowej, co w g³ównej mierze wynika³o ze znacz¹cego ograniczenia dostêpnoœci i wzrostu ceny walut na rynku miêdzybankowym (zw³aszcza w CHF). Jeszcze w III kw. ponad po³owa kredytów udzielana by³a we frankach szwajcarskich, obecnie natomiast, 70% akcji kredytowej banków realizowana jest w walucie krajowej. Wydaje siê, e osi¹gniecie tak du ej dynamiki i wzrostu akcji kredytowej, jaka mia³a miejsce w latach poprzednich, jest raczej ma³o prawdopodobne. Zak³ada siê jej stopniowy wzrost w granicach 10-15% w ci¹gu najbli szych kilku lat. A M R O N w w w. a m r o n. p l Strona 7

9 Raport AMRON - SARFiN Warto przy tym pamiêtaæ, e rynek kredytów mieszkaniowych dla klientów indywidualnych nie wyczerpa³ swoich mo liwoœci. Wed³ug ró nych Ÿróde³ szacowany niedobór nowych mieszkañ siêga 1,5-3 mln. Potencja³ rynku w Polsce mierzony portfelem finansuj¹cym rynek kredytów mieszkaniowych w relacji do PKB jest nadal ogromny. W r. udzia³ zad³u enia z tytu³u kredytów mieszkaniowych do PKB wynosi³ 16.6% (w r. 15.6%, w 2007 r. 9,93%). W krajach Unii œredni wskaÿnik wynosi ok. 50%, a s¹ kraje gdzie przekracza on 100%. W œwietle powy szych porównañ w ocenie zachodnich ekspertów z Europejskiej Federacji Hipotecznej, którzy byli goœæmi VI Kongresu Finansowania Nieruchomoœci Mieszkaniowych w Krajach Europy Œrodkowo-Wschodniej, rynek kredytów hipotecznych w Polsce pozostaje rynkiem bardzo dynamicznym, ale ci¹gle ma³ym pod wzglêdem wielkoœci w relacji do PKB w zestawieniu z innymi krajami starej Unii, gdzie rynki s¹ bardziej rozwiniête. Dane z krajów UE pokazuj¹, e sektor bankowy odgrywa du ¹ rolê we wspieraniu rozwoju rynku nieruchomoœci i analogicznie - w Polsce jego udzia³ w rozwoju rynku równie mo e byæ znacz¹cy. Bior¹c pod uwagê obecne zaanga owanie sektora bankowego w finansowanie budownictwa Polsce, które wynosi ponad 214 mld z³. przy zachowaniu wzrostu rynku na poziomie 10-15% rocznie, osi¹gniêcie w perspektywie najbli szych lat stanu zad³u enia w wysokoœci mld z³ jest mo liwe. Tak wysoki poziom zad³u enia oznacza³by ponad 30-40% udzia³ w PKB. Zaœ liczba aktywnie obs³ugiwanych umów kredytowych przy takich za³o eniach mog³aby wzrosn¹æ do ok. 2-3 mln. U³atwienie wiêkszej liczbie rodzin dostêpu do mieszkañ i kredytów w dalszym ci¹gu jest realne. Wymagaæ to bêdzie w g³ównej mierze usuniêcia wielu barier i zwiêkszenia m.in. bezpieczeñstwa na rynku transakcji deweloperskich, na którym w dalszym ci¹gu nie ma regulacji w postaci rachunków powierniczych zabezpieczaj¹cych wk³ady osób zamierzaj¹cych kupiæ mieszkanie. Id¹c w kierunku zwiêkszenia bezpieczeñstwa i stabilnoœci rynku przedstawiciele banków, analizuj¹c tendencje w r., uznali za istotne wydanie rekomendacji dotycz¹cych dzia³añ niezbêdnych dla poprawy sytuacji w obszarze budownictwa mieszkaniowego. Rekomendacje te odnosz¹ siê do trzech kluczowych obszarów: 1. wzmocnienia roli i aktywnoœci Pañstwa we wspieraniu budownictwa mieszkaniowego; 2. zapewnienia d³ugoterminowego refinansowania dla kredytów hipotecznych; 3. odbudowy wzajemnego zaufania uczestników ryku obrotu nieruchomoœciami dla bezpieczeñstwa obrotu nieruchomoœciami i jego finansowania. Strona 8 A M R O N w w w. a m r o n. p l

10 Raport AMRON - SARFiN Liczba czynnych kredytów mieszkaniowych Tabela 1. Liczba czynnych umów o kredyt mieszkaniowy Rok Kredyty mieszkaniowe - liczba czynnych umów Wykres 1. Liczba czynnych umów o kredyt mieszkaniowy Ca³kowity stan zad³u enia z tytu³u kredytów mieszkaniowych Tabela 2. Stan zad³u enia z tytu³u kredytów mieszkaniowych Rok , NBP Stan zad³u enia w miliardach z³otych 20,030 29,576 35,807 50,425 77, , , ,892 Na koniec r. stan zad³u enia z tytu³u udzielonych kredytów mieszkaniowych wynosi³ 214 mld z³. IV kwarta³ r. to wzrost rzêdu 5,4 mld z³ w porównaniu z koñcem wrzeœnia r. Koniec minionego roku pokazuje znaczny spadek dynamiki wzrostu zad³u enia. O ile w roku jego poziom wzrós³ o ok. 65% w stosunku do roku poprzedniego, w roku analogiczny wzrost to zaledwie 11,6%. Najwiêkszy wzrost odnotowano w okresie , na który przypada³a najwiêksza ekspansja kredytowa banków. Warto przy tym pamiêtaæ, e ponad po³owa obecnego stanu zad³u enia to kredyty w walutach obcych, które na koniec grudnia wynosi³y 139 mld z³ i co stanowi³o a 65% udzia³. W r. odnotowano wzrost udzia³u kredytów w walucie krajowej. W r. stanowi³y one 31% ca³kowitego stanu zad³u enia z tytu³u kredytów mieszkaniowych, natomiast na koniec r. udzia³ ten wzrós³ o 4 punkty procentowe. Wykres 2. Ca³kowity stan zad³u enia z tytu³u kredytów mieszkaniowych 192, , ,840 77,706 20,030 29,576 35,807 50, , NBP A M R O N w w w. a m r o n. p l Strona 9

11 Raport AMRON - SARFiN Liczba i wartoœæ nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych Tabela 3. Wartoœæ i liczba nowo podpisanych umów o kredyt mieszkaniowy Okresy I kwarta³ II kwarta³ III kwarta³ IV kwarta³ I kwarta³ II kwarta³ III kwarta³ IV kwarta³ Wartoœæ w mld PLN 12,089 16,369 16,803 11,867 7,609 9,376 10,945 10,804 Liczba Wykres 3a. Liczba nowo podpisanych umów o kredyt kwartalnie I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw Po znacz¹cym ograniczeniu akcji kredytowej banków w IV kwartale r. od pocz¹tku r. sektor bankowy stopniowo odbudowywa³ poziom udzielanych kredytów. O ile w I kwartale udzielono 37 tys. kredytów mieszkaniowych, w IV kwartale r. by³o to ju 52 tys. Nieznaczny spadek akcji kredytowej w ostatnich miesi¹cach r. w stosunku do III kwarta³u spowodowany by³ sezonowoœci¹ rynku i brakiem impulsu zachêcaj¹cego potencjalnych kredytobiorców do zad³u ania siê. W poprzednich latach takim czynnikiem by³y zwykle zapowiedzi np. o zakoñczeniu obowi¹zywania ulg podatkowych na budownictwo mieszkaniowe. W roku powszechnie oczekiwano du ego spadku cen mieszkañ, który w koñcu nie nast¹pi³. Wykres 3b. Wartoœæ nowo podpisanych umów w mld z³otych - kwartalnie ,089 I kw 16,370 16,804 II kw III kw 11,867 IV kw 7,610 I kw 9,376 II kw 10,946 III kw 10,804 IV kw Wzrost wartoœci nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych w r. by³ œciœle zwi¹zany z ich liczb¹. Ograniczenie akcji kredytowej banków pod koniec skutkowa³o obni eniem wysokoœci umów kredytowych. Zaostrzenie kryteriów udzielanych kredytów spowodowa³o, e osoby lub rodziny, które jeszcze w r. mog³y liczyæ na wiêksze kwotowo kredyty, w r. zmuszone by³y zweryfikowaæ swoje plany i zamiast myœleæ o zakupie mieszkañ o wiêkszej powierzchni musia³y ograniczyæ siê ze swoimi wydatkami. Ograniczenie to nie dotyczy³o wszystkich aplikuj¹cych o kredyty, niemniej dotknê³o du ¹ czêœæ wnioskuj¹cych. Przyczyn¹ takiego stanu rzeczy by³y limity rz¹dowego programu "Rodzina na swoim", w ramach którego obowi¹zywa³y œcis³e zapisy dotycz¹ce dop³at powierzchniowych, które faworyzowa³y mieszkania o powierzchni do 50 m2 i to poza centrami du ych miast. Strona 10 A M R O N w w w. a m r o n. p l

12 Raport AMRON - SARFiN Wykres 4. Wartoœæ i liczba umów o kredyt mieszkaniowy rocznie Podsumowanie ostatnich lat Wartoœæ w mld PLN Liczba Wykres 4b. Wartoœæ nowo podpisanych umów o kredyt rocznie Wykres 4a. Liczba nowo podpisanych umów o kredyt rocznie ,129 38,592 Œrednia wartoœæ kredytu Tabela 5. Œrednia wartoœæ udzielonego kredytu ogó³em i w podziale na waluty Rok Œrednia wartoœæ udzielonego kredytu ogó³em Œrednia wartoœæ kredytu denominowanego w walutach obcych Œrednia wartoœæ kredytu w PLN Wykres 5. Œrednia wartoœæ udzielonego kredytu ogó³em i w podziale na waluty Œrednia wartoœæ udzielonego kredytu ogó³em Œrednia wartoœæ kredytu w walutach obcych Œrednia wartoœæ kredytu w PLN Tak jak w latach poprzednich, w dalszym ci¹gu mo na zaobserwowaæ wzrost œredniej wartoœci udzielanego kredytu. W 2002 r. wynosi³a ona oko³o 60 tys. z³otych, a pod koniec r. przekroczy³a ju 200 tys. z³. Pomimo ograniczenia akcji kredytowej zarówno pod wzglêdem wartoœci jak i liczby kredytów w r. osoby ubiegaj¹ce siê o kredyt denominowany w walutach obcych otrzymywa³y najwiêksze kwotowo kredyty. Ich œrednia wartoœæ na koniec r. wynosi³a 371 tys. z³, podczas gdy w walucie krajowej œrednia wartoœæ kredytu wynosi³a 185 tys. z³. Warto przy tym pamiêtaæ, e pomimo tak wysokich wartoœci, kredyty denominowane w walutach obcych by³y trudniej dostêpne z uwagi na koniecznoœæ posiadania wy szej o 20% zdolnoœci kredytowej klientów banków, ni w przypadku kredytów z³otówkowych. Dodatkowym czynnikiem utrudniaj¹cym dostêpnoœæ kredytów denominowanych by³a równie wy sza mar a ni w przypadku kredytów w PLN. A M R O N w w w. a m r o n. p l Strona 11

13 Raport AMRON - SARFiN Struktura nowo udzielonych kredytów wg wartoœci kredytu Tabela 6. Struktura nowo udzielanych kredytów wed³ug wartoœci kredytu. do 100 tys. z³ 27,31% od 100 do 200 tys. z³ 32,99% od 200 do 300 tys. z³ 18,00% od 300 do 400 tys. z³ 9,61% od 400 do 500 tys. z³ 4,66% od 500 tys. do 1 mln z³ 5,81% od 1 mln z³ 1,63% Struktura nowo udzielonych kredytów wed³ug wysokoœci kredytui I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw 21,77% 33,31% 19,98% 10,89% 5,71% 6,80% 1,53% 21,22% 32,34% 20,12% 11,14% 5,89% 7,53% 1,76% 25,75% 29,63% 17,35% 10,61% 6,08% 8,82% 1,77% 24,01% 32,07% 18,86% 10,56% 5,59% 7,24% 1,67% 26,05% 27,90% 17,97% 10,01% 5,73% 9,93% 2,41% 24,91% 32,27% 18,53% 10,87% 5,31% 6,56% 1,56% 25,21% 32,22% 18,21% 10,80% 5,31% 6,72% 1,52% 29,20% 33,15% 15,75% 9,50% 4,55% 6,47% 1,37% 26,34% 31,39% 17,62% 10,30% 5,23% 7,42% 1,71% Wykres 6a. Struktura nowo udzielonych kredytów wed³ug wartoœci kredytu - kwartalnie 35% 30% 25% 20% 15% 10% do 100 tys. od tys. od tys. od tys. od tys. od tys. od 1 mln. 5% 0% I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw VI kw 35% 30% 25% 20% 15% 10% Wykres 6b. Struktura nowo udzielonych kredytów wed³ug wartoœci kredytu - rocznie 5% 0% Najwiêksz¹ popularnoœci¹ w ostatnim czasie cieszy³y siê kredyty udzielane w wysokoœci do 200 tys. z³., które stanowi³y ponad 60% nowo udzielanych kredytów na cel mieszkaniowy w IV kwartale r. W tym obszarze banki tylko nieznacznie zmienia³y swoj¹ politykê kredytow¹, natomiast pewne ograniczenie ich zaanga owania widoczne jest w segmencie kredytów mieszkaniowych o wartoœci od 200 do 500 tys. z³. Istotny jest wzrost liczby kredytów z przedzia³u tys. z³ od I kw. wobec gwa³townego spadku pod koniec r. Wp³yw na to mia³ m.in. du y wzrost udzia³u kredytów w ramach programu "Rodzina na Swoim". Ich udzia³ w wartoœci nowo udzielonych kredytów w r. wzrós³ do poziomu 15%, podczas gdy w koñcu roku wynosi³ 2,25%. Strona 12 A M R O N w w w. a m r o n. p l

14 Raport AMRON - SARFiN Struktura wskaÿnika LTV Tabela 7. Struktura WskaŸnika LTV dla nowo udzielonych kredytów Œrednie LTV dla nowo udzielonych kredytów I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw do 30% od 30 do 50% od 50 do 80% od 80% 8,18% 28,40% 32,30% 31,12% 5,97% 14,35% 45,44% 34,23% 8,86% 19,80% 34,96% 36,38% 8,30% 17,81% 46,34% 27,55% 7,83% 20,09% 39,76% 32,32% 10,08% 21,36% 44,38% 24,17% 9,23% 18,62% 47,50% 24,66% 7,73% 15,74% 50,98% 25,55% 7,74% 17,35% 44,30% 30,60% 9,26% 19,56% 45,19% 25,98% Wykres 7a. Struktura WskaŸnika LTV dla nowo udzielonych kredytów - kwartalnie 50% do 30% 45% od 30 do 50% 40% 35% 30% od 50 do 80% od 80% 25% 20% 15% 10% 5% 0% I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw Wykres 7b. Struktura WskaŸnika LTV dla nowo udzielonych kredytów - rocznie 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% do 30% od 30 do 50% od 50 do 80% od 80% W r. zmala³ udzia³ kredytów udzielanych z wysokim wskaÿnikiem LTV -powy ej 80%, w stosunku do roku (odpowiednio 26,63% w r. w porównaniu do 32,32% w r. ) Zdecydowana wiêkszoœæ kredytów by³a i nadal jest udzielana w przedziale miêdzy 50 a 80% LTV. Na koniec ich udzia³ stanowi³ 39,76%, a w ca³ym r. 45,83%. Zmniejszenie udzia³u kredytów ze wskaÿnikiem LTV powy ej 80% œwiadczy³o o zaostrzeniu kryteriów kredytowych, co w pewnym stopniu musia³o wp³yn¹æ na ograniczenie dostêpnoœci kredytów o wysokiej wartoœci. Zwiêkszenie udzia³u tego wskaÿnika w IV kw. (wzrost ponad 5 punktów procentowych w porównaniu z III kwarta³em r.) sygnalizuje zmianê polityki kredytowej banków oraz mo liwe o ywienie na rynku mieszkaniowym i wychodzenie ze spowolnienia, z jakim rynek mia³ do czynienia od IV kwarta³u r. Ocenia siê, e udzia³ kredytów, dla których wskaÿnik LTV wynosi wiêcej ni 80% bêdzie ulegaæ stopniowemu zwiêkszaniu. A M R O N w w w. a m r o n. p l Strona 13

15 Raport AMRON - SARFiN Kredyty mieszkaniowe w najwiêkszych miastach w Polsce Tabela 8. Wartoœæ nowo udzielonych kredytów w najwiêkszych miastach IV kw III kw II kw I kw IV kw III kw II kw I kw Wroc³aw 8,3% 7,7% 8,1% 8,5% 9,3% 8,2% 9,2% 8,4% 7,5% 7,6% ódÿ 4,2% 4,0% 4,3% 4,2% 4,4% 4,1% 4,4% 4,0% 4,0% 4,3% Kraków 7,0% 6,6% 7,1% 7,1% 7,2% 6,3% 7,3% 6,0% 5,9% 6,3% Warszawa 30,1% 29,7% 28,9% 29,4% 34,1% 32,2% 35,2% 32,0% 30,8% 31,6% Trójmiasto 7,7% 6,9% 7,5% 7,8% 9,5% 9,4% 9,5% 9,7% 9,4% 8,8% Poznañ 6,6% 5,8% 6,4% 7,0% 7,8% 7,2% 7,5% 7,7% 6,4% 7,2% Bia³ystok 0,7% 0,9% 0,6% 0,7% 0,5% 0,8% 0,6% 0,9% 0,9% 0,8% Szczecin 4,2% 4,1% 3,9% 4,7% 4,3% 4,7% 3,9% 5,0% 4,6% 4,8% Aglomer. Œl¹ska 6,3% 7,1% 6,4% 6,7% 3,5% 5,3% 4,6% 5,8% 5,0% 5,6% Pozosta³e 25,0% 27,2% 26,8% 23,9% 19,4% 21,8% 18,0% 20,4% 25,6% 23,1% Wykres 8a. Wartoœæ nowo udzielonych kredytów wed³ug najwiêkszych miastach w Polsce - kwartalnie 100% 90% Wroc³aw 80% ódÿ 70% Kraków 60% Warszawa 50% Trójmiasto 40% Poznañ 30% Bia³ystok 20% Szczecin 10% Aglomeracja Œl¹ska 0% Pozosta³e I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw Wykres 8b. Wartoœæ nowo udzielonych kredytów wed³ug najwiêkszych miastach - rocznie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Wroc³aw ódÿ Kraków Warszawa Trójmiasto Poznañ Bia³ystok Szczecin Aglomeracja Œl¹ska Pozosta³e Akcja kredytowa banków koncentruje siê w najwiêkszych miastach Polski. ¹cznie w roku na te miasta przypad³o ok. 80% udzielonych kredytów. Udzia³ Warszawy to 30%, Wroc³awia 8%, Krakowa 7%, Poznania 6,6%, Aglomeracji Œl¹skiej 6,2%, odzi 4,2 %, Szczecin 4,22%. W wielu miastach odnotowany zosta³ jednak spadek w udziale nowo udzielanych kredytów mieszkaniowych. Wyj¹tek stanowi³y Kraków, ódÿ, Wroc³aw i Aglomeracja Œl¹ska, gdzie udzia³ nowych kredytów wzrós³ odpowiednio o 11,56%, 2,48%, 1,35% i 16,99%. Tak jak w poprzednich kwarta³ach r. du y wzrost nast¹pi³ wœród pozosta³ych miejscowoœci, gdzie udzia³ nowo udzielonych kredytów w ca³ym r. wyniós³ 21,81%, a w r. przekroczy³ 24,99%. Jedn¹ z przyczyn wzrostu finansowania kredytowego w mniejszych miejscowoœciach jest preferowanie rz¹dowych dop³at w ramach programu "Rodzina na swoim". Z uwagi na ograniczenia powierzchniowe i cenowe najbardziej op³aca siê kupowaæ mieszkania w pobli u du ych miast lub na ich obrze ach. Strona 14 A M R O N w w w. a m r o n. p l

16 Raport AMRON - SARFiN Waluta kredytu Tabela 9. Struktura walutowa wartoœci nowo udzielanych kredytów I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw PLN 40,2% 24,9% 20,1% 42,5% 30,0% 63,0% 70,0% 76,9% 77,4% 72,8% CHF 59,0% 74,1% 78,1% 55,4% 68,6% 31,0% 24,3% 11,3% 8,1% 17,2% EUR 0,7% 0,4% 0,5% 0,0% 0,4% 3,8% 4,9% 11,5% 14,0% 9,2% W tabeli uwzglêdniono g³ówne waluty, w których denominowane s¹ udzielane przez banki kredyty mieszkaniowe Wykres 9a. Struktura walutowa wartoœci nowo udzielanych kredytów - kwartalnie 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw PLN CHF EUR IV kw Wykres 9b. Struktura walutowa wartoœci nowo udzielanych kredytów - rocznie 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% PLN CHF EUR Dane za ostatnie dwa lata pokazuj¹, e w odró nieniu od r. w r. najwiêcej kredytów udzielano w walucie krajowej. W r. kredyty w walucie obcej stanowi³y ponad 70% nowoudzielanych kredytów a w r. kredyty w walucie krajowej prawie 73%. W r. coraz wiêksza popularnoœci¹ ciesz¹ siê kredyty w Euro. Ich udzia³ w akcji kredytowej banków przekroczy³ nieznacznie wartoœæ najpopularniejszych przez lata kredytów we frankach szwajcarskich w IV kw.. W ca³ym r. udzia³ CHF wyniós³ 17,17% a Euro 9,20%. Okres kredytowania Tabela 10. Struktura nowo udzielanych kredytów ze wzgledu na okresy kredytowania Struktura nowo udzielanych kredytów ze wzglêdu na okresy kredytowania I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw do 30 lat od 30 do 40 lat od 40 do 50 lat od 50 lat 84,8% 8,5% 6,7% 0,0% 75,8% 17,0% 6,3% 1,0% 78,0% 15,3% 5,6% 1,2% 89,3% 8,0% 1,4% 1,3% 82,0% 12,2% 5,0% 0,9% 85,2% 7,6% 0,5% 6,8% 79,3% 13,1% 3,8% 3,8% 86,7% 11,1% 1,2% 1,0% 86,4% 11,7% 1,1% 0,8% 84,4% 10,9% 1,6% 3,1% Wykres 10a. Struktura udzielonych kredytów ze wzglêdu na okres kredytowania - kwartalnie 100% od 50 lat 90% 80% 70% 60% od 40 do 50 lat od 30 do 40 lat do 30 lat 50% 40% 30% 20% 10% 0% I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw A M R O N w w w. a m r o n. p l Strona 15

17 Raport AMRON - SARFiN 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Wykres 10b. Struktura nowo udzielonych kredytów ze wzglêdu na okres kredytowania - rocznie 0% Kredyty mieszkaniowe udzielane s¹ najczêœciej na okres do 30 lat. Stanowi¹ one ponad 80% ogó³u udzielonych kredytów, a w ci¹gu ostatnich dwóch lat ich udzia³ dodatkowo wzrós³. O ile w r. stanowi³y one nieca³e 82% to ju w r. ich udzia³ w akcji kredytowej wzrós³ do 84%. Kredyty o okresie d³u szym ni 30 lat udzielane by³y i nadal s¹ w bardzo w¹skim zakresie. Na drugiej pozycji znalaz³y siê kredyty w przedziale miêdzy 30 a 40 lat. W r. ich udzia³ wynosi³ 12,16% a w zmniejszy³ siê do 10.87%. W okresie - stopniowo wzrasta³ udzia³ kredytów powy ej 50 lat, który w I kw. wynosi³ prawie 7% jednak w kolejnych kwarta³ach obserwowaliœmy jego spadek. od 50 lat od 40 do 50 lat od 30 do 40 lat do 30 lat Jakoœæ sp³acanych kredytów mieszkaniowych Z ostatnich dostêpnych danych opublikowanych przez Urz¹d Komisji Nadzoru Finansowego na koniec wrzeœnia wynika, e jakoœæ sp³acanych kredytów mieszkaniowych jest najlepsza poœród innych linii biznesu bankowego (karty kredytowe, kredyty konsumenckie, kredyty dla MSP ). Na koniec wrzeœnia r. wskaÿnik niesp³acanych kredytów mieszkaniowych wynosi³ 1,4%, osi¹gaj¹c poziom zbli ony do analogicznego okresu w roku 2007 i wy szy o 0,4 punktu procentowego w porównaniu z III kwarta³em w roku. Badaj¹c strukturê walutow¹ kredytów niesp³acanych widzimy, e najwiêkszy udzia³ we wskaÿniku maj¹ kredyty udzielone w PLN. W roku kredyty zagro one stanowi³y 2,4% ca³ego portfela kredytów mieszkaniowych udzielonych w rodzimej walucie. Nieco lepiej prezentuje siê sp³acalnoœæ kredytów denominowanych. WskaŸnik dla tego rodzaju kredytów na koniec III kwarta³u jest bliski poziomowi z analogicznego okresu 2007 roku i osi¹ga 0,9%. Warto zwróciæ uwagê na sp³acalnoœæ kredytów mieszkaniowych w horyzoncie minionych dwóch lat. O ile sp³acalnoœæ w kredytów w poprawi³a siê w stosunku do roku 2007, w roku obserwujemy jej niewielkie pogorszenie. Pomimo wysokiej jakoœci portfela kredytów mieszkaniowych nale y mieæ na uwadze, e wiêkszoœæ z tych kredytów to kredyty o nadal bardzo krótkiej historii. Na kredyty uruchomione w latach przypada blisko 70% ca³kowitego zad³u enia z tytu³u kredytów mieszkaniowych. Co wiêcej, kredytów tych udzielono w wyj¹tkowo korzystnych warunkach makroekonomicznych, tj. m.in. przy szybko rosn¹cych p³acach, rekordowo niskich stopach procentowych, aprecjacji z³otego oraz rosn¹cych cenach na rynku nieruchomoœci. Analizuj¹c dane dotycz¹ce jakoœci portfela kredytów hipotecznych nale y pamiêtaæ, e niedotrzymanie warunków kredytowych wystêpuje z regu³y nie wczeœniej ni po 2-3 latach od udzielenia kredytu. Zatem, przy tak m³odym i dynamicznie rosn¹cym portfelu, liczby kredytów nieregularnych nie powinno odnosiæ siê do aktualnej liczby czynnych umów kredytowych, ale powinna ona odnosiæ siê do poziomu kredytów z 2-3 lat wstecz. Tym samym bêdzie to bardziej wiarygodna informacja o jakoœci portfela. Nale y te uwzglêdniaæ dynamikê przyrostu liczby udzielonych kredytów. Wyliczanie wspó³czynnika kredytów zagro onych powinno uwzglêdniaæ specyfikê rynku, gdy dopiero wtedy bêdzie to istotna wskazówka o jakoœci portfela kredytowego. Je eli zatem porównamy wartoœæ kredytów nieregularnych na koniec 2007 roku (1.36 mld. z³.) do wartoœci portfela kredytów hipotecznych na koniec 2005 roku (50.66 mld. z³), to otrzymamy wspó³czynnik 2.69%. Analogicznie rok (1,954 mld z³) w zestawieniu z 2006 (77,7 mld z³), to otrzymamy wspó³czynnik 2,51%. I na koniec roku (3,002 mld z³), w zestawieniu z 2007 (116 mld z³) szacowany przez nas wskaÿnik powinien wynieœæ ok. 2,57%. Strona 16 A M R O N w w w. a m r o n. p l

18 Raport AMRON - SARFiN Wydaje siê, e przyczyn¹ takiego wyniku s¹ przeprowadzane przez banki monitoring sp³at kredytu i pomoc udzielana kredytobiorcy w przypadku pojawienia siê problemów w postaci restrukturyzacji zad³u enia (np. wyd³u enie okresu sp³aty kredytu, czasowe zawieszenie rat). Warto wspomnieæ, e od lipca wesz³a w ycie ustawa która przez dwa lata ma pomagaæ osobom zarejestrowanym jako bezrobotne, a które sp³acaj¹ kredyty mieszkaniowe. Istot¹ ustawy jest zapewnienie takim osobom maksymalnych dop³at z bud etu do rat kapita³owo odsetkowych nieprzekraczaj¹cych 1200 z³ miesiêcznie. Po wykorzystaniu pomocy, beneficjenci maja j¹ zwróciæ od bud etu w ci¹gu 8 lat. Jej oddzia³ywanie na rynek obecnie jest raczej niewielkie. Wiêksze znaczenie maj¹ ubezpieczenia, które w razie problemów ze sp³at¹ kredytów uruchamiane s¹ w postaci odszkodowañ. Tabela 11. Kredyty mieszkaniowe - udzia³ kredytów zagro onych w kredytach mieszkaniowych ogó³em ogó³em z³otowe walutowe ród³o: UKNF 09/2007 1,3% 1,9% 0,8% 09/ 09/ 1,0% 1,8% 0,5% 1,4% 2,4% 0,9% Wykres 11. Kredyty mieszkaniowe - udzia³ kredytów zagro onych w kredytach mieszkaniowych ogó³em 4% ogó³em z³otowe walutowe 3% 2% 1% 0% 09/2007 ród³o: UKNF 09/ 09/ Prognozy na 2010 rok Bior¹c pod uwagê dobr¹ sp³acalnoœæ kredytów mieszkaniowych oraz utrzymuj¹cy siê znacz¹cy popyt na mieszkania i domy jednorodzinne oczekujemy dalszego wzrostu akcji kredytowej banków. Oceniaj¹c tendencje, jakie panowa³y w zesz³ym roku (ceny mieszkañ stabilizuj¹ siê, zapowiedÿ wdro enia w 2010 r. Rekomendacji T, rosn¹ce zad³u enie gospodarstw domowych g³ównie w walucie krajowej i EURO) Zwi¹zek Banków Polskich szacuje, e wzrost powinien byæ nie wiêkszy ni 15% w porównaniu do r. Wartoœæ nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych w 2010 r. powinna znaleÿæ siê w przedziale mld z³. Osi¹gniêciu tej prognozy sprzyjaæ powinno dalsze upowszechnianie siê rz¹dowego programu "Rodzina na Swoim", w ramach którego mo na uzyskaæ dop³aty do rat odsetkowych kredytów. Ponadto oczekuje siê, e rosn¹æ bêdzie udzia³ kredytów w EURO. Rok 2010 bêdzie rokiem zaostrzaj¹cej siê konkurencji miêdzy bankami, w wyniku której powinien nast¹piæ spadek mar kredytowych, co z kolei powinno wp³yn¹æ na zwiêkszenie dostêpnoœci kredytów. Oczekuje siê, e w œlad za wzrostem akcji kredytowej nast¹pi te powolna zmiana struktury rynku. Mo na spodziewaæ siê wiêkszej akcji kredytowej kierowanej na rynek pierwotny. W œwietle przyjêtej w koñcu lutego 2010 przez Komisjê Nadzoru Finansowego Rekomendacji T powy sza prognoza mo e jednak ulec zmianie, jeœli interpretacja niektórych zapisów Rekomendacji bêdzie zbyt restrykcyjnie realizowana przez UKNF wobec wszystkich uczestników rynku bez uwzglêdniania specyfiki ich dzia³ania i segmentów klientów, którzy s¹ przez nich obs³ugiwani. Zwi¹zek Banków Polskich szacuje, e ze wzglêdu na zbyt restrykcyjne przepisy Rekomendacji T ograniczenie akcji kredytowej w segmencie kredytów mieszkaniowych mo e wynieœæ ok. 2 mld z³otych. A M R O N w w w. a m r o n. p l Strona 17

19 Raport AMRON - SARFiN Program Rodzina na Swoim Program kredytów preferencyjnych z dop³atami do oprocentowania - finansowe wsparcie rodzin w nabywaniu w³asnego mieszkania "Rodzina na Swoim" (RnS) Wed³ug stanu na koniec grudnia r. w programie finansowego wsparcia rodzin uczestniczy³o 18 banków kredytuj¹cych, z czego 11 banków przyst¹pi³o do udzielania kredytów preferencyjnych w r. Od pocz¹tku funkcjonowania programu banki kredytuj¹ce udzieli³y ³¹cznie 41,5 tys. kredytów preferencyjnych, na ogóln¹ kwotê 6.703,8 mln z³, z tego w r. 30,8 tys. kredytów na kwotê 5.417,6 mln z³. Wykres 12a. Wartoœæ udzielonych kredytów w r. Wykres 12b. Liczba udzielonych kredytów w r. 1,800 1,680 1, ,600 1, , , ,800 0,600 0,400 0,200 0,000 0,666 I kw ród³o: BGK II kw III kw IV kw I kw ród³o: BGK II kw III kw IV kw W ca³ym programie RnS w r. dominuje obrót lokalami mieszkalnymi na rynku wtórnym, który stanowi oko³o 60% zawieranych transakcji. Niemniej w r. nast¹pi³ znacz¹cy wzrost kredytów udzielanych na zakup nieruchomoœci na rynku pierwotnym, co jest nastêpstwem: zmian w Ustawie o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu w³asnego mieszkania; zwiêkszenie mno nika oraz wartoœci œrednich wskaÿników przeliczeniowych kosztów odtworzenia metra kwadratowego powierzchni mieszkaniowej, co prze³o y³o siê bezpoœrednio na wzrost wartoœci œredniej ceny metra kwadratowego kredytowanych nieruchomoœci, która w r. wynios³a 3.535,72 z³; umo liwienie uzyskania kredytu preferencyjnego przez osoby nieposiadaj¹ce zdolnoœci kredytowej w rozumieniu przepisów prawa bankowego, poprzez zawarcie umowy tak e przez wstêpnych i zstêpnych docelowego kredytobiorcy; spadku cen nieruchomoœci oferowanych przez deweloperów; zwiêkszenia skali kredytowania hipotecznego w z³otych przez banki specjalizuj¹ce siê w poprzednich okresach w sprzeda y kredytów walutowych. Strona 18 A M R O N w w w. a m r o n. p l

20 Raport AMRON - SARFiN Wykres 12c. Œrednia wartoœæ inwestycji Rynek wtórny Rynek pierwotny Budowa domu jednorodzinnego Budowa domu jednorodzinnego Wykres 12d. Struktura udzielonych kredytów w r. 14,88% 60,55% 24,57% ród³o: BGK Rynek pierwotny ród³o: BGK Rynek wtórny W r. dop³aty nale ne bankom udzielaj¹cym kredytów preferencyjnych wynios³y 84 mln z³. Przewidziana kwota na dop³aty do kredytów preferencyjnych w bud ecie Pañstwa na 2010r. wynosi 275 mln z³. Sytuacja na rynku nieruchomoœci Wykres 13. Liczba wydanych pozwoleñ na budowê, budów rozpoczêtych oraz mieszkañ oddanych do u ytku Wydane pozwolenia Budowy rozpoczête Mieszkania oddane do u ytkowania ród³o: GUS A M R O N w w w. a m r o n. p l Strona 19