SOCJOLOGIA ORGANIZACJI 15 h

Transkrypt

1 SOCJOLOGIA ORGANIZACJI 15 h Jolanta Gładys Jakóbik INSTYTUT FILOZOFII, SOCJOLOGII I SOCJOLOGII EKONOMICZNEJ jglady@sgh.waw.pl sem.letni 2015r Nowe kierunki w organizacji i zarządzaniu. B.Glinka, M.Kostera red. Oficyna Wolters Kluwer business Warszawa G.Morgan, Obrazy organizacji, Warszawa 1997, 3. G.Morgan Wyobraźnia organizacyjna, Warszawa 2001, 4. M.K. de Vries, Mistyka przywództwa. Wiodące zachowania w przedsiębiorczości. Studio EMKA, Warszawa M.Kostera Postmodernizm w zarządzaniu, Warszawa 1996, logiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy. Wydawnictwa Naukowe PWN Kożusznik B; (2006). Zachowania człowieka w organizacji. PWE Warszawa wyd. II i kolejne Inne.. sem.letni 2014r 1. Wprowadzenie. Podstawowe pojęcia. Szkoły i kierunki 2. Rodzaje organizacji. Biurokracja i błędne koła. 3. Metafory organizacyjne, jak sposób badania zjawisk organizacyjnych 4. Motywacyjne aspekty kierowania 5. Style kierowania 6. Kultura organizacyjna. Teorie kultury organizacyjnej: symboliczno-interpretatywna, modernistyczna i postmodernistyczna 7. Zmiana i rozwój organizacji 8. Nowe trendy w badaniach nad organizacjami sem.letni 2014r 1

2 zjawiska i procesy powstawania różnych form życia zbiorowego ludzi, struktury tych zbiorowości zachodzące w nich zjawiska i procesy, wynikające z wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie, siły skupiające i rozbijające te zbiorowości oraz zmiany i przekształcenia, które w nich zachodzą 2

3 SOCJOLOGIA Poziom mikrospołeczny Bada bezpośrednie relacje międzyludzkie Poziom mezospołeczny Analizuje organizacje formalne Poziom makrospołeczny Analizuje funkcjonowanie całych społeczeństw, związki między społeczeństwami Różnego rodzaju organizacje: przedsiębiorstwa przemysłowe, firmy handlowe, stowarzyszenia, partie polityczne, związki zawodowe, agencje rządowe, szpitale, więzienia, etc. Odnosi się do względnie trwałego, celowego uporządkowania działań i zachowań ludzkich. Uporządkowanie działań polega na wprowadzeniu względnie trwałych zasad postępowania w określonych sytuacjach Organizacja rozumiana jako uporządkowanie działań związana jest z podziałem pracy i występuje we wszystkich ludzkich zbiorowościach, w których taki podział istnieje A. Kamiński 3

4 Organizacja społeczna zintegrowany, zorganizowany zbiór pozycji społecznych i stosunków społecznych realizujący wspólnie jakieś istotne społecznie funkcje, tworzący swoistą całość odróżnialną od innych podobnych całości P. Sztompka 1) grupa celowa, zrzeszenie zmierzające do realizacji pewnych celów w sposób zorganizowany; 2) sposoby zarządzania ludźmi i różnymi środkami działania, sposoby koordynowania czynności, harmonizowania wysiłków, sprawdzania ich wyników dla osiągnięcia określonego celu przez zespół ludzi wykonujących zadania cząstkowe; 3) układ wzorów działania jednostek, podgrup i instytucji, środków kontroli społecznej, ról społecznych i systemów wartości, które zapewniają współżycie członków zbiorowości, harmonizują ich dążenia i działania, ustalają dopuszczalne sposoby zaspokajania potrzeb, rozwiązują problemy i konflikty (..) zapewniają porządek życia społecznego. J. Szczepański duży zespół ludzi związanych bezosobowymi zależnościami, stworzony dla realizacji określonych celów A. Giddens 4

5 Zespół nakazów kulturowych, zaaprobowanych społecznie norm i zwyczajów, wartości oraz wzorów zachowań, które wiążą się z podstawowymi sferami życia społecznego (rodzina, macierzyństwo, służba wojskowa, religia). jednostek i małych grup pojedynczych organizacji makrospołeczny Układy i grupy nieformalne w ramach struktur organizacyjnych 5

6 decyzje i proces podejmowania decyzji, decyzje personalne, określenie celów organizacji oraz wdrażanie innowacji, także formy działań zbiorowych problemy porządku, problemy kontroli problemy regulacji Powoływane do realizacji określonych celów, w sposób zaplanowany i za pomocą procedur określonych przez przepisy Sformalizowana struktura Przejrzysty podział pracy Wyraźnie wyodrębnione ośrodki władzy Zasada wymiany personelu Przewaga stosunków rzeczowych nad osobowymi (zbiory ról, nie - osób) 6

7 socjologia pracy, socjologia przemysłu, socjologia zarządzania zajmuje się opisem i wyjaśnianiem form zachowań ludzi w procesie pracy, produkcji dóbr i ich dystrybucji (społeczne uwarunkowania pracy, system grup i stosunków społecznych w firmie, konflikty społeczne związane z pracą, etc.) bada takie zagadnienia, jak: wpływ uprzemysłowienia na strukturę zawodową i poziom życia społeczeństwa, zmiany aspiracji zawodowych młodzieży, zjawiska patologii społecznej w regionach uprzemysłowionych, czy procesy towarzyszące urbanizacji; 7

8 zajmuje się między innymi kwestiami związanymi z przywództwem i efektywnością zarządzania, koncepcjami motywacji, rolą konfliktów w zmianach w organizacjach i zarządzaniu diagnostyczna prognostyczna socjotechniczna humanistyczna Społeczeństwa pierwotne Społeczeństwa rolnicze (niewolnicze i feudalne) Społeczeństwa przemysłowe 8

9 Początkowy obiekt badań: pojedyńcze organizacje Dwa źródła historyczne: teorie państwa (biurokracji) i teorie zarządzania KLASYCZNA A. Smith K. Marks E. Durkheim F. W.Taylor H. Fayol M. Weber NOWOCZESNA H. Simon T. Parsons A. Gouldner J. March M. Dalton SYMBOLICZNO- INTERPRETUJĄCA A. Schutz P. Berger Th. Luckmann E. Goffman W. F. Whyte K. Burke POSTMODERNIS- TYCZNA M. Foucault Ch. Jencks J. Derrida J. Baudrillard Ekonomia, inżynieria, socjologia, nauki polityczne, biologia, antropologia społeczna, socjologia gospodarki, semiotyka, lingwistyka, teoria literatury, badania kultury. 9

10 Typ koncepcji Klasyczna teoria organizacji Human relations Nowoczesna teoria organizacji Koncepcja Człowieka X Y człowiek złożony Koncepcja członka organizacji oddana śrubka podmiot działania zasoby ludzkie Postulowana rola kierownika kapitan przemysłu lider decydent Sposób postrzegania organizacji maszyna system społeczny (zamknięty) system społeczny (otwarty) Autorzy M. Weber, F. Taylor, H. Fayol E. Mayo A. Etzioni, P. Blau nurt socjologiczny: E. Durkheim M. Weber K. Marks klasyczna teoria zarządzania: F. Taylor H. Fayol Ch. Barnard 10

11 Funkcje kierownicze: planowanie organizowanie przewodzenie kontrolowanie Podstawowe zasady naukowego zarządzania : 1. rozczłonkowanie pracy na czynności proste i specjalizacja robotników; 2. zasada jednego najlepszego sposobu wykonania pracy (one the best way)- chronometraż, 3. oddzielenie funkcji zarządzania od funkcji wykonawczych - (pomysłowość robotników zakłóca pracę), 4. psychofizyczny dobór ludzi do pracy odpowiedni człowiek do odpowiednich zadań, 5. materialne motywowanie ludzi do pracy chronometraż i akord, 6. dokładne przeszkolenie robotnika w zakresie zadań i sposobu ich wykonania 7. zapewnienie dobrych organizacyjnych, fizycznych i socjalnych warunków pracy, Elton Mayo Abraham Maslow Douglas McGregor 11