Posługiwanie się językiem obcym 311[39].Z4.02

Transkrypt

1 MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Anna Sadal Posługiwanie się językiem obcym 311[39].Z4.02 Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007

2 Recenzenci: mgr Edyta Bochnia mgr inż. Sylwester Karbowiak Opracowanie redakcyjne: mgr Anna Sadal Konsultacja: mgr inż. Jolanta Skoczylas Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[39].Z4.02 Posługiwanie się językiem obcym, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technika urządzeń sanitarnych. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy, Radom

3 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 4 2. Wymagania wstępne 6 3. Cele kształcenia 7 4. Materiał nauczania Rodzaje i tworzenie czasów w języku niemieckim Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Zdania warunkowe Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Strona bierna czasownika Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Mowa zależna Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Komunikacja w języku obcym. Prowadzenie rozmowy. Nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Sposoby określania miary, wagi, ilości oraz innych danych liczbowych Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Słowniczek komputerowy. Internetowe zasoby zawodowe Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Słownictwo związane z wykonywaniem zawodu technika urządzeń sanitarnych. Komendy i polecenia o charakterze zawodowym Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów 30 2

4 4.9. Rozumienie ze słuchu Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Rola kontekstu w rozumieniu tekstu Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Styl formalny i nieformalny. Korespondencja zawodowa Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Podstawowe elementy życiorysu i listu motywacyjnego Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Sprawdzian osiągnięć Literatura 50 3

5 1. WPROWADZENIE Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o posługiwaniu się językiem obcym, w nawiązywaniu i podtrzymywaniu kontaktów ze współpracownikami oraz wyrażaniu swojej opinii i zdobywaniu informacji zawodowych. W poradniku zamieszczono: Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej. Cele kształcenia tej jednostki modułowej. Materiał nauczania (rozdział 4), który umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Obejmuje on również ćwiczenia, które zawierają wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczeń. Przed ćwiczeniami zamieszczono pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do ich wykonania. Po ćwiczeniach zamieszczony został sprawdzian postępów. Wykonując sprawdzian postępów, powinieneś odpowiadać na pytania tak lub nie, co oznacza, że opanowałeś materiał albo nie. Sprawdzian osiągnięć, w którym zamieszczono instrukcję dla ucznia oraz zestaw zadań testowych sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki. Zamieszczona została także karta odpowiedzi. Wykaz literatury obejmujący zakres wiadomości, dotyczącej jednostki modułowej, która umożliwi Ci pogłębienie nabytych umiejętności. Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność. Jednostka modułowa: Posługiwanie się językiem obcym, której treści teraz poznasz zawarta jest w module 311[39].Z4 Rynek pracy i jest oznaczona na schemacie na str.5. Bezpieczeństwo i higiena pracy W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki. 4

6 311[39].Z4 Rynek pracy 311[39].Z4.01 Funkcjonowanie przedsiębiorstwa instalacyjnego 311[39].Z4.02 Posługiwanie się językiem obcym Schemat układu jednostek modułowych 5

7 2. WYMAGANIA WSTĘPNE Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: określić podstawowe zasady gramatyki języka niemieckiego, posługiwać się podstawowym słownictwem dotyczącym życia codziennego, korzystać ze słowników obcojęzycznych, czytać i tłumaczyć teksty na poziomie podstawowym, stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, korzystać z różnych źródeł informacji. 6

8 3. CELE KSZTAŁCENIA W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: nawiązać i podtrzymać kontakt ze współpracownikami, wyrazić opinię i postawę wobec rozmówcy i tematu rozmowy, wpłynąć werbalnie na zachowanie innych osób, posłużyć się podstawowym słownictwem zawodowym, porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo ogólnotechniczne, opisać właściwości techniczne przedmiotów, porozumieć się ustnie w zakresie wykonywanych zadań, wskazać informacje szczegółowe w nieskomplikowanych wypowiedziach i dialogach, rozróżnić usłyszane komendy i polecenia, udzielić informacji dotyczących spraw zawodowych, wydać instrukcje i polecenia w języku obcym, porozumieć się pisemnie w zakresie wykonywanych zadań, zinterpretować tekst w czytaniu pobieżnym, zinterpretować tekst, który zawiera niezrozumiałe fragmenty posługując się kontekstem, wyszukać istotne informacje z częściowo niezrozumiałego tekstu, skorzystać z dwujęzycznych słowników: ogólnego, technicznego oraz z obcojęzycznych słowników specjalistycznych podczas wykonywania czynności zawodowych, przeczytać ze zrozumieniem i przetłumaczyć obcojęzyczną dokumentację techniczną urządzeń instalacji sanitarnych i sieci komunalnych, wpisać do przeglądarki internetowej, wyszukać, przeczytać i przetłumaczyć hasła dotyczące instalacji sanitarnych, przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję, literaturę i prasę dotyczącą instalacji sanitarnych, zredagować notatkę z przeczytanego tekstu, posłużyć się obcojęzycznymi instrukcjami i oprogramowaniem, przetłumaczyć, z zachowaniem zasad gramatyki i ortografii języka obcego, teksty zawodowe napisane w języku polskim, wydać pisemnie instrukcje i polecenia w języku obcym, posłużyć się słownictwem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej, nawiązać korespondencję z firmami, instytucjami i osobami prywatnymi, w sprawach zawodowych, z użyciem poczty tradycyjnej i elektronicznej, przeczytać ze zrozumieniem obcojęzyczną korespondencję otrzymywaną tradycyjnie i w poczcie elektronicznej, zaprezentować własną osobę, przedstawić umiejętności i doświadczenie zawodowe w rozmowie kwalifikacyjnej. 7

9 4. MATERIAŁ NAUCZANIA 4.1. Rodzaje i tworzenie czasów w języku niemieckim Materiał nauczania W języku niemieckim wyróżniamy następujące czasy: 1. Czas teraźniejszy das Präsens 2. Czas przeszły prosty das Imperfekt (Präteritum) 3. Czas przeszły złożony das Perfekt 4. Czas zaprzeszły das Plusquamperfekt 5. Czas przyszły das Futur I 6. Czas przyszły das Futur II 1. Präsens Czas teraźniejszy wyraża czynność trwającą obecnie, ale w połączeniu z okolicznikiem czasu może wyrażać przyszłość poprzez prawdopodobieństwo wystąpienia danej czynności, np.: Ich gehe ins Kino. (Idę do kina.) Morgen fahren wir nach Berlin. (Jutro pojedziemy do Berlina.) 2. Imperfekt Czas przeszły Imperfekt służy do wyrażania przeszłości i jest stosowany głównie w opisie, opowiadaniu i relacji. Tworzymy go dla czasowników słabych przez dodanie do tematu czasownika przyrostka t oraz końcówki odmiany czasu teraźniejszego, z wyjątkiem trzeciej osoby liczby pojedynczej, która równa jest pierwszej osobie liczby pojedynczej. Czasowniki, które są zakończone na t, d lub grupę spółgłoskową otrzymują końcówkę et np.: machen macht ich machte du machtest er, sie, es machte wir machten ihr machtet sie, Sie machten Vorige Woche machte ich eine interessante Reise. (W zeszłym tygodniu odbyłem interesującą podróż.) W przypadku czasowników mocnych wstawiamy formę z tabeli czasowników mocnych, przy czym jest to forma dla pierwszej i trzeciej osoby liczby pojedynczej. Do pozostałych osób dodajemy charakterystyczne końcówki np.: geben gab ich gab du gabst 8

10 er, sie, es gab wir gaben ihr gabt sie, Sie gaben Sie gab mir ein Geschenk. (Ona dała mi prezent.) 3. Perfekt Czas przeszły Perfekt jest stosowany do wyrażania czynności przeszłej zakończonej. Używany jest zazwyczaj w rozmowach i dialogach. Tworzymy go za pomocą czasownika posiłkowego haben lub sein, który odmieniamy do podmiotu oraz formy imiesłowu czasu przeszłego Partizip II występującego na końcu zdania w formie nieodmiennej. Formę Partizip II dla czasowników słabych, tworzymy przez dodanie przedrostka ge i końcówki t do tematu czasownika. Za pomocą czasownika sein czas przeszły Perfekt tworzymy dla czasowników: nieprzechodnich, wyrażających ruch, kierunek, wyrażających zmianę stanu, sein, werden, bleiben, np.: Wir sind ins Kino gegangen. (Poszliśmy do kina.) W pozostałych przypadkach stosujemy czasownik posiłkowy haben np.: Ich habe einen guten Kaffee getrunken.(wypiłem dobrą kawę.) 4. Plusquamperfekt Czas zaprzeszły Plusquamperfekt jest stosowany do wyrażenia nierównoczesności minionych wydarzeń najczęściej w zdaniach okolicznikowych czasu, których stosujemy następstwo czasu. Tworzymy go tak jak czas przeszły Perfekt, tylko zamiast czasowników posiłkowych haben i sein wstawiamy ich formy w czasie Imperfekt, czyli hatte i war, np.: Ich hatte gestern einen langen Brief geschrieben.(napisałem wczoraj długi list.) Wir waren nach Paris gefahren.(pojechaliśmy do Paryża.) 5. Futur I Czas przyszły Futur I wyraża czynności, które maja odbyć się w przyszłości faktycznie lub prawdopodobnie. Tworzymy go za pomocą czasownika werden, który odmieniamy do podmiotu, a na końcu zdania wstawiamy formę bezokolicznika np.: Er wird ins Ausland fahren.(on pojedzie za granicę.) 6. Futur II Czas przyszły Futur II wyraża przekonanie, że określona czynność zostanie zakończona w przyszłości. Tworzymy go za pomocą czasownika posiłkowego werden oraz bezokolicznika czasu przeszłego np.: Er wird den Bus bestimmt nicht erreicht haben.(on z pewnoscią nie zdąży na autobus.) 9

11 Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie wyróżniamy czasy w języku niemieckim? 2. Jakie zadanie mają poszczególne czasy? 3. Jak tworzymy poszczególne czasy? 4. Kiedy stosujemy czas przeszły Imperfekt, a kiedy Perfekt? 5. W jakich przypadkach tworzymy czas przeszły Perfekt za pomocą czasownika posiłkowego haben, a kiedy za pomocą czasownika posiłkowego sein? 6. W jakich zdaniach ma zastosowanie czas zaprzeszły Plusquamperfek? 7. Jaka jest różnica między czasem przyszłym Futur I, a czasem przyszłym Futur II? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Rozpoznaj przedstawione w ćwiczeniu rodzaje czasów i podaj zasady ich tworzenia i zastosowania. 1) przeczytać informacje o rodzajach i zasadach tworzenia czasów w języku niemieckim, 2) rozpoznać rodzaje czasów w ćwiczeniu, 3) rozpoznać zasadę tworzenia czasów, 4) określić nazwy przedstawionych czasów, 5) napisać w zeszycie rodzaje i zasady tworzenia czasów, 6) zaprezentować ćwiczenie. schematy tworzenia czasów w języku niemieckim, formy czasowników mocnych, zeszyt do ćwiczeń, przybory do pisania, Ćwiczenie 2 W przedstawionym tekście zawodowym dotyczącym instalacji i urządzeń sanitarnych podkreśl formy czasu przeszłego, określ ich rodzaj oraz dokonaj tłumaczenia tekstu. 1) przeczytać tekst, 2) wyszukać czasowniki, za pomocą których został utworzony dany czas, 3) dobrać odpowiednie nazwy czasów, 4) podpisać właściwą nazwę czasu przy każdym zdaniu, 5) dokonać tłumaczenia poszczególnych zdań w tekście, 6) zaprezentować efekty swojej pracy. 10

12 tekst zawodowy, schematy tworzenia czasów w języku niemieckim, formy czasowników mocnych, zeszyt do ćwiczeń, przybory do pisania. Ćwiczenie 3 Zrelacjonuj odbywanie praktyk zawodowych stosując czas przeszły Perfekt. 1) przygotować krótki plan wydarzeń, o których chciałby mówić, 2) ułożyć zdania zgodnie z zasadami tworzenia czasu przeszłego, 3) zaprezentować efekty swojej pracy. zeszyt do ćwiczeń, schemat tworzenia czasu Perfekt, formy czasowników mocnych, przybory do pisania, Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) wymienić rodzaje czasów występujących w języku niemieckim? 2) wymienić sposób tworzenia czasów? 3) określić zasady stosowania poszczególnych czasów? 4) rozpoznać rodzaj czasu w zawodowym tekście obcojęzycznym? 5) relacjonować wydarzenia w czasie przeszłym? 6) przetłumaczyć zdanie w określonym czasie? 11

13 4.2. Zdania warunkowe Materiał nauczania Zdanie warunkowe jest zdaniem pobocznym odpowiadającym na pytanie:, kiedy? (wann?), pod jakim warunkiem? (unter welcher Bedingung?), w jakim przypadku? (in welchem Fall?). Najczęściej jest wprowadzone przez spójnik wenn (jeśli), po którym występuje szyk końcowy, np.: Wenn ich müde bin, gehe ich schlafen. (Jeśli jestem zmęczony, idę spać.) Lub zaczyna się bezpośrednio od czasownika, np.: Bin ich krank, gehe ich nicht zur Arbeit. (Jeśli jestem chory, nie idę do pracy.) Możliwe jest również wprowadzenie zdania warunkowego przez spójnik falls (w przypadku gdyby) np.: Falls es regnet, gehen wir nicht spazieren. (W przypadku gdyby padał deszcz, nie pójdziemy na spacer.) Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie zdanie nazywamy zdaniem warunkowym? 2. Na jakie pytania odpowiada zdanie warunkowe? 3. Jak tworzymy zdanie warunkowe w języku niemieckim? 4. Jakich spójników używamy do tworzenia zdań warunkowych i jak je tłumaczymy? 5. Jaki szyk występuje w zdaniu warunkowym? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Odpowiedz na przygotowane przez nauczyciela pytania, używając wyrażeń zawartych w nawiasie i tworząc zdania warunkowe. 1) przeczytac informacje o zasadach tworzenia zdań warunkowych w języku niemieckim, 2) dobrać odpowiednią konstrukcję zdania warunkowego, 3) napisać w zeszycie odpowiedzi, 4) zaprezentować ćwiczenie. schemat tworzenia zdań warunkowych w języku niemieckim, zeszyt do ćwiczeń, przybory do pisania, 12

14 Ćwiczenie 2 Przygotuj wypowiedź dotyczącą instalacji wybranego urządzenia sanitarnego stosując zdania warunkowe. 1) napisać krótki plan instalacji, o którym chciałby mówić, 2) napisać zdania warunkowe zgodnie z zasadami ich tworzenia, 3) zaprezentować ćwiczenie. zeszyt do ćwiczeń, plan instalacji urządzenia sanitarnego, schemat tworzenia zdań warunkowych, przybory do pisania, Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) określić konstrukcję zdania warunkowego? 2) wymienić sposób tworzenia zdania warunkowego? 3) omówić zasady stosowania zdania warunkowego? 4) udzielić odpowiedzi stosując zdania warunkowe? 5) relacjonować wydarzenia stosując zdania warunkowe? 6) przetłumaczyć zdania warunkowe? 13

15 4.3. Strona bierna czasownika Materiał nauczania Strona to kategoria gramatyczna właściwa czasownikowi, wyrażająca stosunek między czynnością oznaczaną przez ten czasownik a gramatycznym dopełnieniem. W stronie czynnej podmiot jest wykonawcą czynności, a dopełnienie jest odbiorcą czynności np.: Mama czyta gazetę. W stronie biernej podmiot jest odbiorcą czynności, a dopełnienie jest wykonawcą czynności np.: Gazeta jest czytana przez mamę. Stronę bierną tworzymy w języku niemieckim za pomocą odmiennej formy czasownika werden oraz formy Partizip II, który występuje na końcu zdania np.: Die Mutter kocht die Suppe.(Mama gotuje zupę.) Die Suppe wird von der Mutter gekocht.(zupa zostanie ugotowana przez mamę.) Stronę bierną tworzą przede wszystkim czasowniki przechodnie, czyli takie, które posiadają dopełnienie w bierniku. Dopełnienie występujące w stronie czynnej w bierniku jest w stronie biernej poddane określonemu działaniu i staje się podmiotem. Następuje zmiana miejsc dopełnienia i podmiotu, jak również zmiana przypadku rzeczownika z biernika na mianownik np.: Der Vater repariert den Wagen.(Tata reperuje samochód.) Der Wagen wird von dem Vater repariert.(samochód jest reperowany przez tatę.) Podmiot określający osobę staje się dopełnieniem i jest używany z przyimkiem von lub z przyimkiem durch, jeśli oznacza rzecz np.: Das Reisebüro bestellt das Hotelzimmer. (Biuro podróży zamawia pokój w hotelu.) Das Hotelzimmer wird durch das Reisebüro bestellt. (Pokój w hotelu zostaje zamówiony przez biuro podróży.) Jeżeli w stronie czynnej podmiot nie jest bliżej określony i wyrażony jest zaimkiem nieosobowym man, to jego funkcję w stronie biernej przejmuje zaimek nieosobowy es. Jeśli na pierwszym miejscu zdania jest inna część zaimek es zanika np.: Man spricht hier Deutsch.(Tutaj mówi się po niemiecku.) Es wird hier Deutsch gesprochen. lub Hier wird Deutsch gesprochen. (Tutaj mówi się po niemiecku.) 14

16 Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie zadanie ma strona czynna? 2. Jakie zadanie ma strona bierna? 3. Jak tworzymy stronę bierną w języku niemieckim? 4. Jakie czasowniki tworzą przede wszystkim stronę bierną? 5. Jaką pozycję zajmuje podmiot i dopełnienie przy zamianie ze strony czynnej na stronę bierną? 6. Z jakim przyimkiem używamy dopełnienia w stronie biernej? 7. Czym zastępujemy zaimek nieosobowy man przy zamianie zdania na stronę bierną? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Zamień podany przez nauczyciela tekst zawodowy w stronie czynnej na stronę bierną. 1) przeczytać tekst, 2) zaznaczyć podmioty i dopełnienia w zdaniach, 3) zamienić zdania na stronę bierną, 4) zaprezentować efekty swojej pracy. tekst zawodowy, arkusz papieru, ołówek lub długopis, Ćwiczenie 2 Przygotuj sprawozdanie artykułu prasowego dotyczącego nowości technicznych, stosując w swojej wypowiedzi stronę bierną. 1) przeczytać artykuł prasowy, 2) podkreślić kluczowe informacje w tekście, 3) zaznaczyć formy czasowników, za pomocą których zostały utworzone zdania w stronie biernej, 4) napisać sprawozdanie zachowując konstrukcję strony biernej, 5) zaprezentować efekty swojej pracy. artykuł prasowy, arkusz papieru, ołówek lub długopis, 15

17 Ćwiczenie 3 Przetłumacz z zachowaniem zasad gramatyki i ortografii języka niemieckiego, tekst zawodowy napisany w stronie biernej. 1) przeczytać tekst, 2) zaznaczyć podmioty i dopełnienia w zdaniach oraz formy czasowników, 3) przetłumaczyć zdania, 4) zaprezentować efekty swojej pracy. tekst zawodowy, słowniki techniczne, arkusz papieru, ołówek lub długopis, Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) określić, co wyraża strona czynna? 2) określić, co wyraża strona bierna? 3) określić, zasady tworzenia strony biernej w języku niemieckim? 4) wyjaśnić, jakie czasowniki tworzą przede wszystkim stronę bierną? 5) określić, co dzieje się z podmiotem i dopełnieniem w stronie biernej? 6) zamienić podany tekst zawodowy w stronie czynnej na stronę bierną? 7) napisać sprawozdanie artykułu prasowego w stronie biernej? 8) przetłumaczyć tekst zawodowy napisany w stronie biernej? 16

18 4.4. Mowa zależna Materiał nauczania Mowa zależna to przytaczanie wypowiedzi, myśli, sądów innych osób w sposób pośredni. Charakteryzuje się ona użyciem formy zdań podrzędnych np.: On powiedział, że nas dzisiaj odwiedzi. Mowa niezależna to cytowanie wypowiedzi, myśli, sądów innych osób w sposób bezpośredni. Myśli i poglądy są zawarte w cudzysłowie np.: On powiedział: Odwiedzę was dzisiaj. Mowę zależną tworzymy w języku niemieckim za pomocą trybu przypuszczającego Konjunktiv I, a w przypadku pokrywania się z trybem oznajmującym trybu przypuszczającego Konjunktiv II. Mowę zależną wprowadza się przede wszystkim w krótkich zdaniach za pomocą spójnika dass lub bezspójnikowo. Należy pamiętać o zamianie zaimków osobowych oraz dzierżawczych np.: Sie sagte: Ich bin müde (Ona powiedziała: Jestem zmęczona. ) mowa niezależna Sie sagte, dass sie müde sei. lub: Sie sagte, sie sei müde. (Ona powiedziała, że jest zmęczona.) mowa zależna Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie zadanie spełnia mowa zależna i niezależna? 2. Jaka jest różnica między mową zależną a niezależną? 3. Jak tworzymy mowę zależną w języku niemieckim? 4. Jakiego spójnika używamy przy zamianie mowy niezależnej na zależną? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Zamień podane przez nauczyciela zdania w mowie niezależnej na mowę zależną. 1) przeczytać zdania, 2) wyszukać podmioty i orzeczenia w zdaniach, 3) zamienić zdania na mowę zależną, 4) zaprezentować efekty swojej pracy. zdania do transformacji, arkusz papieru, 17

19 ołówek lub długopis, Ćwiczenie 2 Zrelacjonuj wypowiedź nauczyciela dotyczącą wykonywania zadania praktycznego, zamieniając zdania w mowie niezależnej na mowę zależną. 1) wysłuchać wypowiedzi nauczyciela, 2) podkreślić w wypowiedzi zdania w mowie niezależnej, 3) zaznaczyć podmioty, orzeczenia w tych zdaniach, 4) zamienić zdania na mowę zależną, 5) zaprezentować efekty swojej pracy. wypowiedź nauczyciela, arkusz papieru, ołówek lub długopis, Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) wyjaśnić co wyraża mowa zależna i niezależna? 2) wyjaśnić jaka jest różnica między mową zależną a niezależną? 3) podać zasady tworzenia mowy zależnej w języku niemieckim? 4) określić co dzieje się z podmiotem przy zamianie na mowę zależną? 5) zamienić podany tekst zawodowy w mowie niezależnej na zależną? 6) zrelacjonować wypowiedź nauczyciela, używając mowy zależnej? 18

20 4.5. Komunikacja w języku obcym. Prowadzenie rozmowy. Nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu Materiał nauczania Komunikacja to wymiana informacji między jej uczestnikami. Nośnikami danych mogą być słowa (komunikacja werbalna), gesty, teksty, obrazy, dźwięki czy też sygnały elektryczne albo fale radiowe. Ważne jest, aby były one zrozumiałe dla nadawcy i odbiorcy. Do aktu komunikacji dojdzie jedynie wtedy, gdy spełnione zostaną następujące warunki: informacja zostanie przekazana w języku zrozumiałym dla obu komunikujących się stron, zaistnieje skuteczny nośnik tej informacji, przekaz pozostanie czysty od zniekształceń przez czynniki zewnętrzne (tzw. szum), przekaz spotka się z odbiorem, informacja w założeniu będzie przeznaczona dla danego odbiorcy. Komunikację utrudniają wybiórczość uwagi, brak umiejętności przyjęcia perspektywy rozmówcy, różnice kulturowe, stereotypy, samopoczucie, komunikacja równoległa, tzn., gdy rozmówcy prowadzą równocześnie dwa wątki rozmowy, nie słuchając siebie nawzajem. Opanowanie komunikowania się w języku obcym, prowadzenia rozmowy i podtrzymywania kontaktu jest procesem długotrwałym i wymagającym systematycznej pracy. Aby opanować sprawność mówienia trzeba ją jak najczęściej ćwiczyć. Ważne jest, aby nauczyć się odpowiednich zwrotów rozpoczynających, podtrzymujących i kończących rozmowę oraz takich, które potrzebne są do przyjmowania lub odrzucania propozycji, żądań, argumentów oraz wyrażania i uzasadniania własnej opinii. Najważniejsze w procesie komunikowania jest zrozumienie i przekazanie informacji nie koniecznie poprawnej pod względem gramatycznym. Sytuacje Przykładowe zwroty i wyrażenia. Nawiązanie rozmowy Praca Potwierdzenie Wyrażanie opinii, argumentowanie Entschuldigung, wie heiβen Sie... (Przepraszam, jak się pan nazywa ) Darf ich vorstellen (Czy mogę się przedstawić ) Hallo, wie geht s (Cześć, jak się masz ) Wiederholen Sie bitte! (Proszę powtórzyć!) Sprechen Sie bitte langsam! (Proszę mówić powoli!) Ich suche Arbeit als (Szukam pracy jako) Haben Sie noch freie Stellen für... (Czy mają państwo jeszcze wolne miejsca dla...) Du hast Recht. (Masz rację.) Das stimmt sicherlich. (To się z pewnością zgadza.) Ich finde (Uważam ) Meiner Meinung nach (Moim zdaniem ) Ich würde sagen...(powiedziałbym ) Ich glaube (Ja sądzę ) Mir scheint (Wydaje mi się ) 19

21 Wyrażanie przypuszczeń Wyrażanie współczucia Zaprzeczanie Przekonywanie Pytanie o radę Wykluczanie Vielleicht (Może) Ich vermute...(przypuszczam ) Es tut mir leid.(przykro mi.) Das ist nicht wahr.(to nie jest prawda.) Das meine ich nicht.(nie sądzę tak.) So ist es doch besser!(tak jest lepiej!) Bedenke das!(przemyśl to!) Was soll ich machen?(co mam zrobić?) Können Sie mir raten?(czy mógłby mi pan doradzić?) Das ist nicht möglich.(to nie jest możliwe.) Bestimmt nicht.(z pewnością nie.) Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie jest zadanie komunikacji? 2. Jak wygląda proces komunikacji? 3. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby doszło do komunikacji? 4. Jakie są bariery komunikacyjne? 5. Jakie są bariery utrudniające odbiór komunikatu? 6. Jakie warunki należy spełnić, aby opanować sprawność mówienia języku obcym? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Nawiąż i podtrzymaj rozmowę dotyczącą twojej szkoły i wymarzonego zawodu. 1) nauczyć się odpowiednich zwrotów rozpoczynających, podtrzymujących i kończących rozmowę, 2) przygotować słownictwo dotyczące twojej szkoły i wyboru zawodu, 3) rozpocząć dialog z rozmówcą, 4) skoncentrować się na komunikacji, 5) zaprezentować efekty swojej pracy. zwroty podtrzymujące komunikację zawarte w poradniku, słownictwo do dialogu, 20

22 Ćwiczenie 2 Wyraź opinię na temat obejrzanego filmu instruktażowego dotyczącego naprawy urządzeń sanitarnych. 1) obejrzeć film instruktażowy dotyczący naprawy urządzeń sanitarnych, 2) wypisać słownictwo dotyczące naprawy urządzeń sanitarnych, 3) rozpocząć i podtrzymać dyskusję w grupie, 4) skoncentrować się na komunikacji, 5) zaprezentować efekty swojej pracy. film instruktażowy dotyczący naprawy urządzeń sanitarnych, słownictwo do dyskusji, Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) wyjaśnić co to jest komunikacja? 2) opisać proces komunikacji? 3) określić czynności niezbędne do nauczenia się komunikacji? 4) nawiązać i podtrzymać kontakt z rozmówcą? 5) wyrazić opinię i postawę wobec rozmówcy i tematu rozmowy? 21

23 4.6. Sposoby określania miary, wagi, ilości oraz innych danych liczbowych Materiał nauczania Metr to jednostka podstawowa długości w układach: SI, MKS, MKSA, MTS, oznaczenie m. W myśl definicji zatwierdzonej przez Generalną Konferencję Miar i Wag w 1983 jest to odległość, jaką pokonuje światło w próżni w czasie 1/ s. Pochodne jednostki metra: Nazwa polska 1mm 1milimetr 1cm 1centymetr 1dm 1 decymetr 1m 1 metr 1km 1 kilometr Nazwa niemiecka Millimeter Zentimeter Dezimeter Meter Kilometer Kilogram jednostka masy, jednostka podstawowa układu SI, oznaczana kg. Jest to masa międzynarodowego wzorca (walca o wysokości i średnicy podstawy 39 mm wykonanego ze stopu platyny z irydem) przechowywanego w Międzynarodowym Biurze Miar w Sèvres koło Paryża. Wzorzec kilograma został usankcjonowany uchwałą I Generalnej Konferencji Miar w Jest to obecnie jedyna jednostka podstawowa posiadająca prefiks, jak również jedyna, dla której podstawą definicji jest artefakt, a nie odwołanie się do stałych fizycznych. Oryginalnie za wzorzec był przyjmowany jeden litr wody o temperaturze czterech stopni Celsjusza przy ciśnieniu normalnym. Pochodne jednostki kilograma: Nazwa polska 1mg 1miligram 1g 1gram 1kg 1kilogram 1t 1tona Nazwa niemiecka Milligramm Gramm Kilogramm Tonne Metr sześcienny oznaczenie m 3 pochodna jednostka objętości w układzie SI. Jest to objętość, jaką zajmuje sześcian o krawędzi długości jednego metra. W życiu codziennym jest to jednostka zbyt wielka do praktycznego stosowania, dlatego posługujemy się jednostkami podwielokrotnymi: litrem (inaczej decymetr sześcienny) lub hektolitrem. Litr (skrót l) pozaukładowa jednostka objętości. W przeliczeniu na jednostki SI 1l = 1/1000 m 3, czyli 1 dm 3. W USA, Kanadzie, Australii do oznaczania tej jednostki stosuje się oficjalnie wielką literę L, w pozostałych krajach świata, w tym w Polsce, normą jest stosowanie małej litery l. 22

24 Nazwa polska Nazwa niemiecka 1 m 3 1metr sześcienny Kubikmeter 1l 1litr Liter Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie znasz jednostki długości? 2. Jakie znasz jednostki masy? 3. Jakie znasz jednostki objętości? 4. Jakie są niemieckie nazwy jednostek długości? 5. Jakie są niemieckie nazwy jednostek masy? 6. Jakie są niemieckie nazwy jednostek objętości? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Wysłuchaj nagrania w języku niemieckim, w którym podawane jest zapotrzebowanie na materiały budowlane. Wypisz ilości, miary i wagi tych materiałów. 1) nauczyć się niemieckich nazw określania miary, wagi i ilości, 2) wysłuchać dwukrotnie tekstu, 3) wypisać ilości, miary i wagi podanych materiałów, 4) zaprezentować efekty swojej pracy. tekst ze słuchu, zeszyt do ćwiczeń, przybory do pisania, słowniki dwujęzyczne, Ćwiczenie 2 Przygotowując się do ćwiczenia praktycznego sporządź w języku niemieckim listę potrzebnych materiałów budowlanych. 1) nauczyć się określania miary, wagi i ilości w języku niemieckim, 2) wypisać ilości, miary i wagi podanych materiałów, 3) zaprezentować wykonane ćwiczenie. 23

25 instrukcja do ćwiczenia praktycznego, arkusz papieru, ołówek lub długopis, słowniki dwujęzyczne, Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) wymienić jednostki długości, masy i objętości? 2) określić niemieckie nazwy jednostek długości, masy i objętości? 3) wypisać z tekstu słuchanego nazwy jednostek długości, masy, objętości? 4) napisać w języku niemieckim listę potrzebnych materiałów? 24