POLSKI HANDEL ZAGRANICZNY ARTYKUŁAMI ROLNO-SPOŻYWCZYMI W 2006 R.

Transkrypt

1 FUNDACJA PROGRAMÓW POMOCY DLA ROLNICTWA (FAPA) ZESPÓŁ MONITORINGU ZAGRANICZNYCH RYNKÓW ROLNYCH (FAMMU) ul. Wspólna 30, pokój Warszawa tel , fax , POLSKI HANDEL ZAGRANICZNY ARTYKUŁAMI ROLNO-SPOŻYWCZYMI W 2006 R Saldo polskiego handlu rolno-spożywczego z zagranicą w okresie mln USD w handlu ze wszystkimi krajami w tym: w handlu z Unią Europejską WARSZAWA, KWIECIEŃ 2007 R.

2 SPIS TREŚCI UWARUNKOWANIA MAKROEKONOMICZNE... 4 HANDEL WSZYSTKIMI TOWARAMI... 5 STRUKTURA TOWAROWA HANDLU ROLNO-SPOŻYWCZEGO... 6 STRUKTURA GEOGRAFICZNA HANDLU ROLNO-SPOŻYWCZEGO... 8 ZBOŻA I PRODUKTY PRZETWÓRSTWA ZBÓŻ ROŚLINY OLEISTE, PRODUKTY PRZETWÓRSTWA I KOMPONENTY PASZOWE PRODUKTY OGRODNICTWA CUKIER, PRODUKTY CUKROWNICZE I WYROBY CUKIERNICZE ARTYKUŁY MLECZARSKIE MIĘSO CZERWONE DRÓB I JAJA UŻYWKI SZCZEGÓŁOWE TABLICE: Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) 2

3 Przedmowa Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych (FAMMU) powstał w 1995r. Organizacyjnie FAMMU usytuowany jest w strukturze Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA). Zasadniczym celem działania Zespołu jest prowadzenie analiz sytuacji popytowo-podażowej na głównych zagranicznych rynkach produktów rolno-spożywczych, ze szczególnym uwzględnieniem regulowanych rynków rolnych Unii Europejskiej. FAMMU opracowuje raporty i analizy dotyczące rynków zbóż, roślin oleistych i wysokobiałkowych, mięsa wieprzowego, wołowego, drobiowego i jaj, mleka, cukru oraz owoców i warzyw. Opracowania przygotowywane są w cyklach tygodniowych, kwartalnych i rocznych. Stały i ważny element działalności Zespołu stanowią analizy handlu zagranicznego artykułami rolno-spożywczymi opracowywane w cyklach kwartalnych i rocznych. Raporty i analizy Zespołu Monitoringu powstają w oparciu o najbardziej aktualne i uznane źródła informacji, a doświadczeni specjaliści gwarantują fachowość ich opracowania i komentarzy. Rozpowszechnianie prac FAMMU odbywa się przede wszystkim za pomocą poczty elektronicznej. Możliwe jest również uzyskanie informacji i raportów za pośrednictwem poczty. W opracowaniu Polski handel zagraniczny artykułami rolno-spożywczymi w 2006 r. opisujemy pierwsze symptomy wygasania efektu cenowego, jaki pozwalał polskim eksporterom na stosunkowo bezproblemowe korzystanie z otwartego przed nimi w pełni Rynku Unii. Nadal szybkie tempo wzrostu wywozu nie oszałamia już kilkudziesięcioprocentowymi zwyżkami, a wyrównujące się ceny pozwalają na przyspieszenie obrotów po stronie importu. Tym tendencjom sprzyja wyjątkowo mocna, najmocniejsza od pięciu lat, polska waluta. Trzeba pamiętać, że system subwencji eksportowych dotyczy w ramach Unii Europejskiej w większości sprzedaży surowców. Możliwości zbytu produktów wysoko przetworzonych określają więc po stronie cenowej możliwości kontroli kosztów produkcji, ale w pierwszej kolejności jakość i atrakcyjność oferty. Pocieszająco wyglądają w tej sytuacji wyniki skokowo rosnących inwestycji, przy których z kolei mocna polska waluta ułatwia transfer nowoczesnych, zagranicznych technologii. Na obroty polskiego handlu zagranicznego, także w wypadku produktów żywnościowych, trzeba spojrzeć również i z nieco innego, wewnętrznego punktu widzenia. Szybko rosnący po raz pierwszy od wielu lat, dzięki spadkowi bezrobocia oraz zwyżce dochodów poziom krajowej konsumpcji, oznacza dodatkowy popyt na produkty przemysłu rolno-spożywczego i jednocześnie konkurencję dla eksportu oraz wsparcie dla zakupów importowych zagranicą. Ten aspekt zmian w bilansie naszych obrotów z zagranicą trudno z punktu widzenia koniunktury i przyszłości sektora rolnego uznać za szkodliwy, choć może on w pewnym stopniu sprzyjać spadkowi tempa wzrostu dodatniego salda handlu zagranicznego. Ryszard Pazura Dyrektor FAPA Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) 3

4 Uwarunkowania makroekonomiczne W polskiej gospodarce rok 2006 r. charakteryzował się ożywieniem. Zanotowano znaczny wzrost produktu krajowego brutto, poprawiły się wyniki w najważniejszych działach gospodarki. Lepsza była sytuacja na rynku pracy, wzrosły płace. Wobec obniżającej się inflacji spadły też bankowe stopy procentowe. Wartość złotówki wobec euro wzrosła do poziomu najwyższego od 5 lat.. W zeszłym roku polski Produkt Krajowy Brutto (PKB) zwiększył się średnio o 5,8% w porównaniu z jego poziomem w 2005 r. Wzrost ten był zatem wyższy niż ten, jaki wystąpił w roku przystępowania Polski do Unii. Przeważający wpływ na tempo zwiększania się PKB miał dynamiczny popyt krajowy, zwłaszcza spożycie indywidualne i inwestycje. Konsumpcja prywatna rosła dzięki wyższym dochodom w warunkach małej inflacji, transferom od emigracji zarobkowej, a także na kredyt - zadłużenie gospodarstw domowych w 2006 r. było 33% wyższe niż rok wcześniej. Poziom wydatków na inwestycje zwiększył się blisko 17% powyżej tego z 2005 r. Tak znaczny wzrost nakładów jest pochodną nieprzerwanej koniunktury eksportowej po objęciu Polski wspólnym rynkiem UE. W latach , przy stosukowo niskim popycie krajowym, rozwój sprzedaży za granicę następował dzięki wykorzystywaniu rezerw produkcyjnych. Następnie dla rozwoju sprzedaży potrzebne już były nowe inwestycje. Dodatkowo, rosnące wykorzystanie środków publicznych z programów unijnych, zarówno przez podmioty gospodarcze jak i samorządy, również skutkowało pobudzeniem inwestycji. W zeszłym roku szczególne ożywienie zapanowało w budownictwie, zaś podwyższone utrzymywało się w handlu. Inflacja średnio w 2006 r. wyniosła 1,0%, wobec 2,1% rok wcześniej. Zanotowano jednak także pewien wzrost cen towarzyszący ożywieniu gospodarczemu. Widoczne jest to w miesięcznych wskaźnikach inflacji, wyższych w drugiej połowie roku, jak i we wskaźnikach cen produktów poszczególnych branż. Np. w budownictwie ceny wzrosły średnio o 2,9%. Konsumenci odczuli najbardziej wzrost cen użytkowania mieszkań, a przede wszystkim energii. Obniżyły się ceny odzieży, obuwia i sprzętu AGD. Ceny żywności średnio podniosły się niewiele, co było wynikiem zrównoważenia podwyższonych cen pieczywa, warzyw i cukru tańszymi owocami i mięsem drobiu. Wartość polskiego złotego wzrosła realnie wobec euro (+2,3% w ciągu 2006 roku) i dolara USA (+2,2%), zaś spadła wobec rubla rosyjskiego (-7,7%). Zmiany te oznaczały mniejszą opłacalność eksportu do strefy euro i dolarowej, a wzrost opłacalności sprzedaży za ruble. Jednocześnie z powodu zmian wartości walut w 2006 r. nieco taniej można było importować rozliczając się w EUR i USD, zaś drożej płacąc w rublach Roczny wzrost PKB w Polsce, kwartalnie (%) I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV Miesięczna inflacja w Polsce, %, rok do roku Realny kurs wymiany EURO na złote (XII.96=100) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) 4

5 W zeszłym roku wzrósł poziom zatrudnienia. Według szacunków, liczba pracujących zwiększyła o 210 tys. osób do liczby 13,1 mln. Jednocześnie liczba zarejestrowanych bezrobotnych spadła się o 460 tys. osób do 2,3 mln. Stopa rejestrowanego bezrobocia w końcu 2006 r. wyniosła 14,9%, wobec 17,6% przed rokiem. Natomiast Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności wykazało, że w czwartym kwartale ubiegłego roku 12,2% ludności aktywnej zawodowo nie miało pracy, w porównaniu z 16,7% w końcu 2005 r. Największe bezrobocie panowało wśród młodzieży do 24 lat. Handel wszystkimi towarami Wartość obrotów w polskim handlu zagranicznym wszystkimi towarami wyniosła 187 mld EUR i była 23% wyższa niż w 2005 r. Eksport i import zwiększyły się w podobnej mierze, co przy przewadze importu poskutkowało pogłębieniem się ujemnego salda handlowego. W skali Unii Europejskiej, Polska była na 10. miejscu pod względem wielkości handlu zagranicznego, podobnie jak przed rokiem. W 2006 r. wartość polskiego eksportu towarów wyniosła 87,5 mld EUR i była 23% 1 wyższa niż rok wcześniej. Wartość sprzedaży stawiała Polskę na dziesiątym miejscu wśród unijnych eksporterów, za Irlandią, a przed Czechami. Ale już pod względem dynamiki wzrostu ustępowaliśmy tylko Słowacji Handel zagraniczny towarami państw członkowskich Unii Europejskiej w 2006 r. wartości w miliardach EUR, kolejność wg wartości obrotów Eksport Import Źródło danych: Eurostat 0 Niemcy Wlk. Brytania Francja Holandia Włochy Belgia Hiszpania Austria Szwecja Polska Czechy Irlandia Większość towarów z Polski (77%) trafiło do innych państw członkowskich Unii Europejskiej, w tym najwięcej do Niemiec (27%) oraz Włoch, Francji, Wielkiej Brytanii i Czech (do każdego po 6%). W pierwszej dziesiątce największych odbiorców towarów z Polski znalazły się tylko dwa spoza UE Rosja i Ukraina, z udziałami po 4%. Spośród wymienionych wyżej odbiorców, najwyższe tempo przyrostu sprzedaży zanotowano w przypadku Ukrainy i Czech, dokąd wartość eksportu wzrosła o połowę. Wolniej od średniej rosła sprzedaż do Holandii, Niemiec i Rosji. Największy udział w eksporcie miały maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy (40%). Drugą najważniejszą grupą produktów (23% wartości eksportu) były towary przemysłowe sklasyfikowane głównie według surowca, następnie inne wyroby przemysłowe. Produkty rolno-spożywcze stanowiły w 2006 r. blisko 10% eksportu nieznacznie mniej niż przed rokiem. Udział handlu artykułami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski Udział w eksporcie 8,4% 8,4% 8,0% 8,4% 8,7% 9,9% 9,7% imporcie 6,5% 6,8% 6,5% 5,9% 6,1% 6,8% 6,4% Dania Węgry Finlandia Portugalia Słowacja Grecja Luksemburg Słowenia Litwa Estonia Łotwa Cypr Malta 1 Ze względu na zmiany wzajemnej wartości walut, wyliczana dynamika handlu różni się w zależności od waluty, w jakiej handel jest podsumowany. Polski eksport w 2006 r., wyrażony w dolarach USA wzrósł o 22%, a wyrażony w złotówkach o 19%. Import liczony w USD zwiększył się o 23%, zaś liczony w złotych o 19%. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) 5

6 Import do Polski miał w 2006 r. wartość 100,0 mld EUR, tj. 23% więcej niż w 2005 r. Wartość ta dała Polsce dziesiąte miejsce wśród importerów unijnych. Oprócz Słowacji, wyższą dynamikę importu niż Polska miały też trzy Kraje Bałtyckie. Głównymi dostawcami towarów do Polski były państwa UE, skąd sprowadziliśmy 63% towarów, w tym z Niemiec 24%, z Włoch 7% i z Francji 6%. Z państw pozaunijnych trzy znalazły się w pierwszej dziesiątce kierunków importowych Rosja, z 10% udziałem w polskim imporcie, Chiny (6%) i Korea Południowa (2%). Dostawy z tych trzech państw charakteryzowały się ponadprzeciętną dynamiką wzrostu. Największą część dostaw do Polski stanowiły maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy (36%), dalej towary przemysłowe sklasyfikowane głównie według surowca (21%) oraz chemikalia i produkty pokrewne (14%). Udział produktów rolno-spożywczych w imporcie, ze względu na mniejszą od przeciętnej dynamikę obrotów, zmniejszył się do blisko 6% w 2006 r. Ujemny bilans handlu zagranicznego towarami obniżył się z 9,7 mld EUR w 2005 r. do 12,5 mld EUR. Przyczynił się do tego wzrost deficytu w handlu paliwami mineralnymi, smarami i materiałami pochodnymi oraz chemikaliami. W przypadku głównych pozycji w naszej wymianie z zagranicą, tj. maszyn, urządzeń i środków transportowych oraz towarów przemysłowych klasyfikowanych wg surowca, bilans obrotów poprawił się, choć nadal pozostawał ujemny. Dodatnie i rosnące saldo handlowe wystąpiło w przypadku dwóch grup produktów różnych wyrobów przemysłowych oraz artykułów rolno-spożywczych. Struktura towarowa handlu rolno-spożywczego W sprzedaży artykułów rolno-spożywczych za granicę w 2006 r. główną pozycję stanowiły produkty roślinne, zwłaszcza przetworzone, a wśród nich produkty ogrodnicze i wyroby cukiernicze. Dodatnie saldo handlu produktami roślinnymi obniżyło się nieco ze względu na wzmożony import surowców roślinnych. Znaczenie eksportu produktów zwierzęcych było większe dzięki znacznemu eksportowi mięsa. Po stronie importu przewaga zakupów produktów roślinnych nad zwierzęcymi jeszcze się zwiększyła, a swój znaczny udział w zakupach umocniły też używki. Wartość obrotów w polskim handlu rolno-spożywczym w roku 2006 była wyższa o 19% niż w poprzednim okresie. Eksport wartości 8,5 mld EUR zwiększył się o 21%. Import wzrósł o 18%. W strukturze eksportu największą rolę odgrywały produkty roślinne, zwłaszcza przetworzone. Udział tych ostatnich w całości sprzedaży zwiększył się i wyniósł 35%. Przyczynił się do tego rozwój sprzedaży wyrobów cukierniczych, przetworów z owoców i tłuszczów roślinnych. Znaczenie surowców roślinnych obniżyło się w ciągu roku z 11% do 9%, głównie za sprawą spadku sprzedaży świeżych owoców. Produkty zwierzęce niewiele ustępowały roślinnym w strukturze eksportu, z łącznym udziałem 39% w jego wartości. W dodatku, dzięki 40% wzrostowi sprzedaży, wpływy z eksportu mięsa czerwonego po raz pierwszy przewyższyły wartość sprzedaży innej polskiej specjalności eksportowej, przetworów z owoców. Umocniła się również sprzedaż pozostałych produktów mięsnych oraz ryb. Ze względu na stosunkowo niewielki wzrost wartości sprzedaży produktów mleczarskich, ich udział w eksporcie w zeszłym roku nieco zmalał. Struktura towarowa polskiego handlu rolno spożywczego Eksport (mln EUR i udział %) Import (mln EUR i udział %) 2005 r r r r. Żywe zwierzęta 288 4% 347 4% 95 2% 84 1% Przetwory zwierzęce % % 510 9% 580 9% Ryby i przetwory 478 7% 623 7% % % Surowce roślinne % 807 9% % % Przetwory roślinne % % % % Używki i napoje 633 9% % % % Pozostałe 458 6% 545 6% % 595 9% Razem % % % % Uwaga: Wartości w procentach mogą się nie sumować do stu na skutek zaokrągleń. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) 6

7 Import osiągnął wartość 6,4 mld EUR. W zakupach dominowały produkty pochodzenia roślinnego (ponad połowa wartości), następne były produkty pochodzenia zwierzęcego oraz używki i napoje. Struktura ta niewiele się zmieniła od poprzedniego roku, umocniło się jedynie znaczenie działu roślinnego z powodu ponadprzeciętnego wzrostu wartości importu zbóż, oleistych i wyrobów cukierniczych. W dziale zwierzęcym zwiększyły się szczególnie zakupy produktów rybnych (już ponad 10% importu) i produktów mleczarskich. Spośród używek, wystąpił wzmożony import tytoniu i alkoholi, jednak tradycyjnie najwięcej wydano na grupę produktów obejmujących kawę, herbatę, kakao i przyprawy. Dziesięć produktów o największym udziale w polskim eksporcie rolno-spożywczym w 2006 r. Eksport, mln EUR udział produkt kod CN % w 2006 mięso drobiowe ,9% pieczywo cukiernicze ,7% soki ,6% mięso wieprzowe ,2% mięso wołowe świeże/schł ,1% produkty czekoladowe ,9% sery i twarogi ,7% papierosy ,5% owoce mrożone ,3% koncentraty białkowe i in ,1% W strukturze importu artykułów rolno-spożywczych do Polski zwraca uwagę fakt, że największe zakupy dotyczą produktów w Polsce nieprodukowanych, takich jak owoce południowe, kawa, przyprawy, bądź produktów o zbyt małej krajowej produkcji lub służących jako surowce dla przetwórstwa, jak np. ryby, nieprzetworzone mięso, składniki pasz. Dziesięć produktów o największym udziale w polskim imporcie rolno-spożywczym w 2006 r. Import, mln EUR udział produkt kod CN % w 2006 makuchy sojowe ,8% mięso wieprzowe ,8% filety rybne ,0% koncentraty białkowe i in ,9% cytrusy ,1% ryby świeże i schłodzone ,0% produkty czekoladowe ,9% tytoń nieprzetworzony ,6% kawa ,6% karma dla zwierząt ,4% Dodatnie saldo obrotów handlowych osiągnęło blisko 2,1 mld EUR. Jest to rekordowa nadwyżka w polskim handlu rolno-spożywczym. Według danych Eurostatu, w 2006 r. Polska była siódmym co do wielkości eksporterem netto artykułów rolno-spożywczych w skali Unii Europejskiej, spośród dziesięciu państw które zanotowały nadwyżkę w obrotach tymi towarami. Pod względem wartości obrotów w handlu rolnym Polska była także w pierwszej dziesiątce państw unijnych. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) 7

8 Handel zagraniczny artykułami rolno-spożywczymi państw członkowskich Unii Europejskiej w 2006 r. wartości w miliardach EUR, kolejność wg wartości obrotów Eksport rolno-spożywczy Import rolno-spożywczy 10 Źródło danych: Eurostat 0 Niemcy Francja Holandia Wlk. Brytania Włochy Belgia Hiszpania Dania Polska Irlandia Austria Szwecja Portugalia Grecja Czechy Węgry Finlandia Słowacja Litwa Luksemburg Słowenia Łotwa Estonia Cypr Malta Struktura geograficzna handlu rolno-spożywczego W 2006 r. po raz kolejny wzrosło znaczenie państw Unii Europejskiej w polskim handlu rolnym z zagranicą. Już ponad 70% wartości obrotów stanowił handel wewnątrzunijny. Natomiast najwyższą dynamiką charakteryzowała się wymiana z państwami EFTA, przede wszystkim z powodu znacznego zwiększenia się importu z tych krajów. Wartość sprzedaży artykułów rolno-spożywczych do państw UE wyniosła 6,5 mld EUR i była 25% wyższa niż w 2005 r. Dzięki temu udział handlu wewnąrzunijnego w polskim eksporcie rolnym wyniósł 77%, na co złożył się w 58% wywóz do państw starej UE-15 i w 19% do pozostałych dziewięciu nowych państw członkowskich, które wstąpiły do ugrupowania w 2004 r. Struktura geograficzna polskiego handlu rolno-spożywczego Eksport (mln EUR i udział %) Import (mln EUR i udział %) 2005 r r r r. UE % % % % w tym: "UE 15" % % % % inne "UE 10" % % 464 9% 591 9% WNP % % 139 3% 187 3% EFTA 63 1% 73 1% 230 4% 319 5% NAFTA 194 3% 203 2% 110 2% 131 2% Pozostałe % % % % Świat % % % % Uwaga: Wartości w procentach mogą się nie sumować do stu na skutek zaokrągleń. Pierwszym odbiorcą polskiej żywności w Unii i na świecie były Niemcy, dokąd trafiły towary za 2,1 mld EUR. Czwartą z nich część stanowiły produkty ogrodnicze, zwłaszcza przetworzone. Na kolejne 15% złożyły się produkty rybne. Podobny udział (16%) miały produkty mięsne, których znaczenie wzrosło na skutek dynamicznego rozwoju eksportu mięsa czerwonego. Podobną jak przed rokiem rolę w sprzedaży do Niemiec (12%) odegrały produkty mleczarskie, pomimo zmian w ich kompozycji (więcej mleka, mniej masła). Nasz zachodni sąsiad był również znaczącym odbiorcą ważnych w polskim eksporcie wyrobów cukierniczych. Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) 8

9 W ciągu zeszłego roku drugim największym rynkiem eksportowym stały się Czechy. Wartość sprzedaży w tym kierunku wyniosła 558 mln EUR. Złożyły się na nią przede wszystkim produkty ogrodnicze, mięsne, cukiernicze, mleczarskie oraz używki. Oprócz Czech, znaczenie dla polskiego eksportu przekraczające 0,5 mld EUR miały rynki Wielkiej Brytanii, Holandii i Włoch. Z drugiego najważniejszego rynku zbytu w 2005 r. na miejsce piąte w 2006 r. spadła Rosja. Stało się tak z powodu zmniejszenia sprzedaży do tego państwa o 73 mln EUR do łącznej wartości 431 mln EUR. Najgłębsze spadki wystąpiły w przypadku świeżych produktów ogrodniczych (-94 mln EUR) oraz produktów mięsnych (-39 mln EUR). Był to bezpośredni skutek realizacji rosyjskich zakazów importu tych produktów z Polski wprowadzonych pod koniec 2005 r. Ograniczenia łagodzone były przez rozwój eksportu do Rosji produktów nieobjętych zakazami, takich jak wyroby cukiernicze (wzrost sprzedaży o 37 mln EUR) czy żywe zwierzęta (+16 mln EUR). Eksportowi do Rosji sprzyjała też rosnąca wobec złotówki wartość rubla rosyjskiego. Inne kraje pozaunijne, oprócz Rosji, znalazły się dopiero w drugiej dziesiątce ważniejszych dla Polski rynków eksportowych. Co charakterystyczne, sprzedaż na rynki bliższe, choć mniej zamożne, była wyższa niż na bogate, ale odległe wartość eksportu na Ukrainę przekroczyła tę do USA, zaś eksport na Białoruś był większy niż do Belgii. W dwudziestce największych odbiorców żywności z Polski, z zakupami ponad 100 mln EUR, znalazła się też Rumunia, w 2006 r. jeszcze poza Unią Europejską. Wśród ważnych dla Polski w 2006 r. pozaunijnych i pozaeuropejskiech rynków zbytu wymienić należy również Algierię (zboże i produkty mleczarskie), Turcję (słodycze i wyroby tytoniowe), Zjednoczone Emiraty Arabskie (wyroby tytoniowe, cukier), Arabię Saudyjską (słodycze, produkty mleczarskie) i Egipt (wyroby tytoniowe). Niemcy były pierwszym partnerem Polski również po stronie importu. Wartość przywiezionych z tego kraju artykułów rolno-spożywczych zbliżyła się do 1,1 mld EUR, jednak dzięki rosnącemu eksportowi dodatnie saldo handlu z Niemcami przekroczyło 1,0 mld EUR. Do głównych produktów sprowadzanych z Niemiec należały tradycyjnie wyroby cukiernicze, kawa i herbata, oleje roślinne oraz pasze. Na skutek szybkiego wzrostu zakupów po zniesieniu barier celnych od maja 2004 r., do produktów kupowanych w Niemczech w największych ilościach dołączyła wieprzowina. Drugim zagranicznym źródłem zaopatrzenia pozostawała Holandia. Z państwa tego sprowadziliśmy dużo, łącznie 1/3 dostaw, kwiatów oraz innych produktów ogrodniczych. Spore znacznie miały też zakupy olejów i komponentów paszowych, kawy i herbaty oraz mięsa. Corocznie ujemny bilans handlu z Holandią poprawił się do wartości najlepszej od kilkunastu lat ( 65 mln EUR), a to za sprawą zwiększonego eksportu mięsa i przetworów owocowych, przy ograniczonych zakupach pasz. Inny obraz handlu rysuje się w przypadku trzeciego największego dostawcy Hiszpanii. Jest ona niezmiennie znacznym dostawcą świeżych owoców i warzyw na nasz rynek. Produkty ogrodnicze stanowiły w zeszłym roku 78% importu z tego kraju. To właśnie te produkty zadecydowały o wydatnym ujemnym saldzie handlu z Hiszpanią, wartości 224 mln EUR. Deficyt byłby znacznie większy, gdyby nie rozwijająca się bardzo dobrze sprzedaż do Hiszpanii bydła, mięsa i produktów mleczarskich. Partnerem, z którym handel przyniósł rekordowy deficyt ( 381 mln EUR), była Argentyna, czwarty największy dostawca na rynek polski w 2006 r. Wynikało to z jej rosnącej roli jako źródła zaopatrzenia w komponenty paszowe, niezbędne dla prowadzenia rozwiniętej w naszym kraju także z myślą o eksporcie - produkcji zwierzęcej. W zeszłym roku to właśnie w Argentynie zakupiono większość sprowadzonych do Polski komponentów paszowych, głównie śruty sojowej. Import ten uzupełniały świeże owoce, ryby. Eksporterom polskim udało się sprzedać w Argentynie nieco przetworów owocowo-warzywnych i wyrobów cukierniczych. Poza partnerami unijnymi, w pierwszej dziesiątce kierunków importowych znalazły się również Norwegia - dostawca ryb oraz Chiny źródło jelit i ryb. Na dalszych pozycjach były Brazylia (kawa, tytoń, soki), Turcja (produkty ogrodnicze) oraz Wietnam (ryby, kawa). Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) 9

10 Obroty w polskim handlu rolno-spożywczym z ważniejszymi partnerami Eksport Import Saldo Partner Wartość w mln EUR Zmiana Wartość w mln EUR Zmiana Wartość w mln EUR roczna roczna UE 5 238, ,1 25% 3 442, ,9 17% 1 795, ,2 "UE 15" 4 086, ,7 21% 2 977, ,2 15% 1 108, ,5 "UE 10" 1 151, ,4 38% 464,3 590,7 27% 687, ,7 Niemcy 1 789, ,1 16% 883, ,7 19% 906, ,5 Holandia 428,6 529,8 24% 535,2 594,4 11% -106,6-64,6 Włochy 382,7 510,0 33% 279,1 316,1 13% 103,6 193,9 Czechy 387,1 557,7 44% 206,8 266,3 29% 180,3 291,4 Wielka Brytania 396,2 537,7 36% 101,1 115,1 14% 295,1 422,6 Dania 238,6 278,0 17% 268,5 291,8 9% -30,0-13,8 Francja 222,2 293,5 32% 216,7 264,5 22% 5,4 28,9 Hiszpania 147,0 161,1 10% 339,6 384,7 13% -192,6-223,7 Węgry 290,6 369,1 27% 123,3 148,8 21% 167,3 220,4 Słowacja 164,8 214,4 30% 77,6 104,4 35% 87,2 110,0 Litwa 153,4 239,6 56% 38,2 53,5 40% 115,3 186,1 Belgia 134,3 137,6 2% 99,6 109,1 9% 34,7 28,5 Austria 127,8 162,7 27% 62,6 78,5 25% 65,1 84,3 Szwecja 107,0 116,1 8% 50,4 64,3 27% 56,6 51,8 Grecja 36,3 48,2 33% 80,9 90,8 12% -44,5-42,6 Łotwa 84,1 110,4 31% 6,8 7,7 13% 77,2 102,6 Irlandia 19,3 33,6 74% 32,0 41,4 29% -12,7-7,8 Finlandia 36,9 42,1 14% 19,6 26,2 34% 17,3 15,9 Estonia 42,9 54,3 26% 6,2 4,0-35% 36,8 50,3 Słowenia 22,7 38,4 69% 2,3 3,1 38% 20,5 35,2 Portugalia 17,3 13,0-25% 8,7 9,6 10% 8,6 3,5 Cypr 4,2 6,8 63% 3,1 2,8-9% 1,1 4,0 Luksemburg 2,8 3,1 13% 0,4 1,1 157% 2,3 2,0 Malta 1,8 3,6 108% 0,0 0,0 1,8 3,6 WNP 860,9 863,6 0% 139,4 186,9 34% 721,5 676,7 w tym: Rosja 504,4 431,5-14% 51,8 49,9-4% 452,5 381,6 Ukraina 154,5 176,0 14% 54,2 104,8 93% 100,3 71,2 Białoruś 119,0 140,8 18% 6,2 10,8 76% 112,9 129,9 EFTA 63,2 73,1 16% 230,3 318,7 38% -167,0-245,6 w tym: Norwegia 25,3 31,6 25% 180,4 244,6 36% -155,2-213,0 Szwajcaria 36,2 38,6 6% 25,9 47,2 82% 10,4-8,6 NAFTA 193,7 203,1 5% 110,2 131,2 19% 83,5 71,9 w tym: USA 160,2 163,8 2% 92,8 104,8 13% 67,4 59,0 Pozostałe 716,3 839,8 17% 1 522, ,6 16% -805,7-922,8 w tym: Argentyna 0,1 0,4 389% 325,1 381,8 17% -325,0-381,5 Chiny 12,6 22,9 82% 183,6 194,1 6% -171,0-171,3 Turcja 41,4 36,6-12% 111,5 135,4 21% -70,1-98,8 Brazylia 4,5 4,8 8% 139,6 167,1 20% -135,2-162,3 Wietnam 16,2 20,0 23% 68,0 111,5 64% -51,9-91,6 Rumunia 91,6 113,6 24% 15,8 13,8-12% 75,8 99,8 Chorwacja 56,1 61,6 10% 7,5 32,1 326% 48,5 29,5 Bułgaria 25,3 36,0 42% 38,0 35,6-6% -12,7 0,4 Świat 7 072, ,7 21% 5 444, ,4 18% 1 628, ,3 Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) 10