Wskaźniki NLR i PLR w ocenie rokowania chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca
|
|
- Alicja Wróbel
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics Diagn Lab 2016; 52(1): ISSN Praca oryginalna Original Article Wskaźniki NLR i PLR w ocenie rokowania chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca NLR and PLR ratios in prognostic assessment of non-small cell lung cancer patients Ewa Wójcik, Zofia Stasik, Urszula Rychlik, Jadwiga Tarapacz, Jan Kanty Kulpa, Katarzyna Brandys Zakład Analityki i Biochemii Klinicznej, Centrum Onkologii, Oddział w Krakowie Streszczenie Celem badań była ocena wartości prognostycznej wskaźników NLR i PLR, a także białka C-reaktywnego i hemoglobiny u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca. Badaną grupę stanowiło 95 chorych w różnych stadiach zaawansowania. Grupa referencyjna obejmowała 57 osób zdrowych oraz 10 z niezłośliwymi zmianami w płucach. U wszystkich wykonano badania morfologii krwi, stężenia białka C-reaktywnego oraz wyliczono wskaźniki NLR i PLR. U chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca, w porównaniu do grupy referencyjnej obserwowano istotnie wyższą liczbę leukocytów, bezwzględną liczbę neutrofili, płytek krwi i stężenie CRP oraz istotnie niższą bezwzględną liczbę limfocytów i stężenie hemoglobiny. Wartości NLR i PLR u chorych na raka płuca były istotnie wyższe aniżeli w grupie referencyjnej. Analiza pól powierzchni pod krzywymi ROC wykazała istotne różnice pomiędzy AUC dla CRP i pozostałych parametrów oprócz NLR. AUC dla NLR było natomiast istotnie większe aniżeli dla PLR. Stwierdzano istotne dodatnie zależności pomiędzy CRP i WBC (R S =0,2887; P=0,0046), CRP vs. NLR (R S =0,4127; P=0,0000), CRP vs. PLR (R S =0,4009; P=0,0006), a także ujemne z poziomem hemoglobiny (CRP vs. HGB R S =-0,4753; P=0,0000). Analiza jednoczynnikowa potwierdziła zależności pomiędzy stadium zaawansowania, stanem sprawności, wiekiem chorych, stężeniem HGB i CRP, liczbą leukocytów, bezwzględną liczbą neutrofili, liczbą płytek krwi oraz wartościami NLR i PLR, a prawdopodobieństwem 5-letniego czasu przeżycia chorych. Analiza wieloczynnikowa wykazała, że do niezależnych, niekorzystnych czynników prognostycznych u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca należą oprócz stadium zaawansowania, stanu sprawności również wartości NLR wyższe od 2,5. Summary The aim of the present study was an assessment of NLR and PLR ratios and also C-reactive protein and hemoglobin concentrations prognostic values in non-small cell lung cancer patients (NSCLC). Studied group consisted of 95 NSCLC patients with different stages of disease. The reference group consisted of 57 healthy people and 10 with non-malignant lung lesions. For every investigated individual hematological parameters and CRP concentration were measured and also NLR and PLR ratios were calculated. Compared to the reference group, NSCLC cancer patients demonstrated significantly higher leukocyte count, absolute neutrophil count, platelet count, CRP concentration and significantly lower absolute lymphocyte count and hemoglobin concentration. The values of NLR and PLR in lung cancer patients were significantly higher than in the reference group. The area under ROC curve for CRP was significantly larger than for the rest of the studied parameters apart from NLR. The area under the ROC curve for NLR was significantly larger than for PLR. There were significant positive correlations between CRP and WBC (R s =0.2887; P=0.0046), CRP vs. NLR (R s =0.4127; P=0.0000), CRP vs. PLR (R s =0.4009; P=0.0006), and also reciprocal correlation with hemoglobin (CRP vs. HGB R s = , P=0.0000). Univariate analysis confirmed dependencies between stage of disease, performance status, age, hemoglobin and CRP concentrations, leucocyte count, absolute neutrophil count, platelet count as also NLR and PLR values and probability of 5-year survival of patients. Multivariate analysis demonstrated, that apart from stage of disease and performance status, the independent prognostic factor in NSCLC was NLR higher than 2.5. Słowa kluczowe: Key words: niedrobnokomórkowy rak płuca, stosunek neutrofili do limfocytów, stosunek płytek krwi do limfocytów non-small cell lung cancer, neutrophil to lymphocyte ratio, platelet to lymphocyte ratio Wprowadzenie Problemy dotyczące oceny rokowania chorych na nowotwory, oszacowania ryzyka rozwoju określonych stanów klinicznych w przebiegu choroby stanowią przedmiot intensywnych badań we współczesnej onkologii. Przy pełnej akceptacji użyteczności w tym zakresie klasycznych czynników prognostycznych, takich 13
2 jak zaawansowanie procesu chorobowego, stan węzłów chłonnych, obecność odległych przerzutów, stopień histologicznej złośliwości, czy stan sprawności poszukiwane są inne wskaźniki, które mogłyby wnieść dodatkowe informacje odnośnie rokowania chorych, a także przyczynić się do bardziej precyzyjnego ich kwalifikowania do określonych form terapii [1]. Poszukiwania tego rodzaju wskaźników dotyczą również sfery badań laboratoryjnych, tak parametrów odnoszących się do samego nowotworu, takich jak m.in. markery nowotworowe, różne czynniki wzrostu, ale także wielu wskaźników opisujących zaburzenia homeostazy ustrojowej do jakich może dochodzić w organizmie chorych w odpowiedzi na rozwijający się nowotwór, który stanowi pewnego rodzaju czynnik urazowy. Reakcją obronną organizmu na działanie czynnika urazowego jest stan zapalny i związana z nim reakcja ostrej fazy, przy czym lokalny odczyn zapalny często może ulegać uogólnieniu, przechodzić w postać o charakterze systemowym. Wśród szerokiego panelu badań laboratoryjnych związanych z odpowiedzią organizmu gospodarza, w aspekcie oceny rokowania u chorych na nowotwory, istotna rola przypisywana jest różnym hematologicznym i biochemicznym wykładnikom stanu zapalnego. Wyniki szeregu badań doświadczalnych, epidemiologicznych, klinicznych dokumentujące istotne zależności pomiędzy nowotworami a rozwijającym się stanem zapalnym były podstawą dla wysunięcia koncepcji systemowej odpowiedzi zapalnej (SIR; Systemic Inflammatory Response) i jej wykorzystania w ocenie rokowania chorych na nowotwory [2, 3]. Celem podjętych badań była ocena wartości prognostycznej wskaźników NLR i PLR wyliczanych na podstawie bezwzględnej liczby neutrofili, limfocytów i płytek krwi, a także stężenia hemoglobiny i białka C-reaktywnego u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca. Materiał i metody Badaną grupę stanowiło 95 chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca (NDRP) (17 kobiet i 78 mężczyzn), w tym 11 w stopniu IIIA, 43 w stopniu IIIB i 41 w stopniu IV zaawansowania, którzy nie zostali zakwalifikowani do zabiegu operacyjnego ze względu na wyniki badań radiologicznych i byli poddani leczeniu napromienianiem w latach w Centrum Onkologii, Oddział w Krakowie. Badaniami histopatologicznymi potwierdzono u 30 chorych gruczolakoraka, 60 raka płaskonabłonkowego, 4 raka olbrzymiokomórkowego oraz 1 typ mieszany nowotworu. Z punktu widzenia stanu sprawności (PS; performance status) ocenianego wg kryteriów EOCG, 63 chorych zaliczono do grupy PS (0,1), 10 chorych do grupy PS (2) a 22 chorych było w gorszym stanie sprawności (PS>2). U wszystkich przed leczeniem wykonano badanie morfologii krwi oraz oznaczono stężenie białka C-reaktywnego, a także wyliczono wskaźnik NLR (neutrophil-lymphocyte ratio) jako stosunek bezwzględnej liczby neutrofilii do bezwzględnej liczby limfocytów oraz wskaźnik PLR (platelet-lymphocyte ratio) jako stosunek bezwzględnej liczby płytek krwi do bezwzględnej liczby limfocytów. Taki sam zestaw badań wykonano w grupie referencyjnej, do której należało 57 osób zdrowych oraz 10 z niezłośliwymi zmianami w płucach. Krew do badań pobierano w warunkach standardowych w godzinach rannych od chorych będących na czczo, przy użyciu systemu próżniowego (Becton-Dickinson). Oznaczenia morfologii krwi wykonywano przy użyciu analizatora ADVIA 2120 (Siemens Healthcare Diagnostics). Subpopulacje krwinek białych oceniano mikroskopowo wg protokołu H20-A2 (CLSI). Z wartości odsetkowej neutrocytów i limfocytów oraz liczby leukocytów (WBC) wyliczano bezwzględne liczby tych frakcji. Stężenie CRP oznaczano metodą nefelometryczną korzystając z zestawów odczynnikowych i analizatora ProSpec (Siemens Healthcare Diagnostics). W opracowaniu statystycznym korzystano z pakietu Statistica w. 10 (StatSoft, Polska). Wartości odcinające dla NLR i PLR ustalono jako 95 percentyl zakresu uzyskanych wyników w grupie referencyjnej. W ocenie 5-letnich przeżyć przy wyborze wartości badanych parametrów optymalnie różnicujących grupy korzystano z testu log-rank, natomiast w celu ustalenia niezależnych czynników prognostycznych z wieloczynnikowej analizy proporcjonalnego hazardu Coxa. Wyniki U chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca w porównaniu do grupy referencyjnej obserwowano istotnie wyższą liczbę leukocytów, bezwzględną liczbę neutrofili, płytek krwi i stężenie CRP oraz istotnie niższą bezwzględną liczbę limfocytów i stężenie hemoglobiny. Wartości wyliczanych wskaźników NLR i PLR, u chorych na nowotwór były istotnie wyższe aniżeli w grupie referencyjnej (tab. I). Analiza pól powierzchni (AUC) pod krzywymi ROC wykreślonymi dla badanych parametrów wykazała, że chociaż AUC dla CRP było większe aniżeli dla wskaźnika NLR, to różnice pomiędzy nimi nie były istotne statystycznie, jednak było ono istotnie większe aniżeli Tabela I. Wyniki badanych parametrów i wyliczanych wskaźników w grupie referencyjnej oraz u chorych na niedrobnokomorowego raka płuca. Parametr Grupa referencyjna NDRP P= Leukocyty x 10 9 /l 6,74 9,06 0,0000 4,06 11,45 4,65 26,29 Neutrofile x 10 9 /l 3,49 5,76 0,0000 1,71 6,88 1,99 19,78 Limfocyty x 10 9 /l 2,05 1,95 0,0090 1,40 3,95 0,71 4,86 Płytki krwi x 10 9 /l 239,0 322,0 0, ,0 405,0 158,0 666,0 NLR 1,61 3,26 0,0000 0,78 4,05 0,76 25,00 PLR 116,36 177,85 0, ,66 209,64 58,10 681,05 Hemoglobina g/l 14,45 13,10 0, ,70 17,10 9,10 17,0 CRP mg/l 1,14 24,90 0,0000 0,20 9,07 0,22 237,00 14
3 Diagn Lab 2016; 52(1): Rycina 2 A. Krzywe przeżycia chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca w zależności od wyjściowej wartości NLR (wykorzystanie 3 stopniowej skali). Rycina 1. Krzywe ROC dla NLR i PLR oraz innych parametrów hematologicznych i białka C-reaktywnego wykreślone dla chorych na raka płuca względem grupy referencyjnej. dla liczby leukocytów i pozostałych oznaczanych parametrów. Pole powierzchni pod krzywą ROC dla NLR było natomiast istotnie większe aniżeli dla PLR (ryc. 1). W badanej grupie chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca wykazano istotne dodatnie zależności pomiędzy stężeniem CRP i WBC (CRP vs WBC: R S =0,2887; P=0,0046) oraz wartościami wskaźników (CRP vs NLR: R S =0,4127; P=0.0000; CRP vs PLR: R S =0,4009; P=0,0006), a także ujemną z poziomem hemoglobiny (CRP vs. Rycina 2 B. Krzywe przeżycia chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca w zależności od wyjściowej wartości PLR (wykorzystanie 3 stopniowej skali). HGB: R S = 0,4753; P=0,0000). Odsetki podwyższonych wartości NLR (>3,0) i PLR (>176) w podgrupach chorych wydzielonych ze względu na stężenie CRP niższe lub wyższe od 10 mg/l wynosiły odpowiednio dla pierwszego z tych wskaźników 41,9 % i 65,6 % (P=0,0293) a dla drugiego odpowiednio 32,3% i 59,4% (P=0,0132). O ile pomiędzy grupami wyodrębnionymi ze względu na stopień chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca wynosiły odpowiednio: 12,5 g/dl, 10,3 x 10 9 /l, 2,5, 150 i 20 mg/l. Korzystając z proponowanych przez niektórych autorów 3 stopniowych skal punktowych poddano ponadto weryfikacji wyznaczone wartości progowe (rycina 2A i 2B). O ile stwierdzano istotne różnice zaawansowania różnice w stężeniach CRP i hemoglobiny, liczby leukocytów, neutrofili i płytek krwi były istotne statystycznie, Tabela II. Wyniki badanych parametrów i wyliczanych wskaźników w zależności od stadium zaawansowania raka płuca. a dla wartości NLR i PLR Parametr Stadium IV P= Stadium IIIA + IIIB rysowały się tylko tendencje do wyższych Leukocyty x 10 9 /l 8,085 10,12 0,0083 wartości u chorych z przerzuta- mi odległymi, to dla liczby limfocytów różnic nie stwierdzano (tab. II). Analiza jednoczynnikowa potwierdziła istotne zależności pomiędzy stopniem Neutrofile Limfocyty x 10 9 /l x 10 9 /l 5,12 26,29 5,124 1,989 19,635 1, ,864 6,23 21,39 6,136 3,237 19,786 2,016 0,791 3,479 0,0198 0,7001 zaawansowania, PS, wiekiem /l 303,0 347,0 0,0313 Płytki krwi x ,0 641,0 158,0 666,0 chorych, stężeniem hemoglobiny NLR 3,089 3,404 0,1088 i CRP, liczbą leukocytów, bezwzględną liczbą neutrofilii, liczbą płytek krwi oraz wartościami NLR i PLR a prawdopodobieństwem 5-letniego czasu PLR Hemoglobina g/l 0,761 14, ,20 58,10 557,27 13,65 1,500 25, ,43 91,17 681,05 12,50 0,0506 0,0001 9,50 17,00 9,10 15,20 przeżycia chorych (tab. III). Wartości CRP mg/l 15,05 44,90 progowe dla hemoglobiny, leukocytów, 0,36 202,00 0,22 237,00 0,0015 NLR, PLR oraz CRP w grupie 15
4 a wyższymi od 5,0 (p=0,2730). Podobnie w przypadku PLR, istotne różnice wykazano pomiędzy krzywymi przeżycia chorych z wartościami PLR<150 w porównaniu do tych z wartościami tego wskaźnika z przedziału (P=0,0046), przy braku istotnych różnic pomiędzy krzywymi przeżycia wykreślonymi dla PLR w granicach a wyższymi od 300. Wyniki te potwierdzają celowość poszukiwania własnych wartości różnicujących chorych ze względu na przeżycie (ryc. 3A, 3B). Analiza wieloczynnikowa wykazała natomiast, że do niezależnych, niekorzystnych czynników prognostycznych w badanej grupie chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca można zaliczyć oprócz stadium zaawansowania i stanu sprawności również wartości NLR wyższe od 2,5 (tab. III). Rycina 3A. Krzywe przeżycia chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca w zależności od wyjściowej wartości NLR (własna wartość progowa). Rycina 3B. Krzywe przeżycia chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca w zależności od wyjściowej wartości PLR (własna wartość progowa). pomiędzy krzywymi przeżycia dla wartości wskaźnika NLR<2,5 a NLR w zakresie 2,5 5,0 (P=0,0006), to brak było różnic pomiędzy krzywymi przeżycia dla wartości wskaźnika z przedziału 2,5 5,0 Dyskusja Szereg badań zarówno doświadczalnych jak i klinicznych potwierdza związki pomiędzy nowotworem a przewlekłym stanem zapalnym. W mikrośrodowisku guza gromadzonych jest szereg komórek układu odpornościowego organizmu gospodarza (makrofagi, neutrofile, różne komórki o aktywności immunosupresyjnej), które mogą uczestniczyć w obronie przed rozwijającym się nowotworem. Neutrofilom, stanowiącym jedną z dominujących składowych leukocytów, przypisywana jest istotna rola w obronie organizmu przed działaniem bakteryjnych patogenów [4]. Równocześnie jednak komórki te w zależności od sygnału pochodzącego od komórek nowotworowych mogą ulegać transformacji fenotypowej (TAN; tumor associated neutrophils) i oprócz działania przeciwnowotworowego wykazywać aktywność pro-nowotworową, uzyskując tym samym istotny wpływ na rozwój nowotworu, progresję, rozwój angiogenezy, czy zdolność do tworzenia przerzutów [5]. W tym zakresie cechuje je znaczne podobieństwo do makrofagów towarzyszących nowotworom (TAM; tumor associated macrophages), stanowiących obok neutrofili zasadniczą składową mikrośrodowiska nowotworu [6]. Tabela. III. Wyniki analizy jedno- i wieloczynnikowej u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca. Parametr Wariant N przeżycia P= HR 95% CI P= Stadium IIIA+IIIB 52 12,5 1 zaawansowania IV 43 8,0 0,0000 2,20 1,41 3,43 0,0005 PS 0, ,0 1 > ,0 0,0000 2,47 1,50 4,07 0,0004 Płeć Kobiety 17 8,5 Mężczyźni 78 10,0 0, Wiek < ,0 > ,0 0, Leukocyty [x10 9 /l] < 10, ,0 > 10,3 34 6,50 0, NLR < 2, ,8 1 > 2,5 62 8,0 0,0000 2,12 1,27 3,56 0,0044 PLR < ,1 > ,0 0, Hemoglobina [g/dl] > 12, ,0 < 12,5 31 7,0 0, CRP [mg/l] < ,7 > ,0 0,
5 Diagn Lab 2016; 52(1): W badaniach doświadczalnych potwierdzono obecność w krążeniu zasadniczo dwóch subpopulacji neutrofili: dojrzałych, o stosunkowo małej objętości i o wysokiej gęstości (HDN; High Density Neutrophils), wykazujących aktywność przeciwnowotworową zarówno na drodze bezpośredniej, jak i pośredniej, cechując się zależną od przeciwciał cytotoksycznością komórkową (fenotyp N1) oraz heterogennej populacji o fenotypie N2 w skład której wchodzą neutrofile dojrzałe, o dużej objętości i małej gęstości (LDN; Low Density Neutrophils) a także niedojrzałe, pochodzące ze szpiku mieloidalne komórki supresorowe (G-MDSCs; Granulocytic Myeloid-Derived Supressor Cells). O ile w warunkach fizjologicznych neutrofile wysokiej gęstości stanowią ok. 95% populacji, to w rozwoju nowotworu odsetek neutrofilii LD gwałtownie wzrasta i mogą stać się dominującą frakcją w krążeniu, przy czym uważa się że część z nich może powstawać z neutrofilii HD w mechanizmach regulacji których przypisuje się istotną rolę transformującemu czynnikowi wzrostu beta (TGF-β; Transforming Growth Factor β), wytwarzanemu zarówno przez komórki nowotworowe a także m.in. przez fibroblasty, płytki krwi, czy makrofagi promujące polaryzację odpowiedzi organizmu gospodarza w kierunku Th2 [7, 8]. Lokalna reakcja zapalna w mikrośrodowisku guza stosunkowo szybko wraz ze wzrostem nowotworu ulega uogólnieniu z czym m.in. wiąże się wzrost liczby neutrofili w krążeniu. Ogólnoustrojowa odpowiedź zapalna cechuje się istotnym osłabieniem odporności komórkowej o czym świadczy obniżona liczba limfocytów T CD4+ pomocniczych i zwiększona liczba limfocytów supresorowych. Osłabienie funkcji komórek T, spowodowane ogólnoustrojową odpowiedzią układu immunologicznego może więc osłabiać odpowiedź specyficzną na nowotwór [9, 10]. Odsetkowa zawartość jak i bezwzględna liczba limfocytów w krążeniu u chorych na nowotwory wykazuje tendencję spadkową. W licznych badaniach wykazano, że towarzysząca nowotworom leukocytoza i/lub neutrofilia oraz limfocytopenia są niekorzystnymi czynnikami rokowniczymi u chorych na nowotwory [11, 12, 13]. Podkreśla się jednak ograniczoną swoistość badań tych podstawowych wskaźników hematologicznych, ponieważ o podobnym charakterze i nasileniu zmiany ich wartości obserwuje się w wielu chorobach o różnej etiologii. Obecnie duże zainteresowanie budzą możliwości wykorzystania w aspekcie oceny rokowania chorych na nowotwory wartości wyliczanego stosunku bezwzględnej liczby neutrofili do bezwzględnej liczby limfocytów w krwi obwodowej, (NLR; Neutrophil to Lymphocyte Ratio). Podwyższone przed leczeniem wartości wskaźnika NLR stwierdzano u chorych na nowotwory o różnej lokalizacji narządowej m.in w raku jelita grubego, płuc, jajnika, przełyku [14, 15, 16, 17]. Wyższe wartości NLR obserwowane są w bardziej zaawansowanych stadiach procesu nowotworowego, w których w opinii Matlu i wsp. ogólnoustrojowa odpowiedź zapalna ulega znacznemu nasileniu [19]. Należy jednak zwrócić uwagę, że podawane przez różnych badaczy wartości NLR różnicujące chorych ze względu na przeżycie wahają się w dość szerokich granicach od 2,63 aż do 5,0 [1, 15, 16]. Powodem tego może być m.in znaczne zróżnicowanie histologiczne nowotworów, odmienny skład badanych grup chorych pod względem stadium zaawansowania, stopnia złośliwości histologicznej a także obecności chorób towarzyszących [20]. Dutta S i wsp. zaproponowali u chorych poddanych resekcji przełyku z powodu raka wprowadzenie 3-stopniowej skali dla NLR: <2,5; 2,5-5,0 i >5,0 dla bardziej precyzyjnej oceny rokowania [21]. W prezentowanej grupie chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca wykreślone krzywe Kaplana-Meiera dla wyższych przedziałów wartości wskaźnika NLR mają przebieg zbliżony. Mediany przeżycia całkowitego w tych podgrupach były podobne i wynosiły odpowiednio 9 i 8 miesięcy. Z tego względu w prezentowanych badaniach przyjęto u chorych na NSCLC jako różnicującą pod względem przeżycia wartość NLR równą 2,5. Przy tak przyjętej wartości różnicującej pomiędzy krzywymi stwierdzano istotne różnice, a żaden chory z NLR wyższym od wartości 2,5 nie przeżył 3 lat. Przegląd piśmiennictwa wskazuje na różne sposoby wyboru wartości progowych. Przykładowo Unal D i wsp. korzystali w ocenie rokowania chorych na NSCLC, wśród których 52% stanowili chorzy w I-IIIA stopniu, a 48% w stopniu IIIB zaawansowania, z wartości mediany NLR wynoszącej 3,4 [15]. Współczynnik ryzyka dla wartości wyższych od 3,4 wynosił 1,87 i był nieznacznie niższy od stwierdzanego w naszych badaniach. U chorych na NDRP we wczesnych stadiach podejmowano również próby wyznaczania optymalnej wartości progowej NLR z krzywych ROC wykreślanych dla grup chorych żyjących ponad 3 lata po całkowitej resekcji guza w porównaniu z nie przeżywającymi tego okresu [22]. Dla chorych w I IIIA stopniu zaawansowania tak wyznaczona wartość progowa wynosiła 2,3, a mediany przeżycia odpowiednio: 48 i 35 miesięcy (p < 0.001). Podobną wartość wyznaczono w naszych badaniach, aczkolwiek w grupie chorych o wyższym zaawansowaniu. U chorych na nowotwory o różnej lokalizacji stwierdza się również nadpłytkowość, dotyczy to ok. 8% chorych na raka jelita grubego, 17,3% chorych na nowotwory jamy ustnej, 22% chorych na drobnokomórkowego oraz 39-57% chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca w zależności od zaawansowania procesu nowotworowego [23, 24, 25]. Trombocytoza, jak wykazano, jest jedną z przyczyn zwiększonego ryzyka wystąpienia przerzutów a także wskaźnikiem złego rokowania. W stymulowaniu wzrostu megakariocytów i wytwarzaniu płytek krwi (PLT) podkreśla się znaczący udział cytokin, takich jak: IL-1, IL-6, LIF (leukemia inhibitory factor), czynnika stymulującego kolonie granulocytów i makrofagów (GM- -CSF), czynnika wzrostu fibroblastów (FGF), onkostatyny (OM) jak i erytropoetyny. Mechanizmy interakcji pomiędzy płytkami krwi a komórkami nowotworowymi nie są w pełni poznane. Wysuwa się sugestie, że u chorych na nowotwory z trombocytozą, płytki krwi stymulują angiogenezę wydzielając proangiogenne cytokiny, względnie płytki krwi wzmagają przerzutowanie, ponieważ opłaszczając komórki nowotworowe chronią je przed czynnikami fizycznymi w krążeniu, lub że wzrost liczby płytek krwi może być następstwem wzrostu guza gdyż wydzielane przez nowotwór cytokiny mogą indukować trombopoezę [26]. Mając na uwadze fakt, że prozapalne cytokiny stymulują proliferację megakariocytów, co prowadzi do trombocytozy, a inhibitory odpowiedzi immunologicznej m.in. IL-10 i TGF-β nie tylko obniżają funkcjonalność limfocytów, ale i ich liczbę w krążeniu, zaproponowano do oceny stopnia nasilenia ogólnoustrojowej reakcji zapalnej, wykorzystywanie wskaźnika PLR wyliczanego jako stosunek bezwzględnej liczby płytek krwi do bezwzględnej liczby limfocytów. Smith RA i wsp. potwierdzając związek PLR z ro- 17
6 kowaniem chorych na raka trzustki zaproponowali wprowadzenie 3 stopniowej skali: <150, i >300 (mediany przeżycia chorych wynosiły odpowiednio: 19,7; 13,7 i 5,8 miesięcy) [27]. Wykreślając krzywe przeżycia w zależności od podanych przedziałów w badanej grupie chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca potwierdzono niekorzystny wpływ wzrastających wartości PLR na przeżycie chorych ale równocześnie wykazano, że krzywa dla przedziału wartości ma zbliżony przebieg do krzywej dla PLR>300, a mediany przeżycia w tych podgrupach są zbliżone i wynoszą odpowiednio: 9 oraz 7 miesięcy. Podobnie jak dla NLR, sposoby poszukiwania wartości PLR różnicujących chorych ze względu na przeżycie były różnorakie. Niekorzystny wpływ na rokowanie potwierdzono przed leczeniem operacyjnym u chorych na raka jajnika dla wartości PLR wyższych od: 200, wyższych od 140 u chorych na raka pęcherza, wyższych od 225 u chorych na raka okrężnicy, 160 u chorych na nowotwory żołądka [28, 29, 30, 31]. W niedrobnokomórkowym raku płuca, o ile w grupie o mniejszym zaawansowaniu procesu chorobowego (I-IIIA 52% i 48% IIIB) wartość progowa dla PLR wynosiła 194 [15], to w grupie zaawansowanych chorych (IIIB-30%, IV-70%) wynosiła 152,6 [32]. W badanej przez nas grupie chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca nie zakwalifikowanych do operacji istotnie gorsze rokowanie wykazano u chorych z wartością PLR wyższą od 150, jednak nie uzyskano potwierdzenia, że podwyższone wartości PLR stanowią niezależny, niekorzystny czynnik prognostyczny u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca. Wnioski: 1. U chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca podwyższone wartości NLR są obok stopnia zaawansowania i stanu sprawności niekorzystnym, niezależnym czynnikiem prognostycznym. 2. W ocenie rokowania chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca istotna wydaje się być kompleksowa ocena różnych wykładników stanu zapalnego, aczkolwiek ich wzajemne zależności mogą mieć wpływ na wybór niezależnych czynników rokowniczych. Piśmiennictwo 1. Kaya V, Yildirim M, Demiepence O, et al. Prognostic significance of basic laboratory methods in non-small cell lung cancer. Asian Pac J Cancer Pre 2013; 14: McMillan DC. Systemic inflammation, nutritional status and survival in patients with cancer. Curr Opin Clin Nutr Metab Care 2009; 12: Yildirim M, Yildiz M, Duyman E, et al. Prognostic importance of the nutritional status and systemic inflammatory response in non-small cell lung cancer. JBUON 2013; 18: Alves-Filho JC, de Freitas A, Spiller F, et al. The role of neutrophils in severe sepsis. Shock 2008; Suppl 1: Galdiero MR, Bonavita E, Barajan I, et al. Tumor associated macrophages and neutrophils in cancer. Immunology 2013; 218: Mantovani A. Macrophages, neutrophils, and cancer: a double edged sword. New Journal of Science 2014; 1-14 doi/ /2014/ Fridlender ZG, Albelda SM. Tumor-associated neutrophils: friend of foe. Carcinogenesis 2012; 1-7 doi: Sagiv JY, Michaeli J, Assi S, et al. Phenotypic diversity and plasticity in circulating neutrophil subpopulations in cancer. Cell Reports 2015; 10: AL-Shibili KI, Donnem T, Al-Saad S, et al. Prognostic effect of epithelial and stromal lymphocyte infiltration in non-small cell lung cancer. Clin Cancer Res 2008; 14: Walsh SR, Cook EJ, Goulder F, et al. Neutrophil-Lymphocyte Ratio as a prognostic factor in colorectal cancer. J Surg Oncol 2005; 91: Paesmans M, Sculier JP, Libert P, et al. Prognostic factors for survival in advanced non-small cell lung cancer: univariate and multivariate analyses including recursive partitioning and amalgamation algorithms in 1052 patients. J Clin Oncol 1995; 13: Teramukai S, Kinato T, Kishida Y, et al. Pretreatment neutrophil count as an independent prognostic factor in advanced non-small cell lung cancer: an analysis of Japan Multinational trial organization LC Eur J Cancer 2009; 45: Kobayashi N, Usui S, Kikuchi S, et al. Preoperative lymphocyte count in an independent prognostic factor in node-negative non-small cell lung cancer. Lung Cancer 2012; 75: Cho HB, Hur HW, Kim SW, et al. Pre-treatment neutrophil to lymphocyte ratio is elevated in epithelial ovarian cancer and predicts survival after treatment. Cancer Immunol Immunother 2009; 58: Unal D, Eroglu C, Kurtul N, et al. Are Neutrophil/Lymphocyte and Platelet/ Lymphocyte Rates in patients with non-small cell lung cancer associated with treatment response and prognosis. Asian Pacific J Cancer Prev 2013; 14: Sato H, Tsubosa Y, Kawano T. Correlation between the pretherapeutic neutrophil to lymphocyte ratio and pathologic response to neoadjuvant chemotherapy in patients with advanced esophageal cancer. World J Surg 2012; 36: Williams KA, Labidi-Galy I, Terry KL, et al. Prognostic significance and predictors of the neutrophil-to-lymphocyte ratio in ovarian cancer. Gynec Oncol 2014; 132: Walsh SR, Cook EJ, Gouider F, et al Neutrophil-Lymphocyte Ratio as a prognostic factor in colorectal cancer. J Surg Oncol 2005; 91: Mutlu H, Erden A, Aslan T. The Neutrophil/Lymphocyte Ratio may be an indicator of advanced disease in patients with non small cell lung cancer. Adv Lab Med Int 2012; 2: Guthrie GJK, Charles KA, Roxburgh CSD, et al. The systemic inflammation-based neutrophil-lymphocyte ratio: experience in patients with cancer. Crit Rev Oncology/ Hematol 2013; 88: Dutta S, Crumley ABC, Fullarton GM, et al. Comparison of the prognostic value of tumor and patient-related factors in patients undergoing potentially curative resection of esophageal cancer. World J Surg 2011; 5: Zhang H, Xia H, Zhang L, et al. Clinical significance of preoperative neutrophil- -lymphocyte vs platelet-lymphocyte ratio in primary operable patients with non- -small cell lung cancer. Am J Surg 2015; doi.org/ /j.amjsurg Qiu MZ, Yuan ZY, Luo H, et al. Impact of pretreatment hematologic profile on survival of colorectal cancer patients. Tumor Biol 2010; 31: Lu CC, Chang KW, Chou FC, et al. Association of pretreatment thrombocytosis with disease progression and survival in oral squamous cell carcinoma. Oral Oncol 2007; 43: Pedersen LM, Milman N. Diagnostic significance of platelet count and other blood analyses in patients with lung cancer. Oncol Rep 2003; 10: Buergy D, Wenz F, Groden Ch, Brockmann MA. Tumor-platelet interaction in solid tumors. Int J Cancer 2012; 130: Smith RA, Bosonnet L, Dip PG, et al. Preoperative platelet-lymphocyte ratio is an independent significant prognostic marker in resected pancreatic ductal adenocarcinoma. Am J Surgery 2009; 197: Raungkaewmanee S, Tangjitgamol S, Manusirivithaya S, et al. Platelet to lymphocyte ratio as a prognostic factor for epithelial ovarian cancer. J Gynecol Oncol 2012; 23: Zhou X, Du Y, Huang Z, et al. Prognostic value of PLR in various cancers: a metaanalysis. PLOS ONE 2014; 9: e Szkandera J, Pichler M, Absenger G, et al. The elevated preoperative platelet to lymphocyte ratio predicts decreased time to recurrence in colon cancer patients. Am J Surgery 2014; 208: Aliustaoglu M, Bilici A, Ustaalioglu BB, et al. The effect of peripheral blood values on prognosis of patients with locally advanced gastric cancer before treatment. Med Oncol 2010; 27(4); Liu H, Wu Y, Wang Z, et al. Pretreatment platelet to lymphocyte ratio (PLR) as a predictor of response to first line platinum-based chemotherapy and prognosis for patients with non-small cell lung cancer. J Thorac Dis 2013, 5:
7 Diagn Lab 2016; 52(1): Adres do korespondencji: prof. dr hab. Jan Kanty Kulpa Zakład Analityki i Biochemii Klinicznej Centrum Onkologii-Instytut im. M. Skłodowskiej Curie Oddział w Krakowie Kraków, ul. Garncarska 11 tel z5kulpa@cyfronet.pl Otrzymano: Akceptacja do druku: Konflikt interesów: nie zgłoszono 19
8
Wartość predykcyjna wskaźników stanu zapalnego (NLR, LMR, PLR) u chorych na raka jajnika
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics Diagn Lab 2017; 53(3): 139-146 ISSN 0867-4043 Praca oryginalna Original Article Wartość predykcyjna wskaźników stanu zapalnego (NLR, LMR, PLR)
Bardziej szczegółowoRAK PŁUCA A CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE
Beata Brajer-Luftmann Katedra i Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej UM w Poznaniu TPT 30.11.2013r. Najczęstszy nowotwór na świecie (ok. 1,2 mln zachorowań i ok. 1,1ml zgonów)
Bardziej szczegółowoS T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Bardziej szczegółowoWydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości
Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja
Bardziej szczegółowoOcena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne
Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i
Bardziej szczegółowoNowy wskaźnik stanu zapalnego w ocenie rokowania chorych na drobnokomórkowego raka płuca
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics Diagn Lab 2014; 50(4): 293-298 Praca oryginalna Original Article Nowy wskaźnik stanu zapalnego w ocenie rokowania chorych na drobnokomórkowego
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoMgr inż. Aneta Binkowska
Mgr inż. Aneta Binkowska Znaczenie wybranych wskaźników immunologicznych w ocenie ryzyka ciężkich powikłań septycznych u chorych po rozległych urazach. Streszczenie Wprowadzenie Według Światowej Organizacji
Bardziej szczegółowoSkale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Bardziej szczegółowoIngrid Wenzel. Rozprawa doktorska. Promotor: dr hab. med. Dorota Dworakowska
Ingrid Wenzel KLINICZNE ZNACZENIE EKSPRESJI RECEPTORA ESTROGENOWEGO, PROGESTERONOWEGO I ANDROGENOWEGO U CHORYCH PODDANYCH LECZNICZEMU ZABIEGOWI OPERACYJNEMU Z POWODU NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUC (NDKRP)
Bardziej szczegółowoIL-4, IL-10, IL-17) oraz czynników transkrypcyjnych (T-bet, GATA3, E4BP4, RORγt, FoxP3) wyodrębniono subpopulacje: inkt1 (T-bet + IFN-γ + ), inkt2
Streszczenie Mimo dotychczasowych postępów współczesnej terapii, przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) nadal pozostaje chorobą nieuleczalną. Kluczem do znalezienia skutecznych rozwiązań terapeutycznych
Bardziej szczegółowoUSG Power Doppler jest użytecznym narzędziem pozwalającym na uwidocznienie wzmożonego przepływu naczyniowego w synovium będącego skutkiem zapalenia.
STRESZCZENIE Serologiczne markery angiogenezy u dzieci chorych na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów - korelacja z obrazem klinicznym i ultrasonograficznym MIZS to najczęstsza przewlekła artropatia
Bardziej szczegółowoCzy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar
Czy immunoterapia nowotworów ma racjonalne podłoże? Maciej Siedlar Zakład Immunologii Klinicznej Katedra Immunologii Klinicznej i Transplantologii Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, oraz Uniwersytecki
Bardziej szczegółowoOcena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych
Karolina Klara Radomska Ocena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych Streszczenie Wstęp Ostre białaczki szpikowe (Acute Myeloid Leukemia, AML) to grupa nowotworów mieloidalnych,
Bardziej szczegółowoRak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego. Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa
Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa RAK TRZUSTKI U 50% chorych w momencie rozpoznania stwierdza się
Bardziej szczegółowodiagnostyka różnicowa złośliwych i niezłośliwych zmian w jajnikach nie tylko CA 125 i HE4, ale również wybrane wykładniki gospodarki lipidowej
diagnostyka różnicowa złośliwych i niezłośliwych zmian w jajnikach nie tylko CA 125 i HE4, ale również wybrane wykładniki gospodarki lipidowej Pracownia Markerów Nowotworowych Zakładu Patologii i Diagnostyki
Bardziej szczegółowoTyp histopatologiczny
Typ histopatologiczny Wiek Stopieo zróżnicowania nowotworu Typ I (hormonozależny) Adenocarcinoma Adenoacanthoma Naciekanie przestrzeni naczyniowych Wielkośd guza Typ II (hormononiezależny) Serous papillary
Bardziej szczegółowoRadioterapia stereotaktyczna. Rafal Dziadziuszko Gdański Uniwersytet Medyczny
Radioterapia stereotaktyczna przerzutów do OUN Rafal Dziadziuszko Gdański Uniwersytet Medyczny Urządzenia do RT stereotaktycznej - nóż gamma Urządzenia do RT stereotaktycznej - nóż gamma Urządzenia do
Bardziej szczegółowoRak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka
Rak Płuca 2014 Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Dariusz M. Kowalski Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii Instytut w Warszawie Warszawa, 16. 09. 2014 EPIDEMIOLOGIA Epidemiologia
Bardziej szczegółowolek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała
lek. Wojciech Mańkowski Zastosowanie wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP) przy kwalifikacji pacjentów do zabiegu przeszczepu drążącego rogówki i operacji zaćmy Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Bardziej szczegółowoProGRP, VEGF i CRP w ocenie rokowania chorych na drobnokomórkowego raka płuca
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2012 Volume 48 Number 4 3385 Praca oryginalna Original Article ProGRP, VEGF i CRP w ocenie rokowania chorych na drobnokomórkowego raka płuca
Bardziej szczegółowoPROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje
Bardziej szczegółowoKomunikat prasowy. Dodatkowe informacje
Dane na temat czasu przeżycia całkowitego uzyskane w badaniu LUX-Lung 7 bezpośrednio porównującym leki afatynib i gefitynib, przedstawione na ESMO 2016 W badaniu LUX-Lung 7 zaobserwowano mniejsze ryzyko
Bardziej szczegółowoOdrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet
Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe
Bardziej szczegółowoL eka r z Paw e ł. Rajwa
L eka r z Paw e ł Rajwa Ocena wartości prognostycznej nowych wskaźników hematologicznych u pacjentów poddanych leczeniu operacyjnemu z powodu raka nerki oraz raka pęcherza moczowego Rozprawa na stopień
Bardziej szczegółowoImmunoterapia niedrobnokomórkowego raka płuca. dr n. med. Adam Płużański. Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej
Immunoterapia niedrobnokomórkowego raka płuca dr n. med. Adam Płużański Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii-Instytut im.m Skłodowskiej-Curie w Warszawie Historia prób immunoterapii
Bardziej szczegółowoKwas sjalowy oraz izoformy transferyny jako wskaźniki zaburzeń glikozylacji w chorobach trzustki
Kwas sjalowy oraz izoformy transferyny jako wskaźniki zaburzeń glikozylacji w chorobach trzustki dr hab. n. med. Bogdan Cylwik Zakład Laboratoryjnej Diagnostyki Pediatrycznej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Bardziej szczegółowoPiotr Potemski. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi
Piotr Potemski Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi VI Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy, Warszawa, 10-12.08.2016 1 Obserwowane są samoistne regresje zmian przerzutowych
Bardziej szczegółowoFetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym
Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W
Bardziej szczegółowolimfocytów T CD8+ z ekspresją czynnika transkrypcyjnego FoxP3+ w zrębie guza, jako niezależnych i często pomocniczych czynników prognostycznych, u cho
STRESZCZENIE Rak jelita grubego (RJG) jest jednym z najczęstszych nowotworów występujących zarówno w polskiej jak i europejskiej populacji. Nowotwór ten wykrywany jest w zdecydowanej większości przypadków
Bardziej szczegółowoKatedra i Zakład Biochemii Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Ewa Birkner
mgr Anna Machoń-Grecka Cytokiny i czynniki proangiogenne u pracowników zawodowo narażonych na oddziaływanie ołowiu i jego związków Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: prof. dr hab. n.
Bardziej szczegółowoBadania osobniczej promieniowrażliwości pacjentów poddawanych radioterapii. Andrzej Wójcik
Badania osobniczej promieniowrażliwości pacjentów poddawanych radioterapii Andrzej Wójcik Zakład Radiobiologii i Immunologii Instytut Biologii Akademia Świętokrzyska Świętokrzyskie Centrum Onkologii Fig.
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. med. Wojciech P. Polkowski Kierownik Kliniki Chirurgii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Prof. dr hab. med. Wojciech P. Polkowski Kierownik Kliniki Chirurgii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Lublin, 2 lipca 2018 Recenzja osiągnięcia oraz aktywności naukowej dr. n. med. Piotra
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.
NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza
Bardziej szczegółowoZnaczenie PFS oraz OS w analizach klinicznych w onkologii
Znaczenie PFS oraz OS w analizach klinicznych w onkologii experience makes the difference Magdalena Władysiuk, lek. med., MBA Cel terapii w onkologii/hematologii Kontrola rozwoju choroby Kontrola objawów
Bardziej szczegółowoRak płuca postępy 2014
Rak płuca postępy 2014 Dr n. med. Adam Płużański Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii-Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie Onkologia 2014. Warszawa, 21/10/2014 r. Epidemiologia
Bardziej szczegółowoLublin, 26 maja, 2015 roku
Lublin, 26 maja, 2015 roku Recenzja pracy doktorskiej lek. Iwony Kubickiej- Mendak pt. Ocena przyczyn niepowodzenia leczenia i ryzyka późnych powikłań brachyterapii LDR i HDR chorych na raka szyjki macicy
Bardziej szczegółowoOcena użyteczności markera MonoTotal w diagnostyce chorych na raka płuca
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2009 Volume 45 Number 1 75-80 Praca oryginalna Original Article Ocena użyteczności markera MonoTotal w diagnostyce chorych na raka płuca Ewa
Bardziej szczegółowoRak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Rak piersi Doniesienia roku 2014 Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Miejscowe leczenie Skrócone napromienianie części piersi (accelerated partial breast irradiation;
Bardziej szczegółowoMMP-9, TIMP-1 i VEGF u chorych na drobnokomórkowego raka płuca
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2010 Volume 46 Number 3 299-305 Praca oryginalna Original Article MMP-9, TIMP-1 i VEGF u chorych na drobnokomórkowego raka płuca MMP-9, TIMP-1
Bardziej szczegółowoPojedynczy guzek płuca
Pojedynczy guzek płuca Postępowanie z pojedynczymi guzkami płuca: punkt widzenia torakochirurga Operować, czy nie operować? 1. Jeśli nie operować, to co dalej? - w ogóle nie obserwować? - obserwować? (co
Bardziej szczegółowostarszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg
STRESZCZENIE Przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) jest najczęstszą białaczką ludzi starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg kliniczny, zróżnicowane rokowanie. Etiologia
Bardziej szczegółowoBiałka ostrej fazy u chorych na nowotwory głowy i szyi
Współczesna Onkologia (2006) vol. 10; 6 (268 273) Badania stężenia wybranych białek ostrej fazy (albuminy, prealbuminy, alfa-1 kwaśnej glikoproteiny, alfa-1 antytrypsyny, transferyny oraz białka C-reaktywnego),
Bardziej szczegółowoKatarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE
Pomorski Uniwersytet Medyczny Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE Promotor: dr hab. prof. nadzw.
Bardziej szczegółowoCzy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")?
Czy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")? Lucjan Wyrwicz Centrum Onkologii Instytut im M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Bardziej szczegółowoLek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.
Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski
Bardziej szczegółowoNowotwór złośliwy oskrzela i płuca
www.oncoindex.org SUBSTANCJE CZYNNE W LECZENIU: Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca Bevacizumab Bewacyzumab w skojarzeniu z chemioterapią opartą na pochodnych platyny jest wskazany w leczeniu pierwszego
Bardziej szczegółowoLimfadenektomia w leczeniu raka jajnika pro? czy KONTRA! Jan Kornafel
Limfadenektomia w leczeniu raka jajnika pro? czy KONTRA! Jan Kornafel PO CO?? PO CO?? Znaczenie diagnostyczne Cel terapeutyczny Wartość rokownicza Nieoperacyjne metody oceny węzłów chłonnych Ultrasonografia
Bardziej szczegółowoBariery w dostępie do terapii refundowanych w Polsce na przykładzie raka płuca
Bariery w dostępie do terapii refundowanych w Polsce na przykładzie raka płuca Prof. dr hab. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej Mężczyźni 2013 Zachorowania Zgony Umieralność
Bardziej szczegółowow kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Bardziej szczegółowoImmunoterapia w praktyce rak nerki
Immunoterapia w praktyce rak nerki VII Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy Warszawa 09 sierpień 2018 Piotr Tomczak Uniwersytet Medyczny Poznań Katedra i Klinika Onkologii Leczenie mrcc - zalecenia
Bardziej szczegółowoMateriał i metody. Wyniki
Abstract in Polish Wprowadzenie Selen jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Selen jest wbudowywany do białek w postaci selenocysteiny tworząc selenobiałka (selenoproteiny).
Bardziej szczegółowoLeki immunomodulujące-przełom w leczeniu nowotworów hematologicznych
Leki immunomodulujące-przełom w leczeniu nowotworów hematologicznych Jadwiga Dwilewicz-Trojaczek Katedra i Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Warszawa
Bardziej szczegółowoPracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny
POZAGONADALNE I POZACZASZKOWE GUZY GERMINALNE (EXTRAGONADAL GERM CELL TUMOR) Ewa IŜycka-Świeszewska Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny 1.
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE Słowa kluczowe: Wstęp Cel pracy
STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Noworodek urodzony przedwcześnie, granulocyt obojętnochłonny, molekuły adhezji komórkowej CD11a, CD11b, CD11c, CD18, CD54, CD62L, wczesne zakażenie, posocznica. Wstęp W ostatnich
Bardziej szczegółowoRak trzustki cele terapeutyczne. Sekwencja leczenia.
Rak trzustki cele terapeutyczne. Sekwencja leczenia. Leszek Kraj Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny W
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE. Wstęp. Cele pracy
STRESZCZENIE Wstęp Hormon wzrostu (GH) jest jednym z najważniejszych hormonów anabolicznych promujących proces wzrastania człowieka. GH działa lipolitycznie, wpływa na metabolizm węglowodanów, białek i
Bardziej szczegółowoOcena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą
Agnieszka Nawrocka Ocena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą Łuszczyca jest przewlekłą, zapalną chorobą
Bardziej szczegółowoRak płuca wyzwania. Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Rak płuca wyzwania Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Innowacje w leczeniu RAKA PŁUC ocena dostępności w Polsce Warszawa, 1 marca 14 Nowotwory główna przyczyna
Bardziej szczegółowoOcena Pracy Doktorskiej mgr Moniki Aleksandry Ziętarskiej
Prof. dr hab. n. med. Robert Słotwiński Warszawa 30.07.2018 Zakład Immunologii Biochemii i Żywienia Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawski Uniwersytet Medyczny Ocena Pracy Doktorskiej mgr Moniki Aleksandry
Bardziej szczegółowoDr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa
Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa ROZPOZNAWANIE: PET - CT W ONKOLOGII poszukiwanie ognisk choroby - wczesne wykrywanie różnicowanie zmian łagodnych
Bardziej szczegółowoLeczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego
Leczenie skojarzone w onkologii Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Zastosowanie leczenia skojarzonego w onkologii Chemioradioterapia sekwencyjna lub jednoczasowa: Nowotwory
Bardziej szczegółowoPłynna biopsja Liquid biopsy. Rafał Dziadziuszko Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny
Płynna biopsja Liquid biopsy Rafał Dziadziuszko Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Podstawowe pojęcia Biopsja uzyskanie materiału tkankowego lub komórkowego z guza celem ustalenia
Bardziej szczegółowoPromotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak
INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie
Bardziej szczegółowoLosy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik
Losy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Jaki sens ma to co robimy? Warto wiedzieć co się dzieje z naszymi
Bardziej szczegółowoCYFRA 21-1, CEA i wybrane wykładniki stanu zapalnego u chorych na inwazyjnego naciekającego mięśniówkę właściwą raka pęcherza moczowego
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics Diagn Lab 2015; 51(1): 15-22 Praca oryginalna Original Article CYFRA 21-1, CEA i wybrane wykładniki stanu zapalnego u chorych na inwazyjnego
Bardziej szczegółowoWstęp Cele pracy Materiał i metody
Wstęp. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV, human papillomavirus) ma istotny udział w etiopatogenezie raka płaskonabłonkowego ustnej części gardła. Obecnie częstość występowania raka HPV-zależnego w krajach
Bardziej szczegółowoAnaliza skuteczności i bezpieczeństwa leczenia systemowego najczęściej występujących nowotworów
Uniwersytet Medyczny w Lublinie Rozprawa doktorska streszczenie rozprawy doktorskiej Analiza skuteczności i bezpieczeństwa leczenia systemowego najczęściej występujących nowotworów u chorych w podeszłym
Bardziej szczegółowoKatarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku
Chemioterapia doustna i podskórne metody podawania leków w raku piersi. Lepsza jakość życia pacjentek Katarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku Rak piersi - heterogenna choroba Stopień zaawansowania
Bardziej szczegółowoMaciej Korpysz. Zakład Diagnostyki Biochemicznej UM Lublin Dział Diagnostyki Laboratoryjnej Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Lublinie
Nowe możliwości oceny białka monoklonalnego za pomocą oznaczeń par ciężki-lekki łańcuch immunoglobulin (test Hevylite) u chorych z dyskrazjami plazmocytowymi. Maciej Korpysz Zakład Diagnostyki Biochemicznej
Bardziej szczegółowoOdmienności podejścia terapeutycznego w rzadszych podtypach raka jajnika
Odmienności podejścia terapeutycznego w rzadszych podtypach raka jajnika Rak jajnika: nowe wyzwania diagnostyczno - terapeutyczne Warszawa, 15-16.05.2015 Dagmara Klasa-Mazurkiewicz Gdański Uniwersytet
Bardziej szczegółowoRola i zakres limfadenektomii w raku pęcherza moczowego
Tomasz Borkowski Department of Urology Medical University of Warsaw Rola i zakres limfadenektomii w raku pęcherza moczowego VII Pomorskie spotkanie Uroonkologiczne Rak pęcherza moczowego Henry Gray (1825
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 182/2013 z dnia 9 września 2013 r. w sprawie oceny leku Iressa (gefitynib) we wskazaniu leczenie niedrobnokomórkowego
Bardziej szczegółowoJakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa
Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Planowanie postępowania onkologicznego???
Bardziej szczegółowoLeczenie systemowe raka nie-jasnokomórkowego
Leczenie systemowe raka nie-jasnokomórkowego Piotr Tomczak Uniwersytet Medyczny w Poznaniu Klinika Onkologii Jastrzębia Góra Nie-jasnokomórkowy rak nerki (ncc RCC) niejednorodna grupa o zróżnicowanej histologii
Bardziej szczegółowotyp 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe
Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;
Bardziej szczegółowoNowotwory gruczołu krokowego skala problemu. Dr n med. Urszula Wojciechowska
Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu Dr n med. Urszula Wojciechowska Rak gruczołu krokowego na świecie Rak gruczołu krokowego jest drugim najczęściej diagnozowanym rakiem i piątą co do częstości
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 139/2014 z dnia 2 czerwca 2014 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie objęcia refundacją produktu leczniczego Giotrif,
Bardziej szczegółowoWpływ zaprzestania palenia papierosów na zahamowanie agregacji płytek u chorych leczonych klopidogrelem
Wpływ zaprzestania palenia papierosów na zahamowanie agregacji płytek u chorych leczonych klopidogrelem Lek. med. Bogumił Ramotowski Klinika Kardiologii CMKP, Szpital Grochowski Promotor pracy Prof. dr
Bardziej szczegółowoZaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV STRESZCZENIE
Autor: Tytuł: Promotor: lek. Anna Zielińska Zaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV dr hab. Anita Bryńska STRESZCZENIE WSTĘP: W
Bardziej szczegółowoWybór najistotniejszych publikacji z roku 2013 Lancet (IF-39)/Lancet Oncology (IF-25)/ Oncologist
Wybór najistotniejszych publikacji z roku 2013 Lancet (IF-39)/Lancet Oncology (IF-25)/ Oncologist (IF-4) Dr n. med. Lubomir Bodnar Klinika Onkologii, Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie Warszawa
Bardziej szczegółowoPozytronowa tomografia emisyjna PET zastosowanie kliniczne. CSK MSWiA i CMKP Warszawa
Pozytronowa tomografia emisyjna PET zastosowanie kliniczne Jarosław aw B. Ćwikła CSK MSWiA i CMKP Warszawa Podstawy PET w onkologii Główne wykorzystanie kliniczne - onkologia; Ocena pojedynczych zmian
Bardziej szczegółowoAktywność fosfatazy alkalicznej w neutrofilach u pacjentów z przewlekłą białaczką szpikową
Aktywność fosfatazy alkalicznej w neutrofilach u pacjentów z przewlekłą białaczką szpikową Radosław Charkiewicz praca magisterska Zakład Diagnostyki Hematologicznej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Przewlekła
Bardziej szczegółowoEDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB.
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ
Bardziej szczegółowoCzy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością?
Jerzy Maksymilian Loba Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością? Definicja
Bardziej szczegółowoGUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO. (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz
Sformatowano GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz 1. Materiał chirurgiczny: przełyk, Ŝołądek, jelito
Bardziej szczegółowoStreszczenie projektu badawczego
Streszczenie projektu badawczego Dotyczy umowy nr 2014.030/40/BP/DWM Określenie wartości predykcyjnej całkowitej masy hemoglobiny w ocenie wydolności fizycznej zawodników dyscyplin wytrzymałościowych Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 007
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 007 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 15 stycznia 2019 r. Nazwa i adres MEDYCZNE
Bardziej szczegółowoDr hab. n. med. Paweł Blecharz
BRCA1 zależny rak piersi i jajnika odmienności diagnostyczne i kliniczne (BRCA1 dependent breast and ovarian cancer clinical and diagnostic diversities) Paweł Blecharz Dr hab. n. med. Paweł Blecharz Dr
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoWTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI
WTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI Paweł Basta Klinika Ginekologii i Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie Uniwersyteckie Centrum Leczenia Chorób Piersi I Katedra Chirurgii Ogólnej
Bardziej szczegółowoWskaźniki włóknienia nerek
Wskaźniki włóknienia nerek u dzieci z przewlekłą chorobą nerek leczonych zachowawczo Kinga Musiał, Danuta Zwolińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich
Bardziej szczegółowoAmy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24
Amy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24 Cel - przegląd ma na celu określenie częstości występowania
Bardziej szczegółowoWarto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć
Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć Kilka ważnych porad dla kobiet chorych na raka piersi Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar Warto wiedzieć więcej o swojej
Bardziej szczegółowoPL 212748 B1. GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY, Gdańsk, PL SKRZYPSKI MARCIN, Sopot, PL JASSEM JACEK, Gdańsk, PL 31.01.2011 BUP 03/11 30.11.
PL 212748 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 212748 (21) Numer zgłoszenia: 388681 (22) Data zgłoszenia: 30.07.2009 (13) B1 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoPo ASTRO - OUN. 60. Doroczna Konferencja ASTRO, San Antonio
Po ASTRO - OUN 60. Doroczna Konferencja ASTRO, San Antonio Jacek Fijuth Katedra Onkologii U.M. Regionalny Ośrodek Onkologii i Hematologii Łódź 3R, Warszawa, 15.11.2018 r. Glioma WHO III Wzmożona ekspresja
Bardziej szczegółowoPersonalizacja leczenia w hematoonkologii dziecięcej
MedTrends 2016 Europejskie Forum Nowoczesnej Ochrony Zdrowia Zabrze, 18-19 marca 2016 r. Personalizacja leczenia w hematoonkologii dziecięcej Prof. dr hab. n. med. Tomasz Szczepański Katedra i Klinika
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII
WYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII Jarosław B. Ćwikła CMKP Warszawa I CSK MSWiA Podstawy PET-CT w onkologii Główne wykorzystanie kliniczne - onkologia; Ocena pojedynczych zmian ogniskowych w płucach (cień
Bardziej szczegółowo