Trasa wycieczki: Zabytki i atrakcje Szczytna. czas trwania: 4 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa

Transkrypt

1 Trasa wycieczki: Zabytki i atrakcje Szczytna czas trwania: 4 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa

2 Opis wycieczki, to obecnie miasto powiatowe w województwie warmińsko-mazurskim. Powstało w XIV jako podzamcze zamku krzyżackiego. Obecnie z zamku pozostały ruiny. Nasz spacer rozpoczniemy właśnie z tego miejsca. Obok zamku znajduje się szczycieński ratusz z oddziałem Muzeum Warmii i Mazur. Zgromadzono tu zbiory archeologiczne, etnograficzne i przyrodnicze, czynne są także tematyczne wystawy czasowe. Obok ratusza obejrzymy Kościół Chrześcijan Baptystów z 1903 r. obok którego stoi pomnik Krzysztofa Klenczona, lidera zespołu Czerwone Gitary, który urodził się w Szczytnie i tu spoczywa na miejscowym cmentarzu. W planie naszego spaceru mamy jeszcze: Kościół Wniebowzięcia NMP ( ), Barokowy kościół ewangelicko-augsburski i spacer nad dwoma jeziorami. Proponujemy także zwrócić uwagę na kilka zabytkowych budynków m. in. starego browaru, budynki szkoły policji, wieżę ciśnień, czy zabytkową chałupę mazurską z XIX w. Miasto jest przygotowane na przyjęcie turystów, posiada bogatą bazę noclegową i gastronomiczną. Serdecznie zapraszamy. Program wycieczki 2

3 Ruiny zamku krzyżackiego Zamek był kiedyś centralnym punktem miasta, teraz role tę pełnią jego ruiny. Pierwotnie zbudowany był z drewna. W 1370 roku spłonął podczas najazdu litewskiego. Po pożarze odbudowano go już z cegieł i kamienia. Był siedzibą prokuratora krzyżackiego, zarządzającego utworzonym tu okręgiem administracyjno-wojskowym. Po likwidacji Prus Zakonnych zamek stracił swoją pozycję strategiczną, ale nadal pozostawał siedziba starostwa. południowego skrzydła ratusza od 1948 r. mieści się Muzeum Mazurskie w Szczytnie Oddział Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie '58"N 20 59'26"E na mapie:b W roku 1579 rozpoczęła się trwająca trzy lata przebudowa zamku. Gościem zamku był Władysław IV, który przyjeżdżał na polowania w okolicy. Po raz ostatni, w 1656 roku, zamek spełnił swoje obronne przeznaczenie, podczas wojny polsko szwedzkiej odpierał ataki wojsk tatarskich. Wiek XVIII nie był zbyt szczęśliwy dla losów zamku. Nie prowadzono już w nim żadnego urzędu, został zaniedbany i częściowo rozebrany. W 1925 roku utworzono w nim muzeum powiatowe, a po zakończeniu II wojny światowej, w latach mieściło się tam Muzeum Mazurskie. Nie udała się odbudowa zamku, dlatego w latach mury zabezpieczono w postaci stałej ruiny '59"N 20 59'26"E na mapie:a Muzeum Mazurskie. Muzeum Mazurskie w Szczytnie jest oddziałem Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Powstało w roku 1945 na miejscu niemieckiego Heimatmuseum, które założono w 1925 r. Zgromadzono tu zbiory archeologiczne, etnograficzne i przyrodnicze. Jest także miejscem wystaw czasowych. Ceny biletów: normalny - 6 zł, ulgowy - 4 zł Czynne od 9 do '60"N 20 59'23"E na mapie:c Ratusz miejski Ratusz miejski w Szczytnie został zbudowany w latach według projektu królewieckiego architekta Kurta Fricka. Budowla betonowo-żelazna z 46 metrową wieżą i wewnętrznym dziedzińcem. ówczesne władze miały w zamyśle, aby ratusz spełniał wszystkie wymogi nowoczesności, a jednocześnie nawiązywał do historii miasta. Obecnie siedziba władz miasta, gminy i powiatu. Na parterze i w przyziemiach wschodniego i Kościół Chrześcijan Baptystów Jako datę powstania pierwszego zboru baptystów na ziemiach polskich podaje się 28 listopada 1858 roku, 3

4 jednak biorąc pod uwagę współczesne granice państwa można przyjąć, że baptyzm powstał wiele lat wcześniej. W I poł. XIX w. pierwsze zbory istniały już na terenie ówczesnych Prus Wschodnich, w tym też okresie powstał zbór w Szczytnie. zajazdów i hoteli. Szczególnie malownicze jest Jezioro Domowe Małe, od zachodu otoczone parkiem miejskim i bulwarami z licznymi restauracjami oraz barami '06"N 20 59'18"E na mapie:e Kościół baptystów został zbudowany w roku 1903 i znajduje się przy ul. Sienkiewicza. Jest to budowla neogotycka, na planie kwadratu, murowana z czerwonej cegły. W tylnej części znajduje się aneks mieszkalny bezpośrednio połączony z budynkiem. W roku 1926 dokonano przebudowy, architektonicznej zmianie uległa głównie część wschodnia i kruchta wejściowa. Wewnątrz kościoła na szczególną uwagę zasługuje piękne baptysterium, również pochodzi z 1903 r. i wpisane zostało do rejestru zabytków. Nabożeństwa odbywają się głównie w środy i niedziele, organizowane też są tutaj kursy języków obcych prowadzone przez Klub Poliglotów. Kościół Chrześcijan Baptystów skupia w Polsce ok wiernych i jest członkiem Polskiej Rady Ekumenicznej 53 34'02"N 20 59'25"E na mapie:d Kościół Wniebowzięcia NMP ( ) Powstanie Szczytna datuje się na XIV w., związane jest z budową zamku krzyżackiego. Historycy jednak spierają się o tę datę, gdyż już w 1266 r. istniała tutaj drewniana strażnica. Nie ma natomiast wątpliwości odnośnie powstania pierwszej parafii, dokumenty mówią wyraźnie o istnieniu kościoła już w 1493 roku. Niestety w czasie reformacji, ta jedyna świątynia katolicka została przejęta przez protestantów, a katolickie msze św. odprawiane były sporadycznie przez dojeżdżających kapłanów. Od roku 1834 przyjęło to już formę regularnych nabożeństw. W 1874 r. postawiono kaplicę, przydzielono stałego duszpasterza, co zaowocowało 16 stycznia 1893 r. ponownym erygowaniem parafii. Jeziora Domowe Duże i Małe leży nad dwoma jeziorami: Domowym Dużym, nazywanym także Długim, i Domowym Małym. Nad oboma jeziorami znajduje się wiele ośrodków wypoczynkowych, Istniejący dzisiaj kościół został wybudowany w latach , konsekrował go 2 lipca 1901 r. biskup warmiński Andrzej Thiel ku czci Wniebowzięcia N.M.P i św. Walentego. W tym czasie mieszkało w Szczytnie ok. 6 tyś. Osób, w tym tylko 300 katolików. Początki istnienia budowli nie były szczęśliwe; w 1905 r. na skutek uderzenia pioruna zniszczeniu uległa wieża, dzwony i organy. Kościół mocno ucierpiał podczas i wojny światowej, zniszczenia były tak poważne, zwłaszcza górna część wieży, że odbudowano go dopiero w 1923 roku. Bardziej łaskawa była II wojna światowa, miały miejsca jednak grabieże wotów i sprzętu liturgicznego. Mieszkańcy, którzy pozostali w mieście starali się zabezpieczyć ten obiekt sakralny przed całkowita dewastacją. Sama konstrukcja świątyni jest bardzo typowa, jeśli chodzi o ten region; zbudowana z czerwonej cegły, styl 4

5 neogotycki, murowana, wysoka wieża. We wnętrzu uwagę zwraca prospekt organów, trzy przedsoborowe ołtarze i ambona rzeźbione w stylu również neogotyckim, ukazują Wniebowzięcie N.M.P w otoczeniu świętych. Po roku 1980 z powojennych granic parafii erygowano cztery następne, świadczy to o rozwoju miasta w zroście liczby mieszkańców. Kościół wielokrotnie odnawiano, w 1983 r. wieżę pokryto blachą miedzianą. Na 100 lecie istnienia parafii i przed II tysiącleciem chrześcijaństwa w Polsce, ks. Arcybiskup Metropolita Warmiński Edmund Piszcz podniósł świątynię do godności Kościoła Jubileuszowego '14"N 20 59'35"E na mapie:f zmian; w 1862 roku wymieniono organy, a w latach nadbudowano wieżę i wykonano nowe pokrycie dachu, odnowiono wnętrza, ołtarz i ambonę. Dopiero rok 1970 przyniósł dotkliwe straty dla tej pięknej budowli. 10 października dokonano celowego podpalenia, całkowitemu zniszczeniu uległy organy, znacznemu nadpaleniu uległ strop przy wieży. Prace remontowe trwały dwa lata, zakończono je w 1973 r. i 29 kwietnia podczas uroczystego nabożeństwa ponownie poświęcono kościół. Urok tej świątyni nadaje 5-kondygnacyjna masywna wieża z kopulastym hełmem, górująca na miastem. Całość daje prawo do miana jednej z piękniejszych budowli powiatu. Wnętrze jest bardzo skromne, ale mimo to zachwyca barokowy ołtarz główny z 1719 r., bogato zdobiona ambona i chrzcielnica z początku XVIII wieku. Chrzcielnica to element bardzo rzadko spotykany w wystroju w świątyń ewangelickich. Tuż przy kościele znajduje się plebania, wybudowana na początku XX w '46"N 20 59'41"E na mapie:g Kościół ewangelicko-augsburski Pierwszy kościół ewangelicki w Szczytnie powstał w XVI w. po przejęciu przez protestantów w okresie reformacji, jedynego wówczas w mieście budynku kościoła katolickiego. Pierwsze lata nie były szczęśliwe, gdyż już w czasie wojny polsko krzyżackiej w latach budowla spłonęła. Prawdopodobne jest, że kościół został odbudowany już ok. roku 1525, gdyż z tego okresu pochodzą zapiski o pierwszym ewangelickim proboszczu. Następne lata, to następne cztery pożary: 1638, 1653, 1669 i Po każdym pożarze kościół był odbudowywany, w tym czasie nabożeństwa odprawiano w jednej z sal zamku. Na początku XVIII w. podjęto decyzje o wzniesieniu nowej świątyni, prace rozpoczęto już w roku 1714, ale za oficjalne lata budowy podaje się Patronem tej budowy był sam król Fryderyk Wilhelm I, który ofiarował większość potrzebnych materiałów budowlanych. Kościół zbudowany jest w dużej mierze z ręcznie robionej cegły, użyto również kamienia polnego i zaprawy wapiennej. Przez ponad 250 lat los obszedł się ze świątynią bardzo łaskawie, nie ucierpiał nawet podczas dwóch wojen światowych. Przez ten okres dokonano tylko niewielkich Miasto polskiego Johna Lennona Będąc w Szczytnie, należy koniecznie odwiedzić mieszczące się w ratuszu Muzeum Mazurskie. To instytucja kontynuująca tradycje przedwojennego Heimatmuseum powiatu szczycieńskiego. Warto zobaczyć niecodzienną kolekcję malowanych kafli piecowych. W sezonie letnim, w 5

6 dni powszednie z wieży ratuszowej można oglądać piękne widoki. to rodzinne miasto Krzysztofa Klenczona. Gitarzysta i wokalista słynnych w latach 60. ubiegłego wieku Czerwonych Gitar tu mieszkał i tutaj został pochowany w 1981 r. Pamięci polskiego Johna Lennona poświęcony jest pomnik stojący przed Miejskim Domem Kultury. Imieniem muzyka nazwano także park położony w centrum miasta, nad Jeziorem Domowym Małym. Latem w Szczytnie są organizowane festiwale muzyki lat 60. i 70. Nieopodal pomnika Krzysztofa Klenczona znajduje się jeszcze jeden obelisk. Granitowy głaz z wyrytym 21 E i szyna kolejowa informują o przebiegającym przez miasto południku 21 stopni długości geograficznej wschodniej. W Polsce zwykło się mówić, że to południk warszawski, gdyż przebiega przez plac Teatralny w Warszawie. Dokładnie 145 km na południe od Szczytna '45"N 20 59'46"E na mapie:h Zdjęcia dodane przez (w kolejności): fot. K. Chojnacki, km_nida, km_nida, mwo101, km_nida, mwo101, fot. K. Chojnacki, fot. misiek465 Trasa dodana przez: km_nida Przewodnik wygenerowany w serwisie Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część ani całość Mini przewodnika nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny; nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu. Copyright 2007 Polska Niezwykła Wygenerowano: piątek 26 sierpnia :50:16 6