NIECH ŻYJE NAM str. 14 GÓRNICZY STAN. Grupa

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "NIECH ŻYJE NAM str. 14 GÓRNICZY STAN. Grupa"

Transkrypt

1 NR 12 (74) GRUDZIEŃ 2014 POBIERZ MAGAZYN W WERSJI NA TABLET Grupa GÓRNICZY STAN NIECH ŻYJE NAM str. 14 str. 4 Wywiad z Grzegorzem Zielińskim Stabilne otoczenie to niższe koszty str. 10 Biznes Rakiety Biznesu 2014 Najlepsi polscy przedsiębiorcy i najbardziej dynamiczne firmy w III edycji plebiscytu Taurona str. 17 Biznes Obligacje w cenie Listopadowa emisja obligacji Taurona zakończona sukcesem

2 02 Biznes Tauron bliżej świata nauki Tauron Polska Energia podpisał z Politechniką Śląską w Gliwicach umowę ramową ustalającą zasady współpracy dotyczącą działań edukacyjnych, naukowych, badawczo-rozwojowych i doradczych O współpracy C elem porozumienia jest wykorzystanie doświadczeń i dorobku naukowego uczelni oraz potencjału i pozycji spółek Grupy Tauron we wspólnych działaniach. Przemysł nie może działać w oderwaniu od nauki, ta zasada działa także w drugą stronę. Grupa Tauron, aby rozwijać się, potrzebuje świeżego spojrzenia i wsparcia ze strony środowiska akademickiego, które kształci potencjalnych przyszłych pracowników oraz klientów firmy. Jednocześnie nasze spółki dysponują dużym doświadczeniem oraz wiedzą praktyczną, która zarówno dla studentów, jak i pracowników naukowych jest nie do przecenienia. W celu wykorzystania tego potencjału postanowiliśmy zacieśnić współpracę pomiędzy Tauronem a Politechniką Śląską. Ta synergia z pewnością zaowocuje licznymi projektami i inicjatywami, z których długofalowe korzyści czerpać będą nie tylko oba podmioty, ale również polski sektor energetyczny powiedział Dariusz Lubera, prezes zarządu Tauron Polska Energia. Współdziałanie świata nauki i przemysłu odgrywa obecnie coraz ważniejszą rolę. Żadna szkoła wyższa a zwłaszcza uczelnia techniczna nie może sprawnie funkcjonować bez ścisłej współpracy z przedsiębiorstwami. To dzięki tej współpracy możliwy jest dynamiczny rozwój nauki oraz kształcenie dostosowane do zmieniającej się gospodarki i warunków na rynku pracy. Jestem przekonany, Mając na celu dotarcie do jak najlepszych studentów i absolwentów, Tauron prowadzi systematyczną współpracę z renomowanymi szkołami i uczelniami w kraju. Niebawem podpisane zostaną umowy ramowe z Uniwersytetem Ekonomicznym w Katowicach oraz Akademią Górniczo- -Hutniczą w Krakowie. Tauron także współpracuje z Fundacją im. Lesława Pagi, organizując staże dla wybitnych studentów polskich uczelni podopiecznych fundacji. Akcja nosi tytuł Akademia Energii. Spółki Grupy angażują się również w liczne projekty naukowo-badawcze prowadzone na uczelniach, m.in. na AGH czy Politechnice Częstochowskiej. Tauron bliżej świata nauki umowę przypieczętowali uściskami dłoni prezes zarządu Tauron Polska Energia, Dariusz Lubera, oraz rektor Politechniki Śląskiej, prof. Andrzej Karbownik że dzięki bliskiej współpracy z Grupą Tauron będziemy mogli zrealizować wiele wspólnych projektów naukowych, badawczo-rozwojowych czy edukacyjnych, które przyniosą korzyść zarówno firmie, jak i studentom i pracownikom naszej uczelni podsumował rektor Politechniki Śląskiej, prof. Andrzej Karbownik. W ramach umowy strony przewidziały m.in. organizację praktyk i staży studenckich w spółkach należących do Grupy Tauron, współdziałanie w zakresie pozyskiwania funduszy na prowadzenie wspólnych przedsięwzięć i inicjatyw badawczo-innowacyjnych, organizację studiów podyplomowych dla pracowników Taurona oraz realizację tematów badawczych w formie prac dyplomowych i naukowych. Porozumienie zostało zawarte na czas nieokreślony. Katarzyna Fraś foto: arc TPE

3 W NUMERZE 02 BIZNES Tauron bliżej świata nauki 03 EDYTORIAL Specyficzna dbałość o rynek w wydaniu Komisji Europejskiej 04 GOŚĆ NUMERU Stabilne otoczenie to niższe koszty 06 FLESZ OPEC nie ograniczy wydobycia ropy URE wyda koncesje na obrót węglem Niemieckie firmy nie muszą zwracać ulgi energetycznej Sayonara OZE? Za 25 lat węgiel będzie pokrywał jedną czwartą globalnego popytu na energię 08 BIZNES Tauron wygrywa przetargi grupowe ebok dla Biznesu 09 NOTOWANIA Kosztowna jesień 10 BIZNES Rakiety Biznesu GRUPA Rok Ciepła Czas analizatorów Turbiny na wiatr Plac budowy przekazany Sprzedaż Elvity zakończona Górniczy stan niech żyje nam! Czatkowice poszerzają obszar wydobycia Tauron szuka wykonawcy bloku w Łagiszy 16 BIZNES Stabilne wyniki po trzech kwartałach Obligacje w cenie 18 RYNKI ENERGII Prąd w detalu 20 W UNII Wielkie manewry Komisji 22 ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ Na straży pamięci Chór Energetyków wsparł śpiewająco Dziecięcą Orkiestrę Onkologiczną Wyspiański on tour Firma z sercem 24 WYNALAZCY Refleks szachisty, głowa noblisty 26 JAK TO DZIAŁA? Gwiazda Hollywood 28 ENERGIA INACZEJ Pełna rezerwacja 30 FELIETON Rzeczpospolita rankingowa Naszym Wspaniałym Czytelnikom, Klientom, 03 Polska Energia, Luty 2014 Inwestorom, Kontrahentom, a także Pracownikom Grupy Tauron życzymy szczęśliwych Świąt Bożego Narodzenia oraz dużo pozytywnej energii w nadchodzącym roku. Zarząd Tauron Polska Energia Specyficzna dbałość o rynek w wydaniu Komisji Europejskiej W tym numerze z większą niż zwykle przyjemnością zaczynamy od nagród. Nie tych jednak, które otrzymaliśmy (choć i o nich w numerze kilka słów), a tych, które sami przyznaliśmy naszym klientom w ramach III edycji Rakiet Biznesu ogólnopolskiego plebiscytu, który z roku na rok zyskuje na prestiżu, a którego celem jest wyłonienie spośród partnerów biznesowych Taurona firm i osób wyróżniających się efektywnością, skutecznością, odwagą oraz zaangażowaniem w działalność prospołeczną i proekologiczną (więcej o zwycięzcach i samym plebiscycie na str ). Miło nam również poinformować, że Tauron wygrywa kolejne ważne przetargi na tzw. grupowe zakupy energii. Zjawisko to nie jest w biznesie nowe, jednak w ostatnim czasie jego skala wzrasta. Trzeba pamiętać, że zakupy grupowe to korzyści ale i wymogi, a sukces grupy zależy od jej dobrego zorganizowania, sprawności i efektywności na poziomie zarządzania. Jak to osiągnąć odpowiadamy na str. 8. Zachęcamy do zapoznania się z, ostatnimi w tym roku, wynikami kwartalnymi Grupy Tauron. Mimo niekorzystnych warunków rynkowych, marża EBITDA po trzech kwartałach tego roku wyniosła 21,4 proc. i jest wyższa niż w ubiegłym roku. O tym, że inwestorzy dobrze oceniają kondycję grupy, niech świadczy choćby duży popyt na obligacje firmy. Inwestorzy zgłosili chęć zakupu obligacji o łącznej wartości ponad 2 mld zł. Szerzej o wynikach i emisji obligacji piszemy na str. 16 i 17. Nasi autorzy, wsłuchujący się w odgłosy dobiegające z Brukseli, tym razem ujawniają przed nami kulisy aktualnych zabiegów Komisji Europejskiej na rzecz utrzymania relatywnie wysokich cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (str ). Niestety, jak podkreślają, nie chodzi tak naprawdę o usprawnienie mechanizmów rynkowych, ale o podniesienie konkurencyjności odnawialnych źródeł energii i zapewnienie im rentowności. Efekty tych posunięć już są widoczne w rosnących cenach uprawnień do emisji CO 2, o czym piszemy w komentarzu do notowań rynkowych na str. 9. Konsekwencje unijnej polityki klimatycznej to także jeden z tematów naszego wywiadu z Grzegorzem Zielińskim, dyrektorem polskiego oddziału Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, opublikowanego na str. 4 i 5. Grudzień to tradycyjnie, szczególnie na Śląsku, z którym tak mocno związana jest Grupa Tauron, czas obchodów Dnia Górnika. Relację z tego ważnego wydarzenia przedstawiamy na str. 14 i 15. Polecamy także wszystkie pozostałe artykuły ostatniego tegorocznego numeru. Korzystając z okazji, zespół redakcyjny Polskiej Energii pragnie przyłączyć się do życzeń zarządu Taurona. Mamy nadzieję, że nasi Czytelnicy powitają Nowy Rok pełni dobrej energii. Wesołych, spokojnych świąt. Niech ten świąteczny czas pozwoli naładować akumulatory na kolejne dwanaście miesięcy. Magdalena Rusinek redaktor naczelna foto: Shutterstock.com WYDAWCA: Tauron Polska Energia SA, Departament Komunikacji Rynkowej i PR DYREKTOR: Paweł Gniadek, pawel.gniadek@tauron-pe.pl, tel REDAKCJA: Polska Energia, ul. ks. Piotra Ściegiennego 3, Katowice, fax , redakcja@tauron-pe.pl REDAKTOR NACZELNA: Magdalena Rusinek, magdalena.rusinek@tauron-pe.pl, tel ZASTĘPCA RED. NACZELNEJ: Katarzyna Fraś, katarzyna.fraś@tauron-pe.pl, tel ; ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Marcin Lauer, marcin.lauer@tauron-pe.pl, tel ; Małgorzata Kołodziej, malgorzata.kolodziej@tauron-pe.pl, tel ; Jacek Sakrejda, jacek.sakrejda@tauron-pe.pl, tel ; Tauron Wydobycie SA: Zofia Mrożek, zmrozek@pkwsa.pl, tel ; Tauron Wytwarzanie SA: Bartosz Nowak, bartosz.nowak@tauron-wytwarzanie.pl, tel ; Tauron Dystrybucja SA: Marcin Marzyński, marcin.marzynski@tauron-dystrybucja.pl, tel ; Tauron Ciepło SA: Karolina Kmon, karolina.kmon@tauron-cieplo.pl, tel ; Tauron Sprzedaż sp. z o.o.: Elżbieta Bukowiec, elzbieta.bukowiec@tauron-pe.pl, tel ; Tauron Obsługa Klienta: Katarzyna Sierszuła, katarzyna.sierszula@tauron-pe.pl, tel ; Tauron Ekoenergia: Monika Meinhart-Burzyńska, monika.meinhart-burzynska@tauron-ekoenergia.pl, tel REALIZACJA WYDAWNICZA: Novimedia sp. z o.o., ul. Karowa 31a, Warszawa Wydawca nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów oraz zastrzega sobie prawo ich redagowania i skracania. ZDJĘCIE NA OKŁADCE: arc TPE NUMER ZAMKNIĘTO: 10 grudnia 2014 r. Znajdź nas na Facebooku

4 04 Gość numeru Stabilne oto to niższe k RozMAWiA: artur burak Polska Energia: Czy energetyka w ujęciu globalnym w oczach bankowców jest dzisiaj sexy? Grzegorz Zieliński: Energetyka na pewno jest jedną z kluczowych dziedzin gospodarki. Jest też bardzo kapitałochłonna i z tego powodu cieszy się dużym zainteresowaniem bankowców nie tylko w Polsce, ale na całym świecie. Finansowanie energetyki w dużym stopniu zależy od szczegółów konkretnych projektów lub struktury ich finansowania. Generalnie może to być w miarę proste, gdy opiera się na bilansie firmy zaciągającej zobowiązanie, lub też bardzo skomplikowane, gdy zastosujemy finansowanie strukturyzowane. ale czy o energetyce możemy powiedzieć, że jest na swój sposób modna, tak jak w przeszłości wiele różnych dziedzin gospodarki, a dziś na przykład branża informatyczna? Energetyka nie może być modna, gdyż ma fundamentalne znaczenie w życiu gospodarczym kraju. Dlatego też ten sektor jest w znacznym stopniu regulowany i pozostaje oczkiem w głowie każdego rządu. Na pewno też przeżywa obecnie duże zmiany, z jednej strony wywołane polityką środowiskową, szczególnie nastawioną na ograniczenie emisji dwutlenku węgla, a z drugiej spowodowane postępem technologicznym, widocznym zwłaszcza w nowych metodach wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. Jeszcze dwadzieścia lat temu prawie nikt się nimi nie zajmował poza naukowcami. GRZEGORZ ZIELIŃSKI DYREKTOR EUROPEJSKIEGO BANKU ODBUDOWY I ROZWOJU (EBOR) NA POLSKĘ Kieruje działaniami EBOR na terenie kraju. Pracę w banku rozpoczął w 1998 r. Od 2006 r. był odpowiedzialny za działania banku w polskim sektorze energetycznym, a w 2009 r. objął stanowisko Senior Banker i był odpowiedzialny za działania EBOR w sektorze energetycznym w rejonie Europy Centralnej. Jak na tle firm z innych krajów oceniana jest wiarygodność kredytowa polskich przedsiębiorstw energetycznych? Jeśli mówimy o czterech największych w Polsce firmach, to wziąwszy pod uwagę główny wskaźnik, będący podstawą oceny bankowca, czyli relację długu netto do EBITDA, wszystkie spółki utrzymują zdrowy poziom tego wskaźnika. Zarządy tych przedsiębiorstw ściśle monitorują obecny poziom zadłużenia w stosunku do poziomu EBITDA oraz jego przyszły stan i niewątpliwie postępują bardzo słusznie. Zdecydowana większość podmiotów sektora finansowego na podstawie takich danych bilansowych chętnie będzie pożyczała pieniądze branży energetycznej, a w szczególności regulowanemu podsektorowi dystrybucji. Przedstawiciele branży energetycznej zwracają uwagę, że częste zmiany otoczenia regulacyjnego wpływają negatywnie na zdolność firm do finansowania inwestycji. Czy w sektorze finansowym ten pogląd jest podzielany? Jak najbardziej tak. Przedsięwzięcia energetyczne zwracają się w perspektywie długookresowej i często finansowane są kredytem długoterminowym, a wówczas banki muszą brać pod uwagę także kontekst prawny. Niepewność co do regulacji, a w szczególności kwestie związane z rynkiem dwutlenku węgla w skali polskiej i ogólnoeuropejskiej, w dużej mierze przeszkadzają w płynnym rozwoju sektora. Drugim problemem jest niepewność co do

5 Polska Energia, grudzień czenie oszty przyszłych uwarunkowań rozwoju energetyki odnawialnej, której świadkami jesteśmy od paru lat. To powoduje, że wiele banków nie chce się angażować w takie projekty. Czy wobec tego narzędziami polityki gospodarczej możemy wpłynąć na koszty finansowania inwestycji w energetyce, a tym samym na zdolności rozwojowe firm? Takimi narzędziami zdecydowanie można wpływać na koszty, jakie sektor elektroenergetyczny ponosi, zaciągając zobowiązania w celu realizacji inwestycji, a to wpływa bezpośrednio na rentowność całej branży. Nie możemy jednocześnie zapominać o tym, że koszt energii elektrycznej jest jednym z podstawowych parametrów determinujących konkurencyjność całej gospodarki. Polityka gospodarcza musi z jednej strony umożliwiać rozwój energetyki, ale jednocześnie powinna przyczyniać się do poprawy konkurencyjności całej gospodarki. W wielu krajach wprowadzono różne formy pomocy dla firm budujących elektrownie wykorzystujące źródła odnawialne. Jakie, w ujęciu ogólnym, są efekty tych preferencji? Sposób i rozmach, z jakim wprowadzano wsparcie dla rozwoju odnawialnych źródeł energii w krajach europejskich, są bardzo zróżnicowane. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w Niemczech lub Hiszpanii, które przodują pod tym względem i mają najwyższy odsetek energii wytwarzanej przez instalacje wiatrowe czy fotowoltaiczne. Polska w tym kontekście nie jest liderem, aczkolwiek nasz kraj wprowadził skuteczny system wsparcia w 2005 r. Po tym, jak banki oswoiły się z tą regulacją, nastąpił pozytywny trend rozwojowy, ale został on przyhamowany w 2012 r., gdy pojawiła się niepewność, trwająca do dziś, co do przyszłego kształtu systemu wsparcia wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. Wydaje się, że kluczowe nie jest to, czy wprowadzimy system aukcyjny, który jest teraz proponowany, czy też będzie kontynuowane dotychczasowe rozwiązanie oparte na zielonych certyfikatach. Niezwykle ważne jest to, żeby system był przejrzysty i fair wobec wszystkich uczestników rynku oraz nie ulegał częstym modyfikacjom. W stabilnym otoczeniu inwestor chętniej podejmuje decyzje o zaangażowaniu własnych środków kapitałowych na uruchomienie nowych projektów, a banki łatwiej mogą je zweryfikować, ocenić i na tej podstawie zapewnić finansowanie długiem. Stabilność jest absolutnie nadrzędna. Czy możemy mówić o jakichś inwestycjach energetycznych, które szczególnie chętnie są finansowane i takich, do których banki odnoszą się z rezerwą? Cały sektor bankowy nie jest spójny i instytucje finansowe mogą stosować zróżnicowane podejście. W ujęciu globalnym coraz wyraźniej widocznym trendem jest odchodzenie od finansowania mocy wytwórczych opartych na węglu kamiennym i brunatnym. Szczególnie widać to w Skandynawii i niektórych krajach Europy Zachodniej. To jest o tyle problematyczne dla Polski, że te źródła nadal dominują w naszym kraju. Akcjonariusze Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju zdecydowali, że bank nie będzie angażował się w budowę nowych bloków energetycznych opalanych węglem, a będzie uczestniczył w finansowaniu rozwoju odnawialnych źródeł energii oraz modernizacji sieci dystrybucyjnej, w tym szczególnie w tworzeniu inteligentnej sieci. Jak unijna polityka klimatyczna determinuje decyzje Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju o finansowaniu inwestycji energetycznych? Wspomniałem już o tym, że bank nie finansuje budowy elektrowni węglowych, a wynika to ze skali emitowanych przez nie gazów cieplarnianych, w tym głównie dwutlenku węgla. Jesteśmy natomiast zainteresowani finansowaniem budowy elektrowni gazowych w Polsce. Jeśli w przyszłości zostanie uruchomione wydobycie gazu łupkowego, wówczas budowa nowych elektrowni zasilanych tym paliwem może być finansowana przez EBOR. Czy wobec tego bank zakłada możliwość finansowania instalacji do wychwytywania i składowania dwutlenku węgla oraz podziemnego procesowania węgla? Takie przedsięwzięcia jak najbardziej mogą być przez EBOR wspierane. Kilka lat temu z dużą nadzieją obserwowaliśmy próby uruchomienia instalacji do wychwytywania i składowania dwutlenku węgla w Bełchatowie, ale okazało się, że nie były one efektywnie ekonomicznie. Technologie jednak się zmieniają i nie możemy wykluczyć, że w przyszłości nastąpi przełom i wówczas będziemy mogli wrócić do tego typu projektów. Jeśli mówimy o zgazowaniu węgla, to jego atutem również jest ograniczenie emisji. To na razie jest kwestia przyszłości, a nie technologii, które moglibyśmy finansować już dzisiaj. Jakie projekty energetyczne w Polsce zamierza finansować EBOR? Są to głównie inwestycje w odnawialne źródła energii, w tym szczególnie farmy wiatrowe. Mam nadzieję, że jeszcze w tym roku uda nam się zamknąć kilka takich projektów. Jesteśmy też żywotnie zainteresowani wsparciem sektora dystrybucji i przesyłu energii elektrycznej, w tym finansowaniem budowy nowych połączeń energetycznych Polski z innym krajami, sprzyjających integracji europejskiego rynku energii. Jakie instrumenty finansowe są najpowszechniej stosowane do finansowania przedsięwzięć energetycznych? W tym sektorze nie ma raczej jakichś szczególnych nowinek. W odniesieniu do źródeł odnawialnych najpopularniejsze, choć jednocześnie najtrudniejsze, jest finansowanie typu project finance, zaś w przypadku wielkich firm elektroenergetycznych coraz większą rolę odgrywa emisja obligacji. Jej istotnymi atutami są elastyczność, prosta struktura i relatywnie łatwa powtarzalność. Z opublikowanych niedawno raportów analitycznych wynika, że na modernizację istniejącej infrastruktury i budowę nowej w ciągu nadchodzących 5-6 lat trzeba będzie wydawać sumy oscylujące wokół 200 mld dolarów rocznie. Czy sektor finansowy będzie zdolny do finansowania tych inwestycji? Największych inwestycji możemy się spodziewać głównie w Chinach, Indiach, a ponadto także w Afryce i Ameryce Południowej. W niektórych częściach świata istnieje znaczna nadpłynność środków, które mogłyby być wykorzystane do finansowania elektroenergetyki, ale większość z nich, to kapitał krótkookresowy. Największym wyzwaniem staje się więc pogodzenie długookresowych potrzeb sektora z tym, co mogą zaoferować instytucje finansowe. foto. NOVIMEDIA

6 06 Flesz OPEC nie ograniczy wydobycia ropy foto: Shutterstock.com Wbrew postulatom Rosji OPEC (Organization of the Petroleum Exporting Countries), kartel państw eksportujących ropę, Wydobycie ropy w USA Średnie dzienne wydobycie w milionach baryłek ,00 5,35 5,48 5,65 6,50 7, nie ograniczy wydobycia. Najgłośniej protestowała przeciwko temu Arabia Saudyjska, jeden z największych producentów tego surowca na świecie. Rosja (która nie należy do OPEC) zabiegała o ograniczenie wydobycia ropy przez OPEC, licząc na powstrzymanie spadku cen surowca, którego notowania w ostatnich miesiącach są najniższe od czterech lat. Spośród państw kartelu najgorętszym zwolennikiem cięć była Wenezuela, państwo o jednym z najwyższych kosztów wydobycia w gronie OPEC. Jeszcze przed rozpoczęciem zgromadzenia OPEC wiadomo było, że organizacja pozostanie głucha na te apele, gdyż Arabia Saudyjska, największy producent wśród członków kartelu, jednoznacznie zapowiedziała, że nie poprze postulatu. Rosja dopatruje się w posunięciach państw OPEC, współpracujących ze Stanami Zjednoczonymi, działań zmierzających do osłabienia jej gospodarki. W budżecie Rosji na ten rok przyjęto cenę ropy na poziomie 104 dolarów za baryłkę. Giełdowa cena ropy Brent spadła poniżej tego poziomu w połowie sierpnia i od tego czasu nieustannie się obniża. Bank Goldman Sachs prognozuje, że w przyszłym roku średnia cena może wynieść dolarów za baryłkę. Eksperci zwracają uwagę, że obecny spadek cen surowca to nie tylko efekt doraźnych działań podejmowanych Czy wiesz, że przez OPEC czy Stany Zjednoczone, które w marcu tego roku uruchomiły sprzedaż na dużą skalę ropy ze swych rezerw strategicznych, ale także rezultat konsekwentnej polityki tego ostatniego kraju w minionym dziesięcioleciu, zmierzającej do radykalnego wzrostu wydobycia ropy i gazu z rodzimych złóż. W ubiegłym roku średnie wydobycie ropy w USA było o prawie połowę wyższe niż pięć lat wcześniej. W 2013 r. wydobycie było o 14,5 proc. wyższe niż w poprzednim roku, a w 2012 r. wzrost wyniósł niespełna 16 proc. w czasie kryzysu paliwowego w 1973 r., w wyniku embarga na eksport ropy do Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej, ustanowionego przez państwa OPEC, giełdowe ceny ropy w ciągu dwóch miesięcy wzrosły z 5 do 17 dolarów za baryłkę URE wyda koncesje na obrót węglem Uchwalona przez sejm nowelizacja prawa energetycznego wprowadza wymóg złożenia zabezpieczenia finansowego dla firm ubiegających się o koncesję na obrót węglem z zagranicą. Czy wiesz, że Zgodnie z przyjętym przytłaczającą większością głosów projektem (za jego przyjęciem głosowało 435 posłów), minimalna wartość zabezpieczenia wymagana dla firm starających się o obrót węglem koksującym najstarsza na terenie Polski kopalnia węgla kamiennego powstała w katowickiej dzielnicy Murcki w 1657 r. Początkowo wydobycie było prowadzone metodą odkrywkową ma wynosić 1 mln zł. W przypadku obrotu węglem energetycznym, w którym jest mniej niż 80 proc. ziarna o wymiarze przekraczającym 50 milimetrów, wartość zabezpieczenia ma wynosić 20 mln zł, zaś gdy odsetek ten przekracza 80 proc., ubiegająca się o koncesję firma ma przedstawić zabezpieczenie o wartości 2 mln zł. Za przyznawanie koncesji miałby odpowiadać prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Istotną zmianę do projektu ustawy wprowadził 4 grudnia senat. Zgodnie z poprawką wyższej izby, z obowiązku koncesyjnego mają być zwolnione małe firmy. Niewykluczone jednak, że poprawka, jak i cały projekt ustawy uchwalony wcześniej przez sejm nie będą mieć żadnego znaczenia, gdyż według doniesień Polskiego Radia dalsze prace nad ustawą mogą być całkowicie wstrzymane do końca obecnej kadencji parlamentu.

7 Polska Energia, grudzień Niemieckie firmy nie muszą zwracać ulgi energetycznej Komisja Europejska uznała, że wprowadzone przez rząd Niemiec zwolnienia dużych przedsiębiorstw z dopłat do finansowania energii ze źródeł odnawialnych są w większości zgodne z unijnym prawem. Niemieckie przepisy w tym zakresie, obowiązujące od 2012 r., mówią, że tamtejsze firmy wytwarzające energię ze źródeł odnawialnych przez dwadzieścia lat mają zagwarantowaną cenę sprzedaży energii zapewniającą im dochód. Jednocześnie jest to cena wyższa od rynkowej, po jakiej sprzedaje się energię ze źródeł konwencjonalnych. Różnicę pokrywają odbiorcy ponoszący z tego tytułu dodatkową opłatę. Z tego powodu rachunki niemieckich gospodarstw za prąd były o 14 proc. wyższe. w 2013 r. Rząd Angeli Merkel zwolnił z dopłaty 2 tys. swoich największych firm dzięki czemu, mimo wysokiej ceny energii w kraju, przedsiębiorstwa te mogą być nadal konkurencyjne na rynkach globalnych. Komisja Europejska orzekła, że generalnie jest to zgodne z prawem unijnym, a tylko w sporadycznych przypadkach dopatrzyła się nieprawidłowości. Niemiecka agencja prasowa DPA ocenia, że łączna wartość ulg, które firmy będą musiały oddać, opiewa na kwotę około 30 mln euro. Sayonara OZE? Nakaz odkupywania energii ze źródeł odnawialnych po cenach urzędowych wywołuje coraz głośniejszy sprzeciw japońskich firm energetycznych. Japońskie władze ustanowiły urzędowe taryfy dla zielonej energii i nakaz odkupywania jej przez rodzime przedsiębiorstwa energetyczne po katastrofie elektrowni atomowej w Fukushimie w 2011 r. Posunięcie spowodowało gwałtowny rozwój inwestycji w elektrownie wykorzystujące źródła odnawialne. Zgodnie z przepisami jeszcze do niedawna firmy były zobowiązane do płacenia 36 jenów (nieco ponad Czy wiesz, że Farma wiatrowa na Hokkaido złotówkę) za każdą kilowatogodzinę odprowadzaną do sieci. Później cena ta została obniżona do 32 jenów za kilowatogodzinę, ale nie powstrzymało to oporu firm energetycznych, protestujących przeciw regulacji. Niektóre z nich, mimo nakazu, wstrzymują podpisywanie umów z producentami energii ze źródeł odnawialnych. Postulują też, aby nowych elektrowni tego typu, które będą oddawane do użytku, nie obejmować gwarancją sprzedaży. Z szacunków ekspertów wynika, że gdyby zostały uruchomione wszystkie planowane jednostki solarne, pokryłyby one 8 proc. krajowego popytu na energię, a przy cenie 32 jenów za kilowatogodzinę, ich wpływy wynosiłyby około 30 mld dolarów rocznie. Zgodnie z planem przyjętym przez rząd Japonii po katastrofie w Fukushimie źródła odnawialne w 2030 r. powinny zapewniać jedną piątą krajowego popytu na energię. w 2010 r. elektrownie atomowe w Japonii wytworzyły 28 proc. energii w tym kraju, a w 2013 r. już tylko 1,7 proc. foto: eurus-energy.com Za 25 lat węgiel będzie pokrywał jedną czwartą globalnego popytu na energię foto: Shutterstock.com Według szacunków Międzynarodowej Agencji Energii do 2040 r. należy wybudować elektrownie o łącznej mocy rzędu 7200 GW, żeby zaspokoić rosnący światowy popyt i zastąpić te jednostki, które z powodu wieku do tego czasu zostaną wyłączone z eksploatacji. Agencja ocenia, że w 2040 r. równy udział w wytwarzaniu energii będą miały cztery główne źródła: źródła niskoemisyjne (atom i źródła odnawialne), ropa, gaz i węgiel. Udział energetyki atomowej w globalnej produkcji energii ma wynieść około 12 proc., to jest o 5,6 punktu procentowego mniej niż w szczytowym dla tego sektora roku Z przygotowanego przez agencję raportu World Energy Outlook wynika, że globalny popyt na węgiel wzrośnie o 15 proc., ale zapotrzebowanie na ten surowiec będzie rosło do lat 20. XXI w., po czym ustabilizuje się. W Stanach Zjednoczonych w tym okresie zużycie węgla ma się zmniejszyć o jedną trzecią, a krajem, w którym będzie ono najszybciej rosnąć, mają być Indie. W ocenie agencji do 2040 r. konieczne będzie wyłączenie 40 proc. spośród wszystkich istniejących obecnie elektrowni. Międzynarodowa Agencja Energii przestrzega, że bez aktywnych działań po stronie władz i instytucji państwowych stabilność i bezpieczeństwo dostaw energii mogą być zagrożone w ciągu najbliższego ćwierćwiecza. Kolumny opracował: Artur Burak

8 08 Biznes Tauron wygrywa przetargi grupowe Bogate doświadczenie na rynku energii pozwoliło Tauronowi odnieść sukcesy w ważnych przetargach grupowych na zakup energii elektrycznej. Dzięki temu prąd Taurona zasili w 2015 r. m.in. województwo śląskie, gminę Olsztyn, gminę miejską Lubin czy też jednostki zrzeszone w Mazowieckiej Agencji Energetycznej W dwóch ostatnich kwartałach br. Tauron wygrał przetargi zorganizowane przez Związek Gmin Śląska Opolskiego (na dostawę 50 GWh), Gminę Miejską Lubin (180 GWh), Gminę Miasto Częstochowa (37 GWh), Grupę Zakupową Urzędu Miasta Olsztyn (73 GWh) oraz Gminę Świętochłowice (385 GWh), która reprezentowała Górnośląski Związek Metropolitarny, zrzeszający 27 samorządów oraz 162 spółki i instytucje z województwa śląskiego, m.in. Katowice, Chorzów, Gliwice, Bytom i Dąbrowę Górniczą. Zrobiliśmy wszystko, by przygotować najkorzystniejsze oferty i nasze starania odniosły skutek. Teraz przyszła pora, by udowodnić, że współpraca z Tauronem oznacza dla klienta nie tylko korzyści finansowe. Zapewniam, że pracownicy Taurona dołożą wszelkich starań, by rzetelnie realizować umowy tak, aby jakość obsługi wszystkich naszych kontraktów była na jak najwyższym poziomie mówi Rafał Soja, wiceprezes zarządu Tauron Sprzedaż. Grupy zakupowe to korzyści ale i wymogi Łączenie się w grupy zakupowe stało się popularną formą zakupu energii wśród samorządów, ponieważ przynosi im to oszczędności w postaci niższych wydatków na energię elektryczną. Dlatego też w 2014 r. wiele przetargów organizowanych było właśnie przez grupy zakupowe, które z roku na rok zrzeszają coraz większą liczbę podmiotów. Oczywiście, musimy też być świadomi obowiązków wynikających z udziału w przetargu ogłaszanym przez grupę zakupową, której nie tworzą podmioty powiązane kapitałowo. Na przykład wymogów prawnych (związanych z ustaleniem odpowiedzialności za umowy zakupu energii) czy wyzwań związanych z obsługą wielu zróżnicowanych, niepowiązanych kapitałowo podmiotów wchodzących w skład jednej grupy zakupowej zaznacza Piotr Hałoń, kierownik Biura Sprzedaży Centralnej Tauron Sprzedaż. Podstawą dobra organizacja i zarządzanie Zawierając umowy na zakup energii elektrycznej, należy pamiętać, że każdorazowo po zakończeniu postępowania i zawarciu umowy, konieczne jest przeprowadzenie procedury zmiany sprzedawcy dla każdego punktu poboru energii w celu zgłoszenia nowej umowy sprzedażowej. Punktów poboru w grupach zakupowych bywa od kilkuset do kilku tysięcy. Organizacja grupy zakupowej wiąże się również z koniecznością przygotowania szczegółowych danych oraz niezbędnych doku- Tauron w 2015 r. dostarczy energię m.in. olsztyńskiej grupie zakupowej. Umowę wymienili Magda Polkowska z Tauron Sprzedaż i Piotr Grzymowicz, prezydent Olsztyna mentów określonych w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej OSD. Ponadto należy uwzględnić czas niezbędny do przeprowadzenia postępowania przetargowego, a także procedury związane ze zgłoszeniem nowej umowy sprzedaży energii elektrycznej tak, aby postępowanie zostało ogłoszone w terminie umożliwiającym zrealizowanie tychże procedur przed zakończeniem już obowiązującej umowy. Sukces grupy zakupowej zależy od jej dobrego zorganizowania, sprawności i efektywności na poziomie zarządzania. Miłosz Gruszczyński Łączenie się w grupy zakupowe dla uzyskania optymalnych cen energii elektrycznej nie jest nowym zjawiskiem. Klienci biznesowi i korporacyjni już od wielu lat korzystają z takiego sposobu zakupu energii. Tauron może się pochwalić wieloma wygranymi przetargami. Są wśród nich również wygrane postępowania przetargowe na dostawę energii dla zakupów grupowych ogłaszanych przez samorządy. Obok Górnośląskiego Związku Metropolitarnego i Olsztyna, wygraliśmy również postępowania na przyszły rok na dostawę energii m.in. dla grupy zakupowej, której liderem jest Miasto Lubin (180 GWh), a także dla Częstochowy (37 GWh) i Mazowieckiej Agencji Energetycznej (4,7 GWh). foto: Marcin Kierul ebok dla Biznesu Zapraszamy do korzystania z Elektronicznego Biura Obsługi Klienta, nowego kanału komunikacji dla Klientów Biznesowych Umożliwia on korzystanie z dostępu do swoich danych handlowych i technicznych, związanych z rozliczaniem zużycia energii elektrycznej. Usługa jest darmowa i dostępna 24 godziny na dobę, a dzięki wykorzystaniu szyfrowanego połączenia z Internetem, w pełni bezpieczna. Za pośrednictwem ebok klienci mają możliwość samodzielnego wglądu do danych dotyczących m.in.:» aktualnych i archiwalnych rozliczeń,» wystawionych faktur za energię elektryczną,» płatności i stanu należności,» punktów poboru energii elektrycznej,» zużycia energii elektrycznej w formie graficznej,» posiadanych umów. Miłosz Gruszczyński

9 Notowania 09 Polska Energia, Kwiecień grudzień Kosztowna jesień Ciepła i bezwietrzna aura, awarie bloków centralnie dysponowanych oraz galopujące ceny CO 2 na tle załamania rynku ropy to podstawowe czynniki kształtujące rynek w listopadzie Witold Lebek Biuro Analiz Operacyjnych Taurona Początek miesiąca charakteryzował się bardzo niskimi cenami na rynku spot. Ciepła jesień przyczyniła się do stabilizacji popytu i podaży, co przełożyło się na zrównoważoną sytuację cenową na rynku spot w pierwszych dniach listopada. Sytuacja taka nie trwała jednak długo, bo już pod koniec pierwszego tygodnia dobowe ceny base wzrosły do ponad 330 PLN/MWh. W kolejnych tygodniach historia się powtarzała i obserwowaliśmy wysokie ceny w dni robocze, których apogeum miało miejsce w ostatnim tygodniu miesiąca, kiedy cena średniodobowa zbliżała się do 360 PLN/MWh. Ostatecznie średnia cena spot w listopadzie ukształtowała się na poziomie 209,55 PLN/MWh (+17,26 PLN/MWh MtM), natomiast na rynku bilansującym wyniosła w analogicznym okresie 212,32 PLN/MWh (+6,40 PLN/MWh MtM). Potwierdzeniem wysokich cen na spocie były notowania kontraktów blokowych, których średnia cena (base, peak, offpeak) wyniosła ok. 231 PLN/MWh (+22,93 PLN/MWh MtM). Na wzrost cen na spocie wpływ miało jeszcze kilka czynników. Wysokie temperatury (średnia +5,7 C) spowodowały obniżenie generacji elektrociepłowni, co w połączeniu z niewielką jak na tę porę roku generacją ze źródeł wiatrowych i wysoką awaryjnością JWCD spowodowało konieczność uruchamiania jednostek o wyższych kosztach zmiennych. Deficyt mocy pogłębiały ograniczenia na połączeniu pomiędzy Polską i Szwecją, które hamowały import tańszej energii ze Skandynawii (z 295 GWh w październiku do 227,5 GWh w listopadzie). Sąsiednie rynki spot były dużo bardziej stabilne. Nieznacznie wzrosły ceny na EPEX Spot i na OTE, które odpowiednio wyniosły 36,37 /MWh i 36,58 /MWh, natomiast ceny NordPool Spot spadły w listopadzie do 29,87 /MWh Średnie ceny i wolumeny energii elektrycznej na RDN TGE i rynku bilansującym w listopadzie 2014 r , , , ,2 0 35,0 35,9 34,7 35,6 34,4 35,3 36,2 34,1 35,0 35,9 33,8 34,7 35,6 34,4 35,3 34,1 35,0 33, , , , , Średnie ceny energii w kontraktach spot na rynkach europejskich w listopadzie 2014 r LISTOP 2 LISTOP 3 LISTOP 4 LISTOP 5 LISTOP 6 LISTOP 7 LISTOP 8 LISTOP 9 LISTOP 10 LISTOP 11 LISTOP 12 LISTOP 13 LISTOP 14 LISTOP 15 LISTOP 16 LISTOP 17 LISTOP 18 LISTOP 19 LISTOP 20 LISTOP TGE CRO TGE CRO Porównanie cen kontraktów terminowych dla 35,6 100 energii i CO 2 w listopadzie 2014 r. 1 LISTOP 2 LISTOP 3 LISTOP 4 LISTOP 5 LISTOP 6 LISTOP 7 LISTOP 8 LISTOP 9 LISTOP 10 LISTOP 11 LISTOP 12 LISTOP 13 LISTOP 14 LISTOP 15 LISTOP 16 LISTOP 17 LISTOP 18 LISTOP 19 LISTOP 20 LISTOP 21 LISTOP 22 LISTOP 23 LISTOP 1 LISTOP 2 LISTOP 3 LISTOP 4 LISTOP 5 LISTOP 6 LISTOP 7 LISTOP 8 LISTOP 9 LISTOP 10 LISTOP 11 LISTOP 12 LISTOP 13 LISTOP 14 LISTOP 15 LISTOP 16 LISTOP za sprawą nadpodaży po stronie źródeł wodnych i umiarkowanego popytu spowodowanego wysokimi temperaturami. Na rynku terminowym również byliśmy świadkami dużej zmienności. Na początku miesiąca za kontrakty BASE Y-15 płacono niecałe 172 PLN/MWh i do końca pierwszej dekady zmienność cen nie przekraczała 1 PLN/MWh. Jednak już na początku drugiej dekady ceny systematycznie rosły do 175,50 PLN/MWh, aby w połowie trzeciej dekady przekroczyć 176 PLN/MWh. Korekta nastąpiła w ostatnich dniach listopada, dając zamknięcie na poziomie 174 PLN/MWh, przy łącznym wolumenie na poziomie 14,3 TWh. Wzrost cen kontraktu BASE Y-15 miał bezpośrednie przełożenie na notowania kontraktów PEAK5 Y-15, które w listopadzie zdrożały o blisko 6 PLN/MWh MtM do poziomu 229,45 PLN/MWh. Za sprawą wysokich cen spot największe wzrosty cen obserwowaliśmy w przypadku kontraktów front month. Podobnie jak w przypadku kontraktów na listopad notowanych w październiku, tak i kontrakty na grudzień w ostatnim miesiącu notowań bardzo mocno zwyżkowały. W obawie przed wysokimi cenami spot w grudniu podaż kontraktów front month wyniosła ponad 1,1 TWh, a cena rosła z poziomu 160,50 PLN/MWh do 182,50 PLN/MWh na zamknięciu (kontrakty PEAK5 M wzrosły w listopadzie o 28 PLN/MWh do 253 PLN/MWh). Listopad był kolejnym miesiącem wzrostu cen CO 2. Kontrakty EUA DEC-14 na EEX zyskały ok. 0,5 /t i na zamknięciu miesiąca kosztowały ok. 7,04 /t. Po stabilnej pierwszej połowie miesiąca, w której ceny zawierały się w przedziale 6,5 6,84 /t, 17 listopada ceny wzrosły do blisko 7 /t. Spowodowane to było informacjami o szybkim procedowaniu wprowadzenia mechanizmu MSR, do którego prawdopodobnie mogą również zostać przeniesione uprawnienia z backloadingu, który ma doprowadzić do wzrostu cen uprawnień do emisji. Wybicie cen doprowadziło do przełamania oporów strony popytowej, co przełożyło się na wzrosty cen uprawnień do emisji w aukcjach pierwotnych. W minionym miesiącu obserwowaliśmy dalsze spadki na światowych rynkach surowców. W pierwszej dekadzie miesiąca ropa Brent spadła o 3,5 $/bbl do poziomu 82,3 $/bbl TGE CRO TGE CRO TGE CRO TGE CRO EEX German Base CAL-15 [EUR/MWh] EEX CO2 EUA DEC-14 [EUR/t] 7, ,2 80 7,1 7,0 40 EEX German Base CAL-15 [EUR/MWh] 6,9 EEX CO2 EUA DEC-14 [EUR/t] 7,3 6,8 0 7,2 6,7 7,1 6,6 7,0 6,5 EEX German Base CAL-15 [EUR/MWh] 6,9 EEX CO2 EUA DEC-14 [EUR/t] 7,3 6,4 6,8 7,2 6,3 6,7 7,1 6,2 6,6 7,0 6,5 6,9 6,4 6,8 NordPool TGE 6,3 6,7 OTE EPEX 6,2 spot 90 6,6 80 6,5 70 6,4 NordPool TGE 60 6,3 OTE EPEX 6,2 spot NordPool OTE TGE EPEX spot LISTOP 22 LISTOP 23 LISTOP 24 LISTOP 25 LISTOP 26 LISTOP 27 LISTOP 28 LISTOP 29 LISTOP 24 LISTOP 25 LISTOP 26 LISTOP 27 LISTOP 28 LISTOP 17 LISTOP 18 LISTOP 19 LISTOP 20 LISTOP 21 LISTOP 22 LISTOP 23 LISTOP 24 LISTOP 25 LISTOP 26 LISTOP 27 LISTOP 28 LISTOP 29 LISTOP 30 LISTOP 30 LISTOP 29 LISTOP 30 LISTOP Oczekując na wyniki spotkania państw OPEC przejściowo w drugiej dekadzie obserwowaliśmy trend boczny w przedziale od 79,5 do 81,5 $/bbl, który w ostatnich dniach miesiąca przeobraził się w gwałtowne spadki. Były one potwierdzeniem ustaleń przedstawicieli OPEC o braku redukcji podaży, co spowodowało, że w horyzoncie miesięcznym spadki na ropie Brent przekroczyły 15,5 $/bbl (zamknięcie miesiąca po 70,15 $/bbl).

10 10 Biznes Rakiety Biz Najlepsi polscy przedsiębiorcy i najbardziej dynamiczne firmy nagrodzeni w trzeciej edycji plebiscytu organizowanego przez Tauron TEKST: Renata Marciniak C elem tego ogólnopolskiego plebiscytu, odbywającego się pod patronatem magazynów Forbes i Newsweek, jest wyłonienie spośród partnerów biznesowych Taurona firm i osób wyróżniających się efektywnością, skutecznością, odwagą oraz zaangażowaniem w działalność prospołeczną i proekologiczną. Nagrody przyznawane są w kategoriach Biznes w Służbie Społecznej, Eko Trendy, Człowiek z Energią i Partnerstwo w Biznesie. Kategorię Biznes w Służbie Społecznej wygrała Słodownia Strzegom. Jurorzy docenili udział spółki w ogólnoświatowej inicjatywie AIM Progress, skupiającej producentów żywności odznaczających się wysoką odpowiedzialnością społeczną i biznesową. Strzegomska firma zasłużyła na zwycięstwo, organizując liczne szkolenia dla lokalnego biznesu i wykazując nieprzeciętną aktywność charytatywną, dzięki której każdego dnia do dzieci z okolicznych szkół trafiają gorące obiady. Spełniła ona wszelkie kryteria dla zajęcia pierwszego miejsca w kategorii Biznes w Służbie Społecznej, w której najważniejsze znaczenie ma współpraca z lokalnymi społecznościami oraz efektywne programy wsparcia i pomocy. Inni nominowani do nagrody głównej w tej kategorii to: Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Krakowie oraz Dąbrowskie Wodociągi Sp. z o.o. z Dąbrowy Górniczej. Rakiety Biznesu 2014 w kategorii Eko Trendy przyznaje się podmiotom, które wdrażają technologie przyjazne środowisku, sprzyjają inicjatywom ekologicznym oraz optymalizują wydatki energetyczne w sposób korzystny dla ochrony otoczenia. Tegorocznym zwycięzcą została spółka Schattdecor z Tarnowa Podgórnego zajmująca się produkcją papieru dekoracyjnego metodą wklęsłodruku. W ostatnich latach dokonała ona wielu ważnych inwestycji w ekrany dźwiękochłonne, systemy oczyszczania powietrza, oczyszczalnie ścieków oraz w rozwiązania ograniczające zużycie energii i materiałów produkcyjnych. Inni nominowani w tej kategorii: Byś-Wojciech Byśkiniewicz z Warszawy, Green Metals Poland Sp. z o.o. z Wałbrzycha. Partnerstwo w Biznesie to kategoria grupująca przedsiębiorstwa, które poprzez partnerskie relacje oraz wspólne projekty potrafią podnosić efektywność swojego biznesu. Kapituła wskazała jako zwycięzcę gminę Gierałtowice, współpracującą z Tauronem przy budowie stacji ładowania samochodów elektrycznych oraz sieci minicentrów energetycznych mających zastąpić kotłownie. Inni nominowani w tej kategorii: Guardian Częstochowa Sp. z o.o. z Częstochowy, Qubus Management Sp. z o.o.

11 Polska Energia, grudzień nesu 2014 Czwartą kategorią plebiscytu Rakiety Biznesu jest Człowiek z Energią. Tutaj nagradza się menedżerów, którzy nie boją się ryzykować dla podniesienia wyników swoich firm. Tegorocznym laureatem został Jacek Wartak ze spółki Koksownia Częstochowa Nowa. Doprowadził on do realizacji projektu kondensacji i oczyszczania gazu koksowniczego, który można wykorzystywać do produkcji energii elektrycznej przy zmniejszonej emisji substancji szkodliwych dla środowiska. Inni nominowani w tej kategorii: Tomasz Zaboklicki, Pojazdy Szynowe PESA SA, Stanisław Furtak, Martex Spółka Jawna, Bogusław Ulanowski, U&R CALOR Sp. z o.o. Rakiety Biznesu cieszą się coraz większą popularnością. Z każdą kolejną edycją zainteresowanie tym wydarzeniem rośnie. Jest to dla nas wyjątkowo ważne bowiem świadczy o tym, że nasze zaangażowanie we współpracę z klientami jest doceniane przede wszystkim przez nich. To najlepsza wizytówka tej inicjatywy, za co serdecznie dziękujemy mówi Ireneusz Perkowski, prezes zarządu Tauron Sprzedaż. Zwycięzcy w poszczególnych kategoriach zostali wyłonieni w głosowaniu kapituły konkursowej (w składzie: Dariusz Lubera prezes zarządu Tauron Polska Energia i przewodniczący kapituły, Katarzyna Rozenfeld wiceprezes zarządu ds. handlowych Tauron Polska Energia, Antoni Tajduś przewodniczący rady nadzorczej Tauron Polska Energia, Ireneusz Perkowski prezes zarządu Tauron Sprzedaż, Jacek Pochłopień p.o. redaktora naczelnego magazynu Forbes). Gala finałowa trzeciej edycji Rakiet Biznesu odbyła się 21 listopada na zamku Topacz pod Wrocławiem. Dopełnieniem uroczystości było wręczenie nagród zwycięzcom deblowego turnieju Masters organizowanego w ramach ogólnopolskich rozgrywek Tauron Biznes Liga, których ambasadorami są światowej klasy zawodnicy. W mastersie wzięło udział 15 par, a wśród nich znaleźli się przede wszystkim zwycięzcy trzech challengerów, które odbyły się kolejno w Katowicach, Wrocławiu i Krakowie. Po całodniowych zmaganiach, pełnych emocji i sportowej pasji, zwycięstwo w finale wywalczyła para: Marcin Chmielewski i Tomasz Maliszewski. RAKIETY BIZNESU 2014 kategoria: Biznes w Służbie Społecznej zwycięzca: Słodownia Strzegom kategoria: Eko Trendy zwycięzca: Schattdecor kategoria: Partnerstwo w Biznesie zwycięzca: gmina Gierałtowice kategoria: Człowiek z Energią zwycięzca: Jacek Wartak z Koksowni Częstochowa Nowa Tauron i Samsung dla energooszczędnych Z prądem od Taurona produkty Samsung działają za darmo nawet przez trzy lata. Firmy wspólnie przygotowały dla swoich klientów wyjątkową promocję energooszczędną K lienci mogą kolejny raz przekonać się, że Tauron to więcej niż prąd. Podpisując umowę z Tauronem na produkt energooszczędny i kupując urządzenie marki Samsung objęte promocją, klient zyskuje specjalny bonus o wartości 200 zł, który otrzyma na swoje konto rozliczeniowe w Tauronie. Dzięki temu zakupiona przez klienta lodówka, pralka, płyta indukcyjna lub telewizor będą działać nawet do trzech lat bezkosztowo, ponieważ kwota 200 zł odpowiada średniemu kosztowi zużycia energii elektrycznej przez określony czas dla danego urządzenia. I tak np. telewizor klasy energetycznej A, z prądem od Taurona, będzie działał za darmo przez ok. trzy lata, a płyta indukcyjna ponad dwa lata. Należy pamiętać, iż to wartości szacunkowe, zgodne z rozporządzeniami Komisji UE 1060/2010, 1061/2010, 1062/2010. Szczegóły tego wyliczenia znajdują się w karcie produktu dołączonej do urządzenia. Nie ulega jednak wątpliwości, że kluczowe w oszczędzaniu jest racjonalne korzystanie z urządzeń elektrycznych. Na stronie Tauron udostępnia specjalne porady i narzędzia do efektywniejszego zarządzania energią w domu. Promocja z firmą Samsung trwa do 24 grudnia br. Więcej w punktach obsługi klienta Taurona, w punktach sprzedaży, w których dostępne są produkty marki Samsung, oraz w Internecie. Kinga Warchoł foto: ARC TPE foto: Shutterstock.com

12 12 Grupa TAURON CIEPŁO Rok Ciepła Tauron Ciepło obsługuje coraz większą liczbę prestiżowych kompleksów komercyjnych i biurowych A4 Business Park Katowice foto: Echo Investment Inwestycja Skanska w Katowicach W ostatnim czasie spółka poszerzyła grono swoich klientów o kilka dużych i znaczących obiektów powstałych oraz funkcjonujących na terenie jej działalności. Jeszcze w tym roku planowane jest m.in. przyłączenie do systemu ciepłowniczego firmy ośrod- ka sportowo-rekreacyjnego MORIS w wie, razem z płytą boiska, halami sportowymi Chorzooraz sąsiadującym Zespołem Szkół Sportowych. To duża inwestycja przyłączeniowa, ale takich jest więcej. Tauron Ciepło zakończył już prace techniczne i podpisał umowę na dostawy ciepła do innego prestiżowego klienta, Silesia Business Park nowo powstałego kompleksu biurowego w Katowicach, który docelowo składać się będzie z czterech biurowców o łącznej powierzchni ponad 40 tys. m kw. Do końca 2014 r. zostanie także podłączony do sieci ciepłowniczej kolejny budynek A4 Business Park w Katowicach (spółka dostarcza już ciepło do biurowca IBM znajdującego się w tym zespole biurowym). Inny duży klient to nowy katowicki obiekt biurowo- -komercyjny Silesia Star dysponujący ponad 13 tys. m kw. Wszystkie nowe przyłączenia do sieci Tauron Ciepło spowodowały w 2014 r. przyrost mocy zamówionej o 31 MW. Małgorzata Kuś foto: Skanska TAURON DYSTRYBUCJA Czas analizatorów Tauron Dystrybucja i Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie przeprowadziły eksperymentalne badania urządzeń do pomiaru parametrów prądu O dbyły się one w trakcie krakowskiego Pikniku Jakości Energii zorganizowanego z końcem października przez spółkę Tauron Dystrybucja oraz krakowską AGH. Do tej pory żaden ośrodek w Polsce nie wykonał badań porównawczych analizatorów jakości energii elektrycznej w takim zakresie w eksperymencie wzięło udział aż 14 producentów urządzeń pomiarowych. Jego efektem będzie raport, który trafi w ręce specjalistów zajmujących się kwestiami jakości prądu. Wyniki eksperymentu pomiarowego dostarczą informacji o oferowanych na rynku urządzeniach do pomiarów parametrów energii elektrycznej, które spółkom energetycznym pozwalają na precyzyjne badanie jakości energii przesyłanej finalnie do klientów końcowych. Współcześnie jakość energii to nie tylko parametr techniczny, ale również ekonomiczny i marketingowy, wpływający na zadowolenie klientów mówił podczas otwarcia imprezy Piotr Kołodziej, prezes zarządu Tauron Dystrybucja. Dodatkowe znaczenie ma zapowiedź nowego modelu regulacji jakościowej, w którym właściwy poziom parametrów dostawy energii będzie miał wpływ na przychód regulowany. Temat jest szczególnie ważny dla operatorów systemów dystrybucyjnych i operatora sieci przesyłowej odpowiadających za jakość i niezawodność dostaw energii. To jeden z powodów, aby piknik, w którym wzięło udział blisko 300 osób, przekształcić w cykliczną imprezę poświęconą problemom Badanie parametrów prądu W spotkaniu uczestniczyło blisko 300 osób jakości energii. Jego uczestnikami będą firmy, instytucje i ośrodki związane z segmentem energetycznym, producenci i dostawcy urządzeń, dystrybutorzy oraz przedstawiciele klientów. W pierwszej edycji pikniku uczestniczyli m.in. reprezentanci Urzędu Regulacji Energetyki, Polskich Sieci Elektroenergetycznych oraz prezes Federacji Konsumentów, który przedstawił zagadnienia jakości energii z punktu widzenia użytkowników. Ewa Groń foto: Jan Ulicki

13 Polska Energia, grudzień Turbiny na wiatr Farma wiatrowa Marszewo powiększy się o dziewięć turbin Łączna moc nowych wiatraków wyniesie 18 MW. Budowa będzie trwała ok. 12 miesięcy. Po jej zakończeniu farma Marszewo będzie składać się z 50 turbin. To drugi etap rozwoju parku wiatrowego znajdującego się w gminie Postomino w województwie zachodniopomorskim. W pierwszej fazie, która została zamknięta w październiku 2013 r., uruchomiono tam 41 turbin po 2 MW każda. Farmę rozbuduje konsorcjum wyłonione w postępowaniu przetargowym. Tworzą je Iberdrola Engineering and Construction Poland (lider konsorcjum) oraz Iberdrola Ingenieria Y Construccion z Hiszpanii (partner konsorcjum). Inżynierem kontraktu jest Tractebel Engineering. Anna Ciszewska-Swat foto: Michał Raźny Podpisanie umowy przez reprezentantów konsorcjum Iberdrola: Ewę Prus Financial Specialist (lider konsorcjum) i Jacobo Alvareza Correę Country Managera (lider konsorcjum) TAURON EKOENERGIA Plac budowy przekazany Tauron Wytwarzanie przekazał głównemu wykonawcy plac budowy bloku energetycznego o mocy 910 MW, który powstaje w Elektrowni Jaworzno III. To największa inwestycja Grupy Tauron Podstawowe parametry bloku Paliwo podstawowe: węgiel kamienny Moc bloku brutto: 910 MW e Sprawność bloku netto: 45,9% Temperatura pary świeżej: 600 C Temperatura pary wtórnej: 610 C Ciśnienie pary świeżej: 27,5 MPa Wyprowadzenie mocy na napięcie: 400 kv TAURON WYTWARZANIE O d momentu podpisania protokołu przekazania przez zamawiającego oraz wykonawcę, co miało miejsce 14 listopada, odpowiedzialność nie tylko za teren budowy, ale także za wszelkie działania na nim realizowane przejęło Rafako. Wykonawca zobowiązał się do wykorzystywania oraz obsługiwania go zgodnie z zapisami kontraktu, obowiązującymi przepisami BHP i ochrony środowiska. Teren został przez nas przygotowany zgodnie z zapisami kontraktu informuje Albert Kępka, prezes zarządu Tauron Wytwarzanie. Do czasu całkowitego zakończenia robót zarządzanie nim leży w gestii głównego wykonawcy. W ramach inwestycji powstanie wysokosprawny i spełniający surowe normy ekologiczne blok energetyczny z opalanym węglem kamiennym kotłem pyłowym z niskoemisyjną komorą spalania. Kondensacyjna turbina parowa będzie sprzęgnięta z generatorem wytwarzającym energię elektryczną. Blok, jeden z najnowocześniejszych tego rodzaju w Europie, zostanie podłączony do nowej rozdzielni 400 kv wyprowadzającej energię do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Patrycja Hamera Efekt ekologiczny stare 120 MW nowy blok 910 MW redukcja na MWh Pył 0,22 kg 0,02 kg - 91% SO2 6,40 kg 0,4 kg - 95% NO x 2,23 kg 0,4 kg - 82% CO2 950 kg 692 kg - 28% Kamienie milowe projektu IV kwartał 2014 r. przekazanie terenu budowy wykonawcy III kwartał 2018 r. pierwsze rozpalenie kotła IV kwartał 2018 r. synchronizacja bloku z krajową siecią elektroenergetyczną I kwartał 2019 r. rozpoczęcie ruchu próbnego I kwartał 2019 r. przekazanie bloku do eksploatacji II kwartał 2019 r. rozpoczęcie eksploatacji komercyjnej Sprzedaż Elvity zakończona Tauron i TFI PZU podpisały 1 grudnia po zrealizowaniu warunków zawieszających dokumenty zamykające transakcję sprzedaży udziałów Przedsiębiorstwa Świadczeń Zdrowotnych i Promocji Zdrowia Elvita Jaworzno III TAURON T ym samym zakończyła się restrukturyzacja obszaru medycznego w Grupie Tauron. Projekt restrukturyzacji tego obszaru został uruchomiony w 2009 r. w ramach realizacji strategii korporacyjnej. Decyzja o wyłączeniu usług medycznych z zakresu działalności holdingu była w głównej mierze podyktowana koniecznością dostosowania spółek Grupy Tauron do wymogów znowelizowanego Prawa energetycznego oraz uporządkowania działalności niepodstawowej w poszczególnych obszarach. Magdalena Rusinek

14 14 Grupa TAURON WYDOBYCIE Barbórkowe uroczystości rozpoczęły się przemarszem górniczego korowodu w galowych mundurach ulicami miasta Górniczy stan niech żyje nam! Tradycyjnie, jak co roku, 4 grudnia Grupa Tauron świętowała Dzień Górnika TEKST: Katarzyna Fraś B arbórka to bardzo ważne święto w kalendarzu grupy energetycznej, która posiada w swoich strukturach spółkę wydobywczą z dwoma kopalniami oraz kopalnię wapienia. Jest to również dobry czas na podsumowanie minionych dwunastu miesięcy, które były niełatwe dla branży górniczej. Głęboka restrukturyzacja technologiczna i organizacyjna oraz przemyślany program inwestycyjny pozwoliły Tauron Wydobycie znaleźć się w czołówce branży. Szczególnie warty podkreślenia jest fakt, że sytuacja w spółce jest stabilna, mimo trudnego otoczenia rynkowego mówi Dariusz Lubera, prezes zarządu Tauron Polska Energia. Przewagą konkurencyjną Grupy jest dostęp do pełnego łańcucha energetycznego, który rozpoczyna się od wydobycia węgla kamiennego, dlatego inwestycje prowadzone w kopalniach należących do Tauron Wydobycie, jak budowa Uroczystości górnicze są mocno zakorzenione w tradycji górniczej braci i obfitują w liczne rytuały Podczas akademii barbórkowej, w której oprócz braci górniczej biorą udział przedstawiciele władz administracyjnych i zaproszeni goście, zasłużonym górnikom wręczane są odznaczenia państwowe oraz stopnie górnicze poziomu 800 m w kopalni Janina oraz budowa szybu Grzegorz, mają dla Grupy Tauron kluczowe znaczenie. Pozwolą one nie tylko na stabilny rozwój kopalni oraz przedłużenie ich żywotności, ale i zwiększenie wydobycia, a tym samym zaspokojenie potrzeb paliwowych Grupy. Ważną rolę odgrywa również Kopalnia Wapienia Czatkowice, która pozostaje głównym dostawą sorbentów wykorzystywanych do odsiarczania spalin w elektrowniach Grupy Tauron. ZG Janina, ZG Sobieski oraz Kopalnia Wapienia Czatkowice od lat należą do najważniejszych pracodawców w swoich miastach, dając zatrudnienie kilku tysiącom mieszkańców i wpływając na jakość ich życia. Nic więc dziwnego, że całe miasta, w których siedziby mają kopalnie, utożsamiają się z górniczą bracią i wspólnie z kami co roku świętują dzień ich górnipatronki. XXXXXXXXXXX Czy wiesz, jak brzmi hymn górniczy? Górniczy Stan niech nam żyje Niech żyje nam Górniczy Stan, Bo choć przed nami dzienne światło kryje Toć dla ojczyzny trud ten jest nam dan. Boć synowi podziemnych czarnych światów Każdy chętnie poda swą dłoń. Niech żyje nam Górniczy Stan Górniczy Stan niech żyje nam. Czyż nie słyszysz dzwonka w naszej wieży, I kilofa, który wzywa nas, Hej, do szybu niech z nas każdy bieży, Szczęść nam Boże zaśpiewajmy wraz. Boć synowi podziemnych czarnych światów Każdy chętnie poda swą dłoń. Niech żyje nam Górniczy Stan Górniczy Stan niech żyje nam. Gdy nareszcie góry się zachwieją, I wrócim bracia do światłości bram, Wejdziemy wszyscy z tą błogą nadzieją, Że słodka miłość wzruszy serca nam. Boć synowi podziemnych czarnych światów Każdy chętnie poda swą dłoń. Niech żyje nam Górniczy Stan Górniczy Stan niech żyje nam. foto: Tauron

15 Polska Energia, grudzień Czatkowice poszerzają obszar wydobycia Wchodząca w skład Grupy Tauron Kopalnia Wapienia Czatkowice zakończyła projekt inwestycyjny mający na celu wydłużenie czasu funkcjonowania zakładu. Projekt, którego realizację rozpoczęto w 2009 r., był prowadzony na największą, jak dotąd dla kopalni, skalę TAURON WYDOBYCIE W połowie listopada kopalnia uzyskała koncesję na eksploatację nowo udokumentowanego złoża zajmującego obszar ok. 50 ha. Zasoby znajdujące się na jego terenie są gwarantem funkcjonowania zakładu przez kolejne dziesięciolecia. Poszerzenie złoża pozwoli wydłużyć okres wydobycia o kolejne 50 lat. Realizacja tego projektu zapewni nam stabilną sytuację finansową oraz znaczący wzrost wartości firmy tłumaczy Sławomir Kosiba, prezes zarządu Kopalni Wapienia Czatkowice. W wyniku realizacji inwestycji spółka przyczyni się również w dłuższej perspektywie do uzyskania efektu ekonomicznego w Grupie Tauron, zapewniając bezpieczeństwo realizacji celów produkcyjnych w obszarze wytwarzania energii i ciepła. Czatkowicki sorbent jest składnikiem wykorzystywanym w nowoczesnych technologiach oczyszczania spalin. Z tego względu głównymi jego odbiorcami są elektrownie i elektrociepłownie. Oprócz energetyki produkty z Czatkowic znajdują również zastosowanie w budownictwie, drogownictwie i rolnictwie. Jakość nowo udokumentowanych zasobów jest na poziomie obecnie eksploatowanych, a to oznacza kontynuację stałych dostaw wysokiej jakości sorbentów aż do 2060 r. dodaje Sławomir Kosiba. W ramach realizacji projektu Kopalnia Wapienia Czatkowice prowadzi również działania 225 MW zagwarantuje nam Elektrociepłownia Stalowa Wola (blok 450 MW budowany wspólnie z PGNiG) mówi Dariusz Lubera, prezes zarządu Tauron Polska Energia. Blok gazowo-parowy zastąpi pracujące w Elektrowni Łagisza 120-MW bloki węglowe, których eksploatacja przewidziana jest do końca 2018 r. Będzie to wysokosprawna jednostka systemowa, odpowiedzialna za generację energii elektrycznej i ciepła, spełniająca wszystkie normy środowiskowe informuje Albert Kępka, prezes zarządu Tauron Wytwarzanie. Zastosowana technologia pozwoli na redukcję poziomu emisji do atmosfery dwuproekologiczne. Utworzony został m.in. leśny pas ochronny, w ramach którego posadzono ok. 100 tys. drzew. Specjalną ochroną objęto także dzikie zwierzęta, w szczególności nietoperze, a także zabezpieczono miejsca występowania roślin chronionych. Otwarcie nowego złoża planowane jest w pierwszej połowie 2015 r. Agnieszka Cupiał foto: arc KWC Tauron szuka wykonawcy bloku w Łagiszy Tauron Wytwarzanie ogłosił przetarg na wyłonienie wykonawcy bloku gazowo-parowego w Elektrowni Łagisza Z adaniem przyszłego wykonawcy będzie zaprojektowanie, wybudowanie, uruchomienie i przekazanie do eksploatacji w formule pod klucz nowego bloku gazowo-parowego opalanego gazem ziemnym (wraz z długoterminową umową serwisową) o mocy MW e i ok. 250 MW t, wraz z infrastrukturą pomocniczą oraz infrastrukturą towarzyszącą. W perspektywie 2023 r. planujemy mieć w zdywersyfikowanym portfelu wytwórczym ok. 675 MW w technologii gazowej, w czym największy udział będzie miała Elektrociepłownia Łagisza o mocy ok. 450 MW, pozostałe moce tlenku węgla, tlenków siarki, pyłów i tlenków azotu. Tauron Polska Energia oraz Polskie Inwestycje Rozwojowe podpisały 20 marca porozumienie w sprawie finansowania budowy bloku, a 1 kwietnia Tauron Wytwarzanie podpisał z Gaz-Systemem umowę dotyczącą przyłączenia do sieci jednostki, które ma zostać zrealizowane w ciągu 52 miesięcy. Ogłoszenie przetargu na wyłonienie wykonawcy bloku gazowo-parowego w Tauron Wytwarzanie Oddział Elektrownia Łagisza zostało opublikowane 20 listopada w dzienniku urzędowym Unii Europejskiej. Patrycja Hamera TAURON DYSTRYBUCJA

16 16 Biznes Stabilne wyniki po trzech kwartałach Rynek kapitałowy pozytywnie odebrał wyniki Grupy Tauron po trzech kwartałach. Były one lepsze niż consensus prognoz analityków. Potwierdzeniem dobrej kondycji finansowej grupy jest podtrzymanie w październiku 2014 r. przez agencję ratingową Fitch długoterminowych ratingów spółki na poziomie BBB z perspektywą stabilną TEKST: Marcin Lauer P rodukcja węgla handlowego w trzech kwartałach 2014 r. osiągnęła poziom niższy niż rok wcześniej i wyniosła ok. 4 mln ton. Niższa produkcja i sprzedaż węgla wynika głównie ze spadku produkcji energii elektrycznej z węgla kamiennego, wzrostu produkcji energii ze źródeł odnawialnych, a także z utrzymującego się importu tego surowca do Polski. Co istotne, Obszar Wydobycie odnotował w samym III kwartale br. niewielki wzrost wolumenu sprzedaży węgla dzięki aktywnym działaniom handlowym. Po dziewięciu miesiącach 2014 r. produkcja energii elektrycznej w elektrowniach węglowych grupy była niższa o ok. 21 proc. niż rok wcześniej. Niższy wolumen jest efektem aktualnej sytuacji rynkowej i w jej następstwie przyjętej strategii handlowej grupy. Ponadto nastąpił wzrost generacji w farmach wiatrowych o prawie 45 proc., co skutkowało spadkiem produkcji elektrowni zawodowych o 5,5 proc., a dodatkowo utrzymuje się deficyt w międzynarodowym handlu energią (nadwyżka importu nad eksportem). Wolumen dystrybucji energii elektrycznej po trzech kwartałach 2014 r. utrzymał się na poziomie ubiegłorocznym (ok. 35,7 TWh), a liczba klientów przyłączonych do sieci dystrybucyjnej grupy w ciągu roku wzrosła o 45 tysięcy. PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY W trzech kwartałach 2014 r. Grupa Tauron osiągnęła przychody ze sprzedaży na poziomie 13,6 mld zł, co oznacza spadek o 4,3 proc. rok do WYNIKI FINANSOWE roku. Spadek przychodów wynika przede wszystkim z niższych wolumenów sprzedaży energii elektrycznej i ciepła, niższych cen sprzedaży energii oraz mniejszych wolumenów sprzedaży węgla poza grupę. Został on zrównoważony m.in. wyższymi przychodami z usług dystrybucyjnych oraz ze sprzedaży energii ze źródeł odnawialnych. Wzrost przychodów zanotowały segmenty: OZE (67,6 proc.), Ciepło (4,5 proc.), Obsługa Klienta (21,6 proc.) i Dystrybucja (1,7 proc.). Spadły natomiast przychody segmentów: Wydobycie (w związku z sytuacją na rynku węgla) oraz Wytwarzanie (z powodu niższych cen i wolumenów sprzedaży wytworzonej energii). EBITDA I ZYSK NETTO Pomimo niesprzyjających warunków rynkowych Grupa Tauron wypracowała EBITDA w wysokości ok. 2,92 mld zł (niższą zaledwie o 2,8 proc. w porównaniu z 2013 r.), w czym duży udział miała konsekwentna realizacja programu poprawy efektywności. W okresie dziewięciu pierwszych miesięcy 2014 r. koszty działalności Grupy Tauron spadły o ok. 3,5 proc. Nadal największy udział w EBITDA grupy mają obszary Dystrybucja oraz Sprzedaż. Kluczowe parametry finansowe (w tys. zł) I-III Q 2014 I-III Q 2013 Dynamika Przychody ze sprzedaży ,7% EBIT ,3% EBITDA ,2% Zysk netto ,3% Zysk netto przypisany akcjonariuszom jednostki dominującej ,2% DARIUSZ LUBERA prezes zarządu Tauron Polska Energia Wyniki finansowe Grupy Tauron pozostają stabilne, mimo trudnego otoczenia rynkowego. Są również lepsze niż prognozy analityków. To warte podkreślenia w kontekście sytuacji branży energetycznej, na którą negatywnie wpływają najniższe od kilku lat ceny sprzedaży energii oraz coraz większa konkurencja na detalicznym rynku energii. Po trzech kwartałach lepszą EBITDĘ pokazały między innymi segmenty Dystrybucja i Wytwarzanie. Dynamicznie wzrosła EBITDA segmentu Odnawialne Źródła Energii, gdzie skorzystaliśmy z wyższych wolumenów produkcji zielonej energii dzięki pracy oddanych w zeszłym roku farm wiatrowych Marszewo i Wicko. Zysk netto po trzech kwartałach 2014 r. osiągnął 1,05 mld zł i był o 16,7 proc. niższy niż rok wcześniej. INWESTYCJE Plan CAPEX-u Grupy Tauron na 2014 r. zakłada ok. 3,7 mld zł wydatków inwestycyjnych. Największym projektem grupy jest budowa bloku węglowego o mocy 910 MW w Elektrowni Jaworzno III. We wrześniu na placu budowy miało miejsce symboliczne wbicie pierwszej łopaty. Planowane nakłady na budowę bloku wyniosą ok. 6,2 mld zł. Blok zostanie przekazany do eksploatacji w 2019 r. i będzie produkował 6,4 TWh energii elektrycznej rocznie.» Przychody ze sprzedaży wyniosły 13,6 mld zł, a EBITDA 2,9 mld zł» Marża EBITDA osiągnęła 21,4 proc., zaś marża EBIT ok. 11,4 proc.» Największy wpływ na wyniki miały segmenty: Dystrybucja (EBITDA: 1,78 mld zł) i Sprzedaż (EBITDA: 501 mln zł)» EBITDA segmentu Wytwarzanie wzrosła blisko dwukrotnie (ze 117 do ponad 200 mln zł), a segment Odnawialne Źródła Energii poprawił wynik EBITDA o blisko 70 proc. rok do roku (do 142,4 mln zł)» CAPEX osiągnął poziom 2 mld zł. Największe nakłady inwestycyjne poniesione zostały w segmencie Dystrybucja (1,29 mld zł)» Program poprawy efektywności przyniósł 639 mln zł oszczędności, co stanowi 74 proc. realizacji z 860 mln zł założonych w programie do 2015 r. (wszystkie dane za I-III kwartały 2014 r.) foto: Novimedia, Tauron

17 Polska Energia, grudzień Obligacje w cenie Listopadowa emisja obligacji Taurona skierowana do inwestorów krajowych zakończyła się wielkim sukcesem T auron wyemitował 4 listopada pięcioletnie niezabezpieczone obligacje na kwotę 1,75 mld zł w ramach Programu Emisji Obligacji o wartości do 5 mld zł. Oprocentowanie obligacji jest zmienne, oparte o sześciomiesięczny WIBOR powiększony o marżę 0,9 proc., z półrocznym okresem odsetkowym. Emisja obligacji poprzedzona była przygotowaniem dokumentacji (w tym przede wszystkim memorandum informacyjnego, zawiadomienia o emisji oraz prezentacji dla inwestorów) oraz trzydniowym roadshow (13-15 października), podczas którego przedstawiciele spółki spotkali się z najważniejszymi inwestorami, zarówno w formie spotkań one-on-one, jak i zbiorowych. Dodatkowo, celem optymalnego uplasowania emisji, Tauron pozyskał rating krajowy oraz rating dla emitowanych obligacji. Warto podkreślić, że emisja zakończyła się nadsubskrypcją. Proces emisji prowadzony był we współpracy z konsorcjum banków w składzie: ING Bank Śląski (lider konsorcjum), mbank oraz Bank Pekao. Wspomniana umowa dotycząca Programu Emisji Obligacji została zawarta przez Tauron z konsorcjum banków w lipcu 2013 r. W jej ramach Tauron, przy udziale banków pełniących rolę organizatorów emisji i dealerów, może emitować obligacje do wybranych inwestorów na rynku krajowym. Umowa programowa nie gwarantuje uplasowania emisji, a ostateczna wartość emisji i oprocentowanie papierów ustalane są w wyniku budowy księgi popytu. Środki pozyskane z emisji obligacji będą przeznaczone przede wszystkim na finansowanie wydatków inwestycyjnych Grupy Tauron. Obligacje Taurona zostały w całości nabyte przez grono inwestorów instytucjonalnych. Zrównoważona i zdywersyfikowana grupa nabywców obejmowała: 8,0% OFE 27,5% towarzystwa funduszy inwestycyjnych 30% banki 34,5% fi r my ubezpieczeniowe KRZYSZTOF ZAWADZKI wiceprezes zarządu Tauron Polska Energia ds. ekonomiczno-finansowych Jest to największa emisja obligacji korporacyjnych w tym roku i druga największa w historii krajowego rynku papierów dłużnych. Tym samym zrealizowaliśmy zaplanowane i zapowiadane od pewnego czasu działanie związane z pozyskaniem finansowania w formie obligacji na rynku polskim. Wysoka kwota emisji i bardzo atrakcyjna marża, jaką udało się uzyskać, jest rezultatem pozytywnej oceny działalności Grupy Tauron skutkującej znaczącym popytem zgłoszonym przez inwestorów, który przekroczył łącznie 2 mld zł. PROGRAM FINANSOWANIA KORPORACYJNEGO W POSTACI OBLIGACJI Program realizowany jest przez Grupę Tauron od 2010 r. W jego ramach w grudniu 2010 r. Tauron w pierwszej kolejności podpisał z grupą banków umowę na emisję obligacji o wartości 1,3 mld zł (w celu refinansowania zobowiązań spółek z Grupy Tauron oraz pozyskania środków na finansowanie ogólnych potrzeb korporacyjnych spółki), a rok później podwyższył wartość programu do 4,3 mld zł, z przeznaczeniem na finansowanie nabycia Górnośląskiego Zakładu Elektroenergetycznego (2011 r.). W 2012 r. spółka podwyższyła wartości programu emisji obligacji o kolejne 2,75 mld z przeznaczeniem na finansowanie programu inwestycyjnego oraz ogólne potrzeby korporacyjne. W kolejnym roku został podpisany rynkowy program emisji obligacji o wartości do 5 mld zł oraz umowa finansowania w formie obligacji o 15-letnim terminie zapadalności i o wartości 1 mld zawarta z BGK. DOBRE RATINGI FITCHA DLA TAURONA KRZYSZTOF SURMA dyrektor Departamentu Zarządzania Finansami w Tauron Polska Energia Program gwarantuje nam możliwość dokonywania wielokrotnych emisji obligacji, dopasowując termin zapadalności i wysokość pozyskiwanych środków pieniężnych do faktycznego zapotrzebowania oraz sytuacji na rynku finansowym. Pozwala to na optymalizację kosztów finansowania zewnętrznego, a także dywersyfikację jego źródeł. Agencja ratingowa Fitch potwierdziła 24 października międzynarodowy długoterminowy rating Tauron Polska Energia w walucie krajowej i zagranicznej na poziomie BBB z perspektywą stabilną. Agencja Fitch nadała także spółce międzynarodowy krótkoterminowy rating spółki w walucie krajowej i zagranicznej na poziomie F3, rating krajowy długoterminowy spółki na poziomie A (pol) z perspektywą stabilną oraz nadała oczekiwany krajowy rating niezabezpieczonego zadłużenia dla planowanej emisji obligacji na poziomie A (pol)(exp). Według Fitch ratingi odzwierciedlają wiodącą pozycję Grupy Tauron w segmencie dystrybucji i silną pozycję w segmencie wytwarzania energii elektrycznej w Polsce. Pozytywny wpływ na ratingi ma znaczący udział stabilnego i przewidywalnego segmentu dystrybucji w wyniku EBITDA. Kolumny opracowała: Magdalena Rusinek

18 18 Rynki energii PRĄD W Z punktu widzenia użytkowników liberalizacja rynku energii elektrycznej to nowe korzyści oraz sporo nieznanych do tej pory możliwości. Jedną z nich jest możliwość zmiany sprzedawcy prądu TEKST: Szymon Skowronek BIURO PROGNOZ I PLANOWANIA TAURONA Liberalizacja rynku energii elektrycznej dokonuje się nie tylko na rynku europejskim, ale także krajowym. Dotyczy zarówno segmentu hurtowego, jak i detalicznego. W jej efekcie klienci mają do czynienia z szerszymi możliwościami, nowymi wyborami i wyższym poziomem usług. Nie muszą zgadzać się na dotychczasowe warunki zakupu energii elektrycznej, bo mogą poszukać korzystniejszych. Rynek staje się dzięki temu bardziej przejrzysty i konkurencyjny. Rośnie świadomość klientów, powstaje także coraz szersza oferta produktowa. Gracze Rynek detaliczny energii elektrycznej to z jednej strony klienci, którzy pobierają prąd na własny użytek, a z drugiej dystrybutorzy i sprzedawcy energii. Według danych Urzędu Regulacji Energetyki w 2013 r. populacja detalicznego rynku energii obejmowała 16,7 mln klientów końcowych, a poziom rocznej sprzedaży energii do tych klientów, według Agencji Rynku Energii, wyniósł ponad 120 TWh. 14 mln z nich to gospodarstwa domowe, a firmy i instytucje stanowią grupę ok. 2 mln klientów. Po drugiej stronie znajdują się dystrybutorzy (Operatorzy Systemu Dystrybucyjnego OSD) oraz sprzedawcy (spółki obrotu). Zadaniem dystrybutorów jest zarządzanie siecią dystrybucyjną oraz przesył energii do odbiorców końcowych. Sprzedawcy natomiast są pośrednikami w sprzedaży energii elektrycznej korzystającymi z infrastruktury dystrybutorów. Pomimo postępującej liberalizacji rynku energii, w dalszym ciągu największy udział w sprzedaży do odbiorców końcowych mają tzw. zasiedziali (historyczni) sprzedawcy (z ang. incumbent supplier). W 2013 r. udział tych przedsiębiorstw w krajowej detalicznej sprzedaży energii wyniósł ok. 90 proc. Ogółem zaś na rynku w ubiegłym roku działały 382 podmioty posiadające koncesję na obrót energią elektryczną. Uwolnienie Polski rynek energii ciągle się zmienia odkąd w 2007 r. Urząd Regulacji Energetyki (URE) uwolnił go zgodnie z zasadą TPA (z ang. Third Party Access). Jej wprowadzenie spowodowało konieczność rozdzielenia działalności handlowej i dystrybucyjnej ówczesnych zakładów energetycznych. Od tamtej chwili każdy klient na detalicznym rynku energii nabywa energię elektryczną od wybranego przez siebie sprzedawcy, a usługę jej dostarczania od dystrybutora, do którego sieci jest przyłączony. Zasada TPA polega na udostępnieniu infrastruktury sieciowej (sieci dystrybucyjnych) przez właściciela tej infrastruktury (przedsiębiorstwo dystrybucyjne) stronom trzecim (przedsiębiorstwom energetycznym prowadzącym działalność w zakresie obrotu energią, tj. sprzedawcom) w celu dostarcze- nia energii elektrycznej klientom strony trzeciej. Innymi słowy zasada TPA oznacza możliwość korzystania przez klienta z sieci lokalnego dystrybutora w celu dostarczenia energii elektrycznej zakupionej przez niego u dowolnego sprzedawcy. Z końcem lipca 2007 r. prawo do zmiany sprzedawcy energii elektrycznej zostało przyznane wszystkim klientom rynku detalicznego. Istotna dla realizacji zasady TPA oraz rozwoju konkurencyjności rynkowej była likwidacja obowiązku zatwierdzania taryf dla detalicznych klientów biznesowych. Od tamtej pory spółki obrotu mogły same wyznaczać ceny energii sprzedawanej do tego segmentu klientów, a jedynym czynnikiem ograniczającym ich poziom stał się rynek. Segmentem, w którym nadal obowiązuje regulacja cen, są gospodarstwa domowe. Mimo że klient posiada swobodę wyboru sprzedawcy energii, usługę jej dostarczenia musi kupować od dystrybutora, do sieci którego jest przyłączony. Z uwagi na fakt, że dystrybucja energii elektrycznej jest przykładem monopolu naturalnego, liberalizacja rynku energii nie objęła dystrybutorów energii (ceny i opłaty za usługę dystrybucji są regulowane). Klienci detaliczni coraz częściej korzystają z przysługującego im prawa zmiany sprzedawcy. Początkowo znaczną dynamikę obserwowano w segmencie klientów biznesowych. Ostatnie lata pokazały jednak, że tendencja się odwraca. Ze statystyk Monitoringu URE wynika, że sprzedawców energii ostatnio zmieniają najczęściej klienci w segmencie gospodarstw domowych. Jest to efekt aktywności nowych, alternatywnych sprzedawców oraz działań podejmowanych przez dotychczasowych graczy rynkowych. Liczba tych, którzy dotychczas zdecydowali się na zmianę sprzedawcy, stanowi jednak nadal niewielki odsetek ogółu klientów końcowych. SKUMULOWANA LICZBA ZMIAN SPRZEDAWCY W POLSCE Źródło: URE Klienci biznesowi Gospodarstwa domowe I-IX 2014

19 Polska Energia, grudzień DETA LU Uwaga na nieuczciwych sprzedawców! Wolny rynek niesie wiele korzyści dla klientów, ale i zagrożenia. Tauron otrzymuje codziennie do 100 zgłoszeń telefonicznych od klientów, którzy informują, że osoby podające się za pracowników zakładu energetycznego odwiedzają ich w domach i nakłaniają do podpisania umowy na sprzedaż prądu. Każdy klient może wybrać firmę, która będzie mu świadczyła usługę sprzedaży energii elektrycznej. Zanim jednak podpiszemy umowę z nowym sprzedawcą, trzeba m.in. pytać o wszystkie składniki opłat, a nie tylko o cenę energii. Osoby poszkodowane mogą uzyskać niezbędne informacje i pomoc pod numerem tel oraz w punktach obsługi klienta Tauron. Wiele pomocnych wiadomości znajduje się również na stronie internetowej Przypominamy, że od każdej umowy zawartej poza siedzibą przedsiębiorstwa (czyli np. w domu) można odstąpić w ciągu 10 dni. UMowY w KoMPlecie W związku z tym, że do klientów końcowych energia elektryczna trafia przez dwa odrębne podmioty (sprzedawcę i dystrybutora), na rynku detalicznym funkcjonują dwa typy umów regulujących kwestie związane ze sprzedażą energii elektrycznej i jej dystrybucją. Odbiorca końcowy może więc nabywać energię elektryczną na podstawie zawartej ze sprzedawcą umowy kompleksowej albo dwóch oddzielnych umów, z których jedna umowa sprzedaży zawierana jest ze sprzedawcą, a druga umowa o świadczenie usługi dystrybucji energii podpisywana z dystrybutorem. Na podstawie umowy kompleksowej sprzedawca dokonuje sprzedaży energii oraz zapewnia jej dostarczenie przez dystrybutora. Klient otrzymuje w tym przypadku od sprzedawcy jedną fakturę. W przypadku zawarcia dwóch odrębnych umów wystawiane są dwie osobne faktury: jedna jest od sprzedawcy, druga od dystrybutora. Jak dotąd alternatywni sprzedawcy mogli oferować sprzedaż energii elektrycznej do odbiorców końcowych jedynie na podstawie zawieranych umów sprzedaży. Jako jedyni do zawierania umów kompleksowych uprawnieni byli zasiedziali sprzedawcy (względem klientów, którzy nie zdecydowali się na zmianę sprzedawcy). Od stycznia 2014 r. każdy sprzedawca działający na krajowym rynku ma prawo oferować sprzedaż energii do gospodarstw domowych na podstawie umowy kompleksowej. Możliwość taką daje wypracowana i wdrożona Generalna Umowa Dystrybucji dla Usługi Kompleksowej (GUD-K) zawierana pomiędzy Sprzedawcą a Dystrybutorem. USŁUGi ekstra Równolegle z rozwojem rynku energii ewoluuje oferta. Początkowo podstawowym produktem była tradycyjna taryfa z cenami w pełni regulowanymi. Największym sprzedawcą energii elektrycznej na krajowym rynku detalicznym w 2013 r. był Tauron, którego sprzedaż do klientów końcowych wyniosła 41,3 TWh Z badań przeprowadzonych przez Instytut Badawczy ARC Rynek i Opinia w 2013 r. wynika, że ponad 60 proc. krajowych nabywców energii elektrycznej wie, iż może dowolnie zmienić jej sprzedawcę Wprowadzenie swobody wyboru sprzedawcy sprawiło, że na rynku zaczęły pojawiać się tzw. produkty. Najpierw proste, charakteryzujące się gwarancją niezmienności cen i ich terminowością. Obecnie klient może już korzystać z tzw. produktów pakietowych. To oferta, w której razem z energię elektryczną dostarczane są inne usługi, np. telekomunikacyjne czy ubezpieczeniowe. Bogatą ofertę produktową (a w niej m.in. produkt energooszczędny, ekologiczny, internetowy czy usługę Elektryk 24) ma dla swoich obecnych i potencjalnych klientów również Tauron. Sprawdź na oraz SPrzeDawcY (Spółki obrotu) Generalna UMowa DYSTrYBUcJi (GUD) Generalna UMowa DYSTrYBUcJi Dla USŁUGi KoMPleKSoweJ (GUD-K) DYSTrYBUTorzY (Operatorzy systemu dystrybucyjnego) UMowa KoMPleKSowa UMowa SPrzeDaŻY UMowa o ŚwiaDczenie USŁUG DYSTrYBUcJi Klienci

20 20 W Unii WIELKIE MAN KOMISJI Niebawem będą podejmowane pierwsze decyzje i tworzone regulacje związane z październikowym szczytem Rady Europejskiej w sprawie unijnej polityki energetyczno-klimatycznej do 2030 r. Z nieoficjalnych jeszcze informacji wynika, że z rynku szybko zostanie wycofana część uprawnień do emisji dwutlenku węgla. To oznacza jedno wzrost cen Stanisław Tokarski wiceprezes zarządu Tauron Polska Energia Jerzy Janikowski szef Biura Regulacji i Współpracy Międzynarodowej Taurona Według niepotwierdzonych doniesień z Brukseli, wycofanie uprawnień do emisji miałoby się odbyć z wykorzystaniem mechanizmu rezerwy stabilizującej rynek MSR (Market Stability Reserve), który faktycznie oznacza bezpośrednią ingerencję Komisji Europejskiej w rynek. Skutkiem będzie wzrost cen uprawnień do emisji CO 2. Czy można temu zapobiec? KRYZYS I WYPRZEDZENIE Aby w pełni zrozumieć powody zmian w systemie handlu uprawnieniami do emisji, których przejawem jest rezerwa MSR, należy wrócić do pierwszego Pakietu Klimatycznego. Zakładał on, że Unia Europejska do 2020 r. musi obniżyć emisję gazów cieplarnianych o 20 proc. Osiągnięcie tego celu miał umożliwić mechanizm obowiązkowych zakupów wyznaczonej puli uprawnień na otwartych aukcjach. W założeniach miała ona maleć tak, by w 2020 r. redukcja stała się faktem. Autorzy tej koncepcji przyjęli, że w dłuższej perspektywie ceny uprawnień osiągną poziom euro, co pozwoliłoby ograniczyć wsparcie i uzyskać rentowność jednostek gazowych i OZE. Tuż po przyjęciu Pakietu Klimatycznego Unia Europejska znalazła się jednak w kryzysie ekonomicznym. Produkcja przemysłowa zaczęła spadać, a wraz z nią zapotrzebowanie na energię. Popyt na uprawnienia do emisji stał się mniejszy niż zakładano, a do obniżek ich cen przyczynił się dodatkowo obok kilku innych mniej ważnych elementów silny rozwój dotowanych OZE. Mimo tych wszystkich nieszczęść okazało się, że 20-procentowy cel redukcyjny jest realizowany z wyprzedzeniem. NOWY CEL I BACKLOADING W takiej sytuacji już w maju 2010 r. Komisja Europejska zaproponowała, by podnieść cel redukcyjny na 2020 r. do 30 proc. Nie udało się. Następne próby podjęte zostały w 2011 r. w czasie prac nad Mapą Drogową 2050 i Energetyczną Mapą Drogową 2050 (Polska zablokowała je wówczas. Próby i tym razem były nieskuteczne). Komisja osiągnęła jednak swoje w sprawie podniesienia cen uprawnień po wielu perturbacjach pod koniec 2013 r. udało jej się przeforsować wprowadzenie tzw. backloadingu i uzyskać zgodę na jednorazową interwencję w system ETS. Polega ona na wycofaniu w latach 2014, 2015 i 2016 puli 900 mln uprawnień, które mają wrócić na aukcje w 2019 oraz 2020 r. Tym sposobem Komisja odwróciła spadkowy trend cenowy uprawnień do emisji. DRUGI PAKIET KLIMATYCZNY Jeszcze w styczniu 2014 r. Komisja Europejska podjęła wzmożone wysiłki, aby lansując cele drugiego Pakietu Klimatycznego jednocześnie zapewnić sobie skuteczniejszą kontrolę nad poziomem cen uprawnień. W nowej propozycji unijnej polityki klimatyczno-energetycznej, będącej w zasadzie powieleniem celów Mapy Drogowej 2050, tyle że ograniczonej do perspektywy 2030 r., znalazł się więc zapis o utworzeniu rezerwy stabilizującej rynek MSR. Dzięki niej Komisja chciałaby zabezpieczyć się przed spadkiem cen poniżej zakładanego przez nią poziomu, wycofując z rynku uprawnienia aż do momentu osiągnięcia pożądanych parametrów. Teoretycznie uprawnienia takie mogłyby trafiać z powrotem na aukcje w okresach wysokich cen. Na marginesie, Polska postulowała wprowadzenie tego rodzaju mechanizmu, z określonymi granicami cen minimalnych i maksymalnych, już podczas ustalania założeń do pierwszego Pakietu Klimatycznego. Panowało jednak wówczas przekonanie, że ceny uprawnień poszybują w górę i polskie postulaty zostały odrzucone jako potencjalne zagrożenie dla wolnego rynku. W konkluzjach po szczycie Rady Europejskiej (20-21 marca 2014 r.) wyrażono jednak zgodę na reformę systemu handlu emisjami, który będzie w przyszłej polityce energetyczno-klimatycznej pełnił centralną rolę.

Obroty i średnie ceny na rynku terminowym

Obroty i średnie ceny na rynku terminowym 15-maj 25-maj 04-cze 14-cze 1 kwi 15 kwi 29 kwi 13 maj 27 maj 10 cze 220 zł/mwh Dzienne ceny SPOT w latach 2012-2013 2012 Avg m-c 2012 2013 Avg m-c 2013 210 200 190 Notowania kontraktów forward dla produktu

Bardziej szczegółowo

Dlaczego Projekt Integracji?

Dlaczego Projekt Integracji? Integracja obszaru wytwarzania w Grupie Kapitałowej ENEA pozwoli na stworzenie silnego podmiotu wytwórczego na krajowym rynku energii, a tym samym korzystnie wpłynie na ekonomiczną sytuację Grupy. Wzrost

Bardziej szczegółowo

Polska energetyka scenariusze

Polska energetyka scenariusze 27.12.217 Polska energetyka 25 4 scenariusze Andrzej Rubczyński Cel analizy Ekonomiczne, społeczne i środowiskowe skutki realizacji 4 różnych scenariuszy rozwoju polskiej energetyki. Wpływ na bezpieczeństwo

Bardziej szczegółowo

Ceny energii na rynku polskim: umiarkowany wzrost RDN

Ceny energii na rynku polskim: umiarkowany wzrost RDN Ceny energii na rynku polskim: umiarkowany wzrost RDN 20-maj 30-maj 09-cze 19-cze 1 kwi 15 kwi 29 kwi 13 maj 27 maj 10 cze 24 cze 200 zł/mwh Dzienne ceny SPOT w latach 2012-2013 2012 Avg m-c 2012 2013

Bardziej szczegółowo

Ceny energii elektrycznej

Ceny energii elektrycznej 19-kwi 26-kwi 03-maj Ceny energii elektrycznej 10-maj 17-maj 29 gru 11 sty 24 sty 6 lut 19 lut 4 mar 17 mar 30 mar 12 kwi 25 kwi 8 maj 21 maj 220 180 140 PLN/MWh Dzienne ceny SPOT w latach 2012-2013 2012

Bardziej szczegółowo

Ceny energii elektrycznej

Ceny energii elektrycznej 01-maj 11-maj 21-maj 31-maj 29 gru 12 sty 26 sty 9 lut 23 lut 9 mar 23 mar 6 kwi 20 kwi 4 maj 18 maj 1 cze Ceny energii elektrycznej 220 zł/mwh Dzienne ceny SPOT w latach 2012-2013 2012 Avg m-c 2012 2013

Bardziej szczegółowo

Luty miesiącem wyczekiwań i rozczarowań na rynku handlu uprawnieniami do emisji CO 2

Luty miesiącem wyczekiwań i rozczarowań na rynku handlu uprawnieniami do emisji CO 2 Toruń, 7 marca 2013 r. Luty miesiącem wyczekiwań i rozczarowań na rynku handlu uprawnieniami do emisji CO 2 W związku z nadziejami rynku na skuteczność lutowych rozmów Komisji ds. Środowiska na temat interwencji

Bardziej szczegółowo

Miło Cię widzieć. innogy

Miło Cię widzieć. innogy Miło Cię widzieć innogy Miło Cię widzieć, innogy innogy to innowacyjne i zrównoważone produkty oraz usługi, dzięki którym nasi Klienci mogą korzystać z energii w efektywny sposób i podnosić jakość swojego

Bardziej szczegółowo

Inteligentna Energetyka na podstawie strategii GK PGE

Inteligentna Energetyka na podstawie strategii GK PGE 1 Inteligentna Energetyka na podstawie strategii GK PGE Nowoczesna energetyka konwencjonalna Elastyczność i efektywność Nowe technologie i modele biznesowe Redefinicja misji GK PGE konieczne zmiany Nowa

Bardziej szczegółowo

Polska energetyka scenariusze

Polska energetyka scenariusze Warszawa 10.10.2017 Polska energetyka 2050 4 scenariusze Dr Joanna Maćkowiak Pandera O nas Forum Energii to think tank działający w obszarze energetyki Naszą misją jest tworzenie fundamentów efektywnej,

Bardziej szczegółowo

Dlaczego warto liczyć pieniądze

Dlaczego warto liczyć pieniądze Przyświeca nam idea podnoszenia znaczenia Polski i Europy Środkowo-Wschodniej we współczesnym świecie. PEP 2040 - Komentarz Dlaczego warto liczyć pieniądze w energetyce? DOBRZE JUŻ BYŁO Pakiet Zimowy Nowe

Bardziej szczegółowo

Strategia rozwoju systemów wytwórczych PKE S.A. w ramach Grupy TAURON w perspektywie roku 2020

Strategia rozwoju systemów wytwórczych PKE S.A. w ramach Grupy TAURON w perspektywie roku 2020 Strategia rozwoju systemów wytwórczych PKE S.A. w ramach Grupy TAURON w perspektywie roku 2020 Henryk TYMOWSKI Wiceprezes Zarządu PKE S.A. Dyrektor ds. Rozwoju Eugeniusz BIAŁOŃ Dyrektor Projektów Budowy

Bardziej szczegółowo

Przewrotny rynek zielonych certyfikatów

Przewrotny rynek zielonych certyfikatów Przewrotny rynek zielonych certyfikatów Autor: Maciej Flakowicz, Agencja Rynku Energii, Warszawa ( Czysta Energia nr 4/2013) Niestabilne ceny praw majątkowych do świadectw pochodzenia OZE dowodzą, że polski

Bardziej szczegółowo

Rynek energii. Podmioty rynku energii elektrycznej w Polsce

Rynek energii. Podmioty rynku energii elektrycznej w Polsce 4 Rynek energii Podmioty rynku energii elektrycznej w Polsce Energia elektryczna jako towar Jak każdy inny towar, energia elektryczna jest wytwarzana przez jej wytwórców, kupowana przez pośredników, a

Bardziej szczegółowo

Rynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych

Rynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych Rynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych VI Targi Energii Marek Kulesa dyrektor biura TOE Jachranka, 22.10.2009 r. 1. Wprowadzenie 2. Uwarunkowania handlu energią elektryczną

Bardziej szczegółowo

Trendy i uwarunkowania rynku energii. tauron.pl

Trendy i uwarunkowania rynku energii. tauron.pl Trendy i uwarunkowania rynku energii Plan sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć źródło: PSE Porównanie wycofań JWCD [MW] dla scenariuszy optymistycznego i pesymistycznego w przedziałach pięcioletnich

Bardziej szczegółowo

Sytuacja polskiej elektroenergetyki 2018 obrót detaliczny i hurtowy, klienci na rynku energii elektrycznej. Targi Energii 2018 Jachranka

Sytuacja polskiej elektroenergetyki 2018 obrót detaliczny i hurtowy, klienci na rynku energii elektrycznej. Targi Energii 2018 Jachranka Sytuacja polskiej elektroenergetyki 18 obrót detaliczny i hurtowy, klienci na rynku energii elektrycznej Targi Energii 18 Jachranka Plan prezentacji WYNIKI FINANSOWE POPYT I DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Bardziej szczegółowo

Elektroenergetyka polska Wybrane wyniki i wstępne porównania wyników podmiotów gospodarczych elektroenergetyki za 2009 rok1)

Elektroenergetyka polska Wybrane wyniki i wstępne porównania wyników podmiotów gospodarczych elektroenergetyki za 2009 rok1) Elektroenergetyka polska 2010. Wybrane wyniki i wstępne porównania wyników podmiotów gospodarczych elektroenergetyki za 2009 rok1) Autor: Herbert Leopold Gabryś ( Energetyka kwiecień 2010) Wprawdzie pełnej

Bardziej szczegółowo

Wpływ zmian rynkowych na ceny energii. Piotr Zawistowski Dyrektor Departamentu Zarządzania Portfelem TAURON Polska Energia

Wpływ zmian rynkowych na ceny energii. Piotr Zawistowski Dyrektor Departamentu Zarządzania Portfelem TAURON Polska Energia Wpływ zmian rynkowych na ceny energii Piotr Zawistowski Dyrektor Departamentu Zarządzania Portfelem TAURON Polska Energia Sytuacja techniczna KSE w okresie Q1 2014 50 000 45 000 40 000 35 000 Dane o produkcji

Bardziej szczegółowo

Zadania regulatora w obszarze utrzymania bezpieczeństwa dostaw energii

Zadania regulatora w obszarze utrzymania bezpieczeństwa dostaw energii Zadania regulatora w obszarze utrzymania bezpieczeństwa dostaw energii Sławomir Siejko Konferencja Gospodarka jutra Energia Rozwój - Środowisko Wrocław 20 stycznia 2016 r. Prezes Rady Ministrów Regulator

Bardziej szczegółowo

DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki

DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU Prof. dr hab. Maciej Nowicki 1 POLSKI SYSTEM ENERGETYCZNY NA ROZDROŻU 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność ich wyłączenia z eksploatacji

Bardziej szczegółowo

Nie tylko wytwarzanie. O cichej rewolucji w polskiej elektroenergetyce

Nie tylko wytwarzanie. O cichej rewolucji w polskiej elektroenergetyce Nie tylko wytwarzanie. O cichej rewolucji w polskiej elektroenergetyce III edycja raportu ING Bank Śląskiego i na temat finansowania inwestycji energetycznych Maj 2013 Jeszcze niedawno ulegaliśmy magii

Bardziej szczegółowo

Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej?

Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej? Miasto 2010 efektywność energetyczna w miastach Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej? Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego

Bardziej szczegółowo

Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce

Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce Jacek Szczepiński Poltegor Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego Zespół roboczy ds. wypracowania Programu 1. Pan Grzegorz Matuszak Krajowa Sekcja

Bardziej szczegółowo

Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro

Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro Kwiecień 2013 Katarzyna Bednarz Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro Jedną z najważniejszych cech polskiego sektora energetycznego jest struktura produkcji

Bardziej szczegółowo

Miło Cię widzieć. innogy

Miło Cię widzieć. innogy Miło Cię widzieć innogy Miło Cię widzieć, innogy innogy to innowacyjne i zrównoważone produkty oraz usługi, dzięki którym nasi Klienci mogą korzystać z energii w efektywny sposób i podnosić jakość swojego

Bardziej szczegółowo

Strategia Rozwoju ENERGOPROJEKT-KATOWICE SA NA LATA Aktualizacja na dzień: e p k. c o m. p l

Strategia Rozwoju ENERGOPROJEKT-KATOWICE SA NA LATA Aktualizacja na dzień: e p k. c o m. p l Strategia Rozwoju ENERGOPROJEKT-KATOWICE SA NA LATA 2017 2020 Aktualizacja na dzień: 18.10.2016 SPIS ZAWARTOŚCI Misja i Wizja Aktualna struktura sprzedaży w EPK Otoczenie EPK Analiza SWOT / Szanse i zagrożenia

Bardziej szczegółowo

Elektroenergetyka w Polsce Z wyników roku 2013 i nie tylko osądy bardzo autorskie

Elektroenergetyka w Polsce Z wyników roku 2013 i nie tylko osądy bardzo autorskie Elektroenergetyka w Polsce 2014. Z wyników roku 2013 i nie tylko osądy bardzo autorskie Autor: Herbert Leopold Gabryś ("Energetyka" - czerwiec 2014) Na sytuację elektroenergetyki w Polsce w decydujący

Bardziej szczegółowo

Polska energetyka scenariusze

Polska energetyka scenariusze Warszawa 2017.09.22 Polska energetyka 2050 4 scenariusze Andrzej Rubczyński Zakres i cel analizy Polska energetyka 2050. 4 scenariusze. Scenariusz węglowy Scenariusz zdywersyfikowany z energią jądrową

Bardziej szczegółowo

Ceny energii elektrycznej

Ceny energii elektrycznej 01-kwi 11-kwi 21-kwi 01-maj 11-maj 21-maj 1 mar 16 mar 31 mar 15 kwi 30 kwi 15 maj Ceny energii elektrycznej 220 zł/mwh Dzienne ceny SPOT w latach 2012-2013 2012 Avg m-c 2012 2013 Avg m-c 2013 190 185

Bardziej szczegółowo

Jednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla

Jednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla VIII Konferencja Naukowo-Techniczna Ochrona Środowiska w Energetyce Jednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla Główny Inżynier ds. Przygotowania i Efektywności Inwestycji 1 Rynek gazu Realia

Bardziej szczegółowo

B+R w przemyśle a budowanie marki w kraju i zagranicą. Paweł PONETA

B+R w przemyśle a budowanie marki w kraju i zagranicą. Paweł PONETA B+R w przemyśle a budowanie marki w kraju i zagranicą Paweł PONETA Grupa TAURON TAURON jest jednym z największych podmiotów gospodarczych w Polsce Holding jest największym dystrybutorem energii elektrycznej

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej

Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej Stabilizacja sieci - bezpieczeństwo energetyczne metropolii - debata Redakcja Polityki, ul. Słupecka 6, Warszawa 29.09.2011r. 2 Zagadnienia bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

CP Energia. Prezentacja Grupy CP Energia niezależnego dystrybutora gazu ziemnego. Warszawa, grudzień 2009

CP Energia. Prezentacja Grupy CP Energia niezależnego dystrybutora gazu ziemnego. Warszawa, grudzień 2009 Prezentacja Grupy niezależnego dystrybutora gazu ziemnego Warszawa, grudzień 2009 Agenda Profil i strategia Grupy Realizacja celów emisji akcji serii G i I Rynek gazu ziemnego w Polsce 2 Profil i strategia

Bardziej szczegółowo

Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność

Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność dr inż. Janusz Ryk Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych II Ogólnopolska Konferencja Polska

Bardziej szczegółowo

Konsekwentnie budujemy pozycję rynkową GK ENEA

Konsekwentnie budujemy pozycję rynkową GK ENEA Konsekwentnie budujemy pozycję rynkową GK ENEA IIIQ 2013 Krzysztof Zamasz CEO Dalida Gepfert CFO Warszawa, 13 listopada 2013 r. Krzysztof Zamasz CEO Utrzymujące się trendy na rynku energii są wyzwaniem

Bardziej szczegółowo

Ceny energii na rynku polskim: niskie w środku tygodnia, drożej przed weekendem

Ceny energii na rynku polskim: niskie w środku tygodnia, drożej przed weekendem 25-maj 04-cze 14-cze 24-cze 1 kwi 18 kwi 5 maj 22 maj 8 cze 25 cze Ceny energii na rynku polskim: niskie w środku tygodnia, drożej przed weekendem 200 zł/mwh Dzienne ceny SPOT w latach 2012-2013 2012 Avg

Bardziej szczegółowo

PROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ

PROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ PROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ Kraje dynamicznie rozwijające produkcję kraje Azji Południowo-wschodniej : Chiny, Indonezja, Indie, Wietnam,. Kraje o niewielkim wzroście i o stabilnej produkcji USA, RPA,

Bardziej szczegółowo

KONIEC TANIEJ ENERGII

KONIEC TANIEJ ENERGII INFORMACJA PRASOWA Audytel S.A. analizy audyt doradztwo KONIEC TANIEJ ENERGII SAMORZĄDY I NABYWCY INSTYTUCJONALNI MUSZĄ NASTAWIĆ SIĘ NA WIĘKSZE WYDATKI Ceny na Towarowej Giełdzie Energii rosną systematycznie

Bardziej szczegółowo

Plan finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa i jego uwarunkowania

Plan finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa i jego uwarunkowania Departament Długu Publicznego Plan finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa i jego uwarunkowania Listopad 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Miesięczny kalendarz emisji... 2 Komentarze MF... 8 ul.

Bardziej szczegółowo

Wpływ energetyki wiatrowej na gospodarkę piec powodów dla których warto inwestować w energetykę wiatrową

Wpływ energetyki wiatrowej na gospodarkę piec powodów dla których warto inwestować w energetykę wiatrową Wpływ energetyki wiatrowej na gospodarkę piec powodów dla których warto inwestować w energetykę wiatrową Prezentacja Ernst & Young oraz Tundra Advisory Wstęp Zapomnijmy na chwile o efekcie ekologicznym,

Bardziej szczegółowo

REC Waldemar Szulc. Rynek ciepła - wyzwania dla generacji. Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A.

REC Waldemar Szulc. Rynek ciepła - wyzwania dla generacji. Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A. REC 2012 Rynek ciepła - wyzwania dla generacji Waldemar Szulc Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A. PGE GiEK S.A. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna Jest największym wytwórcą

Bardziej szczegółowo

BAROMETR RYNKU ENERGII RWE najbardziej przyjazne rynki energii w Europie

BAROMETR RYNKU ENERGII RWE najbardziej przyjazne rynki energii w Europie BAROMETR RYNKU ENERGII RWE najbardziej przyjazne rynki energii w Europie Janusz Moroz Członek Zarządu RWE Polska 17. listopada 2011 RWE company name 17.11.2011 PAGE 1 Barometr Rynku Energii RWE narzędzie

Bardziej szczegółowo

Raport miesięczny z działalności Columbus Energy S.A. za miesiąc styczeń 2017 roku

Raport miesięczny z działalności Columbus Energy S.A. za miesiąc styczeń 2017 roku Raport miesięczny z działalności Columbus Energy S.A. za miesiąc styczeń 2017 roku Data publikacji raportu: 20 luty 2017 roku 1 Wstęp Zarząd COLUMBUS ENERGY Spółka Akcyjna z siedzibą w Krakowie, działając

Bardziej szczegółowo

RAPORT Rozwój polskiego rynku fotowoltaicznego w latach

RAPORT Rozwój polskiego rynku fotowoltaicznego w latach RAPORT 216 Rozwój polskiego rynku fotowoltaicznego w latach 21-22 Opracowanie: Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej Polska PV Współpraca: Redakcja GLOBEnergia Moc [MWp] MOC SKUMULOWANA W ELEKTROWNIACH

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje o spółce PKO BP

Podstawowe informacje o spółce PKO BP Podstawowe informacje o spółce PKO BP PKO BANK POLSKI S.A. jeden z najstarszych banków w Polsce. W opinii wielu pokoleń Polaków uważany jest za bezpieczną i silną instytucję finansową. Większościowym akcjonariuszem

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona.

Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona. Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona. - omówienie wpływu nowych technologii energetycznych na środowisko i na bezpieczeństwo energetyczne gminy. Mgr inż. Artur Pawelec Seminarium w Suchej Beskidzkiej

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Andrzej Patrycy* WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH 1. Węgiel

Bardziej szczegółowo

Nowe bloki w elektrowni PGE w Opolu gotowe w 80 procentach

Nowe bloki w elektrowni PGE w Opolu gotowe w 80 procentach Nowe bloki w elektrowni PGE w Opolu gotowe w 80 procentach Nowe bloki w elektrowni PGE w Opolu gotowe w 80 procentach Zaawansowanie budowy dwóch nowych bloków energetycznych 5 i 6 o łącznej mocy 1800 MW

Bardziej szczegółowo

51 Informacja przeznaczona wyłącznie na użytek wewnętrzny PG

51 Informacja przeznaczona wyłącznie na użytek wewnętrzny PG 51 DO 2020 DO 2050 Obniżenie emisji CO2 (w stosunku do roku bazowego 1990) Obniżenie pierwotnego zużycia energii (w stosunku do roku bazowego 2008) Obniżenie zużycia energii elektrycznej (w stosunku do

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie potencjału źródeł kogeneracyjnych w bilansie energetycznym i w podniesieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski

Wykorzystanie potencjału źródeł kogeneracyjnych w bilansie energetycznym i w podniesieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski Wykorzystanie potencjału źródeł kogeneracyjnych w bilansie energetycznym i w podniesieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski dr inż. Janusz Ryk Podkomisja stała do spraw energetyki Sejm RP Warszawa,

Bardziej szczegółowo

EWE energia przyszłości. EWE. Nasza energia. Wasza przedsiębiorczość.

EWE energia przyszłości. EWE. Nasza energia. Wasza przedsiębiorczość. EWE energia przyszłości EWE. Nasza energia. Wasza przedsiębiorczość. Witamy w EWE! Do prowadzenia biznesu potrzebna jest energia. Zarówno w przenośni, jak i dosłownie bez jej dostaw przedsiębiorstwo nie

Bardziej szczegółowo

KOLEJNY REKORD POBITY

KOLEJNY REKORD POBITY Warszawa, 12 maja 2006 r. Informacja prasowa KOLEJNY REKORD POBITY Skonsolidowane wyniki finansowe Banku BPH po I kwartale 2006 roku według MSSF w mln zł Ikw06 Ikw.06/Ikw.05 zysk brutto 363 42% zysk netto

Bardziej szczegółowo

Strategia Korporacyjna Grupy TAURON na lata z perspektywą do roku 2023

Strategia Korporacyjna Grupy TAURON na lata z perspektywą do roku 2023 Strategia Korporacyjna Grupy TAURON na lata 2014-2017 z perspektywą do roku 2023 Aktualizacja dokumentu Strategia Korporacyjna Grupy TAURON na lata 2011-2015 z perspektywą do roku 2020 przyjętego Uchwałą

Bardziej szczegółowo

Transformacja energetyczna w Polsce

Transformacja energetyczna w Polsce Edycja 2019 www.forum-energii.eu OPRACOWANIE: Rafał Macuk, Forum Energii WSPÓŁPRACA: dr Joanna Maćkowiak-Pandera dr Aleksandra Gawlikowska-Fyk Andrzej Rubczyński DATA PUBLIKACJI: kwiecień 2019 Forum Energii

Bardziej szczegółowo

Raport miesięczny z działalności Columbus Energy S.A. za miesiąc styczeń 2019 roku

Raport miesięczny z działalności Columbus Energy S.A. za miesiąc styczeń 2019 roku Raport miesięczny z działalności Columbus Energy S.A. za miesiąc styczeń 2019 roku Data publikacji raportu: 20 lutego 2019 roku Wstęp Zarząd COLUMBUS ENERGY Spółka Akcyjna z siedzibą w Krakowie, działając

Bardziej szczegółowo

Oferta na przyłączenie do grupowego zakupu energii elektrycznej organizowanego przez Polską Energetykę Odnawialną S.A.

Oferta na przyłączenie do grupowego zakupu energii elektrycznej organizowanego przez Polską Energetykę Odnawialną S.A. Oferta na przyłączenie do grupowego zakupu energii elektrycznej organizowanego przez Polską Energetykę Odnawialną S.A. 1 1. Opis projektu Efektywne zarządzanie energią istotnie wpływa na konkurencyjność

Bardziej szczegółowo

(dla Polski o 15%) Analiza mo liwo ci i warunków oraz korzystanie z wolnego rynku energii. Wymagaj od samorz dów nakre

(dla Polski o 15%) Analiza mo liwo ci i warunków oraz korzystanie z wolnego rynku energii. Wymagaj od samorz dów nakre Gmina jako klient na rynku elektroenergetycznym racjonalizacja zużycia energii na przykładzie Miasta Częstochowy URZĄD D MIASTA CZĘSTOCHOWY ul. Śląska 11/13, 42-217 Częstochowa tel. +48 (34) 370 71 00,

Bardziej szczegółowo

Rozwój kogeneracji wyzwania dla inwestora

Rozwój kogeneracji wyzwania dla inwestora REC 2013 Rozwój kogeneracji wyzwania dla inwestora PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Departament Inwestycji Biuro ds. Energetyki Rozproszonej i Ciepłownictwa PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna

Bardziej szczegółowo

Jak oszczędzić na zakupach energii elektrycznej?

Jak oszczędzić na zakupach energii elektrycznej? Jak oszczędzić na zakupach energii elektrycznej? Wrocław 27.10.2010 r. RWE nazwa spółki 11/2/2010 STRONA 1 Grupa RWE: jedna z wiodących firm utilities na kontynencie europejskim* Główne rynki Grupy RWE

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Tomasz Dąbrowski Dyrektor Departamentu Energetyki Warszawa, 22 października 2015 r. 2 Polityka energetyczna Polski elementy

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki Uwarunkowania PEP do 2030 Polityka energetyczna Unii Europejskiej: Pakiet klimatyczny-

Bardziej szczegółowo

Czy ochrona środowiska i odnawialne źródła energii są efektywne finansowo?

Czy ochrona środowiska i odnawialne źródła energii są efektywne finansowo? Czy ochrona środowiska i odnawialne źródła energii są efektywne finansowo? Dariusz Lipka, Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Kraków, 11.12.2013 r. Specyfika projektów energetyki odnawialnej -

Bardziej szczegółowo

Polski węgiel dla potrzeb gospodarki w Polsce

Polski węgiel dla potrzeb gospodarki w Polsce Polski węgiel dla potrzeb gospodarki w Polsce Zmiany w miksie energetycznym Unii Europejskiej Unia Europejska 1990 stałe paliwa 2017 paliwo jądrowe 26% 20% paliwo jądrowe 31% stałe paliwa 39% Unia Europejska

Bardziej szczegółowo

Agenda. Audytel o firmie. Zakup energii elektrycznej przez JST. Informacje o badaniu. Czy warto organizować grupy zakupowe?

Agenda. Audytel o firmie. Zakup energii elektrycznej przez JST. Informacje o badaniu. Czy warto organizować grupy zakupowe? EFEKTYWNOŚĆ ZAKUPU ENERGII ELEKTRYCZNEJ W JEDNOSTKACH SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Wyniki badania i wnioski Tomasz Dobkowski, Prezes Zarządu Audytel S.A. Agenda Audytel o firmie Zakup energii elektrycznej

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, Warszawa. Agencja Rynku Energii S.A Warszawa 1 skr. poczt. 143

MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, Warszawa. Agencja Rynku Energii S.A Warszawa 1 skr. poczt. 143 MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego

Bardziej szczegółowo

G-10.4(P)k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego

G-10.4(P)k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej G-10.4(P)k Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego www.me.gov.pl Agencja Rynku Energii S.A. Portal sprawozdawczy

Bardziej szczegółowo

Nowe zadania i nowe wyzwania w warunkach deficytu mocy i niedoboru uprawnień do emisji CO2 Jan Noworyta Doradca Zarządu

Nowe zadania i nowe wyzwania w warunkach deficytu mocy i niedoboru uprawnień do emisji CO2 Jan Noworyta Doradca Zarządu Rola giełdy na rynku energii elektrycznej. Nowe zadania i nowe wyzwania w warunkach deficytu mocy i niedoboru uprawnień do emisji CO2 Jan Noworyta Doradca Zarządu Warszawa, 25 kwietnia 2008 Międzynarodowa

Bardziej szczegółowo

Drugi Krajowy Plan Działań dot. efektywności energetycznej dla Polski. Andrzej Guzowski, Departament Energetyki

Drugi Krajowy Plan Działań dot. efektywności energetycznej dla Polski. Andrzej Guzowski, Departament Energetyki Drugi Krajowy Plan Działań dot. efektywności energetycznej dla Polski Andrzej Guzowski, Departament Energetyki Polityka energetyczna Polski do 2030 r. Główne cele to: konsekwentne zmniejszanie energochłonności

Bardziej szczegółowo

Ogarniamy prąd, żeby nie ogarnęła nas ciemność TŁO

Ogarniamy prąd, żeby nie ogarnęła nas ciemność TŁO Gminazjum 67 maj 2014 Ogarniamy prąd, żeby nie ogarnęła nas ciemność TŁO 1. Jakie możliwości daje nam 3Rewolucja Przemysłowa? 2. Jaka jest rola sieci społecznościowych? 3. Jak to robią inni? 4. Jaki jest

Bardziej szczegółowo

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na

Bardziej szczegółowo

Rola kogeneracji w osiąganiu celów polityki klimatycznej i środowiskowej Polski. dr inż. Janusz Ryk Warszawa, 22 październik 2015 r.

Rola kogeneracji w osiąganiu celów polityki klimatycznej i środowiskowej Polski. dr inż. Janusz Ryk Warszawa, 22 październik 2015 r. Rola kogeneracji w osiąganiu celów polityki klimatycznej i środowiskowej Polski dr inż. Janusz Ryk Warszawa, 22 październik 2015 r. Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych Rola kogeneracji w osiąganiu

Bardziej szczegółowo

POZYSKIWANIE ENERGII Z WŁASNYCH ŹRÓDEŁ. ELEKTROCIEPŁOWNIE PRZEMYSŁOWE I SYSTEMY ODNAWIALNE.

POZYSKIWANIE ENERGII Z WŁASNYCH ŹRÓDEŁ. ELEKTROCIEPŁOWNIE PRZEMYSŁOWE I SYSTEMY ODNAWIALNE. POZYSKIWANIE ENERGII Z WŁASNYCH ŹRÓDEŁ. ELEKTROCIEPŁOWNIE PRZEMYSŁOWE I SYSTEMY ODNAWIALNE. VIII KONFERENCJA NAUKOWO TECHNICZNA 1 HISTORYCZNE PRZESŁANKI DO ZABUDOWY TURBOZESPOŁÓW W OBIEKTACH KGHM Polska

Bardziej szczegółowo

Ponad 50% wzrost obrotów na Towarowej Giełdzie Energii w 2011 r.

Ponad 50% wzrost obrotów na Towarowej Giełdzie Energii w 2011 r. VII-XII 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 Informacja prasowa Warszawa, 18 stycznia212 Ponad 5% wzrost obrotów na Towarowej Giełdzie Energii w 211 r. Obrót na wszystkich rynkach, dedykowanych energii

Bardziej szczegółowo

Zgodnie z szacunkami PFR transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej wymaga inwestycji ok. 290 mld PLN do 2030 roku

Zgodnie z szacunkami PFR transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej wymaga inwestycji ok. 290 mld PLN do 2030 roku Zgodnie z szacunkami PFR transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej wymaga inwestycji ok. 290 mld PLN do 2030 roku Elektroenergetyka Transport Ciepłownictwo i chłodnictwo 32% Kapitał 20% 51% Ogólnoeuropejski

Bardziej szczegółowo

RYNEK FOTOWOLTAICZNY. W Polsce. Instytut Energetyki Odnawialnej. Warszawa Kwiecień, 2013r

RYNEK FOTOWOLTAICZNY. W Polsce. Instytut Energetyki Odnawialnej. Warszawa Kwiecień, 2013r 2013 RYNEK FOTOWOLTAICZNY W Polsce Instytut Energetyki Odnawialnej Warszawa Kwiecień, 2013r STRONA 2 2013 IEO RAPORT Rynek Fotowoltaiczny w Polsce Podsumowanie roku 2012 Edycja PIERWSZA raportu Autorzy

Bardziej szczegółowo

Ciepło z lokalnych źródeł gazowych

Ciepło z lokalnych źródeł gazowych Ciepło z lokalnych źródeł gazowych Ciepło z lokalnych źródeł gazowych Kotłownie gazowe to alternatywne rozwiązanie dla Klientów, którzy nie mają możliwości przyłączenia się do miejskiej sieci ciepłowniczej.

Bardziej szczegółowo

G-10.4(D)k. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się dystrybucją energii elektrycznej

G-10.4(D)k. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się dystrybucją energii elektrycznej MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G-10.4(D)k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się dystrybucją energii elektrycznej

Bardziej szczegółowo

Perspektywy rynku biomasy na TGE S.A. Dariusz Bliźniak V-ce Prezes Zarządu Towarowa Giełda Energii S.A

Perspektywy rynku biomasy na TGE S.A. Dariusz Bliźniak V-ce Prezes Zarządu Towarowa Giełda Energii S.A Perspektywy rynku biomasy na TGE S.A. Dariusz Bliźniak V-ce Prezes Zarządu Towarowa Giełda Energii S.A Dlaczego biomasa? Bo biomasa staje się głównym paliwem do pozyskania energii z OZE! W procesie spalania

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 2 kwietnia 2015 r. greennet Doradcy Sp. z o.o. ul. Ludwika Narbutta nr 4/31, 02-564 Warszawa. Adres do korespondencji:

Warszawa, dnia 2 kwietnia 2015 r. greennet Doradcy Sp. z o.o. ul. Ludwika Narbutta nr 4/31, 02-564 Warszawa. Adres do korespondencji: Warszawa, dnia 2 kwietnia 2015 r. greennet Doradcy Sp. z o.o. ul. Ludwika Narbutta nr 4/31, 02-564 Warszawa Adres do korespondencji: greennet Doradcy Sp. z o.o. ul. Husarii 41, 02-951 Warszawa Szanowni

Bardziej szczegółowo

16 listopada 2016 r. 1

16 listopada 2016 r. 1 16 listopada 2016 r. 1 Przesłanki dla aktualizacji Strategii Grupy ENERGA Rynek energii ulega DYNAMICZNYM ZMIANOM Utrzymanie pozycji wymaga dostosowania modelu do zachodzących zmian 2 Przesłanki dla aktualizacji

Bardziej szczegółowo

Raport Grupy LUG za cztery kwartały 2008 roku

Raport Grupy LUG za cztery kwartały 2008 roku Raport Grupy LUG za cztery kwartały 2008 roku Szanowni Państwo Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom Naszych Akcjonariuszy i Inwestorów, a także by dać wyraz transparentności prowadzonej działalności przekazuję

Bardziej szczegółowo

Raport okresowy z działalności Columbus Energy S.A. za miesiąc październik 2016 roku

Raport okresowy z działalności Columbus Energy S.A. za miesiąc październik 2016 roku Raport okresowy z działalności Columbus Energy S.A. za miesiąc październik 2016 roku Data publikacji raportu: 21 listopada 2016 r. 1 Wstęp Zarząd COLUMBUS ENERGY Spółka Akcyjna (dawniej: COLUMBUS CAPITAL

Bardziej szczegółowo

WFOŚiGW w Katowicach jako instrument wspierania efektywności energetycznej oraz wdrażania odnawialnych źródeł energii. Katowice, 16 grudnia 2014 roku

WFOŚiGW w Katowicach jako instrument wspierania efektywności energetycznej oraz wdrażania odnawialnych źródeł energii. Katowice, 16 grudnia 2014 roku WFOŚiGW w Katowicach jako instrument wspierania efektywności energetycznej oraz wdrażania odnawialnych źródeł energii Katowice, 16 grudnia 2014 roku Wojewódzki Fundusz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska

Bardziej szczegółowo

BOŚ BANK W SYSTEMIE WSPARCIA INWESTYCJI PROEKOLOGICZNYCH W PERSPEKTYWIE

BOŚ BANK W SYSTEMIE WSPARCIA INWESTYCJI PROEKOLOGICZNYCH W PERSPEKTYWIE Anna Żyła Małgorzata Kowalczuk BOŚ BANK W SYSTEMIE WSPARCIA INWESTYCJI PROEKOLOGICZNYCH W PERSPEKTYWIE 2014-2020 POZNAŃ 28.10.2015 r. Z korzyścią dla Ciebie i świata w którym żyjesz Slajd 1 z 15 Misja

Bardziej szczegółowo

Prognoza kosztów energii elektrycznej w perspektywie 2030 i opłacalność inwestycji w paliwa kopalne i w OZE

Prognoza kosztów energii elektrycznej w perspektywie 2030 i opłacalność inwestycji w paliwa kopalne i w OZE Debata Scenariusz cen energii elektrycznej do 2030 roku - wpływ wzrostu cen i taryf energii elektrycznej na opłacalność inwestycji w OZE Targi RE-energy Expo, Warszawa, 11 października 2018 roku Prognoza

Bardziej szczegółowo

Gospodarka niskoemisyjna

Gospodarka niskoemisyjna Pracownia Badań Strategicznych, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Gospodarka niskoemisyjna dr hab. Joanna Kulczycka, prof. AGH, mgr Marcin Cholewa Kraków, 02.06.2015

Bardziej szczegółowo

Warszawa 1, skr. poczt Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi. Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi (dok.

Warszawa 1, skr. poczt Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi. Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi (dok. iministerstwo GOSPODARKI pl. Trzech Krzyży 5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON a) Niepotrzebne skreślić Dział 1. Ceny energii elektrycznej odbiorcy taryfowi

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe i operacyjne GK PGE po I kwartale 2014. 14 maja 2014 r.

Wyniki finansowe i operacyjne GK PGE po I kwartale 2014. 14 maja 2014 r. Wyniki finansowe i operacyjne GK PGE po I kwartale 2014 14 maja 2014 r. Kluczowe osiągnięcia i zdarzenia Marek Woszczyk Prezes Zarządu 2 Dobre wyniki PGE osiągnięte na wymagającym rynku Wyniki finansowe

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla badań i rozwoju na rzecz innowacyjnej energetyki. Gerard Lipiński

Wsparcie dla badań i rozwoju na rzecz innowacyjnej energetyki. Gerard Lipiński Wsparcie dla badań i rozwoju na rzecz innowacyjnej energetyki Gerard Lipiński WCZEŚNIEJ 2010-2015 realizacja strategicznego programu badań naukowych i prac rozwojowych Zaawansowane technologie pozyskiwania

Bardziej szczegółowo

Budowa układu wysokosprawnej kogeneracji w Opolu kontynuacją rozwoju kogeneracji w Grupie Kapitałowej ECO S.A. Poznań

Budowa układu wysokosprawnej kogeneracji w Opolu kontynuacją rozwoju kogeneracji w Grupie Kapitałowej ECO S.A. Poznań Budowa układu wysokosprawnej kogeneracji w Opolu kontynuacją rozwoju kogeneracji w Grupie Kapitałowej ECO S.A. Poznań 24-25.04. 2012r EC oddział Opole Podstawowe dane Produkcja roczna energii cieplnej

Bardziej szczegółowo

ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH. Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH. Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego

Bardziej szczegółowo

G-10.4(P)k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego

G-10.4(P)k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej G-10.4(P)k Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego www.me.gov.pl Agencja Rynku Energii S.A. Portal sprawozdawczy

Bardziej szczegółowo

Uwarunkowania rozwoju gminy

Uwarunkowania rozwoju gminy AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE W GMINIE PRUDNIK Część 05 Uwarunkowania rozwoju gminy W 835.05 2/8 SPIS TREŚCI 5.1 Główne czynniki decydujące

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe Grupy PGNiG za 2015 rok. 4 marca 2016 r.

Wyniki finansowe Grupy PGNiG za 2015 rok. 4 marca 2016 r. Wyniki finansowe Grupy PGNiG za 2015 rok 4 marca 2016 r. Spadek cen ropy naftowej i gazu ziemnego obniżył EBITDA Grupy o 4% 6% 36 464 34 304 9% 4% 14% 24% 5,1 mld PLN - eliminacje pro forma przychodu i

Bardziej szczegółowo

Odnawialne źródła energii wyzwania stojące przed przedsiębiorstwami wodociągowo kanalizacyjnymi po 1 stycznia 2016 roku

Odnawialne źródła energii wyzwania stojące przed przedsiębiorstwami wodociągowo kanalizacyjnymi po 1 stycznia 2016 roku dr inż. Tadeusz Żaba DYREKTOR PRODUKCJI Odnawialne źródła energii wyzwania stojące przed przedsiębiorstwami wodociągowo kanalizacyjnymi po 1 stycznia 2016 roku Przedsiębiorstwa sektora komunalnego jako

Bardziej szczegółowo

RAPORT MIESIĘCZNY Marka S.A. KWIECIEŃ 2013 r.

RAPORT MIESIĘCZNY Marka S.A. KWIECIEŃ 2013 r. RAPORT MIESIĘCZNY Marka S.A. KWIECIEŃ 2013 r. Białystok, 13 maj 2013 r. 1 z 6 Spis treści: 1. Informacje na temat wystąpienia tendencji i zdarzeń w otoczeniu rynkowym Spółki, które w jej ocenie mogą mieć

Bardziej szczegółowo

Skutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego

Skutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego Skutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego Maciej Bukowski WiseEuropa Warszawa 12/4/17.wise-europa.eu Zakres analizy Całkowite koszty produkcji energii Koszty zewnętrzne

Bardziej szczegółowo

Instytucje finansowe wobec potrzeb sektora energetycznego

Instytucje finansowe wobec potrzeb sektora energetycznego Instytucje finansowe wobec potrzeb sektora energetycznego 0 Potrzeby inwestycyjne w sektorze Po okresie głębokich zmian regulacyjnych, organizacyjnych i własnościowych, branża stoi w obliczu nowego wyzwania,

Bardziej szczegółowo