Zakażenia wirusowe w ciąży
|
|
- Juliusz Dudek
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zakażenia wirusowe w ciąży Choroby wirusowe w ciąży mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia zarówno matki, jak i dziecka. Są udowodnioną przyczyną powstawania wrodzonych wad płodu, zwiększają ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu, opóźnionego wzrostu wewnątrzmacicznego, powodują także przewlekłe zakażenia u noworodków. W przypadku HBV, HIV, HSV istnieje postępowanie dość skutecznie zmniejszające ilość zakażeń wertykalnych. Nie dysponujemy natomiast na razie metodami zapobiegania przeniesienia na dziecko infekcji HCV, parwowirusem B19 czy wirusem Coxsackie. Bardzo ważne jest przestrzeganie zasad higieny, jak również odbycie zalecanych szczepień przez przyszłą matkę. Większość zakażeń wirusowych u kobiet w ciąży przebiega równie niegroźnie, jak te u kobiet nieciężarnych. Należy jednak zwracać baczną uwagę na infekcje mogące potencjalnie stanowić istotny problem kliniczny ze względu na niesione ze sobą ryzyko zarówno dla zdrowia matki, ale także i dziecka. Wertykalnie przeniesione zakażenie może mieć wpływ na przebieg ciąży, prowadząc do poronień, porodów przedwczesnych, opóźnienia wzrostu wewnątrzmacicznego, śmierci wewnątrzmacicznej płodu, jak i również ujawnić się u noworodka dopiero po urodzeniu. Do zakażenia płodu może dojść przez krew matki i łożysko lub też drogą wstępującą od strony pochwy przez kanał szyjki macicy. Należy jednak pamiętać, że nie zawsze wystąpienie choroby u kobiety ciężarnej jest tożsame z zakażeniem dziecka [1]. Dzięki powszechnym obowiązkowym szczepieniom wieku dziecięcego, zakażenia wirusami takimi jak różyczka są obecnie u ciężarnych ogromną rzadkością, w 2009 roku odnotowano zaledwie jeden przypadek różyczki wrodzonej [2]. Znacznie większym zagrożeniem stały się w ostatnich latach inne choroby wirusowe, szczególnie, gdy nie dysponujemy jeszcze mogącymi im zapobiegać szczepionkami lub skutecznym, nieteratogennym leczeniem. HIV W krajach wysoko rozwiniętych praktycznie wszystkie zakażenia HIV u dzieci są spowodowane niewykryciem wcześniej istniejącej choroby u matki. Jest to o tyle ważne, że w ostatnich latach właściwa profilaktyka pozwoliła na zmniejszenie ilości transmisji wertykalnych u dzieci z 30 proc. do < 2 proc. Największe ryzyko zakażenia występuje w czasie porodu, wynosi nawet proc. Natomiast karmienie piersią powyżej pół roku jest równoznaczne z ryzykiem przeniesienia zakażenia rzędu 40 proc. [3]. Każdej ciężarnej kobiecie należy zaproponować wykonanie badania w kierunku HIV, fakt braku zgody na jego przeprowadzenie koniecznie trzeba odnotować w historii choroby, a samą ciężarną traktować jak osobę potencjalnie zarażoną. Kobietom o nieznanym statusie serologicznym, które zgłaszają się do porodu, należy zaproponować zrobienie ekspresowego testu przeciw HIV przed przyjęciem na salę porodową, wynik uzyskiwany jest po około 20min. U kobiet ciężarnych znacznie częściej niż w reszcie populacji zdarzają się wyniki fałszywie dodatnie testu wykrywania przeciwciał przeciw HIV - do potwierdzenia zakażenia należy dwukrotnie wykonać badanie metodą Western Blot w odstępie 4 tygodni. Do leków stosowanych w ciąży zalicza się lamiwudynę, zydowudynę, rytonawir, lopinawir, a także, jeśli liczba CD4+ wynosi mniej niż 250/? - newirapinę. Leczenie należy włączyć tak szybko, jak to tylko możliwe [3, 4]. W badaniu, w którym porównano komplikacje położnicze u ciężarnych kobiet seropozytywnych leczonych terapią HAART z grupą kontrolną, w Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/6
2 której kobiety nie stosowały leków antyretrowirusowych w czasie ciąży (otrzymały jedynie newirapinę podczas porodu), wyniki zdecydowanie wskazywały na negatywny wpływ wirusa HIV na przebieg ciąży. Liczba porodów przedwczesnych w grupie leczonej i nieleczonej wynosiła odpowiednio 9,8 proc. i 25 proc., opóźnionego wzrostu wewnątrzmacicznego odpowiednio 6,3 proc. i 20,5 proc. oraz cięć cesarskich - odpowiednio 29,8 proc. i 45,5 proc [5]. Niedawno pojawiły się wątpliwości co do bezpieczeństwa stosowania u ciężarnych inhibitorów proteazy, wydaje się jednak, że sugerowany związek ich używania ze zwiększoną liczbą przedwczesnych porodów nie znajduje potwierdzenia w rzeczywistości [6]. Rozwiązanie ciąży uzależnia się od wiremii w tygodniu jej trwania. Jeśli jest większa niż 50kopii/ml mimo przyjmowania leków antyretrowirusowych, należy wykonać elektywne cięcie cesarskie w 38 tygodniu. W trakcie porodu, niezależnie od sposobu rozwiązania, należy podawać we wlewie zydowudynę. W trakcie porodu siłami natury bezwzględnie zaleca się unikanie inwazyjnych procedur, takich jak: amniotomia, nacięcie krocza, użycie próżnociągu lub kleszczy. Pacjentka ma prawo rodzić w każdym wybranym przez siebie szpitalu, zalecany jest jednak wybór ośrodka referencyjnego. Jeśli wiremia u matki była niewykrywalna, należy rozpocząć podawanie noworodkowi zydowudyny (optymalnie w ciągu pierwszych 4 godzin życie, nie później niż 48 godzin po urodzeniu) w syropie w dawce 2mg/kg m.c./dawkę co 6 godzin. W przypadku wykrywalnej wiremii lub obecności czynników ryzyka podczas porodu (jak przedwczesne odejście wód płodowych, nacięcie krocza, użycie próżnociągu) noworodkowi podaje się 3 leki antyretrowirusowe. W ciągu pierwszych 48 godzin życia należy również oznaczyć HIV RNA w surowicy dziecka, a następnie powtórzyć badanie dwukrotnie po 30 dniu życia, zwykle w 3 i 5 miesiącu, jednocześnie z oceną liczby limfocytów CD4 i CD8. Przeciwciała odmatczyne mogą być obecne w surowicy aż do 18 miesiąca życia. Szczepienie przeciw WZW B wykonuje się u noworodka w pierwszej dobie życia, w przeciwieństwie do szczepienia przeciw gruźlicy, które powinno być odroczone do czasu wykluczenia zakażenia HIV u dziecka [3, 4]. WZW B W Europie według szacunkowych danych zakażenie wirusem HBV dotyczy około 0,6-1 proc. ciężarnych. Każdej kobiecie zgłaszającej się do ginekologa w tygodniu ciąży należy oznaczyć antygen HbsAg. Ryzyko zakażenia dziecka wynosi 10 proc. w przypadku matek HBeAg ujemnych, natomiast proc. w przypadku matek HBeAg dodatnich. Aż 90 proc. zakażonych noworodków choruje w przyszłości na przewlekłe zapalenie wątroby. Do przeniesienia zakażenia najczęściej dochodzi w trakcie porodu, infekcje wewnątrzmaciczne stanowią zaledwie 5 proc. Podanie dziecku w okresie 12 godzin po porodzie swoistej surowicy przeciw HBV - HBIg oraz szczepionki przeciw WZW B zmniejsza jednak ryzyko zakażenia o proc. Zaobserwowano również dodatkowe zmniejszenie ryzyka w przypadku podawania HBIg matce co tydzień w ostatnim trymestrze ciąży [7]. Ostatnie badania wskazują również na skuteczność lamiwudyny (podawanej od 28 tygodnia ciąży) oraz telbiwudyny (podawanej po tygodniu ciąży) w hamowaniu replikacji HBV u kobiet ciężarnych, a w konsekwencji - zmniejszenia ryzyka zakażenia wertykalnego, przy braku działania teratogennego [8]. Należy jednak zaznaczyć, że zaliczane są one przez FDA odpowiednio do kategorii C i B leków, a więc niedozwolone jest ich rutynowe stosowanie w ciąży. Jak na razie, najwłaściwsze wg polskich wytycznych wydaje się włączenie leczenia przeciwwirusowego jeszcze przed zajściem w ciążę aż do skutecznego zmniejszenia wiremii, a następnie zachowanie 6-miesięcznej przerwy przed rozpoczęciem starań, również u leczących się mężczyzn [9]. Istnieją doniesienia na temat związku między zakażeniem HBV a zwiększonym ryzykiem Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/6
3 poronienia, opóźnionego wzrostu wewnątrzmacicznego, porodu przedwczesnego, a także cukrzycy ciężarnych. Elektywne cięcie cesarskie zmniejsza ryzyko zakażenia okołoporodowego, powinno więc być zalecanym sposobem rozwiązania ciąży u kobiet zakażonych HBV [7]. Karmienie piersią niemowląt prawidłowo uodpornionych nie wpływa na ryzyko zakażenia, mimo iż w mleku matki obecne jest DNA wirusa. Należy również wspomnieć, że leki przeciwwirusowe (oprócz tenofowiru) przenikają do mleka, dlatego w krajach wysoko rozwiniętych w powyższych przypadkach raczej nie zaleca się karmienia piersią [10]. U dzieci zakażonych HBV matek w celu wykluczenia zakażenia oznacza się w 9-18 miesiącu życia poziom przeciwciał anty-hbs oraz antygen HbsAg, gdyż dopiero po tym mniej więcej okresie zanikają obecne w ich surowicy przeciwciała odmatczyne [7]. WZW C Częstość zakażenia HCV wśród kobiet ciężarnych w Europie szacuje się na 0,15-2,4 proc. W krajach wysoko rozwiniętych zakażenie wertykalne stanowi najczęstszą przyczynę WZW typu C u dzieci. Około 1/3 z nich powstaje wewnątrzmacicznie, do pozostałych dochodzi okołoporodowo. Ryzyko przeniesienia zakażenia z matki na dziecko wynosi 4-6 proc. i obecnie nie istnieje żadna znana metoda zapobiegania mu. Niewątpliwie natomiast rośnie ono w przypadku wykrywanej u matki wysokiej wiremii oraz w sytuacji koinfekcji wirusem HIV, a także podczas przedwczesnego pęknięcia błon płodowych (> 6 godzin). Prawdopodobnie może je również zwiększać płeć żeńska dziecka lub obecność u niego HLA-DR13. Genotyp HCV, rozwiązanie ciąży cięciem cesarskim oraz karmienie piersią nie mają wpływu na ryzyko transmisji choroby, chociaż w przypadku krwawień i pęknięć brodawek sutkowych rekomenduje się czasowe powstrzymanie od karmienia piersią. Rybawiryna i pegylowany interferon alfa-2a stosowane w leczeniu zakażenia HCV są przeciwwskazane u kobiet ciężarnych i karmiących (rybawiryna została oznaczona kategorią X, interferon - C) [11]. Nie został jeszcze ostatecznie potwierdzony związek między infekcją a opóźnionym wzrostem wewnątrzmacicznym lub przedwczesnymi porodami, istnieją natomiast doniesienia na temat zwiększonego ryzyka rozwoju cukrzycy ciążowej u kobiet zakażonych HCV [12]. Nie zaleca się rutynowego oznaczania przeciwciał anty-hcv u ciężarnych kobiet, u których nie występują żadne czynniki ryzyka zakażenia (partner zakażony HCV, długotrwała dializoterapia, posiadanie tatuażu lub piercingu, podwyższona aktywność enzymów wątrobowych przy wykluczeniu innych chorób wątroby, biorcy krwi, osoby po przeszczepieniach narządów, pracownicy ochrony zdrowia po ekspozycji na zakażoną krew, uzależnienie od dożylnych środków odurzających w wywiadzie). W celu wykluczenia zakażenia u dziecka należy dwukrotnie oznaczyć HCV RNA między 2 a 6 miesiącem życia lub ewentualnie oznaczyć poziom przeciwciał anty-hcv po 15 miesiącu życia [11]. HSV Zakażenia wywoływane przez HSV typu 1 i 2 zalicza się do jednych z najczęstszych na świecie. W Europie wg danych z 2006r. przeciwciała dla wirusa HSV-2 posiada w zależności od kraju 4,2-23,9 proc. kobiet, natomiast dla HSV-1 - aż 67,4-83,9 proc. Choroba może przybierać różną postać, ale największe zagrożenie dla dziecka stanowi opryszczka genitalna matki. Głównie Jest ona wywoływana przede wszystkim przez wirusa HSV-2, chociaż zmiany na narządach rodnych mogą się również pojawiać w przypadku zakażenia HSV-1. W zakażeniu pierwotnym, znacznie bardziej groźnym w ciąży, po 2-14 dniach od wniknięcia wirusa w przedsionku pochwy, w pochwie, na szyjce macicy pojawiają się bolesne, czerwone, pęcherzykowate zmiany, które utrzymują się przez następne dni. Należy jednak zaznaczyć, że zakażenie czasami przebiega bezobjawowo i Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/6
4 wirus HSV może być obecny w drogach rodnych, nawet jeśli pacjentka nie była świadoma infekcji.. Do czynników zwiększających ryzyko zakażenia wertykalnego u dziecka zalicza się rodzaj infekcji, status serologiczny matki, długość okresu od pęknięcia błon płodowych do porodu, istnienie aktywnych zmian na narządach rodnych i rodzaj porodu. Najwyższe ryzyko dotyczy dzieci matek, u których objawy choroby rozwinęły się w ostatnim miesiącu trwania ciąży. Do większości zakażeń dochodzi w okresie okołoporodowym, około 10 proc. następuje już po porodzie. Objawy u noworodka pojawiają się po 1-2 tygodniach, zwykle pod postacią niewydolności wielonarządowej i sepsy, zapalenia mózgu lub zmian skórnych. Zakażenia wewnątrzmaciczne są rzadkie, ich częstość szacuje się na mniej niż 5 proc. Charakterystyczną triadę objawów tworzą zmiany skórne, zajęcie oka (chorioretinitis, zaćma, mikroftalmia) oraz zajęcie OUN (zwapnienia, mikrocefalia, encefalopatia, drgawki) [13]. W przypadku obecności aktywnych zmian opryszczkowych w drogach rodnych lub wystąpienia objawów prodromalnych w III trymestrze ciąży, zaleca się wykonanie elektywnego cięcia cesarskiego, co zmniejsza ryzyko zakażenia noworodka aż o 86 proc. W leczeniu opryszczki stosuje się Acyklowir, w przypadku wystąpienia aktywnych zmian u matki po 34 tygodniu ciąży, należy nim również profilaktycznie przeleczyć po urodzeniu noworodka. Jest on lekiem z kategorii C wg polskich wytycznych (wg FDA - B), wiadomo że przenika przez łożysko, jednak w badaniach z udziałem ciężarnych kobiet nie zaobserwowano zwiększonej ilości wad u płodów ani wpływu jego przyjmowania na przebieg lub długość trwania ciąży. Potwierdzono natomiast, że jego stosowanie w III trymestrze ciąży zmniejsza ilość nawrotów zakażenia genitalnego HSV, a co za tym idzie, ilość wykonywanych cesarskich cięć. Dawkowanie Acyklowiru w przypadku zakażenia pierwotnego wynosi 200mg 5x/d lub 400mg 3x/d przez 7-10 dni, w zakażeniu nawracającym 400mg 3x/d przez 5 dni, w ciężkich zakażeniach podaje się 5-10mg/kg i.v. co 8h przez 2-7 dni, następnie dawkę doustną jak wyżej do 10 dni [13, 14]. Coxsackie Wirusy Coxsackie grup A i B odpowiadają za zwykle łagodne infekcje górnych dróg oddechowych, ale mogą też wywoływać szereg chorób, takich jak: zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie osierdzia, zespół dłoni, stóp i ust, biegunka niemowląt, herpangina, pleurodynia, krwotoczne zapalenie spojówek, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Nie ustalono jeszcze, w jakim stopniu wirusy przechodzą przez łożysko, choć wiadomo już, że ryzyko zakażenia wertykalnego w trakcie porodu przez matki, które przebyły infekcję w ciąży, wynosi proc. Zaobserwowano związek między infekcją wirusem Coxsackie a częstością wykrywania wrodzonych wad serca u dzieci. W jednym z badań przeciwciała przeciw Coxsackie A lub B wykryto u 84,4 proc. dzieci z wadami serca, gdy tymczasem w grupie kontrolnej dzieci zdrowych u zaledwie 7,7 proc. W innym badaniu było to odpowiednio 93,5 proc. i 21,9 proc. Należy jednak zaznaczyć, że w badaniach tych przeciwciała oznaczano już po urodzeniu, nie wiadomo, jaka część dzieci była rzeczywiście narażona na działanie wirusa jeszcze w życiu płodowym. Cały czas nie został jeszcze ostatecznie wyjaśniony związek między infekcją Coxsackie u kobiety ciężarnej a rozwojem w przyszłości cukrzycy typu 1 u jej dziecka. Wirus jest również przyczyną poronień w I trymestrze ciąży - u 42% kobiet po stracie ciąży znaleziono w surowicy przeciwciała IgM przeciw Coxsackie, w grupie kontrolnej były one obecne u 18 proc. kobiet, nie zaobserwowano takiej prawidłowości w przypadku poronień w II trymestrze ciąży. Zakażenie wewnątrzmaciczne może doprowadzić w późniejszym okresie ciąży do wieloukładowej choroby noworodków objawiającej się zapaleniem płuc, zapaleniem mięśnia sercowego, zmianami skórnymi i zapaleniem opon Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 4/6
5 mózgowo-rdzeniowych lub mózgu, a także innych narządów [15]. Parwowirus B19 Parwowirus B19 jest przyczyną częstej choroby wieku dziecięcego, objawiającej się charakterystyczną koronkową wysypką, tzw. piątej choroby lub zespołu spoliczkowanego dziecka. Wirus namnaża się w szybko proliferujących komórkach, jak np. erytroblasty. W wyniku choroby może dojść do powikłań w postaci anemii aplastycznej, zapalenia mięśnia sercowego czy artropatii, chociaż zwykle przebieg jest jednak łagodny, a u proc. dorosłych całkowicie bezobjawowy. Szacuje się, że w Europie około proc. kobiet nie posiada przeciwciał w klasie IgG przeciwko Parwowirusowi B19 [16, 17]. W razie infekcji, do zakażenia wertykalnego może dojść u nawet połowy ciężarnych. U 3-10 proc. płodów dojdzie w wyniku tego do ciężkich powikłań choroby. W pierwszym trymestrze ciąży, zwłaszcza w 9-16 tygodniu jej trwania, znacznie zwiększa się ryzyko poronienia, w drugim trymestrze jest już ono mniejsze, natomiast może dojść do wystąpienia zmian w OUN (zwapnienia, encefalopatia) oraz do nieimmunologicznego uogólnionego obrzęku płodu, a w konsekwencji nawet do wewnątrzmacicznego obumarcia płodu (zwykle w tygodniu ciąży). Obrzęk spowodowany jest niewydolnością serca płodu, u którego podstaw leży wywołana przez namnażającego się Parwowirusa B19 ciężka niedokrwistość. Należy zaznaczyć, że stan ten stanowi zagrożenie również dla zdrowia kobiety ciężarnej, u której w jego wyniku także mogą wystąpić obrzęki oraz nadciśnienie i białkomocz. U matki przeciwciała w klasie IgM przeciw Parwowirusowi B19 pojawiają się w surowicy po 7-10 dniach od wystąpienia zakażenia, ich poziom zmniejsza się nagle po 2-3 miesiącach, w klasie IgG natomiast stopniowo narastają po 2 tygodniach i osiągają stały poziom po 4 tygodniach. W przypadku wątpliwości diagnostycznych wykonuje się badanie PCR DNA, należy jednak pamiętać, że przez kilka pierwszych miesięcy od zakażenia, ilość wykrytego DNA może być dość niska. U płodu wykrywanie przeciwciał charakteryzuje się niską czułością, wskazane jest oznaczanie DNA wirusa metodą PCR. W przypadku wykrycia przeciwciał IgM lub materiału genetycznego wirusa, zaleca się przez 20 tygodni po ekspozycji wykonywanie co tydzień badania USG Doppler i ocenę szczytowej prędkości przepływu w tętnicy środkowej mózgu MCA PSV. Jej wartości > 1,5 SD stanowią wskazanie do wykonania transfuzji wewnątrzmacicznej krwi (IUT). Ryzyko zgonu wewnątrzmacicznego wydaje się być większe w przypadku leczenia jedynie zachowawczego, niż w przypadku przeprowadzenia IUT [17]. Podsumowanie Chorobom infekcyjnym w dużej mierze jesteśmy w stanie zapobiegać dzięki zachowywaniu zasad higieny takim, jak mycie rąk, mycie owoców i warzyw, unikanie narażenia zawodowego. Nie do przecenienia jest również rola szczepień. Idealnie byłoby, gdyby kobiety jeszcze na etapie planowania ciąży zgłaszały się do lekarza w celu określenia miana przeciwciał w surowicy przeciw wirusom takim, jak różyczka, HBV, HIV, przeciw którym są dostępne szczepionki bądź też w przypadku ich braku, gdzie włączenie leczenia odpowiednio wcześnie pozwala uchronić dziecko przed zakażeniem [1]. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje w ramach opieki przedporodowej w przypadku ciąży o prawidłowym przebiegu zaproponowanie wszystkim kobietom oznaczenia w I trymestrze ciąży przeciwciał przeciw różyczce, cytomegalii, HIV, HCV, w przypadku osób z grup ryzyka - ostatnich dwóch również w III trymestrze ciąży, a także oznaczenie antygenu HbsAg w tygodniu trwania ciąży. W szczególnych przypadkach można również zastosować Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 5/6
6 niektóre szczepionki w ciąży, jak np. szczepionkę przeciw grypie, WZW A i B czy wściekliźnie[18] Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 6/6
Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.
Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie
Bardziej szczegółowoRekomendacje grupy ekspertów powołanych przez PTG w zakresie perinatalnej transmisji HIV
Rekomendacje grupy ekspertów powołanych przez PTG w zakresie perinatalnej transmisji HIV Przewodniczacy: dr hab. prof. UZ Tomasz Niemiec Czlonkowie: Prof. Jan Kotarski Prof. Sanislaw Radowicki Dr hab.
Bardziej szczegółowoPROTOKÓŁ POSTĘPOWANIA KLINICZNEGO NR VII w oparciu o
PROTOKÓŁ POSTĘPOWANIA KLINICZNEGO NR VII w oparciu o Rekomendacje grupy ekspertów powołanych przez PTG w zakresie zapobiegania perinatalnej transmisji HIV. Przewodniczący: Prof. dr. hab. Tomasz Niemiec
Bardziej szczegółowoWirus zapalenia wątroby typu B
Wirus zapalenia wątroby typu B Kliniczne następstwa zakażenia odsetek procentowy wyzdrowienie przewlekłe zakażenie Noworodki: 10% 90% Dzieci 1 5 lat: 70% 30% Dzieci starsze oraz 90% 5% - 10% Dorośli Choroby
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 6
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 6 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 23-letna kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoJakich chorób infekcyjnych u ciężarnych obawia się położnik? - przegląd całkowicie subiektywny
Jakich chorób infekcyjnych u ciężarnych obawia się położnik? - przegląd całkowicie subiektywny Piotr Węgrzyn Klinika Położnictwa i Perinatologii Szpital Pediatryczny Warszawski Uniwersytet Medyczny Cytomegalowirus
Bardziej szczegółowoTy i Twoje dziecko Wirusowe zapalenie wątroby typub
Ty i Twoje dziecko Wirusowe zapalenie wątroby typub Jeżeli chorujesz na wirusowe zapalenie wątroby typu B i jesteś w ciąży, planujesz ciążę, właśnie urodziłaś, albo masz już dzieci, ta ulotka dostarczy
Bardziej szczegółowoPAKIET BADAŃ DLA PLANUJĄCYCH CIĄŻĘ %W PAKIECIE BADAŃ W PAKIECIE TANIEJ Wersja 1
PAKIET BADAŃ DLA PLANUJĄCYCH CIĄŻĘ 19 BADAŃ W PAKIECIE %W PAKIECIE TANIEJ 2018 Wersja 1 CZY WIESZ, ŻE: Badania ujęte w tym pakiecie podzielić można na dwie grupy. Wyniki badań z pierwszej grupy informują
Bardziej szczegółowoWIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV Wątroba to największy i bardzo ważny narząd! Produkuje najważniejsze białka Produkuje żółć - bardzo istotny czynnik w procesie trawienia
Bardziej szczegółowoZAKAŻENIA UOGÓLNIONE I MIEJSCOWE ORAZ CHOROBY ZAKAŹNE W CIĄŻY. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii AM w Warszawie
ZAKAŻENIA UOGÓLNIONE I MIEJSCOWE ORAZ CHOROBY ZAKAŹNE W CIĄŻY I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii AM w Warszawie ZAKAŻENIA najczęstsza przyczyna powikłań w ciąży, porodzie i połogu w 70% przyczyna
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2)
Załącznik B.71. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji: 1) Do programu kwalifikowani są dorośli świadczeniobiorcy
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE
PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie
Bardziej szczegółowoStandardy leczenia wirusowych zapaleń wątroby typu C Rekomendacje Polskiej Grupy Ekspertów HCV - maj 2010
Standardy leczenia wirusowych zapaleń wątroby typu C Rekomendacje Polskiej Grupy Ekspertów HCV - maj 2010 1. Leczeniem powinni być objęci chorzy z ostrym, przewlekłym zapaleniem wątroby oraz wyrównaną
Bardziej szczegółowoWZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?
SZCZEPIONKA WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ!
Bardziej szczegółowoPowiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Wieruszowie
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Wieruszowie Hcv HCV to wirus zapalenia wątroby typu C EPIDEMIOLOGIA Wg danych Państwowego Zakładu Higieny i Instytutu Hematologii i Transfuzjologii, uznawanych
Bardziej szczegółowoProblemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit. Maria Kłopocka Bydgoszcz
Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit Maria Kłopocka Bydgoszcz Płodność Przebieg ciąży i poród Bezpieczeństwo leczenia w okresie ciąży i karmienia Sytuacje szczególne Edukacja
Bardziej szczegółowoKwestionariusz wiedzy dla pracowników programów i placówek narkotykowych
Inicjatywa EMCDDA na rzecz redukcji szkód Zwiększanie testowania na obecność wirusa zapalenia wątroby (WZW) typu C oraz skierowań do leczenia wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków w programach i placówkach
Bardziej szczegółowoNA ZAKAŻENIE HBV i HCV
NA ZAKAŻENIE HBV i HCV Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku 18.04.2016r. Aneta Bardoń-Błaszkowska HBV - Hepatitis B Virus Simplified diagram of the structure of hepatitis B virus, Autor
Bardziej szczegółowoWirusowe Zapalenie Wątroby typu C WZW typu C
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21, Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl Wirusowe Zapalenie
Bardziej szczegółowoPostępowanie przed- i poekspozycyjne na patogeny przenoszone przez krew
Postępowanie przed- i poekspozycyjne na patogeny przenoszone przez krew Zakład Immunopatologii Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych Kamila Caraballo Cortes EKSPOZYCJA ZAWODOWA narażenie na materiał potencjalnie
Bardziej szczegółowoNazwa programu: LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WZW TYPU B W OPORNOŚCI NA LAMIWUDYNĘ ICD - 10 B 18.1 - przewlekłe zapalenie wątroby typu B
załącznik nr 25 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu: LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WZW TYPU B W OPORNOŚCI NA LAMIWUDYNĘ ICD - 10 B 18.1 - przewlekłe zapalenie wątroby
Bardziej szczegółowoWZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?
WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! szczepionka przeciw
Bardziej szczegółowoEpidemiologia zakażenia HIV. Specyfika pacjenta zakażonego.
Epidemiologia zakażenia HIV. Specyfika pacjenta zakażonego. dr med. Monika Bociąga-Jasik 1981 stwierdza się liczne przypadki pneumocystozowego zapalenia płuc i mięska Kaposiego u młodych, dotychczas zdrowych
Bardziej szczegółowoGRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21, Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA Jak zapobiec
Bardziej szczegółowoWZW C rok po przełomie. Dr hab. med. Anna Piekarska, Prof. UM Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii UM w Łodzi Szpital Biegańskiego w Łodzi
WZW C rok po przełomie Dr hab. med. Anna Piekarska, Prof. UM Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii UM w Łodzi Szpital Biegańskiego w Łodzi Transmisja HCV w Polsce Zakażenia krwiopochodne drogą płciową
Bardziej szczegółowoSZCZEPIENIA OCHRONNE U DOROSŁYCH lek. Kamil Chudziński Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CSK MSW w Warszawie 10.11.2015 Szczepionki Zabite lub żywe, ale odzjadliwione drobnoustroje/toksyny +
Bardziej szczegółowoGRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?
GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE CZYM JEST
Bardziej szczegółowoPilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV
Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV HCV zidentyfikowany w 1989 roku należy do rodziny Flaviviridae zawiera jednoniciowy RNA koduje białka strukturalne i niestrukturalne (co najmniej 10) ma 6 podstawowych
Bardziej szczegółowoNazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,
Bardziej szczegółowoLECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 615 Poz. 27 Załącznik B.36. LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M
Bardziej szczegółowoChronimy Ciebie i Twoje dziecko
Chronimy Ciebie i Twoje dziecko Badania krwi podczas Twojej pierwszej wizyty przedporodowej Polish (Protecting you and your baby) Niniejsza ulotka opisuje badania krwi, które są zazwyczaj oferowane i zalecane
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2)
Załącznik B.71. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji: 1) Do programu kwalifikowani są dorośli świadczeniobiorcy
Bardziej szczegółowoWeronika Dmuchowska I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starogardzie Gdańskim
Weronika Dmuchowska I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starogardzie Gdańskim Szeroko rozpowszechniony wirus, który występuje w około 100 typach, z czego 30 może być niebezpieczne
Bardziej szczegółowoGminny Program Opieki nad Kobietą w Ciąży 2011-2014
wersja robocza Gminny Program Opieki nad Kobietą w Ciąży 2011-2014 Pomysłodawcy: Komisja Zdrowia, Opieki Społecznej i Profilaktyki Rady Gminy Izabelin Autor: Anita Mamczur 1 I. Opis problemu zdrowotnego
Bardziej szczegółowoPodsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon
VI.2 VI.2.1 Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon Omówienie rozpowszechnienia choroby Deksametazonu sodu fosforan w postaci roztworu do wstrzykiwań stosowany jest
Bardziej szczegółowoProfilaktyka konfliktu serologicznego w zakresie antygenu D z układu Rhesus (Rh) Informacje dla kobiet w ciąży
- Profilaktyka konfliktu serologicznego w zakresie antygenu D z układu Rhesus (Rh) Informacje dla kobiet w ciąży 2 Spis treści Historia profilaktyki konfliktu serologicznego w zakresie antygenu D z układu
Bardziej szczegółowoPilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV. Zakażenia i zachorowania etiologii HCV - epidemiologia i profilaktyka
Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV Zakażenia i zachorowania etiologii HCV - epidemiologia i profilaktyka Rozpowszechnienie zakażeń HCV Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że zakażeni HCV stanowią
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2)
Załącznik B.71. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji: 1) Do programu kwalifikowani są dorośli świadczeniobiorcy
Bardziej szczegółowoDr hab. n.med. Jarosław Drobnik prof. nadzw. PMWSZ Zakład Gerontologii, Katedra Zdrowia Publicznego WNoZ Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
Dr hab. n.med. Jarosław Drobnik prof. nadzw. PMWSZ Zakład Gerontologii, Katedra Zdrowia Publicznego WNoZ Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu HCV wirusowe zapalenie wątroby typem wirusa C (dawniej nie A /
Bardziej szczegółowoWirus HPV przyczyny, objawy i leczenie
Wirus HPV przyczyny, objawy i leczenie Spis treści: 1. 2. 3. 4. 5. Informacje ogólne Przyczyny Objawy Leczenie Rodzaje HPV Informacje ogólne Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV Human Papilloma Virus) stanowi
Bardziej szczegółowoZałącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2011 r. 21. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU B (ICD-10 B 18.
ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria Kwalifikacji 1.1. Do programu są kwalifikowani świadczeniobiorcy w wieku powyżej 3 lat, chorzy na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B, charakteryzujący się obecnością
Bardziej szczegółowoGRYPA JAK ZAPOBIEC ZAKAŻENIOM GRYPY?
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21,, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA JAK ZAPOBIEC ZAKAŻENIOM GRYPY?
Bardziej szczegółowoVI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną
Bardziej szczegółowoPROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH
PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH 2010-2016 CO WARTO WIEDZIEĆ O GRYPIE Każdego roku na całym świecie zaraża się 5-10% populacji osób dorosłych i 20-30%dzieci Wirusy grypy ludzkiej łatwiej
Bardziej szczegółowoNazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 11 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4, D80.5,
Bardziej szczegółowo21. Leczenie przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B (ICD-10 B 18.1)
Załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 28 października 2011 r. 21. Leczenie przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B (ICD-10 B 18.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1.1.
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2)
Załącznik B.71. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji: 1) Do programu kwalifikowani są dorośli świadczeniobiorcy
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku
UCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku w sprawie przyjęcia gminnego programu zdrowotnego pn.: Program Profilaktyki Zakażeń HPV w Gminie Kobylnica na lata 2019-2022 Na
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 862 Poz. 71 Załącznik B.71. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoPROCEDURA POSTĘPOWANIA POEKSPOZYCYJNEGO W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA NARAŻENIA ZAWODOWEGO NA MATERIAŁ ZAKAŹNY
PROCEDURA POSTĘPOWANIA POEKSPOZYCYJNEGO W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA NARAŻENIA ZAWODOWEGO NA MATERIAŁ ZAKAŹNY 1. CEL Celem procedury jest określenie zasad postępowania w przypadku wystąpienia u pracownika ekspozycji
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2)
Załącznik B.71. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji: 1) Do programu kwalifikowani są dorośli świadczeniobiorcy
Bardziej szczegółowoMagdalena Durlik Klinika Medycyny Transplantacyjnej i Nefrologii Instytut Transplantologii Warszawski Uniwersytet Medyczny
Magdalena Durlik Klinika Medycyny Transplantacyjnej i Nefrologii Instytut Transplantologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Ryzyko przeniesienia choroby od dawcy do biorcy przeszczepu Zakażenia bakteryjne,
Bardziej szczegółowoWZW A. wątroby typu A. Zaszczep się przeciwko WZW A
WZW A Wirusowe zapalenie wątroby typu A Zaszczep się przeciwko WZW A 14 dni po zaszczepieniu u ponad 90% osób z prawidłową odpornością stwierdza się ochronne miano przeciwciał PSSE Tomaszów Maz. ul. Majowa
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 lutego 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 52 3291 Poz. 270 270 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 lutego 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych Na podstawie
Bardziej szczegółowoPRZYCZYNY MÓZGOWEGO PORAŻENIA DZIECIĘCEGO
PRZYCZYNY MÓZGOWEGO PORAŻENIA DZIECIĘCEGO Układ nerwowy dzięki swoim specyficznym właściwościom pobudliwości i przewodnictwu ma możliwość przyjmowania bodźców ze środowiska zewnętrznego oraz wewnętrznego
Bardziej szczegółowoW Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska.
W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska. Dzięki wczesnej diagnostyce możemy wykryć 94% takich przypadków i podjąć leczenie, zapobiegając
Bardziej szczegółowoHIV nie śpi. W dzisiejszych czasach o wirusie mówi się mniej niż kiedyś, lecz to wcale nie znaczy, że problem zniknął wręcz przeciwnie.
HIV nie śpi W dzisiejszych czasach o wirusie mówi się mniej niż kiedyś, lecz to wcale nie znaczy, że problem zniknął wręcz przeciwnie. Paulina Karska kl. 2GB -1- Strona 1 z 8 Spis treści : 1. Wstęp- ogólnie
Bardziej szczegółowo3. częstości występowania zakażeń HSV w populacji o podwyższonym ryzyku (pacjenci podający inne choroby przenoszone drogą płciową).
Łódź, 23. 04. 2019 Prof. dr hab. med. Aleksandra Lesiak, prof. nadzw Klinika Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Recenzja rozprawy doktorskiej lek. med.
Bardziej szczegółowoDobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.
SZCZEPIENIA KOTÓW Działamy według zasady: Lepiej zapobiegać niż leczyć Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom oraz dbając o dobro Waszych pupili opisaliśmy program profilaktyczny chorób zakaźnych psów,
Bardziej szczegółowoProwadzenie ciąży. Halszka Kołaczkowska
Prowadzenie ciąży Halszka Kołaczkowska Opieka prekoncepcyjna WYWIADY: internistyczny ginekologiczny: wady rozwojowe, mięśniaki, zmiany w przydatkach, antykoncepcja, przebyte zakażenia i leczenie niepłodności
Bardziej szczegółowoZNACZENIE DIAGNOSTYKI I WYKRYWALNOŚCI ZAKAŻEŃ HCV NA POZIOMIE POZ
ZNACZENIE DIAGNOSTYKI I WYKRYWALNOŚCI ZAKAŻEŃ HCV NA POZIOMIE POZ Lek. med. Jacek Krajewski Praktyka Lekarza Rodzinnego Jacek Krajewski Seminarium Nowe perspektywy w leczeniu HCV znaczenie diagnostyki
Bardziej szczegółowoZapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu
Bardziej szczegółowoTo warto wiedzieć o HIV
Opracowanie: dr n. med. Dorota Rogowska-Szadkowska Projekt graficzny: heroldart.com To warto wiedzieć o HIV Warszawa 2015 ISBN 978-83-87068-57-8 Egzemplarz bezpłatny sfinansowany przez Krajowe Centrum
Bardziej szczegółowoWZW co to jest? Wirusowe Zapalenie Wątroby (WZW) to bardzo groźna i jedna z najczęstszych chorób zakaźnych na świecie.
WZW co to jest? Wirusowe Zapalenie Wątroby (WZW) to bardzo groźna i jedna z najczęstszych chorób zakaźnych na świecie. Ma zasięg globalny. Wywołana jest zakażeniem wirusowym czynnikami sprawczymi zarówno
Bardziej szczegółowoMacierzyństwo a choroby reumatyczne. Ines Pokrzywnicka - Gajek
Macierzyństwo a choroby reumatyczne Ines Pokrzywnicka - Gajek Co to jest choroba reumatyczna? Choroby reumatyczne to różnorodna pod względem objawów grupa obejmująca ponad 300 odrębnych jednostek. Większość
Bardziej szczegółowoODRA, ŚWINKA, RÓŻYCZKA (MMR)
ODRA, ŚWINKA, RÓŻYCZKA (MMR) CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY JESTEŚ PEWIEN, ŻE JESTEŚ CHRONIONY PRZED MMR? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! szczepionka przeciw MMR CZY WIESZ,
Bardziej szczegółowo01.10 Międzynarodowy Dzień Walki z WZW typu C
01.10 Międzynarodowy Dzień Walki z WZW typu C Problem HCV - epidemiologia Wirusowe zapalenie wątroby typu C zostało uznane przez Światową Organizację Zdrowia za jedno z największych światowych zagrożeń
Bardziej szczegółowoAIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune
AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune (D)eficiency (S)yndrome. Przyczyny zakażenia AIDS Czynnikiem
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 21/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program wczesnego wykrywania zakażeń HIV u kobiet w ciąży
Program wczesnego wykrywania zakażeń HIV u kobiet w ciąży 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU WCZESNEGO WYKRYWANIA ZAKAŻEŃ HIV U KOBIET W CIĄŻY, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego.
Bardziej szczegółowo1 grudnia - Światowy Dzień AIDS
1 grudnia - Światowy Dzień AIDS HIV to ludzki wirus upośledzenia (niedoboru) odporności. Może wywołać zespół nabytego upośledzenia odporności AIDS. Ze względu na skalę zakażeń i tempo rozprzestrzeniania
Bardziej szczegółowoSzczepienia ochronne. Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak
Szczepienia ochronne Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Szczepienie (profilaktyka czynna) Podanie całego
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA GAMMA anty-d 150 Roztwór do wstrzykiwań Immunoglobulinum humanum anti-d Immunoglobulina ludzka anty-d Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem
Bardziej szczegółowoLECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W
Bardziej szczegółowoSzczepienia ochronne elementem zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z
Szczepienia ochronne elementem zaleceń Europejskiego Kodeksu Walki z Irena Rakiem Przepiórka Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie XXXV Sympozjum:
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA POEKSPOZYCYJNA
Weronika Rymer Marek Beniowski Elżbieta Mularska 25 PROFILAKTYKA POEKSPOZYCYJNA PO NARAŻENIU NA ZAKAŻENIE HIV, HBV, HCV Niniejsze rekomendacje zostały ustalone na spotkaniu roboczym PTNAIDS, które odbyło
Bardziej szczegółowoLECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY A. Leczenie infliksymabem 1. Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna (chlc)
Bardziej szczegółowoVI. 2.2. Streszczenie korzyści wynikających z leczenia
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Valdamin przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Cytomegalowirusowe (CMV) zapalenie siatkówki
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA W TROBY TYPU B (ICD-10 B 18.1)
Załącznik B.1. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA W TROBY TYPU B (ICD-10 B 18.1) ZAKRES WIADCZENIA GWARANTOWANEGO WIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1.1. Do programu są kwalifikowani świadczeniobiorcy
Bardziej szczegółowoBROSZURA INFORMACYJNA DLA PACJENTA. PROGRAM ZAPOBIEGANIA CIĄŻY TOCTINO (Alitretynoina)
BROSZURA INFORMACYJNA DLA PACJENTA PROGRAM ZAPOBIEGANIA CIĄŻY TOCTINO (Alitretynoina) Podmiot odpowiedzialny Stiefel Laboratories (Ireland) Ltd Finisklin Business Park, Sligo Irlandia Przedstawiciel podmiotu
Bardziej szczegółowoPodsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej wiadomości.
VI.2 Plan Zarządzania Ryzykiem dla produktów kwalifikowanych jako "Well established use" zawierających Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej
Bardziej szczegółowoLECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) (ICD-10 M31.3, M 31.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 764 Poz. 86 Załącznik B.75. LECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) (ICD-10 M31.3, M 31.8) ŚWIADCZENIOBIORCY
Bardziej szczegółowoCo robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG
Co robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG -Czym jest HIV? -HIV jest wirusem. Jego nazwa pochodzi od: H human I immunodeficiency ludzki upośledzenia odporności V virus wirus -To czym
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C (ICD-10 B18.2)
Załącznik B.2. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C (ICD-10 B18.2) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1.1. Do programu kwalifikowani są świadczeniobiorcy w wieku powyżej 3
Bardziej szczegółowoKWESTIONARIUSZ MEDYCZNY DLA MATKI
KWESTIONARIUSZ MEDYCZNY DLA MATKI DO UMOWY nr PL sporządzonej dnia na usługę kwalifikacji i preparatyki oraz przechowywania Materiału biologicznego Kwestionariusz dla Matki (Wypełnia Matka wg swojej aktualnie
Bardziej szczegółowo28-A KWESTIONARIUSZ MEDYCZNY dla MATKI
28-A KWESTIONARIUSZ MEDYCZNY dla MATKI DO UMOWY nr.pl 18 sporządzonej dnia - - na usługę profilaktyczno-terapeutyczną polegającą na kwalifikacji i preparatyce oraz przechowywaniu materiału biologicznego.
Bardziej szczegółowoIndywidualna Karta Ekspozycji
Indywidualna Karta Ekspozycji CZĘŚĆ A pieczątka jednostki organizacyjnej data 1. Imię i nazwisko poszkodowanej osoby:. 2. Data i godzina zdarzenia:... 3. Miejsce zdarzenia.. 4. Typ ekspozycji przezskórna
Bardziej szczegółowoEfekty leczenia lamiwudyną przewlekłych wirusowych zapaleń wątroby typu B na podstawie materiału własnego.
Efekty leczenia lamiwudyną przewlekłych wirusowych zapaleń wątroby typu B na podstawie materiału własnego. Hanna Berak Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie Wskazania do leczenia lamiwudyną nieskuteczna
Bardziej szczegółowoDrogi zakażenia. kontakt seksualny (sperma, preejakulat, śluz szyjkowy), dot. także kontaktów oralnych,
Zespół nabytego niedoboru odporności, AIDS końcowe stadium zakażenia wirusem zespołu nabytego braku odporności (HIV) charakteryzujące się bardzo niskim poziomem limfocytów, a więc wyniszczeniem układu
Bardziej szczegółowoAneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie
Bardziej szczegółowoDiagnostyka zakażeń EBV
Diagnostyka zakażeń EBV Jakie wyróżniamy główne konsekwencje kliniczne zakażenia EBV: 1) Mononukleoza zakaźna 2) Chłoniak Burkitta 3) Potransplantacyjny zespół limfoproliferacyjny Jakie są charakterystyczne
Bardziej szczegółowoPytania z zakresu położnictwa
Pytania z zakresu położnictwa - 2017 1. Proszę omówić zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminowe u kobiet ciężarnych i karmiących piersią ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia profilaktyki jodowej.
Bardziej szczegółowoXXVI edycja akcji Żółty Tydzień Profilaktyka może uchronić przed poważnymi konsekwencjami wirusowego zapalenia wątroby. WZW A i B powiedz NIE!
Warszawa, 10 kwietnia 2013 r. XXVI edycja akcji Żółty Tydzień Profilaktyka może uchronić przed poważnymi konsekwencjami wirusowego zapalenia wątroby. WZW A i B powiedz NIE! W dniach od 15 do 26 kwietnia
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C (ICD-10 B 18.2)
Załącznik B.2. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C (ICD-10 B 18.2) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1.1. Do programu kwalifikowani są świadczeniobiorcy
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C (ICD-10 B 18.2)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 540 Poz. 71 Załącznik B.2. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C (ICD-10 B 18.2) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko. Wywiad położniczy. Wywiad ginekologiczny. Data ostatniej miesiączki. Byłam w ciąży: więcej.
Imię i nazwisko Data ostatniej miesiączki Wywiad położniczy Byłam w : 0 1 2 3 4 5 6 więcej Rok Tydzień Przebieg Przebieg porodu lub poronienia Powikłania po porodzie/poronieniu Płeć, masa i rozwój dziecka
Bardziej szczegółowoProfilaktyka zakażenia HBV, HCV i HIV po ekspoz zawodowej
Profilaktyka zakażenia HBV, HCV i HIV po ekspoz zawodowej Profilaktyka poekspozycyjna (ang.: post-exposure prophylaxis, PEP) obejmuje postępowanie profilaktyczne zdezynfekowanie miejsca narażenia), szczepienie
Bardziej szczegółowoPILOTAŻOWY PROGRAM WYKRYWANIA WIRUSOWEGO ZAKAŻENIA WĄTROBY TYPU C (WZW C) DLA MIESZKAŃCÓW JAROSŁAWIA. Okres realizacji Lipiec - Grudzień 2014 r
PILOTAŻOWY PROGRAM WYKRYWANIA WIRUSOWEGO ZAKAŻENIA WĄTROBY TYPU C (WZW C) DLA MIESZKAŃCÓW JAROSŁAWIA Okres realizacji Lipiec - Grudzień 2014 r 1. OPIS PROBLEMU ZDROWOTNEGO Problem zdrowotny Problem WZW
Bardziej szczegółowo