Wprowadzenie. Wprowadzenie

Transkrypt

1 Wydanie II uzupełnione ISBN Wydawca: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ul. Pańska 81/ Warszawa Copyright by Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2009

2 Wprowadzenie Wprowadzenie Oddajemy w Państwa ręce drugie wydanie Vademecum. W odpowiedzi na oczekiwania beneficjentów zostało ono wzbogacone o rozdział poświęcony zarządzaniu finansami projektów szkoleń otwartych, zamkniętych i studiów podyplomowych w ramach poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL). Oprócz wielu cennych wskazówek rozdział Realizacja i rozliczanie projektu zawiera przykładowe zestawienie kosztów kwalifikowanych oraz dokumentów potwierdzających wydatki. Ponadto szerzej omówiono obowiązki informacyjne i promocyjne, spoczywające na instytucji realizującej projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Przedsiębiorstwom oraz ich pracownikom możliwość udziału w szkoleniach organizowanych w ramach priorytetu II PO KL (w nim mieści się między innymi wspomniane poddziałanie 2.1.1) oferuje Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Uczestnictwo w tych kursach kosztuje mniej dzięki temu, że są dofinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego. Z dotacji pokrywana jest różnica między ceną rynkową szkoleń i studiów podyplomowych a wysokością opłat uiszczanych przez firmy (za udział pracowników) lub przez samych uczestników (w przypadku studiów podyplomowych). Taki system dofinansowania stwarza zachętę zarówno dla instytucji szkoleniowych, jak i dla przedsiębiorstw i ich pracowników. Dlaczego potrzebujemy zachęt? Dla wielu firm największym kapitałem, często też atutem decydującym o przewadze przedsiębiorstwa na rynku, są zatrudnieni ludzie. Pomimo świadomości walorów wynikających z posiadania wysoko wyspecjalizowanej kadry, przedsiębiorcy rzadko planują działania nakierowane na podnoszenie kwalifikacji pracowników. Strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi powinno być standardem każdego przedsiębiorstwa. Rozumieją to szefowie wielu europejskich spółek. W Polsce potrzeba kształcenia pracowników, a także kadry menedżerskiej nie jest jeszcze przez pracodawców odpowiednio doceniana. Tymczasem ciągle zmieniające się otoczenie biznesowe, rozwój nowych technologii, a także zmiany w organizacji pracy wymuszają konieczność stałego dokształcania się i podnoszenia umiejętności. Vademecum ma pomóc przedsiębiorcom i ich pracownikom w zapoznaniu się z działaniami i projektami realizowanymi przez PARP w ramach PO KL

3 Wprowadzenie oraz zachęcić do korzystania z szansy, jaką dał Europejski Fundusz Społeczny. Stanowi też pierwszy podręcznik dla firm i instytucji szkoleniowych, wprowadzając je w problematykę projektów finansowanych z EFS. Nie tylko wprowadza w tematykę takich przedsięwzięć, ale także wskazuje źródła finansowania projektów, podpowiada, jak się starać o dofinansowanie, a potem właściwie przeprowadzić i rozliczyć szkolenie lub studia podyplomowe. Ponadto publikacja dostarcza ogólnych informacji na temat projektów szkoleniowych o zasięgu regionalnym, finansowanych również w ramach PO KL, przede wszystkim w priorytecie VIII, wdrażanym przez instytucje wskazane przez samorządy województw. Czytelnicy znajdą przykłady realizowanych projektów szkoleniowych oraz uzupełnienia w postaci słowiczka i odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania. Dzięki Vademecum można uzyskać pierwszy stopień wtajemniczenia. Podręcznik nie zwalnia jednak od zapoznawania się ze źródłowymi dokumentami programowymi. Podmiotom realizującym projekty prawdziwą satysfakcję daje zadowolenie uczestników kursów i pozytywnie rozparzony wniosek o płatność końcową. Tego życzymy wszystkim beneficjentom. Owocnej lektury! 3

4 Spis treści: 1. Informacje ogólne o PO KL 5 2. Projekty konkursowe finansowane przez PARP Projekty konkursowe o zasięgu regionalnym Projekty systemowe realizowane przez PARP Poradnik projektodawcy Realizacja i rozliczanie projektu Dobre praktyki Pytania i odpowiedzi. Słowniczek Notatki 125 Teksty: Jerzy Gontarz (działania krajowe PO KL, Dobre praktyki, słowniczek), Agnieszka Łagan ( Poradnik projektodawcy, Realizacja i rozliczanie projektu ), Karolina Maciaszek (zebranie i opracowanie danych), Urszula Gielniowska (opisy działań regionalnych PO KL) Współpraca, redakcja i konsultacje: Aleksandra Berg-Koza, Sylwia Brożyna, Mariola Gniadek, Renata Olech, Mirosława Płyta Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości 4

5 5

6 1. Informacje ogólne o PO KL Kapitał Ludzki nowe wyzwania Celem głównym PO KL jest wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej. Cel ten jest realizowany m.in. poprzez aktywizację zawodową, rozwijanie potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracowników, podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego oraz wsparcie mechanizmów efektywnego zarządzania w administracji państwowej. PO KL jest najsprawniej wdrażanym programem krajowym. Od 1 stycznia 2008 r. do 4 maja 2009 r. zakontraktowano z beneficjentami prawie 17% środków (8,5 mld zł) przeznaczonych na jego realizację. Projektodawcy złożyli w tym okresie wniosków o dofinansowanie, które poprawnie przeszły ocenę formalną. Ich wartość przekroczyła 38 mld zł, co stanowi ok. 75% budżetu programu na lata Te liczby obrazują ogromne zainteresowanie programem i potencjał projektodawców. Program Kapitał Ludzki ma pomóc nie tylko w osiągnięciu celów założonych w Strategii Lizbońskiej, ale także złagodzić społeczne skutki kryzysu gospodarczego. W roku 2008 w obliczu pogarszającej się sytuacji ekonomicznej Komisja Europejska opracowała Europejski plan naprawy gospodarczej. W komunikacie z listopada 2008 r. skierowanym do Rady Europy KE określiła cztery cele strategiczne planu naprawczego: 1. Pobudzenie w szybki sposób popytu oraz wzmocnienie zaufania konsumentów. 2. Zmniejszenie kosztów społecznych spowolnienia gospodarczego i jego wpływu na grupy najbardziej narażone. W związku z tym konieczne są działania zmierzające do wyhamowania redukcji miejsc pracy, a następnie umożliwienia szybkiego powrotu na rynek pracy tym osobom, które zagrożone są długotrwałym bezrobociem. 3. Zapewnienie pomocy Europie w przygotowaniu się do działania w sytuacji ponownego ożywienia gospodarczego, tak by gospodarka europejska była w stanie sprostać wymogom konkurencyjności oraz przyszłym potrzebom przedstawionym w strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu i zatrudnienia. Oznacza to realizację niezbędnych reform strukturalnych, wspomaganie innowacji oraz stworzenie gospodarki opartej na wiedzy. 4. Przyśpieszenie przejścia w kierunku gospodarki opartej na technologii niskoemisyjnych. 6

7 1. Informacje ogólne o PO KL Komisja Europejska uznała, że dziania współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego mogą skutecznie wspierać drugi oraz trzeci spośród wymienionych celów. W Polsce szczególnym wyzwaniem stało się zapewnienie takich możliwości realizacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, aby stanowił on skuteczny instrument służący minimalizowaniu kosztów społecznych spowolnienia gospodarczego i jednocześnie stwarzał warunki dalszego rozwoju zasobów ludzkich w istniejącej sytuacji gospodarczej. W związku z tym Instytucja Zarządzająca PO KL opracowała pakiet zmian dotyczących wdrażania EFS, których efektem powinno być złagodzenie negatywnych skutków spowolnienia gospodarczego w Polsce. Zaproponowano następujące szczegółowe zmiany w procedurach oraz w dokumentach programowych (m.in. dotyczące kryteriów wyboru projektów): Procedura przyspieszonego wyboru projektów ( szybka ścieżka ) w konkursach ogłaszanych w planach działania na 2009 i 2010 r. Aneksowanie umów z beneficjentami realizującymi projekty w celu zwiększenia kwoty środków przeznaczonych na dotacje dla osób fizycznych planujących rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Zwiększenie alokacji na konkursy ogłaszane w ramach PO KL. Jednorazowy dodatek relokacyjny (mobilnościowy) dla osób pozostających bez zatrudnienia, podejmujących pracę poza miejscem zamieszkania. Jednorazowy dodatek motywacyjny dla uczestników programów outplacementu, podejmujących nową pracę za wynagrodzeniem niższym niż u poprzedniego pracodawcy. Rozszerzenie zakresu wsparcia o możliwość przyznawania środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej dla pracowników objętych programem zwolnień monitorowanych. Projekty szybkiego reagowania w zakresie reintegracji zawodowej osób dotkniętych negatywnymi skutkami spowolnienia gospodarczego. Szkolenia zamiast zwolnień (uatrakcyjnienie zasad udzielania pomocy publicznej przedsiębiorstwom dotkniętym skutkami spowolnienia gospodarczego). Nowy środek pomocy dla przedsiębiorstw w trudnej sytuacji ekonomicznej. Udzielanie pomocy de minimis na szkolenia i doradztwo. Wysokospecjalistyczne szkolenia dla zwalnianych pracowników. Wiele z tych propozycji już zostało wprowadzonych w życie. 7

8 1. Informacje ogólne o PO KL Rola PARP Program obejmuje dziesięć priorytetów, z których pięć pierwszych jest realizowanych na poziomie centralnym, a kolejne cztery na poziomie regionalnym (priorytet X to Pomoc techniczna ). Koniecznym warunkiem zapewnienia stabilnego wzrostu gospodarczego jest ciągłe inwestowanie w rozwój kadr i pracowników polskich przedsiębiorstw. Tym obszarem na skalę ogólnopolską zajmuje się PARP. Agencja realizuje dwa działania 1 w ramach priorytetu II PO KL Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących (wdrażane centralnie): Działanie 2.1 Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki Działanie 2.2 Wsparcie dla systemu adaptacyjności kadr. Wykres 1. Udział środków przeznaczonych na działania realizowane przez PARP w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki (kwoty w euro) Działanie % Pozostałe działania PO KL % Działanie % Działanie 2.1 dzieli się na trzy poddziałania: Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach (w ramach niego realizowane są projekty konkursowe) Partnerstwo dla zwiększania adaptacyjności (w ramach niego realizowane są projekty konkursowe) Wsparcie systemowe na rzecz zwiększania zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw (w ramach niego realizowane są projekty systemowe). 1 Działanie lub poddziałanie szczegółowy instrument wsparcia finansowego projektów, będący narzędziem realizacji programu operacyjnego. Więcej w rozdziale Pytania i odpowiedzi. Słowniczek. 8

9 1. Informacje ogólne o PO KL Działanie 2.2 dzieli się na dwa poddziałania: Poprawa jakości usług świadczonych przez instytucje wspierające rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności (w ramach niego realizowane są projekty systemowe) Poprawa jakości świadczonych usług szkoleniowych (w ramach niego realizowane są projekty systemowe). Większość pieniędzy, którymi dysponuje PARP na realizację tych działań, przeznaczonych jest na szkolenia i studia podyplomowe (poddziałanie 2.1.1). Wykres 2. Alokacja środków na poszczególne poddziałania PO KL, realizowane przez PARP (w mln euro) Dokumentem uzupełniającym Program Operacyjny Kapitał Ludzki jest Szczegółowy opis priorytetów PO KL, który stanowi kompendium wiedzy dla potencjalnych beneficjentów programu na temat możliwości i sposobu realizacji projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Zawarte w nim informacje szczegółowo opisują kryteria oceny poszczególnych typów projektów, system wdrażania oraz wskazują potencjalnych beneficjentów i grupy docelowe wsparcia. Dokumentem precyzującym zasady ubiegania się o wsparcie projektów konkursowych są Wytyczne dla projektodawców ubiegających się o dofinansowanie projektu w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Są one oparte na obowiązujących w tym zakresie aktach prawnych oraz wytycznych ministra rozwoju regionalnego. Ponadto informacje o rocznych alokacjach i planowanych terminach naborów, a także obowiązujących kryteriach dostępu i kryteriach strategicznych można znaleźć w dokumencie Plan działania, przyjmowanym na 9

10 1. Informacje ogólne o PO KL dany rok i obejmującym II priorytet PO KL. Wszystkie niezbędne dokumenty można pobrać ze stron internetowych lub 2. Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki Celem działania 2.1 jest podnoszenie i dostosowanie do wymogów gospodarki opartej na wiedzy kwalifikacji pracowników i przedsiębiorców. W ramach działania realizowane są ponadregionalne zamknięte projekty szkoleń i doradztwa, adresowane do konkretnych firm, grup firm bądź ich oddziałów znajdujących się w różnych regionach kraju. Ponadto dofinansowanie udzielane jest projektom studiów podyplomowych i szkoleń otwartych, z których mogą korzystać pracownicy różnych firm oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą. Diagnoza sposobu funkcjonowania polskich przedsiębiorstw, zwłaszcza z sektora MSP, pokazała konieczność wprowadzenia nowych form i metod organizacji pracy, zarządzania oraz planowania strategicznego. Pozwoli to na lepsze wykorzystanie kapitału ludzkiego oraz zwiększenie potencjału adaptacyjnego firm. Działania w tym zakresie służą zarówno wzmocnieniu konkurencyjności przedsiębiorstw, jak i zachowaniu istniejących miejsc pracy oraz równowagi pomiędzy elastycznością i konkurencyjnością a bezpieczeństwem zatrudnienia. Konieczne jest zwiększenie dostępności i dopasowania szkoleń do potrzeb przedsiębiorstw, także poprzez zastosowanie szkoleń e-learningowych i mieszanych (blended learning). Wpłynie to pozytywnie na wykorzystywanie nowych technologii w firmach, co jest zgodne z trendami gospodarczymi oraz założeniami Strategii Lizbońskiej 3. Rozwój przedsiębiorstwa, sprostanie wymogom konkurencji czy utrzymanie pozycji na rynku w coraz większym stopniu zależą od jakości kapitału ludzkiego i identyfikacji potrzeb w tym zakresie. Niezbędna jest zatem realizacja projektów badawczych, pomagających w identyfikacji barier w prowadzeniu działalności gospodarczej, prognozowaniu kierunków rozwojowych oraz zmian w gospodarce. Wiele tzw. projektów systemowych, które mają dostarczyć wiedzy o zapotrzebo- 2 Serwis stanowi część portalu 3 W odniesieniu do Polski do najważniejszych działań prowadzących do pomyślnego spełnienia założeń Strategii Lizbońskiej uznano m.in. modernizację systemów edukacji i kształcenia zawodowego, tak aby systemy te były zdolne do antycypacyjnej i elastycznej adaptacji do zmieniających się potrzeb i podaży na rynku pracy oraz aby przyczyniły się do zwiększenia udziału osób dorosłych w kształceniu przez całe życie (szczegóły na stronie w zakładce Polityka spójności po 2013). 10

11 1. Informacje ogólne o PO KL waniu na nowe zawody i kwalifikacje, realizuje PARP. Wyniki tych badań pozwolą opracować, przetestować i wdrożyć nowe metody doskonalenia kadr dla różnych grup zawodowych i sektorów (jak firmy rodzinne). Ponadto Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości realizuje projekty promocyjne i szkoleniowo-doradcze, przygotowane w odpowiedzi na wyniki prowadzonych badań w zakresie trendów w gospodarce i na rynku pracy. Warunkiem rozwoju gospodarki opartej na wiedzy jest wspieranie innowacyjności. Podnoszenie świadomości w zakresie innowacyjności wśród polskich przedsiębiorców, w szczególności sektora MSP, realizowane będzie poprzez ogólnopolskie projekty badawcze, informacyjne, promocyjne i upowszechniające innowacyjność. Zaplanowano następujące efekty realizacji działania 2.1 do końca 2015 r: Wsparcie 60 tys. przedsiębiorstw oraz 1,8 tys. przedstawicieli reprezentatywnych partnerów społecznych na poziomie centralnym. Podniesienie kwalifikacji 350 tys. pracowników przedsiębiorstw, w tym 70 tys. osób w wieku powyżej 50. roku życia 4. Przeprowadzenie analizy oczekiwanych efektów restrukturyzacji dla 8 branż. Objęcie działaniami szybkiego reagowania 2,3 tys. pracowników zagrożonych negatywnymi skutkami procesów restrukturyzacji. Wsparcie dla systemu adaptacyjności kadr W rozwoju polskich przedsiębiorstw ważną rolę odgrywają instytucje otoczenia biznesu, które świadczą usługi doradcze i informacyjne, a także udzielają pożyczek, gwarancji i poręczeń dla przedsiębiorców oraz osób rozpoczynających działalność gospodarczą. Z drugiej strony przedsiębiorstwa powinny stale podnosić kompetencje swoich kadr, które w dużym stopniu decydują o innowacyjności i konkurencyjności firm. Aby ten proces był efektywny, należy zapewnić wysoką jakość usług szkoleniowych. W odpowiedzi na te potrzeby w ramach programu 4 W Planie działania na rok 2009 jako ważne kryterium strategiczne wprowadzono udział w projekcie co najmniej 40% osób w wieku powyżej 45 lat, które otrzymują zindywidualizowane wsparcie (np. doradztwo, coaching) lub korzystają z modułu szkoleniowego w zakresie ICT. Kryterium powyższe wpisuje się w realizację rządowej strategii na rzecz zwiększenia aktywności zawodowej osób po 45./50. roku życia. Dzięki powyższemu kryterium zwiększony zostanie udział w szkoleniach osób powyżej 45. roku życia, a oferta wsparcia zostanie zbudowana z myślą o poprawie kompetencji tych osób. Indywidualne podejście gwarantuje, że umiejętności nabyte w trakcie szkoleń zostaną wdrożone na stanowisku pracy, przyczyniając się do faktycznego wzrostu kompetencji pracowników

12 1. Informacje ogólne o PO KL Kapitał Ludzki, finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, stworzono działanie 2.2 Wsparcie dla systemu adaptacyjności kadr. Działanie umożliwia rozwój istniejących sieci wspierających przedsiębiorczość. Zostanie stworzony i wzmocniony system kompleksowych usług świadczonych dla przedsiębiorców i osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą. W skali ogólnokrajowej szczególnie ważne jest także odpowiednie dostosowanie oferty instytucji szkoleniowych do obecnego poziomu wiedzy. Powinny one również stosować najnowocześniejsze metody i formy szkoleń. Aby sprostać tym wymogom, konieczna jest ciągła aktualizacja i doskonalenie kwalifikacji i umiejętności pracowników tych instytucji. Zaplanowano następujące efekty realizacji działania 2.2 do końca 2015 r.: Objęcie usługami doradczymi, szkoleniowymi lub innymi formami podwyższania kwalifikacji 1,6 tys. konsultantów akredytowanych instytucji otoczenia biznesu. Podniesienie kwalifikacji potwierdzone uzyskaniem certyfikatu przez 4 tys. przedstawicieli kadry szkoleniowej. Skorzystanie z usług świadczonych w akredytowanych instytucjach przez 350 tys. przedsiębiorstw i osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą. Komplementarność z innymi programami Opisane działania są komplementarne w stosunku do Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (w zakresie zwiększania innowacyjności przedsiębiorstw, badań i rozwoju, społeczeństwa informacyjnego, wykorzystania technik informacyjnych i komunikacyjnych w procesach kształcenia, przedsiębiorczości), a także w stosunku do priorytetu I Nowoczesna gospodarka w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej (w zakresie społeczeństwa informacyjnego, wspierania innowacji, przedsiębiorczości). PARP jako Instytucja Wdrażająca działania 2.1 i 2.2 PO KL Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości jest Instytucją Pośredniczącą II stopnia (Instytucją Wdrażającą) w procesie wdrażania działań II priorytetu PO KL (podporządkowane są one tzw. celowi szczegółowemu: rozwój wykwalifikowanej i zdol- 12

13 1. Informacje ogólne o PO KL nej do adaptacji siły roboczej ). W przypadku projektów konkursowych do zadań PARP należy m.in.: przyjmowanie wniosków aplikacyjnych dokonywanie wyboru projektów podpisywanie umów o dofinansowanie monitorowanie realizacji poszczególnych projektów weryfikowanie wykorzystania środków przez beneficjentów sprawdzanie okresowych sprawozdań beneficjentów. PARP opracowuje również projekty własne (systemowe), które w jej imieniu realizują wykonawcy wybrani w trybie zamówień publicznych. 13

14 1. Informacje ogólne o PO KL 14

15 2. Projekty konkursowe finansowane przez PARP Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach projekty konkursowe Poddziałanie Głównym celem projektów realizowanych w ramach tego instrumentu jest inwestowanie w wiedzę i umiejętności pracowników oraz menedżerów polskich przedsiębiorstw. Dotychczasowe doświadczenia wykorzystania możliwości finansowania szkoleń i podnoszenia kwalifikacji pracowników świadczą o potrzebie kontynuacji tych działań oraz zasadności prowadzenia dalszych edycji szkoleń i studiów podyplomowych dla polskich kadr w ramach PO KL, finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Kwota przeznaczona na finansowanie poddziałania wynosi prawie 374 mln euro, w tym na wkład ze środków unijnych przypada 318 mln euro, natomiast na wkład ze środków publicznych krajowych 56 mln euro. Kto korzysta ze szkoleń i studiów podyplomowych Oferta jest skierowana do przedsiębiorców i ich pracowników. Decydując się na szkolenie dofinansowane z EFS, należy pamiętać, że ich uczestnikami mogą być pracownicy, którzy zostali wydelegowani przez swoich pracodawców oraz właściciele i menedżerowie firm. Z kolei z oferty studiów podyplomowych mogą skorzystać osoby, które potwierdzą fakt zatrudnienia w przedsiębiorstwie, a także osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Dlaczego to się opłaca Opłata za udział w projekcie jest w znacznym stopniu pokrywana ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Pozostałą kwotę wnosi pracodawca bądź uczestnik (studia podyplomowe). W przypadku szkoleń ogólnych ze środków PO KL pokrywanych jest do 80% wydatków objętych pomocą publiczną przypadających na mikroprzedsiębiorcę i małego przedsiębiorcę, do 70% wydatków przypadających na średniego przedsiębiorcę oraz do 60% wydatków przypadających na dużego przedsiębiorcę. W przypadku szkoleń specjalistycznych (dotyczących wyłącznie obecnego lub przyszłego stanowiska pracy oraz związanych ze specyfiką działania danej firmy) z programu można pokryć do 45% wydatków objętych pomocą publiczną przypadających na mikroprzedsiębiorcę i małego przedsiębiorcę, do 35% wydatków przypadających na średniego przedsiębiorcę i do 25% wydatków przypadających 15

16 2. Projekty konkursowe finansowane przez PARP na dużego przedsiębiorcę. Intensywność pomocy wzrasta o 10 punktów procentowych w przypadku pracowników znajdujących się w gorszym położeniu 5, jednakże nie może przekroczyć maksymalnego progu 80% wydatków. Przy usługach doradczych przedsiębiorca może liczyć na dofinansowanie w wysokości 50% wydatków przeznaczonych na pokrycie kosztów doradztwa. PARP finansuje do 80% wydatków bezpośrednio związanych z realizacją studiów podyplomowych. Pozostałe 20% stanowi wkład prywatny uczestnika studiów podyplomowych wnoszony w formie pieniężnej. Kto może otrzymać dofinansowanie na projekt O dofinansowanie na realizację projektów skierowanych do opisanych powyżej grup mogą się ubiegać przedsiębiorcy oraz podmioty działające na rzecz zatrudnienia, rozwoju zasobów ludzkich lub potencjału adaptacyjnego przedsiębiorców, czyli m.in.: instytucje szkoleniowe, przedsiębiorcy prowadzący działalność szkoleniową, instytucje systemu oświaty i szkolnictwa wyższego. Projektodawcy mogą składać wnioski wspólnie z partnerami. Partnerem może być wyłącznie przedsiębiorca lub podmiot działający na rzecz zatrudnienia, rozwoju zasobów ludzkich lub potencjału adaptacyjnego. Za właściwą realizację projektu odpowiada projektodawca pełniący funkcję lidera. Typy projektów i wybrane kryteria Projekty realizowane w ramach poddziałania mają charakter ogólnopolski i ponadregionalny. Zaklasyfikowane zostały według następujących typów: Ponadregionalne zamknięte projekty szkoleń i doradztwa dla przedsiębiorców przygotowane w oparciu o indywidualne strategie rozwoju firm. Ogólnopolskie otwarte projekty szkoleń i doradztwa dla przedsiębiorców oraz pracowników przedsiębiorstw. Studia podyplomowe dla przedsiębiorców oraz pracowników przedsiębiorstw. Poniżej przedstawiono najważniejsze kryteria, które musiały spełniać poszczególne typy projektów w dotychczas ogłaszanych konkursach 6. 5 Sprawdź w rozdziale Pytania i odpowiedzi. Słowniczek. 6 Co rok w ramach poszczególnych działań PO KL opracowywane są tzw. Plany działania, które precyzują kryteria dostępu (obligatoryjne) i kryteria strategiczne (dodatkowo punktowane). Jest to cenna lektura dla projektodawców i potencjalnych uczestników szkoleń. 16

17 2. Projekty konkursowe finansowane przez PARP Ponadregionalne zamknięte projekty szkoleń i doradztwa to projekty szyte na miarę, czyli przygotowane na potrzeby konkretnego przedsiębiorstwa lub grupy przedsiębiorstw 7, oparte na indywidualnych strategiach rozwoju firm. Najważniejsze kryteria tego typu projektów: Do aplikowania uprawnieni są przedsiębiorcy, grupy przedsiębiorstw, podmioty działające na rzecz rozwoju zasobów ludzkich. Grupy docelowe objęte projektem: przedsiębiorcy, pracownicy przedsiębiorstw. Kondycja finansowa wnioskodawcy pozwala na płynną realizację projektu 8. Maksymalny okres realizacji: 2 lata. Minimalna wartość projektu: 400 tys. zł; maksymalna wartość: 15 mln zł. Maksymalna liczba partnerów w projekcie: czterech (lider + 4 partnerów) 9. Projekt ma charakter ponadregionalny, tj. beneficjent, przedsiębiorstwo ma struktury organizacyjne (przedstawicielstwa, filie, oddziały) w co najmniej dwóch województwach, a uczestnicy szkoleń wykonują pracę w ramach struktur organizacyjnych przedsiębiorstwa znajdujących się w co najmniej dwóch województwach 10. Projekt zawiera moduł szkoleniowo-doradczy skierowany do kadry zarządzającej, dotyczący zagadnień związanych z zarządzaniem wiekiem w przedsiębiorstwie-beneficjencie pomocy oraz obejmuje opracowanie strategii/planu wdrożenia zarządzania wiekiem w przedsiębiorstwie (jeśli beneficjent pomocy nie posiada takiej strategii/planu). Ważne są kryteria strategiczne stosowane przy ocenie wniosków (za ich spełnienie projektodawcy otrzymują dodatkowe punkty i ich projekty zyskują większą szansę na dofinansowanie). Kryteria te mogą się zmieniać (podobnie zresztą jak kryteria 7 Przez grupę przedsiębiorstw należy rozumieć przedsiębiorstwa powiązane lub partnerskie, o których mowa w Załączniku I (art. 6) do Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 800/2008, bądź powiązane umowami franczyzy, agencyjnymi, działające wspólnie na podstawie wspólnej strategii lub współpracujące w formie powiązania kooperacyjnego albo klastra. 8 W 2009 r. suma średniomiesięcznych wartości złożonych projektów nie mogła być wyższa niż suma średniomiesięcznych przychodów wnioskodawcy (partnerów) za ostatni rok obrotowy. 9 Z doświadczenia PARP zdobytego m.in. przy wdrażaniu działania 2.3 SPO RZL schemat a wynika, że partnerstwa większe niż 5 podmiotów nie sprawdzają się. W tak dużych konsorcjach występują problemy w komunikacji wewnętrznej i nie potrafią one elastycznie dostosowywać się do zmian w projekcie. 10 Liczba osób objętych wsparciem z danego województwa nie może przekroczyć 90% ogółu uczestników szkoleń. 17

18 2. Projekty konkursowe finansowane przez PARP obligatoryjne). Na przykład w roku 2008 dodatkowo premiowane były projekty uwzględniające uczestnictwo osób 50+ (20 punktów więcej otrzymywały przedsięwzięcia zakładające, że co najmniej 20% uczestników szkolenia będą stanowiły osoby powyżej 50. roku życia). Rok później nastąpiły zmiany w zakresie kryteriów strategicznych. W ramach projektów zamkniętych za co najmniej 40-procentowy udział osób powyżej 45. roku życia projekt mógł dostać 10 punktów więcej. Drugie tyle otrzymywał, jeśli osoby 45+ w takim odsetku miały uczestniczyć w module z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT). Ogólnopolskie otwarte projekty szkoleń i doradztwa to projekty adresowane do wielu przedsiębiorstw (każdy przedsiębiorca może zgłosić na szkolenia swoich pracowników). Warunkiem uznania projektu za ogólnopolski jest zapewnienie udziału pracowników firm lub przedsiębiorców z co najmniej pięciu województw oraz realizacja szkoleń w co najmniej pięciu województwach. Liczba osób objętych wsparciem, pochodzących z jednego województwa, nie może przekroczyć 30% ogółu osób planowanych do objęcia wsparciem. Najważniejsze kryteria tego typu projektów: Do aplikowania uprawnieni są przedsiębiorcy, grupy przedsiębiorstw i podmioty działające na rzecz rozwoju zasobów ludzkich. Grupy docelowe objęte projektem: przedsiębiorcy i pracownicy przedsiębiorstw. Kondycja finansowa wnioskodawcy pozwala na płynną realizację projektu. Maksymalny okres realizacji: 2 lata. Minimalna wartość projektu: 400 tys. zł; maksymalna wartość: 15 mln zł. Maksymalna liczba partnerów w projekcie: czterech (lider + 4 partnerów). Wnioskodawca może złożyć maksymalnie 3 wnioski o dofinansowanie, w których występuje samodzielnie lub jako lider konsorcjum 11. Warunkiem uznania projektu za ogólnopolski jest zapewnienie udziału pracowników przedsiębiorstw lub przedsiębiorców z co najmniej pięciu województw oraz realizacja szkoleń w co najmniej pięciu województwach. 11 Kryterium ma na celu minimalizację ryzyka związanego z realizacją przez jednego wnioskodawcę większej liczby projektów, co może poważnie ograniczać jego potencjał instytucjonalny i stanowić zagrożenie dla skutecznej realizacji przedsięwzięć. 18

19 2. Projekty konkursowe finansowane przez PARP Należy pamiętać o kryteriach strategicznych 12. W 2008 r. dodatkowo premiowane były projekty, które kończą się egzaminem zewnętrznym lub uzyskaniem powszechnie uznawanego lub branżowego certyfikatu (w tym międzynarodowego). Projekt mógł otrzymać dodatkowo 20 punktów wówczas, gdy co najmniej 80% uczestników programu szkoleniowego miało możliwość zdania egzaminu zewnętrznego potwierdzającego zdobyte kwalifikacje lub możliwość uzyskania certyfikatu. W 2009 r. premiowane (5 punktami) były programy szkoleń, których uczestnikami w co najmniej 70% byli mikroprzedsiębiorcy i mali przedsiębiorcy lub u nich zatrudnieni pracownicy. Obok udziału osób powyżej 45+ (minimalny odsetek: 40% ogółu uczestników w ramach projektu) promowano jednoczesne uczestnictwo kobiet (co najmniej 55% uczestników) 13. Dodatkowe punkty otrzymywały projekty skierowane do osób słabiej wykształconych. Badania i statystyki OECD pokazują bowiem, iż osoby z niskim wykształceniem rzadko uczestniczą w szkoleniach i szansa ich na udział w podnoszeniu kwalifikacji i rozwoju kompetencji osobistych jest dużo niższa niż osób lepiej wykształconych. Studia podyplomowe dla przedsiębiorców oraz pracowników przedsiębiorstw są to studia charakteryzujące się tym, iż jedna ich edycja powinna obejmować powyżej 150 godzin lekcyjnych i odbywać się dla grup liczących od 20 do 40 uczestników. Najważniejsze kryteria tego typu projektów: Do aplikowania uprawnione są podmioty działające na rzecz rozwoju zasobów ludzkich. Grupy docelowe objęte projektem: przedsiębiorcy, pracownicy przedsiębiorstw. Kondycja finansowa wnioskodawcy pozwala na płynną realizację projektu. Maksymalny okres realizacji: 36 miesięcy 14. Minimalna wartość projektu: 400 tys. zł, maksymalna wartość: 15 mln zł. Maksymalna liczba partnerów w projekcie: czterech (lider + 4 partnerów). W ramach jednej edycji studiów podyplomowych nie może być więcej niż 20% osób zatrudnionych u tego samego pracodawcy. 12 Sprawdź szczegółowe zapisy w Planach działań na poszczególne lata. Do pobrania ze strony: Ze względu na wcześniejszy niż w przypadku mężczyzn wiek dezaktywizacji zawodowej do kobiet skierowane są działania w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych, aby przeciwdziałać nierównemu traktowaniu płci (zasada gender mainstreaming). 14 W odpowiedzi na postulaty szkół wyższych okres realizacji projektów wydłużono z 2 do 3 lat. Uczelnie zwróciły uwagę, że okres realizacji studiów MBA w wielu przypadkach jest dłuższy niż 2 lata ze względu na czas konieczny na obronę prac podyplomowych. 19

20 2. Projekty konkursowe finansowane przez PARP Z badań wynika, że w Polsce brakuje inżynierów i pracowników z wykształceniem technicznym, dlatego w 2009 r. szczególnie premiowane są projekty studiów o charakterze technicznym. Projekt mógł otrzymać dodatkowo 15 punktów, jeśli powyżej 60% planowanych do przeszkolenia osób miało możliwość studiowania na studiach podyplomowych technicznych (o profilu technicznym). 5 punktami premiowane było co najmniej 40-procentowe uczestnictwo w studiach osób powyżej 45. roku życia. Inne warunki PARP nie udziela wsparcia na projekty obejmujące tylko usługi doradcze. Aby projekt mógł otrzymać dofinansowanie, musi zawierać komponent szkoleniowy, a usługi doradcze muszą być powiązane ze szkoleniami. Jednocześnie nie ma możliwości łączenia różnych typów projektów w jednym wniosku o dofinansowanie. Nie ma również możliwości organizacji studiów podyplomowych ani delegowania pracowników na studia podyplomowe w ponadregionalnych zamkniętych projektach szkoleń i doradztwa, ani też organizowania szkoleń w projektach dotyczących studiów podyplomowych. Każdy projekt powinien zawierać elementy wartości dodanej, m.in. charakteryzować się innowacyjnymi rozwiązaniami mogącymi stanowić wzór przy opracowywaniu następnych projektów, promowaniem zasady równych szans kobiet i mężczyzn oraz osób niepełnosprawnych. Ponadto przedsięwzięcia nakierowane na podnoszenie kompetencji kadr powinny zakładać dostarczenie usług, które byłyby nieosiągalne bez wsparcia EFS. Projekty muszą być realizowane na terenie Rzeczypospolitej Polskiej (oznacza to m.in., że wszystkie działania projektu, jego biuro, administracja oraz dokumentacja projektu muszą być zlokalizowane w Polsce). 20