WPROWADZENIE 1 BADANIA 6 OCENA WYROBÓW I USŁUG 27 INNOWACJE 31 UPOWSZECHNIANIE WIEDZY 36 WSPÓŁPRACA 41 ITB W LICZBACH 50

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WPROWADZENIE 1 BADANIA 6 OCENA WYROBÓW I USŁUG 27 INNOWACJE 31 UPOWSZECHNIANIE WIEDZY 36 WSPÓŁPRACA 41 ITB W LICZBACH 50"

Transkrypt

1 Działalność 2012

2 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 1 BADANIA 6 OCENA WYROBÓW I USŁUG 27 INNOWACJE 31 UPOWSZECHNIANIE WIEDZY 36 WSPÓŁPRACA 41 ITB W LICZBACH 50 Autorzy zdjęć i rysunków: Anita Blachani-Pawlikowska, Izabela Bryt-Nitarska, Andrzej Dzieczkaniec, Barbara Francke, Jolanta Grochowska, Tomasz Gwiżdż, Marek Lechman, Michał Piasecki, Sławomir Pykacz, Leonard Runkiewicz, Roman Suchy, Ewa Sudoł, Paweł Sulik, Grzegorz Sztarbała, Krzysztof Sztuka, Jarosław Szulc, Piotr Turkowski, Wojciech Węgrzyński Projekt graficzny: Ewa Kossakowska Redaktor: dr inż. Jadwiga Fangrat ISSN Wydanie ITB marzec 2013 zgodnie z PS nr 17/2007

3 WPROWADZENIE Rada Naukowa Nagrody i wyróżnienia

4 WPROWADZENIE Zapraszam do lektury niniejszej wydawanej corocznie publikacji prezentującej najważniejsze osiągnięcia Instytutu Techniki Budowlanej. Po raz pierwszy mam zaszczyt wystosować to zaproszenie jako Dyrektor Instytutu. W dniu 1 lipca 2012 roku w wyniku ogłoszonego konkursu nastąpiła zmiana na stanowisku Dyrektora Instytutu. W latach pełniłem funkcję Zastępcy Dyrektora ds. Współpracy z Gospodarką. Zmiana Dyrektora Instytutu w sposób naturalny nasuwa pytanie: ile kontynuacji, a ile zmian? Zostaną oczywiście zachowane wszystkie cele Instytutu wynikające z postanowień statutowych i blisko siedemdziesięcioletniej dobrej tradycji jego działalności: ITB to Instytut uznany w Europie współkształtujący europejską przestrzeń badawczą w obszarze budownictwa, ITB pełni funkcję instytucjonalnego eksperta w celu zapewnienia jakości polskiego budownictwa i ochrony interesów użytkowników obiektów budowlanych, ITB kształtuje kierunki rozwoju dyscypliny naukowej budownictwa i współuczestniczy w rozwoju ochrony środowiska, ITB współuczestniczy w kształceniu specjalistycznych kadr dla budownictwa, w tym przez prowadzenie przewodów doktorskich i organizację kursów doskonalenia zawodowego, ITB prowadzi działalność aprobacyjną w zakresie wydawania specyfikacji technicznych, którymi są europejskie aprobaty techniczne (do oznakowania CE) i krajowe aprobaty techniczne (do oznakowania znakiem budowlanym), a także dobrowolne dokumenty rekomendacji technicznych, ITB jest jednostką notyfikowaną Komisji Europejskiej do realizacji zadań w zakresie: certyfikacji wyrobów i zakładowej kontroli produkcji, badań laboratoryjnych, wszelkich działań prowadzących do oznakowania CE wyrobów budowlanych, ITB ma prawo do wydawania certyfikatów zgodności wyrobów budowlanych z normami i aprobatami technicznymi, uprawniających do znakowania wyrobów znakiem budowlanym B oraz certyfikatów zgodności z kryteriami technicznymi, które pozwalają na znakowanie znakami ITB: Q-ITB, Eko-ITB, A-ITB, AQ-ITB, C-ITB, CQ-ITB; ponadto ma kompetencje w zakresie wydawania certyfikatów na usługi budowlane, systemy zarządzania jakością (zgodnie z PN-EN ISO 9001:2001), środowiskiem (zgodnie z PN-EN ISO 14001:1998), bezpieczeństwem (PN-EN ISO 18001:2004), a także certyfikatów kompetencji personelu i zakładowej kontroli jakości wyrobów budowlanych, ITB w ramach wspierania odbiorców wyrobów budowlanych podjęło i realizuje procedury związane z badaniami wyrobów pobieranych z rynku w ramach nadzoru nad rekomendacjami technicznymi z kontrolą jakości (RTQ). Zmieniać się będą drogi realizacji powyższych celów, w sposób oczywisty wymagające dostosowania do zmieniających się warunków zewnętrznych i rosnących oczekiwań naszych partnerów i współpracowników. Będzie to wymagało zarówno zmian kadrowych, jak i wprowadzenia nowych narzędzi w zakresie badań i zarządzania. Innymi słowy mówimy tu o inwestycji w przyszłość. Znaczącym przejawem inwestycji w przyszłość jest zbudowanie nowoczesnego Ośrodka Badań Ogniowych w Pionkach i w konsekwencji powstanie Mazowieckiego Oddziału ITB. Uroczyste otwarcie Laboratorium Badań Ogniowych w Pionkach miało miejsce 19 kwietnia 2012 roku, a dzisiaj z satysfakcją mogę stwierdzić, że wszystkie metody badawcze nowego laboratorium uzyskały akredytację. Laboratorium spełnia wszelkie wymagania obecne i oczekiwane w przewidywalnej przyszłości w zakresie ochrony środowiska. Powstanie i wyposażenie takiego laboratorium to ogromny wysiłek inwestycyjny, logistyczny i finansowy, za którego podjęcie i zrealizowanie wyrażam wdzięczność całej społeczności ITB, a w szczególności Osobom i Zespołom bezpośrednio zaangażowanym w realizację tego wielkiego przedsięwzięcia. Pozostaje mi wyrazić nadzieję, że Ośrodek zostanie przez zainteresowanych dobrze przyjęty i będzie służył zapewnieniu bezpieczeństwa pożarowego i bezpieczeństwa konstrukcji. W dziedzinie zarządzania oraz komunikacji zewnętrznej i wewnętrznej znamiennym jest wdrażanie Zintegrowanego Systemu Informatycznego. Projekt ten realizujemy z funduszów Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Rozwój infrastruktury informatycznej nauki jest już w wielkim stopniu zaawansowany i zostanie ukończony w 2013 roku. Realizacja projektu zapewni zwiększenie dostępności usług ITB dla przedsiębiorstw budowlanych 2

5 oraz umożliwi elektroniczne monitorowanie statusu realizacji zleceń na przeprowadzanie badań. Pozwoli także na elektroniczne przekazywanie informacji, porad ekspertów oraz organizowanie forów dyskusyjnych. W grudniu 2012 roku ITB uzyskało certyfikaty potwierdzające zgodność wdrożonych systemów zarządzania jakością i bezpieczeństwem informacji z wymaganiami norm PN-EN ISO 9001:2009 i PN-EN ISO/IEC 27001:2007. Sprawozdanie z działalności Instytutu jest tradycyjnie sprawozdaniem dużych liczb. Instytut stale doskonali swój warsztat badawczy. Obecnie dysponujemy ponad 4 tys. akredytowanych metod badawczych, w tym 3 tys. według norm międzynarodowych, zwłaszcza europejskich. Instytut pełni funkcję instytucjonalnego rzeczoznawcy, co w 2012 roku zostało udokumentowane wykonaniem przeszło 500 ekspertyz technicznych niektóre prezentujemy w niniejszym sprawozdaniu. Instytut uczestniczy w 5 projektach europejskich. Liczba wydanych w roku 2012 krajowych aprobat technicznych wynosi 462 oraz 461 aneksów do wcześniej wydanych aprobat, a także 54 europejskie aprobaty techniczne. Pracownicy naukowi Instytutu uczestniczą w pracach wielu komitetów technicznych, komisji i grup roboczych międzynarodowych organizacji naukowych (CIB, fib, ENBRI, EGOLF, ELGIP, CICIND, ASSMR), normalizacyjnych (ISO, CEN) oraz oceniających wyroby budowlane (UEAtc, EOTA, WFTAO). Blisko 80 specjalistów Instytutu bierze udział w pracach ponad 40 komitetów technicznych PKN, ankietyzujących i wdrążających normy europejskie. Wszystkie te stwierdzenia świadczą o kontynuowanych od lat działaniach Instytutu, jednakże wysiłkiem wszystkich pracowników i w wyniku dobrej współpracy z partnerami naukowymi oraz biznesowymi ITB są co roku istotnie wzbogacane nową treścią. W Instytucie trwają obecnie intensywne prace, aby zgodnie ze zharmonizowanymi warunkami wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych, ustalonymi rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej (Construction Product Regulation CPR) nr 305/2011 zapewnić ich sprawne wdrożenie od 1 lipca 2013 roku tak jak to w rozporządzeniu przewidziano. Od wielu lat Instytut prowadzi działania mające na celu wdrożenie i zapewnienie rozwoju zrównoważonego budownictwa. Rozporządzenie Europejskie, CPR nr 305/2011, przyniosło potwierdzenie trafności odczytania przez specjalistów Instytutu kierunków rozwojowych budownictwa. Rozporządzenie europejskie wprowadza nową wersję wymagań podstawowych, a wśród nich nowe wymaganie: obiekty budowlane powinny być zaprojektowane, wykonane i rozebrane w taki sposób, aby wykorzystanie zasobów naturalnych było zrównoważone i zapewniało w szczególności: ponowne wykorzystanie lub recykling obiektów budowlanych oraz wchodzących w ich skład materiałów i części po rozbiórce, trwałość obiektów budowlanych, wykorzystanie w obiektach budowlanych przyjaznych środowisku surowców i materiałów wtórnych. Nowe wymaganie podstawowe mówiące, że obiekt budowlany powinien być wzniesiony, użytkowany i rozebrany zgodnie z wymaganiami zrównoważonego rozwoju, w istocie jest wymaganiem nadrzędnym w stosunku do pozostałych. W konsekwencji wprowadza to nową ideę przewodnią do programów badawczych Instytutu oraz do rozwoju budownictwa w Polsce. Stanowi to wskazanie do dalszych prac badawczych ITB. Jestem przekonany, że Instytut jest do nich dobrze przygotowany. Korzystając z posiadanego potencjału, na który składa się zaplecze badawcze, wiedza i wieloletnie doświadczenie ekspertów, kontakt z instytucjami wpływającymi na rynek budowlany w Polsce i w UE, Instytut Techniki Budowlanej przygotował ofertę usług obejmującą wspieranie działań przedsiębiorców na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz potwierdzanie ich osiągnięć w tym zakresie. W ofercie Instytutu znajdują się: certyfikacja lub ocena środowiskowa wyrobów budowlanych, technologii i budynków, deklaracje środowiskowe wyrobów według metodyki oceny pełnego cyklu życia wyrobów budowlanych (LCA), zielone rekomendacje techniczne, weryfikacja deklaracji środowiskowych składanych przez producenta lub sprzedawcę, certyfikacja systemów zarządzania środowiskiem, systemy oceny środowiskowej budynków oraz ekspertyzy z zakresu efektywności energetycznej budynków, izolacyjności cieplnej wyrobów, akustyki, jakości powietrza wnętrz i inne. Dane zawarte w niniejszym wydawnictwie nie tylko przedstawiają dokonania w roku 2012, ale przede wszystkim pozwalają na uświadomienie sobie wyzwań stojących przed Instytutem. Przytoczone w sprawozdaniu dokonania, które są wynikiem działań wszystkich pracowników Instytutu Techniki Budowlanej, pozwalają z optymizmem patrzeć na właśnie rozpoczęty rok Dyrektor Instytutu Techniki Budowlanej dr inż. Jan Bobrowicz Działalność 2012 / WPROWADZENIE 3

6 RADA NAUKOWA W 2012 roku Rada Naukowa ITB kadencji liczyła 39 członków, w tym: 9 pracowników ITB z tytułem naukowym profesora lub stopniem naukowym doktora habilitowanego, 10 pracowników ITB ze stopniem naukowym doktora, 6 pracowników badawczo-technicznych i asystentów ITB, 7 osób spoza Instytutu z tytułem naukowym profesora lub stopniem naukowym doktora habilitowanego, 7 osób spoza Instytutu, wyróżniających się zasobem wiedzy i dorobkiem, w tym 4 ze stopniem naukowym doktora. Prezydium Rady Naukowej ITB Od lewej: prof. dr hab. inż. Barbara Szudrowicz, dr inż. Ewa Szewczak, prof. dr inż. Lesław Brunarski, dr inż. Roman Gajownik, prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz, prof. dr hab. inż. Wojciech Radomski, prof. dr hab. inż. Lech Czarnecki, dr Andrzej Borowy W 2012 roku odbyły się cztery posiedzenia plenarne Rady i osiem zebrań Prezydium Rady. Rada Naukowa i jej organy zrealizowały w 2012 roku zadania wynikające z ustawy o instytutach badawczych, jak też z Regulaminu Rady, w tym: nadała stopień naukowy doktora nauk technicznych w zakresie budownictwa dwóm pracownikom Instytutu: dr inż. Ewie Sudoł, dr. inż. Grzegorzowi Sztarbale; wszczęła dwa nowe przewody doktorskie pracownikom Instytutu; prowadziła inne przewidziane ustawowo czynności we wszczętych uprzednio pięciu przewodach doktorskich, w tym w czterech przewodach pracowników Instytutu; przeprowadziła konkurs na stanowisko Dyrektora Instytutu Techniki Budowlanej i pozytywnie zaopiniowała kandydaturę dr. inż. Jana Bobrowicza, rekomendowanego przez Komisję Konkursową, Ministrowi Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej; przeanalizowała i zaopiniowała pozytywnie wnioski personalne Dyrektora Instytutu dotyczące powołania: kierownika Oddziału Mazowieckiego ITB, Zastępcy Dyrektora ds. Współpracy z Gospodarką; 4

7 przeanalizowała i zaopiniowała pozytywnie sprawozdanie z działalności i sprawozdanie finansowe ITB za rok 2011 oraz roczne sprawozdanie Dyrektora ITB z wykonania zadań w roku 2011; zaopiniowała pozytywnie wniosek o przyznanie środków finansowych na działalność statutową ITB na rok 2013; zaopiniowała pozytywnie przedstawioną przez Dyrektora ITB kandydaturę prof. dr. hab. inż. Krzysztofa Stańczyka na członka Rady Narodowego Centrum Badań i Rozwoju; dokonała wyboru dwóch osób na kandydatów na członka Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów: prof. Jacka Śliwińskiego i prof. Andrzeja Łapko oraz kandydata na członka Rady Narodowego Centrum Nauki prof. Leonarda Runkiewicza; powołała dwa 5-osobowe Zespoły ds. okresowej oceny dorobku naukowego i technicznego pracowników naukowych i badawczo-technicznych ITB. NAGRODY I WYRÓŻNIENIA W 2012 roku wieloletnia współpraca Zakładu Konstrukcji i Elementów Budowlanych Instytutu Techniki Budowlanej z Fundacją Polskiego Godła Promocyjnego Teraz Polska została doceniona przyznaniem dyplomu oraz pamiątkowego medalu. Działalność 2012 / WPROWADZENIE 5

8 BADANIA Prace badawcze Orzeczenia i opinie naukowo-techniczne Normalizacja Badania laboratoryjne

9 PRACE BADAWCZE W zakresie działalności statutowej objętej dotacją budżetową w Instytucie realizowano w 2012 roku 81 prac badawczych, z których 23 zakończono, w tym 12 zadań w pracach wielozadaniowych. W ich wyniku opracowano: 3 propozycje do aktów techniczno-prawnych w budownictwie, 11 materiałów wyjściowych do dokumentów normatywnych i pochodnych (projekty norm, instrukcji, wytycznych), 8 projektów Zaleceń Udzielania Aprobat Technicznych (ZUAT), 11 metod badań laboratoryjnych lub diagnostycznych oraz procedur badawczych, 7 propozycji do zasad projektowania. Poniżej omówiono wybrane prace (w nawiasach podano nazwiska autorów). Projektowanie konstrukcji inżynierskich według wymagań norm PN-EN (M. Lechman, J. Szulc, P. Lewiński, A. Piekarczuk) obejmuje następujące zagadnienia: Metody obliczania konstrukcji i elementów żelbetowych mimośrodowo ściskanych według norm PN-EN w zakresie wyznaczania sił wewnętrznych oraz sprawdzania nośności lub wymiarowania przekrojów. Opracowanie obejmuje konstrukcje typu wieżowego oraz słupy oświetleniowe. Opracowano program, który posłużył do sporządzenia nomogramów w postaci krzywych interakcji: bezwymiarowa siła normalna n u bezwymiarowy moment zginający m u (rys. 1). Stanowią one użyteczne narzędzie przy wymiarowaniu przekrojów żelbetowych. Wynikiem końcowym są wytyczne obliczania Rys. 1. Nomogram n u m u betonowych słupów oświetleniowych wg norm CEN. Komentarz do normowych metod obliczeniowych prefabrykatów betonowych w aspekcie ich zgodności z postanowieniami Eurokodu 2 (EC2). Na podstawie analizy norm dla prefabrykatów z betonu w odniesieniu do postanowień EC2 oraz po przeprowadzeniu kontrolnych obliczeń statyczno-wytrzymałościowych i porównaniu wyników obliczeń wariantowych, potwierdzono ich zgodność, z wyjątkiem pewnej odmiennej specyfiki w przypadku normy PN EN :2011. Wyjaśniono też, ilustrując to przykładem obliczeniowym, nowo wprowadzone w EC2 rygorystyczne ograniczenie deformacji stropów do wartości f dop = l eff / 500, które odnosi się do tzw. ugięcia czynnego czyli Rys. 2. Idea ugięcia czynnego do różnicy między ugięciem całkowitym, a ugięciem stropu w chwili obciążenia i wbudowania elementu wykończeniowego (rys. 2). Zasady obliczania silosów żelbetowych z uwzględnieniem oddziaływań klimatycznych i oddziaływania podłoża według wymagań norm PN-EN. Przedstawiono klasyfikację konstrukcji silosów i oceny oddziaływań. Opisano konieczne do uwzględnienia właściwości materiałów konstrukcyjnych oraz zasady superpozycji oddziaływań na silosy. Opisano obciążenia wywołane przez parcie materiału sypkiego na ściany i dno oraz obciążenia temperaturowe i oddziaływania wiatru. Przeanalizowano wzajemne oddziaływania konstrukcji i podłoża gruntowego dla różnych modeli podłoża. Podano wymagania w zakresie konstruowania wstępnie sprężonych ścian silosów i sposoby wzmacniania silosów poprzez sprężanie. W podsumowaniu podano wnioski końcowe w zakresie projektowania, wykonawstwa, renowacji i wzmacniania silosów żelbetowych i sprężonych. Działalność 2012 / BADANIA 7

10 Opracowanie metod obliczeń i badań elementów ze szkła budowlanego. Praca ma postać instrukcji, opracowanej na podstawie serii norm CEN. Zawiera ona część opisową dotyczącą charakterystyki rodzajów szkła stosowanego w budownictwie oraz wytyczne projektowania. Podano w niej charakterystykę i sposoby ustalania obciążeń, kryteria oceny nośności i odkształcalności, opis zakresu stosowania oszkleń oraz metody obliczeń szyb litych, klejonych zespolonych, mocowanych punktowo i liniowo, stosowanych jako okna oraz całoszklane ściany osłonowe, a także metody obliczeń elementów nośnych, tj. żeber szklanych stosowanych jako elementy wsporcze ścian osłonowych. Projektowanie konstrukcji murowych niezbrojonych według Eurokodu 6. Przykłady obliczeń (W. Chruściel, P. Sulik) wydane w serii ITB Projektowanie według Eurokodów, zawiera procedury obliczeń nośności konstrukcji według PN EN i PN-EN oraz przykłady obliczania ścian budynku mieszkalnego wielokondygnacyjnego. Przykłady obliczeń wykonano dwiema metodami: podstawową (metodą dokładną) wg PN-EN , z uproszczeniami przyjętymi w opracowaniu, oraz uproszczoną wg PN-EN Ustalając obciążenia działające na elementy konstrukcji, przyjęto w celu zachowania przejrzystości opracowania kombinację obciążeń odpowiadającą kombinacji STR/GEO wg PN-EN Intencją autorów było przedstawienie poprawnego z inżynierskiego punktu widzenia algorytmu wymiarowania, pozostawiając decyzji projektanta dobór np. materiałów składowych muru w zależności od parametrów środowiskowych. Zamieszczono przykłady, dla których warunki nośności są spełnione, oraz przypadki kiedy warunek ten nie jest zapewniony. W tym miejscu omówiono, w oddzielnym podpunkcie, metody pozwalające zapewnić nośność, zwracając uwagę na efektywność poszczególnych zabiegów, co pozwoli użytkownikom dobrać optymalne rozwiązanie do ich przypadku projektowego. Omówiono także zasady projektowania konstrukcji obejmujące dobór odpowiednich współczynników i charakterystyk materiałowo-geometrycznych, spełnienie warunków nośności ściany w zależności od rodzaju obciążeń działających na nią itp. Ponadto, na przykładzie budynku mieszkalnego o wymiarach: długość L = 52,50 m, szerokość W = 14,40 m, wysokość H = 12,52 m, o 4 kondygnacjach nadziemnych i jednej podziemnej, wysokości kondygnacji nadziemnych 2,92 m (w świetle 2,72 m), podziemnej 2,59 m (w świetle 2,27 m), dla którego ściany zewnętrzne wymurowano z bloczków silikatowych grubości 24 cm klasy 15 na zwykłej zaprawie murarskiej klasy M5, ściany wewnętrzne z bloczków silikatowych o grubości 24 cm klasy 15 na zwykłej zaprawie murarskiej klasy M5, ściany piwnic wymurowano z bloczków betonowych klasy 20, stropy nad piwnicą wykonano jako monolityczne, żelbetowe grubości 20 cm, a w poziomach +1 do +3 zrealizowano stropy prefabrykowane typu Filigran, pracujące jednokierunkowo szczegółowo omówiono zagadnienia nośności ściany wewnętrznej obciążonej głównie pionowo, nośności ściany zewnętrznej filarek międzyokienny (najniższa i najwyższa kondygnacja), nośności ściany zewnętrznej na zginanie wywołane działaniem wiatru, nośności ściany zewnętrznej obciążonej parciem gruntu. W końcowej części opracowania omówiono metody zwiększania nośności ścian oraz porównano uzyskane wyniki dla metody podstawowej i uproszczonej. Praca kończy się wnioskami. Wymagania odnośnie do podłóg w krytych obiektach sportowych nieobjętych specyfikacjami organizacji sportowych (E. Sudoł, A. Policińska-Serwa, P. Niedbalski, P. Sulik) przeznaczonych do amatorskiego uprawiania wielu dyscyplin, w tym gier zespołowych (siatkówka, koszykówka, piłka ręczna, z wyłączeniem tenisa) oraz zajęć z wychowania fizycznego tj. podłóg typu Multisport. Pracą objęto większość aktualnie dostępnych na rynku rozwiązań konstrukcyjno-materiałowych podłóg sportowych, a mianowicie podłogi na ruszcie, zarówno z nawierzchnią z drewna lub materiałów drewnopochodnych, jak i z tworzyw sztucznych w postaci wielowarstwowych systemów wylewanych oraz wykładzin warstwowych. Uwzględniono także rozwiązania bez rusztu, aplikowane bezpośrednio na podkład betonowy, wykonywane w systemie wielowarstwowym wylewanym oraz wykładzin podłogowych warstwowych. W grupie rozpatrywanych rozwiązań znalazły się podłogi powierzchniowo sprężyste (Mj), punktowo sprężyste (P), sprężyste kombinowane (K) oraz mieszane (Ms). 8

11 Celem pracy było opracowanie wytycznych wykonania i odbioru podłóg sportowych przeznaczonych do obiektów krytych, nieobjętych specyfikacjami organizacji sportowych. Przeprowadzono badawczą weryfikację wytypowanych rozwiązań podłóg sportowych oraz ich wybranych komponentów podkładek sprężystych oraz mat amortyzujących typu Shock Pad. Zakres badań obejmował sprawdzanie amortyzacji siły, odkształcenia pionowego, zachowania piłki po odbiciu pionowym oraz odporności na obciążenie toczne. Wybrane rozwiązania testowano także w zakresie poślizgu, ścierności i połysku. W odniesieniu do komponentów sprężystych sprawdzano amortyzację siły i odkształcenie pionowe. Badania realizowano zarówno w laboratorium na wielkowymiarowych modelach podłóg, jak i in situ, na podłogach w obiektach sportowych. Na podstawie analizy wyników badań, specyfikacji technicznych producentów systemów podłóg sportowych i dokumentacji projektowych, opracowano wytyczne wykonania i odbioru podłóg sportowych w obiektach krytych, nieobjętych specyfikacjami organizacji sportowych. Wytyczne zostały przygotowane przez zespół ekspertów ITB: Ewę Sudoł, Andrzeja Kolbreckiego, Dorotę Piętkę, Jacka Popczyka, Halinę Prejzner. Wytycznymi objęto podłogi w halach sportowych, w tym szkolnych salach gimnastycznych, dla których projekt nie przewiduje funkcji pozasportowej (organizacja imprez masowych typu targi, wystawy, koncerty). Wyłączono z nich obiekty specjalistyczne, np. kluby fitness, sale do akrobatyki, squasha czy korty tenisowe. Wytyczne zawierają podstawowe terminy i definicje związane z zagadnieniem, klasyfikację podłóg sportowych z uwagi na rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe, zachowanie pod obciążeniem, amortyzację siły i odkształcenie pionowe oraz reakcję na ogień, a także zakres stosowania poszczególnych rodzajów podłóg, wymagania techniczne dla systemów oraz ich komponentów, specyfikację dokumentacji technicznej Podłoga sportowa robót, warunki przystąpienia i wykonania robót oraz wytyczne odbioru, zarówno materiałów i wyrobów, jak i robót. Wyznaczanie efektywności środowiskowej wybranych budynków użyteczności publicznej (M. Piasecki). W pracy przedstawiono aktualny stan wiedzy dotyczący metodyki ocen zrównoważoności budynków, w szczególności w zakresie oceny środowiskowej, socjalnej i ekonomicznej. Uwzględniono stan legislacyjny, normalizacyjny (tj. prace CEN TC 350), współpracę międzynarodową oraz europejskie projekty FP7 dotyczące tematyki, takie jak OPEN HOUSE i PERFECTION. Opracowano następujące narzędzia oceny budynku w aspekcie oceny zrównoważoności: moduł obliczeniowy dla efektywności środowiskowej budynków użyteczności publicznej, moduł obliczeniowy dla metody kosztów cyklu życia LCC (przykłady obliczeniowe, tabl. 1), moduł określający zmianę wartości nieruchomości NPV poprzez kształtowanie się współczynnika efektywności środowiskowej BE (rys. 1). W opracowaniu podano przykłady obliczeniowe dla ww. modułów. Tablica 1 Sumaryczne wyniki analizy LCC dla przykładowych 3 budynków Etapy cyklu życia Koszt /m 2 Koszt /m 2 Koszt /m 2 Inwestycyjne 265,0 335,0 435,0 Wyroby i wznoszenie 400,1 996,6 1509,1 Zużycie energii 1066,0 1001,9 1150,0 Zużycie wody 1549,3 451,7 102,6 Koszty demontażu i zagospodarowania 12,8 26,8 24,7 Działalność 2012 / BADANIA 9

12 W opracowaniu ustalono wagi kryteriów oceny budynków użyteczności publicznej na podstawie analizy przeprowadzonej ankiety. Poprawa jakości środowiska (a) Poprawa trwałości (b) współczynnik efektywności budynku (BEE) = Q L Ocena zrównoważenia budynku (d) Oszczędność energii (c) Wzrost wpływów z wynajmu (a) Obniżone nakłady na naprawę (b) Obniżone koszty użytkowania (c) roczny zysk netto generowany przez nieruchomość wartość bieżąca netto = stopa kapitalizacji nieruchomości Redukcja dewaluacji (b) Efekt poprawy wizerunku (d) Zredukowane ryzyko środowiskowe (c) Rys. 1. Kształtowanie się wartości NPV od zmiany wartości BE Zdobyte doświadczenie umożliwiło aktywny udział przedstawiciela ITB w pracach CEN TC 350 oraz w prestiżowym Komitecie Naukowym Konferencji Sustainable Building, która odbędzie się w Monachium w 2013 roku. Komentarz do norm europejskich dotyczących wyrobów budowlanych (B. Francke). Celem pracy realizowanej w latach była: interpretacja zakresu stosowania norm zharmonizowanych dotyczących wyrobów hydroizolacyjnych, ustalenie poziomu wymagań dla poszczególnych wyrobów, zapewniającego ich przydatność użytkową dla konkretnego zakresu stosowania. W ramach CEN opracowano dużą grupę norm zharmonizowanych dotyczących wyrobów hydroizolacyjnych. Normy te zostały już zatwierdzone i wprowadzone do zbioru norm polskich. Większość omawianych dokumentów opracowano w sposób niejednoznaczny, co wywołuje szereg pytań producentów i dystrybutorów tych wyrobów odnośnie do zakresu stosowania normy, jak również wymaganych metod oceny wyrobu podanych w normie. Brak tam również konkretnych wymagań zapewniających skuteczność funkcjonowania ocenianego wyrobu w konkretnym zakresie zastosowań. Dokumenty te odsyłają do wartości deklarowanych przez producenta lub do wartości granicznych ustalonych również przez producenta. Takie podejście utrudnia wybór właściwego materiału dla konkretnych warunków pracy obiektu. Podobne problemy odnotowały również inne kraje europejskie; zgodnie z naszym rozeznaniem, w krajach tych stworzono instytucje konsultacyjne zajmujące się interpretacją europejskich dokumentów technicznych. Biorąc pod uwagę potrzeby polskiego środowiska budowlanego, w ITB opracowano dokumenty interpretacyjne do omawianych norm zharmonizowanych oraz publikowano w serii wydawnictw ITB. Dotychczas ukazały się komentarze do następujących norm: PN-EN :2010 Elastyczne wyroby wodochronne. Definicje i właściwości wyrobów podkładowych. Część 1: Wyroby podkładowe pod nieciągłe pokrycia dachowe, PN-EN :2010 Elastyczne wyroby wodochronne. Definicje i właściwości wyrobów podkładowych. Część 2: Wyroby podkładowe do ścian. W końcowej fazie procesu wydawniczego znajduje się komentarz do normy: PN-EN 13967:2011 Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do izolacji przeciwwilgociowej łącznie z wyrobami z tworzyw sztucznych i kauczuku do izolacji przeciwwodnej części podziemnych. Definicje i właściwości, a w roku 2013 przewidywane jest wydanie komentarza do następujących norm: PN-EN 13970: PN-EN 13970:2006/A1:2007 Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby asfaltowe do regulacji przenikania pary wodnej. Definicje i właściwości, PN-EN 13984: PN-EN 13984:2006/A1:2007 Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do regulacji przenikania pary wodnej. Definicje i właściwości. 10

13 Usuwanie szkód powstałych w budynkach w wyniku eksploatacji górniczej (I. Bryt-Nitarska). Celem opracowania było wskazanie możliwości podejmowania różnych działań technicznych w celu ograniczenia, zabezpieczenia i usunięcia szkód górniczych występujących w budynkach istniejących, użytkowanych na terenach górniczych. Przez ograniczanie szkód górniczych należy rozumieć podejmowanie działań technicznych w konstrukcji budynku lub/i podłożu, których celem jest wykonanie elementów przejmujących oddziaływania górnicze na konstrukcję lub/i wykonanie zabiegów ograniczających wielkość oddziałującej siły. Działania te realizuje się przed prowadzeniem eksploatacji górniczej w ramach tzw. profilaktyki budowlanej. Pojęcie zabezpieczania odnosi się do szkód górniczych powstających w sposób nagły i dotyczy konieczności podejmowania działań w konstrukcji budynku w trybie pilnym lub awaryjnym. Zabezpieczenie ma na celu bieżące zapewnienie bezpieczeństwa konstrukcji. Konieczność wykonania zabezpieczeń może być związana z aktualną sytuacją górniczą budynku lub/i powiększeniem się nieusuniętych uszkodzeń występujących w elementach konstrukcji. Przez usuwanie szkód górniczych w budynkach należy rozumieć prowadzenie prac remontowych polegających na przywróceniu nośności uszkodzonym elementom konstrukcyjnym i waloru użytkowalności elementom wykończeniowym. W zakresie usuwania szkód górniczych mieści się również rektyfikacja budynków, przywracająca ich pionowe położenie w przestrzeni. Budynek szpitala. Wykonanie szczeliny dylatacyjnej poprzez rozdzielenie konstrukcji ścian podłużnych i wzniesienie nowej ściany poprzecznej. Widoczne naprawy murów podokiennych i wymiana nadproży na belki żelbetowe W opracowaniu uwzględniono: elementy profilaktyki budowlanej, sposoby wzmacniania konstrukcji na przewidywane wpływy górnicze, doraźne zabezpieczenia elementów konstrukcji budynków, naprawy lokalne podejmowane w elementach konstrukcji, naprawy kompleksowe budynków, rektyfikację budynków. Przykłady działań mają być pomocą przy sporządzaniu wniosków i zaleceń wynikających z opinii, ocen, orzeczeń i ekspertyz technicznych, wykonywanych dla budynków, odnośnie do których zachodzi potrzeba podjęcia decyzji o warunkach dalszego ich użytkowania w określonej sytuacji górniczej. Rektyfikacja budynku wielorodzinnego, faza podnoszenia. Widoczne przecięcie monolitycznej ściany kondygnacji piwnicznej i położenie budynku na siłownikach hydraulicznych Badania i klasyfikacja powłok elewacyjnych narażonych na działanie zabrudzenia w warunkach miejskich (D. Grotowska-Żach). Podstawową funkcją tynków i powłok elewacyjnych jest ochrona elewacji przed wpływem zewnętrznych czynników mogących w trwały sposób ją uszkadzać. Czynnikami tymi są między innymi woda, promieniowanie UV oraz zabrudzenia miejskie. Obok funkcji ochronnych powłoki elewacyjne tworzą równie ważne dla użytkowników walory estetyczne budynku. Celem siedmioletniej pracy było określenie odporności na zabrudzenia powłok malarskich i wypraw tynkarskich w warunkach miejskich, na podstawie 5-letniej obserwacji zarówno farb, jak i tynków elewacyjnych, powszechnie dostępnych na rynku. Farby Do badań wytypowano trzy rodzaje powłok i wypraw tynkarskich: silikonowe, silikatowe i akrylowe, i poddano ekspozycji na poligonach w Warszawie i Katowicach. Wytypowane materiały według deklaracji producentów posiadały wysoką odporność na działanie czynników atmosferycznych, tj. wody, promieni UV oraz Działalność 2012 / BADANIA 11

14 zabrudzeń, a niektóre z nich dodatkowo właściwości bakteriobójcze lub zwiększoną odporność na czynniki (pyły) przemysłowe. Obserwacje przeprowadzono na próbkach różnych typów tynków oraz farb naniesionych na podłoża z płyty włókno-cementowej. Próbki wystawione zostały na działanie warunków atmosferycznych i zabrudzeń miejskich na specjalnie przygotowanych w tym celu stelażach. Badanie polegało na porównaniu próbek eksponowanych z próbkami wzorcowymi przechowywanymi równolegle w warunkach laboratoryjnych i zabezpieczonych przed światłem oraz kurzem. Wszystkie badane próbki wykonano w białym, matowym kolorze, a tynki miały jednakową strukturę. Oceny zabrudzeń dokonano za pomocą skali szarej wg normy PN-EN A03 Tekstylia. Badania odporności wybarwień. Szara skala do oceny zabrudzenia bieli. 5-letnia obserwacja powłok malarskich i wypraw tynkarskich pozwoliła na sformułowanie szeregu wniosków. Powłoki malarskie zdecydowanie bardziej odporne są na zabrudzenia miejskie niż tynki, z uwagi na inną strukturę powierzchni. Najbardziej odpornymi na zabrudzenia w warunkach miejskich okazały się powłoki silikonowe. W przypadku tynków nie można jednoznacznie określić jaki rodzaj tynku najlepiej sprawdził się w warunkach eksponowania, z uwagi na znaczne zabrudzenia wszystkich typów wypraw. Stosunkowo najmniejszym zabrudzeniom ulegały tynki silikatowe, lecz jednocześnie ich stan powierzchni był najsłabszy (pękania, wykruszenia). Powłoki malarskie w okresie maksymalnych opadów deszczu, od czerwca do sierpnia oraz jesienią, ulegały samoczynnemu oczyszczeniu o 0,5 do 1 stopnia w skali szarej. Wyprawy tynkarskie, z uwagi na chropowatą fakturę powierzchni, utrzymywały swój stan zabrudzeń na stałym poziomie. Stosowane obecnie nanotechnologie dają możliwość wytwarzania tynków lub farb elewacyjnych z funkcją samoczyszczenia, która zapewnia wysokie walory estetyczne przez długie lata użytkowania obiektu. Na podstawie uzyskanych wyników opracowano Zalecenia Udzielania Rekomendacji Technicznych dla farb elewacyjnych. Wprowadzenie do praktyki polskiej metod badawczych zgodnie z EN i PN-EN ISO (1-12) dotyczących badań laboratoryjnych stosowanych w geotechnice (M. Wszędyrówny-Nast; współwykonawcy: E. Myślińska, S. Łukasik, M. Witowski). Harmonizacja polskiego systemu normalizacji z EN w odniesieniu do badań laboratoryjnych gruntów wymaga szeregu prac i sprawdzeń. System norm europejskich w tym zakresie to norma PN-EN oraz EN ISO 17892, w której podano 12 specyfikacji badań laboratoryjnych stosowanych w geotechnice. Normy międzynarodowe nie obejmują wszystkich zagadnień i konieczne są uzupełniające przepisy i załączniki krajowe. Celem pracy było opracowanie specyfikacji badań laboratoryjnych i przystosowanie ich do polskich warunków. Wykonano badania testowe niezbędne do dostosowania norm do polskich warunków oraz opracowano procedury dotyczące wykonywania badań. Rezultatem prac jest poradnik dla wykonawców badań geotechnicznych, nauczycieli akademickich i studentów oraz projektantów. W poradniku przedstawiono zasady wykonywania badań, w tym: oznaczenie i opis gruntów, badania właściwości fizycznych (skład granulometryczny, wilgotność, granice konsystencji, gęstość właściwą, gęstość objętościową), badania zagęszczalności, badania chemiczne (zawartość części organicznych, zawartość węglanów, odczyn ph), oznaczanie parametrów konsolidacji i ściśliwości, badania wytrzymałościowe. Poradnik zawiera najnowsze ustalenia normalizacyjne opracowane przez ISO na potrzeby badań gruntów w Unii Europejskiej. Poradnik wydany zostanie w 2013 roku. 12

15 ORZECZENIA I OPINIE NAUKOWO-TECHNICZNE W Instytucie realizowane są prace komercyjne (usługowe) o charakterze badawczym. Poniżej scharakteryzowano krótko wybrane prace. Badanie zanieczyszczenia powietrza w muzeum (A. Niesłochowski). Przedmiotem badania był wpisany do rejestru zabytków budynek o powierzchni zabudowy 633,08 m 2, wzniesiony ok r., znajdujący się na brukowanym dziedzińcu wewnętrznym otoczonym czterema budynkami fabrycznymi. Jest to budynek murowany, niepodpiwniczony, jednokondygnacyjny poza wieżą i częścią południową. Więźba dachowa jest drewniana, dach kryty blachą miedzianą, a ślusarka okienna i drzwiowa stalowa. W roku 2011 przystąpiono do remontu budynku i jego adaptacji na cele muzealne. Zadaniem Instytutu było potwierdzenie źródła intensywnego chemicznego zapachu wyczuwalnego w budynku, ustalenie jego przyczyny i zaproponowanie metody usunięcia. Przypuszczano, że źródłem zapachu jest oryginalna więźba dachowa, która podczas remontu w latach była konserwowana nieznanym preparatem chemicznym. Badaniom laboratoryjnym poddano kilka próbek drewna pobranych z więźby. Badania wykonano zgodnie z procedurą PB LFS-007/1/ Oznaczanie ilościowe emisji lotnych związków organicznych w próbkach materiałów metodą termicznej desorpcji i chromatografii GC-MS. Stwierdzono, że drewno zawiera dużą ilość 1-chloronaftalenu i dichloronaftalenów. Te związki chemiczne o intensywnym zapachu wchodziły w skład środków do konserwacji drewna o nazwie Xylamit, produkowanych do roku Następnie próbki drewna poddano neutralizacji specjalnie dobranym preparatem w celu likwidacji emisji chemicznej i pozbycia się zapachu konserwantu. Kolejne badanie potwierdziło, że preparat spełnił swoje zadanie. Zalecono zabezpieczenie tym preparatem konstrukcji dachu budynku kotłowni. Badania wykonane w Instytucie Zabytkowy budynek potwierdziły skuteczność środka zapobiegającego emisji chemicznej z wyrobów budowlanych. Muzeum zaakceptowało i wdrożyło zaproponowane rozwiązanie. Kilka tygodni po wykonaniu neutralizacji emisji z drewna więźby dachowej, wykonano badania chemiczne zanieczyszczenia powietrza w budynku kotłowni. Próby zanieczyszczeń powietrza pobrano w kilku punktach na poziomie antresoli budynku, w niewielkiej odległości od dachu. Badania wykonano według procedur: PB LS-002/4/ Oznaczanie par rozpuszczalników i monomerów nienasyconych w powietrzu metodą chromatografii gazowej z wzbogaceniem próbki oraz PB LS-006/2/ Oznaczanie par wydzielających się z materiałów i wyrobów zawierających bitumy i ich pochodne chlorowane, metodą chromatografii gazowej z wzbogaceniem próbki. W powietrzu budynku nie stwierdzono par chloronaftalenów lub par innych składników preparatów Xylamit. Stwierdzono w podsumowaniu, że budynek po zakończeniu adaptacji może zostać przekazany do użytkowania zgodnie z zakładanym celem oświatowym. Ekspertyza dotycząca deklaracji środowiskowych wyrobu (M. Piasecki). Deklaracja środowiskowa tzw. III rodzaju (lub ang. EPD) stanowi zbiór kwantyfikowanych danych charakteryzujących energochłonność i emisje w poszczególnych fazach istnienia wyrobu (np. oddziaływania na środowisko, np. zanik warstwy ozonowej wyrażony w ekwiwalentnych kg etenu na jednostkę wyrobu). W ekspertyzach dotyczących cyklu życia wykorzystuje się normę EN Sustainability of construction works. Environmental product declarations. Core rules for the product category. Dane liczbowe zamieszczane w deklaracjach środowiskowych III rodzaju, charakteryzujące wyrób ze środowiskowo-energetycznego punktu widzenia, opierają się na audycie środowiskowym i analizie LCA. W ostatnim czasie Zakład Fizyki Cieplnej, Instalacji Sanitarnych i Środowiska wykonywał takie analizy m.in. dla producentów: Knauf Insulation, Ursa Uralita, EMB/Kreaton. Obecnie wykonuje taką ocenę dla wyrobów z wełny skalnej i szklanej dla Zakładu w Gliwicach Isover Saint-Gobain. Zakres czynności w ekspertyzie obejmował udział w wypełnieniu kwestionariusza danych środowiskowych produkcji wyrobu, audyt danych, wykonanie analizy LCA oraz określenie charakterystyki środowiskowej wyrobów zgodnie z aktualnymi normami europejskimi. Działalność 2012 / BADANIA 13

16 Wyniki analizy LCA dla wyrobu termoizolacyjnego Wartości oddziaływań środowiskowych w odniesieniu do JF 1 m2k/w for l=0,039 W/mK, r=13,1 kg/m3, mass=0,52 kg Jedn. A1 A2 A3 A4 A5 B1-B7 C1 C2 C3 C4 D Oddziaływania środowiskowe Efekt cieplarniany GWP kg CO 2 0,27 0,008 0,403 0,01 0,04 0,00 0,0045 0,0016 0,0068 0,0029 0,0681 Uszczuplenie warstwy ozonowej ODP kg CFC11 5,2E-08 0,00 1,04E-08 0,00 3,5E-09 0,00 0,00 0,00 6,24E-10 0,00 6,24E-09 Efekt zakwaszenia AP kg SO 2 0,0014 6,24E-05 0,0043 1,062E-05 0, ,00 0, ,25E-05 0, ,1E-06 0,00058 Smog fotochemiczny POCP kg C 2 H 4 1,14E-4 3,8E-06 0,0022 2,9E-06 0,0001 0,00 1,9E-05 7,6E-07 0, ,3E-06 0,0002 Efekt eutrofizacji EP kg PO 4 9E-05 1E-06 0,0039 7,62*E-07 0, ,00 7,3E-06 0, , E-06 0,0004 Zużycie zasobów mineralnych ADP kg Sb 4,9E-05 0,00 1,02E-05 0,00 2,31E-06 0,00 0,00 0,00 5,23E-06 0,00 5,92E-06 Zużycie paliw kopalnych ADP MJ 1,26 0,095 2,71 0,10 0,3 0,00 0,032 0,019 0,31 0,03 0,4 Aspekty środowiskowe Zużycie wody m 3 0,0017 0,00 0,0007 0,00 0,0002 0,00 0,0001 0,00 0,0002 0,00 0,00024 Zużycie energii odnawialnej MJ 0,046 0,00 0,1 0,00 0,012 0,00 0,002 0,00 0,01 0,00 0,0146 Zużycie energii pierwotnej MJ 1,547 0,1 3,31 0,11 0,4 0,00 0,04 0,02 0,352 0,005 0,5 Ekspertyza wentylacji grawitacyjnej w czterokondygnacyjnych budynkach mieszkalnych (S. Pykacz). Badano budynki mieszkalne, wielorodzinne, z czterema kondygnacjami nadziemnymi i jedną podziemną; dachy budynków są spadziste o kącie nachylenia 30. W budynkach zastosowano system wentylacji grawitacyjnej z przewodami indywidualnymi. Przewody te wyprowadzono nad dach budynku i przykryto wspólną czapą z bocznymi wylotami. W mieszkaniach zastosowano okna z PCV, przy czym w każdym pomieszczeniu okiennym zamontowano co najmniej jeden nawiewnik powietrza zewnętrznego. W mieszkaniach i na dachu budynku dokonano oględzin oraz przeprowadzono pomiary kontrolne wentylacji grawitacyjnej. Charakterystyczne usterki stwierdzone podczas oględzin w mieszkaniach i na dachu budynku przedstawiono na załączonych fotografiach. Na podstawie wykonanych pomiarów i oględzin wentylacji stwierdzono, że ilości powietrza wywiewanego przez wentylację grawitacyjną w warunkach uznawanych za projektowe (po otwarciu wszystkich nawiewników) są mniejsze od wymaganych, przy czym w większości mieszkań występuje wtedy zjawisko nawiewu powietrza zewnętrznego przez niektóre kratki wentylacyjne. Świadczy to o niewystarczającej przepustowości nawiewników powietrza zewnętrznego, których otwory przelotowe wykonane w ramiaku okien są za małe. Działanie wentylacji pogarsza także duże zanieczyszczenie kratek wentylacyjnych w większości badanych mieszkań. Stwierdzono, że otwory doprowadzające powietrze do łazienek, WC i pomieszczeń pomocniczych nie miały prawidłowej wielkości (200 cm 2 ) w żadnym mieszkaniu (zmierzono wielkość od 50 cm 2 do 63 cm 2 ). Stwierdzono, że wyloty przewodów wentylacyjnych nad dachem budynku nie były wyprowadzone na wystarczającą wysokość. W rozpatrywanych budynkach z dachami spadzistymi o kącie nachylenia 30 wyloty te powinny być usytuowane ponad płaszczyzną wyprowadzoną pod kątem 12 w dół od poziomu najwyższej przeszkody dla wylotów znajdujących się w odległości od 3 m do 10 m od tej przeszkody (rys. 1, linie A i B). W celu poprawy istniejącej sytuacji zalecono: powiększenie otworów przelotowych nawiewników powietrza zewnętrznego w ramiaku okien do wielkości wymaganej w instrukcji montażu, wykonanie takich otworów lub podcięć w drzwiach wejściowych do łazienki, WC lub innych pomieszczeń pomocniczych w mieszkaniu, aby sumaryczna powierzchnia otworów przelotowych wynosiła co najmniej 200 cm 2, podwyższenie wylotów pionów wentylacyjnych nad dachem budynku do takiego poziomu, aby były spełnione wymagania obowiązujących przepisów, w tym powołanej przez te przepisy normy PN-89/B Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły, usunięcie siatek ochronnych z kratek wywiewnych, co znacznie zmniejszy ich podatność na zanieczyszczenia, powiększenie bocznych otworów wylotowych przewodów na dachu do takiej wielkości, aby ich powierzchnia netto równa była około 3-krotnej wartości łącznej powierzchni przekroju przewodów wentylacyjnych pod wspólną czapą. 14

17 Rys. 1. Obecne położenie wylotów przewodów wentylacyjnych nad dachem względem płaszczyzny (B) wyprowadzonej pod kątem 12 do poziomu (A) przykład jednego z budynków Zanieczyszczenie kratek wywiewnych wyposażonych w siatki ochronne Brak otworu dopływowego powietrza do łazienki Niewystarczająca powierzchnia otworów dopływowych powietrza do łazienki Niewystarczająca wielkość otworów przelotowych w ramiaku okna pojedyncze otwory kołowe Niewystarczająca wielkość otworów przelotowych w ramiaku okna otwory podłużne o zbyt małej długości Zamontowanie wentylatora w łazience zamiast kratki wywiewnej Niewystarczające wyniesienie wylotów przewodów wentylacyjnych nad dachem budynków Opracowany projekt przystosowania składowiska mokrego popiołów do deponowania popiołu w postaci suspensji dla elektrowni (kierownik projektu S. Łukasik, projektanci: M. Świeca, A. Gniwek, zespół projektowy: A. Gawryluk, K. Walczak, W. Bogusz). Eksploatowane obecnie składowisko zostanie wypełnione w najbliższych 2-3 latach i dalsza eksploatacja w dzisiejszej technologii stanie się niemożliwa. Na podstawie wielu badań i analiz wykonano projekt, który uzyskał uzgodnienia przewidziane prawem i został zatwierdzany do realizacji. Projekt zakłada wykorzystanie bryły zdeponowanych popiołów jako podłoża pod nowe składowisko. Powierzchnia wierzchowiny zamykanego składowiska wyniesie ok. 293 ha. Docelowa wysokość składowiska wzrośnie o 36,5 m, a całkowita wysokość wyniesie od 54 m do 76,5 m. Działalność 2012 / BADANIA 15

18 Projekt obejmuje opis technologii podwyższania z podziałem na pola eksploatacyjne, w tym: określenie docelowej rzędnej składowiska, kolejności wykorzystania kwater składowiska, technologii wykonywania obwałowań lub umocnień konstrukcyjnych zewnętrznych i działowych, rozprowadzenie rurociągów suspensji, odprowadzenie nadmiaru wody (przebudowę istniejących studni), drogi transportowe wokół składowiska, sposób rekultywacji skarp w trakcie eksploatacji, sposób rekultywacji składowiska po zakończeniu eksploatacji, system monitorowania i pomiarów kontrolnych składowiska. Podłożem do składowania popiołu w postaci suspensji (popiół : woda ok. 1:1) będzie materiał namyty w technologii mokrej (popiół : woda ok. 1:10). W pierwszym etapie będą wykonane obwałowania tradycyjne z materiału urabianego ze strefy przyległej do budowanych obwałowań. Kolejne etapy będą wykonywane z wykorzystaniem prefabrykowanych elementów typu L. Ogólny kąt nachylenia skarpy wynosi 20. Objętość podwyższenia wyniesie 83,75 mln m 3. Omawiane przedsięwzięcie jest nowatorskie pod względem wykorzystania mokrego składowiska popiołów jako podłoża pod Widok z satelity na składowisko, którego wierzchowina będzie podłożem pod nowe składowisko nowy obiekt. Jego budowa będzie stanowić duże wyzwanie techniczne i technologiczne dla wykonawcy i użytkownika. Opinia na temat jakości kamienia położonego na tarasach i schodach budynku mieszkalnego w Częstochowie (J. Babińska). Na zewnętrznym tarasie domu mieszkalnego położono kamień o pierwotnie dużych walorach estetycznych: jasny, z wyraźnymi smugami biotytu i makroskopowo widocznymi granatami. Po paru latach na kamieniu pojawiły się trudno wysychające ciemne nieregularne plamy wilgoci zaczynające się od fug oraz rdzawe zacieki i plamy. W trakcie prowadzenia badań stwierdzono: brak prawidłowego zaimpregnowania kamienia, obecność drobnokrystalicznych związków pirytu, małą nasiąkliwość kamienia przy jednoczesnej stosunkowo dużej porowatości otwartej. Na podstawie obecności niezmienionych ziaren pirytu określono możliwość dalszego postępowania procesu wychodzenia rdzawych plam na powierzchni kamienia. Ekspertyza techniczna dotycząca elementów stalowych konstrukcji, płyt dachowych oraz belek podsuwnicowych w budynku hali maszynowni kolektorowej elektrociepłowni (M. Pawłowski, W. Chruściel, K. Sztuka, P. Sulik). Przedmiotem ekspertyzy była konstrukcja stalowa i płyty dachowe hali maszynowni kolektorowej na terenie elektrociepłowni. Opracowanie miało na celu ocenę aktualnego stanu technicznego elementów konstrukcji hali w związku ze stwierdzonymi usterkami powstałymi w trakcie wieloletniej eksploatacji obiektu (od 1961 r.), bez przeprowadzania napraw, oraz podanie wytycznych do przeprowadzenia stosownych napraw dla dalszej bezpiecznej eksploatacji obiektu. Ekspertyza dotyczyła zagadnień konstrukcyjno-budowlanych słupów stalowych w osiach A i B, elementów stalowych przekrycia wiązarów i stężeń, torowisk suwnic (belek podsuwnicowych) oraz żelbetowych płyt dachowych w części objętej opracowaniem. Zakres ekspertyzy obejmował: wizję lokalną, inwentaryzację uszkodzeń, analizę udostępnionej dokumentacji technicznej obiektu, inwentaryzację uzupełniającą konstrukcji na podstawie pomiarów, obliczenia sprawdzające konstrukcji przekrycia dla stanu istniejącego, nieniszczące badania sklerometryczne betonu w żelbetowych płytach dachowych, badania makroskopowe elementów stalowych pod kątem uszkodzeń korozyjnych i odkształceń, ocenę stanu technicznego torowiska (belek podsuwnicowych) suwnicy, wytypowanie i określenie zakresu przeprowadzenia napraw oraz wzmocnienia elementów, określenie technologii naprawczych, wykonanie przedmiaru i kosztorysu na przeprowadzenie napraw. 16

19 Opracowanie stanowiło materiał do wykonania prac związanych z naprawami i wzmocnieniem uszkodzonych elementów konstrukcji. Zasadniczą konstrukcję nośną obiektu stanowi szkielet stalowy składający się ze słupów w rozstawie podłużnym co 6,50 m oraz opartych na nich wiązarów kratowych; długość wiązarów wynosi ok. 27 m, wysokość ok. 3,0 m. W wyniku przeprowadzonych szczegółowych oględzin, badań in situ elementów i materiałów oraz obliczeń sprawdzających stwierdzono, że występujące nieprawidłowości powstały w okresie długoletniej eksploatacji obiektu przy niewłaściwym zabezpieczeniu fragmentów konstrukcji przed korozją. Ubytki korozyjne przy podstawach słupów lokalnie dochodziły do Konstrukcja stalowa dachu maszynowni ok. 6 mm. Usterki występujące w kratowych ustrojach przekrycia, wiązarach i stężeniach dotyczyły głównie deformacji elementów oraz wad w połączeniach. Na podstawie oceny występujących usterek oraz wyników obliczeń sprawdzających, stan techniczny wiązarów oraz stężeń oceniono jako niezadowalający, wymagający natychmiastowych napraw i wzmocnienia. W celu zapewnienia dalszej bezpiecznej eksploatacji zalecono wykonanie napraw i wzmocnień. Projekt wzmocnień opracowano w ITB. Ekspertyza techniczna galerii nawęglania w zakresie usterek i wytrzymałości konstrukcji elementów objętych pożarem wraz z zaleceniami dotyczącymi docelowych napraw w elektrociepłowni (M. Pawłowski, K. Sztuka, P. Lewiński, T. Możaryn, P. Sulik). Przedmiotem opracowania były elementy konstrukcyjne fragmentu galerii nawęglania na terenie elektrociepłowni po pożarze. Ekspertyza miała na celu ocenę stanu technicznego konstrukcji galerii objętej pożarem. Opracowanie obejmowało: inwentaryzację usterek, badania uszkodzeń korozyjnych, ocenę wytrzymałości elementów konstrukcji galerii oraz analizę obliczeniową podstawowych elementów konstrukcji w celu oceny nośności konstrukcji, w której znajduje się taśmociąg. Zakres ekspertyzy obejmował: wizję lokalną, analizę udostępnionej dokumentacji technicznej obiektu dotyczącej galerii nawęglania, inwentaryzację występujących uszkodzeń w elementach konstrukcji, nieniszczące badania sklerometryczne betonu w elementach żelbetowych stropów, badania uszkodzeń korozyjnych (ocenę skorodowania betonu, zbrojenia oraz stalowych elementów konstrukcji), analizę obliczeniową podstawowych elementów konstrukcji w celu oceny nośności konstrukcji, opracowanie ekspertyzy wraz z wnioskami i zaleceniami w zakresie docelowych napraw. Galeria nawęglania stanowi obudowę i konstrukcję nośną taśmociągu do transportu węgla o długości całkowitej ok. 107 m (część między budynkami o długości ok. 43,28 m, w budynku 63,63 m). Galeria jest nachylona do poziomu pod kątem ok. 19. Całkowita szerokość galerii wynosi ok. 6,5 m, a wysokość ok. 2,9 m. Zasadniczymi elementami obudowy taśmociągu po obu stronach są kratownice z kształtowników stalowych w rozstawie co 6,25 m i wysokości 2,80 m, oparte częściowo na słupach stalowych, ceglanych oraz w części budynku podwieszone na wieszakach do elementów przekrycia. Strop, na którym posadowiony jest taśmociąg, wykonany jest z płyt panwiowych żelbetowych prefabrykowanych o wymiarach 6,5 0,5 m i grubości płyty 5 cm. Płyty oparte są na dolnych pasach kratownic wykonanych z ceowników. Obudowę boczną galerii stanowią ściany murowane z cegły dziurawki o grubości 12 cm, otynkowane obustronnie, zlicowane z elementami kratownic. Na podstawie przeprowadzonych oględzin, badań i analiz, sformułowano następujące wnioski i zalecenia: z uwagi na zły stan techniczny fragmentów stropu nad taśmociągiem, stwarzający zagrożenie bezpieczeństwa, zalecono, zaprojektowano i wykonano zabezpieczenie oraz wzmocnienie stropu w obrębie trzech przęseł, w których podciągi i płyty wykazywały największe uszkodzenia. W tym celu wykonano ruszty stalowe pod płytami i wzdłuż żeber oraz zamocowano siatki stalowe. Zalecono również naprawy ubytków otuliny betonowej w płytach stropu pod taśmociągiem oraz wzmocnienie zdeformowanych na skutek pożaru elementów stalowych konstrukcji. Galeria nawęglania w elektrociepłowni Działalność 2012 / BADANIA 17

20 Ekspertyza stanu komina żelbetowego h = 130 m w zakładach papierniczych (M. Lechman). Celem ekspertyzy było określenie przyczyn powstania spękań i wystąpienia zacieków na powierzchni trzonu komina. Ekspertyza została opracowana w następującym zakresie: analiza dokumentacji technicznej dotyczącej obiektu, Uszkodzenia i zacieki na powierzchni trzonu komina badania i ocena uszkodzeń i zacieków zlokalizowanych na powierzchni trzonu żelbetowego, obliczenia sprawdzające według norm PN-88/B oraz PN-EN 13084, podanie sposobu i technologii zabezpieczenia spękań trzonu i rozwiązania problemu zacieków. Do postawienia diagnozy stanu komina oraz określenia przyczyn wystąpienia nieprawidłowości posłużyły wyniki obliczeń termicznych oraz badania diagnostyczne na wysokości, na które złożyły się: pomiary sklerometryczne wytrzymałości betonu, badania magnetyczne zbrojenia, pomiary pirometryczne temperatury na powierzchni trzonu, badanie głębokości karbonatyzacji betonu. Jako przyczynę wystąpienia spękań trzonu wskazano niewystarczające właściwości termoizolacyjne zastosowanego szkła borokrzemianowego. Podano sposoby usunięcia występujących usterek oraz opracowano zalecenia dotyczące właściwego utrzymania komina z uwzględnieniem trwałości. Budynki wysokie: apartamentowy i administracyjno-mieszkalny w Warszawie (L. Runkiewicz). W odniesieniu do apartamentowca wykonano badania nieniszczące i wizualne rys w wybranych stropach na wyższych kondygnacjach. Przeprowadzono analizę procesów wytwarzania mieszanki betonowej i jej wbudowywania w konstrukcję budynku oraz analizy statyczne wybranych elementów budynku. Na podstawie badań eksperci ITB opracowali zalecenia napraw i wzmocnienia zarysowanych stropów za pomocą iniekcji. W odniesieniu do budynku administracyjno-mieszkalnego wykonano analizy statyczne budynku wraz z płytą fundamentową i posadowieniem. Na postawie analiz Apartamentowiec w Warszawie opracowano ocenę założeń konstrukcyjnych wybranych elementów żelbetowych wraz z propozycjami w aspekcie wymagań normowych PN-B oraz PN-EN. Budynek administracyjno- -mieszkalny w Warszawie Opinia techniczna dotycząca projektu budowlanego i wykonawczego budynku biurowego z garażem podziemnym we Wrocławiu (J. Szulc, K. Sztuka). Zasadniczym celem pracy była analiza i ocena poprawności rozwiązań konstrukcyjnych zawartych w projekcie wykonawczym budynku biurowego z garażem podziemnym przewidzianego do realizacji w 2012 roku. W wyniku przeprowadzonych analiz dokumentacji technicznej oraz weryfikacji zawartych w projekcie budynku szczegółów konstrukcyjnych (autorskie kontrolne obliczenia statyczno-wytrzymałościowe) stwierdzono, że: istniejąca dokumentacja techniczna, stanowiąca podstawę uzyskanego pozwolenia na budowę, w zakresie możliwości odtworzenia modelu obliczeniowego jest niewystarczająca z uwagi na brak podstawowych schematów statycznych i zastosowanych kombinacji oddziaływań w założonych sytuacjach obliczeniowych, w projekcie nie uwzględniono rzeczywistego wpływu inwestycji na istniejący w bezpośrednim sąsiedztwie obiekt budowlany, odpowiedzialne wnioski powinny być oparte na szczegółowych analizach stanu technicznego, kontrolnych badaniach materiałowych oraz obliczeniach statyczno-wytrzymałościowych wykazujących zachowanie pierwotnego poziomu niezawodności konstrukcji (zwraca się uwagę, że projektowany obiekt znajduje się w bezpośredniej bliskości budynku istniejącego i jest głębiej od niego posadowiony), 18

Informacji udziela i zgłoszenia przyjmuje:

Informacji udziela i zgłoszenia przyjmuje: INFORMACJE OGÓLNE Oferty zawierające szczegółowe informacje dotyczące kursów, seminariów szkoleniowych oraz konferencji zamieszczone są na stronie internetowej Instytutu: www.itb.pl w zakładce Konferencje/Szkolenia

Bardziej szczegółowo

BADANIA UZUPEŁNIONE SYMULACJĄ NUMERYCZNĄ PODSTAWĄ DZIAŁANIA EKSPERTA

BADANIA UZUPEŁNIONE SYMULACJĄ NUMERYCZNĄ PODSTAWĄ DZIAŁANIA EKSPERTA dr inż. Paweł Sulik Zakład Konstrukcji i Elementów Budowlanych BADANIA UZUPEŁNIONE SYMULACJĄ NUMERYCZNĄ PODSTAWĄ DZIAŁANIA EKSPERTA Seminarium ITB, BUDMA 2010 Wprowadzenie Instytut Techniki Budowlanej

Bardziej szczegółowo

W prowadzonych pracach Instytut współpracuje z naukowymi organizacjami międzynarodowymi, w tym:

W prowadzonych pracach Instytut współpracuje z naukowymi organizacjami międzynarodowymi, w tym: STRONA GŁÓWNA ORGANIZACJA ORGANIZACJA DZIAŁALNOŚĆ INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ Działalność Instytutu Techniki Budowlanej obejmuje: badania naukowe i prace rozwojowe dla potrzeb budownictwa dotyczące:

Bardziej szczegółowo

Badania korozyjne KONTAKT MERYTORYCZNY KONTAKT MERYTORYCZNY. STRONA GŁÓWNA OFERTA BADANIA LABORATORYJNE Badania korozyjne

Badania korozyjne KONTAKT MERYTORYCZNY KONTAKT MERYTORYCZNY. STRONA GŁÓWNA OFERTA BADANIA LABORATORYJNE Badania korozyjne STRONA GŁÓWNA OFERTA BADANIA LABORATORYJNE Badania korozyjne Badania korozyjne KONTAKT MERYTORYCZNY Korozja i zabezpieczenie metali mgr inż. Adrian Strąk (22) 579 64 63 a.strak@itb.pl KONTAKT MERYTORYCZNY

Bardziej szczegółowo

OPIS TECHNICZNY. 3. Charakterystyka budynku

OPIS TECHNICZNY. 3. Charakterystyka budynku OPIS TECHNICZNY 1. Podstawa opracowania 1.1. Zlecenie Zamawiającego. 1.2. Projekt architektury i projekty branżowe. 1.3. Projekt zagospodarowania terenu. 1.4. Uzgodnienia materiałowe z Zamawiającym. 1.5.

Bardziej szczegółowo

Kierunek Budownictwo Wykaz pytań na egzamin dyplomowy Przedmioty podstawowe i kierunkowe Studia I- go stopnia Stacjonarne i niestacjonarne

Kierunek Budownictwo Wykaz pytań na egzamin dyplomowy Przedmioty podstawowe i kierunkowe Studia I- go stopnia Stacjonarne i niestacjonarne Kierunek Budownictwo Wykaz pytań na egzamin dyplomowy Przedmioty podstawowe i kierunkowe Studia I- go stopnia Stacjonarne i niestacjonarne Pytania z przedmiotów podstawowych i kierunkowych (dla wszystkich

Bardziej szczegółowo

Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska. Gdańsk, 2010

Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska. Gdańsk, 2010 Politechnika Gdańska Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska PODSTAWY BUDOWNICTWA PLANSZE DYDAKTYCZNE Michał ł Wójcik Gdańsk, 2010 ZAWARTOŚĆ Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: podstawowe definicje,

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje o Instytucie

Podstawowe informacje o Instytucie Podstawowe informacje o Instytucie Marek KAPROŃ Warszawa, sierpień 2009 r. Powołanie ITB w 1945 r. - zadania Cele dekret powołuj ujący ITB Cele i zakres działania ania Zarządzenie Ministra Podstawowy cel

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wprowadzenie... Podstawowe oznaczenia... 1. Ustalenia ogólne... 1 XIII XV

Spis treści. Wprowadzenie... Podstawowe oznaczenia... 1. Ustalenia ogólne... 1 XIII XV Spis treści Wprowadzenie... Podstawowe oznaczenia... XIII XV 1. Ustalenia ogólne... 1 1.1. Geneza Eurokodów... 1 1.2. Struktura Eurokodów... 6 1.3. Różnice pomiędzy zasadami i regułami stosowania... 8

Bardziej szczegółowo

- + - + tylko przy użytkowaniu w warunkach wilgotnych b) tylko dla poszycia konstrukcyjnego podłóg i dachu opartego na belkach

- + - + tylko przy użytkowaniu w warunkach wilgotnych b) tylko dla poszycia konstrukcyjnego podłóg i dachu opartego na belkach Płyty drewnopochodne do zastosowań konstrukcyjnych Płyty drewnopochodne, to szeroka gama materiałów wytworzonych z różnej wielkości cząstek materiału drzewnego, formowane przez sklejenie przy oddziaływaniu

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCEJ WYROBY Nr AC 202

ZAKRES AKREDYTACJI JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCEJ WYROBY Nr AC 202 ZAKRES AKREDYTACJI JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCEJ WYROBY Nr AC 202 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 21 grudnia 2018 r. Nazwa i adres jednostki

Bardziej szczegółowo

BUDOWNICTWO I KONSTRUKCJE INŻYNIERSKIE. dr inż. Monika Siewczyńska

BUDOWNICTWO I KONSTRUKCJE INŻYNIERSKIE. dr inż. Monika Siewczyńska BUDOWNICTWO I KONSTRUKCJE INŻYNIERSKIE dr inż. Monika Siewczyńska Wymagania Warunków Technicznych Obliczanie współczynników przenikania ciepła - projekt ściana dach drewniany podłoga na gruncie Plan wykładów

Bardziej szczegółowo

EKSPERTYZA techniczna konstrukcji budynku pod kątem posadowienia instalacji antenowej UKE na dachu budynku w Bydgoszczy, ul.

EKSPERTYZA techniczna konstrukcji budynku pod kątem posadowienia instalacji antenowej UKE na dachu budynku w Bydgoszczy, ul. EKSPERTYZA techniczna konstrukcji budynku pod kątem posadowienia instalacji antenowej UKE na dachu budynku w Bydgoszczy, ul. Jeździecka 5 INWESTOR: URZĄD KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ 01-211 Warszawa, ul.

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA. 1. Strona tytułowa 1 2. Zawartość opracowania 2 3. Ekspertyza techniczna 3 4. Opis do konstrukcji 5

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA. 1. Strona tytułowa 1 2. Zawartość opracowania 2 3. Ekspertyza techniczna 3 4. Opis do konstrukcji 5 ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA 1. Strona tytułowa 1 2. Zawartość opracowania 2 3. Ekspertyza techniczna 3 4. Opis do konstrukcji 5 2 EKSPERTYZA TECHNICZNA Dane ogólne Inwestor: Projekt: Wodociągi Zachodniopomorskie

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIA KURSY SEMINARIA SZKOLENIOWE SEMINARIA NIEODPŁATNE ARCHIWUM STRONA GŁÓWNA OFERTA SZKOLENIA

SZKOLENIA KURSY SEMINARIA SZKOLENIOWE SEMINARIA NIEODPŁATNE ARCHIWUM STRONA GŁÓWNA OFERTA SZKOLENIA STRONA GŁÓWNA OFERTA SZKOLENIA SZKOLENIA Y 20-23.11.2017 "Laborant w laboratorium betonu i kruszyw" 19-23.03.2018 "Technologia i projektowanie betonu" SEMINARIA SZKOLENIOWE 24.10.2017 "Wybrane zagadnienia

Bardziej szczegółowo

III. ZALĄCZNIKI - CZĘŚĆ RYSUNKOWA K01 Rzut dachu 1:100

III. ZALĄCZNIKI - CZĘŚĆ RYSUNKOWA K01 Rzut dachu 1:100 Z A W A R T O Ś Ć O P R A C O W A N I A I. OCENA TECHNICZNA STANU ISTNIEJĄCEGO BUDYNKU str. 3-4 II. CZĘŚĆ OPISOWA PROJEKTOWANEJ KONSTRUKCJI str. 5-6 1. Podstawa opracowania 2. Zakres opracowania 3. Projektowana

Bardziej szczegółowo

EKSPERTYZA TECHNICZNA

EKSPERTYZA TECHNICZNA EKSPERTYZA TECHNICZNA stanu technicznego istniejącego budynku głównego Specjalistycznego Szpitala im. E. Szczeklika w Tarnowie w związku z projektowanymi nadprożami. ADRES INWESTYCJI: Tarnów, ul. Szpitalna

Bardziej szczegółowo

Spis treści: I. OPIS TECHNICZNY KONSTRUKCJI...2 1. Opis stanu istniejącego konstrukcji budynku...2

Spis treści: I. OPIS TECHNICZNY KONSTRUKCJI...2 1. Opis stanu istniejącego konstrukcji budynku...2 Spis treści: I. OPIS TECHNICZNY KONSTRUKCJI...2 1. Opis stanu istniejącego konstrukcji budynku....2 1.1 Fundamenty... 2 1.2 Ściany... 2 1.2.1 Ściany piwnic... 2 1.2.2 Ściany kondygnacji nadziemnych...

Bardziej szczegółowo

BUDOWA SIEDZIBY PLACÓWKI TERENOWEJ W STASZOWIE PRZY UL. MICKIEWICZA PROJEKT WYKONAWCZY - KONSTRUKCJA SPIS TREŚCI

BUDOWA SIEDZIBY PLACÓWKI TERENOWEJ W STASZOWIE PRZY UL. MICKIEWICZA PROJEKT WYKONAWCZY - KONSTRUKCJA SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI I./ OPIS TECHNICZNY II./ WYKAZY STALI III./ RYSUNKI 1K.RZUT FUNDAMENTÓW SKALA 1 : 50 2K.RZUT KONSTRUKCYJNY PARTERU SKALA 1 : 100 3K.RZUT KONSTRUKCYJNY I PIĘTRA SKALA 1 : 100 4K.RZUT KONSTRUKCYJNY

Bardziej szczegółowo

OPIS TECHNICZNY. 1. Dane ogólne Podstawa opracowania.

OPIS TECHNICZNY. 1. Dane ogólne Podstawa opracowania. OPIS TECHNICZNY 1. Dane ogólne. 1.1. Podstawa opracowania. - projekt architektury - wytyczne materiałowe - normy budowlane, a w szczególności: PN-82/B-02000. Obciążenia budowli. Zasady ustalania wartości.

Bardziej szczegółowo

W prowadzonych pracach Instytut współpracuje z naukowymi organizacjami międzynarodowymi, w tym:

W prowadzonych pracach Instytut współpracuje z naukowymi organizacjami międzynarodowymi, w tym: STRONA GŁÓWNA ORGANIZACJA ORGANIZACJA DZIAŁALNOŚĆ INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ Działalność Instytutu Techniki Budowlanej obejmuje: badania naukowe i prace rozwojowe dla potrzeb budownictwa dotyczące:

Bardziej szczegółowo

SCHIEDEL PUSTAKI WENTYLACYJNE

SCHIEDEL PUSTAKI WENTYLACYJNE SCHIEDEL PUSTAKI WENTYLACYJNE KARTA OPIS WYROBU Pustaki wentylacyjne produkowane przez firmę Schiedel Sp. z o.o. wykonywane są z keramzytobetonu o gęstości 1200 kg / m 3 i wytrzymałości na ściskanie minimum

Bardziej szczegółowo

Opis techniczny... 3.

Opis techniczny... 3. POMIESZCZEŃ NR 4 I 4a W SĄDZIE REJONOWYM W ŁAŃCUCIE STRONA: 2. Spis treści Opis techniczny... 3. 1. Przedmiot i zakres opracowania 2 Podstawa opracowania 3. Opis konstrukcji budynku 4. Stan techniczny

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCEJ WYROBY Nr AC 013

ZAKRES AKREDYTACJI JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCEJ WYROBY Nr AC 013 ZAKRES AKREDYTACJI JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCEJ WYROBY Nr AC 03 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 0-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 2 lutego 202 r. AC 03 Certyfikacja: zgodności;

Bardziej szczegółowo

Wyroby budowlane Specyfikacje techniczne

Wyroby budowlane Specyfikacje techniczne Wyroby budowlane Specyfikacje techniczne mgr inż. Ewa Kozłowska Gdańsk, 27.01.2017 r. Definicja Specyfikacja techniczna (ang. technical specification) Dokument ustalający wymagania techniczne, które powinien

Bardziej szczegółowo

Schiedel THERMO NOWOŚĆ THE

Schiedel THERMO NOWOŚĆ THE THERMO NOWOŚĆ THE 225 Spis treści Strona Krótka charakterystyka 227 Przeznaczenie, zakres i warunki stosowania 228 231 Wykonanie i program dostawczy 232 226 Krótka charakterystyka Opis Pustaki wentylacyjne

Bardziej szczegółowo

Ekspertyza techniczna

Ekspertyza techniczna Ekspertyza techniczna Temat: Przebudowa istniejącego obiektu mostowego w ciągu drogi gminnej Lokalizacja: Biała Prudnicka, ul. Hanki Sawickiej, dz. nr 913 Opracował: mgr inż. Jerzy Sylwestrzak nr upr.

Bardziej szczegółowo

APROBATA TECHNICZNA ITB AT /2010

APROBATA TECHNICZNA ITB AT /2010 Seria: APROBATY TECHNICZNE Egzemplarz archiwalny APROBATA TECHNICZNA ITB AT-15-8518/2010 Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz

Bardziej szczegółowo

USŁUGI BUDOWLANE Z ZAKRESU PROJEKTOWANIA I NADZOROWANIA ADAM NOSSOL WALCE UL. LIPOWA 4

USŁUGI BUDOWLANE Z ZAKRESU PROJEKTOWANIA I NADZOROWANIA ADAM NOSSOL WALCE UL. LIPOWA 4 DO PROJEKTU PRZEBUDOWA Z ROZBUDOWĄ BUDYNKU USŁUG PUBLICZNYCH ORAZ ADAPTACJA PODDASZA NA CELE PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ Inwestor: Lokalizacja: GMINA LEWIN BRZESKI UL. RYNEK 1, 49-340 LEWIN BRZESKI 49-345

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA STAWIANE UCZESTNIKOM ELIMINACJI TURNIEJU ZAWODOWEGO NOWOCZESNE BUDOWNICTWO WOKÓŁ NAS

WYMAGANIA STAWIANE UCZESTNIKOM ELIMINACJI TURNIEJU ZAWODOWEGO NOWOCZESNE BUDOWNICTWO WOKÓŁ NAS Załącznik nr 3 WYMAGANIA STAWIANE UCZESTNIKOM ELIMINACJI TURNIEJU ZAWODOWEGO NOWOCZESNE BUDOWNICTWO WOKÓŁ NAS w zakresie konkurencji technologii posadzkarsko-okładzinowych UCZESTNIK MUSI UMIEĆ: - rozpoznać

Bardziej szczegółowo

OPRACOWANIE DOKUMENTACJI PROJEKTOWEJ

OPRACOWANIE DOKUMENTACJI PROJEKTOWEJ INWENTARYZACJA BUDOWLANA do projektu docieplenia ścian zewnętrznych, przebudowy dachu, remontu schodów zewnętrznych, przebudowy kanalizacji deszczowej odwodnienia dachu budynku usługowego SPIS ZAWARTOŚCI

Bardziej szczegółowo

OPIS TECHNICZNY do projektu wykonawczego Budowa nowego obiektu szpitalnego na terenie Zakładu Karnego w Czarnem

OPIS TECHNICZNY do projektu wykonawczego Budowa nowego obiektu szpitalnego na terenie Zakładu Karnego w Czarnem OPIS TECHNICZNY do projektu wykonawczego Budowa nowego obiektu szpitalnego na terenie Zakładu Karnego w Czarnem 1. Przedmiot opracowania. Przedmiotem opracowania jest projekt wykonawczy wolnostojącego

Bardziej szczegółowo

Schiedel Pustaki wentylacyjne

Schiedel Pustaki wentylacyjne Schiedel Pustaki wentylacyjne Opis wyrobu Pustaki wentylacyjne produkowane przez firmę Schiedel Sp. z o.o. wykonywane są z keramzytobetonu o gęstości 1200 kg / m 3 i wytrzymałości na ściskanie minimum

Bardziej szczegółowo

PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY ROBÓT REMONTOWYCH CZĘŚCI BUDYNKU W MIEJSCOWOŚCI STĄśKI 12, MIKOŁAJKI POMORSKIE

PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY ROBÓT REMONTOWYCH CZĘŚCI BUDYNKU W MIEJSCOWOŚCI STĄśKI 12, MIKOŁAJKI POMORSKIE BRANśA ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANA PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY ROBÓT REMONTOWYCH CZĘŚCI BUDYNKU W MIEJSCOWOŚCI STĄśKI 12, 82-433 MIKOŁAJKI POMORSKIE ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA: I. Uprawnienia projektantów.

Bardziej szczegółowo

EKSPERTYZA O STANIE TECHNICZNYM

EKSPERTYZA O STANIE TECHNICZNYM EKSPERTYZA O STANIE TECHNICZNYM Dla potrzeb projektu przebudowy budynku żłobka, Zdzieszowice, ul. Piastów 20, dz. nr 69/54 Inwestor : Żłobek Samorządowy, Zdzieszowice, ul. Piastów 20 I. CZĘŚĆ OGÓLNA 1.1.

Bardziej szczegółowo

EKSPERTYZA TECHNICZNA

EKSPERTYZA TECHNICZNA EKSPERTYZA TECHNICZNA na okoliczność : Oceny stanu technicznego więźby dachowej. Autorzy opracowania Imię i Nazwisko/ Uprawnienia Nr ewidencyjny Podpis mgr inż. Ryszard Teterycz rzeczoznawca budowlany

Bardziej szczegółowo

I. INWENTARYZACJA BUDOWLANA EKSPERTYZA TECHNICZNA O MOŻLIWOŚCI PRZEBUDOWY I ZMIANY SPOSOBU UŻYTKOWANIA

I. INWENTARYZACJA BUDOWLANA EKSPERTYZA TECHNICZNA O MOŻLIWOŚCI PRZEBUDOWY I ZMIANY SPOSOBU UŻYTKOWANIA 1 I. INWENTARYZACJA BUDOWLANA II. EKSPERTYZA TECHNICZNA O MOŻLIWOŚCI PRZEBUDOWY I ZMIANY SPOSOBU UŻYTKOWANIA III. KONCEPCJA ZMIANY SPOSOBU UŻYTKOWANIA NA LOKALE MIESZKALNE SOCJALNE Obiekt: Budynek po SDDO

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA Kod CPV-45262500-6

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA Kod CPV-45262500-6 SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA Kod CPV-45262500-6 PRZEWODY DYMOWE I WENTYLACYJNE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot specyfikacji Przedmiotem niniejszej Specyfikacji są wymagania dotyczące wykonania robót związanych

Bardziej szczegółowo

EKSPERTYZA TECHNICZNA NA TEMAT MOŻLIWOŚCI PRZEBUDOWY CZĘŚCI POMIESZCZEŃ BYŁEJ SZKOŁY NA CELE USŁUG KULTURY ORAZ TURYSTYKI I REKREACJI

EKSPERTYZA TECHNICZNA NA TEMAT MOŻLIWOŚCI PRZEBUDOWY CZĘŚCI POMIESZCZEŃ BYŁEJ SZKOŁY NA CELE USŁUG KULTURY ORAZ TURYSTYKI I REKREACJI EKSPERTYZA TECHNICZNA NA TEMAT MOŻLIWOŚCI PRZEBUDOWY CZĘŚCI POMIESZCZEŃ BYŁEJ SZKOŁY NA CELE USŁUG KULTURY ORAZ TURYSTYKI I REKREACJI Adres: Gorzędziej, dz. Nr 22/8, 45 Gm. Subkowy Inwestor: Gmina Subkowy

Bardziej szczegółowo

Zakładowa Kontrola Produkcji betonu towarowego dla kierowników wytwórni, operatorów węzła i laborantów

Zakładowa Kontrola Produkcji betonu towarowego dla kierowników wytwórni, operatorów węzła i laborantów STRONA GŁÓWNA OFERTA SZKOLENIA SZKOLENIA Y 27.02.2017-02.03.2017 "Laborant w laboratorium betonu i kruszyw" 27.03-31.03.2017 "Technologia i projektowanie betonu" SEMINARIA SZKOLENIOWE 30.01-01.02.2017

Bardziej szczegółowo

PRZEBUDOWA I ROZBUDOWA BUDYNKU ZAKŁADU OPIEKI ZDROWOTNEJ W SKOŁYSZYNIE BRANŻA KONSTRUKCJA

PRZEBUDOWA I ROZBUDOWA BUDYNKU ZAKŁADU OPIEKI ZDROWOTNEJ W SKOŁYSZYNIE BRANŻA KONSTRUKCJA P R O J E K T B U D O W L A N Y PRZEBUDOWA I ROZBUDOWA BUDYNKU ZAKŁADU OPIEKI ZDROWOTNEJ W SKOŁYSZYNIE BRANŻA KONSTRUKCJA nazwa inwestycji: adres inwestycji: PRZEBUDOWA I ROZBUDOWA BUDYNKU ZAKŁADU OPIEKI

Bardziej szczegółowo

USŁUGI BUDOWLANE Z ZAKRESU PROJEKTOWANIA I NADZOROWANIA ADAM NOSSOL WALCE UL. LIPOWA 4

USŁUGI BUDOWLANE Z ZAKRESU PROJEKTOWANIA I NADZOROWANIA ADAM NOSSOL WALCE UL. LIPOWA 4 DO PROJEKTU PRZEBUDOWA KLATKI SCHODOWEJ W BUDYNKU ŁAMIARNI Inwestor: Lokalizacja: 1. Podstawa opracowania Podstawę opracowania stanowią : GÓRAŻDŻE CEMENT S.A. W CHORULI, UL. CEMENTOWA 1, 47-316 CHORULA

Bardziej szczegółowo

Inwentaryzacja pomiarowo-rysunkowa budynku obory, ocena stanu technicznego

Inwentaryzacja pomiarowo-rysunkowa budynku obory, ocena stanu technicznego Jednostka projektowa PRZEDMIOT OPRACOWANIA Usługi Ogólnobudowlane Daniela Maciejewska, 64-300 Nowy Tomyśl, ul. M. Curie-Skłodowskiej 8 tel. 64 44-23-437 0-607-583-697 Inwentaryzacja pomiarowo-rysunkowa

Bardziej szczegółowo

1. Podstawowe pojęcia stosowane w budownictwie. Wykonywanie murowanych konstrukcji budowlanych

1. Podstawowe pojęcia stosowane w budownictwie. Wykonywanie murowanych konstrukcji budowlanych SPIS TREŚCI 3 1. Podstawowe pojęcia stosowane w budownictwie 1.1. Rodzaje obiektów budowlanych i klasyfikacja budynków... 10 1.2. Dokumentacja techniczna wykonywania i odbioru konstrukcji murowych, betonowych

Bardziej szczegółowo

II. OPIS TECHNICZNY STANU ISTNIEJĄCEGO - INWENTARYZACJA

II. OPIS TECHNICZNY STANU ISTNIEJĄCEGO - INWENTARYZACJA II. OPIS TECHNICZNY STANU ISTNIEJĄCEGO - INWENTARYZACJA 1. Dane ogólne Budynek świetlicy wiejskiej, częściowo podpiwniczony, wykonany w technologii tradycyjnej, ściany zewnętrzne i wewnętrzne murowane,

Bardziej szczegółowo

A N E K S DO PROJEKTU BUDOWLANO - WYKONAWCZEGO

A N E K S DO PROJEKTU BUDOWLANO - WYKONAWCZEGO A N E K S DO PROJEKTU BUDOWLANO - WYKONAWCZEGO OPRACOWANIE: Termomodernizacja budynku mieszkalnego Wielorodzinnego przy ulicy Zdobywców Wału Pomorskiego 6 w Złocieńcu OCIEPLENIE STROPODACHU OBIEKT BUDOWLANY:

Bardziej szczegółowo

AUTORSKA PRACOWNIA ARCHITEKTONICZNA

AUTORSKA PRACOWNIA ARCHITEKTONICZNA AUTORSKA PRACOWNIA ARCHITEKTONICZNA SPÓŁKA Z O.O. 65-018 ZIELONA GÓRA UL. JEDNOŚCI 78 TEL. (048)(68) 327-05-44 FAX (048)(68) 327-18-02 STADIUM : PROJEKT WYKONAWCZY ZAKRES: KONSTRUKCJA UMOWA NR: 6/RA-AI/2014

Bardziej szczegółowo

EKSPERTYZA TECHNICZNA

EKSPERTYZA TECHNICZNA EKSPERTYZA TECHNICZNA Nazwa BUDYNKU GMINNEGO PRZEDSZKOLA W KRUSZYNIE Adres UL. KOŚCIELNA 70 42-282 KRUSZYNA Numery ewidencyjne działek DZIAŁKA NR EWID. 759 Inwestor GMINA KRUSZYNA UL. KMICICA 5 42-282

Bardziej szczegółowo

www.unimetal.pl NIP: 7671447269

www.unimetal.pl NIP: 7671447269 EGZ. NR 1 UNIMETAL Sp. z o.o. tel. +8 67 26 0 80 ul. Kujańska 10 tel. +8 67 26 22 71 77 00 Złotów fax +8 67 26 26 7 www.unimetal.pl NIP: 76717269 I N W E N T A R Y Z A C J A B U D O W L A N A W R A Z Z

Bardziej szczegółowo

OPINIA TECHNICZNA. Dane ogólne. Inwestor: Gmina Dobra ul. Szczecińska 16a Dobra

OPINIA TECHNICZNA. Dane ogólne. Inwestor: Gmina Dobra ul. Szczecińska 16a Dobra OPINIA TECHNICZNA Dane ogólne Inwestor: Gmina Dobra ul. Szczecińska 16a 72-003 Dobra Projekt: Remont pomieszczeń sekretariatu i dyrekcji Publicznej Szkoły Podstawowej w Bezrzeczu Adres: Bezrzecze, ul.

Bardziej szczegółowo

PROJEKT KONSTRUKCJI DACHU I KLATKI SCHODOWEJ

PROJEKT KONSTRUKCJI DACHU I KLATKI SCHODOWEJ PROJEKT KONSTRUKCJI DACHU I KLATKI SCHODOWEJ Spis zawartości: 1. 2. Obliczenia statyczne (wybrane fragmenty) 3. Rysunki konstrukcyjne PROJEKTOWAŁ: OPRACOWAŁ: 1 OPIS TECHNICZNY 1. PODSTAWA OPRACOWANIA.

Bardziej szczegółowo

OPIS TECHNICZNY. Założenia ogólne: Dane powierzchniowo kubaturowe:

OPIS TECHNICZNY. Założenia ogólne: Dane powierzchniowo kubaturowe: OPIS TECHNICZNY do projektu architektoniczno budowlanego docieplenia budynku mieszkalnego V-cio kondygnacyjnego przy ul. Mickiewicza 114 znajdującego się na nieruchomości oznaczonej nr geod 2600/1, 2599/2,

Bardziej szczegółowo

SPIS ZAWARTOŚCI. 1. Opis techniczny konstrukcji str Obliczenia konstrukcyjne(fragmenty) str Rysunki konstrukcyjne str.

SPIS ZAWARTOŚCI. 1. Opis techniczny konstrukcji str Obliczenia konstrukcyjne(fragmenty) str Rysunki konstrukcyjne str. SPIS ZAWARTOŚCI 1. konstrukcji str.1-5 2. Obliczenia konstrukcyjne(fragmenty) str.6-20 3. Rysunki konstrukcyjne str.21-22 OPIS TECHNICZNY 1. PODSTAWA OPRACOWANIA. 1.1. Projekt architektoniczny 1.2. Uzgodnienia

Bardziej szczegółowo

H-Block Izolacyjna Płyta Konstrukcyjna Spis treści

H-Block Izolacyjna Płyta Konstrukcyjna Spis treści H-Block H-Block Izolacyjna Płyta Konstrukcyjna Spis treści Idea produktu... 3 Warianty płyty H-Block... 4 Zastosowanie Izolacyjnych Płyt Konstrukcyjnych H-Block... 5 H-Block plus... 6 Zastosowanie Izolacyjnych

Bardziej szczegółowo

1/K. RZUT KONSTRUKCJI PIWNICY. 2/K. RZUT KONSTRUKCJI PARTERU. 3/K. RZUT KONSTRUKCJI PODDASZA. 4/K. ŚCIANA OPOROWA. 5/K. ELEMENTY N-1, N-2, N-3, N-4.

1/K. RZUT KONSTRUKCJI PIWNICY. 2/K. RZUT KONSTRUKCJI PARTERU. 3/K. RZUT KONSTRUKCJI PODDASZA. 4/K. ŚCIANA OPOROWA. 5/K. ELEMENTY N-1, N-2, N-3, N-4. CZĘŚĆ KONCTRUKCYJNA 1 ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA I OPIC TECHNICZNY. Informacja BIOZ. II. CZĘŚĆ GRAFICZNA: 1/K. RZUT KONSTRUKCJI PIWNICY. 2/K. RZUT KONSTRUKCJI PARTERU. 3/K. RZUT KONSTRUKCJI PODDASZA. 4/K. ŚCIANA

Bardziej szczegółowo

PN-B-03004:1988. Kominy murowane i żelbetowe. Obliczenia statyczne i projektowanie

PN-B-03004:1988. Kominy murowane i żelbetowe. Obliczenia statyczne i projektowanie KOMINY PN-B-03004:1988 Kominy murowane i żelbetowe. Obliczenia statyczne i projektowanie Normą objęto kominy spalinowe i wentylacyjne, żelbetowe oraz wykonywane z cegły, kształtek ceramicznych lub betonowych.

Bardziej szczegółowo

Opinia techniczna strona nr 1 OPINIA TECHNICZNA

Opinia techniczna strona nr 1 OPINIA TECHNICZNA Opinia techniczna strona nr 1 OPINIA TECHNICZNA PROJEKT PRZYSTOSOWANIA DLA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ RUCHOWĄ TJ. WEJŚCIE DO BUDYNKU WINDA ZEWNĘTRZNA, PARTER Z SANITARIATEM ORAZ UDOSTĘPNIENIE PIĘTRA BUDYNKU,

Bardziej szczegółowo

mplarz archiwalny APROBATA TECHNICZNA ITB AT /2013

mplarz archiwalny APROBATA TECHNICZNA ITB AT /2013 Seria: APROBATY TECHNICZNE mplarz archiwalny APROBATA TECHNICZNA ITB AT-15-9215/2013 Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek

Bardziej szczegółowo

INWENTARYZACJA OBIEKTU WRAZ Z DOKUMENTACJĄ FOTOGRAFICZNA

INWENTARYZACJA OBIEKTU WRAZ Z DOKUMENTACJĄ FOTOGRAFICZNA INWENTARYZACJA OBIEKTU WRAZ Z DOKUMENTACJĄ FOTOGRAFICZNA ZAWARTOŚĆ DOKUMENTACJI I. CZĘŚĆ OPISOWA INWENTARYZACJI 1. Podstawa opracowania 2. Przedmiot opracowania 3. Lokalizacja 4. Opis ogólny 5. Zestawienie

Bardziej szczegółowo

WEŁNA MINERALNA SZKLANA (ZAKŁAD GLIWICE)

WEŁNA MINERALNA SZKLANA (ZAKŁAD GLIWICE) DEKLARACJA ŚRODOWISKOWA WEŁNA MINERALNA SZKLANA (ZAKŁAD GLIWICE) Data wystawienia: 01.01.2013 r. Data ważności: 01.01.2018 r. Deklaracja została przygotowana przez: INSTYTUT TECHNIKI BUDOWLANEJ Zakład

Bardziej szczegółowo

WEŁNA MINERALNA SKALNA (ZAKŁAD GLIWICE)

WEŁNA MINERALNA SKALNA (ZAKŁAD GLIWICE) DEKLARACJA ŚRODOWISKOWA WEŁNA MINERALNA SKALNA (ZAKŁAD GLIWICE) Data wystawienia: 01.01.2013 r. Data ważności: 01.01.2018 r. Deklaracja została przygotowana przez: INSTYTUT TECHNIKI BUDOWLANEJ Zakład Fizyki

Bardziej szczegółowo

Tok postępowania przy projektowaniu fundamentu bezpośredniego obciążonego mimośrodowo wg wytycznych PN-EN 1997-1 Eurokod 7

Tok postępowania przy projektowaniu fundamentu bezpośredniego obciążonego mimośrodowo wg wytycznych PN-EN 1997-1 Eurokod 7 Tok postępowania przy projektowaniu fundamentu bezpośredniego obciążonego mimośrodowo wg wytycznych PN-EN 1997-1 Eurokod 7 I. Dane do projektowania - Obciążenia stałe charakterystyczne: V k = (pionowe)

Bardziej szczegółowo

Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Rodzaj studiów: stacjonarne i niestacjonarne I stopnia Kierunek: Budownictwo

Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Rodzaj studiów: stacjonarne i niestacjonarne I stopnia Kierunek: Budownictwo Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Rodzaj studiów: stacjonarne i niestacjonarne I stopnia Kierunek: Budownictwo Zakres pytań obowiązujący od roku akademickiego 2017/2018 I. Budownictwo ogólne przedmiot

Bardziej szczegółowo

OPIS TECHNICZNY I WYNIKI OBLICZŃ STATYCZNYCH

OPIS TECHNICZNY I WYNIKI OBLICZŃ STATYCZNYCH OPIS TECHNICZNY I WYNIKI OBLICZŃ STATYCZNYCH DO P. T. BRANŻY KONSTRUKCYJNEJ BUDYNKU SALI GIMNASTYCZNEJ Z ZAPLECZEM SOCJALNYM PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM W ROGASZYCACH GMINA OSTRZESZOW ZASTOSOWANE

Bardziej szczegółowo

Ogniochronne obudowy drewnianych konstrukcji Nośnych

Ogniochronne obudowy drewnianych konstrukcji Nośnych 970 971 system OBUDOWY drewnianej KONSTRUKCJI NOŚNej Strona Typ Ilość stron zabezpieczonych wg normy Mocowanie płyt Parametry statyczne Smukłość [λ min zwichrzeniem wytężenia [α N Sposób pracy przekroju

Bardziej szczegółowo

METODOLOGIA WYKONANIA INWENTARYZACJI BUDOWLANEJ

METODOLOGIA WYKONANIA INWENTARYZACJI BUDOWLANEJ Zamawiający: MIASTO ŁÓDŹ REPREZENTOWANE PRZEZ BIURO DS. REWITALIZACJI I ROZWOJU ZABUDOWY MIASTA 90-131 ŁÓDŹ, UL. PIOTRKOWSKA 171 Temat: Tytuł opracowania: PROGRAM PILOTAŻOWY DOTYCZĄCY REWITALIZACJI: OPRACOWANIE

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA SZKOLEŃ W PIIB

TEMATYKA SZKOLEŃ W PIIB 6 października 2011 r. Niniejsze opracowanie zostało wykonane przez pana Zbigniewa Dzierżewicza, z wyjątkiem tematyki dotyczącej grupy 10, przekazanej przez pana Andrzeja Myśliwca. TEMATYKA SZKOLEŃ W PIIB

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE. D a REGULACJA PIONOWA STUDZIENEK I URZĄDZEŃ PODZIEMNYCH

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE. D a REGULACJA PIONOWA STUDZIENEK I URZĄDZEŃ PODZIEMNYCH SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D - 03.02.01a REGULACJA PIONOWA STUDZIENEK I URZĄDZEŃ PODZIEMNYCH D-03.02.01a Regulacja pionowa studzienek i urządzeń podziemnych 3 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Ustalenia

Bardziej szczegółowo

Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót Remont pokrycia dachu budynku Zespołu Szkół nr 4 w Pułtusku

Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót Remont pokrycia dachu budynku Zespołu Szkół nr 4 w Pułtusku B- 0.00 PRZEMUROWANIE KOMINÓW - kod CPV 4545000-7 1. Wstęp Ogólne wymagania podano w ST- B. 00.00. "Wymagania ogólne" 1.1. Przedmiot Przedmiotem są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z przedmiotu: Budownictwo ogólne

Wymagania edukacyjne z przedmiotu: Budownictwo ogólne Wymagania edukacyjne z przedmiotu: Budownictwo ogólne L.p. Dział Temat lekcji Liczba godzin na realiza cję Dział. 2 Dział. PKZ(B.c) (). 3 Dział. PKZ(B.c) (),2 4 Dział. PKZ(B.c) (2) 5 Dział. PKZ(B.c) ()3

Bardziej szczegółowo

Wstęp... 7. 1.1. Podstawa opracowania... 7. 1.2. Cel opracowania... 7. 1.3. Zakres opracowania... 7. Opis stanu istniejącego... 7

Wstęp... 7. 1.1. Podstawa opracowania... 7. 1.2. Cel opracowania... 7. 1.3. Zakres opracowania... 7. Opis stanu istniejącego... 7 I ZAŁĄCZNIKI 1. Uprawnienia projektanta. 2. Zaświadczenie opłacenia składki OC projektanta. 3. Zaświadczenie opłacenia składki OC sprawdzającego. 4. Uprawnienia sprawdzającego. II OPIS TECHNICZNY Wstęp....

Bardziej szczegółowo

Posadzki z tworzyw sztucznych i drewna.

Posadzki z tworzyw sztucznych i drewna. Posadzki z tworzyw sztucznych i drewna. dr inż. Barbara Ksit barbara.ksit@put.poznan.pl Na podstawie materiałów źródłowych dostępnych na portalach internetowych oraz wybranych informacji autorskich Schemat

Bardziej szczegółowo

PR0JEKT BUDOWLANY ZAMIENNY PRZEBUDOWA BUDYNKU BIURWEGO UL. BOHATERÓW GETTA WARSZAWSKIEGO 1 W SZCZECINIE

PR0JEKT BUDOWLANY ZAMIENNY PRZEBUDOWA BUDYNKU BIURWEGO UL. BOHATERÓW GETTA WARSZAWSKIEGO 1 W SZCZECINIE PR0JEKT BUDOWLANY ZAMIENNY PRZEBUDOWA BUDYNKU BIURWEGO UL. BOHATERÓW GETTA WARSZAWSKIEGO 1 W SZCZECINIE INWESTYCJA: Budynek Biurowy, SZCZECIN, UL. Bohaterów Getta Warszawskiego 1 INWESTOR: Szczecińskie

Bardziej szczegółowo

Budownictwo I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólnoakademicki / praktyczny) Stacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne)

Budownictwo I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólnoakademicki / praktyczny) Stacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Konstrukcje metalowe 2 Nazwa modułu w języku angielskim Steel structures 2

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH Remont dachu nad lokalem użytkowym U8 przy ul. Wolskiej 60 (część niższa) w Dzielnicy Wola m.st. Warszawy. Kod robót budowlanych CPV 45000000-7

Bardziej szczegółowo

PROJEKTOWANIE KONSTRUKCJI STALOWYCH WEDŁUG EUROKODÓW.

PROJEKTOWANIE KONSTRUKCJI STALOWYCH WEDŁUG EUROKODÓW. PROJEKTOWANIE KONSTRUKCJI STALOWYCH WEDŁUG EUROKODÓW. 1 Wiadomości wstępne 1.1 Zakres zastosowania stali do konstrukcji 1.2 Korzyści z zastosowania stali do konstrukcji 1.3 Podstawowe części i elementy

Bardziej szczegółowo

EKSPERTYZA TECHNICZNA

EKSPERTYZA TECHNICZNA 16 EKSPERTYZA TECHNICZNA ISTNIEJĄCEGO BUDYNKU WARSZTATOWO-GARAŻOWEGO ZLOKALIZOWANEGO W ZESPOLE BUDYNKÓW PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ W BIAŁYMSTOKU PRZY ULICY WARSZAWSKIEJ 3 1.0. PRZEDMIOT i CEL EKSPERTYZY

Bardziej szczegółowo

Przedmiotem opracowania jest przebudowa holu wejściowego wraz z korytarzem parteru budynku Starostwa Powiatowego przy ul. Borsuczej 2 w Białymstoku.

Przedmiotem opracowania jest przebudowa holu wejściowego wraz z korytarzem parteru budynku Starostwa Powiatowego przy ul. Borsuczej 2 w Białymstoku. Spis zawartości I. INFORMACJE OGÓLNE...3 1 Przedmiot opracowania...3 2 Podstawa merytoryczna opracowania...3 3 Zakres opracowania...3 4 Normy, normatywy i wykorzystane materiały...3 II. OPIS TECHNICZNY...4

Bardziej szczegółowo

EKSPERTYZA TECHICZNA. Nazwa obiektu:

EKSPERTYZA TECHICZNA. Nazwa obiektu: nr str. 1 Nazwa obiektu: Inwestor/ adres: Lokalizacja inwestycji: Branża: EKSPERTYZA TECHICZNA Rozbudowa budynku o dodatkowe schody zewnętrzne i remont odtworzeniowy na potrzeby prowadzenia Centrum Pomocy

Bardziej szczegółowo

PROJEKT ROZBIÓRKI OBIEKTU

PROJEKT ROZBIÓRKI OBIEKTU Specyfikacja / rys. oraz informacje są własnością firmy Projektowanie i Nadzór Jadwiga Papst-Wojtas c. i nie mogą być bez pisemnej zgody powielane, kopiowane ani udostępniane stronie trzeciej. Inwestor:

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA TECHNICZNA. D.10.11.01/a MAŁA ARCHITEKTURA

SPECYFIKACJA TECHNICZNA. D.10.11.01/a MAŁA ARCHITEKTURA /a MAŁA ARCHITEKTURA 140 1. Wstęp 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru małej architektury w ramach remontu ciągu pieszego ul. Jana

Bardziej szczegółowo

PROJEKT BUDOWLANY ZAGRODY LEŚNEJ

PROJEKT BUDOWLANY ZAGRODY LEŚNEJ PRACOWNIA PROJEKTOWA MGR INŻ. DOROTA SUKIENNIK UL. BOHATERÓW WARSZAWY 15/16, 70-370 SZCZECIN TEL. 512-422-123, E-MAIL: SUKIENNIK.DOROTA1@INTERIA.PL --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bardziej szczegółowo

EKSPERTYZA TECHNICZNA

EKSPERTYZA TECHNICZNA EKSPERTYZA TECHNICZNA OBIEKT : Pawilon główny, pawilon zakaźny, pawilon płucny Zespołu Opieki Zdrowotnej w Dąbrowie Tarnowskiej LOKALIZACJA : ul. Szpitalna 1, 33-200 Dąbrowa Tarnowska INWESTOR : Zespół

Bardziej szczegółowo

Remont ocieplenia: co powinien zawierać projekt renowacji izolacji?

Remont ocieplenia: co powinien zawierać projekt renowacji izolacji? Remont ocieplenia: co powinien zawierać projekt renowacji izolacji? Renowacja systemów ociepleń opiera się na zamocowaniu nowego docieplenia na już istniejącym, nie spełniającym swoich funkcji i aktualnych

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA EKSPERTYZA WRAZ Z INWENTARYZACJĄ STANU ISTNIEJĄCEGO BUDYNKU OFICYNY przy ul. Wesołej 38 w Kielcach 2 ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA I. OPIS TECHNICZNY II. III. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA RYSUNKI - INWENTARYZACJA

Bardziej szczegółowo

OPINIA BUDOWLANA OKREŚLAJĄCA MOŻLIWOŚĆ DOCIĄŻENIA DACHU PANELAMI FOTOWOLTANICZNYMI. Szkoła Podstawowa nr 10

OPINIA BUDOWLANA OKREŚLAJĄCA MOŻLIWOŚĆ DOCIĄŻENIA DACHU PANELAMI FOTOWOLTANICZNYMI. Szkoła Podstawowa nr 10 OPINIA BUDOWLANA OKREŚLAJĄCA MOŻLIWOŚĆ DOCIĄŻENIA DACHU PANELAMI FOTOWOLTANICZNYMI Temat: Kategoria obiektu budowlanego: Obiekt: Lokalizacja: Inwestor: Jednostka Projektowa: Branża: Aktualizacja audytów

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA USŁUG PROJEKTOWYCH I INWESTYCYJNYCH PROJEKT Skoczów, ul. Morcinka 18a, tel ,

PRACOWNIA USŁUG PROJEKTOWYCH I INWESTYCYJNYCH PROJEKT Skoczów, ul. Morcinka 18a, tel , Egz. nr 3 DLA INWESTORA OBIEKT : Powiatowy Dom Pomocy Społecznej - Budynek B skrzydło północne TEMAT : Ocena stanu techniczna obiektu ADRES: 43-430 Pogórze ul. Zamek 132, segment B ZLECENIODAWCA : Powiatowy

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY I BUDOWNICTWA. parametryzacji określonej przepisami

MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY I BUDOWNICTWA. parametryzacji określonej przepisami Czy wyroby budowlane potrzebują parametryzacji określonej przepisami Spełnienie podstawowych wymagań przez obiekty budowlane Podstawowe wymagania dla obiektów budowlanych zawarte w przepisach ustawy Pb:

Bardziej szczegółowo

ORZECZENIE TECHNICZNE EKSPERTYZA TECHNICZNA

ORZECZENIE TECHNICZNE EKSPERTYZA TECHNICZNA ORZECZENIE TECHNICZNE EKSPERTYZA TECHNICZNA Obiekt : Rozbudowa hali produkcyjnej z przyłączami Lokalizacja: Działki nr ewid. 325/54;325/57;325/75;325/76 położone w Przeworsku ul. Lubomirskich Inwestor:

Bardziej szczegółowo

Jakość materiałów budowlanych w Polsce. Systemy oceny, atesty, polskie normy. Badania.

Jakość materiałów budowlanych w Polsce. Systemy oceny, atesty, polskie normy. Badania. Jakość materiałów budowlanych w Polsce. Systemy oceny, atesty, polskie normy. Badania. Polskie przepisy wprowadzające uregulowania UE - OBSZAR REGULOWANY - budownictwo Ustawa Prawo Budowlane z dnia 7 lipca1994

Bardziej szczegółowo

Projekt Budowlano-Wykonawczy

Projekt Budowlano-Wykonawczy Zamawiający: Gmina Pieńsk ul. Bolesławiecka 29 59-930 Pieńsk Jednostka projektowa: Usługi Projekektowe, Nadzór Budowlany, Wykonawstwo Robót Budowlanych, Tomasz Nowak m. Dobra 100 59-700 Bolesławiec tel.:

Bardziej szczegółowo

EKSPERTYZA STANU TECHNICZNEGO

EKSPERTYZA STANU TECHNICZNEGO PRZEBUDOWA LABORATORIUM WODY CZYSTEJ (FIZYKOCHEMIA I BAKTERIOLOGIA) W STACJI UZDATNIANIA WODY w Łukanowicach, na dz. nr 386/4, gm. Wojnicz EKSPERTYZA STANU TECHNICZNEGO Autorzy: dr inż. Przemysław Ruchała

Bardziej szczegółowo

PROJEKT BUDOWLANY. Inwestor Urząd Miasta i Gminy Łomianki, ul. Warszawska 115, Łomianki

PROJEKT BUDOWLANY. Inwestor Urząd Miasta i Gminy Łomianki, ul. Warszawska 115, Łomianki PROJEKT BUDOWLANY Projekt termomodernizacji budynku Szkoły Podstawowej nr 1 w Łomiankach, ul. Warszawska 73 na działkach nr ewid. 451, 452 i 454, obręb 0004 Inwestor Urząd Miasta i Gminy Łomianki, ul.

Bardziej szczegółowo

Program funkcjonalno uŝytkowy

Program funkcjonalno uŝytkowy Program funkcjonalno uŝytkowy Nazwa zamówienia: Zaprojektowanie i wykonanie robót polegających na częściowej przebudowie Sali kolumnowej i Sali ślubów w ramach zadania Modernizacja Sali ślubów oraz klatki

Bardziej szczegółowo

Oświadczenie projektanta

Oświadczenie projektanta Warszawa, 31.08.2017 Oświadczenie projektanta Zgodnie z art. 20 ust. 4 Ustawy Prawo Budowlane projektant mgr inż. Maciej Rozum posiadający uprawnienia do projektowania bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjnobudowlanej

Bardziej szczegółowo

Opis techniczny. do projektu remontu wewnętrznych pomieszczeń w istniejącym budynku. świetlicy wiejskiej w Kacicach PRZEDMIOT I CEL OPRACOWANIA

Opis techniczny. do projektu remontu wewnętrznych pomieszczeń w istniejącym budynku. świetlicy wiejskiej w Kacicach PRZEDMIOT I CEL OPRACOWANIA Opis techniczny do projektu remontu wewnętrznych pomieszczeń w istniejącym budynku świetlicy wiejskiej w Kacicach Inwestor: Gmina Pułtusk 06-100 Pułtusk, Rynek 41 Lokalizacja: działka nr ew. 143, 142/6,

Bardziej szczegółowo

Założenia obliczeniowe i obciążenia

Założenia obliczeniowe i obciążenia 1 Spis treści Założenia obliczeniowe i obciążenia... 3 Model konstrukcji... 4 Płyta trybun... 5 Belki trybun... 7 Szkielet żelbetowy... 8 Fundamenty... 12 Schody... 14 Stropy i stropodachy żelbetowe...

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA:

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA: ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA: 1. Uprawnienia budowlane autorów opracowania; 2. Część opisowa: Opis techniczny elementów konstrukcyjnych budynku szkoły podstawowej; 3. Część graficzna: Rysunki konstrukcyjne budynku

Bardziej szczegółowo

EKSPERTYZA TECHNICZNA Z OPINIĄ

EKSPERTYZA TECHNICZNA Z OPINIĄ EKSPERTYZA TECHNICZNA Z OPINIĄ PRZEBUDOWA BUDYNKU BIUROWEGO -Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Suwałkach Sp. z o.o.suwałki, ul. Sikorskiego 1 Białystok 28 grudnia 2007 PRACOWNIA PROJEKTOWA JERZY

Bardziej szczegółowo