BARWY W CHEMII Dr Emilia Obijalska Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej UŁ
|
|
- Alicja Sowińska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 BARWY W CHEMII Dr Emilia bijalska Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej UŁ Akademia Ciekawej Chemii
2 Czym jest światło? Wzrok człowieka reaguje na fale elektromagnetyczne w zakresie nm. Potocznie nazywa się tak widzialną część promieniowania elektromagnetycznego (promieniowanie widzialne odbierane przez siatkówkę oka) Dualizm korpuskularno-falowy: światło jednocześnie traktuje się jako falę elektromagnetyczną oraz jako strumień cząstek (fotony)
3 Czym jest światło? Rozszczepienie światła białego przez pryzmat Fala elektromagnetyczna przechodząc przez granicę ośrodków ulega załamaniu. Prędkość rozchodzenia się fali zależy od częstotliwości i fale o różnej częstotliwości załamują się pod różnymi kątami, co jest przyczyną rozszczepienia wiązki światła białego na składowe.
4 Rozszczepienie światła w przyrodzie - tęcza Tęcza powstaje gdy promienie słoneczne padające zza pleców obserwatora załamują się i odbijają w kroplach wody znajdujących się w powietrzu. Tęcza główna: światło słoneczne najpierw załamuje się w kropli deszczu, a potem część wiązki odbija się od tylnej warstwy i ponownie załamuje się a następnie wychodzi na zewnątrz w postaci pasma barw. Tęcza wtórna (barwy ułożone odwrotnie): powstaje z promieni, które dwukrotnie ulegną odbiciu wewnątrz kropli deszczu
5 Dlaczego widzimy kolory? Związki absorbują światło zakres nm absorbowane światło barwa związku fioletowe żółto-zielona niebieskie żółta niebiesko-zielone pomarańczowa zielono-niebieskie czerwona zielone purpurowa żółto-zielone fioletowa żółte niebieska pomarańczowe niebiesko-zielona czerwone zielono-niebieska Wrażenie barwy tworzy się poprzez odbicie od przedmiotu (barwnika) nie pochłoniętych fragmentów widma światła białego. Takie promieniowanie pozbawione części, która uległa absorpcji przez obiekt staje się światłem barwnym.
6 Dlaczego widzimy kolory? Związki absorbują światło koło barw Wrażenie barwy tworzy się poprzez odbicie od przedmiotu (barwnika) nie pochłoniętych fragmentów widma światła białego. Takie promieniowanie pozbawione części, która uległa absorpcji przez obiekt staje się światłem barwnym.
7 Doświadczenie Rozszczepienie światła białego Absorpcja światła przez roztwór substancji barwnej
8 Dlaczego związki absorbują światło? Fotony z zakresu światła widzialnego i ultrafioletu są absorbowane powodując przejścia elektronów ze stanu podstawowego do wzbudzonego. Elektron to ładunek ujemny orbitujący wokół dodatnio naładowanego jądra (oscylujący dipol). Jeśli częstość drgania dipola odpowiada częstości światła wtedy zachodzi absorpcja promieniowania. widmo UV-Vis Widma UV-Vis są zapisem graficznym ilości absorbowanego promieniowania o danej długości fali.
9 związki barwne nieorganiczne zawierające jony metali grup pobocznych organiczne zawierające sprzężony układ elektronów π związki kompleksowe L M n+ atom (jon) centralny L C C n L M n+ L LK = 6 L L L ligand (z wolną parą elektronową) np.: H 2, H 3, C -, H - nieorganiczno-organiczne kompleksy metali z ligandami organicznymi (zawierającymi sprzężony układ elektronów π)
10 Przejścia elektronowe związki organiczne H H H H H H Różnica między energią orbitali π i π* zmniejsza się wraz z wydłużeniem sprzężonego układu wiązań podwójnych; absorbowana fala o większej długości (mniejsza energia potrzebna do wzbudzenia elektronu).
11 Barwne związki organiczne chromofor ( z łac. chroma barwa, foros niosący) część cząsteczki, która jest bezpośrednio odpowiedzialna za absorpcje promieniowania ( z zakresu światła widzialnego) a tym samym za występowanie barwy chromofory C C n polienowy azowy chinoidowy iminochinoidowy auksochrom ugrupowanie atomów, które wprowadzone do cząsteczki związku organicznego powoduje nasilenie jego barwy np.: grupy H, H 2, SH
12 β-karoten pomarańczowy barwnik w marchewce W cząsteczkach posiadających dużą liczbę sprzężonych wiązań π (i wolnych par elektronowych n) różnica energii między stanem podstawowym i wzbudzonym staje się na tyle mała, że absorpcja zachodzi w regionie widzialnym widma elektromagnetycznego. β-karoten: system 11 sprzężonych wiązań π absorpcja niebieskiego światła (obserwowana barwa pomarańczowa)
13 Związki azowe H 2 H 2 żółcień aniliniowa czerwień para 2 H H 2 H czerń eriochromowa Reakcje sprzęgania soli diazoniowych R H 2, HCl + Ar H 2 Ar ~0 o C Cl _ Ar R R = H 2, R 2, H, R
14 Doświadczenie trzymywanie związku azowego
15 Doświadczenie trzymywanie związku azowego H 2, HCl + H 2 ~0 o C Cl _ H H
16 Wskaźniki ph H CH 3 + CH3 _ H CH 3 CH3 _ 3 S H + _ 3 S forma kwasowa forma zasadowa ph < 3.2 ph > 4.4 kolor czerwony kolor żółty oranż metylowy H H _ H H + forma kwasowa forma zasadowa ph < 8.3 ph > 10 bezbarwna kolor różowy fenoloftaleina
17 Antocyjany - wskaźniki ph występujące w przyrodzie R 2 H H _ R 2 H H + R 1 R 1 R R H + R R forma kwasowa kolor czerwony forma zasadowa kolor zielony lub niebieski
18 Doświadczenie Zmiana barwy wskaźników ph
19 Barwniki w żywności Barwnik niebieski Barwnik czerwony maksimum absorpcji przy 630 nm absorpcja promieniowania pomarańczowego maksimum absorpcji przy 524 nm absorpcja promieniowania zielonego
20 Substancja barwna vs. barwnik ie każdy związek barwny to barwnik! Barwnik: przenika w głąb włókna (lub innego materiału barwionego) i jest odporny na wymywanie (pranie) oraz działanie promieni słonecznych. auksochrom chromofor grupa umożliwiająca wiązanie z podłożem Barwnik: substancja rozpuszczalna w stosowanym medium; w postaci rozpuszczonej przenika nośnik (po czym ewentualnie może stawać się nierozpuszczalna). Pigment: substancja (organiczna lub nieorganiczna) nierozpuszczalną w stosowanym ośrodku; aby zabarwić lub zamaskować (pokryć) podłoże; w czasie procesu barwienia pozostaje w postaci krańcowo rozdrobnionego ciała stałego (kryształy lub ziarna).
21 Przejścia elektronowe d-d związki nieorganiczne EERGIA średnia energia orbitali d Fe(H 2 ) 6 3+ Fe(C) 6 3- PCl 6 - wolny jon metalu energia orbitali d w otoczeniu ligandów Kompleksy oktaedryczne EERGIA średnia energia orbitali d Zn(H 2 ) 2+ 4 Cu(H 3 ) 4 2+ CoCl 4 2- Mn 4 2- wolny jon metalu energia orbitali d w otoczeniu ligandów Kompleksy tetraedryczne
22 Szereg spektrochemiczny I - <Br - < SC - < Cl - < F-< H-< H 2 < H 3 < C - Wzrost energii rozszczepienia orbitali d (ten sam jon centralny, różne ligandy) Ligandy powodujące silne rozszczepienie (absorpcja wysokoenergetyczna) kompleksy bezbarwne lub jasnożółte. Ligandy powodujące małe rozszczepienie (absorpcja niskoenergetyczna) kompleksy barwne. Mn 2+ < i 2+ < Co 2+ < Fe 2+ < Fe 3+ < Cr 3+ < Co 3+ Wzrost energii rozszczepienia orbitali d (różne jony centralne, ten sam ligand)
23 Doświadczenie trzymywanie związków kompleksowych metali grup przejściowych Przejścia elektronowe d-d (kompleksy barwne i bezbarwne)
24 Doświadczenie trzymywanie związków kompleksowych metali grup przejściowych Przejścia elektronowe d-d (kompleksy barwne i bezbarwne) Cu(H 2 ) 4 2+ CuS 4 + 4H 2 Cu(H 2 ) S 4 2- H 3 H 2 H H - + 2H - Cu(H) 2 + 4H 2 Cu(H) 2 + 4H 3 H 2 Cu(H 3 ) H -+ 4H 2 Energia rozszczepienia orbitali d niska Zn(H 2 ) 4 2+ ZnS 4 + 4H 2 Zn(H 2 ) S 4 2- H 3 H 2 H H - + 2H - Zn(H) 2 + 4H 2 Zn(H) 2 + 4H 3 H 2 Zn(H 3 ) H - + 4H 2 Energia rozszczepienia orbitali d wysoka
25 Przejścia elektronowe CT związki nieorganiczne Dichromian(VI) potasu (K 2 Cr 2 7 ) Manganian (VII) potasu (KMn 4 ) Intensywna barwa jonów Mn 4- i Cr związana jest z występowaniem tzw. pasm CT. Przejścia charge-transfer (przeniesienia ładunku, CT): polegają na przejściu elektronu z orbitalu liganda na orbital metalu(i vice versa).
26 Doświadczenie trzymywanie związków kompleksowych metali grup przejściowych Przejścia elektronowe CT
27 Doświadczenie trzymywanie związków kompleksowych metali grup przejściowych Przejścia elektronowe CT Fe 2 (S 4 ) H 2 2Fe(H 2 ) S 2-4 KSC H 2 K + + SC- Fe(H 2 ) SC- Fe(SC) H 2
28 Porfiryny Fe Kompleksy metali z porfirynami (ligandami zawierającymi sprzężony układ elektronów π) H H H R H hem chlorofil b Mg chlorofil a Me R = Me (chlorofil a), CH (chlorofil b)
29 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
30 DŚWIADCZEIA
BARWY W CHEMII Dr Emilia Obijalska Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej UŁ
BARWY W CHEMII Dr Emilia bijalska Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej UŁ Akademia Ciekawej Chemii Czym jest światło? Czym jest światło? Rozszczepienie światła białego przez pryzmat Fala elektromagnetyczna
Bardziej szczegółowoJan Drzymała ANALIZA INSTRUMENTALNA SPEKTROSKOPIA W ŚWIETLE WIDZIALNYM I PODCZERWONYM
Jan Drzymała ANALIZA INSTRUMENTALNA SPEKTROSKOPIA W ŚWIETLE WIDZIALNYM I PODCZERWONYM Światło słoneczne jest mieszaniną fal o różnej długości i różnego natężenia. Tylko część promieniowania elektromagnetycznego
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do technologii HDR
Wprowadzenie do technologii HDR Konwersatorium 2 - inspiracje biologiczne mgr inż. Krzysztof Szwarc krzysztof@szwarc.net.pl Sosnowiec, 5 marca 2018 1 / 26 mgr inż. Krzysztof Szwarc Wprowadzenie do technologii
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE
ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE Sole podwójne - to sole zawierające więcej niż jeden rodzaj kationów lub więcej niż jeden rodzaj anionów. Należą do nich m. in. ałuny, np. ałun glinowo-potasowy K 2 Al
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. dr Henryk Myszka - Uniwersytet Gdański - Wydział Chemii
ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE Sole podwójne - to sole zawierające więcej niż jeden rodzaj kationów lub więcej niż jeden rodzaj anionów. Należą do nich m. in. ałuny, np. siarczan amonowo-żelazowy(ii),
Bardziej szczegółowoDlaczego niebo jest niebieskie?
Dlaczego niebo jest niebieskie? Obserwując niebo, na pewno zastanawiacie się, jakie przyczyny powstawania różnych kolorów nieba, a zwłaszcza kolor błękitny. Odpowiedź na to pytanie brzmi: przyczyną błękitnego
Bardziej szczegółowoSPEKTROSKOPIA ATOMOWA I MOLEKULARNA
SPEKTROSKOPIA ATOMOWA I MOLEKULARNA Ćwiczenie 1 : Charakterystyka widm elektronowych akwakompleksów wybranych jonów metali Charakterystyka widma elektronowego Promieniowanie elektromagnetyczne jest falą
Bardziej szczegółowoWłasności optyczne materii. Jak zachowuje się światło w zetknięciu z materią?
Własności optyczne materii Jak zachowuje się światło w zetknięciu z materią? Właściwości optyczne materiału wynikają ze zjawisk: Absorpcji Załamania Odbicia Rozpraszania Własności elektrycznych Refrakcja
Bardziej szczegółowoStałe : h=6, Js h= 4, eVs 1eV= J nie zależy
T_atom-All 1 Nazwisko i imię klasa Stałe : h=6,626 10 34 Js h= 4,14 10 15 evs 1eV=1.60217657 10-19 J Zaznacz zjawiska świadczące o falowej naturze światła a) zjawisko fotoelektryczne b) interferencja c)
Bardziej szczegółowoDzień dobry. Miejsce: IFE - Centrum Kształcenia Międzynarodowego PŁ, ul. Żwirki 36, sala nr 7
Dzień dobry BARWA ŚWIATŁA Przemysław Tabaka e-mail: przemyslaw.tabaka@.tabaka@wp.plpl POLITECHNIKA ŁÓDZKA Instytut Elektroenergetyki Co to jest światło? Światło to promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie
Bardziej szczegółowoSPEKTROSKOPIA ATOMOWA I MOLEKULARNA
SPEKTROSKOPIA ATOMOWA I MOLEKULARNA Ćwiczenie 2 : Reakcje wymiany ligandów w kompleksach jonów Co(II) Charakterystyka widma elektronowego Promieniowanie elektromagnetyczne jest falą i strumieniem fotonów,
Bardziej szczegółowoPDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdffactory
Promieniowanie elektromagnetyczne (fala elektromagnetyczna) rozchodzące się w przestrzeni zaburzenie pola elektromagnetycznego. Zaburzenie to ma charakter fali poprzecznej, w której składowa elektryczna
Bardziej szczegółowoWykład XIV: Właściwości optyczne. JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych
Wykład XIV: Właściwości optyczne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: Treść wykładu: 1. Wiadomości wstępne: a) Załamanie
Bardziej szczegółowoczyli reakcje wymiany ligandów i ich zastosowanie Mateusz Bożejko Edmund Pelc Liceum Ogólnokształcące nr III we Wrocławiu
czyli reakcje wymiany ligandów i ich zastosowanie Mateusz Bożejko Edmund Pelc Liceum Ogólnokształcące nr III we Wrocławiu Podstawowe pojęcia Podstawowe pojęcia Związek kompleksowy Sfera koordynacyjna Ligand
Bardziej szczegółowoJaki kolor widzisz? Doświadczenie pokazuje zjawisko męczenia się receptorów w oku oraz istnienie barw dopełniających. Zastosowanie/Słowa kluczowe
1 Jaki kolor widzisz? Abstrakt Doświadczenie pokazuje zjawisko męczenia się receptorów w oku oraz istnienie barw Zastosowanie/Słowa kluczowe wzrok, zmysły, barwy, czopki, pręciki, barwy dopełniające, światło
Bardziej szczegółowoWykład 17: Optyka falowa cz.2.
Wykład 17: Optyka falowa cz.2. Dr inż. Zbigniew Szklarski Katedra Elektroniki, paw. C-1, pok.321 szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ 1 Interferencja w cienkich warstwach Załamanie
Bardziej szczegółowoZastosowanie spektroskopii UV/VIS do określania struktury związków organicznych
Zwiększenie liczby wysoko wykwalifikowanych absolwentów kierunków ścisłych Uniwersytetu Jagiellońskiego POKL.04.01.02-00-097/09-00 Zastosowanie spektroskopii UV/VIS do określania struktury związków organicznych
Bardziej szczegółowoWłaściwości optyczne. Oddziaływanie światła z materiałem. Widmo światła widzialnego MATERIAŁ
Właściwości optyczne Oddziaływanie światła z materiałem hν MATERIAŁ Transmisja Odbicie Adsorpcja Załamanie Efekt fotoelektryczny Tradycyjnie właściwości optyczne wiążą się z zachowaniem się materiałów
Bardziej szczegółowoPODSTAWY BARWY, PIGMENTY CERAMICZNE
PODSTAWY BARWY, PIGMENTY CERAMICZNE Barwa Barwą nazywamy rodzaj określonego ilościowo i jakościowo (długość fali, energia) promieniowania świetlnego. Głównym i podstawowym źródłem doznań barwnych jest
Bardziej szczegółowoFalowa natura światła
Falowa natura światła Christiaan Huygens Thomas Young James Clerk Maxwell Światło jest falą elektromagnetyczną Barwa światło zależy od jej długości (częstości). Optyka geometryczna Optyka geometryczna
Bardziej szczegółowoSPEKTROFOTOMETRIA UV-Vis. - długość fali [nm, m], - częstość drgań [Hz; 1 Hz = 1 cykl/s]
SPEKTROFOTOMETRIA UV-Vis Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometria w zakresie nadfioletu (UV) i promieniowania widzialnego (Vis) jest jedną
Bardziej szczegółowoAnaliza ekstraktów roślinnych metodą chromatografii cienkowarstwowej.
Analiza ekstraktów roślinnych metodą chromatografii cienkowarstwowej. mgr inż. Paweł Szczeblewski Światło i jego barwa. Wrażenie barwy jest wynikiem zespołu zmian fizjologicznych wynikających z przekazywania
Bardziej szczegółowoReguły barwności cząsteczek chemicznych
Reguły barwności cząsteczek chemicznych Anna Kaczmarek Kędziera Katedra Chemii Materiałów, Adsorpcji i Katalizy Wydział Chemii UMK, Toruń Chemia koloru 2015 Anna Kaczmarek-Kędziera Chemia koloru 1 / 51
Bardziej szczegółowoTemat 1: Budowa atomu zadania
Budowa atomu Zadanie 1. (0-1) Dany jest atom sodu Temat 1: Budowa atomu zadania 23 11 Na. Uzupełnij poniższą tabelkę. Liczba masowa Liczba powłok elektronowych Ładunek jądra Liczba nukleonów Zadanie 2.
Bardziej szczegółowoI. PROMIENIOWANIE CIEPLNE
I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE - lata '90 XIX wieku WSTĘP Widmo promieniowania elektromagnetycznego zakres "pokrycia" różnymi rodzajami fal elektromagnetycznych promieniowania zawartego w danej wiązce. rys.i.1.
Bardziej szczegółowoPDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdffactory
gdzie: vi prędkość fali w ośrodku i, n1- współczynnik załamania światła ośrodka 1, n2- współczynnik załamania światła ośrodka 2. Załamanie (połączone z częściowym odbiciem) promienia światła na płaskiej
Bardziej szczegółowoPOLICJA KUJAWSKO-POMORSKA WYBRANE ZJAWISKA OPTYKI W BADANIACH KRYMINALISTYCZNYCH
POLICJA KUJAWSKO-POMORSKA Źródło: http://www.kujawsko-pomorska.policja.gov.pl/kb/dzialania-policji/kryminalistyka/aktualnosci/arciwmlb/2545,wybrane-zjawi SKA-OPTYKI-W-BADANIACH-KRYMINALISTYCZNYCH.html
Bardziej szczegółowo41P6 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - V POZIOM PODSTAWOWY
41P6 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - V Optyka fizyczna POZIOM PODSTAWOWY Dualizm korpuskularno-falowy Atom wodoru. Widma Fizyka jądrowa Teoria względności Rozwiązanie zadań należy
Bardziej szczegółowo17. Który z rysunków błędnie przedstawia bieg jednobarwnego promienia światła przez pryzmat? A. rysunek A, B. rysunek B, C. rysunek C, D. rysunek D.
OPTYKA - ĆWICZENIA 1. Promień światła padł na zwierciadło tak, że odbił się od niego tworząc z powierzchnią zwierciadła kąt 30 o. Jaki był kąt padania promienia na zwierciadło? A. 15 o B. 30 o C. 60 o
Bardziej szczegółowoOptyka stanowi dział fizyki, który zajmuje się światłem (także promieniowaniem niewidzialnym dla ludzkiego oka).
Optyka geometryczna Optyka stanowi dział fizyki, który zajmuje się światłem (także promieniowaniem niewidzialnym dla ludzkiego oka). Założeniem optyki geometrycznej jest, że światło rozchodzi się jako
Bardziej szczegółowoKonkurs ACCh zagadnienia
Konkurs ACCh 2018 - zagadnienia 1.Trujące leki, czyli spisek molekuł AD 2017. 1. Dlaczego aminofenazon (piramidon) jest rakotwórczy? Podaj mechanizm procesu uszkadzania DA. 2. Dlaczego paracetamol jest
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 9 WŁASNOŚCI OPTYCZNE MATERIAŁÓW CERAMICZNYCH. (1) gdzie υ prędkość rozchodzenia się światła (w próżni wynosi 3 10 8 m/s). 1.
ĆWICZENIE 9 WŁASNOŚCI OPTYCZNE MATERIAŁÓW CERAMICZNYCH 1. CEL ĆWICZENIA 1. Wyznaczenie dla wybranych materiałów widm absorpcyjnych dla światła o długości fali od 200 do 800 nm. 2. Określenie długości fali
Bardziej szczegółowodr inż. Beata Brożek-Pluska SERS La boratorium La serowej
dr inż. Beata Brożek-Pluska La boratorium La serowej Spektroskopii Molekularnej PŁ Powierzchniowo wzmocniona sp ektroskopia Ramana (Surface Enhanced Raman Spectroscopy) Cząsteczki zaadsorbowane na chropowatych
Bardziej szczegółowoSzczegółowe kryteria oceniania z fizyki w gimnazjum. kl. III
Szczegółowe kryteria oceniania z fizyki w gimnazjum kl. III Semestr I Drgania i fale Rozpoznaje ruch drgający Wie co to jest fala Wie, że w danym ośrodku fala porusza się ze stałą szybkością Zna pojęcia:
Bardziej szczegółowoZwierciadło kuliste stanowi część gładkiej, wypolerowanej powierzchni kuli. Wyróżniamy zwierciadła kuliste:
Fale świetlne Światło jest falą elektromagnetyczną, czyli rozchodzącymi się w przestrzeni zmiennymi i wzajemnie przenikającymi się polami: elektrycznym i magnetycznym. Szybkość światła w próżni jest największa
Bardziej szczegółowoFala elektromagnetyczna o określonej częstotliwości ma inną długość fali w ośrodku niż w próżni. Jako przykłady policzmy:
Rozważania rozpoczniemy od ośrodków jednorodnych. W takich ośrodkach zależność między indukcją pola elektrycznego a natężeniem pola oraz między indukcją pola magnetycznego a natężeniem pola opisana jest
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS
OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKA KOMISJA KONKURSU PRZYRODNICZEGO
WOJEWÓDZKA KOMISJA KONKURSU PRZYRODNICZEGO ZADANIA NA ETAP SZKOLNY KONKURSU PRZYRODNICZEGO W ROKU SZKOLNYM 2009/2010 Instrukcja dla uczestników Konkursu 1. Test musi być rozwiązywany samodzielnie. 2. Test
Bardziej szczegółowoNiezwykłe światło. ultrakrótkie impulsy laserowe. Piotr Fita
Niezwykłe światło ultrakrótkie impulsy laserowe Laboratorium Procesów Ultraszybkich Zakład Optyki Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego Światło Fala elektromagnetyczna Dla światła widzialnego długość
Bardziej szczegółowoDźwięk. Cechy dźwięku, natura światła
Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła Fale dźwiękowe (akustyczne) - podłużne fale mechaniczne rozchodzące się w ciałach stałych, cieczach i gazach. Zakres słyszalnej częstotliwości f: 20 Hz < f < 20 000
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI KLASA III Drgania i fale mechaniczne Wymagania na stopień dopuszczający obejmują treści niezbędne dla dalszego kształcenia oraz użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia.
Bardziej szczegółowoZmiana barwy wskaźników w roztworach kwaśnych, obojętnych i zasadowych.
Zmiana barwy wskaźników w roztworach kwaśnych, obojętnych i zasadowych. Doświadczenie1: Poznanie barwy wskaźników w roztworach kwasów, zasad i wody. Wykonanie doświadczenia: Do pięciu probówek wlewamy
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki wykład 8
Podstawy fizyki wykład 8 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, W11, PWr Optyka geometryczna Polaryzacja Odbicie zwierciadła Załamanie soczewki Optyka falowa Interferencja Dyfrakcja światła D.
Bardziej szczegółowo- 1 - OPTYKA - ĆWICZENIA
- 1 - OPTYKA - ĆWICZENIA 1. Promień światła padł na zwierciadło tak, że odbił się od niego tworząc z powierzchnią zwierciadła kąt 30 o. Jaki był kąt padania promienia na zwierciadło? A. 15 o B. 30 o C.
Bardziej szczegółowoModel wiązania kowalencyjnego cząsteczka H 2
Model wiązania kowalencyjnego cząsteczka H 2 + Współrzędne elektronu i protonów Orbitale wiążący i antywiążący otrzymane jako kombinacje orbitali atomowych Orbital wiążący duża gęstość ładunku między jądrami
Bardziej szczegółowoKwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne.
Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne. DUALIZM ŚWIATŁA fala interferencja, dyfrakcja, polaryzacja,... kwant, foton promieniowanie ciała doskonale
Bardziej szczegółowoSpektroskopia molekularna. Ćwiczenie nr 1. Widma absorpcyjne błękitu tymolowego
Spektroskopia molekularna Ćwiczenie nr 1 Widma absorpcyjne błękitu tymolowego Doświadczenie to ma na celu zaznajomienie uczestników ćwiczeń ze sposobem wykonywania pomiarów metodą spektrofotometryczną
Bardziej szczegółowoKonwersatorium 1. Zagadnienia na konwersatorium
Konwersatorium 1 Zagadnienia na konwersatorium 1. Omów reguły zapełniania powłok elektronowych. 2. Podaj konfiguracje elektronowe dla atomów Cu, Ag, Au, Pd, Pt, Cr, Mo, W. 3. Wyjaśnij dlaczego występują
Bardziej szczegółowoZwiązki kompleksowe pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor?
pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? 1 1 1 H 3 Li 11 Na 19 K 37 Rb 55 Cs 87 Fr 4 Be 12 Mg 20 Ca 38 Sr 56 Ba 88 Ra Układ okresowy 2 13 14 15 16
Bardziej szczegółowoZwiązki kompleksowe. pigmenty i barwniki. co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? Pierwiastki
pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? 1 07_117 Układ okresowy Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11 Na 19 K 37 Rb 55 Cs 87 Fr metale niemetale 2 13 14 15 16
Bardziej szczegółowoZaznacz prawdziwą odpowiedź: Fale elektromagnetyczne do rozchodzenia się... ośrodka materialnego A. B.
Imię i nazwisko Pytanie 1/ Zaznacz właściwą odpowiedź: Fale elektromagnetyczne są falami poprzecznymi podłużnymi Pytanie 2/ Zaznacz prawdziwą odpowiedź: Fale elektromagnetyczne do rozchodzenia się... ośrodka
Bardziej szczegółowoliczba kwantowa, n kwantowa, l Wanad 3 2 [Ar] 3d 3 4s 2
Arkusz odpowiedzi Nr Proponowane rozwiązanie zadani a Liczba niesparowanych elektronów w jonie r 3+ jest (mniejsza / większa) od liczby elektronów niesparowanych w jonie Mn +. Pierwiastkiem, którego jony
Bardziej szczegółowoDr Piotr Sitarek. Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska
Podstawy fizyki Wykład 11 Dr Piotr Sitarek Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska D. Halliday, R. Resnick, J.Walker: Podstawy Fizyki, tom 3, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2003. K.Sierański, K.Jezierski,
Bardziej szczegółowoWidmo promieniowania
Widmo promieniowania Spektroskopia Każde ciało wysyła promieniowanie. Promieniowanie to jest składa się z wiązek o różnych długościach fal. Jeśli wiązka światła pada na pryzmat, ulega ono rozszczepieniu,
Bardziej szczegółowoMETODY SPEKTROSKOPOWE II. UV-VIS od teorii do praktyki Jakub Grynda Katedra Technologii Leków i Biochemii
METODY SPEKTROSKOPOWE II UV-VIS od teorii do praktyki Jakub Grynda Katedra Technologii Leków i Biochemii Pokój nr 1 w Chemii B Godziny konsultacji: Poniedziałek 11-13 E-mail: jakub.grynda@gmail.com PLAN
Bardziej szczegółowoWodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
Bardziej szczegółowoWykład z Chemii Ogólnej
Wykład z Chemii Ogólnej Część 2 Budowa materii: od atomów do układów molekularnych 2.3. WIĄZANIA CHEMICZNE i ODDZIAŁYWANIA Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja
Bardziej szczegółowoSpektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych
Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych Wstęp Spektroskopia jest metodą analityczną zajmującą się analizą widm powstających w wyniku oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego
Bardziej szczegółowoZasady obsadzania poziomów
Zasady obsadzania poziomów Model atomu Bohra Model kwantowy atomu Fala stojąca Liczby kwantowe -główna liczba kwantowa (n = 1,2,3...) kwantuje energię elektronu (numer orbity) -poboczna liczba kwantowa
Bardziej szczegółowoŚwiatło fala, czy strumień cząstek?
1 Światło fala, czy strumień cząstek? Teoria falowa wyjaśnia: Odbicie Załamanie Interferencję Dyfrakcję Polaryzację Efekt fotoelektryczny Efekt Comptona Teoria korpuskularna wyjaśnia: Odbicie Załamanie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp. Twardość wody
Spis treści 1 Wstęp 1.1 Twardość wody 1.2 Oznaczanie twardości wody 1.3 Oznaczanie utlenialności 1.4 Oznaczanie jonów metali 2 Część doświadczalna 2.1 Cel ćwiczenia 2.2 Zagadnienia do przygotowania 2.3
Bardziej szczegółowoWyznaczanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali światła
Ćwiczenie O3 Wyznaczanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali światła O3.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie zależności współczynnika załamania światła od długości fali
Bardziej szczegółowoWykład Budowa atomu 1
Wykład 30. 11. 2016 Budowa atomu 1 O atomach Trochę historii i wprowadzenie w temat Promieniowanie i widma Doświadczenie Rutherforda i odkrycie jądra atomowego Model atomu wodoru Bohra sukcesy i ograniczenia
Bardziej szczegółowoKolorymetryczne oznaczanie stężenia Fe 3+ metodą rodankową
Kolorymetryczne oznaczanie stężenia Fe 3+ metodą rodankową (opracowanie: Barbara Krajewska) Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawami spektrofotometrii absorpcyjnej w świetle widzialnym (kolorymetrią)
Bardziej szczegółowoKonkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 31 stycznia 2019 r. zawody II stopnia (rejonowe) Schemat punktowania zadań
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 31 stycznia 2019 r. zawody II stopnia (rejonowe) Maksymalna liczba punktów 40. 85% 34 pkt. Schemat punktowania zadań Uwaga! 1. Wszystkie
Bardziej szczegółowoFotometria i kolorymetria
9. (rodzaje receptorów; teoria Younga-Helmholtza i Heringa; kontrast chromatyczny i achromatyczny; dwu- i trzywariantowy system widzenia ssaków; kontrast równoczesny). http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/
Bardziej szczegółowoTemat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń:
Chemia - klasa I (część 2) Wymagania edukacyjne Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Dział 1. Chemia nieorganiczna Lekcja organizacyjna. Zapoznanie
Bardziej szczegółowoSpektroskopia elektronowa
Spektroskopia elektronowa Przejście elektronów w cząsteczce ze stanu podstawowego do wzbudzonego powoduje zmiany energii oscylacyjnej i rotacyjnej. Widma UV-VIS są zatem widmami elektronoworotacyjno-oscylacyjnymi
Bardziej szczegółowoTEST NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM
TEST NA EGZAMIN PPRAWKWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM I. Część pisemna: 1. Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe? a.) Kwasy są to związki chemiczne zbudowane z wodoru i reszty kwasowej.
Bardziej szczegółowoPod wpływem enzymów forma trans- retinalu powraca do formy cis- i powoli, w ciemności, przez łączenie się z opsyną, następuje resynteza rodopsyny.
Barwa, kolor, choć z pozoru cecha rzeczywista materii (przyzwyczailiśmy się, że wszystko ma swój kolor) w rzeczywistości jest cechą subiektywną. Barwa nie istnieje w rzeczywistości a jedynie powstaje wrażenie
Bardziej szczegółowoFale elektromagnetyczne to zaburzenia pola elektrycznego i magnetycznego.
Fale elektromagnetyczne to zaburzenia pola elektrycznego i magnetycznego. Zmienne pole magnetyczne wytwarza zmienne pole elektryczne i odwrotnie zmienne pole elektryczne jest źródłem zmiennego pola magnetycznego
Bardziej szczegółowoPromieniowanie cieplne ciał.
Wypromieniowanie fal elektromagnetycznych przez ciała Promieniowanie cieplne (termiczne) Luminescencja Chemiluminescencja Elektroluminescencja Katodoluminescencja Fotoluminescencja Emitowanie fal elektromagnetycznych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 12 (44) Wyznaczanie długości fali świetlnej przy pomocy siatki dyfrakcyjnej
Ćwiczenie 12 (44) Wyznaczanie długości fali świetlnej przy pomocy siatki dyfrakcyjnej Wprowadzenie Światło widzialne jest to promieniowanie elektromagnetyczne (zaburzenie poła elektromagnetycznego rozchodzące
Bardziej szczegółowoZmysły. Wzrok 250 000 000. Węch 40 000 000. Dotyk 2 500 000. Smak 1 000 000. Słuch 25 000. Równowaga?
Zmysły Rodzaj zmysłu Liczba receptorów Wzrok 250 000 000 Węch 40 000 000 Dotyk 2 500 000 Smak 1 000 000 Słuch 25 000 Równowaga? Fale elektromagnetyczne Wzrok Informacje kształt zbliżony do podstawowych
Bardziej szczegółowoI Pracownia Fizyczna Dr Urszula Majewska dla Biologii
Ćw. 6/7 Wyznaczanie gęstości cieczy za pomocą wagi Mohra. Wyznaczanie gęstości ciał stałych metodą hydrostatyczną. 1. Gęstość ciała. 2. Ciśnienie hydrostatyczne. Prawo Pascala. 3. Prawo Archimedesa. 4.
Bardziej szczegółowoAnna Grych Test z budowy atomu i wiązań chemicznych
Anna Grych Test z budowy atomu i wiązań chemicznych 1. Uzupełnij tabelkę wpisując odpowiednie dane: Nazwa atomu Liczba nukleonów protonów neutronów elektronów X -... 4 2 Y -... 88 138 Z -... 238 92 W -...
Bardziej szczegółowoSpis treści. Od Autorów... 7
Spis treści Od Autorów... 7 Drgania i fale Ruch zmienny... 10 Drgania... 17 Fale mechaniczne... 25 Dźwięk... 34 Przegląd fal elektromagnetycznych... 41 Podsumowanie... 49 Optyka Odbicie światła... 54 Zwierciadła
Bardziej szczegółowoELEMENTY ANALIZY INSTRUMENTALNEJ. SPEKTROFOTOMETRII podstawy teoretyczne
ELEMENTY ANALZY NSTRUMENTALNEJ Ćwiczenie 3 Temat: Spektrofotometria UV/ViS SPEKTROFOTOMETR podstawy teoretyczne SPEKTROFOTOMETRA jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje
Bardziej szczegółowoChemia Nieorganiczna II (3.3.PBN.CHE109), konwersatorium Chemia, I stopień, III r., semestr 5. Lista 1.
Lista 1. 1. Określ zależność pomiędzy właściwościami magnetycznymi (wartością momentu magnetycznego µ B, wyrażonego w magnetonach Bohra) a przynależnością do typu kompleksów wewnątrz- i zewnątrz-orbitalowych,
Bardziej szczegółowoWidmo fal elektromagnetycznych
Czym są fale elektromagnetyczne? Widmo fal elektromagnetycznych dr inż. Romuald Kędzierski Podstawowe pojęcia związane z falami - przypomnienie pole falowe część przestrzeni objęta w danej chwili falą
Bardziej szczegółowoOdczyn roztworu Skala ph. Piotr Zawadzki i Aleksandra Jarocka
Odczyn roztworu Skala ph Piotr Zawadzki i Aleksandra Jarocka Wskaźniki a odczyn Ph Wskaźniki, to związki, które w zależności od odczynu roztworu zmieniają barwę. Najczęściej spotykanymi w naszym otoczeniu
Bardziej szczegółowoMikroskopia fluorescencyjna
Mikroskopia fluorescencyjna Mikroskop fluorescencyjny to mikroskop świetlny, wykorzystujący zjawisko fluorescencji większość z nich to mikroskopy tzw. epi-fluorescencyjne zjawisko fotoluminescencji: fluorescencja
Bardziej szczegółowoBudowa atomu Poziom: rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt.)
Budowa atomu Poziom: rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt.) Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Punkty Okres połowiczego rozpadu pewnego radionuklidu wynosi 16 godzin. a) Określ, ile procent atomów tego izotopu rozpadnie
Bardziej szczegółowoSPEKTROSKOPIA IR I SPEKTROSKOPIA RAMANA JAKO METODY KOMPLEMENTARNE
SPEKTROSKOPIA IR I SPEKTROSKOPIA RAMANA JAKO METODY KOMPLEMENTARNE Promieniowanie o długości fali 2-50 μm nazywamy promieniowaniem podczerwonym. Absorpcja lub emisja promieniowania z tego zakresu jest
Bardziej szczegółowopobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego - http://fizyka.dk - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura
12. Fale elektromagnetyczne zadania z arkusza I 12.5 12.1 12.6 12.2 12.7 12.8 12.9 12.3 12.10 12.4 12.11 12. Fale elektromagnetyczne - 1 - 12.12 12.20 12.13 12.14 12.21 12.22 12.15 12.23 12.16 12.24 12.17
Bardziej szczegółowoPojęcie Barwy. Grafika Komputerowa modele kolorów. Terminologia BARWY W GRAFICE KOMPUTEROWEJ. Marek Pudełko
Grafika Komputerowa modele kolorów Marek Pudełko Pojęcie Barwy Barwa to wrażenie psychiczne wywoływane w mózgu człowieka i zwierząt, gdy oko odbiera promieniowanie elektromagnetyczne z zakresu światła
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoCHEMII POZIOM ROZSZERZONY
CHEMII PZIM RZSZERZNY zadanianumer Kryteria oceniania czekiwana odpowiedź Za narysowanie klatkowego modelu konfiguracji elektronów walencyjnych: (4s ) (4p 3 ) Uwagi Zwroty strzałek na podpowłoce 4p mogą
Bardziej szczegółowoWojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA WRAZ Z PUNKTACJĄ Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania po
Bardziej szczegółowoII Etap rejonowy 28 styczeń 2019 r. Imię i nazwisko ucznia: Czas trwania: 60 minut
XVI Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów klas trzecich gimnazjów oraz klas trzecich oddziałów gimnazjalnych prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego w roku szkolnym 2018/2019
Bardziej szczegółowoZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS
ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS LABORATORIUM - MBS 1. ROZWIĄZYWANIE WIDM kolokwium NMR 25 kwietnia 2016 IR 30 maja 2016 złożone 13 czerwca 2016 wtorek 6.04 13.04 20.04 11.05 18.05 1.06 8.06 coll coll
Bardziej szczegółowopobrano z
ODPOWIEDZI Zadanie 1. (2 pkt) 1. promienia atomowego, promienia jonowego 2. najwyższego stopnia utlenienia Zadanie 2. (1 pkt) 1. Pierwiastek I jest aktywnym metalem. Tworzy wodorek, w którym wodór przyjmuje
Bardziej szczegółowo8. Trwałość termodynamiczna i kinetyczna związków kompleksowych
8. Trwałość termodynamiczna i kinetyczna związków kompleksowych Tworzenie związku kompleksowego w roztworze wodnym następuje poprzez wymianę cząsteczek wody w akwakompleksie [M(H 2 O) n ] m+ na inne ligandy,
Bardziej szczegółowoSPEKTROSKOPIA IR I SPEKTROSKOPIA RAMANA JAKO METODY KOMPLEMENTARNE
1 SPEKTROSKOPIA IR I SPEKTROSKOPIA RAMANA JAKO METODY KOMPLEMENTARNE 2 Promieniowanie o długości fali 2-50 μm nazywamy promieniowaniem podczerwonym. Absorpcja lub emisja promieniowania z tego zakresu jest
Bardziej szczegółowo3. ZJAWISKO BARWY W SZKŁACH. Rodzaje POSTRZEGANIA
3. ZJAWISKO BARWY W SZKŁACH Rodzaje POSTRZEGANIA Wyróżniamy trzy rodzaje POSTRZEGANIA: a) Skotopowe opiera się na czynności samych pręcików; duża czułośd na kontrast; brak widzenia barw; dostrzegane kontury
Bardziej szczegółowoŚwiatło ma podwójną naturę:
Światło ma podwójną naturę: przejawia własności fal i cząstek W. C. Roentgen ( Nobel 1901) Istnieje ciągłe przejście pomiędzy tymi własnościami wzdłuż spektrum fal elektromagnetycznych Dla niskich częstości
Bardziej szczegółowoFale elektromagnetyczne w dielektrykach
Fale elektromagnetyczne w dielektrykach Ryszard J. Barczyński, 2016 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Krótka historia odkrycia
Bardziej szczegółowoRadioodbiornik i odbiornik telewizyjny RADIOODBIORNIK
Radioodbiornik i odbiornik telewizyjny RADIOODBIORNIK ODKRYWCA FAL RADIOWYCH Fale radiowe zostały doświadczalnie odkryte przez HEINRICHA HERTZA. Zalicza się do nich: fale radiowe krótkie, średnie i długie,
Bardziej szczegółowo( ) ρ ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Rozkład ładunku i momenty dipolowe cząsteczek. woda H 2 O. aceton (CH 3 ) 2 CO
Rozkład ładunku i momenty dipolowe cząsteczek W fizyce klasycznej moment dipolowy układu ładunków oblicza się tak: i i i ( ) ρ ( ) µ = q r lub µ = ρ x, y, z r dxdydz = x, y, z r dv W teorii kwantowej moment
Bardziej szczegółowo