Stymulacja nerwu błędnego obiecująca propozycja w terapii depresji lekoopornej?
|
|
|
- Oskar Kasprzak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Psychiatria PRACA POGLĄDOWA tom 4, nr 3, Copyright 2007 Via Medica ISSN Łukasz Święcicki II Klinika Psychiatryczna Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Stymulacja nerwu błędnego obiecująca propozycja w terapii depresji lekoopornej? Vagus nerve stimulation new promise in treatment-resistant depression? Abstract This article presents the most recent data on efficacy and safety of vagus nerve stimulation (VNS) in treatment- -resistant depression. Currently, there has been only one randomized, controlled study published in the medical literature. The results are not promising on the contrary to open studies results. This discrepancy may be due to poor short-term and good long-term efficacy of VNS. Available data shows, that VNS is safe and generally well tolerated, however there has been one case of suicide and cases of phase change (depressive to manic) in people treated with VNS. key words: vagus nerve stimulation, VNS, treatment resistant depression Wstęp Zgodna opinia ekspertów wskazuje, że podstawową metodą leczenia depresji jest farmakoterapia. Mimo to nie ustają próby znalezienia innych sposobów terapii. Przyczyną jest duża częstość występowania lekooporności. Według różnych szacunków ocenia się obecnie, że 30 40% chorych na depresję wcale nie reaguje lub nie reaguje w wystarczający sposób na pierwszą kurację przeciwdepresyjną. W kolejnych kuracjach odsetek niepowodzeń nieco się zmniejsza, jednak nadal pozostaje na poziomie kilkunastu procent. Wydaje się, że prawdziwa lekooporność nie jest wcale tak częsta. Jednak, nawet po wykluczeniu osób, które były nieprawidłowo zdiagnozowane lub nie otrzymywały adekwatnej farmakoterapii, nadal jeszcze istnieje wielu pacjentów z ciężką depresją, którym stosowane obecnie metody mają niewiele do zaoferowania. W przypadku depresji lekoopornej współcześnie stosuje się kilka nowych metod terapii. Określa się je niekiedy wspólną nazwą: metody neuromodulacyjne. Adres do korespondencji: dr med. Łukasz Święcicki II Klinika Psychiatryczna Instytutu Psychiatrii i Neurologii ul. Sobieskiego 9, Warszawa tel.: (0 22) Jedną z kilku nowych metod terapii jest stymulacja nerwu błędnego (VNS, vagus nerve stimulation). Polega ona na wszczepieniu pod skórę w okolicy obojczyka generatora impulsów elektrycznych, którego elektrodę łączy się z lewym nerwem błędnym w obrębie klatki piersiowej. Metoda była do tej pory stosowana w leczeniu padaczki lekoopornej. Stymulator jest aktywowany przez skórę, także jego parametry są zmieniane w ten sposób. Do celów klinicznych najczęściej stosuje się następujące parametry stymulacji: natężenie prądu: 0,1 3,5 ma, częstotliwość: 1 30 Hz, szerokość impulsu: mikrosekund, czas trwania pojedynczej stymulacji: 7 60 s, przerwy między stymulacjami: 12 s 180 min. Celem tej pracy jest przedstawienie aktualnego przeglądu danych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa VNS w terapii depresji lekoopornej. Materiał i metody Do sporządzenia opracowania wykorzystano bazy danych ProQuest, ScienceDirect, EBSCO i SCOPUS. Poszukiwano wszystkich tekstów opublikowanych po 1997 roku, odnoszących się do VNS i depresji. W zależności od bazy, wyszukiwanie pozwoliło na znalezienie od 38 do 92 prac. Znaczną większość stanowiły prace poglądowe, kazuistyczne oraz bardzo małe, 119
2 Psychiatria 2007, tom 4, nr 3 otwarte badania. Wszystkie istotne prace zostały uwzględnione w opracowaniu. Ocena skuteczności VNS w terapii depresji lekoopornej Dotychczas opublikowano wyniki dwóch badań kontrolowanych. W jednym z nich stosowano randomizację badanych. Drugie badanie nie było randomizowane, dlatego można je określić jako częściowo kontrolowane. W badaniu randomizowanym [1] uczestniczyło 235 chorych z dużą depresją bez objawów psychotycznych, leczonych w warunkach ambulatoryjnych i 25 pacjentów z depresją w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Pacjenci byli losowo dzieleni na grupy. Chorym z obu grup wszczepiano urządzenie do VNS. Jednak w jednej z grup urządzenie było włączane, w drugiej pozostawało nieczynne. Stosowano podwójnie ślepą próbę. Podczas całego badania pacjenci w niezmienionej dawce przyjmowali leki przeciwdepresyjne i/lub normotymiczne. Do udziału kwalifikowano osoby, u których zawiodły dotychczasowe, odpowiednio prowadzone kuracje (od 2 do 6 kuracji). Wszyscy chorzy w przeszłości mieli co najmniej cztery epizody depresyjne lub ich obecny epizod trwał co najmniej od 2 lat. Miernikiem skuteczności leczenia było zmniejszenie liczby punktów w 21-itemowej Skali Oceny Depresji Hamiltona (HAMD, Hamilton Depression Rating Scale) o co najmniej 50%. Badanie trwało 10 tygodni. Wyniki były następujące. W grupie otrzymującej aktywne leczenie odsetek reakcji wynosił 15,2%, w grupie z wyłączonym urządzeniem 10,0%. Różnica między grupami nie była znamienna statystycznie. Leczenie było dobrze tolerowane. Tylko 1% chorych odstąpił od udziału w badaniu ze względu na występowanie działań niepożądanych. Autorzy stwierdzili, że uzyskany wynik nie pozwala na definitywne stwierdzenie, czy VNS jest skuteczna w leczeniu osób z ostrą depresją lekooporną. W drugim badaniu, kontrolowanym, ale nierandomizowanym [2], wzięło udział 205 chorych, u których stosowano VNS oraz leczenie jak zwykle (TAU), i 124 pacjentów, u których stosowano jedynie leczenie jak zwykle (TAU). Ponieważ stosowane metody terapii miały ewidentnie różną modalność, nie można uznać badania za w pełni kontrolowane, raczej za częściowo kontrolowane. Pacjenci nie byli także losowo dzieleni na grupy. Obie grupy były podobne, ale nie identyczne. W grupie TAU było więcej osób, u których w przeszłości wystąpiło co najmniej 10 epizodów depresji. W grupie VNS + TAU było więcej osób, które w przeszłości były leczone za pomocą elektrowstrząsów. Badanie trwało rok. Skuteczność oceniano za pomocą 30-itemowego Inwentarza Objawów Depresji (IDS30), wypełnianego przez samych pacjentów. Wyniki były następujące. W ciągu 12 miesięcy leczenia w grupie VNS + TAU zaobserwowano większą poprawę na miesiąc w IDS30 niż w grupie TAU (p < < 0,001). Po 12 miesiącach odsetek dobrych reakcji na leczenie, mierzony za pomocą 24-itemowej HAMD, wynosił 27% w grupie VNS + TAU i 13% w grupie TAU (p < < 0,011). Metody TAU stosowane w obu grupach były podobne. Zdaniem autorów uzyskany wynik wskazuje, że po 12 miesiącach leczenia terapia VNS + TAU jest istotnie skuteczniejsza niż samo TAU. Wyniki podobne do otrzymanych przez George a i wsp. [2] uzyskali, w badaniu otwartym, Marangell i wsp. [3]. W badaniu wzięło udział 30 osób z depresją lekooporną, u których leczenie kontynuowano po zakończeniu ostrej fazy (3 miesiące). Skuteczność oceniano za pomocą HAMD tym razem w wersji 28-itemowej. Autorzy stwierdzili, że odsetek dobrych reakcji, uzyskany w ostrej fazie (40%), został utrzymany i po upływie roku wynosił 46%. Natomiast odsetek remisji (definiowanej jak zmniejszenie liczby punktów w HAMD do 8 lub mniej) wyraźnie wzrósł z 17 do 29% (p = 0,045). Autorzy sądzą, że uzyskany przez nich wynik może wskazywać, że stosowanie VNS przez dłuższy czas wiąże się z większą przeciwdepresyjną skutecznością tej metody. W drugim badaniu otwartym, przeprowadzonym przez Rusha i wsp. [4], wzięło udział 185 pacjentów z dużą depresją bez objawów psychotycznych i 20 chorych z depresją w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Była to w rzeczywistości kontynuacja wspomnianego na początku kontrolowanego badania randomizowanego przeprowadzonego przez Rusha i wsp. [1]. Leczenie kontynuowano przez kolejne 9 miesięcy w warunkach badania otwartego (prawdopodobnie z przyczyn etycznych). Po upływie roku leczenia odsetek reakcji mierzony w HAMD (w wersji 24-itemowej) wynosił 27,2%, a odsetek remisji (definiowanych jako 9 lub mniej punktów w HAMD) 15,8%. Podobne odsetki reakcji uzyskano w pomiarach przy użyciu Montgomery Asberg Scale (MADRS) 28,2% i skali Clinical Global Impression (CGI) 34,0%. W innym badaniu otwartym, przeprowadzonym także przez Rusha i wsp. [5], wzięło udział 30 chorych z depresją lekooporną. Odsetek reakcji, mierzonej za pomocą 28-itemowej wersji HAMD, wyniósł w tym badaniu 40%. Celem innego otwartego badania [6] było ustalenie ewentualnych czynników pozwalających na przewidywanie skuteczności VNS. W badaniu wzięło udział 120
3 Łukasz Święcicki, Stymulacja nerwu błędnego 60 chorych z dużą depresją oporną na leczenie. Odsetek reakcji mierzony za pomocą 28-itemowej wersji HAMD wyniósł w tym badaniu 30,5%. Dobra reakcja na VNS była 3,9 razy bardziej prawdopodobna u osób, które nigdy w przeszłości nie były leczone za pomocą elektrowstrząsów. Na tej podstawie autorzy wywnioskowali, że VNS jest najbardziej skuteczna u osób z niewielką, umiarkowaną i nieskrajnie nasiloną lekoopornością Nie zdefiniowano jednak dokładnie tych poziomów lekooporności. W innym badaniu oceniano zakres aktywacji kory mózgowej w zależności od szerokości impulsu stosowanego w VNS [7]. Autorzy badali 12 pacjentów cierpiących na dużą depresję, leczonych VNS, u których w losowo dobrany sposób stosowano trzy różne szerokości impulsu 130 mikrosekund, 250 mikrosekund i 500 mikrosekund. Podczas stymulacji przeprowadzano badanie przy użyciu czynnościowego rezonansu magnetycznego (fmri, functional magnetic resonance imaging). Zdaniem autorów aktywacja różnych obszarów mózgu przy użyciu szerokości impulsu 250 i 500 mikrosekund była porównywalna. Natomiast najmniejsza stosowana szerokość impulsu nie była wystarczająca dla aktywacji pewnych rejonów. Wyniki badania wskazują, że szerokość impulsu ma istotne znaczenie z punktu widzenia skuteczności metody. Ocena bezpieczeństwa i tolerancji VNS u pacjentów z depresją lekooporną Autorzy badań dotyczących VNS przy omawianiu tego aspektu zagadnienia powołują się z reguły na badanie przeprowadzone w grupie chorych z padaczką lekooporną, leczonych przy użyciu VNS. Niewiele danych dotyczy chorych cierpiących na depresję. Najwięcej konkretnych obserwacji, wychodzących poza ogólne stwierdzenie mówiące, że metoda jest dobrze tolerowana i bezpieczna, pochodzi z pracy Rusha i wsp. [4]. Badanie było kontynuacją, wspomnianego na początku, kontrolowanego badania randomizowanego, przeprowadzonego przez Rusha i wsp. [1]. Wzięło w nim udział 185 pacjentów z dużą depresją bez objawów psychotycznych i 20 z depresją w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Do najczęściej występujących działań niepożądanych zaliczono zmiany głosu (chrypkę), duszności i bóle szyi. Ogółem, w ciągu roku leczenia badanie przerwano u 24 osób. U 7 z nich przyczyną były działania niepożądane, u 17 brak skuteczności. Z grupy 7 osób z działaniami niepożądanymi dwie zmarły jedna w wyniku samobójstwa, wkrótce po rozpoczęciu leczenia (w wywiadzie odnotowano próbę samobójczą), drugi z pacjentów (66-letnia kobieta) został znaleziony martwy. Nie przeprowadzono sekcji zwłok. Zdaniem koronera okoliczności zgonu nie wskazywały na samobójstwo ani na zabójstwo. Występujące objawy niepożądane były na ogół łagodne, w miarę upływu czasu ich nasilenie zwykle malało. Najczęstszym objawem niepożądanym była chrypka. U dwóch chorych obserwowano zmianę fazy z depresyjnej na maniakalną. U jednej z tego powodu wyłączono aparat do stymulacji, u drugiej nie przerywano stymulacji. Pierwsza z tych dwóch osób wymagała hospitalizacji z powodu objawów manii. Jak już wspomniano, więcej badań poświęcono bezpieczeństwu VNS w terapii padaczki. Prace te opisano w niniejszym artykule ze względu na przypuszczenie, podzielane także przez innych autorów, że profil bezpieczeństwa metody leczenia w większym stopniu zależy od specyfiki tej metody niż od choroby, w jakiej jest stosowana. W badaniu Ergene i wsp. [8] oceniano jakość życia chorych na padaczkę, którzy przebyli zabieg wszczepienia VNS. Do oceny jakości życia autorzy wykorzystali kwestionariusz Quality of Life In Epilepsy (QOLIE). W badaniu wzięło udział 17 chorych z padaczką lekooporną. Badani wypełniali kwestionariusz przed rozpoczęciem leczenia, a następnie podczas kuracji w tygodniach: 1 3, 5 7, potem po 3, 6 miesiącach i po 9 12 miesiącach od rozpoczęcia leczenia. Analiza kwestionariuszy wskazuje na znamienną poprawę jakości życia, związaną z rozpoczęciem terapii (p < 0,01). Wykazano również brak związku między tą poprawą, a redukcją częstości występowania napadów padaczkowych lub zmniejszeniem intensywności napadów padaczkowych. Autorzy uznali nasilenie działań niepożądanych jako minimalne. Wśród występujących działań wymieniono: skurcz (ściskanie) gardła (u 4 osób), trudności w oddychaniu (u jednej osoby), trudności w mówieniu (u jednej osoby), dyskomfort w nadbrzuszu (u jednej osoby) i zwiększenie intensywności chrapania (u jednej osoby). Subiektywną poprawę jakości życia występującą u badanych przez siebie pacjentów autorzy wiążą ze specyficznym fizjologicznym działaniem VNS. Duże badanie, z udziałem 454 chorych cierpiacych na padaczkę lekooporną, przeprowadzili Morris i Mueller [9]. Najczęściej występujące objawy niepożądane VNS to zgrubienie głosu (chrypka) (28%) i parestezje (12%). Częstość występowania tych i innych objawów malała jednak wyraźnie w kolejnych latach po implantacji. Podobnego zdania są Tanganelli i wsp. [10]. W badanej przez nich grupie 51 chorych z padaczką, leczonych za pomocą VNS, stwierdzono występowanie chrypki u około 40% pacjentów, parestezji u 6%, 121
4 Psychiatria 2007, tom 4, nr 3 a bólów krtani u około 4%. U 2 pacjentów nasilenie działań niepożądanych było tak duże, że wymagało usunięcia urządzenia stymulującego. Mimo tych skutków ubocznych, autorzy ocenili ogólnie VNS jako metodę skuteczną, bezpieczną i dobrze tolerowaną. Ben-Menachem [11] w artykule przeglądowym, dotyczącym zarówno chorych z padaczką, jak i z depresją lekooporną, leczonych za pomocą VNS, ocenił ogólnie, że zakażenia pooperacyjne występują u około 3% wszystkich leczonych. Zdaniem autora do często występujących działań niepożądanych można zaliczyć kaszel, zmianę głosu i parestezje. Profil działań niepożądanych występujących przy stosowaniu tej metody autor ocenił jako pozytywny. Shrader i wsp. [12] stwierdzili eksperymentalnie, że u pacjentów ze wszczepionym urządzeniem do VNS można bezpiecznie przeprowadzać zabiegi przezczaszkowej stymulacji magnetycznej (TMS, transcranial magnetic stimulation). Z kolei Husain i wsp. [13] opisali przypadek pacjentki z depresją lekooporną, skutecznie leczonej za pomocą VNS. Pacjentka ta podczas leczenia zaszła w ciążę i kontynuowała terapię podczas trwania ciąży oraz porodu. Nie stwierdzono u niej żadnego niekorzystnego wpływu leczenia na przebieg ciąży i na poród. W innym doniesieniu kazuistycznym autorstwa Papacostasa i wsp. [14] przedstawiono przypadek pacjentki z padaczka lekooporną, u której po rozpoczęciu VNS wystąpił bezdech śródsenny. Stan pacjentki całkowicie powrócił do normy po zmniejszeniu nasilenia stymulacji. Przerwanie terapii nie było konieczne. Przeciwwskazania Większość publikacji dotyczących VNS nie podaje przeciwwskazań do stosowania tej metody. Zdaniem O Reardona i wsp. [15] względnymi przeciwwskazaniami są: depresja psychotyczna, depresja w przebiegu psychozy schizoafektywnej, niestabilne zaburzenia psychiczne należące do osi II DSM, takie jak na przykład osobowość borderline, ciąża (bezpieczeństwo metody nie było oceniane u kobiet w ciąży). Rzeczywiście pojedynczy opis kazuistyczny nie upoważnia do stwierdzenia, czy metoda jest bezpieczna u kobiet w ciąży. Podsumowanie Mimo dużego zainteresowania alternatywnymi metodami leczenia depresji, zwłaszcza depresji lekoopornej, przeprowadzono niewiele badań, które pozwoliłyby na rzetelną ocenę skuteczności tych metod. W przypadku VNS problem prawdopodobnie polega na tym, że krótkoterminowa skuteczność tej formy leczenia wydaje się znacznie gorsza niż skuteczność długoterminowa. Mówiąc inaczej, musi minąć kilka miesięcy, aby leczenie w pełni ujawniło swój efekt. Z różnych względów prowadzenie długoterminowych badań kontrolowanych jest trudne, a czasem nawet niemożliwe z przyczyn bioetycznych. Jest to prawdopodobnie wytłumaczenie przyczyny, dla której do chwili obecnej nie mamy ostatecznego dowodu na skuteczność VNS. Ocena tolerancji i bezpieczeństwa tej metody jest pozytywna, jednak bez udowodnionej skuteczności, zgodnie z prawem Holmesa, nie ma większego sensu zastanawiać się nad bezpieczeństwem. Mimo małej liczby danych, VNS wydaje się metodą obiecującą. Wnioski Na podstawie dostępnych danych z piśmiennictwa obecnie można stwierdzić, że: 1. Skuteczność VNS w leczeniu depresji lekoopornej nie została dotychczas potwierdzona w randomizowanych badaniach kontrolowanych. Jedyne takie badanie nie potwierdziło skuteczności VNS w ostrej fazie leczenia. Kontynuacja badania nie miała charakteru badania kontrolowanego. 2. Badanie częściowo kontrolowane (bez randomizacji i z użyciem terapii o różnej modalności) potwierdza skuteczność VNS w długoterminowej (12-miesięcznej) terapii depresji lekoopornej. 3. Wyniki badań otwartych potwierdzają skuteczność VNS w leczeniu depresji lekoopornej, zwłaszcza przy stosowaniu długotrwałym (odsetek dobrych reakcji od 30 do 50%). 4. Stymulacja nerwu błędnego nie była oceniana w innych zaburzeniach psychicznych niż depresje lekooporne. Bardzo niewielkie są doświadczenia dotyczące leczenia depresji w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. 5. Wydaje się, że VNS jest metodą bezpieczną i dobrze tolerowaną. Najczęstszym objawem niepożądanym (do 50%) jest chrypka (pogrubienie głosu). Nasilenie działań niepożądanych jest zwykle łagodne, w miarę upływu czasu nie zwiększa się, a niekiedy nawet zmniejsza. Dane zostały zebrane głównie w badaniach z udziałem chorych z padaczką lekooporną. 6. Odnotowano przypadek samobójstwa i przypadki zmiany fazy na maniakalną u leczonych przez VNS. 122
![Ben-Menachem [11] w artykule przeglądowym, dotyczącym zarówno chorych z padaczką, jak i z depresją lekooporną, leczonych za pomocą VNS, ocenił ogólnie, że zakażenia pooperacyjne występują u około 3%](/docs-images/48/23942081/images/page_4.jpg "wszystkich leczonych. Zdaniem autora do często występujących działań niepożądanych można zaliczyć kaszel, zmianę głosu i parestezje.")
5 Łukasz Święcicki, Stymulacja nerwu błędnego Streszczenie W pracy przedstawiono najnowsze dane dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa stosowania stymulacji nerwu błędnego (VNS) w terapii depresji lekoopornej. Dotychczas opublikowano wyniki tylko jednego, w pełni kontrolowanego, badania randomizowanego. Wyniki te nie są zachęcające. Znacznie bardziej zachęcające są wyniki badań otwartych. Przyczyną rozbieżności może być stosunkowo mała krótkoterminowa i dobra długoterminowa skuteczność VNS. Dostępne dane wskazują, że VNS jest metodą bezpieczną i na ogół dobrze tolerowaną, chociaż odnotowano jeden przypadek samobójstwa oraz przypadki zmiany fazy z depresyjnej na maniakalną u osób leczonych przy użyciu VNS. słowa kluczowe: stymulacja nerwu błędnego, VNS, depresja lekooporna Podziękowanie Dziękuję dr. Marcinowi Rybakowi za pomoc w zbieraniu materiału. PIŚMIENNICTWO 1. Rush A.J., Marangell L.B., Sackeim H.A. i wsp. Vagus nerve stimulation for treatment-resistant depression: a randomized, controlled acute phase trial. Biol. Psychiatry 2005; 58: George M.S., Rush A.J., Marangell L.B. i wsp. A one-year comparison of vagus nerve stimulation with treatment as usual for treatment-resistant depression. Biol. Psychiatry 2005; 58: Marangell L.B., Rush A.J., George M.S. i wsp. Vagus nerve stimulation (VNS) for major depressive episodes: one year outcomes. Biol. Psychiatry 2002; 51: Rush A.J., Sackeim H.A., Marangell L.B. i wsp. Effects of 12 months of vagus nerve stimulation in treatment-resistant depression: a naturalistic study. Biol. Psychiatry 2005; 58: Rush A.J., George M.S., Sackeim H.A. i wsp. Vagus nerve stimulation (VNS) for treatment-resistant depressions: a multicenter study. Biol. Psychiatry 2000; 47: Sackeim H.A., Rush J.A., George M.S. i wsp. VNS: side effects and predictors of outcome. Neuropsychopharmacology 2001; 25: Mu Q., Bohning D.E., Nahas Z. i wsp. Acute vagus nerve stimulation using different pulse width produces varying brain effects. Biol. Psychiatry 2004; 55: Ergene E., Behr P.K., Shih J.J. Quality-of-Life assessment in patients treated with vagus nerve stimulation. Epilepsy and Behavior 2001; 2: Morris G.L., Mueller W.M. Long-term treatment with vagus nerve stimulation in patients with refractory epilepsy. Neurology 1999; 53: Tanganelli P., Ferrero S., Colotto P., Regesta G. Clin. Neurol. Neurosurg. 2002; 105: Ben-Menachem E. Vagus nerve stimulation, side effects, and long-term safety. J. Clin. Neurophysiol. 2001; 18: Schrader L.M., Stern J.M., Fields T.A., Nuwer M.R., Wilson C.L. A lack of effect from transcranial magnetic stimulation (TMS) on vagus nerve stimulator (VNS). Clin. Neurophysiol. 2005; 116: Husain M.M., Stegman D., Tevino K. Pregnancy and delivery while receiving vagus nerve stimulation for the treatment of major depression: a case report. Ann Gen. Psychiat. 2005; 4: Papacostas S.S., Myrianthopoulou P., Dietis A., Papathnasiou E.S. Induction of central-type sleep apnea by vagus nerve stimulation. Electromyogr. Clin. Neurophysiol. 2007; 47: O Reardon J.P., Cristancho P., Peshek A.D. Vagus nerve stimulation (VNS) and treatment of depression: to the brainstem and beyond. Psychiatry 2006; 3:
Niefarmakologiczne metody leczenia depresji
Niefarmakologiczne metody leczenia depresji Dominika Berent dr n. med. lekarzpsychiatra Mazowieckie Centrum Psychiatrii Drewnica Leczenie depresji - rys historyczny Laudanum,Paracelsus(XVI w.) Elekrowstrząsy,
Skojarzone leczenie depresji lekami przeciwdepresyjnymi i pindololem - otwarte badanie skuteczności 14 dniowej terapii
FARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII, 2001, 3, 285-290 Stanisław Pużyński, Łukasz Święcicki, Iwona Koszewska, Antoni Kalinowski, Sławomir Fornal, Dorota Grądzka, Dorota Bzinkowska, Magdalena Namysłowska
LECZENI PRĄDEM terapia elektrowstrząsowa. Hotloś Sylwia Radzik Anna
LECZENI PRĄDEM terapia elektrowstrząsowa Hotloś Sylwia Radzik Anna Elektrowstrząsy?! Barbarzyństwo czy metoda ratująca życie? Rys.1. Kadr z filmu Lot nad kukułczym gniazdem Historia Rys.2. Ugo Cerletti
Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych
Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych Instytucjonalizacja i wykluczenia. i zapomnienie Metody leczenia 1. Biologiczne - farmakologiczne - niefarmakologiczne - neurochirurgiczne 2. Psychologiczne
jest zbudowany i które są niezbędne do jego prawidłowej (fizjologicznej pracy) a taką zapewniają mu zgodnie z badaniami nnkt EPA+DHA omega-3.
Opis publikacji Tomasz Pawełczyk, Marta Grancow-Grabka, Magdalena Kotlicka-Antczak, Elżbieta Trafalska, Agnieszka Pawełczyk. A randomized controlled study of the efficacy of six-month supplementation with
ANEKS II WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO ZMIANY CHARAKTERYSTYK PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTEK DLA PACJENTA PRZEDSTAWIONE PRZEZ EUROPEJSKĄ AGENCJĘ LEKÓW
ANEKS II WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO ZMIANY CHARAKTERYSTYK PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTEK DLA PACJENTA PRZEDSTAWIONE PRZEZ EUROPEJSKĄ AGENCJĘ LEKÓW 108 WNIOSKI NAUKOWE OGÓLNE PODSUMOWANIE OCENY NAUKOWEJ
Lek BI w porównaniu z lekiem Humira u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą
Lek w porównaniu z lekiem u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą Jest to podsumowanie badania klinicznego dotyczącego łuszczycy plackowatej. Podsumowanie sporządzono dla ogółu społeczeństwa.
Risperidon w leczeniu epizodu manii oraz profilaktyce nawrotu.
Risperidon w leczeniu epizodu manii oraz profilaktyce nawrotu. Omówienie artykułu: "Risperidon in acute and continuation treatment of mania." Yatham L. N. i wsp. RIS-CAN Study Group. International Clinical
Dlaczego potrzebne było badanie?
Badanie mające na celu zbadanie czy lek BI 409306 polepsza sprawność umysłową u osób z łagodną postacią choroby Alzheimera oraz trudności z funkcjonowaniem psychicznym Jest to podsumowanie badania klinicznego
LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)
LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia rozsianego oparte na kryteriach
Ostrzeżenie: Według amerykańskiego prawa federalnego opisywane urządzenie można sprzedawać z przepisu lekarza lub na jego zalecenie.
VNS Therapy System Dla pracowników służby zdrowia sierpień 2006 r. Wersja dla krajów innych niż USA Ostrzeżenie: Według amerykańskiego prawa federalnego opisywane urządzenie można sprzedawać z przepisu
VII ZACHODNIOPOMORSKIE DNI PSYCHIATRYCZNE
VII ZACHODNIOPOMORSKIE DNI PSYCHIATRYCZNE POSZUKIWANIA NOWYCH LEKÓW I METOD TERAPII W PSYCHIATRII 27-28.05.2011 Hotel Amber Baltic ul. Promenada Gwiazd 1 72-500 Międzyzdroje POLSKIE TOWARZYSTWO PSYCHIATRYCZNE
UPORCZYWE ZABURZENIA NASTROJU
UPORCZYWE ZABURZENIA NASTROJU Dystymia ICD 10 niejednoznaczność terminu, grupa zaburzeń (obejmuje nerwicę depresyjną, depresyjne zaburzenie osobowości, depresję nerwicową, depresję lękową przewlekłą) Dystymia
ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA
ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA Poprawki do CHPL oraz ulotki dla pacjenta są ważne od momentu zatwierdzenia Decyzji Komisji. Po zatwierdzeniu Decyzji Komisji,
ZABURZENIE DEPRESYJNE NAWRACAJĄCE
ZABURZENIE DEPRESYJNE NAWRACAJĄCE F33 Zaburzenia depresyjne nawracające F.33.0 Zaburzenia depresyjne nawracające, obecnie epizod depresyjny łagodny F33.1 Zaburzenia depresyjne nawracające, obecnie epizod
Marzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie
Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane
W badaniu 4S (ang. Scandinavian Simvastatin Survivat Study), oceniano wpływ symwastatyny na całkowitą śmiertelność u 4444 pacjentów z chorobą wieńcową i z wyjściowym stężeniem cholesterolu całkowitego
Łukasz Święcicki II Klinika Psychiatryczna IPiN Warszawa
Łukasz Święcicki II Klinika Psychiatryczna IPiN Warszawa Kraków 18 listopada 2016 Problemy koncepcyjne Czym są stany depresyjne? Depresja w przebiegu ChAD Depresja w przebiegu ChAJ Inne depresje o Co to
LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 589 Poz. 86 Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) rozpoznanie
Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Rak piersi Doniesienia roku 2014 Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Miejscowe leczenie Skrócone napromienianie części piersi (accelerated partial breast irradiation;
Neurologia Organizacja i wycena świadczeń. Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa
Neurologia Organizacja i wycena świadczeń Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa Choroby neurologiczne wg. WHO Bardzo wysokie wskażniki rozpowszechnienia aktualnie na świecie u miliarda
błędnego w terapii depresji
Artykuł poglądowy/review article Kilka uwag na temat stosowania techniki stymulacji nerwu błędnego w terapii depresji Some remarks about application of the technique of vagus nerve stimulation in therapy
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 571 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 571 SECTIO D 2005 Klinika Psychiatrii Akademii Medycznej w Białymstoku Kierownik dr hab. med. Andrzej Czernikiewicz Department
Leczenie zaburzeń depresyjnych u pacjentów z rozpoznaniem
FARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII 98,3,78-82 Antoni Florkowski, Wojciech Gruszczyński, Henryk Górski, Sławomir Szubert, Mariusz Grądys Leczenie zaburzeń depresyjnych u pacjentów z rozpoznaniem
Metoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia
Metoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia Metoksyfluran nowy-stary środek Stosowany w Australii i Nowej Zelandii od 40 lat jako środek p- bólowy Zarejestrowany we wszystkich krajach Europejskich w
Strategia postępowania terapeutycznego w depresji
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1643 0956 Łukasz Święcicki II Klinika Psychiatryczna Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Strategia postępowania terapeutycznego w depresji Therapeutic strategy in depressive
LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)
Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) wiek od 12 roku życia; 2) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia
ZŁOŚLIWY ZESPÓŁ NEUROLEPTYCZNY PO WYMIANIE GENERATORA IMPULSÓW GŁĘBOKIEJ STYMULACJI MÓZGU, U PACJENTKI Z CHOROBĄ PARKINSONA OPIS PRZYPADKU
ZŁOŚLIWY ZESPÓŁ NEUROLEPTYCZNY PO WYMIANIE GENERATORA IMPULSÓW GŁĘBOKIEJ STYMULACJI MÓZGU, U PACJENTKI Z CHOROBĄ PARKINSONA OPIS PRZYPADKU Paweł Zdunek [1,2], Henryk Koziara [1,3], Emilia Sołtan [3], Wiesław
Ocena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007
W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej ABC medic Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Zielonej Górze w okresie od 04.05.2007-15.11.2007 została przeprowadzona ocena efektów klinicznych u pacjentów
LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)
Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia rozsianego oparte
ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE
ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE Katowice 2007 Śl.C.Z.P Dział Chorobowości Hospitalizowanej 23 luty Ogólnopolski
Dlaczego potrzebne było badanie?
Badanie mające na celu zbadanie czy lek BI 409306 polepsza sprawność umysłową u osób z chorobą Alzheimera we wczesnym stadium Jest to podsumowanie badania klinicznego przeprowadzonego z udziałem pacjentów
Leki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty. Katarzyna Pogoda
Leki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty Katarzyna Pogoda Leki biologiczne Immunogenność Leki biologiczne mają potencjał immunogenny mogą być rozpoznane jako obce przez
Powikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych
Powikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych S.Szymik-Kantorowicz, A.Taczanowska-Niemczuk, P.Łabuz, I.Honkisz, K.Górniak, A.Prokurat Klinika Chirurgii Dziecięcej CM
EBM w farmakoterapii
EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna
LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)
Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) ŚWIADCZENIOBIORCY ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PROGRAMU
Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
Podnoszenie kompetencji kadr medycznych uczestniczących w realizacji profilaktycznej opieki psychiatrycznej, w tym wczesnego wykrywania objawów zaburzeń psychicznych KONSPEKT ZAJĘĆ szczegółowy przebieg
Jolanta Rajewska, Janusz Rybakowski, Andrzej Rajewski
FARMAKOTERAPIA W PSYCIDATRII I NEUROLOOll, 98, 2, 82-87 Jolanta Rajewska, Janusz Rybakowski, Andrzej Rajewski WPŁYW IMIPRAMINY, DOKSEPlNY I MIANSERYNY NA UKŁAD KRĄŻENIA U CHORYCH NA DEPRESJĘ W STARSZYM
Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
LECZENIE CIĘŻKIEJ, AKTYWNEJ POSTACI ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45)
Załącznik B.36. LECZENIE CIĘŻKIEJ, AKTYWNEJ POSTACI ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW ŚWIADCZENIOBIORCY W PROGRAMIE
medyczne eksploracje
Neurolingwistyka Praktyczna 2016 nr 2 ISSN 2450-5072 medyczne eksploracje Tomasz Zyss BADANIA NAD LICZBOWYMI ASPEKTAMI MOWY U PACJENTÓW Z DEPRESJĄ WSTĘPNE WYNIKI BADAŃ Streszczenie W artykule zaprezentowano
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 12 grudnia 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 269 15687 Poz. 1597 1597 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 12 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych Na
Analiza retrospektywna skuteczności terapii elektrowstrząsami w depresji lekoopornej
FARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII, 2013, 1, 51 56 Praca oryginalna Original paper MIŁOSZ KRZYWOTULSKI, MARIA CHŁOPOCKA-WOŹNIAK, MARIA ABRAMOWICZ, MACIEJ RÓŻAŃSKI, JANUSZ RYBAKOWSKI Analiza retrospektywna
Długofalowa terapia choroby afektywnej dwubiegunowej
Długofalowa terapia choroby afektywnej dwubiegunowej Przez wiele lat główny nacisk kładziono na krótkoterminowe leczenie ChAD, skupiając się na aktualnym epizodzie choroby. Obecnie podstawą terapii ChAD
Ze względu na brak potwierdzenia w badaniu przeprowadzonym wśród młodzieży (opisanym poniżej) wyniki zostały uznane za niedostatecznie przekonujące.
ZAŁĄCZNIK II WNIOSKI NAUKOWE I PODSTAWY DO WYDANIA POZYTYWNEJ OPINII ORAZ ZMIANY CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO, OZNAKOWANIA OPAKOWAŃ I ULOTKI DLA PACJENTA PRZEDSTAWIONE PRZEZ EUROPEJSKĄ AGENCJĘ
Porównanie skuteczności leków adiuwantowych. w neuropatycznym bólu nowotworowym1
Porównanie skuteczności leków adiuwantowych w neuropatycznym bólu nowotworowym1 Badanie1 New Delhi Cel Metoda Porównanie pregabaliny z amitryptyliną* i gabapentyną pod względem skuteczności klinicznej
Zaburzenia afektywne. Justyna Andrzejczak Kognitywistyka
Zaburzenia afektywne Justyna Andrzejczak Kognitywistyka Podział wg ICD-10 F30 Epizod maniakalny F31 Zaburzenia afektywne dwubiegunowe F32 Epizod depresyjny F33 Zaburzenia depresyjne nawracające F34 Uporczywe
LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)
Załącznik B.29. LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) ŚWIADCZENIOBIORCY 1.Kryteria kwalifikacji 1.1 Leczenia interferonem beta: 1) wiek od 12 roku życia; 2) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia
LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M 45)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 732 Poz. 71 Załącznik B.36. LECZENIE INHIBITORAMI TNF ALFA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z CIĘŻKĄ, AKTYWNĄ POSTACIĄ ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10 M
ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA
Depresja Inż. Agnieszka Świątkowska Założenia kampanii Światowy Dzień Zdrowia obchodzony co roku 7 kwietnia, w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia daje nam unikalną możliwość mobilizacji działań
Przełom I co dalej. Anna Kostera-Pruszczyk Katedra i Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny
Przełom I co dalej Anna Kostera-Pruszczyk Katedra i Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Przełom miasteniczny Stan zagrożenia życia definiowany jako gwałtowne pogorszenie opuszkowe/oddechowe
Wprowadzenie do VNS Therapy. Dla pacjentów cierpiących na padaczkę i ich rodzin
Wprowadzenie do VNS Therapy Dla pacjentów cierpiących na padaczkę i ich rodzin Adey, żona i matka stosująca VNS Therapy od 2004 Dostępne opcje Większość osób cierpiących na padaczkę przyjmuje leki kontrolujące
Othello syndrome after STN DBS psychiatric side-effects of DBS and methods of dealing with them. Oddział Chorób Afektywnych IPiN w Warszawie
Psychiatr. Pol. 2016; 50(2): 323 327 PL ISSN 0033-2674 (PRINT), ISSN 2391-5854 (ONLINE) www.psychiatriapolska.pl DOI: http://dx.doi.org/10.12740/pp/34042 Objawy zespołu Otella po wszczepieniu stymulatora
I. PODSTAWY TEORETYCZNE WSPÓŁCZESNEJ PSYCHIATRII, PSYCHOPATOLOGII I DIAGNOSTYKI PSYCHIATRYCZNEJ... 15
SPIS TREŚCI PRZEDMOWA Janusz Heitzman........................ 5 I. PODSTAWY TEORETYCZNE WSPÓŁCZESNEJ PSYCHIATRII, PSYCHOPATOLOGII I DIAGNOSTYKI PSYCHIATRYCZNEJ... 15 1. ETIOLOGIA, PATOGENEZA I EPIDEMIOLOGIA
Aneks IV. Wnioski naukowe
Aneks IV Wnioski naukowe 1 Wnioski naukowe Od czasu dopuszczenia produktu Esmya do obrotu zgłoszono cztery przypadki poważnego uszkodzenia wątroby prowadzącego do transplantacji wątroby. Ponadto zgłoszono
I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia kwietnia 2017
I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia 2017 9 kwietnia 2017 Zajęcia teoretyczne odbywają się w sali dydaktycznej XI oddziału
DOMINIKA DUDEK. 2. Leczenie epizodu depresyjnego FARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII, 2007, 1, 11 15
FARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII, 2007, 1, 11 15 DOMINIKA DUDEK 2. Leczenie epizodu depresyjnego 2.1. EPIZOD DEPRESYJNY W PRZEBIEGU DEPRESJI NAWRACAJĄCEJ W przebiegu nawracających zaburzeń depresyjnych
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Aneks II. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu
Aneks II Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu 11 Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu Po rozważeniu zalecenia PRAC z dnia
I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia kwietnia 2017
I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia 2017 9 kwietnia 2017 Zajęcia teoretyczne odbywają się w sali dydaktycznej XI oddziału
WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2014 r. (poz. ) Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp.
Ocena kliniczna moklobemidu (preparat Aurorix) w terapii depresji
Stanisław Pużyński, Janusz Rybakowski, Małgorzata Dqbkowska, Maria Beręsewicz, Iwona Koszewska Ocena kliniczna moklobemidu (preparat Aurorix) w terapii depresji (wyniki badań wieloośrodkowych) z II Kliniki
Inessa Rudnik-Szałaj, Beata Galińska, Andrzej Łukaszewicz. Wielomiesięczne stosowanie risperidonu w schizofreniach
FARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII 98,4, 33-41 Inessa Rudnik-Szałaj, Beata Galińska, Andrzej Łukaszewicz Włodzimierz Chrzanowski, Wielomiesięczne stosowanie risperidonu w schizofreniach Klinika
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Rozdział 7. Nieprawidłowy zapis EEG: EEG w padaczce
Rozdział 7. Nieprawidłowy zapis EEG: EEG w padaczce Znaczenie zapisu EEG w rozpoznaniu i leczeniu EEG wspiera kliniczne rozpoznanie padaczki, ale na ogół nie powinno stanowić podstawy rozpoznania wobec
CHOROBA SKÓRY; STYGMATYZACJA; ACT TOMASZ ZIĘCIAK
CHOROBA SKÓRY; STYGMATYZACJA; ACT TOMASZ ZIĘCIAK PLAN 1. CZYM TA ŁUSZCZYCA JEST? 2. ZJAWISKO STYGMATYZACJI W ŁUSZCZYCY. 3. KONCEPTUALIZACJA METAPACJENTA. 4. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ? ŁUSZCZYCA, ŁAC. (I RESZTA
Informacje na temat depresji
Generatory impulsów VNS Therapy Dla pracowników służby zdrowia grudzień 2008 r. Wersja dla krajów innych niż USA Ostrzeżenie: Według amerykańskiego prawa federalnego opisywane urządzenie można sprzedawać
Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków
Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Dr hab. med. Adam Kobayashi INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII, WARSZAWA Pacjenci z AF cechują się w pięciokrotnie większym ryzykiem udaru niedokrwiennego
Lek. Marcin Polok. Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu. Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci
Lek. Marcin Polok Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych w zakresie medycyny
Agencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 5/2012 z dnia 27 lutego 2012 r. w zakresie zakwalifikowania/niezasadności zakwalifikowania leku Valdoxan (agomelatinum)
Dr n. med. Norbert Grząśko w imieniu Polskiej Grupy Szpiczakowej Lublin, 12.04.2008
Ocena skuteczności i bezpieczeństwa leczenia układem CTD (cyklofosfamid, talidomid, deksametazon) u chorych na szpiczaka plazmocytowego aktualizacja danych Dr n. med. Norbert Grząśko w imieniu Polskiej
Losy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik
Losy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Jaki sens ma to co robimy? Warto wiedzieć co się dzieje z naszymi
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 25 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
LECZENIE CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD 10: L40.0)
Załącznik B.47. LECZENIE CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD 10: L40.0) ŚWIADCZENIOBIORCY Kwalifikacja do programu A. Kryteria kwalifikacji do leczenia ustekinumabem w ramach programu 1.Do programu
WYKŁAD 2: PSYCHOLOGIA POZNAWCZA JAKO NAUKA EKSPERYMENTALNA
WYKŁAD 2: PSYCHOLOGIA POZNAWCZA JAKO NAUKA EKSPERYMENTALNA Psychologia poznawcza dr Mateusz Hohol METODA NAUKOWA (1) problem badawczy (2) hipoteza (4) analiza danych (3) eksperyment (5) wniosek: potwierzenie
LECZENIE CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD-10 L 40.0)
Załącznik B.47. LECZENIE CIĘŻKIEJ POSTACI ŁUSZCZYCY PLACKOWATEJ (ICD-10 L 40.0) Kwalifikacja do programu ŚWIADCZENIOBIORCY A. Kryteria kwalifikacji do leczenia ustekinumabem albo adalimumabem w ramach
Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon
VI.2 VI.2.1 Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon Omówienie rozpowszechnienia choroby Deksametazonu sodu fosforan w postaci roztworu do wstrzykiwań stosowany jest
Informacje na temat epilepsji
Generatory impulsów VNS Therapy Dla pracowników służby zdrowia listopad 2008 r. Wersja ogólnoświatowa Ostrzeżenie: Według amerykańskiego prawa federalnego opisywane urządzenie można sprzedawać z przepisu
NCBR: POIG /12
Rezultaty polskiego rocznego wieloośrodkowego randomizowanego badania klinicznego telepsychiatrycznej metody terapii pacjentów ze schizofrenią paranoidalną czy jesteśmy gotowi do leczenia? Krzysztof Krysta
Lek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej
Lek. Olgierd Woźniak Streszczenie rozprawy doktorskiej Ocena czynników ryzyka adekwatnych interwencji kardiowerteradefibrylatora u pacjentów z arytmogenną kardiomiopatią prawej komory. Wstęp Arytmogenna
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Psychiatr. Pol. 2018; 52(6):
Psychiatr. Pol. 2018; 52(6): 1127 1132 PL ISSN 0033-2674 (PRINT), ISSN 2391-5854 (ONLINE) www.psychiatriapolska.pl DOI: https://doi.org/10.12740/pp/99972 List do Redakcji. Zalecenia Konsultanta Krajowego
Obraz i leczenie kolejnych epizodów depresji (wyniki polskiego badania wieloośrodkowego) *
Obraz i leczenie kolejnych epizodów depresji (wyniki polskiego badania wieloośrodkowego) * Clinical picture and treatment of subsequent depressive episodes results of Polish multicenter study Janusz Rybakowski
Postępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2013 Aneks 2 Postępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą Opracowano we współpracy z dr.
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 14/2012 Kod PNS modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Nazwa modułu I nforma cje ogólne Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
Wybrane zaburzenia lękowe. Tomasz Tafliński
Wybrane zaburzenia lękowe Tomasz Tafliński Cel prezentacji Przedstawienie najważniejszych objawów oraz rekomendacji klinicznych dotyczących rozpoznawania i leczenia: Uogólnionego zaburzenia lękowego (GAD)
Azilect fakty Czym jest Azilect? Jak działa Azilect? Kto może skorzystać na leczeniu Azilectem?
Azilect fakty Czym jest Azilect? Azilect (rasagilina 1mg) jest pierwszym, prawdziwie innowacyjnym lekiem stosowanym w chorobie Parkinsona (PD Parkinson s Disease) wprowadzonym w ostatnich latach. Jest
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU PIOTR TURMIŃSKI Porównanie skuteczności wybranych metod fizjoterapeutycznych w leczeniu skręceń stawu skokowego STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ
Praktyczne wskazówki jak leczyć depresję.
Praktyczne wskazówki jak leczyć depresję. dr n. med. Anna Antosik-Wójcińska Oddział Chorób Afektywnych II Klinika Psychiatryczna Instytut Psychiatrii i Neurologii Czym jest epizod dużej depresji: definicja
LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32.a. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE
SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Informacje ogólne. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Kod PNS modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Nazwa modułu Informacje ogólne Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne Obowiązkowy Wydział Nauk o Zdrowiu Położnictwo
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje w roku akademickim 2012/2013
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Instytut Zdrowia Karta przedmiotu obowiązuje w roku akademickim 2012/2013 Kierunek studiów: Pielęgniarstwo Profil: Praktyczny Forma studiów: Stacjonarne Kod
Sesja inauguracyjna Przewodniczący: prof. dr hab. n. med. Marek Masiak
Program XVI Lubelskich Spotkań Naukowych Czwartek Sala A Sala B Sala C 10.05.2012 15.00 16.30 Sesja inauguracyjna Przewodniczący: Marek Masiak Eva Czeskova (Brno, Czechy): Compliance in schizophrenia Marek
Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie
brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu
NIEINWAZYJNA TERAPIA NIETRZYMANIA MOCZU SALUS-TALENT
NIEINWAZYJNA TERAPIA NIETRZYMANIA MOCZU SALUS-TALENT WPROWADZENIE Pacjenci coraz częściej zwracają uwagę na swoje problemy intymne. Problemy intymne zawierają w sobie schorzenia takie jak: nietrzymanie
Badanie efektywności wibroakustycznej metody leczenia w kompleksowej terapii chorych na przerost gruczołu krokowego
Wojskowa Akademia Medyczna im. S.M. Kirowa, Sankt Petersburg, Rosja prof. dr n. med. Siergiej Borysowicz Pietrow, dr n. med. Nikołaj Siemionowicz Lewkowskij, dr n. med. Anatolij Iwanowicz Kurtow, dr n.
Zasadność finansowania mechanicznej trombektomii w leczeniu udaru mózgu. Dr n. med. Przemysław Ryś
Zasadność finansowania mechanicznej trombektomii w leczeniu udaru mózgu Dr n. med. Przemysław Ryś Czy trombektomia powinna być refundowana? Jakie kryteria brane są pod uwagę? Kto podejmuje decyzję refundacyjną?
WYNIKI. typu 2 są. Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem
Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem sercowo-naczyniowym (badanie CARMELINA, 1218.22) Osoby z cukrzycą typu 2 są narażone na 2 do 4-krotnie
Leczenie w domu pacjenta - praca w Zespole Leczenia Środowiskowego
Leczenie w domu pacjenta - praca w Zespole Leczenia Środowiskowego Zespół Leczenia Środowiskowego Wieliczka Paweł Sacha specjalista psychiatra Idea psychiatrycznego leczenia środowiskowego, a codzienna