Smykałka do interesów O prognozie gospodarczej 2014 rozmawiamy w gronie znanych ekonomistów

Transkrypt

1 Jak zrobić dobre wrażenie O dobrych manierach w biznesie opowiada Roman Weczer Smykałka do interesów O prognozie gospodarczej 2014 rozmawiamy w gronie znanych ekonomistów Czym jest dziś MTS? Małgorzata Lis o wydarzeniach plenerowych i współczesnych targach magazyn gospodarczy Pomorza Zachodniego styczeń marzec 2014 nr ISSN nr ind

2 Wydawca ABKOWICZ PRESS ul. Cukrowa 45-5, Szczecin tel , fax Adres redakcji Świat Biznesu pl. Hołdu Pruskiego 8, Szczecin tel , fax Redaktor naczelny Włodzimierz Abkowicz, tel Zespół redakcyjny Michał Abkowicz Mieczysław Manik Łucja Pawłowska Paweł Stężała Magdalena Szczepkowska Stali felietoniści Stanisław Flejterski Wojciech Olejniczak Dariusz Zarzecki Aneta Zelek Skład kolumn Monika Gerlicka, tel Druk i naświetlanie Rex-Druk, ul. Dębogórska 34, Szczecin tel Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo opracowania redakcyjnego tekstów przyjętych do druku Redakcja nie odpowiada za merytoryczną treść reklam, ogłoszeń i tekstów sponsorowanych. PREZENTACJE W numerze Perły Biznesu 2013 Już po raz dziesiąty redakcja Świata Biznesu przyznała statuetki i wyróżnienia w konkursie gospodarczym Pomorza Zachodniego na Osobowość Biznesu i Wydarzenie Gospodarcze Roku. Jak zrobić dobre wrażenie Roman Weczer, znawca protokołu dyplomatycznego i etykiety, wykładowca Uniwersytetu Szczecińskiego, o tym dlaczego spódnica bizneswoman powinna kończyć się pięć centymetrów powyżej środka kolana, a noszenie krawatów przez przedsiębiorców zwyczajnie się opłaca. Czy mamy smykałkę do interesów? Jakie czynniki będą na nią wpływać? O prognozy gospodarcze na rozpoczynający się rok poprosiliśmy znanych szczecińskich ekonomistów, a zarazem autorów felietonów Świata Biznesu : prof. Stanisława Flejterskiego, prof. Wojciecha Olejniczaka, prof. Dariusza Zarzeckiego i prof. Anetę Zelek. Od małej konferencji do Wielkich Regat Małgorzata Lis, dyrektor generalny Międzynarodowych Targów Szczecińskich, o wydarzeniach plenerowych, współczesnych targach i żurku piknikowym. Koktajl biznesowy A w nim m.in. Park przemysłowy w stoczni, wręczenie Koników Morskich, plebiscyt Gazety Wyborczej, benefis Wojciecha Olejniczaka, Zachodniopomorskie Targi Nieruchomości, wiosenne zapowiedzi targowe. Jak z fanatyka stałam się agnostykiem Felieton Anety Zelek. Kulturalne różnice kulturowe Felieton Wojciecha Olejniczaka. Nic nie jest dane raz na zawsze Felieton Stanisława Flejterskiego. Skąd się biorą pieniądze? Felieton Dariusza Zarzeckiego. Karuzela kadrowa O potędze miłości Napój miłosny Gaetana Donizettiego zagościł na deskach szczecińskiej Opery na Zamku. Piosenki z krainy łagodności Album Przytul mnie szczecińskiego zespołu Nad Porami Roku. tak oznaczamy teksty promocyjne Świat Biznesu w Internecie: Na okładce: Hotel Novotel Szczecin Centrum FOT. ARCHIWUM Kolaż: M. Gerlicka Górskie fascynacje Przegląd Filmów o Górach im. Tadeusza Piotrowskiego. Rafał Olbiński w Szczecinie Światowej klasy malarz i grafik prowadził warsztaty dla uczniów szczecińskiego plastyka. Wyjątkowe Ivo Szklane płytki niespotykane dotąd na rynku materiałów wykończenia wnętrz stworzyła szczecińska firma Glasmat. Sięgnęli po Horyzonty Zachodniopomorski Szlak Żeglarski doczekał się swojej nagrody. Ufundowali respirator Tradycyjny coroczny bal charytatywny Rotary Club Szczecin odbył się na początku lutego w Teatrze Polskim. Smak Litwy nad Odrą Litewskie cepeliny są najnowszym przebojem w menu Dworku Siadło - rezydencji i restauracji znajdującej się w Siadle Dolnym koło Szczecina. Brydżowe Grand Prix W drugiej połowie stycznia zainaugurowano kolejną odsłonę Grand Prix Pomorza Zachodniego w brydżu sportowym. Twarze biznesu Na pytania z naszego kwestionariusza odpowiadają: Katarzyna Szczeblińska, dyrektor Baltica Wellness & Spa Pazim Sp. z o.o. i Daniel Tarczyński, dyrektor Grupy Fliegel Textilservice. 2 styczeń-marzec

3 Perły Biznesu 2013 Laureaci Pereł Biznesu Już po raz dziesiąty redakcja Świata Biznesu przyznała statuetki i wyróżnienia w konkursie gospodarczym Pomorza Zachodniego na Osobowość Biznesu i Wydarzenie Gospodarcze Roku. W najnowszej edycji konkursu kapituła konkursowa, składająca się z pracowników nauki oraz publicystów ekonomicznych pod przewodnictwem prof. Stanisława Flejterskiego, w tajnym głosowaniu przyznała statuetki Pereł Biznesu Arkadiuszowi Wójcikowi, prezesowi spółki armatorskiej Unibaltic oraz Zachodniopomorskiemu Uniwersytetowi Technologicznemu w Szczecinie za oddanie do użytku Centrum Dydaktyczno-Badawczego Nanotechnologii. Arkadiusz Wójcik Osobowość Biznesu 2013 fot. MICHAŁ ABKOWICZ wyróżniającą się działalność przy organizacji na polu golfowym w Binowie prestiżowych imprez o charakterze biznesowym i rekreacyjnym, a także za promowanie Szczecina i Pomorza Zachodniego. Kolejnym laureatem w tej kategorii został Romuald Sikora, dyrektor spółki Albatros z Nowego Czarnowa należącej do Grupy Fliegel Textilservice, za umiejętne łączenie sukcesów menedżerskich z wieloletnim, ponadprzeciętnym zaangażowaniem w rozwój sportu i kultury w Gryfinie, a w szczególności za pracę na rzecz dzieci i młodzieży. Dyplom honorowy w kategorii Osobowość Biznesu 2013 otrzymał także Piotr Tomaszewski, wieloletni dyrektor Oddziału Makroregionalnego Banku Zachodniego WBK S.A. w Szczecinie, również za trafne łączenie wyróżniającej się działalności menedżerskiej z pracą o charakterze społecznym i charytatywnym na rzecz różnych grup i środowisk. Innowacyjne badania Wydarzenie Gospodarcze 2013 Statuetka Perła Biznesu 2013 Zbudowanie i oddanie do użytku Centrum Dydaktyczno- Badawczego Nanotechnologii (Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny). Wyróżnienia: Organizacja I Międzynarodowego Kongresu Morskiego w Szczecinie (Polska Żegluga Morska i Północna Izba Gospodarcza). Organizacja finału zlotu żaglowców The Tall Ships Races 2013 (Gmina Miasto Szczecin). Powstanie i promocja Zachodniopomorskiego Szlaku Żeglarskiego (Związek Portów i Przystani Jachtowych w Szczecinie. Uruchomienie innowacyjnego internetowego portalu wiedzy o biznesie ZegarBiznesu.pl (Zachodniopomorska Szkoła Biznesu i BTC Spółka z o.o). Przypomnijmy, że pierwsza edycja regat otrzymała główną nagrodę w naszym konkursie - Perłę Biznesu Morski element pojawił się także w kolejnym wyróżnieniu kapituły konkursu. Kapituła konkursowa wyróżniła powstanie Zachodniopomorskiego Szlaku Żeglarskiego, ambitnego projektu zorientowanego na rozwój przystani jachtowych. Dyplom honorowy w kategorii Wydarzenie Gospodarcze 2013 powędruje do Związku Portów i Przystani Jachtowych. Równorzędne wyróżnienie w tej kategorii trafiło do Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu i jej partnera spółki BTC ze Szczecina za uruchomienie innowacyjnego internetowego portalu wiedzy o biznesie ZegarBiznesu.pl, Za Wydarzenie Gospodarcze 2013 roku uznano zbudowanie i oddanie do użytku Centrum Dydaktyczno-Badawczego Nanotechnologii ZUT fot. MICHAŁ ABKOWICZ ze szczególnym uwzględnieniem Zachodniopomorskiego Zegara Koniunktury, efektywnego i efektownego narzędzia rejestrowania i przewidywania zmian w koniunkturze gospodarczej Pomorza Zachodniego. PS Relację z Gali Pereł Biznesu zamieścimy w kolejnym wydaniu Świata Biznesu. wab Osobowości biznesu Arkadiusz Wójcik zdobył uznanie kapituły za efektywne zarządzanie - wspólnie z wiceprezesem Czesławem Kowalakiem - dynamiczną spółką żeglugową, obchodzącą w roku 2013 jubileusz 10-lecia, zatrudniającą wyłącznie polskich oficerów i marynarzy. Unibaltic posiada dziś sześć statków, w tym pięć własnych chemikaliowców. Głównym profilem przewozów szczecińskiego armatora prywatnego jest transport morski płynnych produktów chemicznych i towarów masowych. Arkadiusz Wójcik jest przykładem na to, że w sytuacji upadku wielu firm gospodarki morskiej na Pomorzu Zachodnim, dzięki dobremu i skutecznemu zarządzaniu spółką shippingową, firma może z powodzeniem utrzymywać się na rynku przewozów morskich. Wyróżnienie w kategorii Osobowość Biznesu 2013 kapituła przyznała Władysławowi Kiradze, burmistrzowi gminy miejsko-wiejskiej Nowe Warpno, za efektywną i efektowną działalność na rzecz dynamicznego rozwoju gminy, co przejawia się w licznych inwestycjach infrastrukturalnych służących mieszkańcom, turystom oraz przyszłym inwestorom. Wśród uhonorowanych wyróżnieniem znalazł się także Sławomir Piński, dyrektor zarządzający spółką Binowo Park, za wieloletnią, Statuetka Perły Biznesu honorująca największe Wydarzenie Gospodarcze 2013 roku trafiła do Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego za zbudowanie od podstaw i oddanie do użytku Centrum Dydaktyczno- Badawczego Nanotechnologii ZUT, nowoczesnego, specjalistycznego ośrodka zorientowanego na innowacyjne projekty badawcze realizowane we współpracy z gospodarką. Kapituła wyróżniła dyplomami honorowymi jeszcze cztery wydarzenia gospodarcze roku 2013 w regionie. Polska Żegluga Morska i Północna Izba Gospodarcza zostały laureatami konkursu za zorganizowanie w czerwcu 2013 roku I Międzynarodowego Kongresu Morskiego, pionierskiego wydarzenia o znaczeniu merytorycznym i promocyjnym, zorientowanego na integrację środowisk związanych z rozwojem gospodarki morskiej. Warto w tym miejscu dodać, że w czerwcu bieżącego roku odbędzie się II edycja kongresu. Kolejne wyróżnienie w kategorii Wydarzenie Gospodarcze 2013 otrzymała Gmina i Miasto Szczecin za organizację finału zlotu żaglowców The Tall Ships Races w Szczecinie w sierpniu 2013 roku, imprezy masowej o dużym znaczeniu promocyjnym oraz istotnych bezpośrednich i pośrednich korzyściach ekonomicznych. Osobowość Biznesu 2013 Statuetka Perła Biznesu 2013 Arkadiusz Wójcik prywatny armator, prezes spółki żeglugowej Unibaltic. Wyróżnienia: Władysław Kiraga burmistrz Nowego Warpna. Sławomir Piński dyrektor spółki Binowo Park, zarządzającej polem golfowym w Binowie. Romuald Sikora dyrektor spółki Albatros z Nowego Czarnowa, należącej do Grupy Fliegel Textilservice. Piotr Tomaszewski dyrektor Oddziału Makroregionalnego Banku Zachodniego WBK S.A. w Szczecinie. 4 styczeń-marzec

4 Jak zrobić dobre wrażenie Roman Weczer, znawca protokołu dyplomatycznego i etykiety, wykładowca Uniwersytetu Szczecińskiego, o tym dlaczego spódnica bizneswoman powinna kończyć się pięć centymetrów powyżej środka kolana, a noszenie krawatów przez przedsiębiorców zwyczajnie się opłaca. Roman Weczer: Pracownicy sekretariatu dyrektora Muzeum Narodowego w Szczecinie wiedzą, jak należy postępować z gośćmi. Zawsze, kiedy przychodzę, słyszę: Pozwoli pan, że odwieszę pański płaszcz do szafy, a gdy wychodzę: Pozwoli pan, że podam panu płaszcz. Taka kultura jest naprawdę rzadkością. Czy dobre maniery przydają się w biznesie? Poznanie zasad savoir-vivre u bardzo pomaga w prowadzeniu firmy, o czym przekonało się już wielu szefów firm. W takim razie, jakie błędy najczęściej popełniają zachodniopomorscy biznesmeni? I z jakimi wiąże się to stratami? Przede wszystkim są to straty wizerunkowe. Musimy pamiętać, że partnerzy biznesowi bacznie się obserwują. Zrobienie z kimś interesu zależy nie tylko od jego wiedzy merytorycznej, możliwości kooperowania, ale także od sposobu prowadzenia rozmowy, zachowania się przy stole itd. Niestety, dostrzegam sporo błędów zarówno w sferze wizerunkowej, jak i werbalnej. Prawo Kopernika, zgodnie z którym pieniądz gorszy wypiera pieniądz lepszy, dotyczy także naszego słownictwa, kultury i obyczajowości. Mówimy coraz gorszym językiem. Słyszymy coraz więcej wulgaryzmów. I nie są to tylko zwroty, które powszechnie uznaje się za nieprzyzwoite, ale także złe formy językowe. Pozwolą państwo, że posłużę się przykładem. Ludzie bardzo często w sytuacji, kiedy nie dosłyszą czyichś słów, mówią: Jeszcze raz. A to jest wulgaryzm. Lepiej w takiej sytuacji powiedzieć: Przepraszam, czy mógłby pan powtórzyć?. To będzie grzeczny zwrot. Świat bardzo się zmienia. Pamiętam, że kiedy mój ojciec uczył mnie poprawności językowej, używał określenia język parlamentarny. Za stwierdzeniem tym kryła się czysta forma literacka. Minęło 60 lat, a język parlamentarny jest dziś zbiorem wulgaryzmów. Jakie inne grzechy mają na sumieniu biznesmeni? Trzeba pamiętać, że już pierwszy kontakt może zbudować o nas dobrą opinię lub popsuć nasz wizerunek. Jeśli, na przykład, poznajemy grupę osób, to musimy pamiętać, by każdej z nich poświęcić chwilę. Czy tak jest? Niestety, nie. Jakże często możemy obserwować, że ktoś podając rękę jednej osobie, w tym momencie patrzy już na zupełnie kogoś innego. A przecież jest to niegrzeczne. Postępując w tak lekceważący sposób, na nikim nie zrobimy dobrego wrażenia. Ważne jest nie tylko dobre rozpoczęcie spotkania, ale także jego zakończenie. Pamiętajmy, że jest to moment, kiedy możemy wymienić się wizytówkami. Oczywiście nie jest to obowiązek, ale jeśli jeden z partnerów zapyta, czy może zostawić swoją wizytówkę, to druga strona zawsze powinna się odwzajemnić. Obowiązuje tu ta sama zasada, jak przy obdarowywaniu się prezentami. Co, jeśli ktoś akurat nie ma przy sobie wizytówki? W takiej sytuacji należy znaleźć czystą kartkę i napisać na niej swoje imię, nazwisko, numer telefonu itd. A następnie wręczyć ją partnerowi. Wizytówka należy do elementu wizerunku biznesmena. Wiele mówi o jej posiadaczu. Można ją też wykorzystać zamiast bileciku, kiedy przesyłamy komuś kwiaty. Wystarczy dołączyć wizytówkę do przesyłki i napisać wiecznym piórem, niebieskim atramentem, na awersie, na przykład: Z okazji awansu. Nigdy nie piszemy na odwrocie wizytówki. A jakie zasady obowiązują przy przedstawianiu osób? Obowiązują cztery zasady. Kobieta pierwsza powinna dowiedzieć się, kim jest przedstawiany jej mężczyzną. W uprzywilejowanej pozycji jest starszy wiekiem nad młodszym, przełożony nad podwładnym, a gość nad gospodarzem. Te same zasady obowiązują przy powitaniu. To znaczy, że kobieta pierwsza podaje rękę mężczyźnie, osoba starsza młodszej, szef podwładnemu, a gość gospodarzowi. Dopuszcza się sytuację, w której kobieta sama podchodzi do mężczyzny w celu przedstawienia się. Ale mężczyzna zawsze, w każdej sytuacji powinien być elegancki, uprzejmy i szarmancki wobec pań. Całowanie kobiet w rękę jest dopuszczalne w sytuacjach prywatnych, ale nie na oficjalnych i służbowych spotkaniach. Wizerunek biznesmena tworzy także ubiór. Jakie tu zdarzają się wpadki? Musimy pamiętać, że nawet jeśli na dworze jest plucha, to przed wejściem do sali, w której mamy spotkanie, musimy mieć czyste buty. To nie wymaga wielkiego wysiłku, wystarczy odwiedzić na chwilę toaletę i przetrzeć buty choćby papierem. Musimy też mieć czyste ręce i zadbane paznokcie. Biznesmen, który nie nosi na stałe zarostu, powinien być ogolony. Każdy element jego garderoby powinien do siebie pasować. To znaczy, że do granatowego garnituru nie można dobrać beżowych skarpetek. Po godzinie 18 nie zakładamy też brązowych garniturów. Wieczorem królują kolory czarny i granatowy. Nie zapominajmy o krawatach. Nie wszyscy jednak je noszą. Z krawatów rezygnują czasami także politycy. To się nazywa dyplomacją bez krawatów. Niestety, prawo Kopernika dotyka także obyczajów politycznych. Pamiętam, jak wielkie było moje zdziwienie, kiedy podczas relacji telewizyjnej z międzynarodowego spotkania zobaczyłem prezydenta Francji Jacques a Chiraca siedzącego bez krawata przy kuflu piwa. Nie jestem zwolennikiem takiego luzu. Na pewną swobodę w ubiorze, a więc styl casualowy, mogą pozwolić sobie biznesmeni raz w tygodniu, w tzw. piątki korporacyjne. Wówczas dopuszczalna jest zamiana garnituru na dżinsy i marynarkę, a nawet pulower. Nigdy jednak nie rezygnujemy z koszul na rzecz t-shirtów. Na zakończenie przytoczę znany cytat z filmu Miś : Klient w krawacie jest mniej awanturujący się. A od siebie dodam, że mężczyzna pod krawatem budzi większy szacunek. A jak kobiety biznesu radzą sobie z garderobą? Panie popełniają mniej błędów. Kobiety powinny sięgać po klasykę. Najlepiej jest, jeśli wzorce czerpią od Amerykanek, które potrafią ubrać się elegancko. Najlepszym wyborem dla bizneswoman jest kostium. Szpilki, które gwarantują odpowiedni komfort chodzenia, nie powinny przekraczać pięciu cm. Pantofle nie mogą mieć odkrytych ani palców, ani pięt. Nawet w ciepłe dni panie nie mogą zrezygnować z pończoch lub rajstop w kolorze cielistym. Nie wolno przesadzać z biżuterią i makijażem. Paznokcie powinny być naturalne, ewentualnie pokryte delikatnym lakierem. Ubranie pań nie może być zbyt obcisłe. Zakazane są bluzeczki przezroczyste i zbyt głębokie dekolty. Spódnica musi kończyć się maksymalnie pięć cm powyżej środka kolana. O czym należy pamiętać w organizacji firmy, by działać zgodnie z savoir-vivrem? Wizytówką każdego prezesa i dyrektora jest jego sekretariat. Niestety, w dziewięciu na dziesięć sekretariatów goście słyszą propozycje w stylu: Proszę się rozpłaszczyć i powiesić. Lubię odwiedzać sekretariat pana Lecha Karwowskiego, dyrektora Muzeum Narodowego w Szczecinie, gdyż pracownicy jego sekretariatu wiedzą, jak należy postępować z gośćmi. Zawsze, kiedy przychodzę, słyszę: Pozwoli pan, że odwieszę pański płaszcz do szafy, a gdy wychodzę: Pozwoli pan, że podam panu płaszcz. Taka kultura jest naprawdę rzadkością. Chapeau bas. Ważna jest zasada, że niezwłocznie odpowiadamy na każde zaproszenie, jakie dostajemy. Dziękując za zaszczyt, jaki nas spotkał, należy poinformować organizatora, czy weźmiemy udział w wydarzeniu, czy nie. Nigdy nie wolno odpowiedzieć, że nie wiemy, co będziemy robić w dniu zaproszenia. To jest bardzo nieeleganckie. W sekretariatach nie powinny też pracować osoby, które nie lubią swojej pracy. Tacy pracownicy w jednej chwili potrafią popsuć dobry wizerunek firmy, na który jej zespół pracuje latami. Należy unikać takich błędów językowych, jak mówienie halo. Odbierający telefon po powitaniu powinien powiedzieć, do jakiego sekretariatu i jakiej firmy dodzwonił się gość. Telefonujący z kolei nie powinien zapominać, że pierwszy powinien się przedstawić. No i e- maili nigdy nie zaczynajmy od witam. To słowo jest zarezerwowane dla gospodarza, który wita w swoich drzwiach gości. W korespondencji piszemy, na przykład: dzień dobry. Ludziom czasami trudno jest się oderwać od telefonu nawet podczas ważnych spotkań. Jak na to zaradzić? Nawet idąc na kawę ze znajomymi nie powinniśmy odbierać telefonów ani ich wykonywać. Na czas spotkania najlepiej jest wyłączyć dźwięk w telefonie. Naprawdę możemy wytrzymać bez rozmowy telefonicznej i SMS-ów pół godziny. Nie możemy być niewolnikami komórek. Jakie są bezpieczne tematy do rozmów z nowo poznanymi ludźmi? Na pewno tematami, których należy unikać, są polityka i religia. Neutralnym tematem będzie ostatni wyjazd na narty czy opowieści o nurkowaniu na Karaibach. Mówiąc krótko: wakacje. Jeśli wiemy coś więcej o naszym rozmówcy, możemy wyjść poza temat wakacji i na przykład zapytać, jak idą jego dziecku przygotowania do matury. Rodzice i dziadkowie lubią chwalić się dziećmi i wnukami. Poza tym, jeśli się okaże, że dziecko dobrze się uczy, to nasz rozmówca zyska w oczach towarzystwa, bo to oznacza, że potomek ma jego wsparcie. Pozytywny wizerunek człowieka biznesu może też zbudować jego druga połowa. Mężowie i żony biznesmenów mogą być ich skutecznymi lobbystami. Jeśli zrobią dobre wrażenie na rozmówcach biznesowych swoich partnerów życiowych, wykonają im dobry piar. Partner biznesowy pomyśli: jeśli on ma taką mądrą żonę, która potrafi poruszać się w każdej tematyce, to znaczy, że na nią zasługuje, a to znaczy, że jest kimś! Dziękujemy za rozmowę. W dwa ognie zagrali: Magdalena Szczepkowska i Michał Abkowicz Fot. M. Abkowicz, W. Abkowicz 6 styczeń-marzec

5 Czy mamy smykałkę do interesów? Koniunktura na Pomorzu Zachodnim w 2014 roku poprawi się, czy pogorszy? Jakie czynniki będą na nią wpływać? O prognozy gospodarcze na rozpoczynający się rok poprosiliśmy znanych szczecińskich ekonomistów, a zarazem autorów felietonów Świata Biznesu : prof. Stanisława Flejterskiego, prof. Wojciecha Olejniczaka, prof. Dariusza Zarzeckiego i prof. Anetę Zelek. Redakcję reprezentują Włodzimierz Abkowicz i Michał Abkowicz. Zacznijmy od czynników, które mogą wpływać negatywnie na koniunkturę. Narzekamy, że brakuje u nas średnich i dużych firm, które mogą zaistnieć na rynku ogólnopolskim i europejskim. Może przyczyną tego są zbyt niskie kwalifikacje naszych przedsiębiorców? Wojciech Olejniczak: Mówiąc o zdolnościach naszych przedsiębiorców, trzeba mówić o wiedzy, doświadczeniu oraz o smykałce do interesów. Wiedza i doświadczenie może być zbiorem pustym. Niejaki Rockefeller, a także Bill Gates, nie skończyli studiów. Znajdziemy pewnie więcej podobnych przykładów. Aneta Zelek: Ot, chociażby Steve Jobs, Richard Branson... Wojciech Olejniczak: Gdy mamy smykałkę do interesów, wtedy wszystko pójdzie dobrze. Pytanie, czy ją mamy? Aneta Zelek: Nie uważam, że wiedza jest czynnikiem koniecznym, żeby przedsiębiorczość się rozwijała, ale ona na pewno nie zaszkodzi. U nas chyba jednak nie ma powodów do narzekania, bo w województwie wykazujemy się rekordowym odsetkiem ludzi podejmujących działalność na własny rachunek. Jest tutaj duża energia osób przedsiębiorczych i można sobie Wojciech Olejniczak: Podam przykład Stoczni Jachtowej, której kadra miała wiedzę, załoga umiejętności, ale zabrakło im smykałki do interesów. Koniunktura na jachty szła w górę, a oni padli. tylko życzyć, żeby polityka gospodarcza była nadal liberalna i dawała swobodę działania gospodarczego. Nie zgadzam się z tezą, że niskie kwalifikacje są barierą rozwoju przedsiębiorczości. Stanisław Flejterski: Jestem w opozycji do tych wypowiedzi. Myślę, że spryt to dodatek ważny, ale daleko niewystarczający w dzisiejszych czasach. W małych biznesach smykałka wystarcza. Ale w firmach średnich i dużych już nie. Aneta Zelek: Ale wszyscy wielcy byli kiedyś mali. Jeśli chodzi o skalę, to czy nie brakuje państwu szczecińskich firm w rodzaju Home.pl, które potrafią wejść na arenę ogólnopolską? Aneta Zelek: To tak już jest w tej globalnej gospodarce, że ponad 98 proc. firm to przedsiębiorstwa mikro, małe i średnie, a wielkich koncernów jest niewiele. Uważam, że mikro i małe przedsiębiorstwa to tkanka gospodarki, która eksploduje innowacjami. Chociaż z drugiej strony podmioty takie są mało odporne na zawirowania rynkowe. Dariusz Zarzecki: Jako region poszliśmy do przodu mniej niż inni, a głównym tego czynnikiem był upadek stoczni. Porta Holding miała przecież miliard dolarów przychodów rocznie. Aneta Zelek: Renta geograficzna, to jedna z bardziej szkodliwych tez postawionych dla naszego regionu. Ta teza nie do końca jest nieprawdziwa, ale za bardzo zaufaliśmy, że samo położenie geograficzne przyniesie nam sukces. Do tego dodajmy, że wraz ze stocznią upadło sporo innych firm. Wracając do wiedzy. Myślę, że kwalifikacje pomagają nie tylko w osiąganiu sukcesu, ale w ogóle w podejmowaniu decyzji o prowadzeniu biznesu. Nie zgadzam się z rektorem Olejniczakiem, który lubi prowokować i sam się chyba nie do końca zgadza z tym, co powiedział. Uważam, że jeśli chodzi o szczecińskie uczelnie, to nie jest z ich poziomem najgorzej. Obserwuję, że ludzie chcą się uczyć i to coraz częściej dla siebie, a nie dla dyplomu. Wojciech Olejniczak: Jeżeli padł przykład Stoczni Szczecińskiej, to ja podam przykład Stoczni Jachtowej, której kadra miała wiedzę, załoga umiejętności, ale zabrakło im smykałki do interesów. Koniunktura na jachty szła w górę, a oni padli. Stanisław Flejterski: W Szczecinie upadło ok. 40 dużych firm. Czy przyczyną tego był tylko brak smykałki do interesów? Gdy gospodarka rynkowa zaczynała funkcjonować w Polsce, mówiło się dużo o rencie geograficznej, jaką ma Szczecin. Jak to jest z tym położeniem geograficznym. Czy ta renta jest rzeczywiście korzystna? Stanisław Flejterski: Przyznam się po tylu latach do swego rodzaju naiwności - sam głosiłem taką tezę. Gdy przyszedł rok 1988 i ustawa ministra Wilczka, wydawało się, że nikt nie ma lepszego położenia niż Szczecin i nasze województwo - blisko Skandynawii i Niemiec. Trzeba było ponad 20 lat, żeby się przekonać, że położenie jest ważne, ale samo niczego nie załatwi. Wojciech Olejniczak: Weźmy Hong-Kong - wysepkę, która nawet miejsca na lotnisko nie ma. Albo Singapur. Aneta Zelek: Renta geograficzna, to jedna z bardziej szkodliwych tez postawionych dla naszego regionu. Z pokorą muszę przyznać, że i ja chwaliłam świetne położenie geograficzne Szczecina, głosiłam, że na zapleczu Berlina jesteśmy w stanie być wielkim centrum outsourcingu, a jednocześnie, że linia brzegowa pozwala nam na realizację wielu funkcji gospodarczych. Ta teza nie do końca jest nieprawdziwa, ale za bardzo zaufaliśmy, że samo położenie geograficzne przyniesie nam sukces. Wojciech Olejniczak: Tymczasem cofamy się do poziomu Polski C, do ściany wschodniej. To samo jest na ziemi lubuskiej i na Dolnym Śląsku z wyłączeniem samego Wrocławia. Co prawda rozwija się turystyka pobytowa na naszym wybrzeżu. Ale odjeżdżając pięć km od wybrzeża zaczyna się nędza. Aneta Zelek: W 2001 roku wskaźnik PKB na Pomorzu Zachodnim per capita był o 0,8 proc. wyższy niż średnia w całej Polsce, a w 2012 roku był niższy o 15 proc. Uważam podobnie jak prof. Zarzecki, że nasze funkcje morskie podupadły wraz z upadkiem stoczni. Nie znajduję na szybko innej odpowiedzi dlaczego zdegradowaliśmy się do poziomu Suwałk, z całym szacunkiem dla tego regionu. Wojciech Olejniczak: Warszawa wszystko wysysa, włącznie z funduszami europejskimi. Dariusz Zarzecki: Rzeszów i utworzenie tam klastra lotniczego sprawia, że może nawet porównanie do ściany wschodniej nie jest uprawnione. Nie wiem, czy państwo wiedzą, że w województwie pomorskim, poza Trójmiastem, jest miejscami gorzej niż na Pomorzu Zachodnim. Skrajne ubóstwo rośnie tam szybciej niż na Pomorzu Zachodnim. Prawdopodobnie jest to efekt wyludnienia tych terenów, i w konsekwencji mniejszej liczby firm niż można było się tego spodziewać. Akcentuję od zawsze, że słabością naszego regionu jest mała liczba ludności w porównaniu do obszaru województwa. Przejdźmy do czynników wzrostu. Zegar Biznesu wskazał, że od niedawna mamy dobrą koniunkturę. Aneta Zelek: Potwierdzam, że wskazania Zegara są optymistyczne. Punkt zwrotny w trendzie koniunktury odnotowaliśmy w połowie 2013 roku, zaś czwarty kwartał ub. roku utrwalił pozytywne trendy. Ale to nie jest sytuacja wyjątkowa dla naszego regionu. Wzrost odnotowujemy w całej Unii Europejskiej. Czyli czynnikiem wzrostu dla naszego regionu w 2014 roku staje się eksport. Aneta Zelek: Myślę, że statystyki GUS w tym zakresie mogą być optymistyczne. Stanisław Flejterski: Jeśli chodzi o wzrost PKB, na który składają się inwestycje, konsumpcja i eksport, to wzrost eksportu jest tu obecnie najjaśniejszym punktem. Zwrócę też uwagę na eksport usług z turystyczno-rekreacyjnymi włącznie. W Kołobrzegu i Świnoujściu są tysiące gości z Niemiec. Aneta Zelek: Dodałabym do tego sektor TSL, czyli transport, spedycję i logistykę. W tej branży możemy mówić akurat o korzyściach wynikających z renty geograficznej. Wojciech Olejniczak: Uzupełnię, że nasz eksport dotyczy też przemysłu dość prymitywnego np. produkcji mebli, czyli po prostu usług stolarskich. Dodajmy do tego przetwórstwo rybne, zlokalizowane przede wszystkim na Środkowym Wybrzeżu. Przejdźmy do innej sprawy. Czy państwa zdaniem absorpcja funduszy unijnych to plus czy minus dla gospodarki? Bo opinie w tej sprawie są bardzo podzielone. Stanisław Flejterski: Najbardziej kontrowersyjną tezę wypowiedział na ten temat wyjątkowo nie prof. Wojciech Olejniczak, ale prof. Krzysztof Rybiński. Otóż powiedział on, że jest to demoralizujące i dewastujące, że w ogóle te fundusze są. To opinia przesadna, ja bym ją odrzucił. Środki unijne są jakby planem Marshalla dla Polski, który dotarł do nas po kilkudziesięciu latach. Najważniejsze jest to, że te środki są uzupełnieniem dla naszej gospodarki. Nie są czymś zamiast, a czymś oprócz. Aneta Zelek: Jeśli założymy, że fundusze unijne mogą stworzyć dobry wkład inwestycyjny, to automatycznie wzrasta strumień inwestycji, co powoduje wzrost gospodarczy. Pod warunkiem, że będzie to strumień pieniędzy przeznaczony wyraźnie w kanał inwestowania w gospodarkę, w tym w infrastrukturę. Ale jest też druga strona tego medalu, bo nie ma nic za darmo: takie intensywne inwestycje ze środków unijnych kosztują nas wkład własny, który znajdzie odbicie w deficycie budżetowym na szczeblu samorządowym lub centralnym, a ostatecznie znajdzie się w długu publicznym. Potem przyjdzie jakiś kolejny następca ministra Rostowskiego i zaproponuje nam, żebyśmy zrezygnowali z naszych funduszy emerytalnych, bo trzeba zasypać dziurę budżetową. Stanisław Flejterski: Środki unijne są uzupełnieniem dla naszej gospodarki. Nie są czymś zamiast, a czymś oprócz. 8 styczeń-marzec

6 Dariusz Zarzecki: Gdy przygotowywałem pierwszą strategię Szczecina, mówiono, że już nie będzie nowych SSE. Z dzisiejszej perspektywy mogę powiedzieć, że czuję się wprowadzony w błąd. Dariusz Zarzecki: Podzielam te poglądy. Pan Rybiński ma rację, że rozdawanie pieniędzy jest demoralizujące co do zasady. Bardzo krytycznie odnoszę się do wykorzystania funduszy unijnych w dziedzinie szkoleń. One naruszyły równowagę na rynku. Bardzo pozytywnie oceniam natomiast inwestycje w twardą infrastrukturę transportową, zaś negatywnie - inwestycje w infrastrukturę generującą kolejne koszty. Choćby takie jak inwestycje w stadiony. Dobrze oceniam zaś to, że pieniądze kierowane do przedsiębiorców w kolejnym rozdaniu unijnym mają być w dużej mierze zwrotne. Wojciech Olejniczak: Tak czy inaczej część pieniędzy unijnych trafia do kieszeni ludzi, więc rośnie popyt... Aneta Zelek: Ale ten entuzjazm trzeba chłodzić tym, że jakaś porcja tych środków jest marnotrawiona przez brak profesjonalizmu... Wojciech Olejniczak:...przez biurokrację. Aneta Zelek: Zapoznałam się z badaniami, zaznaczam, że niepełnymi, na temat tego, ile firm założonych dzięki dotacjom w wysokości tys. zł, przetrwało na rynku. Warunkiem otrzymania dotacji było utrzymanie się na rynku przez rok. Dwie trzecie z nich już nie funkcjonuje. Co więcej, beneficjenci po roku sprzedawali tak pozyskany majątek na wolnym rynku. Kolejny czynnik wzrostu, o który chcemy państwa zapytać to Specjalne Strefy Ekonomiczne (SSE) i parki przemysłowe. Stanisław Flejterski: Pamiętam starania, aby utworzyć taką strefę na początku lat 90. w Świnoujściu. Dopiero w roku 2013 politycy warszawscy pozwolili nam, a nasi parlamentarzyści wywalczyli, że mamy w Szczecinie dwie podstrefy SSE. Trzeba nazwać rzecz po imieniu nas chyba nie szanowano w tej Warszawie. Wojciech Olejniczak: A ja sądzę, że cała Polska powinna być Specjalną Strefą Ekonomiczną. Dariusz Zarzecki: Zgadzam się, ale jeśli SSE mają być, to powinny być one tam, gdzie są problemy ekonomiczne. A okazało się, że ten ma strefę, kto jest sprytniejszy, bardziej przedsiębiorczy i potrafi taką strefę załatwić. Gdy przygotowywałem pierwszą strategię Szczecina, jeszcze za czasów prezydenta Runowicza, mówiono, że już nie będzie nowych stref. Z dzisiejszej perspektywy mogę powiedzieć, że czuję się wprowadzony w błąd. Aneta Zelek: Zgadzam się, że cały kraj powinien być rajem podatkowym, ale skoro tak nie jest, to strefy są mimo wszystko niezłym instrumentem stymulowania inwestycji. Koniunkturę u nas mogą wreszcie poprawić zjawiska makroekonomiczne i globalne, w tym wzrost gospodarczy w USA i w Niemczech. Aneta Zelek: Powołałabym się tutaj na wskaźnik PMI. Dotyczy on zamówień w sektorze przemysłowym. Od ponad dwudziestu miesięcy utrzymuje się on na poziomie pkt. dla przemysłu polskiego, a w całej strefie euro wynosi pkt. Nie chciałabym być hurraoptymistką i nie twierdzę, że nastąpi u nas eksplozja koniunktury, ale przewiduję wzrost gospodarczy. Stanisław Flejterski: Ten wskaźnik jest jednak zawodny. Mogą się zdarzyć nieprzewidziane zjawiska nazywane czarnymi łabędziami lub efektem motyla. W ogóle chciałbym zwrócić uwagę na ogromne kłopoty z formułowaniem prognoz, bo żyjemy w czasach wielkiego splątania okoliczności ekonomicznych i pozaekonomicznych. Dziękujemy za rozmowę. Fot. Michał Abkowicz Złote Rybki na Wigilię Wręczenie nagród gospodarczych Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego za rok 2013 odbyło się w trakcie uroczystej Gali Konkursu, która towarzyszyła Wigilii Izbowej, organizowanej przez Północną Izbę Gospodarczą. 18 grudnia 2013 roku w Teatrze Współczesnym w Szczecinie Marszałek Olgierd Geblewicz, w towarzystwie Dariusza Więcaszka, prezesa PIG, wręczył statuetki Złote Rybki głównym laureatom konkursu. Konkurs gospodarczy Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego jest jednym z najstarszych konkursów w naszym województwie, którego celem jest promowanie działalności gospodarczej, firm, instytucji i osób, które w sposób znaczący przysłużyły się rozwojowi gospodarki regionu. W kategorii Firma Roku zwycięzcą konkursu została firma DGS Poland Sp. z o.o., z podszczecińskiego Mierzyna zajmująca się produkcją aparatów słuchowych, urządzeń diagnostycznych oraz interaktywnych urządzeń komunikacyjnych. Dziś firma zatrudnia ponad 1350 osób. W kategorii Usługa Roku 2013 kapituła konkursu przyznała główną nagrodę firmie Medical SPA Sanatorium Unitral Sp. z o.o. z Mielna, która jest właścicielem hotelu i sanatorium, za usługi w zakresie odnowy biologicznej Day Spa, Week Spa i Gyno Spa w nowoczesnym kompleksie w klimacie Morza Martwego. W kategorii Inwestycja Roku Złotą Rybkę wręczono firmie Kabel-Technik-Polska Sp. z o.o z Czaplinka za wybudowanie i oddanie w użytkowanie nowego zakładu produkcyjnego w Drawsku Pomorskim, gdzie zatrudnionych jest już 300 osób. W maju ub. roku władze spółki podpisały porozumienie z Inkubatorem Technologicznym w Białogardzie na wynajem hali produkcyjnej gdzie zatrudnionych jest kolejne 130 osób. Firma Kabel-Technik-Polska jest zaliczana do światowych dostawców produktów oraz systemów związanych z przewodami w ramach takich obszarów działalności jak przemysł samochodowy, kolejowy i energetyczny. Oprócz oficjalnych wystąpień, przemówień i podziękowań w programie Wigilii Izbowej przewidziano też miejsce na występy artystyczne. Na scenie można było podziwiać pokazy akrobatyczne wykonywane w powietrzu na specjalnie zawieszonych szarfach oraz spektakl wizualny, którego kluczowym elementem były fluoroscencyjne stroje występujących dziewcząt. Z kolei recital gościa specjalnego imprezy, Mieczysława Szcześniaka, wprowadził uczestników Gali i Wigilii w świąteczny nastrój. Szcześniak pełen ciepła i pozytywnej energii zaśpiewał kilka swoich utworów na Laureaci nagród Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego. przemian z kolędami, angażując publiczność do wspólnego śpiewania. Istotnym elementem Gali stało się wręczenie prezentów zaproszonym na imprezę dzieciom z Domu Dziecka nr 2 w Stargardzie Szczecińskim oraz ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Niemieńsku. Wychowankowie tych dwóch placówek, każdego roku, dzięki Północnej Izbie Gospodarczej i zrzeszonym w niej przedsiębiorcom oraz Urzędowi Marszałkowskiemu, mogą choć przez chwilę poczuć magię świąt. Warto wspomnieć, że inicjatywa ta, w ramach której obydwa ośrodki wychowawcze otrzymują nowe wyposażenie, a podopiecznym organizuje się różnego rodzaju atrakcje miała swój finał po raz szesnasty. Na koniec Gali z sufitu Teatru Współczesnego posypał się śnieg, akcentując świąteczny nastrój i w ten swoisty sposób wieńcząc finał Wigilii Izbowej, połączony z wręczeniem nagród w konkursie gospodarczym Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego. Krzysztof Kowalski, dyrektor generalny DGS Poland, odbiera nagrodę w kategorii Firma Roku. 10 styczeń-marzec

7 Ekologia się opłaca Technologiczny horyzont Półtora miliona złotych otrzymają w tym roku zachodniopomorscy liderzy ekologii. Rusza kolejna edycja konkursu organizowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie. Jacek Chrzanowski: - Nasz konkurs to jedna z form nagradzania tych, którzy nieustannie promują prawidłowe postawy wobec środowiska i rozwiązują problemy w tym zakresie. Zachodniopomorski Lider Ekologii to konkurs dla najaktywniejszych instytucji z naszego regionu, dzięki którym nasze środowisko jest czystsze i piękniejsze. Tym razem pula nagród wynosi aż półtora miliona złotych. - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie od lat ocenia, docenia i nagradza gminy najbardziej zaangażowane w działania na rzecz ochrony środowiska mówi Jacek Chrzanowski, prezes WFOŚiGW Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie ul. Solskigo Szczecin tel. 91/ fax 91/ Biuro Koszalin ul. Kościuszki Koszalin w Szczecinie. - Konkurs pod nazwą Zachodniopomorski Lider Ekologii to jedna z form nagradzania tych, którzy nieustannie promują prawidłowe postawy wobec środowiska i rozwiązują problemy w tym zakresie dodaje. Dotychczasowe emisje konkursu były skierowane i dostępne wyłącznie dla gmin województwa zachodniopomorskiego. Atrakcyjne nagrody i prestiż towarzyszący nominacjom zawsze sprawiały, że konkursy te cieszyły się dużym zainteresowaniem. Tegoroczna edycja będzie się różnić od dotychczasowych przede wszystkim tym, że skierowana jest do znacznie szerszego grona uczestników. Nowością wprowadzoną do regulaminu konkursu jest możliwość zgłaszania inicjatyw, ciekawych projektów i aktywności na rzecz ochrony środowiska podejmowanych przez: organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, ośrodki edukacji ekologicznej, szkoły, instytucji kultury oraz przedsiębiorców działających w Zachodniopomorskiem. Przedmiotem oceny będą mogły być przedsięwzięcia realizowane i zakończone w latach Założenia konkursu przewidują przyznanie nagród w pięciu kategoriach tematycznych. Oceniane będą m.in. innowacyjne podejście do edukacji ekologicznej, innowacyjne wykorzystanie nowych technologii, aktywne pozyskiwanie funduszy ze środków wsparcia przeznaczanych na realizację zadań o charakterze ekologicznym. Organizatorzy konkursu rezygnują z oceny wskaźnikowej na rzecz premiowania inwen- cji, pomysłowości, konsekwencji. Utrudni to pracę komisji konkursowej, ale umożliwi wyłonienie wartościowych programów. Ankieta konkursowa wymagać będzie od wypełniającego podania informacji na temat terminów i kosztów realizacji projektu, jego kluczowych założeń oraz syntetycznego opisu zadania charakteryzującego jego specyfikę, przykładowo unikatowość lub innowacyjność. - Jestem głęboko przekonany, że nasz region, bogatszy o doświadczenia z celująco zdanego egzaminu z inwestowania w zadania proekologiczne, jest doskonałym wzorem do naśladowania przez inne regiony w kraju. Dlatego wszystkich, którym bliskie są sprawy ochrony środowiska, gorąco zapraszam do wzięcia udziału w konkursie, a tym samym do ożywionej debaty i inspirującej wymiany poglądów zachęca prezes Chrzanowski. Termin składania materiałów konkursowych upłynie 31 maja 2014 r. Ocena nadesłanych aplikacji i przyznanie nagród nastąpi w sierpniu, a ogłoszenie wyników i wręczenie nagród podczas uroczystej gali. Uroczystość zaplanowana jest na 16 września 2014 r. W komisji konkursowej znajdują się przedstawiciele Funduszu, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, Wojewody Zachodniopomorskiego, Zachodniopomorskiego Inspektora Ochrony Środowiska, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska oraz przedstawiciel przedsiębiorców. Statuetki Lidera Ekologii. Joanna Niemcewicz, dyrektor Regionalnego Centrum Innowacji i Transferu Technologii Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, o wdrożeniach z nanotechnologii, programie Horyzont 2020 i opierzaniu nowicjuszy. Jak się czujecie w nowej siedzibie w zmodernizowanym budynku przy ul. Jagiellońskiej, odziedziczonym po Danie? Zaaklimatyzowaliśmy się w biegu. Niedawno, jako jeden z dwunastu ośrodków akademickich w Polsce, otrzymaliśmy środki z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na projekt pn. Inkubator Innowacyjności. Chodzi o inkubacje technologii pochodzących z uczelni, by zwiększyć liczbę wdrożeń. Ministerstwo wyłoniło kilkanaście jednostek z całego kraju, które rokują najlepiej. Cieszymy się, że zaliczono doń nasze Centrum. W najbliższych miesiącach wybierzemy kilka najbardziej obiecujących technologii i pomożemy im finansowo. Wybierzemy technologie, co do których będziemy mieli pewność, że biznes nimi się zainteresuje. Kolejny projekt, który konsultowaliśmy i wspieraliśmy, trafił na listę rankingową programu Polsko-Norweska Współpraca Badawcza. Jest to projekt zespołu prof. Urszuli Narkiewicz z Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej dotyczący badań nad wychwytywaniem dwutlenku węgla z powietrza. Inna istotna informacja z ostatnich tygodni to także ta, że przez najbliższe 7 lat będziemy mogli liczyć na finansowanie doradztwa i wsparcia w ramach programu Horyzont 2020, świadczonego przez nas nie tylko dla naukowców, ale i dla przedsiębiorców realizujących badania. Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie ul. Jagiellońska Szczecin tel./fax innowacje@zut.edu.pl Tak dużych pieniędzy przeznaczonych na badania w Unii Europejskiej jeszcze nie było. Mamy więc na horyzoncie Horyzont. Takich pieniędzy na badania w Unii Europejskiej jeszcze nie było. Horyzont 2020 wystartował w styczniu. Już teraz otwartych jest mnóstwo konkursów. Na badania w latach przyznano ponad 77 miliardów euro i w większości przypadków otrzymają je konsorcja międzynarodowe złożone z co najmniej trzech instytucji pochodzących z różnych państw. Nie dotyka to puli krajowej i po te środki unijne sięgać będziemy bezpośrednio z Brukseli. W naszym Centrum będziemy wspierać prace zespołów, które złożą wnioski do tego typu projektów i liczymy na to, że ich liczba sukcesywnie będzie wzrastać. Przypomnę, że w ub. roku na uczelniach Pomorza Zachodniego realizowano 17 projektów w ramach unijnego 7. Programu Ramowego, z poprzedniej perspektywy finansowej Unii Europejskiej. Pisaliśmy na naszych łamach m.in. o projekcie prof. Tomasza Chadego z Wydziału Elektrycznego, który dotyczył nowatorskich technik badań osi taboru kolejowego. Warto też wymienić projekt prof. Tadeusza Spychaja z Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej dotyczący ekologicznych materiałów powłokowych, czyli farb i lakierów, zawierających nanonapełniacze węglowe, które zostały skomercjalizowane w firmach partnerskich. Ciekawe, że w ramach tego projektu ZUT nie tylko współpracował z zagranicznymi partnerami, ale był przede wszystkim głównym koordynatorem konsorcjum, które realizowało ten projekt. Innym przykładem jest projekt, w którym uczestniczyła prof. Jolanta Baranowska z Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki ZUT. Badacze z kilku krajów zajęli się w nim interakcją tkanki ludzkiej z urządzeniami medycznymi, co znajduje m.in. zastosowanie w cewnikach stosowanych w tzw. wziernikowaniu naczyń krwionośnych. Jednym z partnerów ZUT w tym projekcie był znany koncern Philips. Przejdźmy od wysokiej nauki do najmłodszych badaczy: studentów i młodych absolwentów uczelni. Po oddaniu nowego budynku RCIiTT chcemy się na nich otworzyć szerzej. Do tej pory nasi konsultanci doradzali w zakresie przygotowania biznesplanu czy też działań marketingowych, wspieraliśmy intelektualnie ich pierwsze biznesy. W II kwartale bieżącego roku oddamy do użytku powierzchnie zlokalizowane na III piętrze naszego budynku, przeznaczone dla lokatorów Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości. Wtedy początkujący przedsiębiorcy będą na co dzień z nami i zaczną korzystać z pomieszczeń do pracy wraz z infrastrukturą sprzętową. Młode osoby będą też mogły wykorzystać nasze sale do spotkań ze swoimi partnerami biznesowymi. Otoczymy ich opieką, trwającą do dwóch lat od rozpoczęcia działalności. Chcemy pomóc im się opierzyć, by mogli samodzielnie wyjść w świat. Dodam, że zależy nam na tym, by były to firmy technologiczne. Wywodzimy się bowiem z uczelni technicznej i takie działania powinniśmy wspierać i promować przede wszystkim. Liczycie już piętnaście lat, choć prawdziwe warunki do prowadzenia działalności macie od kilku miesięcy. Dorobiliście się już przychówku, czyli dzieci RCIiTT? W pierwszych latach zajmowaliśmy się bardziej naukowcami i studentami. Od niedawna dopiero inkubujemy firmy biznesowe. Jednym z takich przedsiębiorstw naszego chowu jest np. firma szczecińska Zielone Ciepło, zajmująca się energią odnawialną, która powstała w 2009 roku i na etapie tworzenia korzystała z naszego wsparcia szkoleniowo-doradczego. Podobnie zresztą jak Eko-System firma ze Stargardu Szczecińskiego, zajmująca się rozwiązaniami ekologicznymi w budownictwie. Dziękujemy za rozmowę. 12 styczeń-marzec

8 Drogi w blokach startowych Tadeusz Rajkiewicz, dyrektor Oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Szczecinie, o największych inwestycjach drogowych w województwie. Sztandarową waszą inwestycją w ostatnich latach była budowa drogi ekspresowej S3. Ale to nie jedyna inwestycja, która poprawiła komfort jazdy kierowców. Zgadza się. Ze Szczecina do Gorzowa Wielkopolskiego jeździmy dziś drogą ekspresową S3. W ostatnich latach udało się nam również oddać do użytku kilka obwodnic, Stargardu Szczecińskiego (13,4 km), Nowogardu (9,4 km), a w kierunku nad morze - Miękowa (4,8 km), Troszyna, Parłówka i Ostromic (6,1 km) oraz Międzyzdrojów (2,9 km). Łącznie wybudowaliśmy 127 km nowych dróg. Sam koszt 115 km dróg ekspresowych wyniósł ponad 3 mld zł. A ile kilometrów dróg udało się wyremontować? Wyremontowaliśmy 276 km dróg o wartości 510 mln zł. Jeśli zsumujemy wszystkie inwestycje drogowe naszego oddziału z ostatnich pięciu lat, to wyjdzie wartość ponad 3,7 mld zł. To jest największa kwota i największa liczba nowych dróg wykonanych w historii naszego oddziału. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Szczecinie al. Bohaterów Warszawy Szczecin tel.: fax: , szczecin@gddkia.gov.pl Nadal jednak potrzebujemy nowych połączeń. Jakich dróg możemy się spodziewać w najbliższych latach? Podstawowym dokumentem, na którym bazujemy, jest Program budowy dróg krajowych na lata (PBDK). Znajduje się w nim większość dróg planowanych do budowy w naszym regionie. Są to przede wszystkim drogi ekspresowe S-3 od Szczecina do Parłówka, S6 od Goleniowa do Słupska, S10 od granicy Szczecina do Piły, S11 od Kołobrzegu do Szczecinka. W tym samym dokumencie, w grupie obwodnic znajdziemy brakujący odcinek S10 do Stargardu, obwodnice Brzozowa, Koszalina, Sianowa, Wałcza, Szczecinka, Węgorzyna, Gryfina, Kołobrzegu i Myśliborza. Ale żadna z powyższych inwestycji nie ma jeszcze zapewnionego finansowania, a bez tego oczywiście nie można wybudować drogi. Na jakim etapie są prace przygotowawcze budowy S6? 9 stycznia br. rząd przyjął Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, w którym znalazła się droga S6 wraz z określonymi terminami rozpoczęcia przetargów i zakończenie inwestycji. Według tego dokumentu powinniśmy w najbliższych miesiącach rozpocząć postępowania przetargowe. Jesteśmy przygotowani do rozpoczęcia tej inwestycji. Obwodnica Koszalina i Sianowa będzie realizowana w systemie tradycyjnym wykonawca będzie odpowiedzialny za samą budowę drogi. Pozostałe odcinki są przygotowywane dla systemu Zaprojektuj i zbuduj. Wykonawca otrzyma od nas koncepcję programową, a jego zadaniem będzie przygotowanie projektu budowlanego i realizacja inwestycji. Łącznie będzie to ponad 180 km dwujezdniowej drogi ekspresowej, wielomiliardowej wartości inwestycja, która będzie ważnym impulsem rozwojowym dla regionu. Czekamy teraz na aktualizację załącznika do PBDK. Oczekujemy na to, że znajdzie się w nim droga S6 umożliwi to ogłoszenie przetargów. Należy jak najszybciej rozpocząć realizację tego projektu, gdyż w marcu przyszłego roku decyzja środowiskowa dla S6 wygasa. Można ją przedłużyć o kolejne dwa lata w przypadku etapowania prac. Ale przy zbyt późnym ogłoszeniu przetargów może się okazać, że wykonawca nawet w maksymalnym terminie obowiązywania decyzji nie będzie w stanie przygotować projektu i złożyć wniosku o pozwolenia na realizację inwestycji. Należy tu podkreślić, że po wygaśnięciu decyzji środowiskowej trzeba uzyskać nową, co oznacza około 3 lat na przygotowanie raportów i całą procedurę. Czyli wypadamy już poza perspektywę A co z wąskimi gardłami na drodze S3 od Szczecina do Świnoujścia i z pracami przy ekspresówce w kierunku granicy z Czechami? W maju pojedziemy odcinkiem S3 od Gorzowa do Międzyrzecza. Na brakujące odcinki do autostrady A4 są ogłoszone przetargi, planowany jest również przetarg na odcinek od Legnicy do Bolkowa. Pozostanie odcinek do granicy z Czechami, który ma być budowany jako inwestycja transgraniczna w porozumieniu ze stroną czeską. Jeśli chodzi o S3 w kierunku nadmorskim, to od ręki moglibyśmy rozpocząć przetargi na przebudowę fragmentu autostrady A6 Chełszcząca - Rzęśnica, obwodnicę Brzozowa oraz przebudowę węzła Kijewo dla tych 3 zadań mamy gotowe projekty. Dla odcinka od Miękowa do Brzozowa oraz od Rzęśnicy do Goleniowa mamy decyzje środowiskowe. Potrzeba tu jednak decyzji na szczeblu rządowym przyznających środki na realizację tych projektów. A co z budową tunelu w Świnoujściu, zachodnią obwodnicą Szczecina, drogą od ronda Hackena do autostrady A6? Jeżeli chodzi o tunel w Świnoujściu, to nie jest to ani autostrada, ani droga ekspresowa i leży na terenie miasta na prawach powiatu, czyli poza odpowiedzialnością GDDKiA. Nasz udział w tym projekcie zależy od uzgodnień na linii samorząd Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. Zachodnim obejściem Szczecina zajmują się władze samorządowe, gdyż tej drogi nie ma w rozporządzeniu określającym układ docelowy dróg i autostrad. Jeśli chodzi o drogę łączącą rondo Hackena z drogą A6, to stworzyliśmy studium techniczno-ekonomicznośrodowiskowe i mamy decyzję środowiskową. Ale na to zadanie również nie mamy przyznanych środków finansowych. Dziękujemy za rozmowę. SERVICE INTER-LAB Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji dla Sektora Usług Otwieramy Świat Usług Tworzymy Społeczność Wiedzy SERVICE INTER-LAB Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji dla Sektora Usług to nowoczesny ośrodek wsparcia innowacyjności przedsiębiorstw, którego celem jest wieloaspektowy i wielokierunkowy transfer wiedzy pomiędzy nauką i biznesem. Dla kogo jest Service Inter-Lab? Dla naukowców: bazy danych badania naukowe wsparcie ludzi biznesu zaawansowane technologie infrastruktura naukowo-dydaktyczna Dla przedsiębiorców: nowoczesna struktura konferencyjna konsultacje z naukowcami specjalistyczne bazy danych współpraca w ramach projektów badawczych współpraca z innymi przedsiębiorcami Dla studentów: dostęp do praktyki biznesowej możliwość uczestniczenia w projektach badawczych kontakt z potencjalnymi pracodawcami możliwość zdobycia wiedzy i doświadczenia laboratoria badawcze service.inter-lab@wzieu.pl Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata styczeń-marzec

9 Od małej konferencji do Wielkich Regat Małgorzata Lis, dyrektor generalny Międzynarodowych Targów Szczecińskich, o wydarzeniach plenerowych, współczesnych targach i żurku piknikowym. Rozpoczynacie 23. sezon targowo-imprezowy. Czym są dziś Międzynarodowe Targi Szczecińskie? Mimo tego, że nasza nazwa jest od 23 lat wciąż niezmienna i wielu osobom kojarzymy się wyłącznie z targami, to od wielu lat jesteśmy agencją eventową, która specjalizuje się w organizacji dużych wydarzeń plenerowych. Od wielu lat organizujemy znane mieszkańcom Szczecina i gościom naszego miasta Dni Morza. Jesteśmy też organizatorami majowego Pikniku nad Odrą, dużej imprezy turystycznej, która zawiera w sobie targi turystyczne. Przez lata urosła ona z małej imprezy targowej do rangi dużego eventu, gdzie można uzyskać sporo informacji na temat turystyki i wypoczynku, ale także wysłuchać koncertów dobrej muzyki, pospacerować alejką produktów regionalnych i zjeść talerz zupy rybnej lub żurku z wielkiego gara. Tak. Do tradycji należy już potrawa piknikowa. Raz to jest paprykarz szczeciński, kiedy indziej zaś żur lub barszcz piknikowy. Przy okazji w ramach Podróży Kulinarnych organizowanych w ramach pikniku, można też skosztować regionalnych produktów i przysmaków. Zapraszamy na nasz piknik gwiazdy krajowej turystyki. W tym roku zaprosiliśmy do udziału znanego podróżnika Wojciecha Cejrowskiego. Przy organizacji wspomnianych już corocznych Dni Morza pełnimy rolę koordynatora, zapewniamy całą logistykę i technikę. Kreujemy także imprezy towarzyszące, takie jak Parada Morska czy też Jarmark Morski. W tym roku zapraszamy na Wały Chrobrego od 13 do 15 czerwca. Z kolei w dniach 8 9 sierpnia współorganizujemy lubianą przez szczecinian i turystów imprezę, którą jest dwudniowy pokaz ogni sztucznych Pyromagic. Dużą rolę pełniliście też przy organizacji ubiegłorocznych międzynarodowych regat The Tall Ships Races Nasze doświadczenie w organizacji imprez plenerowych zostało docenione i powierzono nam w ub. roku koordynację Zlotu Wielkich Żaglowców w Szczecinie. Byliśmy Od wielu lat jesteśmy agencją eventową, która specjalizuje się w organizacji dużych wydarzeń plenerowych. odpowiedzialni za pracę wielu podwykonawców, m.in. od strony internetowej czy centrum prasowego dla ponad 600 dziennikarzy. Odpowiadaliśmy też m.in. za przygotowanie techniczne terenów, ochronę i obsługę załóg. Organizowaliśmy w trakcie imprez regatowych stoiska handlowe i promocyjne dla firm i instytucji. Byliśmy też pomysłodawcami i realizatorami mniejszych eventów, takich jak Strefa Eko i Strefa Regiony. Bardzo pozytywna ocena regat jest więc w dużej mierze i naszą zasługą. Świadczycie coraz więcej usług poza terenem MTS. Wygrywamy przetargi i organizujemy nawet takie imprezy jak np. cykl konferencji nt. korytarza transgranicznego Wrocław-Rijeka -Bruksela. Organizujemy na zlecenie stoiska na targach w Polsce i za granicą. W ub. roku przygotowaliśmy dla Zachodniopomorskiej Organizacji Turystycznej sześć stoisk na targach w Niemczech i trzy stoiska w Polsce. Na targach zagranicznych organizujemy dla firm i instytucji usługi logistyczne i marketingowe od A do Z. Często zgłaszają się do nas firmy, które nie mają pomysłu na swoje wydarzenia, takie jak np. event promocyjny czy konferencja. Wtedy nasz zespół opracowuje koncepcję, a potem wprowadza ją w życie. Jesteśmy dziś firmą, która potrafi zorganizować każdą imprezę w każdym miejscu i o każdej skali. Od małej konferencji po wielkie regaty. A co słychać w waszej do niedawna głównej działalności wystawienniczej. Na co w tym roku warto zwrócić uwagę naszych Czytelników? Współczesne targi to jest nie tylko miejsce ekspozycji towarów i usług, ale także miejsce wiedzy eksperckiej. Dlatego śledzimy rynek na bieżąco i dopasowujemy się do bieżących trendów. Staramy się obudować targi tematami towarzyszącymi, by były one aktualne i interesujące dla uczestników i zwiedzających. Przy Bud-Gryfie staramy się koncentrować na fot. MTS budownictwie energooszczędnym i zastosowaniu nowych technologii. Prezentujemy obrazowe przekroje domów i budynków mieszkalnych. Zależy nam na tym, by zwiedzający wyniósł z targów jak największą wiedzę. Na targach Wszystko dla Domu mówimy o dizajnie i prezentujemy młodych projektantów szczecińskich. Na Pikniku nad Odrą reagujemy na nowy nurt, czyli podróżowaniu na własną rękę. Miasto Ogród dziś to targi z udziałem specjalistów architektów krajobrazów. Zwiedzający mogą na targach porozmawiać i poradzić się, jakie rośliny posadzić. Na terenie MTS odbywają się nie tylko wasze imprezy. Wynajmujecie chętnie własne obiekty targowe nie tylko obiekty, ale i usługi. Na przykład na potrzeby dużych konferencji stworzyliśmy autorski system akredytacyjny dla uczestników. A jeżeli pyta pan o obiekty, to od lat odbywają się w halach targowych spotkania ludzi morza pn. Herring Szczecin, użyczamy obiekty dla Targów Nieruchomości i Targów Ślubnych. Mamy obiekt o powierzchni 5 tysięcy metrów kwadratowych na jednym poziomie z wielkimi bramami wjazdowymi i parkingiem. Szczecin nie ma drugiego takiego miejsca. - Dziękuję za rozmowę Rozmawiał: Włodzimierz Abkowicz Nowe centrum pomoże w nauce, badaniach i poprowadzeniu firmy Czy możliwe jest skupienie w jednym miejscu przedsiębiorców, środowiska naukowego oraz studenckiego pracujących wspólnie na rzecz sektora małych i średnich przedsiębiorstw? Czy możliwe jest równoczesne prowadzenie badań, kontakt z partnerami biznesowymi, np. z Tokio, a piętro niżej nauka do egzaminu semestralnego? Oczywiście. I to w naszym mieście. Service Inter-Lab Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji dla Sektora Usług to projekt realizowany przez Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytetu Szczecińskiego. Wysoko zaawansowana infrastruktura przeznaczona jest dla przedsiębiorców, pracowników naukowych i studentów. Przedsiębiorcy mogą skuteczniej prowadzić swoje firmy, naukowcy mają idealne warunki do zgłębiania i rozpowszechniania wiedzy, a studenci skorzystają z doświadczenia dwóch pierwszych grup. Service Inter-Lab znajduje się na terenie kampusu Uniwersytetu Szczecińskiego Krakowska- Cukrowa, w skład którego wchodzi Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług oraz Wydział Humanistyczny. Service Inter-Lab jako kompleks składa się z wielu elementów, z których warto wyróżnić kilka, m.in. Centrum Badań i Innowacji, Centrum Edukacji Biznesowej, Centrum Przedsiębiorczości i Centrum Informacji Menedżerskiej. Zadaniem Centrum Badań i Innowacji jest prowadzenie badań naukowych na potrzeby rozwoju sektora usług wspieranych przez wyspecjalizowane i doświadczone zespoły badawcze m.in. w obszarze ekonomii, zarządzania, finansów, bankowości, logistyki, turystyki i efektywności innowacji. W ramach tego centrum zaplanowano pracownię call center, która pozwala na prowadzenie badań ilościowych poprzez wywiady telefoniczne. Zestawy tabletów i palmtopów tworzą natomiast warunki do badań terenowych. Z kolei zadania pracowni fokusowej, również działającej w Centrum Badań i Innowacji, skupiają się na przeprowadzaniu zogniskowanych wywiadów grupowych. System monitoringu, tj. kamera i mikrofony kierunkowe, z których bez- pośredni podgląd możliwy jest w obserwatorium zza lustra fenickiego (pot. lustra weneckiego), pozwala na rejestrację i analizę reakcji uczestników różnych badań, np. w projektach marketingowych. Do dyspozycji korzystających z Centrum Badań i Innowacji pozostaje też m.in. wyświetlacz z indeksami giełdowymi, bankomaty oraz specjalistyczne oprogramowanie służące upowszechnianiu wiedzy na temat współczesnych systemów bankowości. Chętni mogą także korzystać z zaawansowanego oprogramowania komputerowego do obsługi magazynu, zarządzania transportem czy e-administracją publiczną. Kolejnym bardzo ważnym punktem w Service Inter-Lab jest Centrum Edukacji Biznesowej. Jest to zespół interaktywnych pomieszczeń seminaryjnych i konferencyjnych. Dwie duże, nowoczesne sale konferencyjne są w stanie pomieścić ponad 400 osób, w których zorganizowano już pierwsze konferencje. Centrum Edukacji Biznesowej to także specjalistyczne sale multimedialne, które wyposażone w sprzęt i oprogramowanie mają umożliwiać szybki transfer danych i swobodną komunikację nawet z najbardziej oddalonymi od Szczecina miejscami na kuli ziemskiej. Za wspieranie powstawania nowych podmiotów gospodarczych odpowiada natomiast Centrum Przedsiębiorczości, wspomagane przez zespół Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości. W tym centrum mamy do dyspozycji pomieszczenia i stanowiska typu open space, co sprzyja zarówno pracy, jak i organizacji spotkań biznesowych. Do tego w Centrum Przedsiębiorczości możemy swobodnie korzystać, m.in. z nowoczesnego sprzętu komputerowego wraz ze specjalistycznym oprogramowaniem oraz interaktywnym sprzętem do prezentacji. Zapewnia ono również Otwieramy świat usług. Tworzymy społeczność wiedzy. dostęp do zespołu laboratoriów badawczych i edukacyjnych oraz pomieszczeń spotkań. W zakres Service Inter-Lab wchodzi również Centrum Informacji Menedżerskiej, które zapewnia dostęp do najbardziej aktualnej i wyspecjalizowanej wiedzy. W jego skład wchodzi otwarta czytelnia multimedialna z miejscami do pracy indywidualnej, stanowiska komputerowe, a także, tzw. gniazda czytelnicze oraz kioski multimedialne. Do obsługi czytelni przewidziano system RFID, pozwalający na wygodne, bezobsługowe wypożyczanie i zwroty książek. Wyposażenie Centrum Informacji Menedżerskiej zapewnia dostęp do nowoczesnych, interaktywnych baz danych, m.in. finansowych, ekonomicznych, statystycznych, logistycznych, a korzystać można z nich w ustronnych, przystosowanych dla odwiedzających pomieszczeniach do pracy grupowej, tzw. group roomów. Nowe Innowacyjne Centrum przy ul. Cukrowej, które ma jednoczyć ludzi biznesu, powstało dzięki funduszom z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata , a całkowity koszt projektu wynosi 68 milionów złotych. Co ciekawe, kompleks, który z założenia powstał, m.in. z myślą o przedsiębiorcach, przez pierwsze pięć lat działania ma funkcjonować nieodpłatnie i zapewniać możliwości rozwojowe na najwyższym europejskim poziomie. W kolejnej fazie projektu planowane jest także udostępnienie zainteresowanym centrum do dyspozycji przez 24 godziny na dobę. Obecnie Service Inter-Lab zaprasza do Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji w godzinach funkcjonowania Uniwersytetu. 16 styczeń-marzec

10 Popyt na kredyty a spowolnienie gospodarcze Banki we współczesnej gospodarce odgrywają niezwykle istotną rolę. Sprawne działanie systemu bankowego jest bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki, wymaga zdobycia i utrzymania zaufania podmiotów gospodarczych i osób fizycznych. Depozytariusze będą składali swoje pieniądze w banku wtedy, gdy będą mieli absolutną pewność, że bank im je zwróci. Większość Polaków otrzymuje wynagrodzenia przelewem na rachunek bankowy, ale gdybyśmy nie mieli zaufania do wiarygodności banków, pewnie wolelibyśmy otrzymywać je gotówką. Mając na uwadze duże znaczenie zaufania do systemu bankowego, sformułowano bardzo trafną, aczkolwiek lapidarną definicję banku, która mówi, że Banki to instytucja zaufania publicznego. Bardziej precyzyjna definicja mówi, że Bank to wyspecjalizowane przedsiębiorstwo działające dla osiągnięcia zysku poprzez przyjmowanie depozytów, udzielanie kredytów oraz dokonywanie operacji na rachunkach bankowych. W dobie spowolnienia gospodarczego warto zastanowić się, czy banki mają wpływ i w jaki sposób mogą wspierać gospodarkę. Wyniki badań pokazują, iż w Polsce udział kredytów udzielonych przedsiębiorcom do PKB jest najniższy w całej UE i wynosi około 20%, gdy tam jest średnio 50-60%. Przedsiębiorstwa w zależności od profilu działalności, charakterystyki rynku, struktury kapitału wymagają w zróżnicowanym stopniu funduszy zarówno na rozpoczęcie działalności, jak i na jej kontynuację. Wydatki pieniężne na cele bieżące i rozwojowe mogą być przez nie finansowane ze źródeł własnych, jak i zewnętrznych. Finansowanie działalności przedsiębiorstw z własnych źródeł może jednak ograniczać możliwości rozwoju ze względu na wielkość własnych środków. Najczęściej wykorzystywanym zewnętrznym źródłem pozyskiwania funduszy są różnego rodzaju kredyty bankowe. To one w dużym stopniu decydują o wzroście gospodarczym. Poprzez oddziaływanie na warunki i koszt pozyskania kredytów władze gospodarcze mogą inicjować określone zachowania się przedsiębiorstw oraz zmiany sytuacji gospodarczej kraju. W przypadku wzrastającego zapotrzebowania na kapitał w działalności bieżącej, związany z rozwojem firmy i zwiększającą się liczbą zamówień bądź też w związku z cyklicznym charakterem działalności finansowanie dłużne powinno być organizowane w formie kredytów obrotowych. Przedsięwzięcia inwestycyjne finansowane kredytem, mogą dotyczyć różnych sfer działalności przedsiębiorstw, między innymi takich jak zmiana wielkości produkcji, poprawa jakości, obniżenie kosztów oraz inwestycje finansowe. Kredyt inwestycyjny służy do finansowania inwestycji materialnych (zakup sprzętu, maszyn, środków transportu, nieruchomości, budowy obiektów przemysłowych), niematerialnych (zakup patentów, koncesji, licencji) oraz finansowych (zakup papierów wartościowych). Procesy inwestycyjne powinny być realizowane z wykorzystaniem finansowania długoterminowego, co pozwala rozłożyć obciążenia wynikające z obsługi zadłużenia na okres zbliżony do ekonomicznego okresu eksploatacji. Trwa słabnący popyt na kredyty. Zarówno gospodarstwa domowe, jak i małe i średnie przedsiębiorstwa niepewnie patrzą w przyszłość. Spowolnienie gospodarcze w kraju, pogarszająca się kondycja branży budowlanej wpłynęła na zwiększenie się ryzyka bankowego nie tylko w finansowaniu przedsiębiorstw ale również w mieszkaniówkach, zaostrzyły się kryteria polityki kredytowej. Nakładane przez UE regulacje doprowadziły również do spowolnienia procesów kredytowych w bankach. Rola kredytu bankowego wydaje się być jeszcze bardziej istotna w przypadku wystąpienia zawirowań na rynkach finansowych, gdyż dostęp do niego pozwala firmom na utrzymanie poziomu aktywności finansowej w momencie, gdy część inwestorów kapitałowych wycofuje się z rynków, a partnerzy handlowi mają przejściowe trudności z wywiązaniem się ze zobowiązań. W konsekwencji brak jakościowych oraz cenowych przeszkód w pozyskiwaniu instrumentów finansowych przy możliwości, odpowiedniego do poziomu ryzyka, doboru rodzaju kredytu pozwala, przynajmniej w krótkim okresie, na poprawę płynności finansowej przedsiębiorstw, przeciwdziałając w ten sposób dalszemu rozprzestrzenianiu się recesji gospodarczej. Dlatego też jest rzeczą ważną, aby władze państwowe wprowadzały rozwiązania ułatwiające dostęp do kredytu bankowego dla firm, zwłaszcza w przypadkach, gdy dostęp ten jest obarczony licznymi barierami. Jadwiga Szymczak, Dyrektor ds. Sprzedaży w GBS Banku Mogłoby się wydawać, że my, w Grupie Azoty, o chemii wiemy już wszystko. Ale nikt nie wie o chemii wszystkiego. Ludzie wciąż odkrywają jej ukryty potencjał. Nie można więc działać w tej branży, nie szukając nowych rozwiązań. Dzięki strukturze naszej Grupy oferujemy szeroką gamę produktów nawozów, tworzyw, chemikaliów. Ale mamy ambicję, żeby kształtować przyszłość chemii. I przyszłość świata. Dlatego wciąż inwestujemy w badania i rozwój. Siła Tworzenia GBS Bank I Oddział w Szczecinie ul. Bohaterow Warszawy Szczecin tel./fax II Oddział w Szczecinie ul. Partyzantów 3/ Szczecin tel. fax Powering Creation grupaazoty.com 18 styczeń-marzec

11 Hala widowiskowo-sportowa w Stepnicy. W ramach instrumentu Jessica Bank Zachodni WBK podpisał m.in. umowę na rewitalizację Starej Rzeźni na szczecińskiej Łasztowni. fot. ARCHIWUM ŚB Dobra passa Stepnicy Miasto i Gmina Stepnica Stepnica ul. Tadeusza Kościuszki 4 tel burmistrz@stepnica.pl Andrzej Wyganowski, Burmistrz Miasta i Gminy Stepnica, o dynamicznym rozwoju, który dokonuje się nad brzegiem Zalewu Szczecińskiego. Pięknieje najmłodsze miasto na Pomorzu Zachodnim. Stepnica jest coraz ładniejsza, a do tego przyciąga nie tylko turystów, ale także inwestorów. Panie Burmistrzu, jak udało się to osiągnąć? Za nami wiele lat pracy. Pod koniec 2002 roku, kiedy wygrałem pierwsze wybory samorządowe, finanse gminy były w opłakanym stanie. Zadłużenie samorządu wynosiło 12,5 mln zł przy budżecie około 6 mln zł. Zamykaliśmy listę najbardziej zadłużonych gmin w Polsce. Z najmniejszymi dochodami na jednego mieszkańca praktycznie groziło nam bankructwo i zarząd komisaryczny. Wyszliśmy jednak z zapaści i dziś możemy mówić już tylko o rozwoju. W 2013 roku zajęliśmy drugie miejsce w ogólnopolskim Rankingu Samorządów Rzeczpospolitej w kategorii Najlepszy Samorząd wśród 1571 gmin wiejskich, a w latach 2011 i 2012 byliśmy na pierwszym miejscu. Wyróżnienie to pokazuje, jak dużą pracę wykonaliśmy. Symbolicznym zwieńczeniem naszych wysiłków było przyznanie przez Radę Ministrów 1 stycznia 2014 r. miejscowości Stepnica statusu miasta. To jest wydarzenie o znaczeniu historycznym. Cieszymy się, że z roku na rok odwiedza nas coraz większa liczba turystów. Zgadzam się z opinią, że po drodze jest nam z inwestorami. Zapraszamy do nas przedsiębiorców działających w różnych branżach, m.in. turystycznej, hotelarsko-gastronomicznej, portowej, logistycznej oraz magazynowej. Oferujemy pomoc oraz dobre warunki inwestycyjne. Jak zmieniła się Stepnica w 2013 roku? W ubiegłym roku wybudowaliśmy i oddaliśmy do użytkowania halę widowiskowo-sportową. Hala ma powierzchnię ponad tysiąc metrów kawdratowych i mieści pełnowymiarowe boisko do gry np. w piłkę ręczną, tenisa ziemnego, siatkówkę, minipiłkę nożną czy koszykówkę. Na widowni może zasiąść 170 kibiców. Poza tym do dyspozycji jest trójkondygnacyjne zaplecze socjalno-techniczne. Cała inwestycja kosztowała 5 mln zł. Nie brakowało także inwestycji w infrastrukturę drogową oraz komunalną. Wybudowaliśmy nowe chodniki na osiedlach 40-lecia i za kolejką oraz te prowadzące do budynku klubowego na stadionie. Wymieniliśmy nawierzchnie ulic Dworcowej, do ośrodka Laguna, Przemysława, Parkowej, Bolesława Śmiałego i Królowej Jadwigi. Stare torowisko kolejki wąskotorowej przebudowaliśmy na drogę. Ogrodziliśmy skatepark i częściowo port przeładunkowy, rozpoczęliśmy budowę kolejnej przystani żeglarskiej. Pomalowaliśmy molo na plaży i - najważniejsze - budujemy nowe osiedle mieszkaniowe na docelowo 140 mieszkań. A co z innymi miejscowościami w gminie? Dbamy o każdą z nich. W Stepniczce wybudowaliśmy nową drogę w kierunku pensjonatu Pod Lasem. Widzieńsko ma trawiaste boisko do piłki nożnej wraz z piłkochwytami. Budzień doczekał się remontu drogi przebiegającej przez wieś oraz nowego ujęcia wody. Mieszkańcy Miłowa mają wyremontowane pomieszczenia do gry w tenisa stołowego i kominek w świetlicy. Kopice zyskały świetlicę wiejską i boisko trawiaste do siatkówki. Długo można by jeszcze wymieniać ubiegłoroczne nasze inwestycje. We wszystkich miejscowościach dbamy o place zabaw. W ubiegłym roku rozpoczęliśmy budowę hali sportowej przy Szkole Podstawowej w Racimierzu oraz przystani żeglarskiej w porcie rybackim w Stepnicy. W gminie nie jest trudno znaleźć pracę. A jak jest z mieszkaniami? Zakończyliśmy budowę wielorodzinnego bloku w miejscowości Łąka. Dzięki temu zyskaliśmy 18 mieszkań socjalnych. Ruszyliśmy też z jedną z największych i najważniejszych inwestycji w historii naszej gminy, tj. budową nowego osiedla mieszkaniowego w Stepnicy, które będzie zabudowane siedmioma wielorodzinnymi blokami. Aktualnie budowane są cztery bloki. Przy realizacji zadań staramy się korzystać ze wszelkich możliwych źródeł dofinansowania. W 2013 r. złożyliśmy 12 wniosków o dofinansowanie w wysokości ponad 5 mln zł. W jaki jeszcze sposób gmina dba o mieszkańców? Godny podkreślenia jest fakt, że w naszej gminie podobnie jak w ostatnich czterech latach również w 2013 r. nie podwyższyliśmy podatków. Kontynuowaliśmy za to program pomocy dla mieszkańców, w ramach którego mogli oni uzyskać niskoprocentowe pożyczki na remont elewacji, dachu i ogrodzeń swoich zabudowań. W zakresie pomocy społecznej zrealizowaliśmy m.in. projekt Z bezradności do aktywności, w ramach którego aktywizowano zawodowo osoby bezrobotne w naszej gminie. Na koniec października 2013 r. bezrobocie w gminie Stepnica wynosiło 6,8 proc. i było najniższe od zmiany ustrojowej w Polsce. Jest ono także jednym z najniższych w naszym województwie. Cieszymy się, że w 2013 r. nie było skarg na pracę urzędników, co bardzo dobrze świadczy o ich fachowości i przygotowaniu do wykonywania swoich funkcji. Dodam, że otrzymaliśmy w tym zakresie certyfikat ISO. Jakie przedsięwzięcia ruszą w 2014 roku? Planujemy zakończyć budowę wspomnianych już czterech bloków mieszkalnych wraz z zagospodarowaniem terenu w Stepnicy i rozpocząć budowę kolejnego bloku wielorodzinnego na nowym osiedlu. Zakończymy także budowę hali sportowej przy Szkole Podstawowej w Racimierzu. Rozbudujemy infrastrukturę turystyczną poprzez modernizację przystani żeglarskiej na kanale Młyńskim. Wybudujemy też przystań żeglarską z nowymi falochronami w porcie rybackim. Będziemy jedyną gminą w województwie posiadającą 4 przystanie żeglarskie. Ale to nie koniec. Zamierzamy dalej uzbrajać w media tereny inwestycyjne i wspierać inwestorów w budowaniu nowych zakładów pracy oraz w zwiększaniu zatrudnienia w naszej gminie. Ponadto wybudujemy Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, dokończymy monitoring Stepnicy i uporządkujemy oznakowanie ulic w naszym mieście. Dziękujemy za rozmowę. Jessica w Banku Zachodnim WBK Zakończył się pierwszy, kluczowy etap Inicjatywy Jessica w woj. zachodniopomorskim. W 2013 roku podpisanych zostało osiem umów o pożyczkę na rewitalizację obiektów w Szczecinie i Stargardzie Szczecińskim. Cała pula środków, którymi zarządzał Bank Zachodni WBK, została zakontraktowana, wypełniając tym samym zobowiązania wynikające z umowy operacyjnej z EBI. Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich Banku Zachodniego WBK w ramach Programu JESSICA oferował inwestorom, planującym realizację miejskich projektów rewitalizacyjnych, preferencyjne wsparcie finansowe w postaci wieloletnich pożyczek inwestycyjnych. Oferta dotyczyła projektów na terenie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego, obejmującego miasta Szczecin i Stargard Szczeciński oraz 9 gmin, tj. Goleniów, Gryfino, Stare Czarnowo, Police, Dobra, Kołbaskowo, Kobylanka, Stargard Szczeciński oraz Nowe Warpno. W 2013 roku Bank podpisał 8 umów w ramach Inicjatywy JESSICA. W efekcie na terenie Szczecina i Stargardu Szczecińskiego zostaną zrealizowane m.in. następujące projekty: Bank Zachodni WBK S.A. Centrum Bankowości Korporacyjnej w Szczecinie Szczecin, ul. Matejki 22 tel , kom przemyslaw.soinski@bzwbk.pl - renowacja budynku Stara Dana w Centrum Szczecina, który jest wpisany do rejestru zabytków i obecnie nie jest wykorzystywany. Po rewitalizacji budynku będzie się w nim znajdował hotel czterogwiazdkowy, - odtworzenie historycznej zabudowy pierzei ulicy Wojska Polskiego poprzez rewitalizację budynku dawnego kina Kosmos oraz wybudowanie nowego energooszczędnego budynku biurowo-usługowo-naukowego, - rewitalizacja funkcji przemysłowych terenów miejskich Szczecin-Skolwin poprzez przygotowanie dawnej papierni dla rozpoczęcia produkcji papieru, - renowacja oraz adaptacja zabytkowego budynku STAREJ RZEŹNI mieszczącego się na Łasztowni pod działalność gospodarczą, społeczną i kulturalną, - przebudowa wraz ze zmianą sposobu użytkowania byłego budynku Pogotowia i WKU w Stargardzie Szczecińskim na funkcję usługowo-handlowo-biurową, z dodatkowymi funkcjami centrum kulturalnego. Ponadto umowy obejmują także zmianę istniejącego obiektu dawnej elektrowni miejskiej czy zakładów Stoewer oraz FMS POLMO w Szczecinie. - Wszystkie projekty realizowane w ramach Inicjatywy Jessica będą miały pozytywny wpływ na lokalne społeczności, m.in. przez zwiększenie zatrudnienia, ożywienia społeczno-gospodarczego, poprawę jakości życia mieszkańców. Cieszymy się, że mogliśmy brać udział w tych pozytywnych dla mieszkańców zmianach. Warto podkreślić, iż z uwagi na zwrotny charakter wsparcia inwestycje te łączą ze sobą element komercyjny i społeczny, co w naszej opinii przyczynia się do efektywnego wykorzystania dostępnych środków i ma wpływ na trwałość planowanych działań powiedziała Anna Andrzejak, Dyrektor Zarządzający FROM BZ WBK. Projekty współfinansowane przez Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich zarządzany przez Bank Zachodni WBK mogły ubiegać się o udzielenie finansowania do 75% całkowitych kosztów kwalifikowanych projektu. Okres spłaty pożyczki wynosi maksymalnie 20 lat, z możliwością uzyskania karencji w spłacie kapitału. Na terenie województwa zachodniopomorskiego Inicjatywa JESSICA była finansowana w ramach Zachodniopomorskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Bank Zachodni WBK S.A. został wybrany do pełnienia funkcji zarządzającego Funduszem Rozwoju Obszarów Miejskich (FROM) w wyniku konkursu ofert przeprowadzonego przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), działający jako zarządzający Funduszem Holdingowym JESSICA (JESSICA Holding Fund) na zlecenie Marszałka województwa zachodniopomorskiego. W dniu 29 marca 2011 roku zawarta została umowa operacyjna określająca zadania Banku Zachodniego WBK S.A., jako podmiotu zarządzającego FROM. Celem Inicjatywy JESSICA jest wspieranie rewitalizacji obszarów miejskich w krajach Unii Europejskiej, zarówno w aspekcie ekonomicznym, jak i społecznym. Dystrybuowane środki mają służyć współfinansowaniu projektów miejskich przyczyniających się do ich trwałego rozwoju, szczególnie poprawy ich atrakcyjności dla mieszkańców i potencjalnych inwestorów. Przedmiotem finansowania ze środków JESSICA mogły być wyłącznie inwestycje miejskie na obszarach zdegradowanych, ujęte w Lokalnych Programach Rewitalizacji. Więcej informacji o programie Jessica oraz podpisanych umowach na bzwbk.pl 20 styczeń-marzec

12 Kierowcy z unijnym wsparciem Młodzi kierowcy na start to nazwa unijnego programu, dzięki któremu młodzi bezrobotni kierowcy mają szansę na podniesienie swoich kwalifikacji, a tym samym zyskanie stałej i dobrej pracy. To jednak także szansa dla pracodawcy, który umiejętnie korzystając z unijnych funduszy ma wpływ na dobór kadr i już na etapie kwalifikacji wstępnej może kształtować potencjalnego pracownika zgodnie ze swoimi potrzebami. Interaktywna Gra Symulacyjna od pomysłu do biznesu Pracujesz nad innowacyjną technologią? Masz pomysł, ale nie wiesz, jak go wprowadzić na rynek? Boisz się konsekwencji swoich działań? Dołącz do wirtualnego świata komercjalizacji! Jednym z takich podmiotów, który daje szansę bezrobotnym z naszego regionu, jest Szczecińsko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. zo.o. w Policach. SPPK jako partner firmy Centrum Doradztwa i Szkoleń Zawodowych Aleksander Igielski w Szczecinie bierze udział w projekcie Młodzi kierowcy na start. Projekt realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego. - Projekt jest specyficzny, skierowany do osób w wieku od 20 lat i 9 miesięcy do 24 lat włącznie, zamieszkujących na terenie Szczecina oraz powiatów gryfińskiego, goleniowskiego, stargardzkiego i polickiego, pozostających bez zatrudnienia tłumaczy Kazimierz Trzciński, prezes SPPK Police. - Na etapie rekrutacji pod uwagę brane są przede wszystkim osoby o wykształceniu średnim lub niższym, osoby zamieszkujące na terenach wiejskich, długotrwale bezrobotne, bez kwalifikacji zawodowych i bez doświadczenia zawodowego dodaje Grzegorz Ufniarz, kierownik Działu Przewozów SPPK. Osoba zakwalifikowana do programu po ukończeniu szkolenia uzyskuje pełne kwalifikacje do pracy jako kierowca autobusów komunikacji miejskiej. Nim jednak do tego dojdzie, musi oczywiście pozytywnie przejść szkolenie, w skład którego wchodzą m.in. osiemdziesięciogodzinny kurs na prawo jazdy kategorii D wraz z egzaminem i stypendium szkoleniowym, 285 godzin kursu kwalifikacji (w tym m.in. ekonomiczna jazda, manewrowanie na terenie zajezdni autobusowej, bezpieczna jazda), doradztwo zawodowe, ośmiogodzinne warsztaty aktywnego poszukiwania pracy, wsparcie psychologiczno-doradcze i czterdziestogodzinna praktyka w należącej do SPPK zajezdni autobusowej. Szczecińsko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o. ul. Fabryczna Police tel fax mail: sppk@sppk.pl Szkolenie kończy miesięczny staż w spółce autobusowej, podczas którego uczestnicy poznają szczegółowo procedury obowiązujące w Spółce oraz odbywają szkolenia praktyczne manewrowania autobusami. Projekt rozpoczął się 1 grudnia 2012 roku i podzielony jest na 10 edycji. W każdej edycji udział bierze około 15 kursantów. Już dziś można powiedzieć, że dzięki unijnym funduszom w SPPK staż odbędzie w sumie 45 uczestników projektu. - Współpraca z firmą Igielski jest bardzo owocna i pożyteczna. Wobec zaostrzenia przepisów określających wymogi dla zawodowych kierowców oraz szerokiej fali emigracji zawodowych kierowców do Wielkiej Brytanii i państw skandynawskich w ostatnich latach, nastąpiła konieczność uzupełnienia kadry kierowców. Ten projekt pozwala nam kształcić młodych kierowców w sposób ukierunkowany i wybierać najlepszych zapewnia prezes Kazimierz Trzciński. W zrealizowanych już 7 edycjach projektu w SPPK kształciło się 30 kursantów. Jedenastu z nich znalazło już zatrudnienie w firmie, część czeka jeszcze na odbiór uprawnień. - Do zakończenia projektu pozostały jeszcze trzy edycje. Trwa rekrutacja do 8., która rozpocznie się pod koniec lutego 2014 roku dodaje Grzegorz Ufniarz. Dla SPPK, spółki z siedzibą w Policach, nie bez znaczenia jest fakt, że projekt skierowany jest m.in. do mieszkańców gminy Police. W tej chwili spółka zatrudnia już 5 policzan, którzy ukończyli finansowany przez Unię Europejską kurs. Do udziału w projekcie firma zachęca również panie to w bazie przy ul. Fabrycznej kilka lat temu pojawiły się pierwsze kobiety kierujące miejskimi autobusami. Obecnie w SPPK pracuje ich 11. Unijny program, z którego korzysta policka spółka, to duża szansa dla młodych bezrobotnych. Dla kandydatów na kierowców autobusów nie bez znaczenia jest bowiem fakt, że w świetle obowiązujących obecnie przepisów zawodowym kierowcą autobusów można być od 21. roku życia, ale tylko w komunikacji miejskiej, tzn. na trasach nie przekraczających 50 km. Pozostałymi autobusami czy autokarami, np. w branży turystycznej, można kierować dopiero po ukończeniu 24. roku życia. - Ale wyobraźmy sobie młodego człowieka, który ma zdobyć uprawnienia zawodowe do pracy jako kierowca: kurs na prawo jazdy to wydatek ok. 4 tys. zł, kwalifikacja wstępna to podobny wydatek przypomina prezes Trzciński. Młodego człowieka, który dopiero ukończył szkołę i jest bezrobotny, na taki wydatek po prostu nie stać. Dlatego właśnie współpraca z Igielskim jest dla SPPK bardzo ważna i pożyteczna. - Już na etapie stażu, po rozmowach i analizie CV stażystów, można się zorientować, komu warto zaproponować pracę tłumaczy Grzegorz Ufniarz. - W ten sposób można wybrać najlepszych i staramy się z tego korzystać. Z korzyścią dla obu stron. Brak aktywnego wsparcia dla naukowców w zakresie komercjalizacji badań naukowych powoduje, że od kilkunastu lat polska nauka rozwija się w oderwaniu od realiów gospodarki. Pracownikom naukowym brakuje odpowiedniej wiedzy na temat transferu technologii oraz o sposobach finansowania własnych badań. W związku z tym firma INVESTIN Sp. z o.o. wraz z Fundacją Zaawansowanych Technologii (FZT) opracowała projekt, który ma na celu usprawnienie komercjalizacji wiedzy i wynalazków. W ramach projektu powstała Interaktywna Gra Symulacyjna innowacyjny model współpracy między światem nauki a biznesem w formie edukacyjnej gry online. Gra symuluje rynkowe procesy komercjalizacji badań i wynalazków dedykowane naukowcom, których pomysł na biznes opiera się na zaawansowanych technologiach. Innowacyjny model przyczyni się do podniesienia poziomu wiedzy dotyczącej komercjalizacji, kształtowania postaw probiznesowych oraz poszerzenia kontaktów między sferą biznesową a środowiskiem naukowym i akademickim. Projekt pozwoli odtworzyć procesy komercjalizacji badań i wynalazków, aktywnie angażując uczestników zdobywanie wiedzy. Każdy z uczestników gry będzie mógł własnoręcznie pokierować swoją innowacyjną technologią i samodzielnie przejść całą ścieżkę komercjalizacji. INVESTIN Sp. z o.o. szczecin@investin.pl Dzięki wykorzystaniu elementów grywalizacji, takich jak wykonywanie określonych zadań, losowe wydarzenia, tablice rankingowe, wirtualne otoczenie i wiele innych, będzie o wiele bardziej atrakcyjną formą nauki niż szkolenia czy kursy e- learningowe. Gracz wcieli się w rolę naukowca, pracującego nad technologią wybraną przez niego z kilku dostępnych dziedzin. Będzie miał przed sobą szereg zadań stanowiących odzwierciedlenie rzeczywistego procesu komercjalizacji. Każda rozgrywka będzie sprawdzała innowacyjność pomysłu. Dzięki możliwości skorzystania z ekspertyzy, wybrania koncepcji produktu, przeprowadzenia analizy ryzyka czy zapoznania się z procedurą patentową ewaluacja projektu będzie bardzo widoczna. Dzięki grze każdy będzie miał możliwość dowie- Projekt Komercjalizacja wiedzy drogą do skutecznej współpracy naukowców i przedsiębiorców województwa zachodniopomorskiego jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego poprzez działanie Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. dzieć się, jak pozyskać dotacje, wziąć pożyczkę, a także jak wykreować markę produktu. Podobnie jak w rzeczywistości, gracza otaczać będą instytucje otoczenia biznesu. Wśród nich znajdzie się m.in. centrum transferu technologii, park technologiczny, uczelnia, rzecznik patentowy. Ich rola będzie uproszczonym odzwierciedleniem funkcji, jakie pełnią w świecie rzeczywistym. Poza instytucjami w grze znajdzie się szereg innych mechanizmów: pożyczki, nieoczekiwane wydarzenia, ograniczenie czasu i funduszy, co przyczyni się do lepszego odzwierciedlenia rzeczywistości. Zapraszamy do odwiedzenia strony interentowej projetu w celu zalogowania się do gry oraz uzyskaniu o niej bieżących informacji. 22 styczeń-marzec

13 CSL zaprasza na Łasztownię Berlin Airports z PKS Szczecin! Pod koniec lata planowane jest zakończenie remontu Starej Rzeźni. Jednak prezes firmy CSL, do której należy budynek, marzy o tym, aby cała okolica wkrótce zaczęła tętnić życiem. Zachęca więc innych inwestorów do przeprowadzki na Łasztownię. XIX-wieczna obora, której remont powoli dobiega końca, jest jednym z budynków całego kompleksu starej rzeźni zlokalizowanego po drugiej stronie Odry, na wyspie Łasztownia. Należy ona do szczecińskiej firmy spedycyjnej CSL, która kupiła ją między innymi dzięki wsparciu finansowemu z Inicjatywy Jessica. Na piętrze odnowionego budynku znajdą się pomieszczenia biurowe, do których przeniosą się pracownicy firmy, zaś parter zajmie tętniące życiem centrum społeczno - kulturalno biznesowe. - Restauracja, kubryk literacki, kino, księgarnia, galeria - Laura Hołowacz, prezes CSL i inicjatorka przedsięwzięcia, wskazuje ręką poszczególne kąty wewnątrz dawnej obory, wskazując, co w którym miejscu powstanie. - Planujemy, że pod koniec lata całość zostanie oddana do użytku. - Czyli następny sylwester już na Łasztowni? - żartowali przyjaciele Laury Hołowacz ze świata biznesu, kultury i mediów, których w ostatnią niedzielę oprowadzała po terenach Starej Rzeźni. - Jak najbardziej, zapraszam odpowiadała pani prezes. Prace remontowe i renowacyjne idą w najlepsze, choć nie jest to łatwe, szczególnie jeśli chce się zachować jak najwięcej oryginalnych, historycznych elementów. - Dużo łatwiej byłoby postawić cały budynek od początku, bo wtedy można używać dowolnych materiałów, dostępnych na rynku - przyznaje Paweł Jankowski, wykonawca prac konserwatorskich. - W tym przypadku niemal wszystko jest przygotowywane konkretnie pod ten budynek. Na przykład tynki musiała być odpowiednia granulacja, odpowiedni podkład, odpowiednie wykończenie - takie jak było wcześniej. Nie zmieniamy tych materiałów. Na przykład zamiast wapnia stosujemy fugi trasowe ze skały wulkanicznej, zamiast zwykłych farb - specjalistyczne ze stuletnią wytrzymałością koloru, produkowane z różnych minerałów. Również cegły, które są wymieniane, są wykonywane ręcznie, pod Wrocławiem. Jak wyjawia wyko- CSL Internationale Spedition Sp. z o.o. ul. Kapitańska Szczecin tel: (+48 91) fax: (+48 91) csl@csl.eu nawca, najtrudniejszym zadaniem w przypadku Starej Rzeźni było jednak doczyszczenie budynku. Tak naprawdę to bardzo żmudna, ręczna praca, niemal rzemiosło dodaje. Tymczasem kiedy należąca do CSL obora rozkwita, inne budynki niszczeją w oczekiwaniu na nowych właścicieli. Obecnie jedynie trzy niewielkie obiekty wzdłuż drogi biegnącej nabrzeżem znalazły prywatnego nabywcę, który zapowiedział w tym miejscu swoją inwestycję. Kolejny należy do miasta i również ma być wystawiony na sprzedaż. Jednak za zabytkowym murem znajduje się jeszcze około dwudziestu podobnych, zabytkowych zabudowań. Całość tego terenu należy do Portu Rybackiego Gryf, który chce go sprzedać, ale w jednym kawałku, za ponad 20 mln zł, twierdząc że podział nie jest możliwy. Takie stanowisko prowadzi do patowej sytuacji. - Sama oprowadzałam po tych miejscach różnych inwestorów, którzy byli zachwyceni i przede wszystkim zainteresowani tymi budynkami, ale pojedynczymi - komentuje Laura Hołowacz. - Proponowana działka jest za duża, gdyby została podzielona, to gwarantuję, że są firmy, które chętnie je wykupią, zainwestują w renowację i przeniosą się tutaj. Niestety, póki co te budynki niszczeją, a co gorsza, część z nich traktowana jest jako magazyn na nawozy, co prowadzi do jeszcze większej degradacji. Stąd mój wielki apel o uszanowanie tych dwustu lat tradycji i podjęcie stosownych kroków, które umożliwią sprzedaż mniejszych działek. Kogo pani Laura widziałaby najchętniej w swoim sąsiedztwie? - Każdego, kto będzie miał pomysł na to miejsce, kto je pokocha tak jak ja, będzie się angażował w działania kulturalne i społeczne, bo tu tak naprawdę powstanie nowa społeczność i wierzę w to, że już wkrótce będzie tutaj tętniło życie. Warto podkreślić, że CSL Internationale Spedition Sp. z o.o. już teraz aktywnie animuje i prowadzi akcje społeczno-kulturalne związane z Łasztownią. Spółka zorganizowała m.in. społeczność miłośników Łasztowni i stworzyła portal Mojalasztownia.pl, który skupia wielu miłośników, pasjonatów i mecenasów tej części Szczecina. Inwestor zorganizował także plener fotograficzny na terenie Łasztowni. Najlepsze zdjęcia z tego spotkania były prezentowane w Galerii Kapitańskiej i znalazły się w specjalnie wydanym albumie. Obecnie Laura Hołowacz. wspiera Aleksandrę Łukaszewicz-Alcaraz z Akademii Sztuki, która pracuje nad kolejnym projektem artystycznym, pod roboczym tytułem: Powrót Marii Fiodorownej do Szczecina. Finał zaplanowany jest na Dni Morza, kiedy to caryca wpłynie do miasta na fregacie Sztandart i zacumuje właśnie przy jednym z nabrzeży Łasztowni. W planach jest również między innymi organizowanie corocznego balu pod patronatem carycy ze Szczecina. Laura Hołowacz zachęca kolejnych przedsiębiorców do zainwestowania na Łasztowni. Z berlińskich lotnisk Schoenefeld i Tegel szczecinianie i mieszkańcy regionu korzystają praktycznie codziennie. Oddalone o ok. 2 godz. drogi od stolicy Zachodniopomorskiego stały się jeszcze bardziej dostępne, odkąd można na nie dotrzeć korzystając z regularnych połączeń. W połowie minionego roku takie linie uruchomił PKS Szczecin Sp.z o.o. - To efekt pytań, jakie zadawało nam wielu naszych klientów tłumaczy Henryk Leszczyński, prezes zarządu PKS Szczecin. - Nie każdy wyjeżdżając w podróż służbową czy na wakacje może do Berlina dostać się własnym autem, skorzystać z pojazdu służbowego lub życzliwości rodziny. Pozostawienie auta w Berlinie na kilka czy kilkanaście dni wiąże się też z dodatkowymi, znacznymi kosztami. Dlatego po przyjrzeniu się potrzebom pasażerów uruchomiliśmy stałe połączenia na berlińskie lotniska. Firma nie tylko stworzyła atrakcyjną cenowo ofertę i rozkład jazdy. Zainwestowała także we flotę fabrycznie nowych pojazdów. Berlińskie linie obsługują wygodne, klimatyzowane, 20-miejscowe mercedesy. W przypadku dużego zainteresowania danym kursem pierwszy ze Szczecina wyrusza już o godz. 5, a pojazdy kursują 7 razy dziennie podstawiany jest większy, równie komfortowy autokar. - Aby zarezerwować miejsce lub kupić bilet, nie trzeba wychodzić z domu czy z biura. Cała operacja możliwa jest oczywiście w sposób tradycyjny w naszych kasach na dworcu przy pl. Grodnickim czy bezpośrednio u kierowcy, ale także przez Internet zapewnia prezes Leszczyński. Spółka nie pobiera żadnych opłat za bagaż. Stworzyła też dynamiczny system sprzedaży biletów. Dokonując zakupu z wyprzedzeniem na berlińskie lotniska możemy dotrzeć już za 4,99 zł! Ale nawet bez rabatu cena jest atrakcyjna i z pewnością na każdą kieszeń. PKS Szczecin wykonał także kolejny krok, by zadowolić swoich najbardziej wymagających klientów. Obok wspomnianych już 20-osobowych busów, kursujących na regularnych liniach, zakupił także równie komfortowe, kilkuosobowe mercedesy viano. Są one wynajmowane Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Szczecinie Sp. z o.o. ul. Heyki Szczecin tel.: +48 / fax: +48 / info@pks.szczecin.pl przez mniejsze grupy na wyjazdy prywatne i służbowe. Również mogą dowieźć na berlińskie lotniska, na dowolnie wybrany lot, o dowolnej porze dnia i nocy lub oczekiwać na pasażera wracającego do kraju. To usługa w pełnym standardzie VIP - świadczona jest door-to-door, a kierowca oczekujący na pasażera na lotnisku ma zawsze tabliczkę z nazwiskiem gościa lub nazwą firmy, na przedstawicieli której oczekuje. Wszystkie pojazdy przewoźnika kursować mogą także w innych kierunkach. To wynajmujący klient decyduje dokąd i kiedy się uda. Na podobnych zasadach można skorzystać z będących również we flocie PKS Szczecin samochodów osobowych marki Mercedes. Spółka, która na trudnym rynku przewozów działa od niemal 70 lat, świadczy także inne wyspecjalizowane usługi. Wykonuje przeglądy rejestracyjne wszystkich typów pojazdów od motocykli po autokary we własnej Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów, serwisuje klimatyzację oraz oferuje pełen zakres usług związanych z wymianą ogumienia w punkcie PitStop. Nowością jest marka PKS Szczecin Travel, czyli kompleksowa oferta turystyki autokarowej skierowana przede wszystkim do szkół i placówek oświatowych. To kilkadziesiąt propozycji wycieczek do najbardziej atrakcyjnych zakątków regionu i kraju, ale także do najbardziej popularnych wśród uczniów miejsc po zachodniej stronie granicy. Atrakcyjna cenowo oferta zawiera przejazd komfortowym autokarem, ubezpieczenie uczestników wycieczki i opiekę pilota-przewodnika. Nie ograniczając się wyłącznie do przewozów firma jest w stanie stworzyć kompleksową ofertę, czego coraz częściej oczekują pasażerowie. Nie każdemu wybierającemu się w podróż odpowiada oczekiwanie na busa pod gołym niebem, bez możliwości schronienia się przed chłodem lub deszczem, co zdarza się nawet dużym przewoźnikom. Udając się na berlińskie lotnisko z PKS Szczecin możemy uzgodnić wyjazd spod domu. Takie możliwości oferuje każda szanująca się firma. PKS Szczecin ma jednak nad innymi przewagę: jest właścicielem dworca autobusowego w dogodnej lokalizacji, w pobliżu dworca PKP, co cenią sobie pozbawieni możliwości dotarcia do Szczecina samochodem pasażerowie dojeżdżający z innych miast regionu. W drodze na berlińskie lotniska mogą odpocząć, skorzystać z baru, toalety, prasy czy Wi-Fi. Takich warunków nie oferuje żaden inny lokalny przewoźnik. W najbliższym czasie w Wi-Fi zostaną wyposażone także kolejne pojazdy przewoźnika. Usługa wprowadzona testowo cieszy się ogromnym powodzeniem na każdej trasie, na której taki pojazd się pojawi. W najbliższym czasie będzie można także śledzić trasę i aktualną pozycję konkretnego autokaru czy busa. Zostaną one wyposażone w monitoring GPS. Taka dbałość o pasażera, stałe podnoszenie jakości usług, elastyczność i szybkie reagowanie na potrzeby klientów procentują. Przekłada się to zarówno na rosnącą frekwencję, nie tylko na berlińskich, ale także krajowych liniach, jak i na liczbę zleceń na wynajmy mniejszych pojazdów i komfortowych, nowoczesnych autokarów. 24 styczeń-marzec

14 Park przemysłowy w stoczni Towarzystwo Finansowe Silesia, właściciel majątku po Stoczni Szczecińskiej Nowej, powołało spółkę - córkę do zarządzania tymi terenami. Na czele Szczecińskiego Parku Przemysłowego, bo tak się nazywa nowy podmiot, stanął Grzegorz Huszcz. - To ma być długoterminowy projekt - wyjaśnia Grzegorz Huszcz. - Wyjście kapitałowe Silesii z dawnej stoczni i przekazywanie tego majątku w ręce środowiska Szczecina jest celem finalnym. Może potrwać około dziesięciu lat. Na styczniowym posiedzeniu komisji zachodniopomorskiego sejmiku prezes Huszcz poinformował radnych o planach biznesowych nowej spółki. Do najważniejszych projektów zaliczył budowę sekcji podmorskiego tunelu łączącego Danię i Niemcy, wznowienie produkcji kadłubów (w ośrodku pochylniowym Odra Nowa), utworzenie centrum obróbki blach i profili oraz produkcję nadbudówek okrętowych i części platform wiertniczych. Na inwestycje w dawnej stoczni Silesia ma wyłożyć w tym roku 13 mln zł (wcześniej wydała 2,5 mln). Środki te zostaną przeznaczone na remonty zużytego majątku, modernizację całego zaplecza socjalnego oraz zakup nowoczesnych maszyn i urządzeń. Jest szansa, że modernizację infrastruktury wesprze dofinansowanie unijne. Radni dowiedzieli się też, w jaki sposób ma funkcjonować park przemysłowy. Zakłada się m.in. wytypowanie wiodących najemców Na ośrodku pochylniowym Odra Nowa jedna ze spółek chce produkować kadłuby statków. fot. ELŻBIETA KUBOWSKA (4-5 firm, na których oprze się rozwój całego parku) oraz utworzenie mozaiki spółek aktywnych na tym terenie, współpracujących między sobą. ek Ludzie i wydarzenia ćwierćwiecza Znany genetyk Jan Lubiński oraz upadek Stoczni Szczecińskiej zdobyły najwięcej głosów w plebiscycie Gazety Wyborczej na Człowieka i Wydarzenie 25-lecia. - Nowa Polska i nasza gazeta świętują w tym roku ćwierćwiecze - wyjaśnia Paula Skalnicka- Kirpsza, redaktor naczelny szczecińskiego oddziału Gazety Wyborczej. - Uznaliśmy, że jest to doskonała okazja, by podsumować to ćwierćwiecze, gdyż nasza gazeta od początku nowej Polsce po przełomie towarzyszy. W kategorii Człowiek 25-lecia redakcja nominowała 14 osób. Wygrał prof. Jan Lubiński, znany szczeciński naukowiec genetyk, kierownik Zakładu Genetyki i Patomorfologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego i prezes firmy Read Gene SA który uzyskał 889 głosów czytelników (16,37 proc.). Drugie miejsce zajęli Stefan Jurczyk, Piotr Kapcio i Krystian Stypuła, twórcy firmy hostingowej Home.pl głosów (13,61 proc.). Na 3. miejscu znalazła się Anna Augustynowicz, reżyserka i dyrektorka artystyczna Teatru Współczesnego głosów (13,09 proc.). Za Wydarzenie 25-lecia czytelnicy uznali upadek Stoczni Szczecińskiej 1254 (23,02 proc.), a dopiero w dalszej kolejności organizację Finału The Tall Ships Races głosów (20,14 proc.) i wejście Polski do Unii Europejskiej głosów (19,62 proc.). Pewnego rodzaju niespodzianką jest dopiero czwarte miejsce, które przypadło w plebiscycie powołaniu Akademii Sztuki. W tej kategorii nominowano dziesięć wydarzeń. - Na tym nie kończymy - dodaje Skalnicka- Kirpsza. - W maju chcemy zorganizować spotkanie, by pogratulować ludziom, którzy zdobyli aprobatę czytelników i połączyć je z debatą na temat wydarzeń 25-lecia. Plebiscyt to jedno, ale poza tym chcemy stworzyć okazję do podyskutowania o tym ćwierćwieczu: czy jest lepiej, czy gorzej? wab Prof. Jan Lubiński zdaniem czytelników Gazety Wyborczej jest Człowiekiem 25-lecia. fot. M. ABKOWICZ Koniki Morskie wręczone Stowarzyszenie Business Club Szczecin 10 stycznia br. rozdało Koniki Morskie Nagrodą gospodarczą za miniony rok uhonorowano: Miasto i Gminę Gryfino, Polską Fundację Przedsiębiorczości, Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Szczecinie oraz szczecińską Akademię Morską. Konik Morski jest doroczną nagrodą gospodarczą przyznawaną od 2006 roku przez Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Szczecina i Pomorza Zachodniego Business Club Szczecin. Otrzymują ją przedsiębiorcy i firmy w dowód uznania dla ich wieloletniej działalności i podejmowania odważnych inwestycji, a także zachodniopomorskie gminy sprzyjające przedsiębiorczości. Laureaci Koników Morskich 2013 odebrali statuetki 10 stycznia podczas uroczystej gali w szczecińskim Hotelu Park. Samorząd Gryfina doceniono za wkład w rozwój regionu i utworzenie parku przemysłowego w Gardnie. Polska Fundacja Przedsiębiorczości została nagrodzona za wspieranie małych i średnich firm zachodniopomorskich poprzez oferowanie im największej gamy pozabankowych produktów finansowych. Szczeciński Zakład Wodociągów i Kanalizacji wyróżniono za realizację z sukcesem jednej z największych w Europie inwestycji środowiskowych, czyli projektu Poprawa jakości wody w Szczecinie. Akademię Morską nagrodzono natomiast za zasługi w kształceniu młodych ludzi oraz za efektywne sięganie po fundusze unijne. W trakcie uroczystej gali połączonej z tradycyjnym balem, który odbył się w restauracji hotelu Park, członkowi Business Club Szczecin, prezesowi firmy EPA i jednocześnie prezesowi szczecińskiej Pogoni Jarosławowi Mroczkowi uroczyście wręczono wysokie odznaczenie państwowe - Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. ek Benefis Olejniczaka Profesor Wojciech Olejniczak, wieloletni rektor Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu, obchodził 70. urodziny i jubileusz 50-lecia pracy. Z tej okazji 5 grudnia ub. roku współpracownicy profesora zorganizowali w szczecińskiej restauracji Zamkowa benefis. - Te pięćdziesiąt lat to jest równia pochyła. Teraz to nam została smuga cienia, ale wspomnienia są miłe - żartował ze swoistym wisielczym poczuciem humoru jubilat. Benefis prowadzili Konrad Pawicki, aktor Teatru Współczesnego i akompaniujący na akordeonie muzyk Przemysław Nowak. Ponad dwugodzinna uroczystość stała się swoistym przekładańcem. Laudacje i wspomnienia pół żartem, pół serio najbliższych współpracowników i przyjaciół profesora były przeplatane krótkimi humoreskami Michała Zoszczenki, rosyjskiego satyryka, który w latach NEP-u opisywał absurdy porewolucyjnej rzeczywistości w Rosji. Były też piosenki i muzyka rosyjska, gdyż profesor gustuje w kulturze naszych wschodnich sąsiadów. Były więc ballady Włodzimierza Wysockiego i Bułata Okudżawy, a nawet słynny walc Na wzgórzach Mandżurii. W swoich wspomnieniach twórca i wieloletni rektor Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu ciepło wyrażał się o swoim autorytecie, jakim dla niego jest prof. Tadeusz Wierzbicki. - Spotkanie z profesorem odmieniło moje życie - stwierdził. Przyznał się też, że jego dewiza życiowa brzmi: To, co masz zrobić dziś - zrób jutro, a jutro powiedz to samo. Z kolei współpracownicy i byli studenci profesora wspominali jego udoskonaloną teorię względności, gdzie energia, czyli e = mc do potęgi trzeciej! wab Laureaci Koników Morskich wraz z członkami Kapituły Business Club Szczecin. fot. ARCHIWUM BCS Benefis prof. Olejniczaka obfitował w piosenki, skecze i muzykę rosyjską. fot. ARCHIWUM 26 styczeń-marzec

15 MdM bez tajemnic Bogata oferta nieruchomości, które spełniają warunki programu Mieszkanie dla Młodych (MdM), z pewnością zwróci uwagę osób, które odwiedzą wiosenną edycję Zachodniopomorskich Targów Nieruchomości i Inwestycji w Szczecinie. Podczas imprezy swoją ofertę zaprezentuje ponad 60 firm deweloperskich, spółdzielni mieszkaniowych, banków, pośredników kredytowych i agencji nieruchomości. Osoby, które są zdecydowane na zakup pierwszego mieszkania i spełniają warunki rządowego programu Mieszkanie dla Młodych, będą mogły w czasie targów skorzystać z doradztwa finansowego oraz specjalnie przygotowanych ofert kredytowych wystawców. - Nasi eksperci będą szczegółowo wyjaśniać założenia programu MdM oraz odpowiedzą na pojawiające się pytania - zapowiadają organizatorzy. Program MdM polega na dofinansowaniu wkładu własnego do zakupu mieszkania (10 proc. dla rodzin bez dzieci i 15 proc. z co najmniej 1 dzieckiem). Wśród warunków, jakie trzeba spełniać, by ubiegać się o wsparcie, jest m.in. wiek nabywcy - do 35 lat (w przypadku małżeństw decyduje metryka młodszego partnera). Mieszkanie zakupione na rynku pierwotnym nie może przekroczyć 75 mkw., a domu jednorodzinnego 100 mkw. Jeśli nabywca wychowuje minimum troje dzieci, metraż może wzrosnąć odpowiednio do 85 mkw. i 110 mkw. Kredyt musi być zaciągnięty w złotówkach na co najmniej 50 proc. ceny mieszkania i na co najmniej 15 lat. Cena mieszkania nie może przekroczyć wskaźnika określonego dla danej lokalizacji. W Szczecinie jest to obecnie około 4,3 tys. zł za 1 mkw. Na uczestników 23. Zachodniopomorskich Targów Nieruchomości i Inwestycji Podczas Targów Nieruchomości eksperci będą szczegółowo wyjaśniać założenia programu Mieszkanie dla Młodych. fot. M. ABKOWICZ będą czekać specjalne bonifikaty i promocje. Impreza odbędzie się na terenie hali MTS przy ul. Struga 6-8 w Szczecinie w terminie 8-9 marca br. Stoiska będą czynne od g. 10 do 17. Wstęp i parking są bezpłatne. Organizatorem targów jest firma M-Expo. Impreza jest największym tego typu wydarzeniem w województwie. Jesienną edycję targów odwiedziło 3,5 tysiąca zwiedzających. masz Bud- Gryf i Energia w marcu Wszystko wskazuje na to, że rok 2014 przyniesie ożywienie gospodarcze w branży budowlanej. Zaplanowane na marca 23. Targi Budowlane BUD-GRYF SZCZECIN oraz 18. Targi ENERGIA będą dobrą okazją do prezentacji nowości oraz wymiany wiedzy i doświadczeń, a także szansą na zainicjowanie współpracy biznesowej. Nowe technologie, materiały budowlane, maszyny, narzędzia, usługi oraz innowacyjne rozwiązania energetyczne to oferta targów BUD-GRYF SZCZECIN oraz odbywających się równolegle targów ENERGIA. Obie imprezy gromadzą co roku ok. 200 wystawców i blisko 8000 zwiedzających. Dla osób i firm działających w branży budowlanej i energetycznej targi są najważniejszym w województwie zachodniopomorskim wydarzeniem, które sprzyja nawiązywaniu nowych kontaktów biznesowych i ułatwia bezpośrednie spotkania z klientami. Jedną z form prezentacji firm na targach będzie udział w projekcie Budujemy energooszczędnie - jak, z czego i dlaczego?. Jego celem jest propagowanie innowacyjnych technologii i materiałów budowlanych o doskonałych parametrach energooszczędnych. Najnowsze osiągnięcia naukowe i technologiczne, wyniki badań, wdrożone, jak i planowane instalacje OZE to tematy, odbywającej się podczas targów siódmej edycji konferencji Targi BUD-GRYF SZCZECIN i ENERGIA będą okazją do prezentacji nowości oraz wymiany wiedzy i doświadczeń. fot. ARCHIWUM Odnawialne źródła energii szansą zrównoważonego rozwoju regionu. Rozwojowi biznesu służyć będzie również towarzysząca targom Międzynarodowa Giełda Kooperacyjna. Od sześciu lat uczestniczy w niej ok firm z Polski, Niemiec, Czech, Finlandii oraz Szwecji. Więcej informacji o targach na stronie: a Miasto Ogród w kwietniu Polski rynek ogrodniczy, podobnie jak europejski rozwija się dynamicznie. Sprzyja temu konsolidacja i odpowiednia promocja zielonej oferty. Taką rolę dla zachodniopomorskiej branży ogrodniczej pełnią organizowane przez MTS Targi Roślin i Architektury Krajobrazu MIASTO OGRÓD - Zielony design. W tym roku odbędą się one w dniach kwietnia. Na targi MIASTO OGRÓD - Zielony design od 2011 roku, oprócz prezentacji firm, składają się: konferencja branżowa z cyklu Woda i zieleń w mieście, ogród pokazowy, Strefa Młodego Architekta Krajobrazu, warsztaty, pokazy i darmowe porady. - Zasadniczym celem targów jest konsolidowanie środowiska branżowego, popularyzowanie wiedzy z dziedziny ogrodnictwa i architektury krajobrazu oraz pobudzanie świadomości miłośników ogrodów z zakresu projektowania i dbania o tereny zielone - wyjaśnia Lidia Kuszyk, koordynator targów MIASTO OGRÓD. Wydarzenie to organizowane jest we współpracy z Gminą Miastem Szczecin, zaś swoim mecenatem objął je prezydent Piotr Krzystek. W tym roku targi MIASTO OGRÓD - Zielony design jeszcze bardziej zmieniają się w kierunku biznesowym. Organizatorzy stawiają na poszerzenie oferty wystawienniczej, czego konsekwencją będzie wprowadzenie wszystkich wydarzeń do hal targowych. Będzie to więc okazja, by zaprezentować całą ofertę firmy oraz nowości produktowe szerokiemu gronu odbiorców biznesowych i indywidualnych. Wśród wystawców pojawią się m.in. producenci i dystrybutorzy sprzętu, narzędzi, wyposażenia i materiałów do ogrodów, środków do uprawy i pielęgnacji roślin. Obecni będą również projektanci zieleni. Nadal goście targów i zwiedzający będą mogli dokonać zakupu roślin: kwiatów, krzewów, drzewek itp. Więcej o targach na stronie: z Zasadniczym celem targów jest popularyzowanie wiedzy z dziedziny ogrodnictwa i architektury krajobrazu. fot. ARCHIWUM 28 styczeń-marzec

16 Jak z fanatyka stałam się agnostykiem Dr hab. Aneta Zelek, profesor ZPSB, rektor Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu Nic nie jest dane raz na zawsze Prof. zw. dr hab. Stanisław Flejterski, wykładowca Uniwersytetu Szczecińskiego i Wyższej Szkoły Bankowej. Specjalizuje się w problematyce finansów i bankowości. Członek Komitetu Nauk o Finansach PAN ( ). Po ostatnim kryzysie w gospodarce światowej opada kurz. Najważniejsza, amerykańska gospodarka wzrasta dość stabilnie. Chiny trochę słabną, jednak ryzyko poważniejszej zapaści jest niewielkie. Wzrost gospodarczy w Polsce jest niezagrożony i planowany na przynajmniej 2,5 proc., a według prognozy magazynu The Economist ma wynieść w tym roku nawet blisko 3 proc. To powody do optymizmu, choć ekonomiści są w swoich ocenach bardzo ostrożni. Co dzisiaj zakłóca optymizm gospodarczy? Dlaczego nie wracamy radośnie do fazy ożywienia gospodarczego? Skąd wstrzemięźliwość inwestycyjna i słabnące zaufanie do trendów gospodarczych? Oto najkrótsza lekcja historii myśli ekonomicznej, która wyjaśnia przyczyny dewaluacji dotychczasowych przekonań w ekonomii. Lekcja, która uczy pokory i z fanatyków czyni agnostyków. Zacznijmy od klasycznego liberalizmu doby kapitalizmu i poglądów Adama Smitha, uzna- wanego za guru osiemnastowiecznej ekonomii. Jego poglądy o wolnym rynku i magicznych zdolnościach do automatycznego sterowania gospodarką ku wzrostowi, po wielu, wielu latach zostały zdemolowane przez wielki kryzys gospodarczy lat Na gruzach zniszczonej kryzysem gospodarki, w ekonomii pierwszej połowy dwudziestego wieku wyrosła kolejna ikona ekonomii - John M. Keynes, zwolennik interwencjonizmu państwowego i silnej ręki regulacyjnej. W istocie polityka keynesowska dała światu rekonwalescencję pokryzysową na długie lata, jednak w latach 70. okazała się być zawodna i doprowadziła do długo trwającej stagflacji. Odpowiedzią na ułomność keynesizmu była w latach 70. i 80. tzw. ekonomia podaży i bazujące na niej nurty reaganomiki i thacheryzmu. To był triumfalny powrót do kultu wolnego rynku i deregulacji gospodarki. Dzisiaj to wiemy, że ten trend w polityce ekonomicznej został spaczony i w efekcie doprowadził do ostatniego kryzysu. I tak okazało się, że niewidzialna ręka gospodarki, czyli wolny rynek to doktryna nie tylko démodé, to również doktryna wadliwa w swoich założeniach. Czy historia zatoczy koło? Czy wracamy do epoki interwencjonizmu państwowego? Bardzo się obawiam tego zwrotu, wszak na co dzień obserwujemy, jak silny wpływ mają politycy na to, co się dzieje w gospodarce. Ostatni kryzys zdemaskował słabość instytucji regulacyjnych i pokazał głupotę polityków. Dzisiaj, nie tylko w USA, ale również w Europie i w Polsce mamy do czynienia z bardzo nieudolną, a nawet szkodliwą regulacją, i to nie tylko w sektorze finansowym. Z drugiej strony lustra jednak, obraz ostatniego kryzysu w globalnym wymiarze dowodzi, jak bardzo potrzebna jest mądra regulacja. I tak z fanatycznego wyznawcy liberalizmu stałam się dzisiaj agnostykiem ekonomii. Wiem, że nic nie wiem Sokrates wraca do gry! Aneta Zelek Ekonomiści opisują, objaśniają, porównują, oceniają, przewidują, proponują Trudno nie zauważyć, że mamy kłopoty niemal ze wszystkim od rzetelnego, obiektywnego opisu począwszy po prognozowanie i formułowanie skutecznych rekomendacji, realnych strategii, pragmatycznych programów. Jaki będzie rok 2014? Przede wszystkim to pierwszy rok nowej perspektywy finansowej Nasze siedem tłustych lat Wykorzystanie funduszy unijnych to bez wątpienia jedna ze spraw fundamentalnych dla przyszłego rozwoju Polski, w tym i naszego Pomorza Zachodniego. Oczywiście same fundusze są tylko częścią większej całości, oprócz, a nie zamiast. Tych niemałych funduszy nie wolno zmarnować. To musi być zrobione w pełni efektywnie, profesjonalnie, inteligentnie, z szacunkiem dla priorytetów i celów Strategii Europa 2020, wielu innych znanych dokumentów, stosownie do obowiązujących kanonów i procedur. To szansa, ale i wielkie wyzwanie dla władz naszego regionu, dla środowisk naukowych i biznesowych, wreszcie dla potencjalnych beneficjentów. Trzeba mieć nadzieję, że fundusze pozyskane w trakcie najbliższych siedmiu lat przyczynią się do renesansu czy też restytucji produkcji. Coraz łatwiej dostrzec, że same usługi nie wystarczą, potrzebny jest przemysł, oczywiście inny niż przed laty. Nasz region w roku 2020 i następnych powinien i może stać się ważnym biegunem inteligentnego, zrównoważonego i włączającego wzrostu i rozwoju. A wraz z pozostałymi 15 województwami powinniśmy się przyczynić do uczynienia Polski w trzeciej dekadzie XXI wieku - kraju wyemancypowanego, czyli grającego w ekstraklasie, zdolnego do przejścia z peryferii do centrum. Łatwo nie będzie. Jestem umiarkowanym optymistą, z naciskiem na umiarkowanym Ale starać się trzeba Kryzys lat 2007/2008 i następnych znacznie podważył zaufanie do banków, do bankierów (nazywanych czasem banksterami), do bankowców, do maklerów (vide m.in. Chciwość/ Margin Call, Gordon Gekko z Wall Street i z Wall Street.Money Never Sleeps oraz Jordan Belfort, czyli Wilk z Wall Street ). Bank to instytucja zaufania publicznego - to podręcznikowe sformułowanie nabrało - na jakiś czas? na zawsze? - wymiaru ironicznego. Trzeba odnotować, że w Polsce - z kilku powodów - na szczęście nie doszło do takich perturbacji i patologii jak w USA czy w Europie Zachodniej, choć i u nas są poszkodowani przez banki Nic nie jest dane raz na zawsze. PS Po raz dziesiąty - i z własnego wyboru po raz ostatni - miałem zaszczyt informować w imieniu Kapituły o werdykcie w sprawie Pereł Biznesu za rok Potrzebujemy wielu pereł - w Polsce, na Pomorzu Zachodnim, w Szczecinie i okolicach Stanisław Flejterski Kulturalne różnice kulturowe Po poprzednim eseju o papierze toaletowym w różnych miejscach i kulturach myślałem, że już zamknę temat, ale życie lubi nam gotować różne niespodzianki. Oto świat obiegły foty z podwójnych, odkrytych i nieprzegrodzonych kibli olimpijskich w Soczi, gdzie rańsze byłem (czasami wtrącę coś po rusku). Cofnę się więc nieco w czasie i lecimy do Odessy (Adiessa ach Adiessa spiewał Wołodia Wysockij, a nasz Machulski nakręcił tam film gangsterski). W Odessie odkryłem istnienie preszczecinskich pasztecików z nadzieniem m. innymi marmolady (to taki dżem o trwałej konsystencji zapewnionej burakami cukrowymi pewno). Szczecińskie paszteciki nawet i dzisiaj, gdy pokonaliśmy komunę, nie są produkowane na słodko (a szkoda) te w Odessie były higienicznie pakowane w gazetę Prawda, gdzie także można było doczytać o sukcesach ludu pracującego CCCP. Cena śmieszna kilka kopiejek. W euro będzie drożej, ale Jarek do euro nie dopuści. Towarzysze sprzedawali paszteciki m. innymi przy Komsomolskiej plaży w Odessie, a obok (co ważne) rarytas chlebnyj kwas z beczkowozu. A jeszcze dalej (co ważne dla opowieści) publiczny szalet komfort w jednym ciągu (taki one stop shop) dla ludu odpoczywającego CCCP. Szalet jednorazowo przyjmował 15x2 osób z lewej (M) madamy, a z prawej dżentelmeny (D) odgrodzeni ścianą, bo nie znali gender i Beaty Kępy. Jedzenie w pewnych (zwykle dużych) ilościach pasztecików i obfite ich popijanie kwasem chlebowym powodowało przemożną i szybką chęć wypróżnienia się. W czym problem? W plażowym stroju i wietnamskich klapkach żwawym krokiem udajemy się do (powiem pieszczotliwie) szaleciku przypominam wejście D, a tam 15 facetów w pozycji kucznej na betonowych specjalnych stanowiskach, z niejakim wysiłkiem czyta gazetę Prawda do późniejszego wykorzystania. Gazeta Prawda darmowa mała rzecz, a cieszy. U nas za prawdę trzeba słono zapłacić. Jeszcze tylko pozostało przebrnąć w klapkach betonową przestrzeń podłogi zalaną jakąś cieczą o nieznanym kolorze i konsystencji. I co? I mi przeszło jakoś tak automatycznie. Wycofałem się bez żalu, aby podziwiać niebieskie Morze Czarne. Nie na długo niestety fizjologia jest bezlitosna, ale moja odwaga zbyt mała, aby wejść do szaletu spróbuję w Hotelu Krasny (ten sam, co kręcili ten film) Dr hab. Wojciech Olejniczak, profesor ZPSB, informatyk, rektor senior Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu - zajebista secesja. Myślałem, że szybciej załatwię (się) sprawę niecierpiącą zwłoki w restauracji a tu niespodzianka restauracja zamknięta (wisi kartka i listwa przez drzwi RESTAURA- CJA ZAMKNIĘTA PORA OBIADOWA). Jednak rżnąc zagranicznego przygłupa z pomocą milicjanta wszedłem tym razem nie do szaletu a w toalet! Przed drzwiami stoi facet w liberii i trzyma ręce w tyle. Podłoga betonowa i wypełniona cieczą - wrogiem moich klapek - ale stanowiska już indywidualne w postaci kabin jeszcze sprzed rewolucji październikowej. Papier toaletowy a jak! Po wszystkim wychodzę, a facet w liberii wyciąga ręce zza pleców i tam trzyma specjalne srebrne i z gruszką z frędzelkami urządzenie, jakie kiedyś mieli fryzjerzy i buch mi perfumą po ręcach za darmo, bo umywalek nie było. U nas takiego serwisu też nie było i to są właśnie te tytułowe różnice kulturowe - ważne także w biznesie. Wojciech Olejniczak Do % rabatu! Najmłodsza flota w regionie! Promocja First Minute na wynajem autokarów! 30 styczeń-marzec ywynajem.eu

17 Skąd się biorą pieniądze? Gdyby zadać przedszkolakom pytanie - skąd się biorą pieniądze, większość odpowiedziałaby rezolutnie, że z bankomatu. Zadając to pytanie dorosłym oczekiwalibyśmy głębszej odpowiedzi. Np., że z pracy i kapitału. Tymczasem wielu dorosłych rozumuje w tej materii jak przedszkolaki. Niestety, do nich należy zaliczyć również polityków. Drastycznym i bardzo aktualnym przykładem na to jest faktyczny demontaż przez polityków reformy emerytalnej. Rząd i część ekspertów powtarzają fałszywą tezę, jakoby przyrost długu publicznego w Polsce wynikał głównie lub wyłącznie z powiększania oszczędności na kontach w OFE. W rzeczywistości przyrost długu publicznego wynika z przewagi całkowitych wydatków budżetu nad całkowitymi dochodami. W latach wpłaty na OFE wynosiły średnio 1,2% PKB rocznie, podczas gdy całkowite wydatki budżetowe stanowiły ponad 40% PKB. Ponadto, deficyt budżetowy po reformie emerytalnej ( ) w relacji do PKB był taki sam jak przed reformą ( ) i wyniósł 4,6%. Pojawienie się OFE go nie zmieniło. Co gorsza, nakaz inwestowania przez OFE naszych pieniędzy w akcje, czyli w jedne z najbardziej ryzykownych aktywów, to zwykły hazard. Ma miejsce zupełne zaprzeczenie tego, co w normalnym cywilizowanym kraju jest podstawą systemu emerytalnego czyli zabezpieczenie naszych emerytur. Tutaj nie chodzi o zaryzykowanie środków emerytów i danie im szansy na wysokie czy bardzo wysokie wypłaty w przyszłości, tylko o ZA- BEZPIECZENIE środków do życia po okresie aktywności zawodowej. Jeśli ktoś chce mieć więcej na starość, to jeśli go na to stać niech odkłada w III filarze, na lokatach bankowych czy inwestuje w obligacje albo akcje, nieruchomości, waluty itp. Dr hab. Dariusz Zarzecki, profesor Uniwersytetu Szczecińskiego, kierownik Katedry Inwestycji i Wyceny Przedsiębiorstw, szef Programu MBA US, prezes zarządu spółki doradczej Zarzecki, Lasota i Wspólnicy Sp. z o.o. Jak widać z powyższych przykładów, z wiedzą u polityków nie jest najlepiej. Jeszcze gorzej z odpowiedzialnością i etyką. Mocno reklamowana i wprowadzona z wielką pompą reforma emerytalna okazała się katastrofalną porażką, podważającą i tak niskie zaufanie obywateli do państwa. A wmawianie przeciętnemu Kowalskiemu, że ma wybór między bezpiecznym i przyjaznym ZUS a niepewnym, bardzo ryzykownym i niechcianym już przez rządzących OFE jest nieetyczne i nieuczciwe. Tak naprawdę każdy Kowalski, który zdecyduje się na OFE, będzie ryzykantem gotowym grać swoimi składkami na giełdzie. Może będzie miał szczęście i wygra? Z drugiej strony, przecież państwo nie może zostawić na pastwę losu tych, którzy przegrają. Zrzucimy się na nich wszyscy, a życie toczyć się będzie dalej Może więc warto pozostać w OFE? Dariusz Zarzecki Grzegorz Huszcz (59 lat) wygrał w połowie stycznia br. konkurs na prezesa Szczecińskiego Parku Przemysłowego. Park Przemysłowy jest spółką zależną Towarzystwa Finansowego Silesia - właściciela majątku po Stoczni Szczecińskiej Nowej. Nowy podmiot, z siedzibą w Szczecinie, powołano do administrowania parkiem przemysłowym na terenie dawnej stoczni. Grzegorz Huszcz, po skończeniu studiów, w 1979 r. rozpoczął pracę w Stoczni Szczecińskiej (wtedy jeszcze im. A. Warskiego) i z tym zakładem, przechodzącym po drodze przekształcenia własnościowe, był związany przez kolejne lata. Znalazł się m.in. w zarządzie Stoczni Szczecińskiej Porta Holding (upadłej w 2002 r.). Jako członek zarządu Grupy Przemysłowej SA (spółki-matki Porty Holding) otrzymał propozycję współpracy z Silesią i w lipcu 2013 r. został jej pełnomocnikiem ds. stoczniowego majątku. W konkursie na prezesa Szczecińskiego Parku Przemysłowego miał jednego kontrkandydata. Marta Derlatka (35 lat) jest prezesem zarządu Geomar SA. Absolwentka Wydziału Elektroniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytetu Zielonogórskiego. Ukończyła też studia MBA oraz studia podyplomowe z psychologii w biznesie w Szkole im. L. Koźmińskiego. Przez całą karierę związana jest z branżą IT. Była konsultantem ds. wdrożeń systemów informatycznych w firmie ComSoft Technologie informatyczne. W firmie Apator Rector była głównym konsultantem ds. gis (systemów informacji geograficznej). W 2008 roku związała się z grupą Sygnity, do której należy również Geomar. Została wówczas dyrektorem handlowym obszaru przedsiębiorstw komunalnych w spółce Winuel (Grupa Sygnity) we Wrocławiu. Sprzedażą zajmowała się również pracując w zielonogórskiej firmie Infar. Marta Derlatka jest szefową szczecińskiego Geomaru od czerwca 2013 roku. 20 lutego b. roku firma, którą kieruje, przeniosła się do nowego biurowca Piastów Office Center w Szczecinie. Dr inż. arch. Jarosław Bondar (47 lat) został nowym Architektem Miasta Szczecina. Jest absolwentem Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej (1992 r. - studia magisterskie) i Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (2005 r. - studia doktoranckie). Zawodowo związany jest z Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technologicznym w Szczecinie. Od 1995 r. był asystentem, zaś od 2005 r. adiunktem w Zakładzie Projektowania Architektonicznego Wydziału Budownictwa i Architektury ZUT. Prowadzi działalność projektową w zakresie projektowania architektonicznego i urbanistycznego w pracowni LA Laboratorium Architektury (właściciel od 1995 r.). Działalność projektową w dziedzinie architektury zawiesił w związku z objęciem funkcji Architekta Miasta. Wśród wielu projektów i realizacji architektonicznych Bondara można wymienić m.in. opracowanie koncepcji Centrum Diagnostyki i Terapii Nowotworów Piersi w Szczecinie przy ul. Strzałowskiej 22. Helena Pinkowska (35 lat) 1 września 2013 r. objęła stanowisko dyrektora hotelu ibis budget Szczecin (dawniej hotel Etap), należącego do Grupy Hotelowej Orbis/Accor. Jest absolwentką Wyższej Szkoły Ekonomiczno-Turystycznej w Szczecinie - kierunek turystyka i rekreacja. Karierę w branży hotelarskiej rozpoczęła w 2000 roku jako recepcjonistka w szczecińskim Park Hotelu. Do grupy Orbis/Accor dołączyła w 2002 roku po otwarciu hotelu ibis Szczecin Centrum, gdzie zajmowała wiele kluczowych stanowisk. Pełniąc funkcje kierownicze była odpowiedzialna za wdrażanie strategicznych projektów marki ibis. Przez ostatnie 6 lat była zastępcą dyrektora w hotelach ibis Poznań Centrum oraz ibis Szczecin Centrum. W firmie pełni również funkcję audytora wewnętrznego ISO 9001 oraz ISO kasa 32 styczeń-marzec

18 Partię Adiny podczas premiery kreowała solistka Opery na Zamku Joanna Tylkowska-Drożdż (w białej sukience). fot. W. Piątek O potędze miłości Napój miłosny Gaetana Donizettiego, jedna z najsłynniejszych oper buffo, grana przez wszystkie teatry świata, wreszcie zagościła na deskach szczecińskiej Opery na Zamku i to w najbardziej romantyczny dzień roku wieczór walentynkowy. Kto był na premierze 14 lutego, ten już wie, dlaczego Napój miłosny uważany jest za klejnot włoskiej opery komicznej i teatry na całym świecie chcą mieć go w swoim repertuarze. To dzieło bawi i fascynuje. Przyjemna muzyka, wciągająca intryga, piękne arie, a wśród nich nieśmiertelna Una furtiva lagrima Nemorina. Twórcy spektaklu wprowadzili widzów w dobry nastrój. Owacje na stojąco były najlepszym podsumowaniem tego, co działo się na operowej scenie. Niecodzienna scenografia - Chciałabym, aby był to wieczór nie tyle wesoły, co refleksyjny, aby komediowość wypływała z akcji, ale nie była groteską - mówiła przed premierą Jitka Stokalska, reżyserka zapraszając na spektakl. - Zależało mi, aby wszystko, co publiczność zobaczy na scenie, było prawdziwe i faktycznie mogło się wydarzyć. Ta historia może się przecież zadziać w każdym czasie. W szczecińskiej inscenizacji akcja napisanej w XIX w. opery została przeniesiona w lata 30. ubiegłego wieku w scenerię włoskiej prowincji. Właśnie tam wśród spalonej słońcem trawy rozgrywają się miłosne perypetie zagubionego i skromnego poety Nemorina, szaleńczo zakochanego w bogatej i pięknej Adinie. Choć scenografia przez cały spektakl nie zmienia się, jednak na scenie bardzo dużo się dzieje. Reżyserka zadbała o najdrobniejszy szczegół, a scenograf zafundował publiczności... motoryzacyjne niespodzianki, które wzbudziły euforię. Dulcamara z impetem wjeżdża na scenę samochodem - repliką forda z 1915 roku, zbudowanego specjalnie na zamówienie Opery na Zamku. Sierżant Belcore zajeżdża motocyklem, a jego żołnierze bardzo efektownie przemieszczają się na rowerach. Partię Adiny podczas premiery kreowała solistka Opery na Zamku Joanna Tylkowska- Drożdż, w roli Nemorina wystąpił Sylwester Smulczyński, na co dzień związany z Warszawską Operą Kameralną. Sierżanta Belcore zagrał Bartłomiej Misiuda, którego szczecińska publiczność pamięta choćby z granej przez Operę na Zamku Zemsty nietoperza. W roli Dulcamary wystapił Łukasz Goliński, szczecinianin z urodzenia, solista Opery Nova w Bydgoszczy, zaś w partii Gianetty solistka Opery na Zamku Lucyna Boguszewska. Niewielką, acz docenioną przez publiczność gromkimi brawami rolę, odegrał też muzyk orkiestry trębacz Mansfet Masny, który brawurowo odegrał solo na trąbce. Orkiestrę w premierowy wieczór znakomicie poprowadził Vladimir Kiradjiev. Kolejne spektakle w marcu. Ostatnie chwile Oniegina i Robinsona Napój miłosny zagości w repertuarze Opery na Zamku pewnie jeszcze długo, bo to inscenizacja niezwykle udana i warta obejrzenia, tym bardziej że nigdy wcześniej nie była przez szczecińską operę wystawiana. Melomanom warto jednak przypomnieć, że w tym sezonie ze szczecińską sceną żegnają się dwa tytuły operowe: Eugeniusz Oniegin Piotra Czajkowskiego w reż. Dmitrija Bertmana i Robinson Crusoe Jaquesa Offenbacha w reż. Martina Otavy. Oba zebrały fantastyczne recenzje. Pierwsza z nich to jedna z piękniejszych oper słowiańskich, historia niespełnionej miłości Oniegina i Tatiany na motywach poematu Puszkina z przepiękną muzyką Czajkowskiego. Robinson Crusoe to z kolei opera komiczna z zabawnymi, stworzonymi specjalnie dla szczecinian dialogami. Szczecińska premiera była pierwszym wystawieniem tego dzieła Offenbacha w Polsce. Anna Górska W roli Nemorina wystąpił Sylwester Smulczyński, na co dzień związany z Warszawską Operą Kameralną. fot. B. Miedeksza 34 styczeń-marzec

19 Piosenki poetyckie z albumu Przytul mnie skłaniają do cieszenia się każdą chwilą życia i zachwycania się otaczającym światem. fot. ARCHIWUM Rafał Olbiński w Szczecinie Piosenki z krainy łagodności - Ludzie mają w szybach obłoki, że mieszkają w niebie, nie wiedzą. Narzekają na życia ciasnotę, z kłopotami na sofach swych siedzą - tak rozpoczyna się pierwsza z piosenek na nowej płycie szczecińskiego zespołu Nad Porami Roku. Album nosi tytuł Przytul mnie. Całość to ciekawa propozycja z kręgu krainy łagodności. Są tu bowiem piosenki będące apoteozą życia. Namawiają one do cieszenia się każdą chwilą życia i zachwycania się otaczającym światem. Na krążku zarejestrowano 13 piosenek do wierszy Wiesławy Kwinto-Koczan, poetki z Torunia. Autorem muzyki i aranżacji jest Wojtek Leśniak, lider formacji. Jego grupa Nad Porami Roku gra i śpiewa muzykę gatunku piosenki poetyckiej, turystycznej i folk. W piosenkach formacji są klima- ty szlaków turystycznych, gór, lasów i serca. Ot, po prostu kraina łagodności w barwach nadziei i refleksji - jak oceniają swoją twórczość muzycy. Zespół jest laureatem wielu festiwali m.in. Ogólnopolskiego Studenckiego Przeglądu Piosenki Turystycznej YAPA 2012 w Łodzi. Obecnie zespół występuje w składzie: Tomasz Bodnar - gitara akustyczna, śpiew, Michał Komorek - melodica, śpiew, Wojtek Leśniak - gitara akustyczna, śpiew, Marcel Kruszyński - skrzypce. Nowa płyta grupy Nad Porami Roku spodoba się tym wszystkim, którzy kochają łagodne dźwięki, cenią dobry tekst w piosenkach, przemierzyli (albo zamierzają) wiele szlaków Bieszczad, oczywiście z plecakiem i gitarą. To krążek, który pozwala - ba! - wręcz zmusza do tego, by nieco zwolnić w codziennym pędzie. Ot, zaparzyć herbatę, włączyć płytę i zanurzyć się w Przytul mnie : - I o deszczu koniecznie pomyślcie, codzienności kurz niech wypłucze, kiedy spływa po nieba lustrze, kropelkami w parapet tłucze. Niech na szafach rozsiądą się ptaki, na herbatę niech księżyc wpadnie/ i pomyślcie, ludzie kochani, jak się w życiu wam zrobi ładniej - to z kolei słowa utworu Okna. Monika GAPIŃSKA Światowej klasy malarz, grafik, twórca plakatów i okładek Time a, Newsweeka i Spiegla poprowadził warsztaty dla uczniów szczecińskiego Liceum Plastycznego. To kolejne spotkanie z wybitnym twórcą z cyklu Sięgajcie Gwiazd. Mieszkający w Nowym Jorku artysta przyjechał do Szczecina na trzy dni. 11 lutego, podczas wykładu inauguracyjnego, w którym udział wzięli szczecińscy miłośnicy sztuki, opowiadał o swojej drodze artystycznej, która zaczęła się od rezygnacji z zawodu architekta i rozpoczęcia współpracy z pismem Jazz Forum. 70-letni twórca zarażał młodzieńczym entuzjazmem publiczność, sypał jak z rękawa anegdotami z początków kariery w Stanach Zjednoczonych i udzielał rad uczniom. Jego zdaniem nie powinni oni obawiać się naśladować mistrzów na początku swojej drogi artystycznej. Warto też narzucić sobie w tworzeniu pewne ograniczenia, bo wyzwala to kreatywność. Niezwykłym elementem każdego spotkania z cyklu Sięgajcie Gwiazd są warsztaty z mistrzem. Uczniowie plastyka mieli niepo- wtarzalną okazję pracować i czerpać wiedzę bezpośrednio od Rafała Olbińskiego znanego z szybkiej pracy (na stworzenie ilustracji artykułów i okładek czasopism miał często tylko godzinę). Wizytę malarza w Szczecinie zakończył wernisaż prac artysty oraz uczniów. Niezwykły na skalę ogólnopolską program edukacyjny zatytułowany Sięgajcie Gwiazd rozpoczął się w szczecińskim Liceum Plastycznym w 2010 roku. Jego mecenasem jest szczecińska firma Neptun Developer, która finansuje Rafał Olbiński rozdaje autografy podczas spotkania z cyklu Sięgajcie Gwiazd w szczecińskim Liceum Plastycznym. FOT. M. ABKOWICZ nie tylko mistrzowskie warsztaty (w 2011 roku z Leszkiem Sobockim, w 2012 z Wojciechem Siudmakiem), ale również wyposaża liceum i funduje stypendia dla najzdolniejszych uczniów. Pomysłodawczyniami programu są Dorota Kawecka - dyrektor i Jolanta Drąszkowska - właścicielka Neptun Developer. mab Górskie fascynacje Nie bez powodu Przegląd Filmów o Górach nosi imię Tadeusza Piotrowskiego, najbardziej znanego szczecińskiego alpinisty, który zyskał opinię jednego z najlepszych polskich wspinaczy. Piotrowski zginął tragicznie w lipcu 1986 roku, podczas zejścia z K2, drugiego co do wysokości szczytu Ziemi. Czy można było wybrać inną postać na patrona przeglądu, którego trzecia już edycja odbyła się (14-16 lutego br.) w Szczecinie? w niebanalny sposób opowiadają, z górami w tle oczywiście, o sprawach uniwersalnych, w tym o... miłości. W tym roku najbardziej spodobał mi się film Dwoje na K2, który opowiada o miłości dwojga zafascynowanych górami ludzi. Ona i On poznali się oczywiście w górach. Obydwoje są wspaniałymi alpinistami, którym wspinacza potrzeba jest do życia jak powietrze. Wzajemnie się wspierają i podziwiają swoje umiejętności, hart ducha, wytrwałość. Im więcej wspólnych przeżyć, tym ich miłość jest większa i pełniejsza. Obydwoje nie wyobrażają sobie życia bez siebie i bez gór. Piękne zdjęcia do tego zostającego w pamięci filmu wykonał znany alpinista Dariusz Załuski, realizator tego obrazu, który wraz ze znanymi polskimi himalaistami Krzysztofem Wielickim, Arturem Małkiem i Aleksandrem Lwowem był oficjalnym gościem imprezy. Głównym organizatorem tegorocznego bardzo udanego przeglądu był szczeciński Elitarny Klub Górski Leśnych Dziadków, kierowany przez Romana Weczera. om Członkowie Elitarnego Klubu Górskiego w drodze na Mont Blanc (4810 m n.p.m.). fot. ARCHIWUM Trzydniowa impreza odbyła się w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego przy Wałach Chrobrego i cieszyła się frekwencyjnym powodzeniem. Pokazywane filmy, a było ich aż 29, z racji dużego zainteresowania wyświetlano równolegle w dwóch salach projekcyjnych. Można je podzielić na dwa rodzaje. Pierwszy to filmy, które są przede wszystkim rejestracją wypraw w góry, począwszy od fazy organizacyjnej, poprzez trudy wspinaczki i zdobywanie szczytów, a na zejściu z nich skończywszy. Drugi składa się z filmów, które poza rejestracją opowiadają o czymś jeszcze. Portretują wybitne postaci gór, środowisko wspinaczy, 36 styczeń-marzec

20 Izabela Kołwzan z próbnikiem płytek Ivo. FOT. SG Sięgnęli po Horyzonty Wyjątkowe Ivo Szklane płytki niespotykane dotąd na rynku materiałów wykończenia wnętrz to dzieło szczecińskiej firmy Glasmat. dostępne w kształcie kwadratów i prostokątów. Ich zewnętrzna powłoka jest wykonana z odbarwionego szkła, które idealnie przekazuje kolor farby, która jest naniesiona na ich wewnętrzną stronę o specyficznej fakturze, uzyskanej w procesie wypalania wysokotemperaturowego. Dzięki temu we wnętrzu, w którym położone są płytki, uzyskać można efekt lekkości, wrażenie głębi i trójwymiarowości. Pomysłodawczyni nowych kafli, Izabela Kołwzan, dostrzegła, że w wielu projektach wykończenia wnętrz dominuje beton, szkło i metal. Postanowiła wprowadzić na rynek coś, co wpisze się w potrzeby klientów, ale jednocześnie będzie się wyróżniać: - Zaczęło się od pomysłu na szklane płytki, które będą miały zaskakującą wewnętrzną fakturę przypominającą ryflowaną blachę - wspomina. Pozostałe serie płytek Ivo mają fakturę małych kwadratów, pasków lub są gładkie. Kolorystyka to przede wszystkim odcienie szarości - od bieli do czerni. Co ciekawe, mogą występować w wersji ze srebrnym lub perłowym połyskiem, który nadaje im ekskluzywnego wyglądu. - Dzięki swojej szlachetności płytki Ivo świetnie pasują do eleganckich wnętrz. Zastosowane w kuchni świetnie łączą supernowoczesny sprzęt agd z rustykalnym odcieniem szafek kuchennych - mówi Izabela Kołwzan. - Polecam je wszystkim, którzy chcą mieć coś oryginalnego. Ich kolejną zaletą jest to, że dzięki zewnętrznej, przezroczystej warstwie pokryta nimi ściana daje wrażenie głębi i, dodając ścianie oddechu, optycznie powiększa pomieszczenie. To ważne, gdy wybiera się kafle do małych wnętrz. Ivo debiutują na rynku w marcu. Na początek będą dostępne w sklepie i hurtowni Ceramik przy ul. Świerczewskiej i w specjalistycznym zakładzie szklarskim Szkło Systems przy ul. Kwiatowej w Szczecinie. Glasmat zaprasza też do współpracy architektów wnętrz. - Liczymy na to, że płytki Ivo będą chętnie wybierane przez klientów, którym zależy na niepowtarzalnym wyglądzie, którzy lubią szkło i cieszą się mając w domu coś oryginalnego - mówi Izabela Kołwzan. SG Płytki Ivo dodają wnętrzom oddechu FOT. GLASMAT Zachodniopomorski Szlak Żeglarski doczekał się swojej nagrody. W lutym rozdane zostały Horyzonty Widownia w Teatrze Polskim w Szczecinie, w którym zorganizowana została I Gala Zachodniopomorskiego Szlaku Żeglarskiego, zapełniła się po brzegi żeglarzami, samorządowcami i sympatykami sportów wodnych. Wieczorem 10 lutego poznaliśmy laureatów nagrody Horyzonty Wyróżnienia zostały przyznane po raz pierwszy. - Chcemy, aby nagroda na stałe wpisała się w krajobraz szczególnych wyróżnień żeglarskich mówił Zbigniew Jagniątkowski, prezes Związku Portów i Przystani Jachtowych - Lokalnej Organizacji Turystycznej Zachodniopomorskiego Szlaku Żeglarskiego w Szczecinie, która organizowała konkurs. Statuetki Horyzontów zostały przyznane w 10 kategoriach. Najlepszym żeglarzem został wybrany Marcin Mrówczyński, skipper jachtu Antidotum. W kolejnych kategoriach nagrodzono: reprezentację Szczecina - Pomorza Zachodniego w regatach The Tall Ships Races 2013 (kat. rejs), szczeciński oldtimer Olander (kat. jacht) m.in. za zielone burty, brązowe żagle i zgrabną sylwetkę, marinę Świnoujście Basen Północny (kat. port jachtowy), Centrum Żeglarskie (kat. działalność klubowa), Finał The Tall Ships Races 2013 (kat. wydarzenie). Najlepszym sportowcem kapituła konkursu ogłosiła Agnieszkę Skrzypulec ze Stowarzyszenia Euro Jacht Klub Pogoń Szczecin, uczestniczkę Igrzysk Olimpijskich w Londynie. Nadzieją Horyzontów został młody żeglarz odnoszący już sukcesy Tadeusz Kubiak, a osobowością - Andrzej Armiński, który prowadzi w Szczecinie stocznię jachtową. Statuetka w kategorii media trafiła do redaktora Andrzeja Gedymina z Kuriera Szczecińskiego. Krzysztof Soska, zastępca prezydenta Szczecina, odebrał statuetkę Horyzonty 2013 za ubiegłoroczny finał regat The Tall Ships Races. FOT. ROBERT WOJCIECHOWSKI Zbigniew Zalewski, prezes Zachodniopomorskiego Okręgowego Związku Żeglarskiego podkreślił znaczenie Zachodniopomorskiego Szlaku Żeglarskiego. - Idea zrodziła się głównie z inicjatywy Zbigniewa Jagniątkowskiego, a dzięki władzom regionu, marszałkowi Olgierdowi Geblewiczowi, jest realizowana - stwierdził. masz Model Ivo o fakturze ryflowanej blachy. FOT. SG OD PONAD 30 LAT ŚWIADCZYMY USŁUGI NA NAJWYŻSZYM POZIOMIE W PEŁNYM ZAKRESIE STOMATOLOGII DLA DOROSŁYCH I DZIECI. Nowy produkt made in Szczecin powstaje przy wykorzystaniu autorskiej technologii i jest efektem wieloletniego doświadczenia pracowni szkła, znanej dotychczas z produkcji szklanych drzwi, frontów meblowych i opraw oświetleniowych dla klientów indywidualnych oraz dla właścicieli restauracji i obiektów użyteczności publicznej. Ivo, bo tak nazywają się nowe kafle, mają wymiary od 15 na 15 cm do 60 na 60 cm i są ul. Narutowicza 16 a Szczecin tel.: klinika@dr-gajda.pl 38 styczeń-marzec