Starostowie czarneńscy ( ) - ich herby, pochodzenie, urzędy, koligacje rodzinne. Szkic heraldyczno-genealogiczny
|
|
- Szczepan Kruk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Arkadiusz Kamiński (artykuł w pełnej wersji ukaże się w najnowszym numerze Szkiców Człuchowskich, WERSJA BEZ PRZYPISÓW) Starostowie czarneńscy ( ) - ich herby, pochodzenie, urzędy, koligacje rodzinne. Szkic heraldyczno-genealogiczny Współcześnie Czarne jest siedzibą jednej z 7 gmin powiatu człuchowskiego, a na jego czele stoi burmistrz. Dawno minęły czasy, gdy rezydował tu starosta, będący w zasadzie tylko dzierżawcą okolicznej ziemi królewskiej, ale o tym niżej. Urząd starosty, jako urzędnika królewskiego, pojawił się na ziemiach polskich (najwcześniej w Wielkopolsce), pod koniec XIII lub na początku XIV wieku, wprowadzony za wzorem czeskim przez Wacława II (król Czech, od 1300 r. także Polski). Do XVI wieku starostów posiadały już wszystkie ziemie koronne i litewskie. W całych Prusach Królewskich nie wykształcił się urząd starosty grodowego, tam bowiem jego funkcje przejęli wojewodowie, z większymi niż w Koronie uprawnieniami policyjno-sądowymi, a ich sąd posiadał charakter sądu grodzkiego (dla woj. pomorskiego w Skarszewach). Urząd starosty zalicza się więc do najstarszych, współcześnie funkcjonujących urzędów. Istniał do końca I Rzeczypospolitej, a po utracie niepodległości został reaktywowany dopiero w okresie II RP ( ), jako podległy wojewodzie kierownik administracji ogólnej na terenie powiatu. Po II wojnie światowej istniał do 20 III 1950 r., kiedy został zastąpiony stanowiskiem przewodniczącego powiatowej rady narodowej. Urząd starosty, jako organ samorządu powiatowego, został przywrócony reformą administracyjną, która weszła w życie 1 stycznia 1999 r.. Rada Powiatu wybrała wówczas na starostę człuchowskiego Aleksandra Gappę, który sprawuje tę funkcję do dziś. Początki starostów (a właściwie dzierżawców) w Czarnem wiążą się z ostatnim rokiem wojny trzynastoletniej, toczącej się pomiędzy Królestwem Polskim a Zakonem Krzyżackim. Wcześniej, już po akcie inkorporacji (6 III 1454 r.), król Kazimierz Jagiellończyk dokonał podziału administracyjnego obszaru Prus i zaczął wyznaczać pierwszych starostów. Jednak w odróżnieniu od Człuchowa, Czarne niemal przez całą wojnę nie znajdowało się w polskich rękach. Najpierw władzę sprawowali gdańszczanie, później Księstwo Pomorskie, a następnie dowódca krzyżacki Kasper Nostyc. Dopiero w sierpniu 1466 r. Czarne poddało się królowi polskiemu, który na starostę wyznaczył zaciężnego czeskiego Jerzego Tworkowskiego. Na mocy II pokoju toruńskiego (19 X 1466 r.) Czarne, tak jak cały obszar dawnej komturii człuchowskiej, znalazło się w granicach Prus Królewskich w województwie pomorskim. Terytorialnie i administracyjnie należało do powiatu człuchowskiego, jednak pod względem skarbowym, jako niewielka dzierżawa, stanowiło odrębną jednostkę. Podobnie przedstawiała się sytuacja dzierżawy białoborskiej (baldenburskiej). W II poł XVI w. w powiecie człuchowskim znajdowało się 121 osad, w tym 116 wiejskich i 5 miejskich. W lustracji z 1565 r. dzierżawa czarneńska oprócz miasteczka Hamersztyn (Czarne) posiadającego 112 włók ziemi, obejmowało dwa młyny, trzy wsie osiadłe - Domisław, Nadziejewo i Sokole, pustkę Dębienica, bagna Mokiernica oraz 2 folwarki. Starostami czarneńskimi byli wówczas Konarscy, którzy posiadali jeszcze dwie inne dzierżawy: Nową Wieś i Nowy Dwór. Od 1621 r. wieś Domisław została odłączona od tenuty czarneńskiej, do której już nie powróciła. Starostowie czarneńscy, podobnie jak białoborscy, byli w rzeczywistości wyłącznie tenutariuszami (dzierżawcami), czyli zarządcami posiadłości królewskich. Nie posiadali nawet takich uprawnień, jakie mieli starostowie niegrodowi w Człuchowie. Nie wymagano od nich składania rocznych rachunków, byleby regularnie opłacali wyznaczony czynsz dzierżawny. Do ich podstawowych obowiązków należało dbanie o budynki i obronność zamku. W zamian za poczynione przez nich nakłady finansowe, np. na naprawy zamku, król często pomniejszał wyznaczany im czynsz. Tenutariusze czarneńscy nie mieli obowiązku osiedlać się na terenie starostwa, jedni zamieszkiwali tu dłużej (jak np. Konarscy), inni zarządzali dzierżawą przez administratorów (m. in. Adolf Zeger/v. Seier wymieniany w r. 1648). Siedzibą starostów był dawny zameczek krzyżacki położony na lewym brzegu rzeki Czernicy, wśród rozlewisk i błot na północ od miasta. Na miejscu zrujnowanego zamku, Feliks Konarski pobudował nową siedzibę dwór starościński, opisaną przez lustratorów królewskich w roku Duże zniszczenia poczyniły XVII-wieczne wojny, więc przez wiele lat starostowie nie korzystali z niego. Za czasów starosty Franciszka Karola Weihera ( ) na wzniesieniu zamkowym wybuchł pożar, który strawił dwór i cześć zabudowań. Dwór po przeprowadzonej przez niego odbudowie, był jak na ówczesne czasy bardzo solidny, budowany w pruski mur. Oprócz dworu, znajdowały się tam liczne zabudowania gospodarcze: stajnie, wozownia, owczarnia, stodoła, kurniki, browar i młyn. Zameczek zasłynął z bitwy stoczonej ze Szwedami w 1627 r. Po przejęciu ziemi człuchowskiej, władze pruskie rozebrały większość murów i budynków (zachowały się pozostałości murów obwodowych i baszty), a w 1850 r. radca Georg von Livonius pobudował na miejscu dworu starościńskiego piękny, murowany pałac, zachowany do dziś (ob. Dom Pomocy Społecznej). Dotychczas najpełniejszą listę starostów czarneńskich podał P. Czaplewski, nie jest ona jednak całkowicie kompletna i zawiera nieścisłości. Autor artykułu dokonał w niej wielu korekt i uzupełnień, ale ustalenia nie mają charakteru wyczerpującego i ostatecznego. Ogółem w Czarnem było 23 starostów wywodzących się 13 rodów (w tym młody król Zygmunt August): 1. Jerzy Tworkowski h. Odrowąż (VIII V 1499) 1
2 2. Kaspar Knut h. wł. (3 V 1499 między 1519 a 1526) 3. Piotr Knut h. wł. (między 1519 a IX 1527) 4. Andrzej Knut h. wł. (IX ?) 5. Jan Janusz Kościelecki z Kościelca h. Ogończyk (? - 26 VI 1545) 6. Zygmunt August - król Polski z dyn. Jagiellonów (26 VI ?) 7. Feliks Konarski h. Kolczyk (11 VIII V ?) 8. Barbara Konarska z Żelisławskich h. wł. (? - 3 III 1585) 9. Michał Konarski h. Kolczyk (3 III IV 1613) 10. Dorota Konarska z Rembowskich h. wł. (29 IV /3) 11. Andrzej Łapiński h. Lubicz (20 V 1623 pocz. 1627) 12. Andrzej Stanisław Sapieha h. Lis ( III 1646) 13. Michał Karol ks. Radziwiłł h. Trąby odm. (IV 1646 VIII 1656) 14. Izabella Radziwiłłówna z Sapiehów h. Lis (VIII ) 15. Franciszek Weiher h. wł. (3 X VI 1677) 16. Magnus Ernest Weiher h. wł. ( I 1694) 17. Urszula Zofia Weiher h. wł. ( ) 18. Jerzy Ernest i Franciszek Teodor Weiher h. wł. ( ) 19. Franciszek Teodor Weiher h. wł. ( VII 1746) 20. Ernest Albrecht Weiher h. wł. ( ) 21. Franciszek Karol Ernest Weiher h. wł. ( VI 1763) 22. Kazimierz Raczyński h. Nałęcz (14 XII ?) 23. Aleksander Unruh h. wł. ( IX 1772) Pod względem pochodzenia terytorialnego, starostów czarneńskich można zaliczyć do trzech głównych grup: a) obywatele ziem pruskich, którzy posiadali tzw. indygenat: Rembowscy z Rębowa pod Gdańskiem, Żelisławscy z Żelisławek pod Gdańskiem, Konarscy z Konarzyn koło Chojnic, Knutowie (rodzina niegniazdowa pochodzenia najprawdopodobniej duńskiego, mająca włości w d. pow. człuchowskim), a także wywodzący się z ziemi lęborskiej niemiecki ród Weiherów posiadający liczne majątki na obszarze Prus Królewskich (przedstawiciele trzech różnych rodzin o tym nazwisku), b) przedstawiciele możnych i wpływowych magnackich rodów litewskich Sapiehów i Radziwiłłów, c) przedstawiciele znaczących rodów wielkopolskich i kujawskich Raczyńskich (wywodzących się z podwieluńskiego Raczyna, właściciele słynnego Rogalina), Unruhów (rodu niemieckiego pochodzącego ze Śląska i osiadłego u schyłku XVI w. w Wielkopolsce Międzychód, później też Kargowa) oraz Kościeleckich z Kościelca k. Inowrocławia. Spośród pozostałych - zaciężny czeski Jerzy Tworkowski wywodził się najprawdopodobniej z terenów nad górną Odrą, a Andrzej Łapiński z licznej, drobnej szlachty mazowieckiej (miejscowość Łapy nad rzeką Narew). Starostowie człuchowscy w zdecydowanej większości należeli do ścisłej elity Rzeczypospolitej Obojga Narodów i piastowali wysokie urzędy senatorskie (wojewodowie, kasztelanowie i ministrowie centralni). Tamtejsze starostwo zaliczało się bowiem do najbogatszych dóbr królewskich w województwie pomorskim, a równocześnie stanowiło najbardziej intratną królewszczyznę w całej Koronie. Niewielka dzierżawa czarneńska leżąca w granicach powiatu człuchowskiego nie stanowiła, aż tak dużego obiektu pożądania, choć jego dochody były niemałe. Nie brakuje wśród tamtejszych starostów osób wywodzących się ze znaczących i majętnych rodów. Status magnacki posiadali Radziwiłłowie, Sapiehowie, Raczyńscy i Kościeleccy. Wysoką pozycję w Prusach Królewskich miały rody Konarskich, a także Weiherów (status magnackiej i senatorskiej osiągnęła gałąź rodu wywodząca się od st. puckiego Ernesta, która przez niemal pół wieku trzymała w swych rękach Człuchów). Spośród starostów czarneńskich godności senatorskie zdobyli: Michał Konarski (kaszt. gdański kaszt. chełmiński woj. pomorski), Andrzej Stanisław Sapieha (kaszt. trocki kaszt. wileński), Kazimierz Raczyński (marsz. nadw. kor.) oraz Jan Janusz Kościelecki (kaszt. kowalski kaszt. inowrocławski kaszt. łęczycki kaszt. kaliski woj. inowrocławski woj. brzesko-kujawski woj. łęczycki). Podobnie jak w Człuchowie, również na zamku czarneńskim spotykamy kobiety, jako tenutariuszki dóbr królewskich (Barbara z Żelisławskich Konarska, Dorota z Rembowskich Konarska, Izabella z Sapiehów Radziwiłłowa oraz Urszula Zofia Weiher z linii tymieńskiej). Dzięki ius communicativum uzyskiwały prawo współwłasności i mogły korzystać z dóbr królewskich nadanych ich mężom, także po ich śmierci. W wyniku cesji i ius communicativum, prawo do posiadania dzierżawy czarneńskiej było przenoszone na współmałżonków, potomków czy powinowatych. Najdłużej starostwo znajdowało się w rękach Weiherów ( ) oraz Konarskich ( /1623). Wielu spośród starostów wybierało karierę wojskową, osiągając wysokie stanowiska w hierarchii żołnierskiej, odznaczając się w rzemiośle wojennym, służąc zarówno w wojsku koronnym czy litewskim, jak również w wojskach obcych. Zaciężny czeski Jerzy Tworkowski walczył po stronie polskiej w wojnie trzynastoletniej. W r Michał Konarski uczestniczył w wyprawie pskowskiej króla S. Batorego, za co został wynagrodzony nadaniem starostw hamersztyńskiego i białoborskiego. Opowiadał się on również za ufortyfikowaniem nadmorskich miast pruskich oraz wystawić silną flotę wojenną. Andrzej Stanisław Sapieha brał udział w bitwie chocimskiej (1621), później walczył ze 2
3 Szwedami w Inflantach i w Prusach Królewskich, gdzie odznaczył się w dwudniowej bitwie pod Tczewem (7-8 VIII 1627). Uczestniczył również w wyprawie smoleńskiej przeciw Moskwie (1633). Sporą karierę wojskową zrobił także Kazimierz Raczyński, który od rangi rotmistrza, awansował w 1768 r. na stopień generała wojsk koronnych. Szczególnie licznie w wojsku reprezentowani byli Weiherowie. Magnus Ernest ( 1694) wraz z bratem Teodorem (st. białoborski) byli rotmistrzami w kompanii arkebuzerów i walczyli z Turkami i Tatarami na Podolu w czasach Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Znaczącą karierę wojskową zrobił Jerzy Ernest ( 1716), syn Magnusa Ernesta. Zaciągnął się do gwardii grenadierów landgrafa heskiego i szybko awansował do stopnia majora. Walczył w hiszpańskiej wojnie sukcesyjnej ( ), na terenie Niemiec, Francji, Belgii i Włoszech. W bitwie pod Malplaquet (1709) został ciężko ranny, po czym trafił do niewoli. Po powrocie do domu zaciągnął się u króla polskiego, gdzie w stopniu pułkownika służył w regimencie piechoty hr. Flemminga. W 1715 r. wraz ze swym regimentem odpierał ataki Turków na Kamieniec Podolski. Wysokiej szarży wojskowej dorobił się również Franciszek Karol ( 1763), który został polskim gen. porucznikiem, o czym informuje nas inskrypcja na plafonie w kościele w Bińczu ( General-Lieutenant Ihro Königlichen Majestat von Polen, Starost von Hammerstein ). Niestety nie zachowały się szczegóły dotyczące przebiegu jego kariery wojskowej. Służbę żołnierską w wojsku koronnym wybrali również inni potomkowie Magnusa Ernesta synowie Mikołaj Albrecht i Krzysztof Dietrich oraz wnukowie: Mikołaj Henryk, Franciszek Ludwiki i Teodor Ernest. Jedynym rodem utytułowanym spośród starostów czarneńskich byli Radziwiłłowie, którzy tytuł książąt S.I.R (Sacrum Imperium Romanorum) otrzymali z nadania cesarza (w r Mikołaj Amor Poloniae oraz w r Mikołaj Rudy, a następnie Mikołaj Czarny, potwierdzone przez sejm RP w r. 1569). Byli wówczas jedyną rodziną uprawnioną do używania tytułu książęcego w Rzeczypospolitej nie mającą pochodzenia dynastycznego. Sapiehowie tytuł książęcy otrzymali decyzją sejmu dopiero w 1768 r. Również Kazimierz Raczyński (6 VII 1798 r. w Berlinie) oraz Aleksander Unruh (w r. 1802), tytuł hrabiowski otrzymali wówczas, kiedy nie posiadali już dzierżawy hamersztyńskiej. Herby starostów czarneńskich reprezentowane są przez 12 rodów szlacheckich (nie licząc Zygmunta Augusta z dyn. Jagiellonów), spośród których 11 to herby szlacheckie, a jeden książęcy (pięciopolowy herb Radziwiłłów). Starostowie należeli do następujących rodów herbowych (związkach opartych tylko na wspólnocie herbowej): Odrowąż, Ogończyk, Lubicz, Lis, Trąby, Nałęcz. Herby własne posiadały jedynie stare rody pomorskie (Konarscy, Rembowscy, Żelisławscy) oraz będące pochodzenia niemieckiego (Weiherowie, Unruhowie), czy duńskiego (Knutowie). Spis starostów czarneńskich opracowany według następującego schematu: nazwa i opis herbu; starostowie czarneńskich pieczętujący się danym herbem; pochodzenie rodu, z którego się wywodzili; najbliższa rodzina (rodzice, małżonkowie, dzieci) ze wskazaniem koligacji z innymi rodami; piastowane urzędy, posiadane starostwa. Używane w tekście symbole i skróty: * narodziny; śmierć; mł. zmarł młodo; x ślub; 1x pierwszy małżonek, 2x drugi małżonek; awans w hierarchii urzędniczej; kancl. kanclerz; het. hetman; gen. generał; płk pułkownik; mjr major; kpt. kapitan; rot. rotmistrz; marsz. marszałek; arcybp arcybiskup; bp biskup; woj. wojewoda; kaszt. kasztelan, podkom. podkomorzy; st. starosta, h. herb; kor. koronny; lit. litewski; ks. książę; hr. hrabia; zob. zobacz dalej; d. dawny; ob. obecny; wlk. wielki; wł. własny; poch. pochowany; bezpot. bezpotomnie. 1) Herb Knut/Knuth (własny/trzy Lilie) Herb własny, zwany również Trzy Lilie: w polu czerwonym trzy pasy srebrne tworzące rosochacz, pomiędzy nimi trzy srebrne lilie, każda w słup. Klejnot: trzy wojenne chorągwie ułożone w wachlarz, każda owija się wokół własnego drzewca. Labry czerwone podbite srebrem. Knutowie (Knuttowie, Knuthowie) h. wł. wywodzili się najprawdopodobniej z Danii, w nieznanych okolicznościach osiedlili się w Prusach, gdzie zaliczali się do rodzin niegniazdowych. Knutowie pisali się rozmaicie de Zeblyn, de Bobyelin, de Schelyn i de Sclebin. P. Czaplewski uważa wymienione nazwy za warianty tej samej miejscowości (Sebelin?), niemożliwej do zrekonstruowania. Jeszcze w XVII w. wymieniani są Knutowie piszący się z Giemeł (ob. Jarcewo k. Chojnic) w d. pow. człuchowskim Justyna Knut, żona woj. chełmińskiego Ludwika Mortęskiego h. wł. oraz Eufrozyna ( 30 VI 1648, poch. w Pelplinie w kaplicy Kosów), żona x1 st. borzechowskiego Jana Loki h. wł./rogala odm., x2 woj. chełmińskiego Jana Kossa h. wł. Najsłynniejszym z rodu Knutów był Samuel ( 1613), podskarbi nadworny J. Zamoyskiego i kanonik warmiński. Starostami czarneńskimi było trzech Knutów, o których posiadamy niewiele informacji dotyczących zarówno ich życia, jak i posiadanej rodziny: a) Kaspar Knut, dworzanin królewski ( między 1519 a 1526). Znany jest jego syn Andrzej (zob.). Pełnione urzędy: st. białoborski i hamersztyński. b) Piotr Knut (żył jeszcze w VI 1526), brat Kaspra (zob.). Znany jest jego syn Paweł (st. białoborski). Pełnione urzędy: st. białoborski i hamersztyński. c) Andrzej Knut ( przed 1545?), syn Kaspra (zob.). 3
4 2) Herb Kolczyk (własny/koło złamane) Konarscy (posiadali przydomek von Schlejzen) pieczętowali się herbem Kolczyk, zwanym inaczej Koło złamane, przez część heraldyków uważane za odmianę herbu Ossoria. W polu czerwonym fragment srebrnego dzwonu od wozu z dwiema szprychami i częścią piasty, barkiem do góry. Klejnot: zbrojna ręka wzniesiona, srebrna, trzymająca miecz. Labry czerwone podbite srebrem. Gniazdem rodowym Konarskich były Konarzyny w d. pow. człuchowskim. Znanymi przodkami byli Myślibor Malowy z Chojnic i Stanoch Malowy z Konarzyn, odnotowani w r przy określaniu granic miejscowości Zwierzyniec nadanej Augustianom w Swornigaciach oraz Mirosław z braćmi, którym w 1326 r. wielki mistrz potwierdza nadania w Konarzynach i Sąpolnie Człuchowskim. Początkowo należeli do drobnej szlachty kaszubskiej, z czasem awansowali do roli majętnej, znaczącej i wielce zasłużonej rodziny dla Pomorza Gd. Dziesięciu przedstawicieli rodu sięgało po urzędy w Prusach Królewskich wojewodów, kasztelanów, podkomorzych, chorążych, miecznika oraz ławników i sędziów (w tym dwóch człuchowskich); czterech spośród nich uzyskało godności senatorskie: Michał (zob.), Stanisław ( 1625, woj. malborski), Samuel ( 1641,woj. malborski) i Stanisław ( 1757, kaszt. chełmiński). Ostatnim właścicielem rodowych Konarzyn i Konarzynek był podkom. malborski Mirosław Konarski ( 1657/1658), który w 1636 r. sprzedał je Janowi Wąglikowskiemu h. wł. Starostami czarneńskimi z rodu Konarskich byli: a) Feliks ( po 1577), żonaty z Barbarą Żelisławską h. wł. (zob.), córką podkom. chełmińskiego Michała i Anny Szpot h. wł./łabędź odm. Mieli liczne potomstwo, w tym 4 synów: Michała (zob.), Stanisława ( 1625, woj. malborski, x Lukrecja z Bystrzca Sokołowska h. Pomian, bezpot.), Feliksa (x Eufrozyna Sokołowska h. Pomian) i Dawida ( 1616, opat oliwski) oraz 5 córek, w tym: Justynę ( 1631, x Mikołaj Koss h. wł.) i Barbarę ( 1610, cysterka w Żukowie). Spośród 6 jego braci Krzysztof ( ok. 1574) był znanym dyplomatą i sekretarzem króla Zygmunta Augusta oraz Michał ( 1570/1577) - sędzią ziemskim człuchowskim. Pełnione urzędy: st. białoborski i hamersztyński. b) Michał (*ok IV 1613), syn Feliksa (zob.) i Barbary Żelisławskiej h. wł. (zob.). Jego żoną (x przed 1593) była Dorota Rembowska h. wł. (zob.), z którą miał synów: Samuela (st. kiszewski) i Stanisława Kazimierza oraz 3 córki: Helenę (x Andrzej Łaszewski z Łaszewa h. Grzymała, st. białoborski), Katarzynę (x Andrzej Bouman Zaleski h. Godziemba, miecznik pruski) i Teresę Erdmundę ( 1658, x Reinhold Heidenstein h. wł. znany prawnik, historyk, kronikarz, dyplomata i sekretarz królewski). Pełnione urzędy: sekretarz króla Stefana Batorego, ochmistrz dworu królewicza Władysława IV, ochmistrz dworu królowej Konstancji, kaszt. gdański kaszt. chełmiński woj. pomorski, st. kiszewski, malborski, grudziądzki, białoborski i hamersztyński. 3) Herb Lis W polu czerwonym rogacina srebrna w słup, dwa razy przekrzyżowana w pas. Klejnot: pół lisa (połulis) czerwonego wspiętego. Labry czerwone podbite srebrem. Dewiza rodu: Crux mihi foederis arcus ( Krzyż mi łukiem przymierza ). Sapiehowie to magnacka rodzina wywodząca się od ruskich bojarów prawosławnych z ziemi smoleńskiej. W Horodle (1413) bojar Sunigajło został adoptowany przez przedstawiciela rodu Lisów z Polski Krystyna z Koziegłów, jednak nie udało się udowodnić pochodzenia rodu właśnie od niego. Pierwszym potwierdzonym historycznie protoplastą Sapiehów był Semen Sopiha, pisarz wielkiego księcia lit. Kazimierza Jagiellończyka. Pierwszym znaczącym przedstawicielem rodu był Iwan ( 1517), kanclerz królowej Heleny, woj. podlaski, założyciel miasta Kodeń i protoplasta młodszej linii Sapiehów, zwanej kodeńską. Jego bratem, a także protoplastą linii różańskiej (inaczej zwanej siewierską lub czerejską), starszej i bardziej znaczącej, był Bohdan ( ok.1512), sekretarz hospodarski Kazimierza Jagiellończyka. Twórcą politycznej i ekonomicznej potęgi rodu był Lew ( 1633), kanclerz i het. wlk. lit. Podkreśleniem świetności rodu i uznaniem jego zasług było nadanie w r przez sejm tytułu książęcego dla całego rodu. Przedstawiciele obu gałęzi żyją do dziś. Z gałęzi różańskiej wywodzą się: a) Andrzej Stanisław (* III 1646, poch. w Grodnie), brat woj. wileńskiego i het. wlk. lit. Pawła Jana ( 1665), najstarszy syn st. uświackiego Jana Piotra ( 1611) i Zofii Wejher h. wł. ( po 1631), córki st. puckiego Ernesta. Jego żoną (x 1622) była Anna Heidenstein h. wł. ( po 1673, córka Reinholda i Teresy Erdmundy Konarskiej), z którą mieli syna Leona Kazimierza ( mł. 1640) i córkę Izabellę Katarzynę (zob.). Pełnione urzędy: kaszt. trocki kaszt. wileński, st. uświacki (odstąpił je swemu bratu - Janowi), ryski, kokenhauski i marienhauski (w Inflantach), wołkowyski, hamersztyński. b) Izabella Katarzyna (*ok.1623 ok. 1685), córka Andrzeja Stanisława (zob.). Jej mężem był (x 1645) Michał Karol ks. Radziwiłł (zob.), z którym miała 3 synów. 4
5 4) Herb Lubicz W polu błękitnym podkowa srebrna ocelami w dół, z zaćwieczonym krzyżem kawalerskim złotym na barku i drugim takimż krzyżem pośrodku. Klejnot trzy pióra strusie. Labry niebieskie podbite srebrem. Łapińscy h. Lubicz wywodzili się z miejscowości Łapy nad rzeką Narew w dawnej ziemi bielskiej (ob. w woj. podlaskim). Kilkanaście okolicznych wiosek szlacheckich noszących nazwę Łapy, odznaczające się różnymi przezwiskami, zamieszkane były przez licznie rozrodzoną drobną szlachtę, głównie z rodu Lubiczów. Legendarnym protoplastą rodu był Łapa (Łappa) h. Lubicz, który osiadł tutaj w czasie kolonizacji mazowieckiej w XV wieku. Łapowie, jak większość rodów na pograniczu mazowiecko-litewsko-krzyżackim otrzymała nadania od książąt mazowieckich w pobliżu grodu Suraż, w zamian za posługę rycerską. Nazwisko Łapiński wyodrębniło się na przełomie XVI/XVII w., współcześnie bardzo popularne. Andrzej Łapiński, dworzanin Anny Wazówny ( przed 17 VI 1627). Zmarł nieżonaty. Pełnione urzędy: burgrabia krakowski ( ), st. hamersztyński. 5) Herb Nałęcz W polu czerwonym nałęczka srebrna. Klejnot: pomiędzy rogami jelenia, panna w sukni czerwonej, z włosami rozpuszczonymi, złotymi, spowitymi nałęczką srebrną, trzymająca oburącz rogi. Labry czerwone podbite srebrem. Wersja hrabiowska miała dodatkowo trzymacze dwa czarne orły w złotych koronach oraz dewizę rodu: Vitam impendere vero ( Poświęcić życie prawdzie ). Raczyńscy herbu Nałęcz, to jeden z najbardziej znanych i najzamożniejszych rodów wielkopolskich. Ich historia sięga XV w. Uważa się, że wywodzili się z drobnej szlachty z podwieluńskiego Raczyna (od którego przejęli nazwisko) i Małyszyna. Status rodziny do poziomu średnioszlacheckiego podniósł sędzia grodzki nakielski Zygmunt ( 1662), gromadząc kilkanaście wsi w rejonie nadnoteckim. Dwaj jego synowie zapoczątkowali dwie odrębne gałęzie rodu: Franciszek Stefan ( 1689) linię kurlandzką (inflancką), a woj. poznański Michał Kazimierz ( 1737) linię wielkopolską, której rychło zapewnił status magnackiej. Z niej wywodził się st. hamersztyński Kazimierz, jeden z najmożniejszych (w r wartość jego majątku wynosiła ponad złp.) i najbardziej wpływowych magnatów epoki stanisławowskiej. Po III rozbiorze złożył hołd królowi pruskiemu (6 VII 1798 r. otrzymał od króla Fryderyka Wilhelma III tytuł hrabiowski) i osiadł w Rogalinie, który nabył w r i gdzie pobudował słynny pałac. Potomkowie rodu żyją do dziś. Kazimierz Jan Nepomucen Raczyński, hrabia, kawaler Orderu Orła Białego i Orderu św. Stanisława, rosyjskiego Orderu św. Aleksandra Newskiego, pruskiego Orderu Orła Czarnego i Orderu Orła Czerwonego, gen. wojska kor. (*2 III 1739 Wojnowice - 25 XI 1824 Warszawa, poch. Woźniki Rogalin), syn Wiktora z Małyszyna ( 1764) i Magdaleny Działyńskiej h. Ogończyk ( 1743). Z żoną (x 4 IV 1761) Teresą Moszczeńską h. Nałęcz ( 1818), córką kaszt. santockiego Stefana, miał dwie córki: Magdalenę ( 1845, x Michał ks. Lubomirski h. Drużyna, generał-lejtnant wojska kor.) i Michalinę ( 1790, x Filip Nereusz Raczyński h. Nałęcz, gen. mjr wojsk kor.). Jego praprawnukiem był Edward ( 1993), prezydent RP na uchodźstwie w latach , którego potomkowie żyją do dziś. Pełnione urzędy: pisarz wlk. kor. st. generalny wielkopolski, marsz. nadw. kor., marszałek Rady Nieustającej, st. hamersztyński, zelgniewski (na Krajnie, Zelgniewo k. Piły) i czerwonogrodzki (na Podolu). 5
6 6) Herb Odrowąż (Odrzywąs) W polu czerwonym rogacina srebrna w słup, u dołu roztłuczona. Klejnot: na pawim ogonie rogacina jak na godle, w pas. Labry czerwone podbite srebrem. Herb pochodzenia czesko-morawskiego. Do Odrowążów należał zapewne zaciężny czeski Jerzy z Tworkowa, Tworkowski (v. Twerkaw), zwany również Jerzykiem. Pochodził najprawdopodobniej z Tworkowa, położonego nad Odrą, niedaleko Raciborza. Tworków stanowił własność rodu od poł. XIV aż do XV wieku. Nad górną Odrą znajduje się do dziś kilka miejscowości świadczących o bytności na tych terenach Odrowążów, a na Morawach kilkanaście miejscowości wciąż ma jego elementy w herbie. Jerzy z Tworkowa w okresie wojny 13-letniej walczył jako rotmistrz oddziałów zaciężnych po stronie polskiej. Prawdopodobnie to jego wyznaczył król jako starostę po opanowaniu Czarnego w sierpniu 1466 r. Brak pewnych informacji odnoszących się do jego rodziny. Podczas wojny 13-letniej walczyli Henryk i Hynek z Tworkowa (bracia?). 7) Herb Ogończyk (Ogon) W polu czerwonym połutoczenica srebrna, na której zaćwieczona takaż rogacizna w słup. Klejnot dwie ręce panieńskie w szacie srebrnej, wzniesione do góry. Labry czerwone podbite srebrem. Rodzina Kościeleckich z Kościelca koło Inowrocławia należała do jednych z najmożniejszych i najbardziej wpływowych polskich rodzin możnowładczych w XV-XVI w. Protoplastą Ogończyków Kościeleckich był woj. inowrocławski Janusz z Kutna, Skępego i Kościelca ( 1426). Z tego rodu pochodził Jan Janusz (*ok Kościelec - między VII a 25 X 1545), syn woj. poznańskiego Stanisława ( 1534) i Oporowskiej h. Sulima, nieznanego imienia. Pierwszą małżonką (x przed 1513) była Katarzyna Pampowska h. Gozdawa, córka woj. sieradzkiego Ambrożego, z którą miał trzech synów: Andrzeja (woj. poznański, 1565, x Anna Łaska h. Korab), Stanisława ( 1541, x Regina Kościelecka h. Ogończyk) i Jana Janusza (woj. sieradzki, 1564, x Gertruda Danaborska h. Pałuka) oraz córkę Barbarę (x Stefan Grudziński h. Grzymała, chorąży kaliski). Drugi raz ożenił się (x przed 1534 r.) z Katarzyną ze Słupów Kcyńską h. Topór ( po 1546), z którą miał dwóch synów: Stanisława (kaszt. bydgoski, 1589/1590, x Anna Baranowska h. Łodzia) i Łukasza (bp poznański, 1597) oraz córki: Annę (x Jan Kamieniecki h. Pilawa, woj. podolski) i Elżbietę (1x NN Potocki h. Pilawa, 2x Sebastian Żórawiński h. Korczak, kaszt. halicki). Pełnione urzędy: kaszt. kowalski kaszt. inowrocławski kaszt. łęczycki kaszt. kaliski woj. inowrocławski woj. brzesko-kujawski woj. łęczycki, st. tucholski, nakielski, bydgoski, białoborski, hamersztyński, człuchowski. 8) Herb Radziwiłł (Trąby odmiana książęca) W polu złotym orzeł czarny z rozpostartymi skrzydłami o otwartym dziobie i łapach złotych i języku czerwonym. Na piersi orła tarcza sercowa czwórdzielna w krzyż; w polu I błękitnym trzy trąby czarne o okuciach złotych złączone ustnikami 2,1 (herb Trąby), w polu II czerwonym na barku podkowy złotej takiż krzyż, na ocelach podkowy z zaćwieczonymi krzyżami (herb Dąbrowa odm.), w polu III czerwonym dwie ryby brązowe w słup łbami ku górze (herb Wadwicz odm.), w polu IV błękitnym między rogami półksiężyca złotego takaż gwiazda sześciopromienna (herb Leliwa). Nad tarczą trzy hełmy z klejnotami w koronach. W klejnocie I orzeł czarny z korona złotą, w klejnocie II połulew złoty, w III poługryf złoty. Wszystkie labry czarne podbite złotem. Rodzina wielokrotnie wykorzystywała formę pierwotną herbu z roku 1518 r. - na piersi czarnego orła tarcza sercowa, na której w polu błękitnym trzy trąby czarne. Hasło rodu: Bóg nam radzi. Herbem Trąby odm. pieczętowali się Radziwiłłowie, litewski ród magnacki, jeden z najmożniejszych i najbardziej wpływowych w całej Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Wywodzili się od bojara Krystyna Ościka z Kiernowa ( ok. 1442/1443), który w akcie unii horodelskiej przyjął polski herb Trąby. Nazwa rodu wzięła się od jego syna, kaszt. wileńskiego Radziwiłła Ludwika ( 1477). Michał Karol wywodził się z linii Radziwiłłów na Nieświeżu, Klecku i Ołyce, zapoczątkowanej przez Mikołaja Czarnego ( 1565). Po jego śmierci synowie rozdzielili majątek ustanawiając ordynacje, a pierwszym ordynatem kleckim został ks. Albrycht ( 1592). Potomkowie rodu żyją do dziś. 6
7 Michał II Karol ks. Radziwiłł, III ordynat klecki (*ok Kleck - VIII 1656), syn st. upickiego i II ordynata kleckiego ks. Jana Albrychta ( 1626) oraz Lawinii ks. Koreckiej h. Pogoń Lit. ( 1641). Jego żoną (x 1645) była Izabella Katarzyna Sapieha h. Lis (zob.), córka kaszt. wileńskiego Andrzeja Stanisława, z którą miał 3 synów: Stanisława Kazimierza ( 1690, marsz. wlk. lit., x Maria Katarzyna Krystyna de Béthune-Chabris, siostrzenica królowej Marii Kazimiery, bezpot.), Michała ( ok. 1672) oraz Jana ( w dzieciństwie). Pełnione urzędy: chorąży wlk. lit. krajczy wlk. lit. podczaszy lit., st. hamersztyński i wołkowyski. 9) Herb Rembowski (własny/jelita Pruskie) Herb własny, zwany inaczej Jelita Pruskie, wg A. Znamierowskiego będący odmianą herbu Bełty. W polu czerwonym oszczep (albo rohatyna) srebrna w słup, na niej dwie strzały w krzyż skośny, srebrne. Klejnot: dwa skrzydła orle, czarne, jedno na drugim, w prawo. Labry czerwone podbite srebrem. Rembowscy (Rębowscy) należeli do znaczniejszych rodzin pomorskich. Swoje gniazdo rodowe posiadali w Rębowie pod Gdańskiem. Najbardziej znanymi przedstawicielami rodu byli opaci pelplińscy: Leonard I ( 1590), Adrian ( 1601) i Leonard II ( 1649). Siostrą opata Leonarda I była Dorota Rembowska ( 1622/1623), córka Krzysztofa i Anny Bux h. Gozdawa odm. Zamężna (x przed 1593) z woj. pomorskim Michałem Konarskim h. Kolczyk (zob.), z którym miała 3 synów i 3 córki. 10) Herb Unruh/Unrug (własny/lew) Herb własny, zwany też Lew. W polu złotym lew czerwony wspięty z podwójnym ogonem. Klejnot: trzy pióra strusie, czerwony pomiędzy dwoma złotymi. Labry czerwone podbite złotem. Unruhowie (Unrugowie) herbu wł. należeli do znaczącego niemieckiego rodu rycerskiego wywodzącego się z Turyngii, skąd w ciągu wieków rozprzestrzenili się na wschód. Jako pierwszy na polskiej ziemi osiedlił się, wywodzący się ze śląskiej gałęzi rodu, Krzysztof Unruh ( 1622), kalwin z Nowego Szczawna w Księstwie Żagańskim. W roku 1597 kupił Międzychód z okolicznymi majętnościami od woj. poznańskiego Jana Ostroroga h. Nałęcz. Otrzymał również polski indygenat. Jego syn Jerzy w 1641 r. nabył Kargowę (daw. Unrugowo, niem. Unruhstadt), która pozostawała w rękach rodu do 1837 r.. Synowie Jerzego dali początek dwóm gałęziom rodu. Młodsza wywodząca się od Aleksandra ( 1668), szybko się polonizowała, czego wyrazem była zmiana nazwiska na Unrug. Z tej linii pochodził kontradm. Józef Unrug, słynny dowódcy Floty i Obrony Wybrzeża w 1939 r.. Aleksander Unruh wywodził się ze starszej gałęzi rodu zapoczątkowanej przez jego dziadka, Krzysztofa II ( 1689). Początkowo silnie związani z Polską, pełnili ważne urzędy (m. in. starostowie gnieźnieńscy i wałeccy), jednak szybko wrócili do niemieckiej tożsamości i pierwotnej formy nazwiska Unruh. Potomkowie rodu żyją do dziś. Aleksander Unruh, hrabia od 1802 r., właściciel rodowej Kargowy (* ), wnuk st. gnieźnieńskiego i wałeckiego Krzysztofa II ( 1689), syn ppłk. wojsk polsko-saskich i st. wałeckiego Karola ( 1763) oraz Anny Schlichting h. wł.. Był żonaty (x 23 IX 1753) z Anną Marią Wilhelminą Augustą de Berlepsch h. wł. (*27 VIII IX 1798), córką starosty Turyngii Eryka ( 1749) i Joanny Eleonory von Brühl ( 1697). Jego syn Maurycy był wicedyrektorem Mennicy Państwowej ( ). Pełnione urzędy: szambelan JKM, dyrektor Mennicy Państwowej ( ), st. zelgniewski i hamersztyński. 11) Herb Wejher (własny/ Pomerzanin, Skarzyna) Herb własny, zwany również Pomerzanin lub Skarzyna: na tarczy srebrnej dwie niebieskie belki, jedna pod drugą, na każdej trzy zęby białe w pas. Powyżej trzy róże czerwone, również w pas. Klejnot - trzy srebrne strusie pióra. Labry czerwone po prawej i niebieskie po lewej (lub tylko czerwone), podbite srebrem. Pierwotna forma herbu Weiherów z linii tymieńskiej: w polu czerwonym srebrna pieczęć w słup zwieńczona pawim ogonem, w niej utkwione ukośnie trzy srebrne strzały. Klejnot panna w czerwonej sukni z rozpuszczonymi blond włosami, która w obu rozwartych rękach trzyma czarne orle skrzydła. Labry czerwone podbite srebrem. Przedstawiciel tej linii Franz Georg I ( 1696), w ślad za swym bratem Wolffem Albrechtem, osiedlił się w ziemi lęborskiej i w nieznanych okolicznościach przyjął herb zamieszkujących już tam Weiherów, który używany był przez następne pokolenia. Weiherowie (Wejherowie, Weyherowie) należeli do starej niemieckiej szlachty, której gniazdo rodowe znajdowało się w okolicach Würzburga we Frankonii. Starostowie czarneńscy wywodzili się trzech różnych rodzin, które osiadły na ziemi lęborskiej kolejno w XIV w. (linia Weiherów z Gęsi i Wrześcienka), w XV w. (linia z Łeby i Nowęcina) oraz w II poł. XVII w. (linia tymieńska). Pierwszą historyczną osobą z rodu osiadłą na ziemi lęborskiej był Mikołaj Weiher ( ok. 1398), który w 1347 r., otrzymał od wielkiego mistrza Henryka von Dusemera 22 łany we wsi Gęś. Zapoczątkował linię na Gęsi i Wrześcienku, z której starostami czarneńskimi byli: Magnus Ernest i jego potomkowie, aż do Franciszka Karola Ernesta, który w 1763 r. zmarł bezpotomnie. 7
WŁAŚCICIELI MIŃSKA MAZOWIECKIEGO
Kizysztof Szczypiorski P O C Z E T S E R B Ó W WŁAŚCICIELI MIŃSKA MAZOWIECKIEGO W LATACH 1421-1944 Oto herby kolejnych właścicieli miasta Miask Mazowiecki. Nad każdym z nich widnieje jego nazwa i nazwisko
Bardziej szczegółowo10. Rzeczpospolita Obojga Narodów powstała na mocy unii lubelskiej w roku: (0-1)
10. Rzeczpospolita Obojga Narodów powstała na mocy unii lubelskiej w roku: (0-1) A. 1496 B. 1505 C. 1569 D. 1572 11. Korzystając z poniższego fragmentu drzewa genealogicznego Jagiellonów, oceń prawidłowość
Bardziej szczegółowoTadeusz Kościuszko. Weronika Strzelec klasa 2b
Tadeusz Kościuszko Weronika Strzelec klasa 2b Tadeusz Kościuszko Kim był? Pochodzenie, rodzina Dokonania w Polsce i USA Odznaczenia i wyróżnienia Śmierć Upamiętnienie Kościuszki Kim był? Andrzej Tadeusz
Bardziej szczegółowoŚLĄSKIE MONETY HABSBURGÓW MARIA TERESA I PÓŹNIEJSZE KATALOG
ŚLĄSKIE MONETY HABSBURGÓW MARIA TERESA I PÓŹNIEJSZE KATALOG Piotr Kalinowski KALETY 2006 Słowo wstępu Katalog, który macie Państwo przed sobą powstał na podstawie wydanego w 1988 dzieła Ivo Halački Mince
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXV/135/13 RADY GMINY HAJNÓWKA. z dnia 4 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia herbu, flagi i pieczęci Gminy Hajnówka
UCHWAŁA NR XXV/135/13 RADY GMINY HAJNÓWKA w sprawie ustanowienia herbu, flagi i pieczęci Gminy Hajnówka Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U z 2001
Bardziej szczegółowoToruń. 2. W którym narożniku Rynku Staromiejskiego, był ustawiony pręgierz: a. połd-zach., b. półn-zach., c. półn-wsch., d. połd-wsch.
Egzamin dla kandydatów na przewodników miejskich Toruń 29.06.2006 r. część pisemna z oficjalnymi odpowiedziami 1. Którego króla Polski Elżbieta, urodziła na zamku dybowskim córkę Annę: a. K. Jagiellończyka,
Bardziej szczegółowoEDWARD MACKIEWICZ POLSKIE DROGI I BEZDROŻA
EDWARD MACKIEWICZ POLSKIE DROGI I BEZDROŻA Pamiętaj wędrowcze z daleka czyś z bliska Tam Twoja ojczyzna, gdzie stała kołyska. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Projekt okładki Edward Mackiewicz Redaktor
Bardziej szczegółowona mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r.
Historia Gminę Lipie utworzono 1 stycznia 1973r. na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. Gmina skupia miejscowości o bogatej i pięknej przeszłości, które od dawna
Bardziej szczegółowoPoczątki rządów Jagiellonów
Początki rządów Jagiellonów 1. Andegawenowie na polskim tronie Łokietek i Kazimierz Wielki dogadywali się w sprawie sukcesji z Węgrami (Kazimierz Wielki w 1339 r. w Wyszehradzie) 1370 r. umiera Kazimierz
Bardziej szczegółowoRozwój demokracji szlacheckiej. Nic o nas bez nas Konstytucja Nihil novi 1505 r.
Rozwój demokracji szlacheckiej Nic o nas bez nas Konstytucja Nihil novi 1505 r. 1. Pozycja prawna szlachty Najpierw byli wojowie, potem rycerstwo, na końcu szlachta Szlachta silna z powodu otrzymywanych
Bardziej szczegółowoSpytek Ligęza - właściciel i dobrodziej Rzeszowa. Robert Pięta Zespół Szkół Mechanicznych w Rzeszowie Klasa: 3LT
Spytek Ligęza - właściciel i dobrodziej Rzeszowa Robert Pięta Zespół Szkół Mechanicznych w Rzeszowie Klasa: 3LT Informacje ogólne Mikołaj Spytek Ligęza- urodził się w 1562 roku, zmarł w 1637 roku w Dąbrowie
Bardziej szczegółowoWładysław Jagiełło. Kazimierz Jagiellończyk. Władysław Warneńczyk. Odnowił Akademię Krakowską. Krzyżackim Unia w Wilnie Unia w Krewie
Władysław Jagiełło Kazimierz Jagiellończyk Władysław Warneńczyk 1444- bitwa pod Warną 1454- przywileje cerekwickonieszawskie 1454-1466- wojna trzynastoletnia 1462-bitwa pod Świecinem 1466- II pokój toruński,
Bardziej szczegółowoGrzegorz Jacek Brzustowicz Od rycerzy do prezydenta Nowomarchijskie korzenie Paula von Hindenburg-Beneckendorf, niemieckiego prezydenta i marszałka
Grzegorz Jacek Brzustowicz Od rycerzy do prezydenta Nowomarchijskie korzenie Paula von Hindenburg-Beneckendorf, niemieckiego prezydenta i marszałka Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny nr 14, 295-298
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXV/360/2014 RADY GMINY NOWY TARG - GMINA. z dnia 27 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia herbu, flagi, banneru i pieczęci Gminy Nowy Targ
UCHWAŁA NR XXXV/360/2014 RADY GMINY NOWY TARG - GMINA w sprawie ustanowienia herbu, flagi, banneru i pieczęci Gminy Nowy Targ Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie
Bardziej szczegółowoWładza i obywatel Samorząd i samorządnośd w Wielkopolsce
Władza i obywatel Samorząd i samorządnośd w Wielkopolsce Prezentacja warsztatu Projekt współfinansowany przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego UJŚCIE Województwo wielkopolskie: zajmuje drugie miejsce
Bardziej szczegółowoHistoria pędzlem i piórem malowana. Unia Lubelska (1569 r.)
Tematem obrazu ]ana Matejki jest zawarcie unii polsko-litewskiej 1 lipca 1569 roku w Lublinie. Faktycznie Matejko połączył dwa momenty związane z tym wydarzeniem: nawoływanie króla do podpisania unii oraz
Bardziej szczegółowoTomasz Pruszak ur. się w 1724 r. w Żalnie, koło Tucholi. Był kasztelanem gdaoskim i senatorem Rzeczypospolitej. W połowie lat pięddziesiątych XVIII w.
Tomasz Pruszak ur. się w 1724 r. w Żalnie, koło Tucholi. Był kasztelanem gdaoskim i senatorem Rzeczypospolitej. W połowie lat pięddziesiątych XVIII w. towarzyszył ks. Adamowi Czartoryskiemu jako opiekun,
Bardziej szczegółowoPierwsze wolne elekcje. Król Henricus wyrządził Polakom psikus
Pierwsze wolne elekcje Król Henricus wyrządził Polakom psikus 1. Pierwsze bezkrólewie Lipiec 1572 r. umiera Zygmunt August; ale on nie zostawił potomka Bez króla nie działają np. sądy By nie dopuścić do
Bardziej szczegółowoILUSTROWANY KATALOG POLSKICH NIEPOCZTOWYCH WIDOKÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II.
PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, JERZY SARNOCIŃSKI, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH NIEPOCZTOWYCH WIDOKÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. CZĘŚĆ VI b. PODLASKIE, WARMIŃSKO-MAZURSKIE. OPRACOWAŁ
Bardziej szczegółowoPiotr z Gumowa [Gumowski] (k. XIV w ) - wójt tykociński
Piotr z Gumowa [Gumowski] (k. XIV w. - 1459) - wójt tykociński Urodził się przypuszczalnie w końcu XIV w. Pochodził ze szlachty osiadłej w Gumowie, najprawdopodobniej w powiecie łomżyńskim, parafii lubotyńskiej.
Bardziej szczegółowoPONIEDZIAŁEK Wielkanocny r.
PONIEDZIAŁEK Wielkanocny 17.04.2017 r. 7.3o + Bernadeta i Bronisław, Rodzice z obojga stron, Henryk, Jan, Marian 7.3o + Stanisława (k) i Stanisław, Janusz, Grzegorz i Martin Woźniakowscy 9.oo + Tadeusz
Bardziej szczegółowoHERB + FLAGA + BANNER + FLAGA STOLIKOWA + PIECZĘCIE - GMINNA - WÓJTOWSKA - RADZIECKA GMINY OBSZA
HERB + FLAGA + BANNER + FLAGA STOLIKOWA + PIECZĘCIE - GMINNA - WÓJTOWSKA - RADZIECKA GMINY OBSZA Herb, flaga, flaga stolikowa, banner i pieczęcie Gminy Obsza projekty wraz z uzasadnieniem: Robert Szydlik
Bardziej szczegółowoHenryk Rutkowski. Kartografia wschodniej Wielkopolski do początku XIX wieku
Henryk Rutkowski Kartografia wschodniej Wielkopolski do początku XIX wieku Przedmiotem zainteresowania jest terytorium województwa kaliskiego na dawnych mapach, z których tylko późniejsze przedstawiają
Bardziej szczegółowoIndeks do Albumu: Drzewograf
Z mojej perspektywy punktem wyjścia w rozeznaniu osób o nazwisku Płachecki są naturalnie Strona Rodzinna i Album potrzebne mi było przypomnienie. A zatem Indeks do Albumu: Jan Płachecki i Cecylia Wietrzykowska-Płachecka,
Bardziej szczegółowoJerzy Lubomirski. hetman polny koronny. marszałek nadworny koronny. wicemarszałek Trybunału Głównego Koronnego. marszałek wielki koronny
Jerzy Lubomirski wicemarszałek Trybunału Głównego Koronnego wielokrotny starosta hetman polny koronny marszałek nadworny koronny marszałek wielki koronny Urodził się on 20 stycznia 1616 w Wiśniczu, kształcił
Bardziej szczegółowoJan Draheim, burmistrz Gębic w latach 1919 1932
Jan Draheim, burmistrz Gębic w latach 1919 1932 Jan Draheim urodził się 21 czerwca 1873 r. w Kamionku jako jedno z siedmiorga dzieci Szczepana i Pelagii (z Krugerów) Draheimów. Dnia 16 kwietnia 1884 r.,
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I. Dawne państwo polskie (do 1795) Rozdział 1. Państwo patrymonialne (połowa X w. 1320)
Spis treści Do Czytelnika 5 Część I Dawne państwo polskie (do 1795) Rozdział 1. Państwo patrymonialne (połowa X w. 1320) 1.1. Początki i rozwój państwa polskiego (do 1138). Rozbicie dzielnicowe i dążenia
Bardziej szczegółowoSztandar znajduje się na stałe w jednostce wojskowej a w czasie walki w rejonie działań bojowych jednostki. Powinien być przechowywany w miejscu
Sztandar Na wniosek Ministra Obrony Narodowej Pana Stanisława Dobrzańskiego w dniu 13 października 1997 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Pan Aleksander Kwaśniewski nadał Pułkowi Ochrony sztandar,
Bardziej szczegółowoHISTORIA USTROJU POLSKI. Autor: Marian Kallas
HISTORIA USTROJU POLSKI Autor: Marian Kallas Dział I Kształt terytorialno-administracyjny i ludność Polski Część I Dawne państwo polskie (do 1795) Rozdział 1. Powstanie Polski i zmiany terytorialno-administracyjne
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK do Ogólnopolskiej Odznaki Krajoznawczej PTTK Szlakiem Rezydencji Królów i Książąt
ZAŁĄCZNIK do Ogólnopolskiej Odznaki Krajoznawczej PTTK Szlakiem Rezydencji Królów i Książąt Wielkopolska LP Miejscowość Gmina Powiat Pobyt monarchy (ów) 1. Giecz Dominowo średzki 2. Gniezno Gniezno gnieźnieński
Bardziej szczegółowoHerb Rzeczypospolitej
Herb Rzeczypospolitej Znakii Rzeczypospolliittejj Pollskiiejj Zgodnie z art. 28 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej godłem RP jest wizerunek orła białego w koronie w czerwonym polu. Barwami RP są kolory
Bardziej szczegółowoSpis treści. Dział I Kształt terytorialno-administracyjny i ludność Polski. Do Czytelnika Przedmowa... 13
Spis treści Do Czytelnika.............................................. 11 Przedmowa................................................ 13 Dział I Kształt terytorialno-administracyjny i ludność Polski Część
Bardziej szczegółowoGRA MIEJSKA ŚLADAMi LubLinA
GRA MIEJSKA ŚLADAMi LubLinA Lublin Lublin od wieków stanowił polska bramę na wschód i przez cały okres swego istnienia wielokrotnie wpisywał się w polskie kroniki. Początki osadnictwa na wzgórzach, które
Bardziej szczegółowo2. Wpisz w odpowiednie miejsca nazwy: Inflanty, ziemię smoleńską, ziemię czernihowską, wschodnią Ukrainę.
1. Uzupełnij schemat wpisując w odpowiednie miejsca podane pojęcia: wojsko, izba poselska, urzędnicy, skarb, prawo, waluta, król, senat, polityka zagraniczna. RZECZPOSPOLITA OBOJGA NARODÓW 2. Wpisz w odpowiednie
Bardziej szczegółowoSYMBOLE NARODOWE FLAGA, GODŁO, HYMN
SYMBOLE NARODOWE FLAGA, GODŁO, HYMN FLAGA POLSKI Barwy flagi złożone z dwóch poziomych pasów: białego oraz czerwonego są odwzorowaniem kolorystyki godła państwowego, który stanowi orzeł biały na czerwonym
Bardziej szczegółowoDział I Kształt terytorialno-administracyjny i ludność Polski
Spis treści Do Czytelnika Przedmowa Dział I Kształt terytorialno-administracyjny i ludność Polski Część I Dawne państwo polskie (do 1795) Rozdział 1. Powstanie Polski i zmiany terytorialno-administracyjne
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA DO INTERNETOWEGO PODRĘCZNIKA HISTORII KASZUBÓW TEMAT 5: PAŃSTWO GRYFITÓW KSIĘSTWO ZACHODNIOKASZUBSKIE.
ĆWICZENIA DO INTERNETOWEGO PODRĘCZNIKA HISTORII KASZUBÓW TEMAT 5: PAŃSTWO GRYFITÓW KSIĘSTWO ZACHODNIOKASZUBSKIE. Zadanie 1 [1 pkt] Na poniższej mapce wpisz w odpowiednie miejsce określenie przyjęte w Internetowym
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚ CI. Wykaz skrótów Wstęp Rozdział pierwszy
SPIS TREŚ CI Wykaz skrótów... 13 Wstęp... 17 Rozdział pierwszy Najstarsze osadnictwo na obszarze późniejszego starostwa olsztyńskiego (do przełomu XIII i XIV wieku)... 39 I. Najstarsze osadnictwo okolic
Bardziej szczegółowoKl. IV (wątek 2.) Historia i społeczeństwo. Wojna i wojskowość
Kl. IV (wątek 2.) Historia i społeczeństwo. Wojna i wojskowość Aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu. Temat lekcji 1. Od drużyny książęcej
Bardziej szczegółowoBrytyjska Rodzina Królewska
Brytyjska Rodzina Królewska Od lewej: książę William, książę Harry, królowa Elżbieta II i książę Filip Majątek i posiadłości rodziny. Wbrew pozorom brytyjska królowa Elżbieta nie jest aż tak bogata, jak
Bardziej szczegółowogen. Władysław Sikorski generał broni Wojska Polskiego
gen. Władysław Sikorski generał broni Wojska Polskiego Władysław Eugeniusz Sikorski ur. 20 maja 1881r. w Tuszowie Narodowym, zm. 4 lipca 1943r. na Gibraltarze, polski wojskowy i polityk, generał broni
Bardziej szczegółowoProjekt przygotowali uczniowie klasy II b 1. Emil Szyszka 2. Dominik Biaduń 3. Tomasz Przygocki 4. Krzysztof Podleśny Opiekun projektu: Jadwiga
Projekt przygotowali uczniowie klasy II b 1. Emil Szyszka 2. Dominik Biaduń 3. Tomasz Przygocki 4. Krzysztof Podleśny Opiekun projektu: Jadwiga Sochacka Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego
Bardziej szczegółowoWyniki Wojewódzkiego Konkursu Języka Angielskiego (stopień wojewódzki r.) Dane ucznia
Wyniki Wojewódzkiego Konkursu Języka Angielskiego (stopień wojewódzki 02.03.2017r.) Dane ucznia Liczba Lp. Nazwa szkoły uzyskanych Imię (imiona) Nazwisko Klasa punktów 1 Iga Adamiak II 46 2 Magdalena Alifier
Bardziej szczegółowoHistoria Polski Klasa V SP
Temat: Bolesław Krzywousty i jego testament. Historia Polski Klasa V SP Bolesław Krzywousty ur. 20 sierpnia 1086, zm. 28 października 1138. Był synem Władysława Hermana i Judyty Czeskiej. Książę Śląski,
Bardziej szczegółowo1. Przynależność administracyjna przed 1945 rokiem. Kraina Pomarenia z Obszarem sławieńskim, mapa z 1913 roku.
1. Przynależność administracyjna przed 1945 rokiem. Kraina Pomarenia z Obszarem sławieńskim, mapa z 1913 roku. Kraina sławieńska z podziałem na poszczególne miejscowości. 2. Przynależność administracyjna
Bardziej szczegółowo13 lutego 1945 roku w obecności żony właściciela Marii Kruszewskiej nastąpiło przejęcie majątku na cele reformy rolnej. Przekazano go w zarząd
HISTORIA KOTLICE Pierwsze wzmianki o miejscowości Kotlice pojawiły się już w XIV w. W 1396 r. właścicielami Kotlic vel Chotlic są bracia Mikołaj i Stanisław [?], wnukowie Stanisława Jelitka, kasztelana
Bardziej szczegółowoMoja pierwsza historia Pasłęka
Moja pierwsza historia Pasłęka Witold Chrzanowski, Rysunki: Jan Solka Cześć, mam na imię Staś, i podobnie jak Wy, moi drodzy, jestem pasłęczaninem. No może jestem nim trochę dłużej od Was. Żyłem tutaj
Bardziej szczegółowo11 listopada 1918 roku
11 listopada 1918 roku 92 lat temu Polska odzyskała niepodległość Europa w II połowie XVII wieku Dlaczego Polska zniknęła z mapy Europy? Władza szlachty demokracja szlachecka Wolna elekcja Wojny Rzeczpospolitej
Bardziej szczegółowoPowiatowy Konkurs Historyczny Polska Piastów etap szkolny (klucz odpowiedzi)
Honorowy Patronat Pan Jarosław Szlachetka Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Pan Józef Tomal Starosta Powiatu Myślenickiego Pan Paweł Machnicki Burmistrz Gminy i Miasta Dobczyce Pan Paweł Piwowarczyk
Bardziej szczegółowoZespół nr 0009 Anna Kołaczyk. Liczba kart, dokumentów, stron, fotografii, map, etc.
Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej w Milanówku Miejska Biblioteka Publiczna w Milanówku ul. Spacerowa 4 05-822 Milanówek Zespół nr 0009 Anna Kołaczyk Lp. Numer zespołu (wg formatu: archiwum / zespół /
Bardziej szczegółowoGODŁO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
GODŁO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Czym jest godło? Godło to symbol wyróżniający, znak rozpoznawczy przynależności osoby bądź przedmiotu do szerszej grupy rodowej, prawnej lub społecznej. W przypadku państwa
Bardziej szczegółowoKONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH
...... kod pracy ucznia pieczątka nagłówkowa szkoły KONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, witaj na I etapie konkursu historycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję
Bardziej szczegółowoMonarchia Kazimierza Wielkiego
Monarchia Kazimierza Wielkiego 1333-1370 1. Początek rządów Jako jedyny spadkobierca odziedzicza tylko Wielkopolskę i Małopolskę; ok. 40% terenów Polski z 1138r. Niezależne pozostaje Mazowsze; w rękach
Bardziej szczegółowoPONIEDZIAŁEK r.
PONIEDZIAŁEK 24.04.2017 r. 7.oo + Alfred Banach 7 Msza św. Gregoriańska 7.oo W intencji Parafian 8.oo + Jadwiga i Jerzy Grześkowiak 8.oo + Tadeusz w 1 rocz. śm. 10.oo + Marianna Karwicka w 20 rocz. śm.
Bardziej szczegółowoSPRAWDZIAN I. Nowy człowiek w nowym świecie wiek XVI
SPRAWDZIAN I Nowy człowiek w nowym świecie wiek XVI GRUPA A Zadanie 1. (0 3 pkt) Podkreśl te pojęcia i postacie, które odnoszą się do XVI-wiecznej Anglii. Henryk VIII, Akt supremacji, pokój w Augsburgu,
Bardziej szczegółowoKONKURS Z HISTORII DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ETAP WOJEWÓDZKI KLUCZ ODPOWIEDZI
KONKURS Z HISTORII DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ETAP WOJEWÓDZKI KLUCZ ODPOWIEDZI UWAGA DO OCENIANIA CAŁEGO TESTU Uznajemy tylko poprawny zapis imion i nazwisk postaci historycznych, miejscowości oraz
Bardziej szczegółowoLista zwycięzców za okres r.
Lista zwycięzców za okres 4.08.2014 10.08.2014 r. MIECZYSŁAW S. PIOTR W. ANASTAZJA B. STEFAN J. IRENA K. JERZY K. HELENA R. KAZIMIERZ C. JERZY G. ZOFIA M. EDWARD B. EWA S.P. MIECZYSŁAW D. GRZEGORZ K. JOLANTA
Bardziej szczegółowoGENERAŁ WŁADYSŁAW EUGENIUSZ SIKORSKI
GENERAŁ WŁADYSŁAW EUGENIUSZ SIKORSKI 20 maja 1881 roku w Tuszowie Narodowym pod Mielcem urodził się Władysław Sikorski. Był trzecim dzieckiem Emilii i Tomasza Sikorskich. Wcześniej młoda para wyprowadziła
Bardziej szczegółowoKazimierz Jagiellończyk
Kazimierz Jagiellończyk 1427-1492 Narodziny i śmierć: Kazimierz Jagiellończyk urodził się 30 listopada 1427 roku w Krakowie. Zmarł 7 czerwca 1492 w Grodnie Działalność polityczna Rozpoczął ją Kazimierz
Bardziej szczegółowoPanowanie ostatnich Jagiellonów
Panowanie ostatnich Jagiellonów 1. Wojny na wschodzie Wielkie Księstwo Moskiewskie za panowania Iwana III Srogiego w 1492 r. atakuje litewską Wiaźmę i tereny nad Oką 1500 r. Księstwo wchodzi w granice
Bardziej szczegółowoKrólowa Jadwiga i Król Jagiełło
Królowa Jadwiga i Król Jagiełło Informacje o królowej Jadwidze Urodzona między 3 październikiem 1373 r., a 18 lutego 1374 r. w Budzie. Najmłodsza z trzech córek Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki.
Bardziej szczegółowoKraków, dnia 31 maja 2016 r. Poz UCHWAŁA NR XX/304/2016 RADY MIEJSKIEJ W STARYM SĄCZU. z dnia 24 maja 2016 roku
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO Kraków, dnia 31 maja 2016 r. Poz. 3274 UCHWAŁA NR XX/304/2016 RADY MIEJSKIEJ W STARYM SĄCZU z dnia 24 maja 2016 roku w sprawie ustanowienia herbu, flagi, flagi
Bardziej szczegółowoPrezydent RP w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lądowych we Wrocławiu
Strona znajduje się w archiwum. Prezydent RP w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lądowych we Wrocławiu We wtorek, 24 lutego br., Prezydent RP, Zwierzchnik Sił Zbrojnych Lech Kaczyński złożył wizytę w Wyżej
Bardziej szczegółowoUlica Bronisława Pierackiego w Rejowcu.
Ulica Bronisława Pierackiego w Rejowcu. Copyright 2017 Zdzisław Kalinowski Słabo widoczny fragment ulicy Pierackiego, przylegający do Rynku od strony zachodniej. W tym miejscu obecnie stoi restauracja
Bardziej szczegółowo966 rok założenie Akademii Krakowskiej 1410 rok chrzest Mieszka I 1364 rok zjazd w Gnieźnie 1000 rok bitwa pod Grunwaldem
Lekcja Temat: Lekcja powtórzeniowa. 1. Połącz każdą datę z odpowiednim wydarzeniem. DATA 997 rok unia Polski z Litwą 1226 rok misja świętego Wojciecha w Prusach 1385 rok koronacja Bolesława Chrobrego na
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA DO INTERNETOWEGO PODRĘCZNIKA HISTORII KASZUBÓW TEMAT 7: KASZUBY POD PANOWANIEM KRZYŻACKIM.
ĆWICZENIA DO INTERNETOWEGO PODRĘCZNIKA HISTORII KASZUBÓW TEMAT 7: KASZUBY POD PANOWANIEM KRZYŻACKIM. Zadanie 1 [3 pkt] W 1294 r. zmarł Mściwoj II, ostatni przedstawiciel dynastii Subisławiców na tronie
Bardziej szczegółowoPolska Andegawenów i pierwszych Jagiellonów
Polska Andegawenów i pierwszych Jagiellonów 1370-1492 Ludwik Węgierski z dynastii Andegawenów król Węgier w latach 1342-1382, król Polski w latach 1370-1382 Jako król Węgier prowadził bardzo aktywną politykę
Bardziej szczegółowoPONIEDZIAŁEK r.
PONIEDZIAŁEK 08.04.2019 r. 7.oo + Stanisław Ustupski 7.oo Z podziękowaniem za otrzymane łaski, z prośbą o dalszą opiekę dla Elżbiety i Henryka w 47 rocz. ślubu 8.oo + Leszek Janicki int. od Fordońskiego
Bardziej szczegółowoOPRACOWANIE HERBU I FLAGI GMINY ŁUŻNA - SYMBOLI WYRÓŻNIAJĄCYCH GMINĘ I SPOŁECZNOŚĆ LOKALNĄ
Gmina Łużna Uczestnikiem Projektu Karpacki Uniwersytet Partycypacji, realizowanym przez Stowarzyszenie Ekopsychologia, przy wsparciu funduszy EOG w ramach Programu Obywatele dla Demokracji OPRACOWANIE
Bardziej szczegółowo7.30 w int. Ewy i Zygmunta w 40 rocz. ślubu z podz. za wszelkie łaski i prośbą o zdrowie i Boże bł. dla całej rodziny
26 kwietnia 4 Niedziela Wielkanocna 6.00 w int. parafian 7.30 w int. Ewy i Zygmunta w 40 rocz. ślubu z podz. za wszelkie łaski i prośbą o zdrowie i Boże bł. dla całej rodziny 9.00 w int. Teresy i Stanisława
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 2016/2017 TEST ELIMINACJE SZKOLNE
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 2016/2017 TEST ELIMINACJE SZKOLNE Numer identyfikacyjny Wypełnia Szkolna Komisja Konkursowa Imiona i nazwisko...
Bardziej szczegółowoSkarby Stanisława Augusta
Monety kolekcjonerskie Skarby Stanisława Augusta Władysław III Warneńczyk (1434 1444) Skarby Stanisława Augusta Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł Skarby
Bardziej szczegółowoZIEMIANIE W PORTRECIE I FOTOGRAFII
ZIEMIANIE W PORTRECIE I FOTOGRAFII Zofia Zinserling MAJĄTEK MONIAKI ZEMBRZUSKICH W połowie XIX w. duży niegdyś majątek Moniaki stopniowo podupadał i kilkakrotnie zmieniał właścicieli, aż wreszcie w 1858
Bardziej szczegółowoGrupa A TEST Które terytorium było zależne od Królestwa Polskiego? TEST. Na podstawie mapy wykonaj zadanie 1.1. i 1.2.
Grupa A Imię i nazwisko Data Klasa 3 Na podstawie mapy wykonaj zadanie 1.1. i 1.2. 1.1. Które terytorium było zależne od Królestwa Polskiego? A. Księstwa Wierchowskie. B. Mołdawia. C. Republika Nowogrodzka.
Bardziej szczegółowoPodajemy zebrane wiadomości w kolejności pokoleniowej: rodzice z dziećmi.
ARCHIWUM ARCHIDIECEZJALNE W POZNANIU ul. Lubrańskiego l, 61-108 P o z n a ń, tel. +48 (61) 8523814 E-mail: sekretariat@aap.poznan.pl Web: http://www.aap.poznan.pl L.dz 108/04 Poznań, dnia 21-05-2004 r.
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXVIII/220/12 RADY GMINY REWAL. z dnia 18 października 2012 r.
UCHWAŁA NR XXVIII/220/12 RADY GMINY REWAL z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustanowienia herbu, flagi, pieczęci, flagi stolikowej i banneru Gminy Rewal oraz zasad ich stosowania Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXI/261/2016 RADY MIEJSKIEJ KALISZA z dnia 31 marca 2016 r.
UCHWAŁA NR XXI/261/2016 RADY MIEJSKIEJ KALISZA z dnia 31 marca 2016 r. w sprawie nadania nazwy drogom na terenie miasta Kalisza Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
Bardziej szczegółowoPONIEDZIAŁEK r.
PONIEDZIAŁEK 18.02.2019 r. 7.oo + Irena Znajmiecka 18 Msza św. Gregoriańska 7.oo Z podziękowaniem za otrzymane łaski, z prośbą o Boże Miłosierdzie za wstawiennictwem Św. Jana Pawła II w pewnej intencji
Bardziej szczegółowoK O N K U R S Z H I S T O R I I dla uczniów szkoły podstawowej - etap rejonowy
pieczątka WKK Kod ucznia - - Dzień Miesiąc Rok DATA URODZENIA UCZNIA K O N K U R S Z H I S T O R I I dla uczniów szkoły podstawowej - etap rejonowy Drogi Uczniu, Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
Bardziej szczegółowoNumer poświęcony wycieczce. Wycieczka do Białegostoku i Tykocina. Numer 1 10/18. red. red.
ORGANIZATOR PROJEKTU Szkoła Podstawowa w Szelkowie Szelków 38 06-220, Stary Szelków Numer 1 10/18 PARTNER Wycieczka do Białegostoku i Tykocina Numer poświęcony wycieczce Wycieczka odbyła się 26-ego października
Bardziej szczegółowoRZECZPOSPOLITA W XVI WIEKU
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 2 w Kutnie XX OGÓLNOPOLSKI KONKURS WIEDZY HISTORYCZNEJ DLA UCZNIÓW NIESŁYSZĄCYCH I SŁABO SŁYSZĄCYCH RZECZPOSPOLITA W XVI WIEKU KATEGORIA III : SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA
Bardziej szczegółowoMICHAIŁ DARAGAN. Życzliwy gubernator i jego dokonania
MICHAIŁ DARAGAN Życzliwy gubernator i jego dokonania RODZINA Szlachecka rodzina Daraganów bierze swój początek z dwóch ziem ukraińskich. Najstarszym znanym przodkiem gubernatora był jego pradziadek Iwan
Bardziej szczegółowoHYBRYDA KUJAWSKA HERBEM
TOMASZ PIETRAS HYBRYDA KUJAWSKA HERBEM NOWEGO WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO? W związku z reformą administracyjną, heraldyka samorządowa ostatnio bardzo odżyła - na bieżąco powstają nowe herby województw, powiatów
Bardziej szczegółowoRozdział II. Interpretacje historii Mazowsza... 22 Specyfika historyczna Mazowsza... 22 Kwestia zacofania Mazowsza w literaturze historycznej...
Spis treści Wstęp..................................................... 11 Rozdział I. Wprowadzenie................................... 15 Uwagi metodologiczne..................................... 15 O stanie
Bardziej szczegółowoTeleturniej historyczny
Teleturniej historyczny 1. Co oznacza przydomek Chrobry? a) piękny b) wielki c) wspaniały d) mężny d) lekarski 2. Wskaż poprawną kolejność przedstawionych władców. a) Bolesław Krzywousty, Mieszko I, Bolesław
Bardziej szczegółowoHISTORIA CZĘŚĆ I I Ę ( 1335 1740 )
HISTORIA ŚLĄSKA CZĘŚĆ I I Ę ( 1335 1740 ) HISTORIA ŚLĄSKA Wśród krajów korony św. Wacława ( 1335 1526 ) ŚLĄSK POD RZĄDAMI Ą PIASTÓW ŚLĄSKICH (1138 1335) Kazimierz Wielki (1333-1370) 1370) Utrata Śląska
Bardziej szczegółowoPanowanie ostatnich Jagiellonów. Nie jestem królem sumień waszych. Zygmunt August (król )
Panowanie ostatnich Jagiellonów Nie jestem królem sumień waszych. Zygmunt August (król 1548-1572) 1. Wojny na wschodzie Wielkie Księstwo Moskiewskie za panowania Iwana III Srogiego w 1492 r. atakuje litewską
Bardziej szczegółowoLubasz Sanktuarium Matki Bożej Królowej Rodzin w Lubaszu.
Lubasz W kościele katolickim sanktuaria to miejsca święte, gdzie w sposób szczególny Bóg udziela swojej łaski. Takim miejscem, które pragniemy Państwu przedstawić jest Sanktuarium Matki Bożej Królowej
Bardziej szczegółowoPONIEDZIAŁEK r.
PONIEDZIAŁEK 20.03.2017 r. 7.oo + Bernadeta (k), Janusz, Wiesław Firla oraz Edward Reihs i dziadkowie z obojga stron 7.oo + Natalia, Józef i zm. Rodzice z obojga stron Waleria (k), Roman i zm. Rodzice
Bardziej szczegółowoT Raperzy. SSCy8
Władysław Łokietek T Raperzy https://www.youtube.com/watch?v=w4vrx- SSCy8 Panowanie Władysława Łokietka Polska w czasach Wladysława Łokietka Rodowód Władysława Łokietka Przydomek Imię otrzymał po swoim
Bardziej szczegółowoNumer zadania Suma punktów
Sprawdzian 2. Nowożytność Grupa B Imię i nazwisko Klasa Ocena Numer zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Suma punktów Liczba punktów Zadanie 1. (0 3) Określ, które z podanych zdań na temat demokracji szlacheckiej
Bardziej szczegółowoPamiętamy. Powstania Wielkopolskiego r r.
Pamięci naszych dziadków i rodziców, oraz uczniów i nauczycieli Szkoły Podstawowej w Potulicach, Rudniczu i w Żelicach Bohaterów Powstania Wielkopolskiego Pamiętamy Bohaterowie Powstania Wielkopolskiego
Bardziej szczegółowoJAGIELLONOWIE NOTATKI Z LEKCJI
JAGIELLONOWIE NOTATKI Z LEKCJI 1. UNIA POLSKI Z LITWĄ. WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO NA TRONIE POLSKIM 1. 1339 r. zjazd w Wyszehradzie umowa sukcesyjna K. Wielkiego. Po bezpotomnej śmierci ostatniego Piasta rządy
Bardziej szczegółowoPONIEDZIAŁEK r.
PONIEDZIAŁEK 11.03.2019 r. 7.oo + Katarzyna, Stanisław Skorupko, Weronika Woźna 7.oo + Krystyna Maćkowiak, Jan Brzykcy 8.oo + Józefa (k), Stanisław Błaszczyk, Frieda (k) Kleemman 8.oo + Rodzice: Wiktoria
Bardziej szczegółowoNasze miasto Elbląg. Ośrodek Szkolno Wychowawczy nr 2 im. Janusza Korczaka
Nasze miasto Elbląg Ośrodek Szkolno Wychowawczy nr 2 im. Janusza Korczaka Historia miasta Nie ma chyba w Polsce miasta, miasteczka lub wioski, które nie miałyby własnego podania, bajki czy też opowiastki.
Bardziej szczegółowo997 misja św. Wojciecha 1000 zjazd gnieźnieński 1025 koronacja na króla. najazd niemiecki i ruski wygnany z kraju
książę Mieszko I X wiek powstaje Polska (jakie plemiona?) 966 chrzest Polski 972 - Cedynia król Bolesław Chrobry 997 misja św. Wojciecha 1000 zjazd gnieźnieński 1025 koronacja na króla król Mieszko II
Bardziej szczegółowo7.oo Z prośbą o dary Ducha św. dla Krystyny, Macieja, Emilii, Mateusza, Aleksandry (k), Krzysztofa, Moniki i Michała
PONIEDZIAŁEK 05.06.2017 r. 7.oo Z prośbą o dary Ducha św. dla Krystyny, Macieja, Emilii, Mateusza, Aleksandry (k), Krzysztofa, Moniki i Michała 8.oo + Jadwiga w 1 rocz. śm. i Stefan, Marian w 45 rocz.
Bardziej szczegółowoPiotr Dziembowski Uwagi do tekstu W. Dramowicza o rodzinie Dziembowskich. Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny 2/7,
Piotr Dziembowski Uwagi do tekstu W. Dramowicza o rodzinie Dziembowskich Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny 2/7, 173-176 2000 N adw arciański R o c z n ik H isto ryczn o-archiw alny N r 7/2 Piotr
Bardziej szczegółowoPotop szwedzki Kończ waść! wstydu oszczędź! Potop H. Sienkiewicz, słowa wypowiedziane przez Kmicica do Wołodyjowskiego
Potop szwedzki 1655-1660 Kończ waść! wstydu oszczędź! Potop H. Sienkiewicz, słowa wypowiedziane przez Kmicica do Wołodyjowskiego 1. Przyczyny najazdu szwedzkiego 1. dążenie Szwecji do panowania nad Morzem
Bardziej szczegółowo7.oo O szczęśliwe rozwiązanie dla Karoliny i o radość z narodzin dziecka
PONIEDZIAŁEK 25.02.2019 r. 7.oo O szczęśliwe rozwiązanie dla Karoliny i o radość z narodzin dziecka 7.oo + Marian Berus 25 Msza św. Gregoriańska 8.oo + Irena Znajmiecka 25 Msza św. Gregoriańska 8.oo +
Bardziej szczegółowo