Strategia NATO a problemy bezpieczeństwa
|
|
- Antonina Kowalska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Strategia NATO a problemy bezpieczeństwa Konferencja Polityczno-wojskowe implikacje członkostwa Polski w NATO początkowo miała wpisywać się w rocznicową refleksję o NATO. Mieliśmy wspólnie zastanowić się, co wynika z 15 lat członkostwa Polski w Sojuszu? Jakiego NATO chcemy i jakie wyłania nam się z poafgańskiej mgły? Kryzys ukraiński istotnie zmienia kontekst tej refleksji. Rosyjska polityczno-wojskowa interwencja na Krymie oznacza koniec konwencjonalnie pojmowanej racjonalności Kremla. Nie chodzi o doszukiwanie się w tej polityce szaleństwa jest ona bowiem swoiście racjonalna (w kategoriach świata przeszłego lub nieistniejącego). Ma także swoje doktrynalne i polityczne uzasadnienia. Wymaga jednak nowej odpowiedzi Zachodu, nie ograniczającej się tylko do odstraszania i obrony zauważa dr hab. Robert Kupiecki, wiceminister obrony narodowej, były ambasador RP w Waszyngtonie. Kryzysy jako momenty dysfunkcjonalności w relacjach międzynarodowych i jako momenty niepewności dla państw dotkniętych ich skutkami, mają jednak swoje pozytywne strony: na poziomie polityk narodowych, kończą dyskusję o potrzebie posiadania i unowocześniania sił zbrojnych i wątpliwości co do zakresu finansowania bezpieczeństwa i obronności to dostrzegamy także w Polsce; w relacjach sojuszniczych, skłaniają do myślenia o stanie rozwiązań obronnych i wzajemnych gwarancji, do trzeźwej oceny koniecznej równowagi sojuszniczych misji oraz porzucenia iluzji, że bezpieczeństwo jest dane raz na zawsze, a groźba agresji terytorialnej w Europie zniknęła jeszcze w ubiegłym stuleciu. Można założyć, że NATO nie będzie już takie samo co widzimy choćby w gwałtownej przebudowie przygotowań do szczytu w Newport we wrześniu tego roku. Trzeba jednak zaznaczyć, że sytuacja we wschodnim sąsiedztwie Sojuszu nie monopolizuje ani percepcji bezpieczeństwa, ani strategii NATO. Trzy unikalne czynniki niezmiennie określają strategiczną pozycję NATO w świecie. Pierwszym jest połączenie siły militarnej USA i demokratycznych państw Europy. Potencjał wojskowy, polityczny i gospodarczy NATO pozostaje największy na świecie. Pytania odnoszą się jednak do kwestii, jakie zagrożenia NATO postrzega jako dominujące, ile i jak zdefiniowanej siły potrzeba, Strona: 1
2 jak jej używać, jak dzielić związane z tym obciążenia? Drugi dotyczy oparcia współpracy wojskowej na politycznej solidarności w obronie bezpieczeństwa, integralności terytorialnej, rozwoju i sojuszniczej wspólnoty wartości. Trzeci wiąże się ze zdolnością adaptacji, pozwalającą na dostosowanie się NATO do ewoluujących zagrożeń. Kolejne pozimnowojenne koncepcje strategiczne harmonijnie łączą zadania kolektywnej obrony z misjami Sojuszu realizowanymi poza obszarem północnoatlantyckim. W pewnym uproszczeniu tę strategiczną drogę można określić jako od regionalizmu do globalizacji misji NATO. Wspomnianą globalizację rozumieć należy nie tylko geograficznie ale i przedmiotowo, jako reakcję na zagrożenia wieloskładnikowe i transgraniczne. Globalizacja nie oznacza zastąpienia terytorialnie zorientowanej misji obronnej lecz jej poszerzenie. Tworzy ona jednak naciski na decyzje NATO, zasoby wojskowe oraz wymusza priorytetyzację kierunków planowania obronnego. Nie należy też dosłownie traktować zderzenia regionalnej i globalnej misji NATO. Ani bowiem ta tradycyjna (traktatowa) nie wyczerpuje współczesnej definicji zadań sojuszniczych ani też ta realizowana out-of-area nie tworzy automatycznie nowego środowiska dla sojuszniczych działań. Obie przestrzenie występują obok siebie jako punkt odniesienia strategii NATO. Globalizacja sojuszniczej misji nigdy nie otrzymała sankcji oczywistego i bezdyskusyjnego w każdej sytuacji zadania organizacji. Jej egzekucja, choć nie wolna od precedensów (np. w odniesieniu do operacji powietrznej nad Serbią w 1999 r.), otrzymała dwa istotne ograniczające założenia: legalizmu polegającego na konieczności uzyskania mandatu Rady Bezpieczeństwa ONZ dla tego rodzaju działań oraz konsensu związanego z decyzjami Rady Północnoatlantyckiej. O zakresie ponadregionalnego mandatu NATO decyduje zatem nie obiektywna potrzeba działań w obliczu zagrożeń, lecz jednomyślna decyzja sojuszników. Strategia NATO w okresie zimnej wojny koncentrowała się na obronie obszaru północnoatlantyckiego. Sojusznicze podejście do zagadnień bezpieczeństwa i obrony ewoluowało w ciągu ponad czterech zimnowojennych dekad ale jedno założenie pozostawało niezmienne: działania NATO planowano wyłącznie w odniesieniu do zamiaru lub konsekwencji faktu agresji zewnętrznej przeciwko własnemu terytorium. Dlatego nie odnajdziemy wojsk pod sojuszniczą flagą pośród uczestników operacji pokojowych ONZ (choć inaczej rzecz się miała z zaangażowaniem sił poszczególnych państw członkowskich). Teoretycznie zezwalały przecież na to zapisy Karty Narodów Zjednoczonych. NATO jednak konsekwentnie unikało ścisłego określenia się jako organizacji regionalnej z konsekwencjami wynikającymi z art. 53 Karty. Swego rodzaju terytorialność realizowanej misji NATO była tyleż manifestacją przywiązania do kolektywnej obrony, co świadomym zawężeniem pola pośredniej konfrontacji z przeciwnym blokiem. Strona: 2
3 Zmiany w Europie i nowa sytuacja strategiczna związana z upadkiem reżimów komunistycznych oraz rozpadem ZSRR stopniowo przełamały samoograniczenia strategii NATO. Koncepcja strategiczna z 1991 r. po raz pierwszy w historii Sojuszu wskazywała, iż największym zagrożeniem dla niego nie jest agresja dużej skali w Europie, lecz konflikty regionalne w sąsiedztwie. Nowe podejście strategiczne NATO oparte zostało na uzupełnieniu dwóch filarów wskazanych w Raporcie Harmela (utrzymanie zdolności do kolektywnej obrony i dialog polityczny) o współpracę polityczno-wojskową z byłymi przeciwnikami. Na tej podstawie uruchomiono pierwsze forum konsultacji z tym krajami, Północnoatlantycką Radę Współpracy (1991), a następnie program Partnerstwa dla Pokoju (1994) stanowiący płaszczyznę praktycznego współdziałania, a dla części z nich początek drogi do członkostwa w Sojuszu. Kolejne ramy strategiczne przyjęto w Waszyngtonie w kwietniu 1999 r., kilka tygodni po tym jak Polska, Czechy i Węgry przystąpiły do NATO. Dokument odzwierciedlał przekonanie sojuszników o trwałej poprawie środowiska bezpieczeństwa w Europie, w tym przede wszystkim o malejącym zagrożeniu agresją zbrojną dużej skali. Zasadniczo nowym elementem było uwzględnienie możliwości realizacji przez NATO operacji pokojowych i humanitarnych poza obszarem euroatlantyckim. Sojusz miał w tym czasie za sobą już zarówno pierwsze bojowe użycie własnych sił powietrznych poza obszarem traktatowym, jak i szereg operacji lądowych i morskich zrealizowanych na Bałkanach. Ostatnia, jak dotąd, strategia NATO przyjęta w Lizbonie w 2010 r., nie odrzucając możliwości wystąpienia klasycznego zagrożenia agresją dużej skali, przynosi szeroki katalog tzw. nowych zagrożeń dla bezpieczeństwa państw członkowskich. Obejmują one proliferację technologii rakiet balistycznych oraz broni masowego rażenia, terroryzm, niestabilność regionalną, zagrożenia w cyberprzestrzeni, zagrożenia dla bezpieczeństwa energetycznego a także te, związane z rozwojem nowoczesnych technologii, czy wreszcie zmiany klimatyczne. Nie wszystkie z tych problemów przekładają się jednak na konkretne wymogi dla sił zbrojnych. Niektóre, jak bezpieczeństwo energetyczne czy zmiany klimatyczne to obszary, w których Sojusz może być zaledwie jednym z wielu czynników poprawy sytuacji. Aktualna koncepcja strategiczna wskazuje trzy podstawowe zadania Sojuszu: obronę kolektywną, reagowanie kryzysowe oraz współpracę z partnerami. Konsoliduje ona tym samym podejście poszerzające zadania wojskowo-polityczne organizacji, zarysowujące się w kolejnych edycjach koncepcji strategicznych NATO po 1989 r. Pomimo traktowania kolektywnej obrony jako najważniejszej sojuszniczej funkcji, państwa członkowskie uznawały zagrożenie klasyczną agresją terytorialną jako niskie a podejmowanie wyzwań poza własnymi granicami jako potrzebne i coraz Strona: 3
4 bardziej prawdopodobne. Ten kierunek myślenia zdawały się przez lata wspierać operacyjne fakty: przez blisko dwie dekady Sojusz angażował się na Bałkanach, w Iraku, Afganistanie, wokół Libii, na Morzu Śródziemnym i w Zatoce Adeńskiej. Państwa NATO przez dwie dekady korzystały ze stabilności gwarantującej dobre warunki rozwoju. Pochodząca stąd mentalność dywidendy pokoju, to dość typowe zachowanie państw w warunkach pokoju. Jak dowodzi historia, niedostatek bezpośrednich zagrożeń nie sprzyja poważnym wysiłkom wojskowych. Od schyłku pierwszej dekady XXI w. nałożyły się na ten proces skutki kryzysu finansowego, w latach obniżające wydatki obronne w skali całego NATO o kilkadziesiąt miliardów dolarów. Istotnym składnikiem tej sytuacji jest rosnąca w ostatnich latach presja USA na sojuszników europejskich, zmierzająca do złożenia na nich większej niż dotąd części wysiłku wojskowego organizacji. Szerokość form, celów i aspiracji polityki partnerskiej NATO rozwiniętych w minionych latach, stawia pytanie o przyszłą treść tej polityki a także jej sterowalność i strategiczną orientację. Obejmuje ona dziś współpracę z pięćdziesięcioma państwami, dla której nie ma przecież jednej miary: w Europie, na obszarze byłego ZSRR, w Azji, na Bliskim Wschodzie, czy Oceanie Spokojnym. Wieloletnie uczestnictwo w operacji afgańskiej licznych państw partnerskich i bezprecedensowe zbliżenie ich z rozwiązaniami wojskowymi NATO, zmieniło do pewnego stopnia wzajemne relacje. Partnerzy, oferując do misji żołnierzy i zasoby militarne, zyskali pozycję strony domagającej się dopuszczenia do kuchni planowania wojskowego i procesów decyzyjnych. NATO zaś straciło ekskluzywną pozycję dawcy we wzajemnych kontaktach, korzystając netto ze zdolności wojskowych partnerów biorących udział w sojuszniczych operacjach. W obecnych realiach budżetowych udział partnerów w misjach sojuszniczych przestał być dla Brukseli eksperymentem polityczno wojskowym, stając się istotnym składnikiem w procesie operacyjnego składania potrzebnych sił i środków. Partnerzy domagający się głosu i czynnego udziału w stosownych procedurach (absolutnie zrozumiałych w odniesieniu do działań wykorzystujących ich siły wojskowe), postawili jednak przed Sojuszem istotny problem. Dotyczy on właściwego traktowania subkontraktorów działań wojskowych NATO i utrzymania integralności procesów planistycznych. Kompromis w tej mierze musiałby bowiem wiązać się z zatarciem różnicy w statusie sojusznika i państwa nie należącego do NATO. W istocie jednak różnicy tej zatrzeć nie sposób. Polega ona wszak na kluczowej dla Sojuszu kwestii formalnego stosunku do zobowiązań na rzecz kolektywnej obrony. Związane z tym są relacje Sojuszu z partnerami instytucjonalnymi, szczególnie z Unią Europejską. Praktyczne stosunki, ze względu na problemy natury politycznej, nie osiągnęły wciąż pożądanej dynamiki, ogniskując się na praktycznej współpracy, często o charakterze nieformalnym. Strona: 4
5 W 2014 r. zakończy się trwające ponad dekadę intensywne zaangażowanie NATO w Afganistanie. Sojusz planuje optymalne wykorzystanie pauzy operacyjnej dla poprawy zdolności wojskowych. Szczyt w Newport we wrześniu stworzy dogodną okazję do decyzji w tym zakresie. Po pierwsze, ustalenia powinny dać asumpt do wzmocnienia obrony kolektywnej, w tym utrzymania w zasobach narodowych zdolności na potrzeby operacji najbardziej wymagających (powyżej korpusu), rozwoju sił szybkiego reagowania, intensyfikacji ćwiczeń sojuszniczych, a także umocnienia innych narzędzi wojskowych (np. Struktury Sił NATO). Kluczową rolę w tym procesie odegrać powinna tzw. Inicjatywa Sił Połączonych (CFI), przyjęta na szczycie w Chicago. Jej celem jest utrzymanie gotowości i interoperacyjności, poprzez intensyfikację szkoleń, ćwiczeń oraz rozwój sił wysokiej gotowości (Sił Odpowiedzi NATO). Po drugie, szczyt powinien wyeksponować znaczenie nowoczesnej więzi transatlantyckiej. Winna ona obejmować utrzymanie zaangażowania USA w Europie ale także realne zwiększenie udziału Europejczyków we wspólnych wydatkach wojskowych. NATO musi także utrzymać w polu widzenia możliwe negatywne skutki zmian w sytuacji bezpieczeństwa w trzech obszarach o strategicznym znaczeniu dla pokoju światowego: chodzi tu przede wszystkim o możliwe konsekwencje rosnącej siły gospodarczej i militarnej oraz politycznej asertywności Chin a także odpowiedzi na te procesy państw regionu Azji i Pacyfiku, poszukujących współpracy ze Stanami Zjednoczonymi. Azjatycki pivot w polityce bezpieczeństwa USA, jakkolwiek trafnie rozpoznający wyzwania, nie powinien jednak prowadzić do osłabienia transatlantyckiej więzi z europejskimi sojusznikami, postępująca destabilizacja na obszarze Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej powoduje rosnącą presję na udział państw europejskich w działaniach stabilizacyjnych w tym obszarze, wreszcie trudne sąsiedztwo wschodnie NATO a zwłaszcza konfrontacyjne nastawienie Rosji, kładą się cieniem na sytuacji bezpieczeństwa na wschodniej flance Sojuszu. Do początków 2014 r. mogło się wydawać, że przygotowania do wrześniowego szczytu NATO w Newport będą się toczyły wg logiki zrównoważonego rozwoju zdolności wojskowych, dla których jedynym punktem odniesienia jest zakończenie misji ISAF. O ile jednak nie zmienia się istota potrzeb, którymi pozostają wiarygodne zdolności wojskowe, o tyle nowy kontekst dla tego procesu stanowi polityczno-wojskowy kryzys na Ukrainie, zaostrzony rosyjskim naruszeniem integralności terytorialnej tego państwa. Lizbońska koncepcja strategiczna głosi, że zagrożenie atakiem konwencjonalnym na członków Sojuszu jest niskie, ale nie może być ignorowane. Wyłączywszy doświadczenia krótkiej wojny rosyjsko gruzińskiej z sierpnia 2008 r., rzeczy nie do pomyślenia, jak zmiana granic państw siłą, które dzieją się na naszych oczach, pokazują prawdziwość tej diagnozy. W takim kształcie kryzys ukraiński stanowi obecnie najważniejsze wyzwanie dla Strona: 5
6 bezpieczeństwa europejskiego w sąsiedztwie granic NATO i Unii Europejskiej. Ma także duży potencjał eskalacji. Bieg zdarzeń, które doprowadziły do tego stanu rzeczy, jest powszechnie znany, warto więc tu zastanowić się nad jego możliwymi implikacjami dla NATO. Kryzys ukraiński wyostrza trzy sprawy: po pierwsze, wskazuje na deficyt bezpieczeństwa w sąsiedztwie granic wschodnich NATO, po drugie, przypomina o niedokończonym dziele demokratyzacji i stabilizacji Europy Wschodniej. Ćwierć wieku po przemianach 1989 r. tworzy to źródła zagrożeń dla bezpieczeństwa i pokoju, po trzecie, umacnia przekonanie, iż decyzje o przyszłości NATO wymagają przywrócenia wagi kolektywnej obronie, co wymaga wysiłku finansowego i zdolności wojskowych. NATO musi utrzymywać odpowiedni zestaw zdolności konwencjonalnych oraz nuklearnych, niezbędnych do odstraszania i obrony państw członkowskich. Trudni partnerzy Sojuszu, jak Rosja, która pomimo wysiłków wciąż postrzega go jako swojego głównego rywala, zachowują swoje miejsce w polityce sojuszniczej. Zamrożenie przez NATO wzajemnej współpracy w związku z agresywnymi działaniami Moskwy na Krymie (nie pierwsze zresztą w historii wzajemnych relacji), stanowi działanie niewątpliwie słuszne, choć raczej symboliczne, aniżeli mające praktyczne znaczenie. Wynika to z faktu świadomego i systematycznego lekceważenia przez Moskwę potencjału tkwiącego we współpracy z Sojuszem. Ten polityczny gest nie unieważnia jednak diagnozy o znaczeniu, jakie dla NATO mają relacje z Rosją. Wyraża to choćby strategia z 2010 r. Deklaruje ona gotowość Sojuszu do rozwoju dialogu w konkretnych obszarach, jak obrona przeciwrakietowa, zwalczanie terroryzmu, walka z narkotykami, czy zwalczanie zjawiska piractwa na morzach. Praktyczna współpraca odnotowuje wprawdzie o wiele więcej powodów do frustracji (obrona przeciwrakietowa, przejrzystość działalności wojskowej) ale nie jest jednak wolna od jaśniejszych punktów. Należą do nich: współpraca w Afganistanie (projekt szkolenia pilotów, zwalczanie narkotyków) oraz inicjatywa monitorowania przestrzeni powietrznej (CAI), dająca możliwość uzyskania informacji o statkach powietrznych typu renegade, stanowiących potencjalne zagrożenie w przestrzeni powietrznej państw NATO. Będą zatem wracały pytania, jak rozwijać współpracę NATO Rosja, bez rezygnacji z ambicji wspierania modernizacji w Rosji i cywilizowania jej zachowań międzynarodowych ale bez dopuszczenia jej kuchennymi schodami do sojuszniczych procesów decyzyjnych? Jak zminimalizować skutki czynników regionalnych ograniczających lokalne efekty polityki partnerstwa, np. na obszarze b. ZSRR, Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej. NATO ma do odegrania istotną rolę w kontekście obecnego kryzysu na Ukrainie. Przede wszystkim stanowi gwarancję bezpieczeństwa i źródło odstraszającego wzmocnienia obrony Strona: 6
7 sojuszniczych państw granicznych. Sojusz jest także w stanie podjąć istotne działania rozpoznawcze i analityczne, służące właściwemu rozeznaniu sytuacji na Wschód od swoich granic. Jest to podstawa jakichkolwiek dalszych kroków. Dysponuje również istotnym potencjałem innych środków antykryzysowych. Niebagatelne znaczenie ma również, rozwijany przez lata, zasób zdolności reagowania cywilnego, na wypadek pogorszenia się sytuacji humanitarnej w sąsiedztwie jego granic. Nade wszystko jednak Sojusz może odegrać rolę w konstruktywnym kształtowaniu podstaw przyszłych relacji z Ukrainą. Muszą one mieć otwarty charakter, budujący na dotychczasowym partnerstwie i współpracy w ramach operacji pokojowych, wzbogacony o wiarygodną perspektywę europejską i atlantycką, sformułowaną przecież w Bukareszcie jeszcze w 2008 r. Nie musi ona wiązać się z szybkim kalendarzem politycznym ale ma znaczenie dla określenia kierunku reform tego państwa. Ważne będzie więc kontynuowanie działań na rzecz promocji wartości demokratycznych, realizacji reformy obronnej i pogłębienia współpracy wojskowej. Zadaniem dla Sojuszu jest skoncentrowanie tej współpracy na projektach przynoszących praktyczne rezultaty. Wystąpienie z konferencji Polityczno-wojskowe implikacje członkostwa Polski w NATO, Akademia Obrony Narodowej, 27 marca 2014 r. Strona: 7
BEZPIECZEŃSTWO POLSKI W OBLICZU WYZWAŃ XXI WIEKU
UNIWERSYTET W BIAŁYMSTOKU 11.04.2016 r. BEZPIECZEŃSTWO POLSKI W OBLICZU WYZWAŃ XXI WIEKU Kwiecień 2016 www.koziej.pl @SKoziej 1 ZAGAGNIENIA: Warunki bezpieczeństwa Polski wyzwania i zagrożenia szanse i
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe
AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ A 388068 Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe Redakcja i opracowanie: Andrzej Ciupiński Kazimierz Malak WARSZAWA 2004 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚĆ I. NOWE PODEJŚCIE DO POLITYKI
Bardziej szczegółowoROSYJSKA DOKTRYNA MILITARNA NA POTRZEBY NOWEJ ZIMNEJ WOJNY
UCZELNIA ŁAZARSKIEGO 14.12.2016 R. Stanisław Koziej ROSYJSKA DOKTRYNA MILITARNA NA POTRZEBY NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Tezy do dyskusji na seminarium katedralnym Plan Geneza i istota nowej (hybrydowej) zimnej
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET WARSZAWSKI III Uniwersyteckie Dni Dyplomacji r. Stanisław Koziej ISTOTA I CHARAKTER NOWEJ ZIMNEJ WOJNY.
UNIWERSYTET WARSZAWSKI III Uniwersyteckie Dni Dyplomacji 12.04.2018r. Stanisław Koziej ISTOTA I CHARAKTER NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Tezy do dyskusji Plan Geneza i istota nowej (hybrydowej) zimnej wojny między
Bardziej szczegółowoSTRATEGICZNE FORUM BEZPIECZEŃSTWA STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP
STRATEGICZNE FORUM BEZPIECZEŃSTWA STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP Założenia i implementacja Stanisław Koziej Szef BBN www.bbn.gov.pl @SKoziej 7 stycznia 2015 r. 1 AGENDA 1. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA SBN
Bardziej szczegółowoDeklaracja szczytu NATO o zdolnościach obronnych
Deklaracja szczytu NATO o zdolnościach obronnych Chicago, 20 maja 2012 r. 1. Jako przywódcy Sojuszu jesteśmy zdecydowani zapewnić, że NATO zachowa i rozwinie zdolności niezbędne do wykonywania podstawowych
Bardziej szczegółowoNOWE WYZWANIA POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA NATO I UE
NOWE WYZWANIA POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA NATO I UE 15 rocznica przystąpienia Polski do NATO oraz 10 rocznica wstąpienia do Unii Europejskiej, stanowią okazję do czynienia podsumowań, ale również zachętę do
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej NOWA ZIMNA WOJNA MIĘDZY ROSJĄ I ZACHODEM: ZAGROŻENIA I WYZWANIA. Tezy do dyskusji.
www.koziej.pl @SKoziej UNIWERSYTET JANA KOCHANOWSKIEGO Kielce, 25.04.2018r. Stanisław Koziej NOWA ZIMNA WOJNA MIĘDZY ROSJĄ I ZACHODEM: ZAGROŻENIA I WYZWANIA Tezy do dyskusji www.koziej.pl @SKoziej 1 Plan
Bardziej szczegółowoWstęp 9. Rozdział 2 [Roman Kuźniar]
Spis treści [Roman Kuźniar] Wstęp 9 Rozdział 1 [Roman Kuźniar] Ewolucja problemu bezpieczeństwa rys historyczny 18 1. Pierwsze traktaty o pokoju i równowadze sił 19 2. Liga Narodów niedoceniony wynalazek
Bardziej szczegółowoYADEMECUM NATO. Wydanie jubileuszowe. Dom Wydawniczy Bellona. przy współpracy. Departamentu Społeczno-Wychowawczego MON Biura Prasy i Informacji MON
A YADEMECUM NATO Wydanie jubileuszowe Dom Wydawniczy Bellona przy współpracy Departamentu Społeczno-Wychowawczego MON Biura Prasy i Informacji MON Warszawa 1999 SPIS TREŚCI Strona Słowo wstępne Sekretarza
Bardziej szczegółowoBIAŁA KSIĘGA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP
POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYKŁAD INAUGURACYJNY BIAŁA KSIĘGA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP - UMACNIANIE BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO Stanisław Koziej Szef 1 CEL Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego RP dla Polaków
Bardziej szczegółowoB/60205. Julian Kaczmarek Julian Skrzyp NATO
B/60205 Julian Kaczmarek Julian Skrzyp NATO /atla2 Wrocław 2003 Spis treści Wprowadzenie 9 1. GENEZA I ROZWÓJ SOJUSZU PÓŁNOCNOATLANTYCKIEGO 11 1.1. Układ militarny podstawą istnienia Sojuszu Północnoatlantyckiego
Bardziej szczegółowoTŁUMACZENIE Unia i NATO powinny się wzajemnie uzupełniać
TŁUMACZENIE Unia i NATO powinny się wzajemnie uzupełniać - Jeśli chodzi o nasze bezpieczeństwo zewnętrzne, to najważniejszymi wyzwaniami stojącymi przed Polską jest - do czego naszych sojuszników staramy
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Wykaz skrótów Podziękowania Wstęp Rozdział 1. Pojęcie bezpieczeństwa Rozdział 2. Zagrożenia bezpieczeństwa
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów................................................................... 11 Podziękowania................................................................... 15 Wstęp...........................................................................
Bardziej szczegółowoKoncepcja Strategiczna NATO (Tłumaczenie robocze BBN)
Koncepcja Strategiczna NATO (Tłumaczenie robocze BBN) Koncepcja strategiczna obrony i bezpieczeństwa członków Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, przyjęta przez szefów państw i rządów w Lizbonie
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej ODSTRASZANIE W WARUNKACH HYBRYDOWEJ ZIMNEJ WOJNY
WARSAW SECURITY FORUM 27 października 2016 r. Stanisław Koziej ODSTRASZANIE W WARUNKACH HYBRYDOWEJ ZIMNEJ WOJNY 1 2 Teza: W związku ze strategiczną zmianą stosunków bezpieczeństwa NATO-Rosja sojusz musi
Bardziej szczegółowo1. Komisja Obrony Narodowej na posiedzeniu w dniu 20 października 2016 roku rozpatrzyła projekt ustawy budżetowej na 2017 rok w zakresie:
Opinia nr 8 Komisji Obrony Narodowej dla Komisji Finansów Publicznych przyjęta na posiedzeniu w dniu 20 października 2016 r. dotycząca projektu ustawy budżetowej na 2017 rok w części dotyczącej resortu
Bardziej szczegółowoUSA I POLSKA SOJUSZNICY NA XXI WIEK
USA I POLSKA SOJUSZNICY NA XXI WIEK polish.poland.usembassy.gov Facebook www.facebook.com/usembassywarsaw YouTube www.youtube.com/user/usembassywarsaw Twitter twitter.com/usembassywarsaw USA & Poland Polska
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO PAŃSTW EUROPY ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ W KONTEKŚCIE WZMOCNIENIA WSCHODNIEJ FLANKI NATO
Instytut Bezpieczeństwa Narodowego Wydziału Nauk o Zarządzaniu i Bezpieczeństwie Akademii Pomorskiej w Słupsku, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział
Bardziej szczegółowoStanisław KOZIEJ STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA POLSKI W WARUNKACH HYBRYDOWEJ ZIMNEJ WOJNY
www.koziej.pl @SKoziej LUBLIN, 9.12.2017r. Stanisław KOZIEJ STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA POLSKI W WARUNKACH HYBRYDOWEJ ZIMNEJ WOJNY www.koziej.pl 9.12.2017 @SKoziej 1 www.koziej.pl 9.12.2017 @SKoziej 2 ŚRODOWISKO
Bardziej szczegółowoTRANSSEKTOROWY CHARAKTER CYBERBEZPIECZEŃSTWA:
IBK, Warszawa, 25.10.2016 Stanisław Koziej TRANSSEKTOROWY CHARAKTER CYBERBEZPIECZEŃSTWA: Strategiczne wyzwania dla Polski i NATO 1 PLAN 1. Istota i charakter cyberbezpieczeństwa 2. Polska: strategiczne
Bardziej szczegółowoKoncepcja strategiczna obrony obszaru północnoatlantyckiego DC 6/1 1 grudnia 1949 r.
Koncepcja strategiczna obrony obszaru północnoatlantyckiego DC 6/1 1 grudnia 1949 r. I Preambuła 1. Osiągnięcie celów Traktatu Północnoatlantyckiego wymaga integracji przez jego państwa-strony takich środków
Bardziej szczegółowoPosiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego na temat Euro 2012 oraz szczytu NATO w Chicago
Źródło: http://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/3847,posiedzenie-rady-bezpieczenstwa-narodowego-na-temat-euro-2012-oraz-s zczytu-nato-.html Wygenerowano: Piątek, 30 grudnia 2016, 04:47 Data publikacji : 16.05.2012
Bardziej szczegółowoWstęp. CZĘŚĆ I. Bezpieczeństwo militarne
Wstęp CZĘŚĆ I. Bezpieczeństwo militarne Rozdział 1. Rola i modele sił zbrojnych we współczesnym świecie Role armii Modele armii Armie wybranych państw Rozdział 2. Wojny i konflikty zbrojne Definicja wojny
Bardziej szczegółowoOrganizacja Traktatu Północnoatlantyckiego NATO
Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego NATO NATO Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego(ang. North Atlantic Treaty Organization, NATO, fr. Organisation du Traité de l'atlantique Nord, OTAN), w
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej. Bezpieczeństwo Polski w warunkach nowej, hybrydowej zimnej wojny między Rosją i Zachodem
www.koziej.pl @SKoziej Stanisław Koziej Bezpieczeństwo Polski w warunkach nowej, hybrydowej zimnej wojny między Rosją i Zachodem www.koziej.pl @SKoziej 1 Geostrategiczne położenie Polski M orz e Bałtyckie
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej EWOLUCJA ŚRODOWISKA BEZPIECZEŃSTWA W WARUNKACH NOWEJ ZIMNEJ WOJNY
www.koziej.pl @SKoziej Stanisław Koziej EWOLUCJA ŚRODOWISKA BEZPIECZEŃSTWA W WARUNKACH NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Konferencja PAN: Bezpieczeństwo Europy w dobie przesileń cywilizacyjnych, Jabłonna 19.04.2018r.
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO
PROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO Cel kształcenia Opanowanie przez studentów i studentki podstawowej wiedzy o bezpieczeństwie narodowym, w szczególności o organizacji obrony narodowej, oraz poznanie zadań
Bardziej szczegółowoPREZENTACJA SYLWETEK PROMOTORÓW
WYŻSZA SZKOŁA BEZPECZEŃSTWA OCHRONY im. Marszałka Józefa PŁSUDSKEGO z siedzibą w Warszawie PREZENTACJA SYLWETEK PROMOTORÓW 1. dr Ryszard Chmielewski / Specjalizacja: bezpieczeństwo państwa, współpraca
Bardziej szczegółowoSpis treści: Wykaz skrótów Podziękowania Wstęp
Spis treści: Wykaz skrótów Podziękowania Wstęp Rozdział 1. Pojęcie bezpieczeństwa 1.1.Pojęcie bezpieczeństwa i jego ewolucja 1.2.Elementy miękkie i twarde bezpieczeństwa 1.3.Bezpieczeństwo w warunkach
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej EWOLUCJA STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA UNII EUROPEJSKIEJ. Referat na konferencji w Uczelni Łazarskiego, r.
Stanisław Koziej EWOLUCJA STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA UNII EUROPEJSKIEJ Referat na konferencji w Uczelni Łazarskiego, 22.05.2017r. PROBLEMATYKA 1.UE prestrategiczna i pierwsza strategia: dojrzewanie potrzeby
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWEGO HOLANDII
Warszawa, 3 września 2013 r. STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWEGO HOLANDII /Notatka analityczna/ SYNTEZA W związku z dynamicznymi i głębokimi zmianami zachodzącymi na arenie międzynarodowej, postępującą
Bardziej szczegółowoWarsztaty strategiczne z udziałem Polski oraz Państw Bałtyckich
Źródło: http://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/5228,warsztaty-strategiczne-z-udzialem-polski-oraz-panstw-baltyckich.html Wygenerowano: Czwartek, 1 września 2016, 11:07 Strona znajduje się w archiwum. Data
Bardziej szczegółowoPL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0048/160
7.3.2018 A8-0048/160 160 Ustęp 96 96. zaleca utworzenie wewnętrznego Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji zarządzanego przez Komisję, służącego większemu wspieraniu społeczeństwa obywatelskiego i
Bardziej szczegółowoWojskowe plany wzmocnienia Polski Wschodniej
Wojskowe plany wzmocnienia Polski Wschodniej Wicepremier Tomasz Siemoniak przekazał wczoraj, 19 października w Białymstoku informację, że w 2017 r. na bazie obecnego 18. pułku rozpoznawczego, w Białymstoku
Bardziej szczegółowo. omasz Stępniewskr. ^ Geopolityka regionu MORZA CZARNEG. ^, w pozimnowojennym świecie
. omasz Stępniewskr ^ Geopolityka regionu MORZA CZARNEG ^, w pozimnowojennym świecie Wstęp 11 Geopolityka jako przedmiot badań - wprowadzenie 23 CZĘŚĆ 1 (Geo)polityka państw nadbrzeżnych regionu Morza
Bardziej szczegółowoB8-0146/2016 } B8-0169/2016 } B8-0170/2016 } B8-0177/2016 } B8-0178/2016 } RC1/Am. 2
B8-0178/2016 } RC1/Am. 2 2 Motyw B B. mając na uwadze, że w kontekście arabskiej wiosny w lutym 2011 r. Libijczycy wyszli na ulice, co przerodziło się w dziewięciomiesięczny konflikt wewnętrzny; mając
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wprowadzenie. I. KSZTAŁCENIE OBRONNE MŁODZIEśY W POLSCE (TRADYCJE I WSPÓŁCZESNOŚĆ)
Spis treści Wprowadzenie I. KSZTAŁCENIE OBRONNE MŁODZIEśY W POLSCE (TRADYCJE I WSPÓŁCZESNOŚĆ) 1.1. Tradycje kształcenia obronnego młodzieŝy 1.1.1. Kształcenie obronne w okresie rozbiorów 1.1.2. Kształcenie
Bardziej szczegółowo_ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ. WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY
_ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego AON wewn. 4969/97 QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY. Redakcja naukowa prof. zw. dr hab.
Bardziej szczegółowoZAKŁAD EUROPEISTYKI. 1
www.koziej.pl @SKoziej ZAKŁAD EUROPEISTYKI www.koziej.pl @SKoziej 1 Hipoteza: Podstawową słabością UE w dziedzinie bezpieczeństwa jest to, że nie jest ona realnym podmiotem strategicznym. Głównie reaguje
Bardziej szczegółowoPierwsza polska prezydencja w Unii Europejskiej
PIERWSZA POLSKA PREZYDENCJA W UNII EUROPEJSKIEJ UWARUNKOWANIA PROCESY DECYZYJNE OSIĄGNIĘCIA I NIEPOWODZENIA Janusz Józef Węc Pierwsza polska prezydencja w Unii Europejskiej Uwarunkowania Procesy decyzyjne
Bardziej szczegółowoDyplomacja czy siła?
SUB Hamburg A/543483 Dyplomacja czy siła? Unia Europejska w stosunkach międzynarodowych pod redakcją Stanisława Parzymiesa Scholari Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Warszawa 2009 PIS TREŚCI WSTĘP. DYPLOMACJA
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE cz. IV. Polska w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego
www.koziej.pl @Skoziej Stanisław Koziej BEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE cz. IV Polska w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego Uczelnia Łazarskiego 2017/18 www.koziej.pl @SKoziej 1 Uczelnia Łazarskiego
Bardziej szczegółowoSystem. czy. Jacek Czaputowicz. nieład? Bezpieczeństwo. europejskie u progu XXI wieku A WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN
System Jacek Czaputowicz czy nieład? A 336898 Bezpieczeństwo europejskie u progu XXI wieku WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN CENTRUM STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH Spis rzeczy Wprowadzenie 9 Koncepcje bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO
PROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO Cel kształcenia Opanowanie przez studentów i studentki podstawowej wiedzy o bezpieczeństwie narodowym, w szczególności o organizacji obrony narodowej oraz poznanie zadań
Bardziej szczegółowoTERRORYZM JAKO STRATEGICZNE ZAGROŻENIE W WARUNKACH
r. Stanisław Koziej 1 TERRORYZM JAKO STRATEGICZNE ZAGROŻENIE W WARUNKACH NOWEJ ZIMNEJ WOJNY 2 Agenda Strategiczne środowisko bezpieczeństwa Charakter współczesnego terroryzmu Dylematy walki z terroryzmem
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej STRATEGICZNE UWARUNKOWANIA WSPÓŁCZESNEGO BEZPIECZEŃSTWA
I Międzynarodowy Kongres Bezpieczeństwa: www.koziej.pl W trosce o bezpieczne jutro @Skoziej Toruń, 7.12.2016 r. Stanisław Koziej STRATEGICZNE UWARUNKOWANIA WSPÓŁCZESNEGO BEZPIECZEŃSTWA PLAN Środowisko
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO NARODOWE STUDIA II STOPNIA
Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Zestaw pytań do egzaminu magisterskiego na kierunku BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE STUDIA II STOPNIA
Bardziej szczegółowo1
www.koziej.pl @SKoziej www.koziej.pl @SKoziej 1 Synteza warunków bezpieczeństwa www.koziej.pl @SKoziej 2 www.koziej.pl @SKoziej 3 Hybrydowa zimna wojna stopnie eskalacji zagrożeń Agresja na pełną skalę
Bardziej szczegółowoKu szczytowi NATO w Warszawie
Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego Pulaski Policy Papers ISSN 2080-8852 Warszawa, 05.08.2015 r. Autor: Przemysław Pacuła Ku szczytowi NATO w Warszawie Odbywający się we wrześniu 2014 r. szczyt Sojuszu
Bardziej szczegółowoWrocław, r. Stanisław Koziej ROSJA JAKO WYZWANIE I ZAGROŻENIE DLA NATO
Wrocław, 16.05.2016 r. Stanisław Koziej ROSJ JKO WYZWNIE I ZGROŻENIE DL NTO ŚRODOWISKO BEZPIECZEŃSTW NTO: OGNISK WYZWŃ I ZGROŻEŃ 2 STRTEGICZNY ZWROT ROSJI Od wystąpienia W. Putina w Monachium (2007 r.)
Bardziej szczegółowoPodręcznik akademicki dotowany przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Recenzenci: prof. dr hab. Marek Pietraś prof. dr hab. Michał Chorośnicki Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Anna Kaniewska Korekta: Joanna Barska, Anna Kaniewska Projekt okładki: Katarzyna
Bardziej szczegółowoRola NATO w strukturze bezpieczeństwa UE
25.3.2010 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 76 E/69 Rola NATO w strukturze bezpieczeństwa UE P6_TA(2009)0076 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie roli NATO w strukturze
Bardziej szczegółowoPrzemówienie ambasadora Stephena D. Mulla Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego, Kielce 2 września 2013 r.
Przemówienie ambasadora Stephena D. Mulla Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego, Kielce 2 września 2013 r. Szanowni Państwo, Z przyjemnością witam przedstawicieli polskich władz i sił zbrojnych obu
Bardziej szczegółowoRyszard Unia Europejska
A 377214 Ryszard Unia Europejska jako aktor stosunków międzynarodowych Wydawnictwo Naukowe Scholar Warszawa 2003 Spis treści Wstęp 13 Rozdział I Budowanie unii politycznej państw Wspólnoty Europejskiej:
Bardziej szczegółowoMIEJSCE I ROLA NACZELNEGO DOWÓDCY SIŁ ZBROJNYCH W POŁĄCZONEJ OPERACJI OBRONNEJ W WYMIARZE NARODOWYM I SOJUSZNICZYM
S Z T A B G E N E R A L N Y W P ZARZĄD PLANOWANIA OPERACYJNEGO P3 MIEJSCE I ROLA NACZELNEGO DOWÓDCY SIŁ ZBROJNYCH W POŁĄCZONEJ OPERACJI OBRONNEJ W WYMIARZE NARODOWYM I SOJUSZNICZYM ppłk dr Dariusz ŻYŁKA
Bardziej szczegółowoObietnice wyborcze wobec krajów Partnerstwa Wschodniego i Rosji: Kampania wyborcza do Sejmu i Senatu przed wyborami 25 października 2015 r.
KKW Zjednoczona Lewica SLD+TR+PPS+UP+Zieloni Obietnice wyborcze wobec krajów Partnerstwa Wschodgo i Rosji: Kampania wyborcza do Sejmu i Senatu przed wyborami 25 października 2015 r. pytania do Komitetów
Bardziej szczegółowoDelegacje otrzymują w załączeniu dokument Komisji DEC 20/2016.
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 6 lipca 2016 r. (OR. en) 10932/16 FIN 441 PISMO PRZEWODNIE Od: Data otrzymania: 6 lipca 2016 r. Do: Dotyczy: Kristalina GEORGIEVA, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej
Bardziej szczegółowoOBRONNOŚĆ POLSKI W ROKU 20-LECIA CZŁONKOSTWA W NATO. (Referat na konferencji SEA, )
Stanisław Koziej OBRONNOŚĆ POLSKI W ROKU 20-LECIA CZŁONKOSTWA W NATO (Referat na konferencji SEA, 6.03.2019) W okresie III Rzeczypospolitej można wyróżnić trzy fazy kształtowania się polskiego bezpieczeństwa:
Bardziej szczegółowoSTOSUNKI NATO FEDERACJA ROSYJSKA W ŚWIETLE DOKUMENTÓW
STOSUNKI NATO FEDERACJA ROSYJSKA W ŚWIETLE DOKUMENTÓW Polski Instytut Spraw Międzynarodowych STOSUNKI NATO FEDERACJA ROSYJSKA W ŚWIETLE DOKUMENTÓW Wstęp, wybór, tłumaczenie i opracowanie naukowe Robert
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA MORSKIEGO PAŃSTWA. Kmdr prof. dr hab. Tomasz SZUBRYCHT
STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA MORSKIEGO PAŃSTWA Kmdr prof. dr hab. Tomasz SZUBRYCHT Uzasadnienie konieczności opracowania strategii bezpieczeństwa morskiego państwa w wymiarze narodowym i międzynarodowym stanowić
Bardziej szczegółowoOrganizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, (ang. North Atlantic Treaty Organization, NATO; organizacja politycznowojskowa powstała 24 sierpnia 1949
Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, (ang. North Atlantic Treaty Organization, NATO; organizacja politycznowojskowa powstała 24 sierpnia 1949 na mocy podpisanego 4 kwietnia 1949 Traktatu Północnoatlantyckiego.
Bardziej szczegółowoWIELOWYMIAROWOŚĆ (KOMPLEKSOWOŚĆ) CYBERBEZPIECZEŃSTWA
PTSM, WZ/UW, Warszawa, 25.05.2017 Stanisław Koziej WIELOWYMIAROWOŚĆ (KOMPLEKSOWOŚĆ) CYBERBEZPIECZEŃSTWA 1 CYBERBEZPIECZEŃSTWO JAKO RODZAJ BEZPIECZEŃSTWA Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo jako kategoria polityczna
Bardziej szczegółowoCIĄGŁOŚĆ I ZMIANA BEZPIECZEŃSTWA IIIRP
Stanisław Koziej CIĄGŁOŚĆ I ZMIANA BEZPIECZEŃSTWA IIIRP Tezy do debaty w Klubie Obywatelskim, Gryfice, 6.12.2016 r. Etapy ewolucji bezpieczeństwa III RP Okres IIIRP to dynamiczny proces zmian i ciągłości
Bardziej szczegółowo8874/16 ap/lo/mm 1 DGG 1A
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 13 maja 2016 r. (OR. en) 8874/16 ECOFIN 392 UEM 157 FIN 296 WYNIK PRAC Od: Do: Dotyczy: Sekretariat Generalny Rady Delegacje Trybunał Obrachunkowy, sprawozdanie specjalne
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 6 MODEL REAGOWANIA NA ZAGROŻENIA PIRACTWEM MIĘDZYNARODOWEGO TRANSPORTU MORSKIEGO
ROZDZIAŁ 6 MODEL REAGOWANIA NA ZAGROŻENIA PIRACTWEM MIĘDZYNARODOWEGO TRANSPORTU MORSKIEGO Rozdział szósty zawiera analizę inicjatyw w poszczególnych regionach oraz ich schematy. Autorka zaproponuje w nim
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 9
Spis treści Wstęp............................................................... 9 ROZDZIAŁ I TEORIA BEZPIECZEŃSTWA. Refleksje, podsumowania i wnioski dotyczące 25-lecia polskiej suwerenności strategicznej
Bardziej szczegółowoNATO NASZYCH MARZEŃ. Władysław Stasiak. Panie i Panowie!
NATO NASZYCH MARZEŃ Władysław Stasiak Panie i Panowie! Mam zaszczyt otworzyć konferencję poświęconą przyszłości NATO, konferencję pod patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Lecha Kaczyńskiego.
Bardziej szczegółowoSpis treści CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA, PODSTAWY PRAWNE I ZASADY FUNKCJONOWANIA DYPLOMACJI WIELOSTRONNEJ
Spis treści CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA, PODSTAWY PRAWNE I ZASADY FUNKCJONOWANIA DYPLOMACJI WIELOSTRONNEJ Rozdział l. POJĘCIE DYPLOMACJI WIELOSTRONNEJ 1.1. Definicja dyplomacji 1.1.1. Tradycyjne i nowe
Bardziej szczegółowoWspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony UE piątek, 28 stycznia :02
Unia Europejska przez wiele lat kojarzyła nam się głównie jako forum współpracy w sferze ekonomicznej i społecznej, a następnie finansowej. Kwesta wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony stała wyraźnie
Bardziej szczegółowoPARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 ««««««««««««Komisja Spraw Zagranicznych 2009 WERSJA TYMCZASOWA 2004/2214(INI) 24.2.2005 PROJEKT OPINII Komisji Spraw Zagranicznych dla Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT KOMISJI. Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami Karta Kobiet
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 5.3.2010 KOM(2010)78 wersja ostateczna KOMUNIKAT KOMISJI Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami Karta Kobiet Deklaracja Komisji Europejskiej
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej KWADRYGA POLSKICH GRZECHÓW STRATEGICZNYCH W KIEROWANIU BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM
Stanisław Koziej KWADRYGA POLSKICH GRZECHÓW STRATEGICZNYCH W KIEROWANIU BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM 2015/16: rok zerwania ciągłości strategicznej w dziedzinie bezpieczeństwa 1 OBSZARY STRATEGICZNEGO KIEROWANIA
Bardziej szczegółowoWspólny wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA EUROPEJSKA WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA Bruksela, dnia 23.11.2016 r. JOIN(2016) 56 final 2016/0373 (NLE) Wspólny wniosek DECYZJA RADY w sprawie zawarcia,
Bardziej szczegółowoPYTANIA EGZAMINACYJNE. (egzamin licencjacki) I STOPIEŃ - Bezpieczeństwo Narodowe
PYTANIA EGZAMINACYJNE (egzamin licencjacki) I STOPIEŃ - Bezpieczeństwo Narodowe 1. Cele, zadania i funkcje systemu bezpieczeństwa ekologicznego Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Świadomość ekologiczna i edukacja
Bardziej szczegółowoHYBRYDOWA ZIMNA WOJNA MIĘDZY ROSJĄ I ZACHODEM: REALNOŚĆ CZY EWENTUALNOŚĆ?
UCZELNIA ŁAZARSKIEGO 8.12.2016 R. Stanisław Koziej HYBRYDOWA ZIMNA WOJNA MIĘDZY ROSJĄ I ZACHODEM: REALNOŚĆ CZY EWENTUALNOŚĆ? Tezy do dyskusji na seminarium katedralnym Plan Rosyjskie neozimnowojenne wyzwania
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej SZCZYT NATO W WARSZAWIE W OBLICZU NOWEJ ZIMNEJ WOJNY
www.koziej.pl @SKoziej Stowarzyszenie im. Płk. Ryszarda Kuklińskiego Kraków, 11.02.2016 r. Stanisław Koziej SZCZYT NATO W WARSZAWIE W OBLICZU NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Czy NATO z UE zbudują razem euroatlantycki
Bardziej szczegółowoPolska flaga w NATO
Polska flaga w NATO 2014-03-12 12 marca 1999 roku, Independence w USA. W samo południe szef polskiej dyplomacji Bronisław Geremek przekazuje sekretarz stanu Madeleine Albright akt przystąpienia Polski
Bardziej szczegółowoGENEZA I ZADANIA NATO FUNKCJONOWANIE SIŁ ZBROJNYCH RP W NATO
GENEZA I ZADANIA NATO FUNKCJONOWANIE SIŁ ZBROJNYCH RP W NATO dr hab. Zdzisław POLCIKIEWICZ prof. nadzw. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika Członek Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polskich Artylerzystów J.
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałNauk o Bezpieczeństwie obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014 Kierunek studiów: Bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowoDOKTRYNA GIERASIMOWA DR KRZYSZTOF LIEDEL DYREKTOR CBNT CC
DOKTRYNA GIERASIMOWA DR KRZYSZTOF LIEDEL DYREKTOR CBNT CC WALERIJ GIERASIMOW (2013) Reguły wojny uległy zmianie. Wzrosła rola niewojskowych sposobów osiągania celów politycznych i strategicznych, które
Bardziej szczegółowoWarszawa, październik 2014 ISSN NR 137/2014 PO SZCZYCIE NATO W WALIJSKIM NEWPORT
Warszawa, październik 2014 ISSN 2353-5822 NR 137/2014 PO SZCZYCIE NATO W WALIJSKIM NEWPORT Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowoPrzemówienie ambasadora Mulla nt. polsko-amerykańskiej współpracy w obszarze bezpieczeństwa, Uniwersytet Jagielloński, 16 grudnia 2014
Przemówienie ambasadora Mulla nt. polsko-amerykańskiej współpracy w obszarze bezpieczeństwa, Uniwersytet Jagielloński, 16 grudnia 2014 Dzień dobry. Dziękuję, Panie Prorektorze, za powitanie i za wszystko,
Bardziej szczegółowoGRUPY BOJOWE. Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, Kraków.
GRUPY BOJOWE ul. Wenecja 2, 33-332 Kraków GRUPY BOJOWE JAKO INSTRUMENT MP UE 1. GBo mają być zdolne do błyskawicznego reagowania na kryzysy poza terytorium UE, w tym prowadzenia MP 2. Realizacja ZP w ramach
Bardziej szczegółowoPL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0060/19. Poprawka. Raymond Finch w imieniu grupy EFDD
10.3.2017 A8-0060/19 19 Ustęp 1 1. z zadowoleniem przyjmuje ważną rolę, jaką budżet UE odgrywa w zapewnianiu konkretnych reakcji na wyzwania, przed jakimi stoi Unia Europejska; podkreśla, że godne i stabilne
Bardziej szczegółowo[Bilans polityki zagranicznej USA po dwóch kadencjach Busha]
[Bilans polityki zagranicznej USA po dwóch kadencjach Busha] MARCIN ZABOROWSKI 18 Dziedzictwo rewolucji Busha 1 (8) / 2009 Polityka zagraniczna George W. Busha, choć rewolucyjna w kontekście powojennym,
Bardziej szczegółowoproblemy polityczne współczesnego świata
Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmuller problemy polityczne współczesnego świata Wrocław 1998 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Od autorów 5 Wstęp 7 I. Problemy globalne współczesności -
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej MIĘDZYNARODOWE I KRAJOWE UWARUNKOWANIA BEZPIECZEŃSTWA POLSKI
www.koziej.pl @Skoziej UNIWERSYTET ŚLĄSKI Katowice, 15.11.2016 r. Stanisław Koziej MIĘDZYNARODOWE I KRAJOWE UWARUNKOWANIA BEZPIECZEŃSTWA POLSKI PLAN Środowisko hybrydowej zimnej wojny Dylematy sojusznicze
Bardziej szczegółowoKIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE Studia niestacjonarne. Semestr I. Globalizacja i regionalizacja. Studia nad bezpieczeństwem
KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE Studia niestacjonarne Semestr I Strona 1 Nazwa Przedmioty składowe Forma rozliczenia Liczba godzin Liczba punktów dla ECTS dla Globalizacja i regionalizacja Globalizacja
Bardziej szczegółowoPolskie wojsko po 15 latach w NATO
Polskie wojsko po 15 latach w NATO 2014-03-30 Przystąpienie do NATO było początkiem drogi prowadzącej do zbudowania nowoczesnej armii. Zmiany objęły wszystkie obszary funkcjonowania sił zbrojnych. Dotyczyły
Bardziej szczegółowoIII Forum Bezpieczeństwa Euroatlantyckiego
III Forum Bezpieczeństwa Euroatlantyckiego Szczyt w Lizbonie szansą na nową sytuację międzynarodową Międzynarodowa debata ośrodków badawczych i eksperckich na temat przyszłości NATO 16 października 2010
Bardziej szczegółowoMinisterstwo Obrony Narodowej. Warszawa, luty 2016 r.
Ministerstwo Obrony Narodowej Warszawa, luty 2016 r. Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne na 2016 r. Budżet państwa 2016 368,5 mld zł 313,8 mld zł Wydatki obronne w 2016 r. 2,00% PKB roku 2015 > dochody
Bardziej szczegółowoKonkretne propozycje dla okresowych spotkań i kontaktów z Radą Północnoatlantycką wysunął Komitet Wojskowy NATO, a także inne organy Sojuszu.
sobota 13 marca 2010 10:42 Ustanowienie Północnoatlantyckiej Rady Współpracy w końcu 1991 r. oznaczało dalszy postęp w rozwoju nowych stosunków opartych na dialogu i współpracy. Rada tworzy integralną
Bardziej szczegółowoWykaz zagadnień do egzaminu magisterskiego na kierunku BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE
Wykaz zagadnień do egzaminu magisterskiego na kierunku BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE ZAGADNIENIA OGÓLNE 1. Taktyka i strategia w starożytnym Rzymie i w Grecji 2. Sztuka wojenna podczas I i II wojny światowej
Bardziej szczegółowoKIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE Studia stacjonarne. Semestr I. Globalizacja i regionalizacja. Metodologia badań. Studia nad bezpieczeństwem
KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE Studia stacjonarne Semestr I Strona 1 Nazwa Przedmioty składowe Forma rozliczenia Liczba godzin Liczba punktów dla ECTS dla Globalizacja i regionalizacja Globalizacja
Bardziej szczegółowoProblemy polityczne współczesnego świata
A 372536 Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmiiller Problemy polityczne współczesnego świata Wrocław 2002 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Od autorów 5 Wstęp 7 I. Problemy globalne współczesności
Bardziej szczegółowoEWOLUCJA WPZiB TRAKTAT Z LIZBONY
EWOLUCJA WPZiB TRAKTAT Z LIZBONY Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, 33-332 Kraków www.uj.edu.pl/web/jmc TL ZMIANY W WPZIB 1. Likwidacja struktury filarowej UE - włączenie
Bardziej szczegółowoJacek Szlachta Korzyści ze współpracy makroregionalnej perspektywa europejska i krajowa. Kraków, 20 kwiecień 2012
Jacek Szlachta Korzyści ze współpracy makroregionalnej perspektywa europejska i krajowa Kraków, 20 kwiecień 2012 1 Projekt krajowy brutto na km2 Bank Światowy Reshaping Economic Geography 2 Produkt krajowy
Bardziej szczegółowopt.: Afganistan 2014 rok zwycięstwa czy rok porażki? Doświadczenia dla przyszłości
Seminarium eksperckie z cyklu: O Bezpieczeństwie na Koszarowej pt.: Afganistan 2014 rok zwycięstwa czy rok porażki? Doświadczenia dla przyszłości 5 listopada 2014 roku Instytut Studiów Międzynarodowych
Bardziej szczegółowo