BADANIE JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ. ANALIZA PORÓWNAWCZA METOD I PRZEPISÓW

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "BADANIE JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ. ANALIZA PORÓWNAWCZA METOD I PRZEPISÓW"

Transkrypt

1 Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 64 Politechniki Wrocławskiej Nr 64 Studia i Materiały Nr Jerzy LESZCZYŃSKI* kompatybilność elektromagnetyczna, jakość energii elektrycznej BADANIE JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ. ANALIZA PORÓWNAWCZA METOD I PRZEPISÓW W artykule zasygnalizowano problemy w ocenie jakości napięć zasilających wynikające z niejednoznaczności kryteriów, metod i specyfikacji parametrów. Stwarza to, przy opracowywaniu ekspertyz jakościowych konieczność odnoszenia się do różnych przepisów normalizacyjnych i prawnych. Dodatkową, jednoznaczną ocenę jakości napięć utrudnia brak dla kilku parametrów określenia wartości dopuszczalnych i możliwości aparaturowe. 1. WSTĘP Utrzymanie właściwych standardów jakości napięć zasilających jest związane z pomiarami wartości parametrów charakteryzujących stan napięć a te z kolei ze ściśle określonymi metodami i przepisami normalizacyjnymi i prawnymi. Podstawowym dokumentem dotyczącym jakości energii elektrycznej jest Rozporządzenie Ministra Gospodarki [1] w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego. Innymi dokumentami są normy: PN-EN [], PN-EN [3] określające dopuszczalne wartości parametrów jakościowych napięć w sieciach publicznych i w sieciach zakładów przemysłowych, oraz normy: PN-EN [4], PN-EN [5] [6] precyzujące metody badań i pomiarów. Ww. normy zawierają również odnośniki do innych dokumentów, które w głębszym stopniu określają niektóre parametry i metody pomiarów. Postępowanie zgodne z tymi dokumentami ma na celu ujednolicenie oceny stanu napięć zasilających co jest oczywiste. Niemniej podczas analizy poszczególnych wymagań i specyfikacji zauważa się sprzeczności i niejednoznaczności pomiędzy obowiązującymi normami, co utrudnia właściwą interpretację otrzymywanych wyników pomiarów. * Instytut Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Politechniki Wrocławskiej, jerzy.leszczynski@pwr.wroc.pl

2 51. PARAMETRY CHARAKTERYZUJACE JAKOŚĆ NAPIĘĆ ZASILAJĄCYCH OPISYWANE ZGODNIE W PRZEPISACH NORMALIZACYJNYCH I PRAWNYCH Część z parametrów jest w ww. dokumentach określona zgodnie. Do tych parametrów należy zaliczyć: wartość napięcia zasilającego: 30V i 400V dla sieci nn. Dla sieci śn i WN wartości napięć są określone jako deklarowane, wahania napięcia zasilającego: U n ±10% 95% wartości za zbioru 10-minutowego wartości skutecznych. U n +10%/ 15% 100% wartości. Podane przedziały dopuszczalne dotyczące napięć nn i śn dodatkowo Rozporządzenie [1] określa tolerancję napięć: ±10% U c dla sieci o napięciu 110 kv i 0 kv przez 95% w tygodniu, +5%/ 10% dla sieci o napięciu 400kV przez 95% w tygodniu; szybkie zmiany napięcia długookresowy współczynnik migotania światła P lt 1 dla sieci nn i śn przez 95% w tygodniu, dodatkowo Rozporządzenie określa P lt 0,8 dla WN przez 95% w tygodniu asymetria napięcia zasilającego % dla obciążeń symetrycznych przez 95% w tygodniu, 3% dla odbioru niesymetrycznych przez 95% w tygodniu; napięcie (przepięcie) przejściowe zgodność bez ściśle określonej specyfikacji; sygnał napięciowy do transmisji informacji nałożony na napięcie zasilające. Zgodnie z [] w czasie stanowiącym 99% dnia wartości sygnałów napięcia, uśredniane w ciągu 3 s. powinny być mniejsze lub równe wartościom określonym charakterystyką częstotliwościową. 3. PARAMETRY CHARAKTERYZUJACE JAKOŚĆ NAPIĘĆ ZASILAJĄCYCH WYMAGAJĄCE DODATKOWYCH KOMENTARZY Częstotliwość sieciowa Częstotliwość sieciowa jest znamionową częstotliwością napięcia zasilającego określaną jako liczba powtórzeń składowej podstawowej napięcia mierzona w jednostce czasu. Pomiar częstotliwości sieciowej jest określany tak samo w normie [4] jak i w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki [1]. W normalnych warunkach pracy wartość średnia częstotliwości powinna być mierzona w czasie 10s. Wynik częstotliwości podstawowej jest ilorazem liczby całkowitych okresów mierzonych w czasie 10s, podzielonej przez całkowity czas trwania pełnych okresów. Należy również pamiętać, że w przypadku,

3 5 gdy pojedyncze okresy czasu nachodzą na siebie, wyniki są odrzucane. Każdy 10-sekundowy przedział czasu powinien zaczynać się zgodnie z początkiem 10 s czasu zegarowego. Minimalny czas pomiaru wynosi tydzień. Dopuszczalne wartości częstotliwości sieciowej w sieciach publicznych są zawarte w normie [], [7] zarówno dla sieci niskiego jak i średniego napięcia są następujące: dla sieci połączonych synchronicznie z systemem elektroenergetycznym 50 Hz ± 1%(tj. 49,5 50,5 Hz)przez 99,5% roku, 50 Hz + 4% / 6%(tj Hz)przez 100% czasu. Rozporządzenie Ministra Gospodarki [1] z 007 roku wprowadza następujące sprostowanie: dla podmiotów zasilanych napięciem <110 kv 50 Hz ± 1%(tj. 49,5 50,5 Hz)przez 99,5% tygodnia, 50 Hz + 4% / 6% (tj Hz) przez 100% tygodnia. dla podmiotów zasilanych napięciem 110 kv 50 Hz ± 1% (tj. 49,5 50,5 Hz)przez 99,5% tygodnia, 50 Hz + 4%/ 6%(tj Hz)przez 100% tygodnia. Rozporządzenie [1] wyeliminowało możliwości chwilowych spadków i wzrostów częstotliwości sieciowej poza jej dopuszczalne zakresy oraz określiło dopuszczalne wartości częstotliwości dla sieci wysokiego napięcia. W przypadku dopuszczalnych wartości częstotliwości sieciowej w sieciach przemysłowych, norma [3] przyjmuje poziomy kompatybilności dla częstotliwości sieciowej takie same jak w przypadku sieci publicznych. Przytacza również jeden wyjątek dla sieci izolowanej od sieci publicznej dopuszcza się odchylenia częstotliwości do ±4%, przy czym w tym przypadku poziomy kompatybilności powinny być uzgadniane. Zapady napięcia Zapadem nazywamy nagłe zmniejszenie się napięcia zasilającego do wartości zawartej w przedziale od 90% do 1% napięcia deklarowanego U n, po którym, w krótkim czasie następuje wzrost napięcia do poprzedniej wartości. Umownie czas trwania zapadu wynosi od 10ms do 1 minuty. Głębokość zapadu napięcia definiowana jest jako różnica między minimalną wartością skuteczną napięcia w czasie trwania zapadu, a napięciem deklarowanym. Zapad napięcia może mieć prosty jednostopniowy kształt lub złożony, podczas którego napięcie zmienia się w dwóch lub więcej stopniach. W praktycznych rozważaniach niezależnie od kształtu jest on traktowany jako pojedyncze zaburzenie. Jako amplituda zapadu o złożonym kształcie jest przyjmowana najczęściej największa zmiana napięcia, a czas trwania jest czasem całego zaburzenia, podczas którego wartość napięcia jest mniejsza niż 90 % wartości znamionowej [8]. Najczęstszymi powodami powstawania zapadów są zwarcia występujące w instalacjach odbiorców lub w publicznych sieciach rozdzielczych. Zapady są zdarzeniami nieprzewidywalnymi, głównie losowymi. Ich częstość występowania jest zależna od miejsca obserwacji i rodzaju sieci zasilającej. Co więcej, ich rozkład może być bardzo nieregularny [8].

4 53 Wskaźnikami opisującymi zapad napięcia są: napięcia resztkowe (U res ) lub amplituda zapadu, czas trwania zapadu ( t z ). Napięcie resztkowe U res, jest najmniejszą wartością napięcia, które wystąpiło podczas zaburzenia (U rms(1/) ), zwykle wyrażone w procentach wartości skutecznej napięcia znamionowego. U rms(1/ ) U res = *100% (1) U n Amplituda zapadu jest różnicą pomiędzy napięciem znamionowym lub deklarowanym (U n, U c ) i napięciem resztkowym. Jest najczęściej wyrażana w procentach napięć (U n, U c ). Rys. 1. Parametry zapadu napięcia [I-1] Fig. 1. Parameter of voltage dip Dotychczas nie określono dopuszczalnych czasów trwania zapadów oraz liczby ich występowania. Informacje zawarte w normie [] dotyczą jedynie spodziewanych wartości amplitud napięcia podczas zapadu oraz najczęściej występujących czasów trwania, tj. poniżej 1s. Podczas określania omawianego parametru skoncentrowano się przede wszystkim na jego detekcji. Przed przystąpieniem do pomiaru zapadów użytkownik powinien zadeklarować, jaka wartość napięcia będzie traktowana jako napięcie odniesienia. Norma [4] definiuje początek i koniec zapadu w zależności od systemów: W systemach jednofazowych zapad napięcia zaczyna się w chwili, w której napięcie U rms(1/) zmaleje poniżej wartości progowej zapadu i kończy się w chwili, w której wartość napięcia U rms(1/) jest równa lub większa niż próg zapadu powiększony o histerezę napięcia. W systemach wielofazowych zapad zaczyna się w chwili, w której napięcie U rms(1/) w jednym lub więcej torach pomiarowych jest mniejsze od progu zapa-

5 54 du napięcia i kończy się, kiedy napięcie U rms(1/) we wszystkich torach pomiarowych jest równe lub większe niż próg zapadu powiększony o histerezę napięcia. Typowa wartość histerezy napięcia wynosi % deklarowanego napięcia zasilającego U c. Analizując zapady napięcia występuje pewna niezgodność, pomiędzy określonym progiem zapadu, czyli 1% i 90% napięcia deklarowanego, a wartością powiększoną o wartość histerezy, czyli o dodatkowe % napięcia zasilającego. W tym przypadku wyniki pomiarów należy poprzeć wytycznymi dotyczącymi zgodności pomiarów ze specyfikacją [10]. Według normy [4] podstawą pomiaru zapadu i wzrostu napięcia powinna być wartość U rms(1/) wyznaczona w każdym torze pomiarowym. U rms(1/) definiowana jest jako wartość skuteczna mierzonej wielkości wyznaczona w ciągu 1 okresu rozpoczynającego się w chwili przejścia przez zero składowej podstawowej i uaktualniana co pół okresu. Oznacza to, że pojedyncze okresy 0-to milisekundowe nachodzą na siebie. Według normy [] wartość U rms(1/) powinna być wyznaczana co pół okresu, tj. co 10 ms. W przypadku detekcji wzrostu napięcia, próg detekcji wyraża się procentowo wartością napięcia deklarowanego U c lub w procentach napięcia referencyjnego w przesuwnym oknie czasowym U sr. W przypadku stosowania napięcia referencyjnego do wyznaczenia wzrostu zapadu, używa się filtru pierwszego rzędu o stałej czasowej równej 1 min. Działanie filtru zdefiniowane jest w normie [4] następująco: U sr( n) 0,9967 U sr( n 1) + 0, 0033 U(10 /1) rms =, () przy czym: U sr(n) jest aktualną wartością napięcia referencyjnego w przesuwnym oknie czasowym, U sr(n 1) jest poprzednią wartością napięcia referencyjnego w przesuwnym oknie czasowym, U (10/1)rms jest ostatnią wartością skuteczną 10/1-okresową. Jako początkową wartość napięcia referencyjnego przyjmuje się wartość równą deklarowanemu napięciu wejściowemu. Wartość ta jest uaktualniana po każdych 10/1 okresach. Jeżeli 10/1-okresowa wartość nie jest oznaczona, wówczas wartość napięcia referencyjnego w przesuwnym oknie czasowym nie jest uaktualniana i stosowana jest jej poprzednia wartość. Początek i koniec wzrostów napięcia w zależności od systemu, norma [4] definiuje podobnie jak w przypadku zapadów napięcia, przy czym wartość napięcia U rms(1/) musi wzrosnąć, a nie zmaleć powyżej zadeklarowanego progu wzrostu napięcia. W przypadku sieci przemysłowych, norma [3] nie rozważa metod detekcji zapadów i wzrostów napięcia. Jako podstawę tymczasową można przyjąć poziomy dotyczące sieci publicznych. Przerwy w zasilaniu Przerwami w zasilaniu nazywamy stan, w którym napięcie zasilające spada poniżej 1% napięcia znamionowego U n. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki [1], ustala się następujące rodzaje przerw w dostarczaniu energii elektrycznej:

6 planowane wynikające z programu prac eksploatacyjnych sieci elektroenergetycznej; czas ich trwania jest liczony od momentu otwarcia wyłącznika do czasu wznowienia dostarczania energii elektrycznej; nieplanowane spowodowane wystąpieniem awarii w sieci elektroenergetycznej, przy czym czas trwania przerwy jest liczony od momentu uzyskania przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej informacji o jej wystąpieniu do czasu wznowienia dostarczania. Planowana przerwa w zasilaniu, o której odbiorca nie został poinformowany jest traktowana jako przerwa nieplanowana. Różnice pomiędzy kryteriami oceny przerw w zasilaniu w odpowiednich normach tkwią w sposobie ich podziału na podstawie czasu trwania. Dla sieci publicznych niskiego i średniego napięcia, norma [] wprowadza następujący podział przerw w zasilaniu: krótkie nie przekraczające 3 minut, długie przekraczające 3 minuty. Norma [] informuje również, że w innych dokumentach granicą między przerwami krótkimi, a długimi jest 1 minuta. Natomiast w przypadku urządzeń automatyki zabezpieczeniowej są to 3 minuty. Tak więc interpretacja podziału przerw w zasilaniu ze względu na czas ich trwania jest problematyczna. Norma [] nie wykazuje dopuszczalnych częstości występowania długich przerw w zasilaniu i czasu ich trwania. Podział przerw w dostarczaniu energii elektrycznej w zależności od czasu ich trwania uległ zmianie wraz z wprowadzeniem Rozporządzenia Ministra Gospodarki [1], wg którego jest on następujący: przemijające (mikroprzerwy), trwające krócej niż 1 sekundę, krótkie, trwające nie krócej niż 1 sekundę i nie dłużej niż 3 minuty, długie, trwające nie krócej niż 3 minuty i nie dłużej niż 1 godzin, bardzo długie, trwające nie krócej niż 1 godzin i nie dłużej niż 4 godziny, katastrofalne, trwające dłużej niż 4 godziny. Dodatkowo dla sieci niskiego napięcia, wraz z wejściem w życie Rozporz. Ministra Gospodarki [1], wprowadzono dopuszczalne czasy trwania przerw w zasilaniu. Dla przerwy jednorazowej, czas trwania nie może przekroczyć: 16 godzin (w przypadku przerwy planowanej), 4 godziny (w przypadku przerwy nieplanowanej). Suma czasów trwania w ciągu roku jednorazowych długich i bardzo długich przerw nie może przekroczyć: 35 godzin (w przypadku przerw planowanych), 48 godzin (w przypadku przerw nieplanowanych). Informacje dotyczące metody pomiaru omawianego parametru zawarte są w normie [4]. Podobnie jak w przypadku badania zapadów napięcia podstawą pomiaru przerwy w zasilaniu powinna być wartość U rms(1/) wyznaczona w każdym 55

7 56 kanale pomiarowym. Początek i koniec przerwy w zasilaniu zdefiniowany jest następująco: W systemach jednofazowych przerwa w zasilaniu zaczyna się w chwili, w której napięcie U rms(1/) jest mniejsze od napięcia progowego przerwy i kończy się w chwili, w której napięcie U rms(1/) jest równe lub większe niż napięciowy próg przerwy powiększony o histerezę. W systemach wielofazowych przerwa w napięciu zaczyna się w chwili, w której napięcia U rms(1/) we wszystkich torach pomiarowych są mniejsze od napięciowego progu przerwy i kończy się w chwili, w której napięcie U rms(1/) w każdym torze pomiarowym jest równe lub większe od napięciowego progu przerwy powiększonego o histerezę. Napięciowy próg przerwy i histereza napięcia ustalane są przez użytkownika zgodnie z potrzebą pomiaru. Napięciowy próg przerwy nie powinien być mniejszy niż poziom niepewności pomiaru napięcia resztkowego powiększony o wartość histerezy. Typowa wartość histerezy jest równa % napięcia deklarowanego U c. Napięciowy próg przerwy może być równy np. 5% U c [4]. W przypadku analizy przerw w zasilaniu, należy postępować podobnie jak w przypadku oceny zapadów napięcia. Kiedy wynik pomiaru jest bliski granicy przerwy i mieści się w przedziale histerezy, czyli ±% napięcia deklarowanego od granicy przerwy, wówczas w celu poprawnej oceny parametru należy postępować zgodnie z wytycznymi dotyczącymi zgodności pomiarów ze specyfikacją [10]. W przypadku pomiaru przerw w zasilaniu w sieciach przemysłowych, norma [3] przyjmuje poziomy takie same jak w sieciach publicznych. Harmoniczne i interharmoniczne Częstotliwości harmoniczne są całkowitymi wielokrotnościami częstotliwości podstawowej. Z punktu widzenia rodzaju analizowanych w elektrotechnice przebiegów można wyróżnić harmoniczne napięcia lub prądu. Ze względu na relację częstotliwości składowych analizowanego przebiegu odkształconego, do częstotliwości składowej podstawowej, można wyróżnić prócz harmonicznych dodatkowo interharmoniczne napięcia. Są to napięcia sinusoidalne o częstotliwości zawartej między harmonicznymi, tj. częstotliwości nie będącej całkowitą krotnością częstotliwości składowej podstawowej. Interharmoniczne napięcia o niewiele różniących się wartościach częstotliwości mogą wystąpić w tym samym czasie tworząc widmo szerokopasmowe. W układach trójfazowych rozpatruje się harmoniczne z uwzględnieniem pojęć składowych symetrycznych. I tak dla k = 1,, 3, dla poszczególnych kolejności faz: zgodnej odpowiadają harmoniczne rzędu 3k + 1, zerowej odpowiadają harmoniczne rzędu 3k, przeciwnej odpowiadają harmoniczne rzędu 3k 1. Dopuszczalne wartości poszczególnych harmonicznych są zawarte w normie []. Natomiast pierwsze poprawki dotyczące wartości harmonicznych pojawiły się wraz z wejściem w życie Rozporządzenia Ministra Gospodarki [1].

8 57 Dokument [1] wprowadza podział sieci publicznych na podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci przyłączane bezpośrednio do sieci o napięciu znamionowym <110 kv i 110 kv. W przypadku normy [] podział dotyczy podmiotów zasilanych niskim napięciem do 1 kv oraz średnim od 1 kv do 35 kv. Sposób wyznaczania harmonicznych nie uległ zmianie. Zarówno w normach [], [4] oraz Rozporządzeniu [1] jest on zgodny i zakłada, że w normalnych warunkach pracy w ciągu każdego tygodnia, 95% ze zbioru 10-minutowych średnich wartości skutecznych każdej harmonicznej powinno być mniejsze od wartości podanych w ww. dokumentach. Dopuszczalna wartość współczynnika THD w sieciach publicznych zarówno niskiego, jak i średniego napięcia określona jest w normie [] i wynosi 8%. Różnica pojawia się jednak w przypadku podmiotów zasilanych napięciem 110 kv, dla których rozporządzenie [1] ogranicza wartość THD do 3%. W przypadku sieci przemysłowych, dopuszczalne wartości THD zawarte są w normie [3] i określane na podstawie klas środowiska elektromagnetycznego, które są zdefiniowane następująco: Klasa 1: dotyczy zasilań chronionych i ma poziomy kompatybilności niższe niż poziomy dla sieci publicznej. Klasa : dotyczy wspólnych punktów połączenia z siecią publiczną PCC oraz wewnętrznych punktów przyłączenia IPC w środowisku przemysłowym i ma poziomy kompatybilności takie jak w sieci publicznej. Klasa 3: dotyczy wyłącznie wewnętrznych punktów przyłączenia IPC w środowiskach przemysłowych i ma poziomy kompatybilności wyższe niż dla sieci publicznej. Wartości poszczególnych harmonicznych napięcia w sieciach publicznych nn i śn zawarte są w normie []. Zmiany wprowadzone przez Ministra Gospodarki dotyczą tylko i wyłącznie harmonicznych wyższych rzędów, które mają niewielki wpływ na jakość napięcia zasilającego. Rozporządzenie Ministra Gospodarki [1] określa dodatkowo wartości dopuszczalne harmonicznych w sieciach WN, są to wartości bardzo rygorystyczne zarówno dla niskich jak i wysokich rzędów. Dopuszczalne wartości harmonicznych w sieciach przemysłowych zawarte są w normie [3] i podobnie jak całkowity współczynnik odkształceń harmonicznych ich wartości zależą od klasy środowiska elektromagnetycznego. Tabela 1. Dopuszczalne poziomy THD w sieciach przemysłowych. Table 1. Compatibility levels for Total harmonic distortion In industrial plants Klasa środowiska elektromagnetycznego 1 3 THDu 5% 8% 10%

9 58 Zmiany w zakresie badania harmonicznych i interharmonicznych obserwujemy nie tylko w przypadku ich dopuszczalnych wartości, ale również w sposobach badania emisyjności odbiorników i wyznaczania zawartości harmonicznych i interharmonicznych w sieci. Podczas analizy przebiegów okresowych nie ma problemu z synchronizacją czasu i podstawowego okresu otrzymanego przebiegu (także z harmonicznymi). W przypadku analizy interharmonicznych występują komplikacje. Częstotliwości tych składowych nie tylko nie są całkowitymi krotnościami częstotliwości podstawowej, ale dodatkowo często ulegają zmianie w czasie, co utrudnia pomiar [9]. Ze względu na obecność sygnałów harmonicznych i interharmonicznych, częstotliwość Fouriera, która jest największym wspólnym podzielnikiem dla wszystkich składowych częstotliwości występujących w sygnale, jest różna od podstawowej częstotliwości napięcia zasilającego i zwykle bardzo mała. W związku z tym powstają dwa rodzaje problemów: minimalny czas próbkowania może być długi, a liczba próbek duża, podstawowa częstotliwość Fouriera jest często trudna do przewidzenia, ponieważ częstotliwości wszystkich składowych sygnałów nie są z założenia znane [9]. Aby tego uniknąć ww. sytuacji opracowano normę pomiarową [5], dzięki której proces pomiaru jest łatwiejszy, a rezultaty są powtarzalne. Norma [5], określa metodę pomiaru interharmonicznych opartą na koncepcji tzw. grupowania. Podstawą jest analiza Fouriera przeprowadzona w oknie czasowym 10 okresów częstotliwości czasowej 50 Hz, to jest ok. 00 ms. Próbkowanie jest synchroniczne z częstotliwością sieci zasilającej za pomocą pętli fazowej. Wynikiem jest spektrum o 5 Hz rozdzielczości. Norma [5] definiuje sposób przetworzenia otrzymanych w ten sposób indywidualnych 5 Hz prążków widma w celu wyznaczenia tzw. grup harmonicznych lub interharmonicznych, względem których odnoszone są zalecenia norm i raportów technicznych [9]. Podczas wyznaczania harmonicznych, wyjście Dyskretnej Transformaty Fouriera DFT podlega grupowaniu, które norma [5] określa w sposób następujący: 4 Ck 5 Ck + 5 G g, n = Ck i, (3) i= 4 przy czym: C k + i jest skuteczną wartością składowej widmowej odpowiadającej wejściowemu prążkowi DFT, G g, n jest wypadkową skuteczną wartością grupy harmonicznej. Po krótkim czasie została wprowadzona poprawka [6], w której opisano technikę grupowania w następujący sposób:

10 59 przy czym: Y g, h 1 = Y ( N / ) 1 C,( N h) N / + YC,( N h) + k + k = ( N / ) Y C,( N h) + N /, (4) Y C, ( N h) + k jest skuteczną wartością składowej widmowej odpowiadającą wejściowemu prążkowi DFT, ( N h) + k jest rzędem składowej widmowej, Y, jest wypadkową skuteczną wartością grupy harmonicznej. g h Podobna sytuacja występuje podczas wyznaczania wartości podgrup harmonicznych napięcia. Norma [5] opisuje je zgodnie z równaniem: sg, n 1 i= 1 k + i G = C, (5) przy czym: C k + i jest skuteczną wartością składowej widmowej odpowiadającą wejściowemu prążkowi DFT, G sg, n jest wypadkową skuteczną wartością podgrupy harmonicznej. Poprawka, jaka została nałożona na tą zależność w normie [6] jest następująca: przy czym: sg, h 1 YC,( N h) + k k = 1 Y =, (6) Y C, ( N h) + k jest skuteczną wartością składowej widmowej odpowiadającą wejściowemu prążkowi DFT, ( N h) + k jest rzędem składowej widmowej, Y, jest wypadkową skuteczną wartością podgrupy harmonicznej. sg h Ze względu na fakt, że składowe interharmoniczne zmieniają się nie tylko co do wartości, ale również co do częstotliwości wprowadzono grupy i podgrupy interharmonicznych. Norma [5] określiła grupę interharmoniczną jako łączną wartość interharmonicznych zawartych między dwoma dyskretnymi harmonicznymi. Zależnie od częstotliwości i systemu zasilającego grupy interharmonicznych wyrażone są następująco: ig, n 9 i= 1 k + i C = C, (7) przy czym: ig, n jest grupą interharmoniczną o rzędzie n, C ig, n jest skuteczną wartością grupy interharmonicznej zawartej między harmonicznymi o rzędach n i n + 1.

11 530 Podobnie jak w przypadku grup i podgrup harmonicznych, norma [6] wprowadza poprawkę dotyczącą wyznaczania grup interharmonicznych dla systemu o częstotliwości 50 Hz, w następujący sposób: przy czym: ig, h N 1 k = 1 C,( N h) + k Y = Y, (8) ig, h jest grupą interharmoniczną o rzędzie h, Y ig, h jest skuteczną wartością grupy interharmonicznej zawartej między harmonicznymi o rzędach h i h + 1. Wartości amplitud i kątów fazowych są zmniejszone na wskutek wyłączenia składowych bezpośrednio sąsiadujących z częstotliwościami harmonicznymi. Dlatego też, w celu wyznaczenia wartości skutecznych centrowanych podgrup interharmonicznych C ig, n, składowe będące danymi na wyjściu DTF zgodnie z normą [5] są przegrupowywane następująco: isg, n 8 i= k + i C = C, (9) przy czym: C k + i są wartościami skutecznymi odpowiednich składowych widmowych uzyskanych z DTF, C ig, n jest wartością skuteczną centrowanej podgrupy interharmonicznej o rzędzie n dla częstotliwości większych niż częstotliwość harmonicznej o rzędzie n. Zmiany dotyczące wyznaczania centrowanych podgrup interharmonicznych dla systemu o częstotliwości 50 Hz, norma [6] określa w następujący sposób: przy czym: isg, h N k = C,( N h) + k Y = Y, (10) Y C, ( N h) + k są wartościami skutecznymi odpowiednich składowych widmowych uzyskanych z DTF, dla częstotliwości większych niż częstotliwość harmonicznej o rzędzie h, Y, jest wartością skuteczną centrowanej podgrupy interharmonicznej isg h o rzędzie h. Różnice w wyznaczaniu centrowanych grup interharmonicznych pomiędzy normą [5], a jej poprawką [6] dotyczą nie tylko samych wzorów, ale również interpretacji poszczególnych członów tych zależności.

12 531 Różnice dotyczących teorii grupowania, prezentują poniższe rysunki. a) b) c) d) Rys. 5. Ilustracja grup i podgrup harmonicznych i interharmonicznych: a), c) dla normy [5]; b), d) dla normy [6] Fig. 5. Ilustration of a harmonice and interharmonics goups and subgroups Zależności opisujące grupy i podgrupy harmonicznych i interharmonicznych różnią się między sobą zapisem, jednak ich znaczenie jest takie samo. Ilustracje przedstawione na rysunku 5 dla normy [5] są poprawne. Natomiast w przypadku ilustracji według normy [6] są one pomyłką graficzną, która może wprowadzić w błąd. Dotychczas nie określono dopuszczalnych wartości interharmonicznych napięcia, jednak rozważane jest wprowadzenie dopuszczalnych ich poziomów po zdobyciu większego doświadczenia.

13 53 Poza techniką grupowania harmonicznych i interharmonicznych norma [5] wprowadziła definicje dotyczące współczynników odkształceń. Prócz powszechnie stosowanego współczynnika całkowitego odkształcenia harmonicznych THD, wprowadzono następujące definicje: Całkowity współczynnik odkształcenia grup harmonicznych THDG. THDG jest stosunkiem skutecznej wartości grup harmonicznych ( g) do skutecznej wartości grupy związanej ze składową podstawową: H G gn THDG = (11) n= Gg1 gdzie: G reprezentuje skuteczną wartość składowej harmonicznej, H definiowane w każdej normie dotyczącej wartości dopuszczalnych. Całkowity współczynnik odkształcenia podgrup harmonicznych THDS. THDS jest stosunkiem wartości podgrup harmonicznych (sg) do skutecznej wartości podgrupy związanej ze składową podstawową: H G sgn THDS = (1) n= Gsg1 Częściowo ważony współczynnik odkształcenia PWHD. PWHD jest stosunkiem wartości wybranej grupy harmonicznych wyższych rzędów, ważonej przez rząd harmonicznej n (od rzędu H min do H max ), do skutecznej wartości składowej podstawowej: H max n= H min G n PWHD = n (13) G1 gdzie: H min i H max są definiowane w każdej normie dotyczącej wartości dopuszczalnych. Koncepcja częściowo ważonego współczynnika odkształcenia harmonicznego została wprowadzona w celu określenia pojedynczej wartości, dopuszczalnej dla agregacji składowych harmonicznych wyższych rzędów. 4. PODSUMOWANIE Podczas badania jakości energii elektrycznej w oparciu o znormalizowane dokumenty dotyczące zarówno metod pomiarowych jak i dopuszczalnych wartości poszczególnych parametrów, napotyka się wiele różnic i niezgodności. Spośród 11 pa-

14 rametrów charakteryzujących jakość napięcia zasilającego, tylko 6 można prawidłowo zbadać korzystając z norm [] i [4]. Analizując aktualne normy dotyczące jakości energii elektrycznej oraz Rozporządzenie Ministra Gospodarki [1], napotyka się różnice w wyznaczaniu: częstotliwości sieciowej, zapadów napięcia, przerw w zasilaniu, harmonicznych i interharmonicznych napięcia. Częstotliwość sieciowa zgodnie z normą [7] powinna mieścić się w przedziale od 49,5 Hz do 50,5 Hz przez 99,5% roku oraz od 47Hz do 5Hz przez cały okres trwania pomiaru. W takim przypadku, aby dokonać poprawnej analizy tego parametru, konieczna byłaby jego roczna obserwacja. Stanowiłoby to spory kłopot, ze względu na to, że standardowe pomiary jakości energii elektrycznej trwają tydzień. Dla ułatwienia Rozporządzenie Ministra Gospodarki [1] proponuje tygodniowe okresy pomiaru częstotliwości sieciowej przy zachowaniu tych samych wartości dopuszczalnych. Podczas pomiaru zapadów napięcia napotyka się wiele sprzeczności między normą [], a normą [4]. Dla wszystkich znormalizowanych dokumentów zapad występuje, gdy wartość skuteczna napięcia spadnie od 90% U n do 1% U n, jednak według normy [] jest on rozpatrywany dla pojedynczej fazy, a w przypadku normy [4] może zacząć się w jednej fazie, a skończyć w innej. Co więcej, według normy [] pomiaru zapadu dokonuje się co pół okresu, tj. co 10 ms. Natomiast w przypadku normy [4], mierzy się wartości okresowe, tj. co 0 ms, które są odświeżane co pół okresu. W rezultacie otrzymuje się 0-milisekundowe okresy nałożone na siebie. Obie metody pomiarowe zapadów napięcia nie gwarantują jego wykrycia, w przypadku, gdy zapad rozpocznie się w pierwszej sekundzie okresu i będzie trwał np. 7 sekund. W sytuacji, gdy zapad zostanie wykryty na początku okresu, a po 10 milisekundach wartość napięcia ustabilizuje się do wartości większej niż 90% U n, wówczas aparatura pomiarowa zarejestruje takie zdarzenie i przypisze mu czas trwania połowy okresu, tj. 10 ms. Ostatecznie podczas pomiaru zapadów należy określić, na podstawie którego dokumentu zostały wykonane badania. Dokonując pomiaru przerw w zasilaniu napotyka się na problem ich podziału ze względu na czas trwania. Norma [] wyróżnia przerwy krótkie (trwające poniżej 3 minut) oraz długie (trwające powyżej 3 minut). Zawiera również informacje, że granicą podziału przerw na krótkie i długie może być jedna minuta. Analizując otrzymane wyniki przerw w zasilaniu zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki [1], należy wyróżnić przerwy: przemijające, krótkie, długie, bardzo długie oraz katastrofalne. Z uwagi na fakt, że wykorzystywana aparatura pomiarowa dzieli przerwy w zasilaniu zgodnie z normą [], aby poprawnie wykonać sprawozdanie badawcze z pomiarów, należy indywidualnie analizować każde zdarzenie zgodnie z Rozporządzeniem [1]. Różnice między znormalizowanymi dokumentami w pomiarze harmonicznych dotyczą ich dopuszczalnych wartości powyżej 5. rzędu. Są one zwykle bardzo małe i ciężkie do przewidzenia, dlatego też nie mają dużego wpływu na jakość energii elektrycznej. 533

15 534 Norma [5] określa pomiar interharmonicznych na podstawie techniki grupowania. Jej celem jest pomiar 10 prążków sygnału zawartych pomiędzy wielokrotnościami częstotliwości podstawowej. Na podstawie otrzymanych wyników byłaby możliwość obliczania współczynników zniekształceń grup oraz podgrup harmonicznych. Pozwoliłoby to na analizę wpływu interharmonicznych na badany sygnał. Do chwili obecnej nie określono jednak dopuszczalnych wartości tych współczynników, ale powinny być znane w najbliższej przyszłości, po zdobyciu większej wiedzy i doświadczeń. Interpretacja wyników badań jakości energii elektrycznej musi być rozpatrzona na podstawie wszystkich dokumentów normalizacyjnych. W sytuacjach, w których występują różnice pomiędzy obowiązującymi dokumentami należy kierować się Rozporządzeniem Ministra Gospodarki [1], gdyż jest dokumentem o najwyższej randze. Normy szerzej traktują problem badania jakości energii elektrycznej, dlatego też spełnienie zawartych w nich warunków w wyższym stopniu przyczynia się do zapewnienia lepszych parametrów napięcia zasilającego. LITERATURA [1] Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego z dnia , Dz.U. nr 93. [] PN-EN 50160:00, Parametry napięcia zasilającego w publicznych sieciach rozdzielczych. [3] PN-EN :00, Środowisko Poziomy kompatybilności dotyczące zaburzeń przewodzonych małej częstotliwości w sieciach zakładów przemysłowych. [4] PN-EN :005, Metody badań i pomiarów, Metody pomiaru jakości energii. [5] PN-EN :007, Metody badań i pomiarów, Ogólny przewodnik dotyczący pomiarów harmonicznych i interharmonicznych oraz przyrządów pomiarowych, dla sieci zasilających i przyłączonych do nich urządzeń. [6] IEC :008 Edition.0, Testing and measurement techniques General guide on harmonics and interharmonics measurements and instrumentation, for Power supply systems and equipment connected thereto. [7] PN-EN 50160:00/Ap 1, Parametry napięcia zasilającego w publicznych sieciach rozdzielczych. [8] [9] URBAŃSKI K., Pomiary jakości energii elektrycznej z wykorzystaniem techniki mikroprocesorowej, KNWS04 W: Instytut Informatyki i Elektroniki Uniwersytet Zielonogórski. [10] ILAC-G8:03/009, Wytyczne dotyczące przedstawiania zgodności ze specyfikacją. POWER QUALITY MEASUREMENT. COMPARATIVE ANALYSIS OF MEASURING METHOD AND REGULATION The paper shows problems in power quality assessment arisen from ambiguous standards criteria and measuring methods. That problems cause difficulties in assessment of voltage quality relative to different standards and regulation. Additionally unique assessment of power quality is made difficult by lack of the given permissible values for some parameters.

OCENA JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

OCENA JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ OCENA JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ dr inż. KRZYSZTOF CHMIELOWIEC KATEDRA ENERGOELEKTRONIKI I AUTOMATYKI SYSTEMÓW PRZETWARZANIA ENERGII AGH KRAKÓW PODSTAWY PRAWNE WSKAŹNIKI JAKOŚCI ANALIZA ZDARZEŃ

Bardziej szczegółowo

Pomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium

Pomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium Pomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium Lab 1: Opracowanie wyników pomiarów JEE. http://www.mbmaster.pl Data wykonania: Data oddania: Ocena: OPIS PUNKTU POMIAROWEGO Czas trwania

Bardziej szczegółowo

Pomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium

Pomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium Pomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium Lab 1: Opracowanie wyników pomiarów JEE. http://www.mbmaster.pl Data wykonania: Data oddania: Ocena: OPIS PUNKTU POMIAROWEGO Czas trwania

Bardziej szczegółowo

JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ JAKO PODSTAWA KOMPATYBILNOŚCI ELEKTROMAGNETYCZNEJ W ELEKTROENERGETYCE

JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ JAKO PODSTAWA KOMPATYBILNOŚCI ELEKTROMAGNETYCZNEJ W ELEKTROENERGETYCE Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 56 Politechniki Wrocławskiej Nr 56 Studia i Materiały Nr 24 2004 Jerzy LESZCZYŃSKI *, Grzegorz KOSOBUDZKI * kompatybilność elektromagnetyczna,

Bardziej szczegółowo

Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych

Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych (bud A5, sala 310) Wydział/Kierunek Nazwa zajęć laboratoryjnych Nr zajęć

Bardziej szczegółowo

STANDARDY TECHNICZNE I BEZPIECZEŃSTWA PRACY SIECI DYSTRYBUCYJNEJ w Jednostce Budżetowej ENERGETYKA UNIEJÓW

STANDARDY TECHNICZNE I BEZPIECZEŃSTWA PRACY SIECI DYSTRYBUCYJNEJ w Jednostce Budżetowej ENERGETYKA UNIEJÓW STANDARDY TECHNICZNE I BEZPIECZEŃSTWA PRACY SIECI DYSTRYBUCYJNEJ w Jednostce Budżetowej ENERGETYKA UNIEJÓW DEFINICJE: J.B. ENERGETYKA UNIEJÓW - Jednostka Budżetowa Gminy Uniejów ENERGETYKA UNIEJÓW URD

Bardziej szczegółowo

ANALIZA JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ

ANALIZA JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ ANALIZA JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA dr inż. Andrzej Firlit andrzej.firlit@keiaspe.agh.edu.pl LABORATORIUM JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ jakość napięcia PWP jakość prądu W sieciach

Bardziej szczegółowo

OCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ

OCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ OCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ Jerzy Niebrzydowski, Grzegorz Hołdyński Politechnika Białostocka Streszczenie W referacie przedstawiono

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób i układ pomiaru całkowitego współczynnika odkształcenia THD sygnałów elektrycznych w systemach zasilających

PL B1. Sposób i układ pomiaru całkowitego współczynnika odkształcenia THD sygnałów elektrycznych w systemach zasilających RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 210969 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 383047 (51) Int.Cl. G01R 23/16 (2006.01) G01R 23/20 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)

Bardziej szczegółowo

Jakość energii w smart metering

Jakość energii w smart metering Jakość energii w smart metering Agenda 1. Wprowadzenie 2. Zrealizowane projekty pilotażowe AMI w latach 2011 2013 3. Projekt Smart City Wrocław realizacja w latach 2014 2017 graniczne liczniki energii

Bardziej szczegółowo

10. METODY I ŚRODKI BADANIA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ

10. METODY I ŚRODKI BADANIA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ 0. METODY I ŚRODKI BADANIA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ 0.. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z problematyką oceny jakości energii w instalacjach elektrycznych, w szczególności

Bardziej szczegółowo

POMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ

POMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ POMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA dr inż. Andrzej Firlit andrzej.firlit@keiaspe.agh.edu.pl Laboratorium RSM-SM jakość napięcia zasilającego zmiany (wolne

Bardziej szczegółowo

Dostosowanie przepisów polskich w zakresie jakości energii elektrycznej do wymogów Unii Europejskiej

Dostosowanie przepisów polskich w zakresie jakości energii elektrycznej do wymogów Unii Europejskiej Dostosowanie przepisów polskich w zakresie jakości energii elektrycznej do wymogów Unii Europejskiej Edward Siwy Instytut Elektroenergetyki i Sterowania Układów Politechnika Śląska, Gliwice W artykule

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty monitorowania jakości energii elektrycznej w sieci OSP

Praktyczne aspekty monitorowania jakości energii elektrycznej w sieci OSP Praktyczne aspekty monitorowania jakości energii elektrycznej w sieci OSP Jarosław Rączka jaroslaw.raczka@pse.pl Biuro Pomiarów Energii Kołobrzeg 28 maja 2019 r. 1. Obowiązujące regulacje 2 1. Obowiązujące

Bardziej szczegółowo

POMIAR PARAMETRÓW KRÓTKOTRWAŁYCH ZAPADÓW NAPIĘCIA

POMIAR PARAMETRÓW KRÓTKOTRWAŁYCH ZAPADÓW NAPIĘCIA Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 69 Politechniki Wrocławskiej Nr 69 Studia i Materiały Nr 33 2013 Grzegorz KOSOBUDZKI* zapad napięcia, jakość energii elektrycznej POMIAR

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie budżetu niepewności w pomiarach wybranych parametrów jakości energii elektrycznej

Wyznaczanie budżetu niepewności w pomiarach wybranych parametrów jakości energii elektrycznej P. OTOMAŃSKI Politechnika Poznańska P. ZAZULA Okręgowy Urząd Miar w Poznaniu Wyznaczanie budżetu niepewności w pomiarach wybranych parametrów jakości energii elektrycznej Seminarium SMART GRID 08 marca

Bardziej szczegółowo

POMIARY JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z WYKORZYSTANIEM TECHNIKI

POMIARY JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z WYKORZYSTANIEM TECHNIKI POMIARY JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z WYKORZYSTANIEM TECHNIKI MIKROPROCESOROWEJ Krzysztof Urbański Instytut Informatyki i Elektroniki, Uniwersytet Zielonogórski 65-246 Zielona Góra, ul. Podgórna 50 e-mail:

Bardziej szczegółowo

Przemienniki częstotliwości i ich wpływ na jakość energii elektrycznej w przedsiębiorstwie wod.-kan.

Przemienniki częstotliwości i ich wpływ na jakość energii elektrycznej w przedsiębiorstwie wod.-kan. Przemienniki częstotliwości i ich wpływ na jakość energii elektrycznej w przedsiębiorstwie wod.-kan. Wrzesień 2017 / Alle Rechte vorbehalten. Jakość energii elektrycznej Prawo, gdzie określona jest JEE

Bardziej szczegółowo

JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ ZAPADY NAPIĘCIA

JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ ZAPADY NAPIĘCIA JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ ZAPADY NAPIĘCIA Zbigniew HANZELKA Wykład nr 10 Podwyższenie odporności regulowanego napędu na zapady napięcia INVERTOR Sieć zasilająca Prostownik U dc Schemat ideowy regulowanego

Bardziej szczegółowo

PN-EN :2012

PN-EN :2012 KOMPATYBILNOŚĆ ELEKTROMAGNETYCZNA (EMC) CZEŚĆ 3-2: POZIOMY DOPUSZCZALNE POZIOMY DOPUSZCZALNE EMISJI HARMONICZNYCH PRĄDU DLA ODBIORNIKÓW O ZNAMIONOWYM PRĄDZIE FAZOWYM > 16 A I 70 A PRZYŁĄCZONYCH DO PUBLICZNEJ

Bardziej szczegółowo

ANALIZA DANYCH POMIAROWYCH NA PODSTAWIE WYBRANEGO PRZYPADKU

ANALIZA DANYCH POMIAROWYCH NA PODSTAWIE WYBRANEGO PRZYPADKU ANALIZA DANYCH POMIAROWYCH NA PODSTAWIE WYBRANEGO PRZYPADKU dr inż. Andrzej Firlit LAB. JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ 15. I 20.05.2019 1 1. Analiza warunków zasilania stalowni 2. Analiza wybranych punktów

Bardziej szczegółowo

JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ Odkształcenie napięć i pradów

JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ Odkształcenie napięć i pradów JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ Odkształcenie napięć i pradów Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Wykład nr 5 Spis treści 1.WPROWADZENIE. Źródła odkształcenia napięć i prądów 3.

Bardziej szczegółowo

POMIARY WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

POMIARY WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ LABORATORIUM 02 POMIARY WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ WPROWADZENIE, OMÓWIENIE SPECYFIKI CZĘŚĆ 1 dr inż. Andrzej Firlit LABORATORIUM JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ 2018/2019 SEMESTR LETNI,

Bardziej szczegółowo

System monitoringu jakości energii elektrycznej

System monitoringu jakości energii elektrycznej System monitoringu jakości energii elektrycznej Pomiary oraz analiza jakości energii elektrycznej System Certan jest narzędziem pozwalającym na ciągłą ocenę parametrów jakości napięć i prądów w wybranych

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA (JEE) WYBRANE PRZYPADKI

ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA (JEE) WYBRANE PRZYPADKI ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA (JEE) WYBRANE PRZYPADKI dr inż. Andrzej Firlit andrzej.firlit@kaniup.agh.edu.pl Laboratorium JAKOŚĆ ENERGII ENERGETYCZNEJ AGH Kraków ANALIZA PRZYPADKU 1 inwestycja na terenie

Bardziej szczegółowo

POMIARY ZABURZEŃ PRZEWODZONYCH W SIECI ELEKTROENERGETYCZNEJ PRZYKŁADY ANALIZY

POMIARY ZABURZEŃ PRZEWODZONYCH W SIECI ELEKTROENERGETYCZNEJ PRZYKŁADY ANALIZY Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 58 Politechniki Wrocławskiej Nr 58 Studia i Materiały Nr 25 2005 Jerzy LESZCZYŃSKI *, Grzegorz KOSOBUDZKIF Jakość energii elektrycznej,

Bardziej szczegółowo

1. Parametry jakościowe energii elektrycznej

1. Parametry jakościowe energii elektrycznej Standardy w zakresie parametrów technicznych energii elektrycznej i jakości obsługi odbiorców oraz konsekwencje ich nieprzestrzegania dla operatorów systemów Waldemar Dołęga Instytut Energoelektryki, Politechnika

Bardziej szczegółowo

PN-EN :2014. dr inż. KRZYSZTOF CHMIELOWIEC KOMPATYBILNOŚĆ ELEKTROMAGNETYCZNA (EMC) CZEŚĆ 3-2: POZIOMY DOPUSZCZALNE

PN-EN :2014. dr inż. KRZYSZTOF CHMIELOWIEC KOMPATYBILNOŚĆ ELEKTROMAGNETYCZNA (EMC) CZEŚĆ 3-2: POZIOMY DOPUSZCZALNE PN-EN 61000-3-2:2014 KOMPATYBILNOŚĆ ELEKTROMAGNETYCZNA (EMC) CZEŚĆ 3-2: POZIOMY DOPUSZCZALNE POZIOMY DOPUSZCZALNE EMISJI HARMONICZNYCH PRĄDU (FAZOWY PRĄD ZASILAJĄCY ODBIORNIKA 16 A) dr inż. KRZYSZTOF CHMIELOWIEC

Bardziej szczegółowo

RAPORT O JAKOŚCI ENERGII

RAPORT O JAKOŚCI ENERGII Laboratorium Jakości Energii, I-7, Wyb. Wyspiaoskiego 27, 50-370 Wrocław, Polska tel. +48713202626, faks +48713202006, email: zbigniew.leonowicz@pwr.wroc.pl Zakład: RAPORT O JAKOŚCI ENERGII Rozpoczęcie

Bardziej szczegółowo

POMIARY WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

POMIARY WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ POMIARY WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ STAN PRAWNY DLA ZAGADNIEŃ ZWIĄZANYCH Z JAKOŚCIĄ ENERGII ELEKTRYCZNEJ dr inż. Andrzej Firlit LABORATORIUM JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ 2018/2019 SEM.

Bardziej szczegółowo

Jakość energii elektrycznej The quality of electricity. Energetyka I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólnoakademicki / praktyczny)

Jakość energii elektrycznej The quality of electricity. Energetyka I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólnoakademicki / praktyczny) KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Jakość energii elektrycznej The quality of

Bardziej szczegółowo

Jakość energii elektrycznej The quality of electricity

Jakość energii elektrycznej The quality of electricity KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013

Bardziej szczegółowo

Obciążenia nieliniowe w sieciach rozdzielczych i ich skutki

Obciążenia nieliniowe w sieciach rozdzielczych i ich skutki Piotr BICZEL Wanda RACHAUS-LEWANDOWSKA 2 Artur STAWIARSKI 2 Politechnika Warszawska, Instytut Elektroenergetyki () RWE Stoen Operator sp. z o.o. (2) Obciążenia nieliniowe w sieciach rozdzielczych i ich

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE WYKONAWCZE. data i podpis. data i podpis

WYTYCZNE WYKONAWCZE. data i podpis. data i podpis WYTYCZNE WYKONAWCZE Nazwa zadania : Program SAIDI 35% Wymiana linii napowietrznej SN L-584 na izolowaną w systemie PAS na odcinku przechodzącym przez tereny leśne od słupa nr 31 do do słupa Nr 48 odgałeźienie

Bardziej szczegółowo

POMIAR CZĘSTOTLIWOŚCI NAPIĘCIA W URZĄDZENIACH AUTOMATYKI ELEKTROENERGETYCZNEJ

POMIAR CZĘSTOTLIWOŚCI NAPIĘCIA W URZĄDZENIACH AUTOMATYKI ELEKTROENERGETYCZNEJ Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 63 Politechniki Wrocławskiej Nr 63 Studia i Materiały Nr 9 9 Piotr NIKLAS* pomiar częstotliwości, składowe harmoniczne, automatyka elektroenergetyczna

Bardziej szczegółowo

Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych

Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych (bud A5, sala 310) Wydział/Kierunek Nazwa zajęć laboratoryjnych Nr zajęć

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE WYKONAWCZE. data i podpis. data i podpis

WYTYCZNE WYKONAWCZE. data i podpis. data i podpis WYTYCZNE WYKONAWCZE Nazwa zadania : SAIDI 35% Wymiana słupów o niezadowalającym stanie techniczym wraz z wymian izolatorów ceramicznych na kompozytowe na odcinku linii napowietrznej SN L-753 od słupa NR

Bardziej szczegółowo

ANALIZA JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA

ANALIZA JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA ANALIZA JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA dr inż. Andrzej Firlit LABORATORIUM JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ 2018/2019 SEM. LETNI, 27.03.2019 prąd stały DC??? 1 Rejestracja oscyloskopowa

Bardziej szczegółowo

Oddziaływanie podstacji trakcyjnej na sieć elektroenergetyczną

Oddziaływanie podstacji trakcyjnej na sieć elektroenergetyczną Ryszard PAWEŁEK Politechnika Łódzka, Instytut Elektroenergetyki Oddziaływanie podstacji trakcyjnej na sieć elektroenergetyczną Streszczenie. Trakcja elektryczna jest typowym odbiorcą zakłócającym wprowadzającym

Bardziej szczegółowo

TEKST PRZEZNACZONY DO DALSZYCH KONSULTACJI

TEKST PRZEZNACZONY DO DALSZYCH KONSULTACJI Załącznik nr 1 Wymagania dotyczące wskaźników jakości dostawy energii elektrycznej dla bezpośrednich 1-fazowych i 3-fazowych, półpośrednich granicznych oraz bilansujących liczników AMI TEKST PRZEZNACZONY

Bardziej szczegółowo

Zasilanie budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych w energię elektryczną

Zasilanie budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych w energię elektryczną n i e z b ę d n i k e l e k t r y k a Julian Wiatr Mirosław Miegoń Zasilanie budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych w energię elektryczną Źródła zasilania oraz zasady doboru ich mocy

Bardziej szczegółowo

METODY BADAŃ POMIAROWYCH W WIEJSKICH STACJACH TRANSFORMATOROWYCH

METODY BADAŃ POMIAROWYCH W WIEJSKICH STACJACH TRANSFORMATOROWYCH Jerzy NIEBRZYDOWSKI, Grzegorz HOŁDYŃSKI Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektroenergetyki METODY BADAŃ POMIAROWYCH W WIEJSKICH STACJACH TRANSFORMATOROWYCH W referacie przedstawiono

Bardziej szczegółowo

POMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ

POMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ wartość wartość POMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA (05) dr inż. Andrzej Firlit andrzej.firlit@keiaspe.agh.edu.pl Laboratorium JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNE

Bardziej szczegółowo

OSD 1 Postanowienia ogólne Prosumenta OSD OSD Prosumenta OSD Prosumenta OSD OSD OSD OSD OSD OSD 2 Definicje IRiESD OSD gwarancja pochodzenia OSD

OSD 1 Postanowienia ogólne Prosumenta OSD OSD Prosumenta OSD Prosumenta OSD OSD OSD OSD OSD OSD 2 Definicje IRiESD OSD gwarancja pochodzenia OSD 1 Postanowienia ogólne 1. Niniejsze warunki świadczenia usług dystrybucji energii elektrycznej dla Prosumenta w zakresie energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji i wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej

Bardziej szczegółowo

POMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ

POMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ POMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA (04) dr inż. Andrzej Firlit andrzej.firlit@keiaspe.agh.edu.pl Laboratorium JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNE rok akademicki

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do Standardu technicznego nr 3/DMN/2014 dla układów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej w TAURON Dystrybucja S.A.

Załącznik nr 1 do Standardu technicznego nr 3/DMN/2014 dla układów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej w TAURON Dystrybucja S.A. Załącznik nr 1 do Standardu technicznego nr 3/DMN/2014 dla układów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej w TAURON Dystrybucja S.A. Przepisy i normy związane Obowiązuje od 15 lipca 2014 roku

Bardziej szczegółowo

DYNAMICZNE ZMIANY NAPIĘCIA ZASILANIA

DYNAMICZNE ZMIANY NAPIĘCIA ZASILANIA LABORATORIUM KOMPATYBILNOŚCI ELEKTROMAGNETYCZNEJ POLITECHNIKA WARSZAWSKA INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I SYSTEMÓW INFORMACYJNO-POMIAROWYCH ZAKŁAD WYSOKICH NAPIĘĆ I KOMPATYBILNOŚCI ELEKTROMAGNETYCZNEJ

Bardziej szczegółowo

LOKALIZACJA ŹRÓDEŁ ZABURZEŃ JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ

LOKALIZACJA ŹRÓDEŁ ZABURZEŃ JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ LOKALIZACJA ŹRÓDEŁ ZABURZEŃ JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ dr inż. KRZYSZTOF CHMIELOWIEC KATEDRA ENERGOELEKTRONIKI I AUTOMATYKI SYSTEMÓW PRZETWARZANIA ENERGII AGH KRAKÓW AGENDA 1. Rodzaje metod lokalizacji

Bardziej szczegółowo

Przepisy i normy związane:

Przepisy i normy związane: Przepisy i normy związane: 1. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne. 2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 roku w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu

Bardziej szczegółowo

Wpływ wyższych harmonicznych na pracę elektrowni wodnej

Wpływ wyższych harmonicznych na pracę elektrowni wodnej Marta Bątkiewicz-Pantuła Politechnika Wrocławska Wpływ wyższych harmonicznych na pracę elektrowni wodnej Wprowadzenie Pojęcie jakości energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym jest coraz częściej

Bardziej szczegółowo

Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych

Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych (bud A5, sala 310) Wydział/Kierunek Nazwa zajęć laboratoryjnych Nr zajęć

Bardziej szczegółowo

WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO

WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO Mirosław KAŹMIERSKI Okręgowy Urząd Miar w Łodzi 90-132 Łódź, ul. Narutowicza 75 oum.lodz.w3@gum.gov.pl WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO 1. Wstęp Konieczność

Bardziej szczegółowo

ELEKTRYCZNY SPRZĘT AGD UŻYWANY W KUCHNI DO PRZYGOTOWYWANIA POTRAW I WYKONYWANIA PODOBNYCH CZYNNOŚCI.

ELEKTRYCZNY SPRZĘT AGD UŻYWANY W KUCHNI DO PRZYGOTOWYWANIA POTRAW I WYKONYWANIA PODOBNYCH CZYNNOŚCI. ELEKTRYCZNY SPRZĘT AGD UŻYWANY W KUCHNI DO PRZYGOTOWYWANIA POTRAW I WYKONYWANIA PODOBNYCH CZYNNOŚCI. 1. POLSKIE NORMY NA BEZPIECZEŃSTWO: 1.1. PN-EN 60335-1:2004+A1:2005+Ap1:2005+Ap2:2006+A2:2008+A12:2008+A13:2009+

Bardziej szczegółowo

PROPOZYCJA ZASTOSOWANIA WYMIARU PUDEŁKOWEGO DO OCENY ODKSZTAŁCEŃ PRZEBIEGÓW ELEKTROENERGETYCZNYCH

PROPOZYCJA ZASTOSOWANIA WYMIARU PUDEŁKOWEGO DO OCENY ODKSZTAŁCEŃ PRZEBIEGÓW ELEKTROENERGETYCZNYCH Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 56 Politechniki Wrocławskiej Nr 56 Studia i Materiały Nr 24 2004 Krzysztof PODLEJSKI *, Sławomir KUPRAS wymiar fraktalny, jakość energii

Bardziej szczegółowo

Dodatkowe postanowienia dotyczące Klientów będących Prosumentami

Dodatkowe postanowienia dotyczące Klientów będących Prosumentami Załącznik do umowy o świadczenie usługi kompleksowej nr.. Dodatkowe postanowienia dotyczące Klientów będących Prosumentami 1. Zakres obowiązywania niniejszego Załącznika Rozdział 1 Postanowienia ogólne

Bardziej szczegółowo

ZŁA JAKOŚĆ DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ ZAGROŻENIEM DLA POPRAWNEJ PRACY ODBIORNIKÓW PRZEMYSŁOWYCH

ZŁA JAKOŚĆ DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ ZAGROŻENIEM DLA POPRAWNEJ PRACY ODBIORNIKÓW PRZEMYSŁOWYCH ZŁA JAKOŚĆ DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ ZAGROŻENIEM DLA POPRAWNEJ PRACY ODBIORNIKÓW PRZEMYSŁOWYCH prof. dr hab. inż. Zbigniew Hanzelka dr inż. Andrzej Firlit IV KONFERENCJA WYTWÓRCÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Bardziej szczegółowo

OCENA STANU TECHNICZNEGO SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH I JAKOŚCI ZASILANIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ MAŁOPOLSKIEJ WSI

OCENA STANU TECHNICZNEGO SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH I JAKOŚCI ZASILANIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ MAŁOPOLSKIEJ WSI Małgorzata Trojanowska Katedra Energetyki Rolniczej Akademia Rolnicza w Krakowie Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2007 OCENA STANU TECHNICZNEGO SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH I JAKOŚCI ZASILANIA W ENERGIĘ

Bardziej szczegółowo

OCENA WPŁYWU PRACY FARMY WIATROWEJ NA PARAMETRY JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ

OCENA WPŁYWU PRACY FARMY WIATROWEJ NA PARAMETRY JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ Marek WANCERZ, Piotr MILLER Politechnika Lubelska OCENA WPŁYWU PRACY FARMY WIATROWEJ NA PARAMETRY JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ Na etapie planowania inwestycji związanych z budową farmy wiatrowej (FW) należy

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK 10: Analiza porównawcza współczynnika asymetrii napięcia

ZAŁĄCZNIK 10: Analiza porównawcza współczynnika asymetrii napięcia ZAŁĄCZNIK 10: Analiza porównawcza współczynnika asymetrii ZAŁĄCZNIK 10: Analiza porównawcza współczynnika asymetrii Porównanie wskaźników asymetrii stosowanych w różnych normach i dokumentach ASYMETRIA

Bardziej szczegółowo

Jakość dostawy energii elektrycznej w badaniach i dydaktyce

Jakość dostawy energii elektrycznej w badaniach i dydaktyce Zbigniew HANZELKA Jakość dostawy energii elektrycznej w badaniach i dydaktyce Kraków 23 października 2014 r. John von Neuman (rok 1956): W ciągu kilku dziesięcioleci energia będzie tak samo bezpłatna i

Bardziej szczegółowo

Wpływ mikroinstalacji na pracę sieci elektroenergetycznej

Wpływ mikroinstalacji na pracę sieci elektroenergetycznej FORUM DYSTRYBUTORÓW ENERGII NIEZAWODNOŚĆ DOSTAW ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE LUBLIN, 15 LISTOPADA 2016 R., TARGI ENERGETICS Wpływ mikroinstalacji na pracę sieci elektroenergetycznej Sylwester Adamek Politechnika

Bardziej szczegółowo

Zjawisko aliasingu. Filtr antyaliasingowy. Przecieki widma - okna czasowe.

Zjawisko aliasingu. Filtr antyaliasingowy. Przecieki widma - okna czasowe. Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn POLITECHNIKA OPOLSKA Komputerowe wspomaganie eksperymentu Zjawisko aliasingu.. Przecieki widma - okna czasowe. dr inż. Roland PAWLICZEK Zjawisko aliasingu

Bardziej szczegółowo

W tym krótkim artykule spróbujemy odpowiedzieć na powyższe pytania.

W tym krótkim artykule spróbujemy odpowiedzieć na powyższe pytania. Odkształcenia harmoniczne - skutki, pomiary, analiza Obciążenie przewodów przekracza parametry znamionowe? Zabezpieczenia nadprądowe wyzwalają się i nie wiesz dlaczego? Twój silnik przegrzewa się i wykrywasz

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 1 ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 15.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych właściwości wzmacniaczy mocy małej częstotliwości oraz przyswojenie umiejętności

Bardziej szczegółowo

Jakość energii elektrycznej w oczach Operatora Systemu Przesyłowego. Kraków, 23 października 2014 r.

Jakość energii elektrycznej w oczach Operatora Systemu Przesyłowego. Kraków, 23 października 2014 r. Jakość energii elektrycznej w oczach Operatora Systemu Przesyłowego Kraków, 23 października 2014 r. Regulacje prawne dotyczące jakości dostaw energii Ustawa Prawo Energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 r.

Bardziej szczegółowo

15. UKŁADY POŁĄCZEŃ PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH I NAPIĘCIOWYCH

15. UKŁADY POŁĄCZEŃ PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH I NAPIĘCIOWYCH 15. UKŁDY POŁĄCZEŃ PRZEKŁDNIKÓW PRĄDOWYCH I NPIĘCIOWYCH 15.1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z najczęściej spotykanymi układami połączeń przekładników prądowych i napięciowych

Bardziej szczegółowo

Oddziaływanie przemienników częstotliwości na jakość energii elektrycznej w układzie potrzeb własnych elektrowni. Część I - Badania obiektowe

Oddziaływanie przemienników częstotliwości na jakość energii elektrycznej w układzie potrzeb własnych elektrowni. Część I - Badania obiektowe Ryszard PAWEŁEK, Irena WASIAK Politechnika Łódzka, Instytut Elektroenergetyki Oddziaływanie przemienników częstotliwości na jakość energii elektrycznej w układzie potrzeb własnych elektrowni. Część I -

Bardziej szczegółowo

Analizatory i rejestratory parametrów

Analizatory i rejestratory parametrów Analizatory i rejestratory parametrów sieci PQA823 i PQA824 Tomasz Koczorowicz Włoska firma HT ITALIA wprowadziła do swojej oferty nowe analizatory i rejestratory parametrów sieci elektrycznej. Przyrządy

Bardziej szczegółowo

Pomiary parametrów jakości energii elektrycznej i ich interpretacja przy naliczaniu bonifikat

Pomiary parametrów jakości energii elektrycznej i ich interpretacja przy naliczaniu bonifikat Pomiary parametrów jakości energii elektrycznej i ich interpretacja przy naliczaniu bonifikat Marian Jurek marian.jurek@pse.pl Biuro Pomiarów Energii Kołobrzeg 12-13 czerwca 2018 r. Przepisy Prawa energetycznego

Bardziej szczegółowo

Wpływ nieliniowości elementów układu pomiarowego na błąd pomiaru impedancji

Wpływ nieliniowości elementów układu pomiarowego na błąd pomiaru impedancji Wpływ nieliniowości elementów układu pomiarowego na błąd pomiaru impedancji Wiesław Miczulski* W artykule przedstawiono wyniki badań ilustrujące wpływ nieliniowości elementów układu porównania napięć na

Bardziej szczegółowo

Piknik Jakości Energii Elektrycznej

Piknik Jakości Energii Elektrycznej AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE Piknik Jakości Energii Elektrycznej Raport z eksperymentu pomiarowego - badania porównawcze analizatorów JEE Katedra Energoelektroniki i Automatyki

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ZAGADNIENIA JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ. Zbigniew HANZELKA

WYBRANE ZAGADNIENIA JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ. Zbigniew HANZELKA WYBRANE ZAGADNIENIA JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ Zbigniew HANZELKA Sieć EE przyszłości jaka powinna być? 1. INTELIGENTNA 2. WYDAJNA 3. ELASTYCZNA 4. MOTYWUJĄCA 5. PLUG AND PLAY 6. WYSOKIEJ JAKOŚCI

Bardziej szczegółowo

Wybrane aspekty oceny jakości energii elektrycznej wpływające na prace budynku handlowego

Wybrane aspekty oceny jakości energii elektrycznej wpływające na prace budynku handlowego IX Konferencja Naukowo-Techniczna i-mitel 2016 Marta BĄTKIEWICZ-PANTUŁA 1 Politechnika Wrocławska, Wydział Elektryczny, Katedra Energoelektryki (1) Wybrane aspekty oceny jakości energii elektrycznej wpływające

Bardziej szczegółowo

W polskim prawodawstwie i obowiązujących normach nie istnieją jasno sprecyzowane wymagania dotyczące pomiarów źródeł oświetlenia typu LED.

W polskim prawodawstwie i obowiązujących normach nie istnieją jasno sprecyzowane wymagania dotyczące pomiarów źródeł oświetlenia typu LED. Pomiary natężenia oświetlenia LED za pomocą luksomierzy serii Sonel LXP W polskim prawodawstwie i obowiązujących normach nie istnieją jasno sprecyzowane wymagania dotyczące pomiarów źródeł oświetlenia

Bardziej szczegółowo

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej

Bardziej szczegółowo

AC/DC. Jedno połówkowy, jednofazowy prostownik

AC/DC. Jedno połówkowy, jednofazowy prostownik AC/DC Przekształtniki AC/DC można podzielić na kilka typów, mianowicie: prostowniki niesterowane; prostowniki sterowane. Zależnie od stopnia skomplikowania układu i miejsca przyłączenia do sieci elektroenergetycznej

Bardziej szczegółowo

PRZEPISY PUBLIKACJA NR 25/P WYMAGANIA TECHNICZNE DLA OKRĘTOWYCH UKŁADÓW ENERGOELEKTRONICZNYCH

PRZEPISY PUBLIKACJA NR 25/P WYMAGANIA TECHNICZNE DLA OKRĘTOWYCH UKŁADÓW ENERGOELEKTRONICZNYCH PRZEPISY PUBLIKACJA NR 25/P WYMAGANIA TECHNICZNE DLA OKRĘTOWYCH UKŁADÓW ENERGOELEKTRONICZNYCH 2006 Publikacje P (Przepisowe) wydawane przez Polski Rejestr Statków są uzupełnieniem lub rozszerzeniem Przepisów

Bardziej szczegółowo

POMIARY WYBRANYCH PARAMETRÓW TORU FONICZNEGO W PROCESORACH AUDIO

POMIARY WYBRANYCH PARAMETRÓW TORU FONICZNEGO W PROCESORACH AUDIO Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Elektroniczne przyrządy i techniki pomiarowe POMIARY WYBRANYCH PARAMETRÓW TORU FONICZNEGO W PROCESORACH AUDIO Grupa Nr

Bardziej szczegółowo

WZORCOWANIE MOSTKÓW DO POMIARU BŁĘDÓW PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH I NAPIĘCIOWYCH ZA POMOCĄ SYSTEMU PRÓBKUJĄCEGO

WZORCOWANIE MOSTKÓW DO POMIARU BŁĘDÓW PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH I NAPIĘCIOWYCH ZA POMOCĄ SYSTEMU PRÓBKUJĄCEGO PROBLEMS AD PROGRESS METROLOGY PPM 18 Conference Digest Grzegorz SADKOWSK Główny rząd Miar Samodzielne Laboratorium Elektryczności i Magnetyzmu WZORCOWAE MOSTKÓW DO POMAR BŁĘDÓW PRZEKŁADKÓW PRĄDOWYCH APĘCOWYCH

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 3 BADANIE PRZEKAŹNIKÓW JEDNOWEJŚCIOWYCH - NADPRĄDOWYCH I PODNAPIĘCIOWYCH

ĆWICZENIE NR 3 BADANIE PRZEKAŹNIKÓW JEDNOWEJŚCIOWYCH - NADPRĄDOWYCH I PODNAPIĘCIOWYCH ĆWICZENIE NR 3 BADANIE PRZEKAŹNIKÓW JEDNOWEJŚCIOWYCH - NADPRĄDOWYCH I PODNAPIĘCIOWYCH 1. Wiadomości ogólne Do przekaźników pomiarowych jednowejściowych należą przekaźniki prądowe, napięciowe, częstotliwościowe,

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z ćwiczenia na temat. Badanie dokładności multimetru cyfrowego dla funkcji pomiaru napięcia zmiennego

Sprawozdanie z ćwiczenia na temat. Badanie dokładności multimetru cyfrowego dla funkcji pomiaru napięcia zmiennego Szablon sprawozdania na przykładzie ćwiczenia badanie dokładności multimetru..... ================================================================== Stronę tytułową można wydrukować jak podano niżej lub

Bardziej szczegółowo

Wybrane zagadnienia pracy rozproszonych źródeł energii w SEE (J. Paska)

Wybrane zagadnienia pracy rozproszonych źródeł energii w SEE (J. Paska) 1. Przyłączanie rozproszonych źródeł energii do SEE Sieć przesyłowa 400 kv (80 kv) S zw = 0 0 GV A Duże elektrownie systemowe Połączenia międzysystemowe Przesył na znaczne odległości S NTW > 00 MV A Duże

Bardziej szczegółowo

Projektowanie systemów pomiarowych

Projektowanie systemów pomiarowych Projektowanie systemów pomiarowych 03 Konstrukcja mierników analogowych Zasada działania mierników cyfrowych Przetworniki pomiarowe wielkości elektrycznych 1 Analogowe przyrządy pomiarowe Podział ze względu

Bardziej szczegółowo

Od autora... 13. Spis wybranych oznaczeñ i symboli... 15

Od autora... 13. Spis wybranych oznaczeñ i symboli... 15 Tytu³ rozdzia³u Spis treœci Od autora... 13 Spis wybranych oznaczeñ i symboli... 15 1. Wprowadzenie... 21 1.1. Kompatybilnoœæ elektromagnetyczna... 21 1.1.1. Dyrektywa europejska... 24 1.2. Jakoœæ dostawy

Bardziej szczegółowo

Instrukcja użytkowania programu KEW 6310_norma

Instrukcja użytkowania programu KEW 6310_norma KEW 6310 Instrukcja użytkowania programu KEW 6310_norma 2 Oprogramowanie jest własnością firmy licencjonowane w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki

Bardziej szczegółowo

STANDARYZACJA METOD POMIAROWYCH GRUPY PRZYRZĄDÓW PRZEZNACZONYCH DO WYZNACZANIA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ

STANDARYZACJA METOD POMIAROWYCH GRUPY PRZYRZĄDÓW PRZEZNACZONYCH DO WYZNACZANIA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ Wojciech PIERZGALSKI STANDARYZACJA METOD POMIAROWYCH GRUPY PRZYRZĄDÓW PRZEZNACZONYCH DO WYZNACZANIA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ STRESZCZENIE W artykule przedstawiono próbę standaryzacji metod

Bardziej szczegółowo

Symulacyjne badania parametrów jakościowych napięcia

Symulacyjne badania parametrów jakościowych napięcia BILETYN WAT VOL. LVIII, NR, 2009 Symulacyjne badania parametrów jakościowych napięcia ADAM GRACZYK, ZYGMNT KŚMIEREK Politechnika Łódzka, Instytut Elektrotechniki Teoretycznej, Metrologii i Materiałoznawstwa,

Bardziej szczegółowo

Ć w i c z e n i e 1 6 BADANIE PROSTOWNIKÓW NIESTEROWANYCH

Ć w i c z e n i e 1 6 BADANIE PROSTOWNIKÓW NIESTEROWANYCH Ć w i c z e n i e 6 BADANIE PROSTOWNIKÓW NIESTEROWANYCH. Wiadomości ogólne Prostowniki są to urządzenia przetwarzające prąd przemienny na jednokierunkowy. Prostowniki stosowane są m.in. do ładowania akumulatorów,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Silnik indukcyjny"

Ćwiczenie: Silnik indukcyjny Ćwiczenie: "Silnik indukcyjny" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: Zasada

Bardziej szczegółowo

Analiza jakości i zużycia energii elektrycznej w instalacjach obiektów o charakterze przemysłowym, komunalnym i usługowym

Analiza jakości i zużycia energii elektrycznej w instalacjach obiektów o charakterze przemysłowym, komunalnym i usługowym Marcin WARDACH 1, Andrzej KIRYLUK 2, Piotr CIERZNiEWSKI 1, Tomasz ZARĘBSKI 1 Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Elektroenergetyki i Napędów Elektrycznych, Oddział Szczeciński

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób oceny dokładności transformacji indukcyjnych przekładników prądowych dla prądów odkształconych. POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL

PL B1. Sposób oceny dokładności transformacji indukcyjnych przekładników prądowych dla prądów odkształconych. POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL PL 223692 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 223692 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 399602 (51) Int.Cl. G01R 35/02 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

Źródła zasilania i parametry przebiegu zmiennego

Źródła zasilania i parametry przebiegu zmiennego POLIECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGEYKI INSYU MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGEYCZNYCH LABORAORIUM ELEKRYCZNE Źródła zasilania i parametry przebiegu zmiennego (E 1) Opracował: Dr inż. Włodzimierz

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób wyznaczania błędów napięciowego i kątowego indukcyjnych przekładników napięciowych dla przebiegów odkształconych

PL B1. Sposób wyznaczania błędów napięciowego i kątowego indukcyjnych przekładników napięciowych dla przebiegów odkształconych PL 216925 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216925 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 389198 (51) Int.Cl. G01R 35/02 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

Badanie widma fali akustycznej

Badanie widma fali akustycznej Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 00/009 sem.. grupa II Termin: 10 III 009 Nr. ćwiczenia: 1 Temat ćwiczenia: Badanie widma fali akustycznej Nr. studenta: 6 Nr. albumu: 15101

Bardziej szczegółowo

Kompatybilność elektromagnetyczna urządzeń górniczych w świetle doświadczeń

Kompatybilność elektromagnetyczna urządzeń górniczych w świetle doświadczeń mgr inż. ROMAN PIETRZAK Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Kompatybilność elektromagnetyczna urządzeń górniczych w świetle doświadczeń Omówiono problemy wynikłe w pracy urządzeń podczas oceny ich funkcjonowania

Bardziej szczegółowo

Parametry jakościowe energii elektrycznej

Parametry jakościowe energii elektrycznej Parametry jakościowe energii elektrycznej Krzysztof Billewicz Zagadnienia związane z parametrami jakościowymi dostarczanej energii elektrycznej są coraz częściej omawiane. Za niedotrzymanie tych parametrów

Bardziej szczegółowo

Management Systems in Production Engineering No 3(19), 2015

Management Systems in Production Engineering No 3(19), 2015 OCENA JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ NA POLSKICH KUTRACH RYBACKICH Dariusz TARNAPOWICZ Akademia Morska w Szczecinie Streszczenie: Jakość zasilania jest ważnym problemem dla systemów elektrycznych. Odbiorniki

Bardziej szczegółowo

Propozycja OSD wymogów ogólnego stosowania wynikających z Rozporządzenia Komisji (UE) 2016/1447 z dnia 26 sierpnia 2016 r. ustanawiającego kodeks

Propozycja OSD wymogów ogólnego stosowania wynikających z Rozporządzenia Komisji (UE) 2016/1447 z dnia 26 sierpnia 2016 r. ustanawiającego kodeks Propozycja OSD wymogów ogólnego stosowania wynikających z Rozporządzenia Komisji (UE) 2016/1447 z dnia 26 sierpnia 2016 r. ustanawiającego kodeks sieci określający wymogi dotyczące przyłączenia do sieci

Bardziej szczegółowo

Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna)

Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna) Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna) I. Wprowadzenie Regulacja dwustawna (dwupołożeniowa) jest często stosowaną metodą regulacji temperatury w urządzeniach grzejnictwa elektrycznego. Polega ona na cyklicznym

Bardziej szczegółowo

KODEKS SIECI RfG. ZBIÓR WYMAGAŃ TECHNICZNYCH DLA MODUŁÓW WYTWARZANIA ENERGII TYPU A

KODEKS SIECI RfG. ZBIÓR WYMAGAŃ TECHNICZNYCH DLA MODUŁÓW WYTWARZANIA ENERGII TYPU A KODEKS SIECI RfG. ZBIÓR WYMAGAŃ TECHNICZNYCH DLA MODUŁÓW WYTWARZANIA ENERGII TYPU A W związku z rozpoczęciem stosowania z dniem 27.04.2019 r. wymagań, wynikających z Kodeksu sieci dotyczącego wymogów w

Bardziej szczegółowo