PROGRAM LIFE-TUTORNIG PODRĘCZNIK. egzemplarz bezpłatny
|
|
- Wanda Niewiadomska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PROGRAM LIFE-TUTORNIG PODRĘCZNIK egzemplarz bezpłatny
2
3 Publikacja powstała w ramach projektu PI Nawigator zdobywców przyszłości współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Człowiek najlepsza inwestycja! Człowiek najlepsza inwestycja!
4
5 Spis treści LIFE TUTORING ZDOBYWCÓW PRZYSZŁOŚCI 5 PODRĘCZNIK DO LIFE TUTORINGU 7 CZĘŚĆ PIERWSZA TEORETYCZNA PRZEWODNIK METODYCZNY ZOSTAŃ PRZEWODNIKIEM DO DOROSŁOŚĆI 9 1. WPROWADZENIE W PROBLEMATYKĘ LIFE TUTORINGU CO TO JEST TUTORING? KORZYŚCI Z TUTORINGU LIFE TUTORING W DOMU DZIECKA LIFE TUTOR W DOMU DZIECKA JAK ZOSTAĆ PRZEWODNIKIEM DO DOROSŁOŚCI? PIĘĆ ORIENTACYJNYCH KWESTII W STAWANIU SIĘ PRZEWODNIKIEM DO DOROSŁOŚCI TRANSFORMACJE NA DRODZE STAWANIA SIĘ PRZEWODNIKIEM AUTOREFLEKSJA NA DRODZE STAWANIA SIĘ LIFE TUTOREM DEKLARACJA LIFE TUTORA INFORMACJA ZWROTNA OD TUTEE CECHY I KOMPETENCJE LIFE TUTORA Style komunikacyjne UMIEJĘTNOŚCI KOMUNIKACYNE LIFE TUTORA CZEGO POTRZEBUJE MŁODY CZŁOWIEK NA PROGU DOROSŁOŚCI? CO TO JEST SAMODZIELNOŚĆ? DEFICYTY I TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI ŻYCIOWEJ WYCHOWANKÓW DOMÓW DZIECKA ZMIANA 49 CZĘŚĆ DRUGA PRAKTYCZNA RAMOWY PROGRAM TUTORINGU 9 1. WARUNKI BRZEGOWE LIFE TUTORINGU, CZYLI PRACA LIFE TUTORA JAKO PROCES BUDOWANIE RELACJI KONTRAKT RÓŻNICOWANIE WYZWAŃ 60
6 2. LIFE TUTORING OD POCZĄTKU DO KOŃCA, CZYLI PRACA LIFE TUTORA JAKO PROJEKT Określenie potrzeb i sformułowanie celów Planowanie działań Realizacja planów w toku uczenia się i dokonywania zmian Podsumowanie realizacji celu TRUDNE MOMENTY NA ZAKOŃCZENIE PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI DLA LIFE TUTORA DODATKI DOKUMENTACJA KOMUNIKACJA KONFLIKTY Wyjazdy i wizyty studyjne 96 SŁOWNICZEK 97 BIBLIOGRAFIA 99
7 LIFE TUTORING ZDOBYWCÓW PRZYSZŁOŚCI
8
9 PROGRAM LIFE-TUTORING PODRĘCZNIK Life Tutoring Zdobywców Przyszłości 7 Zanim zabierzecie się za lekturę niniejszego podręcznika, winni jesteśmy Wam kilka wyjaśnień. Program Life Tutoring jest jednym z elementów innowacyjnego modelu opracowanego w ramach projektu PI Nawigator zdobywców przyszłości, którego celem jest odpowiednie przygotowanie wychowanków domów dziecka do dorosłego i odpowiedzialnego funkcjonowania w społeczeństwie. Zgodnie z założeniami wychowawcy, opiekunowie usamodzielnienia, czy wybrani przedstawiciele lokalnych społeczności (wolontariusze) mają stać się swoistymi życiowymi przewodnikami life tutorami (nauczycielami życia), którzy swoim doświadczeniem, nietuzinkowymi zainteresowaniami, inspirującą kreatywnością, a także wysokimi kompetencjami interpersonalnymi pobudzą podopiecznych do aktywnego, wewnątrzsterownego i przedsiębiorczego zarządzania swoim życiem i rozwojem. Najciekawszym, ale i najefektywniejszym scenariuszem wydaje się być swego rodzaju sztafeta początkowa praca wychowawcy jako life tutora (w okresie około lat wychowanka) stopniowo uzupełniania o pracę wolontariusza (w okresie lat), który zacząłby od pracy nad wąskimi zagadnieniami (np. szukanie pracy), a po nawiązaniu relacji stopniowo przejmowałby rolę life tutora (20+). Dzięki temu w mia rę u samodzielniania się wychowanek stopniowo odchodziłby od domu dziecka i swojego wychowawcy ku nowym miejscom, nowym wyzwaniom i nowym ludziom... Program może więc stać się zarówno niezwykłym doświadczeniem dla osób zaczynających przygodę pracy z młodzieżą, jak i cenną wskazówką do pracy dla wychowawców domu dziecka, pracowników socjalnych, pedagogów czy opiekunów usamodzielnienia. Z jednej strony może wzbogaci warsztat pracy, przyczynić się do podniesienia kompetencji zawodowych, z drugiej zaś prowadzi do wzrostu autorytetu i osobowego rozwoju. Co ważne, program ten nie funkcjonuje w izolacji. Innymi elementami projektu PI Nawigator zdobywców przyszłości są między innymi programy Akademia rozwoju kompetencji i Skaner kompetencji. Oba te narzędzia mogą być bardzo przydatne w pracy life tutora. Akademia to wielki skarbiec rozmaitych metod pracy i ćwiczeń praktycznych. Z kolei Skaner może wydatnie wesprzeć life tutora na etapie badania kompetencji i preferencji podopiecznego. Niemniej jednak głównym narzędziem pracy life tutora będzie on sam jego potencjał, umiejętności, ale przede wszystkim podejście, postawa i odpowiedzialność. Stawanie się przewodnikiem do dorosłości to bowiem duża satysfakcja, ale i duża odpowiedzialność. By Wam to ułatwić, wyposażamy Was w mapę czyli ten podręcznik i narzędzia nawigacyjne. PODRĘCZNIK DO LIFE TUTORINGU Kiedy zastanawialiśmy się nad ideą tego podręcznika, najtrudniejszym pytaniem z jakim przyszło nam się zmierzyć było, czy w ogóle da się napisać podręcznik o life tutoringu. W końcu uznaliśmy, że jest to możliwe jednak w takiej formie, która może niektórych czytelników rozczarować. Przynajmniej tych, którzy spodziewali się gotowego zestawu instrukcji pozwalających bez wysiłku i skutecznie przeprowadzić każdego człowieka przez... no właśnie: przez co? Na tym właśnie polega problem i jednocześnie niezwykłość tej formy pracy z ludźmi, którą nazywamy life tutoringiem. Każdy człowiek jest absolutnie wyjątkowy w tym sensie, ze nie ma drugiej takiej osoby na świecie. Owszem jesteśmy w różnych sprawach podobni, ale tylko podobni nie tacy sami. Do tego każda sytuacja, w której z tą własną unikalnością się znajdujemy, jest niepowtarzalna i wyjątkowa. Jeśli jeszcze dodamy, że każda z tych sytuacji może potoczyć się na tysiące rożnych sposobów, chyba
10 PROGRAM LIFE-TUTORING PODRĘCZNIK 8 Wprowadzenie stanie się jasne, że nie jest możliwe opisanie uniwersalnego skryptu, zawierającego jedyne właściwe strategie postępowania w każdej sytuacji 1. Każdy człowiek jest wyjątkowy, każde życie jest wyjątkowe, każdy problem jest wyjątkowy dlatego nie istnieje jedna, uniwersalna instrukcja. Uznaliśmy zatem, że zamiast pisać CO masz zrobić, napiszemy JAK masz robić to, co uznasz za właściwe i korzystne dla swojego podopiecznego. I właśnie o tym jest ten podręcznik. Dość umownie podzieliliśmy ją na dw ie części: teoretyczną i praktyczną. Tak naprawdę wszystko w tym podręczniku ma bardzo praktyczny wymiar bo piszemy o realnej pracy z drugim człowiekiem. W części teoretycznej zawarliśmy wiedzę, którą uważamy za niezbędną w twojej pracy, natomiast w praktycznej staraliśmy się opisać, jak ta praca może, czy powinna wyglądać. Na początku staramy się przybliżyć zagadnienie tutoringu, jako szczególnej pracy z ludźmi. Następnie wskazujemy te umiejętności i cechy tutora, które są korzystne w pracy z młodymi ludźmi. Dalej w części teoretycznej zajmujemy się specyfiką Twoich podopiecznych to ważne, by rozumieć zarówno potrzeby swoich wychowanków (wynikające po prostu z określonego punktu rozwojowego), ograniczenia (wynikające z ich historii życia oraz ze szczególnej sytuacji, w jakiej się znajdują) i znaczenie celu, jaki przed nimi stoi. Wreszcie wskazujemy kilka ważnych faktów związanych z samym procesem, do którego się przymierzasz mamy tu na myśli oczywiście zmianę. Część praktyczna natomiast jest bardzo ogólnym (bo taki musi być) opisem tego, co musi się wydarzyć, by do zmiany doszło. Najpierw opisujemy strukturę pracy life tutora poczynając od warunków brzegowych (budowania wzajemnego zaufania, bezpieczeństwa i zawierania kontraktu, a także różnicowania wyzwań), poprzez kluczowe fazy (formułowanie celu, planowanie jego realizacji, wreszcie realizację i podsumowanie realizacji danego celu), czyli zakończenie współpracy. Kolejny element pracy jest przegląd n ajczęstszych źródeł trudności, które mogą wystąpić w procesie zmiany. Warto poświęcić temu rozdziałowi szczególną uwagę, ponieważ trudne momenty zdarzają się po prostu, a odpowiednie przygotowanie i adekwatna reakcja pozwalają zwykle dość sprawnie poradzić sobie z ryzykowną (dla powodzenia przedsięwzięcia) sytuacją. Bardzo istotne informacje znajdziesz w Dodatkach. To szereg narzędzi, a niekiedy ściągawek z tego, co powiedziane zostało już wcześniej, które możesz wykorzystać w pracy ze swoim podopiecznym. Życzymy pożytecznej lektury. 1 Komentarz autorów:eoretycznie jest to możliwe ale taka książka byłaby prawdopodobnie grubsza od obserwowanego Wszechświata i trudno by było ją wtedy nazywać podręcznikiem...
11 CZĘŚĆ PIERWSZA TEORETYCZNA PRZEWODNIK METODYCZNY ZOSTAŃ PRZEWODNIKIEM DO DOROSŁOŚĆI
12
13 PROGRAM LIFE-TUTORING PODRĘCZNIK Część I teoretyczna, Przewodnik metodyczny Zostań przewodnikiem do dorosłości WPROWADZENI E W PROBLEMATYKĘ LIFE TUTORINGU 1.1. CO TO JEST TUTORING? Tutoring jest jedną z metod edukacji zindywidualizowanej opierającej się na bezpośrednim spotkaniu tutora z podopiecznym, w relacji jeden na jeden, Ja Ty, mistrz uczeń. Wyróżnia go więc dwupodmiotowy charakter interakcji: tutora osoby posiadającej wiedzę, doświadczenie, odpowiednią f ormację i wychowanka (z ang. tutee), który otrzymuje wsparcie w integralnym rozwoju. W atmosferze dialogu, szacunku, wzajemnej uwagi, poszanowani a potrzeb i możliwości tutor wspiera tutee w poznawaniu określonego obszaru wiedzy, rozwijaniu umiejętności samodzielnego jej zdobywan ia i korzystania z własnych talentów i zasobów. Tutoring jest czymś więcej niż tylko przekazywaniem wiedzy i weryfikacją poziomu jej przyswojenia. Jest metodą, która wzmacnia poszukiwania i zainteresowania podopiecznego, umożliwia poznanie jego mocnych i słabych stron, doskonali zdolności i kompetencje, a także kształtuje postawy, wartości i priorytety życiow e. Opiera się na współpracy, w ramach której tutor towarzyszy w planowaniu ścieżki rozwoju tutee zgodnie z postawionym celem, a następnie udziela wsparcia na drodze jej urzeczywistniania. Pojęcia tutoring nie można jednoznacznie przetłumaczyć na język polski. Według Wielkiego słownika polsko-angielskiego PWN Oxford etymologia tego wyrazu pochodzi z języka angielskiego i oznacza zajęc ia w małych grupach, korepetycje 2, natomiast słowo tutor tłumaczone jest jako prywatny nauczyciel, korepetytor, wychowawca, opiekun naukowy 3. Słownik Webster s Third New International Dictionary po daje, że określenie tutor poch odzi z języka łacińskiego i symbolizuje strażnika, opiekuna, korepetytora, trenera 4. Idea tutoringu sięga do tradycji anglosaskiej. Tutor (ówczesny student/absolwent Uniwersytetu w Oxfordzie) wynajmowany był przez arystokratyczne rodziny oraz szlachtę do nauczania ich synów. Jego obowiązkiem było zamieszkanie z rodziną bądź podróżowanie po Europie z młodzieńcem pozostającym pod jego opieką. Oparty na indywidualnym kontakcie tutoringu, przeniesiony został do praktyki uniwersyteckiej od czasów kiedy synowie arystokratycznych rodzin mogli pobierać naukę w murach uczelni. Obecnie jest to podstawowa forma kształcenia na dwóch najstarszych angielskich uniwersytetach Oxfordzie i Cambridge. W Polsce jest jeszcze nowością, jednakże różne modele tutoringu realizowane są w szkołach, zwłaszcza w gimnazjach, liceach artystycznych, a także na uczelniach wyższych. 2 Wielki słownik polsko-angielski PWN Oxford, wersja mul medialna, PWN i Oxford University Press, Warszawa Tamże. 4 Webster s Third New Interna onal Dic onary, (red.) P. Babock Gove and The Merriam Webster Editorial Staff, Könemann, Cologne 1993, s
14 12 PROGRAM LIFE-TUTORING PODRĘCZNIK Część I teoretyczna, Przewodnik metodyczny Zostań przewodnikiem do dorosłości 1.2. KORZYŚCI Z TUTORINGU Z dotychczasowych doświadczeń stosowania tej innowacyjnej metody pracy wynika, że prowadzi ona do wielu korzystnych zmian w rozwoju podopiecznego. A mianowicie: sprzyja samorealizacji oraz motywuje do stałego rozwoju; daje możliwość regularnego konsultowania wyników pracy; rozwija umiejętność analizy materiału oraz wypracowanie własnego stanowiska w danej sprawie; wzmacnia umiejętność rozwiązywania problemów; uczy merytorycznej obrony własnej opinii; uczy efektywnego korzystania z własnej wiedzy; kształtuje nawyki myślenia oraz pracy sprzyjającej zdobywaniu mądrości 5. Członkowie Kolegium Tutorów Towarzystwa Edukacji Otwartej we Wrocławiu zakładają, że realizacja tutoriali powinna przynieść u odbiorcy szereg wymiernych korzyści w postaci wzrostu: samodzielności; odpowiedzialności (w tym za proces własnej edukacji); zdolności do podejmowania decyzji; systematyczności, samodyscypliny i umiejętności planowania zajęć; umiejętności wyboru drogi życiowej i budowania planów życiowych; umiejętności realizowania przyjętych planów i pokonywania trudności; umiejętności samodzielnego ucznia się (również wyboru i oceny źródła informacji); samoakceptacji i poczucia własnej wartości; otwartości i życzliwości dla innych oraz wzrostu poziomu zaufania; odwagi w formułowaniu i głoszeniu własnych poglądów; umiejętności twórczego i samodzielnego myślenia; tolerancji (akceptacji dla innych zachowań i poglądów); poszanowania pracy innych; umiejętności zgodnej współpracy w grupie; wrażliwości na losy innych i odpowiedzialności z tym związanej 6. 5 Materiały szkoleniowe. Projekt Nowoczesny Wykładowca tutor i coach, WSP TWP w Warszawie, Warszawa 2010, s
15 PROGRAM LIFE-TUTORING PODRĘCZNIK Część I teoretyczna, Przewodnik metodyczny Zostań przewodnikiem do dorosłości 13 W placówkach opiekuńczo-wychowawczych szczególna wartość tutoringu przejawia się w specyficznych działaniach tutora wobec podopiecznego, a zwłaszcza w: umiejętności reagowania na indywidualne problemy i potrzeby rozwojowe wychowanków; stymulacji refl eksji nad własnym życiem i rozwojem; wzmacnianiu pozytywnych cech charakteru sprzyjających rozwojowi talentów; pomocy w wyznaczaniu celów na przyszłość oraz towarzyszeniu w ich realizowaniu zarówno podopiecznemu uzdolnionemu, jak i temu, który boryka się z różnego rodzaju trudnościami; ukazaniu sensu pracy nad realizacją obranych celów; odkrywaniu satysfakcji w pracy na rzecz rozwoju talentów, a później w efektywnym korzystaniu z nich; wprowadzaniu w świat wartości i kultury; przygotowaniu do samodzielności i zaradności życiowej poprzez wzmacnianie odpowiedzialności; pomocy w odnalezieniu miejsca w życiu oraz rozwinięciu potrzeby samodoskonalenia zawodowego i osobowego. Niewątpliwe korzyści z tutoringu wynosi również tutor, bowiem metoda ta: zapobiega wypaleniu zawodowemu; umożliwia rozwój osobowy poprzez uczenie się oraz podnoszenie zawodowych i społecznych kompetencji; rozwija umiejętności życia w dialogu z zachowaniem szacunku dla człowieka; przyczynia się do zmiany autorytetu wynikającego z pełnionych funkcji na rzecz autorytetu osobowości; sprzyja nawiązywaniu i budowaniu dobrych relacji międzyludzkich; rozwija empatię; służy zachowaniu własnej autentyczności w profesjonalnym realizowaniu działań; umożliwia bycie konsekwentnym z zachowaniem elastyczności w sytuacjach, które tego wymagają 7. 7 K. Czekierda, B. Fingas, M. Mazur, M. Mikołajczyk, Tutoring w pracy ze studentami. Materiały szkoleniowe. Projekt Nowoczesny Wykładowca tutor i coach, WSP TWP w Warszawie, Warszawa 2010, s
16 14 PROGRAM LIFE-TUTORING PODRĘCZNIK Część I teoretyczna, Przewodnik metodyczny Zostań przewodnikiem do dorosłości 1.3. LIFE TUTORING W DOMU DZIECKA Nakreślony przez projekt PI Nawigator zdobywców przyszłości plan wdrożenia life tutoringu do placówki opiekuńczo-wychowawczej wyznaczył nowy, dotąd jeszcze nie realizowany model tutoringu. Z uwagi na fakt, że skierowany jest do młodych ludzi, którzy w niedługim czasie opuszczą dom dziecka i rozpoczną samodzielne życie powinien uwzględnić działania umożliwiające wyposażenie ich w silne poczucie własnej wartości, wysoką samoocenę, a przede wszystkim wiarę w sukces i szczęśliwe, spełnione, dorosłe życie i przyszłość. Jest to wyjątkowo trudne i odpowiedzialne zadanie, bowiem wychowankowie stanowią specyficzną grupę osób, nierzadko pozbawionych wzorców osobowych, wartości, a nawet sensu życia. Dlatego też life tutoring, ze względu na specyficzną różnorodność oraz złożoność problemów z jakimi stykają się wychowawcy, powinien przede wszystkim być elastycznie dopasowywany do indywidualnych potrzeb, kłopotów, wyzwań i możliwości usamodzielniającego się podopiecznego. Podstawowym warunkiem pomyślnej realizacji programu jest zbudowanie pozytywnej więzi między life tutorem a wychowankiem. Jest to możliwe dzięki zindywidualizowanemu podejściu, częstym kontaktom, które sprzyjają tworzeniu dobrych relacji budowanych w atmosferze dialogu, szacunku i wzajemnej uwagi. Oczywiście inaczej to wygląda w sytuacji tutora-wolontariusza, a inaczej w przypadku wychowawcy, który podejmuje się roli life tutora, a który ma już z wychowankiem zbudowaną relację i więź. Niemniej także wychowawca, kiedy decyduje się na podjęcie roli life tutora, powinien przygotować się do odkrywania swoich podopiecznych na nowo. Niezaprzeczalnym walorem spotkań z tutee (tutoriali), a zarazem kluczowym ich celem jest więc gruntowne poznanie podopiecznego, przede wszystkim pod kątem mocnych i słabych stron, ukrytych zasobów i talentów. Jest to podstawa wspólnego opracowania ścieżki rozwoju, która powinna stać się wyzwaniem, inspiracją do poszukiwań, tworzenia nowych jakości i pozytywnych zmian. Następnie zadaniem life tuto ra jest rozwijanie odkrytych umiejętności poprzez towarzyszenie i wspieranie w drodze urzeczywistniania wyznaczonych zamierzeń. W trakcie spotkań tutee uczy się sztuki wydobywania i korzystania z własnego potencjału. Odnoszone sukcesy motywują go do dalszego wysiłku, sprzyjają zrozumieniu sensu własnej pracy, uczą wytrwałości i konsekwencji w dążeniu do celu, a tym samym kształtują silne poczucie własnej wartości i odpowiedzialności za podejmowane działania. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób, które wychowywały się w rodzinach dysfunkcyjnych czy patologicznych, gdzie niemożliwe było zaspokojenie szeregu fundamentalnych potrzeb istotnych do zdrowego rozwijania się i normalnego funkcjonowania w społeczeństwie. Stąd też innym ważnym aspektem life tutoringu jest zidentyfikowanie uznawanych przez podopiecznego wartości, światopoglądu, przyjmowanych postaw wobec siebie, innych, codziennych obowiązków i życia w ogóle. Rzetelna diagnoza staje się podłożem weryfikowania negatywnych zachowań, a następnie wspierania w kierunku pożądanych i społecznie akceptowanych zmian. Najlepszym ku temu środkiem jest partnerski dialog, twórcze rozmowy, wymiana wiedzy i doświadczeń. Stwarza to podopiecznemu możliwość samodzielnego, krytycznego przyjęcia lub zanegowania rozpatrywanej kwestii. Ważne jest, aby life tutor nie dawał gotowego rozwiązania, nie zmuszał do zmiany poglądu, na taki, jaki jego zdaniem jest słuszny. Powinien jedynie pokazać obraz sytuacji i własny punkt widzenia. W ten sposób ukierunkowuje i pomaga spojrzeć na tę samą kwestię z innej perspektywy, jednakże podjęcie decyzji co do ostatecznych rozwiązań musi pozostawić w gestii swojego partnera. Taki sposób podejścia ma ogromne znaczenie
17 PROGRAM LIFE-TUTORING PODRĘCZNIK Część I teoretyczna, Przewodnik metodyczny Zostań przewodnikiem do dorosłości 15 w pracy z młodzieżą, której godność i podmiotowość w domu rodzinnym nie stanowiły żadnej wartości. Umożliwia bowiem doświadczenie własnej odpowiedzialności, staje się nauką wolności, a zarazem ponoszenia konsekwencji wyborów. Tego rodzaju eksperiencja stanowi znaczący krok ku dojrzałej dorosłości. Life tutoring sięga jeszcze dalej, a mianowicie uruchamia i wspiera mechanizmy autokreacji podopiecznego. Autokreacja, oprócz formowania własnej osobowości, sprowadza się do umiejętności współtworzenia drogi własnego życia oraz rozwoju, ujawnia się w tworzeniu nowych obrazów samego siebie, jest najdonioślejszą zdolnością człowieka. Dlatego też life tutoring ma pokazywać możliwości, a następnie włączać wychowanka w proces samowychowania i rozwiązywania własnych problemów autokreacyjnych LIFE TUTOR W DOMU DZIECKA Life tutor w domu dziecka staje się swoistym przewodnikiem życiowym, który poprowadzi wychowanków do aktywnego, odpowiedzialnego i dojrzałego zarządzania własnym życiem i rozwojem. Jego rola polega zatem na wprowadzaniu w świat wiedzy, kultury i wartości, budzeniu ciekawości i inspirowaniu do poszukiwań indywidualnego wymiaru własnego człowieczeństwa i drogi życia. Zadania life tutora przede wszystkim powinny koncentrować się na poszukiwaniu i rozwijaniu w wychowanku tego, co w nim najcenniejsze i najmocniejsze. Musi więc poznać jego zainteresowania, potrzeby, dążenia, odkryć mocne i słabe strony, a następnie wskazać drogę w jaki sposób wzmacniać i rozwijać te pierwsze, a neutralizować drugie. Mocne strony prowadzą do zmian oraz pozwalają je kontynuować, słabe zaś mogą osłabiać lub hamować te pierwsze. Dopiero wnikliwa ich analiza ukazuje, gdzie potrzebna jest przemiana, odpowiednie wzmocnienie, a gdzie praca nad rozwijaniem i ich doskonaleniem. W związku z tym life tutor winien wspierać wychowanka w procesie formułowania trafnych i ambitnych celów rozwojowych, nadawać kierunek podejmowanym działaniom i utrzymywać silną motywację. Jest to zadanie trudne, lecz fundamentalne w life tutoringu. Dlatego też musi wykazywać się dużą umiejętnością właściwego pokierowania podopiecznym, aby swoje cele i podporządkowane im działania były zorientowane na przyszłość i koncentrowały się nie na problemie, ale jego rozwiązaniu, a przede wszystkim na tym, co prowadzi do sukcesu. Dzięki temu będzie mógł skupić uwagę na określonych rozstrzygnięciach, co z kolei sprzyja uświadomieniu znaczenia własnej aktywności w osiąganiu pożądanych zmian. W ten sposób podopieczny może doświadczać swoją osobę jako kompetentną i pełną wiary co do pomyślnego urzeczywistnienia wyzwań. Koncentrowanie na przyszłości oscyluje wokół konieczności stawiania pytań: Co możesz osiągnąć? Co powinieneś udoskonalić? Co możesz jeszcze zrobić?. Osoba life tutora pełni w tym procesie kluczową rolę. Warto jeszcze raz podkreślić, że to przy jego wparciu młody człowiek wyznacza własne cele rozwojowe i planuje drogę do ich osiągnięcia. To on towarzyszy mu, inspiruje, skłania do poszukiwań, motywuje i dodaje wiary w pomyślną realizację założonych wyzwań. Pomaga organizować warsztat pracy, skłania do wymiany wzajemnych doświadczeń, pobudza do refleksji nad sensem własnych działań i podejmowanych wyborów zarówno zawodowych, jak i osobistych. Nie stroni również od udzielania rad i wskazówek oraz wypowiadania własnych spostrzeżeń, opinii, które jasno komunikuje. Staje się
18 16 PROGRAM LIFE-TUTORING PODRĘCZNIK Część I teoretyczna, Przewodnik metodyczny Zostań przewodnikiem do dorosłości więc dobrym, mądrym nauczycielem, człowiekiem godnym zaufania, a w przyszłości może okazać się punktem odniesienia wychowanka jako wzór osobowy dla swoich działań. Life tutor zawsze powinien uwzględniać indywidualne potrzeby, problemy i możliwości wychowanka. Pod tym też kątem musi planować spotkania, dobierać odpowiednią tematykę i taktykę podejścia, aby stała się skuteczna oraz była bodźcem do konstruktywnych poszukiwań, zmian i rozwoju. Przedmiotem tutoriali mogą stać się zagadnienia związane z rozwijaniem umiejętności, które umożliwią radzenie sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi i przeżywanymi emocjami. Rola life tutora polegać może na dostarczaniu informacji na temat: skutków zachowań ryzykownych, np. związanych z zażywaniem używek; sposobów hamowania agresji; radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych. Doświadczenie jednakże podpowiada, że o wiele lepszy efekt można osiągnąć poprzez zachęcanie do obejrzenia odpowiedniego filmu bądź przeczytania krótkiej lektury, a następnie porozmawianie o ich przesłaniu. Doskonałym sposobem na wyrażanie własnych myśli, postaw i przekonań może stać się pisemne ustosunkowanie się do ich treści. Life tutor ma możliwość również pomóc w rozwijaniu umiejętności społecznych, np. poprawnej komunikacji, asertywnych postaw. Praca na zasobach wychowanka, odkrytych talentach oraz tworzenie warunków do osiągania i przeżywania sukcesów jest priorytetową misją life tutora, którą musi wypełniać z dużą rozwagą i starannością. Trzeba mieć świadomość, że może ona prowadzić do rezygnacji, obniżenia poczucia wartości w przypadku poniesienia porażki. Dzieje się tak wówczas kiedy podopieczny nie otrzyma odpowiedniego wsparcia i wzmocnienia dla swoich działań. Life tutor musi pamiętać, że niepowodzenia, rozterki nie należą do rzadkości. Powinien także wiedzieć, że właściwie udzielona pomoc może przekuć fiasko na sukces, który stanie się nieocenionym źródłem satysfakcji oraz silną motywacją do dalszego wysiłku i rozwoju. Praca z wychowankiem, w zależności od jego osobistych zdolności, może przybierać różnorodne rozwiązania. Dla przykładu wykryte przez life tutora zdolności pisarskie mogą być wspierane i rozwijane poprzez zachęcanie do napisania krótkich opowiadań czy wierszy. Dyskusja i prezentacja powinny mieć miejsce podczas planowych tutoriali, natomiast najciekawsze utwory bardzo pożądanym byłoby zaprezentować na specjalnie zorganizowanym wieczorze poetyckim. Jak pokazuje doświadczenie wychowankowie domów dziecka z dużym zaangażowaniem oraz powodzeniem realizują swoje pasje w różnych dyscyplinach sportowych, w tańcu, malarstwie. Formy pracy i wsparcia podopiecznego zależą od pomysłowości, doświadczenia, wiedzy i umiejętności life tutora. Nie podejmuje on pracy terapeutycznej, aczkolwiek jego działania mogą mieć takie konsekwencje. Korzysta natomiast z narzędzi coacha 8, takich jak: uważne słuchanie, umiejętne zadawanie pytań, udzielanie informacji zwrotnych, wyznaczanie celów, motywowanie, monitorowanie oraz rozliczanie z wykonanych zadań. 8 Coach (z ang. coach osobisty trener) osoba, która pomaga swojemu klientowi odkryć właściwą drogę do celu, używając do tego swoich umiejętności, doświadczenia życiowego, technik i narzędzi. Jego praca oparta jest na partnerskiej relacji i wzajemnym zaufaniu oraz polega na obserwacji osoby szkolonej w trakcie wykonywanej pracy, samoocenie, informacji zwrotnej i planowaniu nowych strategii postępowania (wg definicji stosowanej przez Interna onal Coaching Community A. Ratajczyk i P. Pilipczuk, Coaching a inne dyscypliny, dostęp ). Coach niekoniecznie musi być autorytetem w dziedzinie, w której specjalizuje się jego klient. Posiada jednak cechy, które pozwalają mu skutecznie motywować, udzielać wskazówek i inspirować do rozwoju.
19 PROGRAM LIFE-TUTORING PODRĘCZNIK Część I teoretyczna, Przewodnik metodyczny Zostań przewodnikiem do dorosłości 17 Praca life tutora i jej efekty powinny być wspierane przez superwizję. Jest to szczególnie ważne dla prowadzenia life tutoringu na wysokim poziomie oraz osiągania wymiernych korzyści. Superwizja rozumiana jako forma wsparcia merytorycznego staje się skutecznym narzędziem rozwoju i doskonalenia kompetencji tutorskich, zwłaszcza warsztatu pracy, kwalifikacji i umiejętności. Jest również nieocenioną pomocą w poszukaniu lepszych rozwiązań w przypadku pojawiających się problemów, trudności, dylematów jakie life tutor może napotkać na swojej drodze. Profesjonalna superwizja bywa trudno dostępna, ale na szczęście możemy razem z kolegami i koleżankami zorganizować sobie superwizję grupową. Oto jej zasady: spotykamy się regularnie (np. raz w tygodniu, raz w miesiącu, raz na dwa tygodnie), spotkania trwają zawsze taki sam czas, są obowiązkowe; spotykamy się w tym samym miejscu i czasie (np. zawsze w pierwszy poniedziałek miesiąca, albo co drugą środę, albo każdy czwartek); przychodzimy punktualnie; podczas spotkania angażujemy się tylko w omawianie treści nie korzystamy z telefonów, nie pracujemy; zachowujemy zasadę dyskrecji nie wynosimy treści poza spotkanie ; nie przerywamy sobie; zaczynamy od rundki każdy na początku ma prawo zgłosić kwestię, którą chciałby omówić bardzo krótko ją charakteryzuje; potem wspólnie ustalamy jeden temat, którym się zajmiemy; osoba, która zgłosiła omawiany temat, opowiada dokładniej o sprawie słuchamy jej bez przerywania, ewentualnie pytania czy komentarze zapisujemy; dopytujemy, a potem dzielimy się radami, pomysłami, spostrzeżeniami; na koniec osoba, która zgłosiła omawiany temat, ma możliwość podsumowania. Takie sesje superwizji koleżeńskiej mają wiele zalet nie wymagają specjalnych nakładów, integrują zespół, pozwalają podzielić się doświadczeniem i rozwiązań wiele problemów w zarodku. Stanowią też świetną profilaktykę zarówno sytuacji trudnych (bo zwiększając swoje kompetencje zapobiegamy kryzysom nim się rozwiną), jak i wypaleniu zawodowemu. Jeśli jednak nie mamy także tej możliwości (np. brak zainteresowanych), warto zadbać o inne metody zadbania o siebie i wsparcia swojego rozwoju jako life tutora. Metodami może być lektura książek, czasopism, portali w Internecie czy udział w tematycznych forach internetowych nie zapewni to co prawda raczej takiego poziomu wglądu jak superwizja, ale może stanowić cenną pomoc.
20 18 PROGRAM LIFE-TUTORING PODRĘCZNIK Część I teoretyczna, Przewodnik metodyczny Zostań przewodnikiem do dorosłości 1.5. JAK ZOSTAĆ PRZEWODNIKIEM DO DOROSŁOŚCI? Wskazówki jak stać się życiowym przewodnikiem można zaczerpnąć z kilkunastoletnich doświadczeń tutorów i ich podopiecznych z Autorskiego Liceum Artystycznego ALA we Wrocławiu, w którym z dużym powodzeniem realizowany jest tutoringu opiekuńczy 9. Przede wszystkim należy zacząć od zbudowania osobistej relacji, której podstawę stanowią przyjacielskie stosunki, wzajemne zaufanie, szacunek i życzliwość. Niepodważalną jej zaletą jest dobrowolność współpracy. W life tutoringu wskazane byłoby, aby z wychowankiem, który podejmuje wyzwanie uczestnicze nia w tutorialach, stworzyć kontrakt obligujący do wzajemnej rzetelnej współpracy. Osobiste relacje powinny kształtować się nie tylko dzięki częstym rozmowom, wymianie poglądów, ale także w czasie spotkań okolicznościowych, spacerów, wyjścia na koncerty, do kina, uczestniczenia w życiu kulturalnym miasta, itp. Uczniowie ALA podkreślają, że bycie razem, wchodzenie w bliższe relacje, dzielenie się osobistymi doświadczeniami i spostrzeżeniami jest dla nich ważniejsze niż rozmowa na wyznaczony temat. Jest to cenna wskazówka dla life tutora, który powinien uwzględniać czas na nieformalne spotkania lub przynajmniej spontaniczne rozmowy w ramach tutoriali. Jest to szczególnie potrzebne wychowankom domów dziecka, którzy czują się osamotnieni na skutek straty lub porzucenia przez najbliższą rodziną. Taka wyjątkowa relacja może przyczynić się do zrekompensowania niektórych potrzeb, np. akceptacji, szacunku, zaufania; bezpieczeństwa i poczucia wparcia; bycia zauważonym, docenionym i dowartościowanym; obcowania z kimś dla kogo jego problemy i przyszłość są ważne. Podstawowym pragnieniem młodzieży jest dostrzeganie ich na tle grupy razem ze swoimi sprawami, problemami, planami. Z tej silnej potrzeby life tutor może wyciągnąć wnioski do własnej pracy. A mianowicie powinien mieć świadomość, że każdy wychowanek jest inny, posiada swoisty bagaż doświadczeń, często związanych z traumatycznymi przeżyciami wyniesionymi z domu rodzinnego, ma własne zainteresowania, różnorodne pragnienia i oczekiwania. Dlatego też potrzebuje indywidualnego podejścia, wsparcia, motywacji i uwzględnienia tego przy układaniu ścieżki rozwoju. Podopieczni ALA widzą w osobie tutora przewodnika oraz doradcę, który prowadzi ich pośród różnych możliwości wyborów, wspiera i towarzyszy w podejmowaniu decyzji, jeśli trzeba udziela konkretnych wskazówek, niesie pomoc, gdy pojawiają się trudności. Taki powinien być również life tutor. Relacje z wychowankami bezwzględnie powinien budować na zaufaniu, które wiąże się z poważnym i partnerskim traktowaniem. Szczere rozmowy na wszystkie interesujące tematy dotyczące zarówno spraw przyjemnych, jak i tych trudnych, są wyrazem głębokiego kontaktu. Tutee z ALA czują się docenieni, są zainteresowani nauką i nie wagarują, mają poczucie rozwoju. Owoce tutoringu najlepiej implikują wypowiedzi podopiecznych: W ALA wszyscy mamy coś do powiedzenia i każdy ma szansę czerpać z doświadczeń i mądrości innych, niezależnie od tego czy ma szesnaście, czy siedemdziesiąt lat. 9 B. Zamorska, Tutoring w codzienności szkolnej uczniów, nauczycieli i rodziców ALA, w: op.cit. Tutoring w szkole, s
Co to jest tutoring?
Tutoring W LOS 17 Co to jest tutoring? Proces zindywidualizowanej edukacji, nakierowany na integralny obejmujący wiedzę, umiejętności i postawy rozwój podopiecznego. Istotą tutoringu są indywidualne spotkania,
Bardziej szczegółowoAKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA. PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI
PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI www.akademiadlamlodych.pl PODRĘCZNIK WPROWADZENIE Akademia dla Młodych to nowa inicjatywa mająca na celu wspieranie ludzi młodych w rozwijaniu umiejętności niezbędnych w ich miejscu
Bardziej szczegółowoWewnątrzszkolne Doskonalenie Nauczycieli Nowatorskie metody nauczania
Wewnątrzszkolne Doskonalenie Nauczycieli Nowatorskie metody nauczania Zapraszam na szkolenie on line prezentujące dwie nowoczesne metody pracy: coaching i mentoring. Idea i definicja coachingu Coaching,
Bardziej szczegółowoSZTUKA SŁUCHANIA I ZADAWANIA PYTAŃ W COACHINGU. A n n a K o w a l
SZTUKA SŁUCHANIA I ZADAWANIA PYTAŃ W COACHINGU K r a k ó w, 1 7 l i s t o p a d a 2 0 1 4 r. P r z y g o t o w a ł a : A n n a K o w a l KLUCZOWE UMIEJĘTNOŚCI COACHINGOWE: umiejętność budowania zaufania,
Bardziej szczegółowoIndywidualizacja pracy z uczniem zdolnym w edukacji wczesnoszkolnej Elżbieta Nerwińska
Indywidualizacja pracy z uczniem zdolnym w edukacji wczesnoszkolnej Elżbieta Nerwińska Projekt współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Każde dziecko jest zdolne!
Bardziej szczegółowowychować człowieka mądrego Tutoring w IX Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Lublinie
wychować człowieka mądrego Tutoring w IX Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Lublinie Czym jest tutoring szkolny? to zapewnienie zindywidualizowanej opieki i wsparcia ze strony nauczyciela
Bardziej szczegółowoJak motywować młodzież do planowania kariery i rozwoju zawodowego
Jak motywować młodzież do planowania kariery i rozwoju zawodowego Psycholog biznesu, menadżer, coach, asesor, trener. W latach 2012-1013 Członek zarządu IIC Polska (International Institute of Coaching).
Bardziej szczegółowoTutoring Szkolny. TOWARZYSTWO EDUKACJI OTWARTEJ Kolegium Tutorów ALA Autorskie Licea Artystyczne i Akademickie
TOWARZYSTWO EDUKACJI OTWARTEJ Kolegium Tutorów ALA Autorskie Licea Artystyczne i Akademickie Tutoring Szkolny nowa jakość w relacjach Uczniowie, Nauczyciele, Rodzice Mariusz Budzyński starogreckie słowo
Bardziej szczegółowoTUTORING alternatywną formą pracy wychowawczej i dydaktycznej
TUTORING alternatywną formą pracy wychowawczej i dydaktycznej Projekt współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Każde dziecko jest zdolne! David Lewis twierdzi, że
Bardziej szczegółowoPo co coaching dyrektorce/ dyrektorowi biblioteki?
Po co coaching dyrektorce/ dyrektorowi biblioteki? Cykl Kieruj w dobrym stylu PREZENTUJĄCA: Małgorzata Lelonkiewicz PROWADZĄCA: Bogna Mrozowska Zapraszam do komentowania, aktywności, dzielenia się swoim
Bardziej szczegółowoJesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem
Jesper Juul Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Dzieci od najmłodszych lat należy wciągać w proces zastanawiania się nad różnymi decyzjami i zadawania sobie pytań w rodzaju: Czego chcę? Na co
Bardziej szczegółowoCo to jest tutoring?
+ Co to jest tutoring? + Co to jest tutoring? Tutoring to praca z drugim człowiekiem, która pomaga mu w pełni zrealizować swój potencjał potrzebny do wprowadzenia zmiany. W trakcie cyklicznych spotkań
Bardziej szczegółowoWydział Rozwoju Szkół i Placówek. Partnerstwo we współpracy rodziców i nauczycieli w szkołach materiały z forum wymiany doświadczeń
Wydział Rozwoju Szkół i Placówek Partnerstwo we współpracy rodziców i nauczycieli w szkołach materiały z forum wymiany doświadczeń W dniach 15-16 maja 2014 r. w Centrum Szkoleniowym ORE w Sulejówku odbyło
Bardziej szczegółowoGRAŻYNA KOWALCZYK. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
GRAŻYNA KOWALCZYK SĄ TYLKO DWA SPOSOBY NA ŻYCIE. JEDEN TO ŻYCIE TAK, JAKBY NIC NIE BYŁO CUDEM. DRUGI TO ŻYCIE TAK, JAKBY WSZYSTKO BYŁO CUDEM (Albert Einstein) Wykaz rzeczy niszczących i zagrażających życiu
Bardziej szczegółowoKoncepcja pracy MSPEI
Międzynarodowa Szkoła Podstawowa Edukacji Innowacyjnej w Łodzi to Szkoła Kompetencji Kluczowych posiadająca i rozwijająca nowatorskie spojrzenie na kształtowanie postaw i umiejętności zgodnie z Europejskimi
Bardziej szczegółowoTakie jest Rzeczpospolitą władanie, jakie młodzieży chowanie Stanisław Staszic
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 65 W ŁODZI Takie jest Rzeczpospolitą władanie, jakie młodzieży chowanie Stanisław Staszic Priorytet w wychowaniu młodego człowieka powinien mieć dom rodzinny.
Bardziej szczegółowoTutoring: jedna z metod wspierająca ucznia zdolnego.
Tutoring: jedna z metod wspierająca ucznia zdolnego. Autorka : Aleksandra Kozioł Tutoring jest metodą edukacji zindywidualizowanej, polegającą na bezpośrednich i systematycznych spotkaniach tutora z uczniem.
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ ROZWIJAJĄCYCH UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE DLA DZIECI W WIEKU 8-12 LAT: RAZEM LEPIEJ - realizowany w SP 209
PROGRAM ZAJĘĆ ROZWIJAJĄCYCH UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE DLA DZIECI W WIEKU 8-12 LAT: RAZEM LEPIEJ - realizowany w SP 209 Szkoła, obok rodziny, jest jednym z najważniejszych środowisk społecznych dziecka. Jej
Bardziej szczegółowoPROFIL KLUCZOWYCH KOMPETENCJI FACYLITATORA International Association of Facilitators
International Association of Facilitators The Core Facilitator Competencies Framework PROFIL KLUCZOWYCH KOMPETENCJI FACYLITATORA International Association of Facilitators A1. Rozwijanie partnerskiego podejścia
Bardziej szczegółowoJAK MOTYWOWAĆ DZIECKO DO NAUKI
JAK MOTYWOWAĆ DZIECKO DO NAUKI Motywacja to: CO TO JEST MOTYWACJA? stan gotowości człowieka do podjęcia określonego działania, w tym przypadku chęć dziecka do uczenia się, dążenie do rozwoju, do zaspokajania
Bardziej szczegółowoAKADEMIA RODZICA PROGRAM ZWIĘKSZAJĄCY KOMPETENCJE WYCHOWAWCZE
AKADEMIA RODZICA Jak wychować szczęśliwe dziecko PROGRAM ZWIĘKSZAJĄCY KOMPETENCJE WYCHOWAWCZE Wyjątkowe warsztaty psychoedukacyjne w oparciu o: Szkołę dla Rodziców i Wychowawców oraz metodę KID S SKILLS-DAM
Bardziej szczegółowoWiedza. Znać i rozumieć ulubione metody uczenia się, swoje słabe i mocne strony, znać swoje. Umiejętności
ZDOLNOŚĆ UCZENIA SIĘ Zdolność rozpoczęcia procesu uczenia się oraz wytrwania w nim, organizacja tego procesu, zarządzanie czasem, skuteczna organizacja informacji - indywidualnie lub w grupie. Ta kompetencja
Bardziej szczegółowoSzanowni Państwo. NOWOŚĆ: Superwizja Trening umiejętności interpersonalnych Treningu umiejętności komunikacyjnych
Szanowni Państwo Centrum Szkoleń Profilaktycznych EDUKATOR oferuje Państwu szkolenia które mają na celu zwiększenie i usystematyzowanie wiedzy pracowników Domów Pomocy Społecznej jak i Środowiskowych Domów
Bardziej szczegółowoWzór na rozwój. Karty pracy. Kurs internetowy. Nauki ścisłe odpowiadają na wyzwania współczesności. Moduł 3. Data rozpoczęcia kursu
2 slajd Cele modułu 3 Kurs internetowy Wzór na rozwój Nauki ścisłe odpowiadają na wyzwania współczesności Poznasz przykładowy przebieg działań w projekcie edukacyjnym zrealizowanym w ramach projektu Wzór
Bardziej szczegółowoNarzędzia coachingowe w edukacji dzieci
Narzędzia coachingowe w edukacji dzieci Podstawowe formy wspierania i rozwijania kompetencji Prowadzący mgr Olga Samuel-Idzikowska Wydział Zarządzania Uniwersytet Łódzki 09.05.2017 r. Warsztat dla Rodziców
Bardziej szczegółowoRozwijanie twórczego myślenia uczniów
Rozwijanie twórczego myślenia uczniów Przygotowanie do konkursów przedmiotowych i tematycznych Oprac. Anna Szczepkowska-Kirszner Szkoła Podstawowa nr 3 we Włodawie Rok szkolny 2011/2012 tytuł laureata
Bardziej szczegółowoKto to zrobi? Co jest do tego potrzebne?
USTALANIE ZASAD PRACY W ZESPOLE 1. Kto będzie naszym liderem/przewodniczącym zespołu?... 2. Jak podzielimy odpowiedzialność za realizację zadań?... 3. jak będziemy podejmować decyzje?... 4. W jaki sposób
Bardziej szczegółowoProgram Coachingu dla młodych osób
Program Coachingu dla młodych osób "Dziecku nie wlewaj wiedzy, ale zainspiruj je do działania " Przed rozpoczęciem modułu I wysyłamy do uczestników zajęć kwestionariusz 360 Moduł 1: Samoznanie jako część
Bardziej szczegółowoSkłada się on z czterech elementów:
Asertywność umiejętność powiedzenia nie, odmowy lub obrony własnych postaw, granic, psychologicznych w taki sposób, aby z jednej strony nie odczuwać wyrzutów sumienia, że sie powidzialo nie, kiedy ktoś
Bardziej szczegółowoPROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE
PROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE 1. Założenia programu: Program zajęć socjoterapeutycznych rozwijających kompetencje emocjonalno - społeczne jest jedną
Bardziej szczegółowoKOMPETENCJE SPOŁECZNE
Załącznik nr do Regulaminu przeprowadzania okresowej oceny pracowników niebędących nauczycielami akademickimi ARKUSZ OCENY NR Wypełnia: Pracownik, który nie zajmuje stanowiska kierowniczego (oceniany)
Bardziej szczegółowoDanuta Sterna: Strategie dobrego nauczania
: Strategie dobrego nauczania Strategie dobrego nauczania Strategie oceniania kształtującego I. Określanie i wyjaśnianie uczniom celów uczenia się i kryteriów sukcesu. II. Organizowanie w klasie dyskusji,
Bardziej szczegółowoWPŁYW POCHWAŁY NA ROZWÓJ DZIECKA
WPŁYW POCHWAŁY NA ROZWÓJ DZIECKA Pochwała jest jednym z czynników decydujących o prawidłowym rozwoju psychicznym i motywacyjnym dziecka. Jest ona ogromnym bodźcem motywującym dzieci do działania oraz potężnym
Bardziej szczegółowoŚwietlica socjoterapeutycznadobra praktyka w profilaktyce zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Ewa Janik
Świetlica socjoterapeutycznadobra praktyka w profilaktyce zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży Ewa Janik ZDROWIE PSYCHICZNE Zdrowie psychiczne jest różnie definiowane przez poszczególne dziedziny nauki:
Bardziej szczegółowoAkademia Menedżera II
Akademia Menedżera II Terminy: 6-8 listopada 2019 r Cena : 2850 zł netto Kontakt: Sylwia Kacprzak tel. +48 508 018 327 sylwia.kacprzak@pl.ey.com Twój partner w rozwoju kompetencji W pełnieniu swojej roli
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ GRY NR 5. DLA OSÓB W WIEKU 16+
SCENARIUSZ GRY NR 5. DLA OSÓB W WIEKU 16+ Gra symulacyjna nr 5: AUTOPREZENTACJA pt. Moja kariera zawodowa Cel gry: obserwacja i rozpoznanie świadomości obrazu samego siebie (autorefleksji), a także przedstawiania
Bardziej szczegółowoCOACHING OFERTA CENTRUM SZKOLENIOWEGO. SASMA EUROPE Warsaw, Poland www.sas-ma.org sasma@sas-ma.org. SASMA Make your world a safer place
COACHING OFERTA CENTRUM SZKOLENIOWEGO SASMA EUROPE Warsaw, Poland www.sas-ma.org sasma@sas-ma.org SASMA Make your world a safer place SASMA Make your world a safer place COACHING - CO TO WŁAŚCIWIE OZNACZA?
Bardziej szczegółowoEmpatyczna układanka
T Spotkanie 9 Empatyczna układanka Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach Narodowego Programu Zdrowia Realizator projektu: fundacja e d u k a c j i p o z y t y w n e j
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY W MIEJSKIM PRZEDSZKOLU NR 2 FANTAZJA W SZCZYTNIE
KONCEPCJA PRACY W MIEJSKIM PRZEDSZKOLU NR 2 FANTAZJA W SZCZYTNIE Koncepcja pracy przedszkola oparta jest na celach i zadaniach zawartych w aktach prawnych: ustawie o systemie oświaty oraz aktach wykonawczych
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH
KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH Wszystkiego, co naprawdę trzeba wiedzieć, nauczyłem się w przedszkolu- o tym jak żyć co robić, jak postępować, współżyć z innymi patrzeć, odczuwać,
Bardziej szczegółowoPROJEKT W CZTERECH KROKACH. Danuta Bajor Urszula Wojtkiewicz Marek Zalewski
PROJEKT W CZTERECH KROKACH Danuta Bajor Urszula Wojtkiewicz Marek Zalewski Krok I - przygotowanie Duża rola nauczyciela Trudność zaktywizowania uczniów Dobry opis sytuacji problemowej Konieczność zaciekawienia
Bardziej szczegółowoINSPIRUJEMY DO WIELKOŚCI SZKOŁA TUTORÓW VI EDYCJA: KRAKÓW, WARSZAWA, WROCŁAW, SZCZECIN, GDAŃSK, POZNAŃ,
INSPIRUJEMY DO WIELKOŚCI SZKOŁA TUTORÓW VI EDYCJA: KRAKÓW, WARSZAWA, WROCŁAW, SZCZECIN, GDAŃSK, POZNAŃ, CO PROPONUJEMY? Szkoła Tutorów to nowatorski, 64-godzinny program dla nauczycieli, dyrektorów szkół,
Bardziej szczegółowoMentoring i tutoring: długoterminowa współpraca między nauczycielem i uczniem
Mentoring i tutoring: długoterminowa współpraca między nauczycielem i uczniem Tutor Obie strony (tutor i uczeń) poświęcają czas i zaangażowanie na spotkania, których celem jest rozwój wiedzy, umiejętności
Bardziej szczegółowoTemat: Moje zasoby moją szansą rozwoju kariery zawodowej i edukacyjnej.
Temat: Moje zasoby moją szansą rozwoju kariery zawodowej i edukacyjnej. (źródło: Moja przedsiębiorczość materiały dla nauczyciela, Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości) Cele: Zainspirowanie uczniów
Bardziej szczegółowoOkulary. Spotkanie 12. fundacja. Realizator projektu:
T Spotkanie 12 Okulary Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach Narodowego Programu Zdrowia Realizator projektu: fundacja e d u k a c j i p o z y t y w n e j Grupa docelowa
Bardziej szczegółowoWyznaczanie kierunku. Krzysztof Markowski
Wyznaczanie kierunku Krzysztof Markowski Umiejętność kierowania sobą 1. Zdolność wyznaczania kierunku działań Wyznaczanie kierunku działań (1) a) Świadomość własnej misji b) Wyznaczenie sobie celów Wyznaczanie
Bardziej szczegółowoAKADEMIA PRZYSZŁOŚCI w skrócie!
AKADEMIA PRZYSZŁOŚCI w skrócie! Witaj w AKADEMII PRZYSZŁOŚCI Cieszę się, że aplikujesz, by zostać wolontariuszem AKADEMII PRZYSZŁOŚCI. Misją AKADEMII jest inspirowanie do wzrastania, by każdy wygrywał
Bardziej szczegółowoJAK POMÓC DZIECKU KORZYSTAĆ Z KSIĄŻKI
JAK POMÓC DZIECKU KORZYSTAĆ Z KSIĄŻKI ŻEBY WYNIOSŁO Z NIEJ JAK NAJWIĘCEJ KORZYŚCI www.sportowywojownik.pl KORZYŚCI - DLA DZIECI: Korzyści, jakie książka Sportowy Wojownik zapewnia dzieciom, można zawrzeć
Bardziej szczegółowoPROCES GRUPOWY , Łódź Iwona Kania
PROCES GRUPOWY 19.0.2011, Łódź Iwona Kania Człowiek jest istotą nastawioną na bycie z innymi i jego życie w większości wiąże się z grupami. Pierwszą grupą, z jaką się styka, i w której się rozwija, jest
Bardziej szczegółowoGimnazjum nr 44 im gen. Mariusza Zaruskiego nr 44 w Poznaniu Program doradztwa edukacyjnego i orientacji zawodowej dla uczniów. Rok szkolny 2016/2017.
1 Gimnazjum nr 44 im gen. Mariusza Zaruskiego nr 44 w Poznaniu Program doradztwa edukacyjnego i orientacji zawodowej dla uczniów. Rok szkolny 2016/2017. 1. Program obejmuje ogół działań podejmowanych przez
Bardziej szczegółowoPROGRAM DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH
Bieg wydarzeń jest tak szybki, że jeśli nie znajdziemy sposobu na to, aby widzieć dzień jutrzejszy, trudno się spodziewać, abyśmy rozumieli dzień dzisiejszy. Dean Rusk PROGRAM DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH GIMNAZJUM
Bardziej szczegółowoJak zapobiegać przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży.
Jak zapobiegać przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży. (Terapia Krótkoterminowa Skoncentrowana na Rozwiązaniu) Kontakt tel.: +48 600779294 e-mail: iwona@gabinetterapeutyczny.eu Iwona Czerwoniuk psychoterapeuta
Bardziej szczegółowoZasługujesz na szacunek! Bądź pewny siebie i asertywny.
Zasługujesz na szacunek! Bądź pewny siebie i asertywny. Obudź w sobie lwa Czy potrafisz domagać się tego, co Ci się należy? Czy umiesz powiedzieć "nie", kiedy masz do tego prawo? Czy Twoje opinie i pomysły
Bardziej szczegółowoAbsolwent Szkoły Podstawowej w Pogorzałkach:
Dążymy do tego, aby nasi uczniowie byli dobrze przygotowani do nauki na wyższym etapie edukacyjnym; byli dobrze przygotowani do życia społecznego w rodzinie, środowisku lokalnym, ojczyźnie, zjednoczonej
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NIEPUBLICZNEGO Nr 1 Pod Topolą w Szczytnie. Kochać dziecko, to służyć mu, jak daleko jest to tylko możliwe. M.
KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NIEPUBLICZNEGO Nr 1 Pod Topolą w Szczytnie Kochać dziecko, to służyć mu, jak daleko jest to tylko możliwe. M. Montessori MISJA PRZEDSZKOLA Nasze przedszkole jest drogowskazem
Bardziej szczegółowoPROPONOWANE MODUŁY SZKOLENIOWE - TEMATYKA. przedstawienie się;
I DZIEŃ COACHING ZESPOŁU PROPONOWANE MODUŁY SZKOLENIOWE - TEMATYKA MODUŁ TEMATYKA ZAJĘĆ przedstawienie się; SESJA WSTĘPNA przedstawienie celów i programu szkoleniowego; analiza SWOT moja rola w organizacji
Bardziej szczegółowo8.4. MODUŁ: SZKOŁA DLA RODZICÓW
8.4. MODUŁ: SZKOŁA DLA RODZICÓW Innowacyjny program nauczania uczniów z zaburzeniami w zachowaniu 70 Adresaci: rodzice dzieci i młodzieży zakwalifikowani do Innowacyjnego programu nauczania uczniów z zaburzeniami
Bardziej szczegółowoWEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W ZESPOLE SZKÓŁ OGRODNICZYCH W BIELSKU-BIAŁEJ
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W ZESPOLE SZKÓŁ OGRODNICZYCH W BIELSKU-BIAŁEJ Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego to ogół działań podejmowanych przez szkołę tj. w Technikum Nr 6 oraz
Bardziej szczegółowoROLA TRENERA W SZKOLENIU I WYCHOWANIU MŁODYCH PIŁKARZY ORAZ WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI
ROLA TRENERA W SZKOLENIU I WYCHOWANIU MŁODYCH PIŁKARZY ORAZ WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI Paweł Podgórski Trener EDUKATOR ZZPN E-mail: kontakt@sport-edukacja.pl CEL GŁÓWNY w pracy z najmłodszymi CEL SZKOLENIOWY
Bardziej szczegółowoINSPIRUJEMY DO WIELKOŚCI SZKOŁA TUTORÓW VII EDYCJA: KRAKÓW, WARSZAWA, ŁÓDŹ GDAŃSK, POZNAŃ, KALISZ
INSPIRUJEMY DO WIELKOŚCI SZKOŁA TUTORÓW VII EDYCJA: KRAKÓW, WARSZAWA, ŁÓDŹ GDAŃSK, POZNAŃ, KALISZ CO PROPONUJEMY? Szkoła Tutorów to nowatorski, 64-godzinny program dla nauczycieli, wykładowców akademickich,
Bardziej szczegółowoP r zebie g praktyk student a A P S
Lp. Rok stud. P r zebie g praktyk student a A P S Nazwa praktyki Rodzaj praktyki Wymiar godz./ tygod. Miejsce/ zakład pracy Potwierdzenie rozpoczęcia praktyki Zakończenie praktyki ZALICZENIE (pieczęć)
Bardziej szczegółowoOcenianie. kształtujące
Ocenianie kształtujące Ocenianie tradycyjne /sumujące/ Nastawione na wskazywanie uczniowi popełnionych przez niego błędów w myśl zasady: Człowiek uczy się na błędach Ocenianie tradycyjne Ocenianie to jedna
Bardziej szczegółowoInnowacja w praktyce szkolnej
Innowacja w praktyce szkolnej Jakie są podstawowe założenia innowacji? Czy nauczyciel może sam zdecydować, co jest innowacją, czy też musi sięgać do określonych wymagań prawnych? Zgodnie z definicją innowacja
Bardziej szczegółowoWpływ postawy nauczyciela na zaangażowanie i postawę uczniów szczególnie uzdolnionych humanistycznie, artystycznie
Wpływ postawy nauczyciela na zaangażowanie i postawę uczniów szczególnie Projekt współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plan spotkania: Praktyka przeplatana refleksją
Bardziej szczegółowoR A Z E M. Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce. Joanna Matejczuk. Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
R A Z E M Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce czyli jak efektywnie ucząc dzieci mieć z tego przyjemność? Joanna Matejczuk Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uczelnie
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY
POSZUKIWANIE P R A W D Y POCZĄTKIEM MĄDROŚCI SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY DŁUGOFALOWY PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 73 IM. GENERAŁA WŁADYSŁAWA ANDERSA we WROCŁAWIU OPRACOWANIE I NOWELIZACJA:
Bardziej szczegółowoPewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej.
Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej. Gotowość szkolna- sylwetka dziecka dojrzałego i niedojrzałego do rozpoczęcia nauki w szkole Edukacja szkolna jest
Bardziej szczegółowoMisja szkoły. Wychowankowie Zamoyskiego są kreatywni, przedsiębiorczy, wyposażeni
Misja szkoły Wychowankowie Zamoyskiego są kreatywni, przedsiębiorczy, wyposażeni w wiedzę i umiejętności pozwalające im podejmować naukę i pracę w kraju i za granicą. Cechuje ich wrażliwość i otwartość
Bardziej szczegółowoOferta wywiadówek profilaktycznych oraz warsztatów. Rodzice. lat na rynku. 100% pytanych Klientów poleca nasze usługi
9+ lat na rynku 100% pytanych Klientów poleca nasze usługi 6000+ godzin przeprowadzonych szkoleń oraz warsztatów Oferta wywiadówek profilaktycznych oraz warsztatów 150+ Instytucji skorzystało z naszych
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Narzędzia coachingowe w edukacji dzieci Dr Małgorzata Kołodziejczak Wydział Zarządzania Uniwersytet Łódzki 17 maja 2015 r. Plan na dzisiejsze spotkanie Co to jest coaching?
Bardziej szczegółowoProjekt z ZUS w gimnazjum
Załącznik nr 1 do regulaminu Projektu z ZUS Projekt z ZUS w gimnazjum Obowiązująca podstawa programowa kształcenia ogólnego kładzie duży nacisk na kształtowanie u uczniów postaw umożliwiających sprawne
Bardziej szczegółowoTEST TKK TWÓJ KAPITAŁ KARIERY
0 Rozpoznawanie predyspozycji zawodowych i zainteresowań - życiowym drogowskazem dla młodzieży TEST TKK TWÓJ KAPITAŁ KARIERY KLASA III 1 Zestaw testów powstał w wyniku realizacji projektu: Rozpoznawanie
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY. SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Warszawie na lata 2014-2017
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Warszawie na lata 2014-2017 Koncepcja pracy szkoły została opracowana w oparciu o: Ustawę o systemie oświaty z dnia 7 września
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W KOSEWIE
Załącznik nr 1 do Uchwały Rady Pedagogicznej Nr 6/2013 z dnia 10.09.2013r. PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W KOSEWIE Wrzesień 2013 r. PODSTAWA PRAWNA Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia
Bardziej szczegółowoKiedy nauczyciel klasy I staje się osobą znaczącą dla uczniów? Ewa Filipiak
Kiedy nauczyciel klasy I staje się osobą znaczącą dla uczniów? Ewa Filipiak Instytut Pedagogiki Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Uczelnie dla szkół Główne myśli Etap edukacji wczesnoszkolnej
Bardziej szczegółowoNauczyciele znają potrzeby uczniów i zgodnie z nimi modyfikują sposoby prowadzenia zajęć.
PROGRAM POPRAWY EFEKTYWNOŚCI KSZTAŁCENIA Cel główny: Zorganizowanie procesów edukacyjnych w sposób sprzyjający uczeniu się. Cele szczegółowe: a. Planowanie procesów edukacyjnych w szkole służy rozwojowi
Bardziej szczegółowoProgram Studiów Zawodowych Coachingu
Program Studiów Zawodowych Coachingu Instytutu Komunikacji i Rozwoju Mukoid Program jest w pełni zgodny ze standardami International Coach Federation (ICF). Jest to pełne profesjonalne przygotowanie do
Bardziej szczegółowoING to my wszyscy. A nasz cel to: wspieranie i inspirowanie ludzi do bycia o krok do przodu w życiu i w biznesie.
Pomarańczowy Kod ING to my wszyscy. A nasz cel to: wspieranie i inspirowanie ludzi do bycia o krok do przodu w życiu i w biznesie. Pomarańczowy Kod determinuje sposób, w jaki realizujemy powyższy cel określa
Bardziej szczegółowoPRACA Z PRZEKONANIAMI
PRACA Z PRZEKONANIAMI Czym są przekonania i jak wpływają na Ciebie? Przekonania są tym, w co głęboko wierzysz, z czym się identyfikujesz, na czym budujesz poczucie własnej wartości i tożsamość. Postrzegasz
Bardziej szczegółowoRola wspomagania na etapie. i ewaluacji potrzeb szkoły/placówki.
Rola wspomagania na etapie diagnozowania, planowania, monitorowania i ewaluacji potrzeb szkoły/placówki. Inicjowanie pracy zespołu Organizacyjnie Cel cyklu szkoleniowego LAS Zasady pracy Poznajmy się Kontrakt
Bardziej szczegółowoWewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Publicznego Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Strykowicach Górnych rok szkolny 2015/2016
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Publicznego Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Strykowicach Górnych rok szkolny 2015/2016 Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty
Bardziej szczegółowo(imię i nazwisko nauczyciela) (przedmiot) (numer programu)
Iwona Jończyk (imię i nazwisko nauczyciela) Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej (przedmiot) 2407MR i GŻ 1997.08.18 (numer programu) Klasa IV TŻa, IV TŻb Lp. Cele kształcenia i wychowania Treści
Bardziej szczegółowoWAKACYJNY WARSZTAT DYDAKTYCZNO-METODYCZNY NOWOCZESNE NAUCZANIE
INSPIRUJEMY DO WIELKOŚCI WAKACYJNY WARSZTAT DYDAKTYCZNO-METODYCZNY NOWOCZESNE NAUCZANIE SOPOT, LEGIONOWO CO PROPONUJEMY? Warsztat dydaktyczno-metodyczny to innowacyjny kurs rozwojowy dla nauczycieli na
Bardziej szczegółowoOsoba, która Ci przekazała tego ebooka, lubi Cię i chce, abyś poświęcał wiele uwagi swojemu rozwojowi osobistemu.
Osoba, która Ci przekazała tego ebooka, lubi Cię i chce, abyś poświęcał wiele uwagi swojemu rozwojowi osobistemu. Zależy jej na Twoim sukcesie, w każdej sferze życia. Im więcej szczęśliwych ludzi na świecie,
Bardziej szczegółowoTrzy filary motywacji wewnętrznej: jak je budować? Joanna Steinke-Kalembka
Trzy filary motywacji wewnętrznej: jak je budować? Joanna Steinke-Kalembka Czym jest motywacja wewnętrzna? motywacja to coś, co pobudza nas do działania i powoduje, że możemy w tym działaniu wytrwać. Motywacja
Bardziej szczegółowoZADANIA EDUKACJI ELEMENTARNEJ
ZADANIA EDUKACJI ELEMENTARNEJ 1. Wspieranie dziecka w poznawaniu oraz wykorzystywaniu własnego potencjału rozwojowego i budowaniu pozytywnego obrazu własnego ja. 2. Tworzenie warunków umożliwiających dziecku
Bardziej szczegółowoProblematyka motywowania w nowoczesnej szkole. prof. nz dr hab. Joanna M. Moczydłowska
Problematyka motywowania w nowoczesnej szkole prof. nz dr hab. Joanna M. Moczydłowska Co to jest motywacja? Etymologia słowa motywacja wskazuje na jej korzenie w języku łacińskim. Movere oznacza ruch,
Bardziej szczegółowoEdukacja filmowa. w pracy z TRUDNYM TEMATEM.
Edukacja filmowa { w pracy z TRUDNYM TEMATEM. Film jako narzędzie w psychoedukacji i wychowaniu uczniów Film daje młodzieży możliwość konfrontacji z własnymi emocjami w odniesieniu do zastałej rzeczywistości.
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA TEORETYCZNE Na skrzydłach przyjaźni czyli o relacjach.
ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE Na skrzydłach przyjaźni czyli o relacjach. Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem. Konfucjusz DIAGNOZA PROBLEMU Co powoduje, że grupa rówieśnicza
Bardziej szczegółowoMetoda Opcji Metoda Son-Rise
Metoda Opcji Metoda Son-Rise autorzy: Barry Kaufman oraz Samahria Kaufman syn diagnoza- głęboki autyzm i opóźnienie umysłowe, IQ poniżej 30; opracowali własną metodę-> obserwując zachowania syna stwierdzili,
Bardziej szczegółowoWychowanie bez porażek (na podstawie książki T. Gordona)
Wychowanie bez porażek (na podstawie książki T. Gordona) Wychowanie bez porażek Wychowanie jest szczególnym rodzajem działalności ludzkiej, polegającym na świadomym wywoływaniu zamierzonych zmian w osobowości
Bardziej szczegółowoProgram wychowawczy. Publicznej Szkoły Podstawowej. im. Bł. ks. Alojsa Andrickiego w Rząsinach
Program wychowawczy Publicznej Szkoły Podstawowej im. Bł. ks. Alojsa Andrickiego w Rząsinach Motto: Zgubiony jest ten lud, który nie wychowuje swoich dzieci według chrześcijańskich narodowych zasad Bł.
Bardziej szczegółowoPuzzle. Spotkanie 15. fundacja. Realizator projektu:
T Spotkanie 15 Puzzle Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach Narodowego Programu Zdrowia Realizator projektu: fundacja e d u k a c j i p o z y t y w n e j Grupa docelowa
Bardziej szczegółowoProfesjonalna Obsługa Trudnego Klienta
Profesjonalna Obsługa Trudnego Klienta Korzyści z udziału w naszym szkoleniu: Poznanie skutecznych metod prowadzenia i kierowania efektywną rozmową, umiejętność budowania pozytywnego wizerunku, nastawienia
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Psychologia potrzeb. Dr Monika Wróblewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia potrzeb Dr Monika Wróblewska Uniwersytet w Białymstoku 10 czerwca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL 1. Specyfika potrzeb
Bardziej szczegółowoJakie kompetencje należy uznać jako kluczowe dla dziecka z autyzmem? Joanna Grochowska Skarżysko Kamienna 29.11.2012r.
Jakie kompetencje należy uznać jako kluczowe dla dziecka z autyzmem? Joanna Grochowska Skarżysko Kamienna 29.11.2012r. Kompetencje kluczowe Kompetencje kluczowe to te, których wszystkie osoby potrzebują
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY NA PIERWSZY ROK NAUKI
PROGRAM WYCHOWAWCZY NA PIERWSZY ROK NAUKI CEL GŁÓWNY CELE SZCZEGÓŁOWE ZADANIA FORMA REALIZACJI ODPOWIEDZIALNY I. Dobre komunikowanie się 1. Podstawowe zasady dobrej komunikacji Poznanie zasad dobrej komunikacji:
Bardziej szczegółowoKoncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Zespole Szkół w Błażowej
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Zespole Szkół w Błażowej Nasza szkoła realizuje potrzeby i oczekiwania całej społeczności szkolnej i środowiska lokalnego. Kształci i
Bardziej szczegółowoMotywowanie przez ocenianie
Czchów, 12 grudnia 2013 r. Cele do zrealizowania: zaangażowanie uczniów w procesy uczenia się przekonanie uczniów, że ocena dostarcza informacji o ich postępach w nauce przekonanie uczniów, że ocena pomaga
Bardziej szczegółowoMANIPULACJA W COACHINGU
MANIPULACJA W COACHINGU Arkadiusz Siechowicz Krzysztof Filarski SŁOWNICZEK, A JEDNOCZEŚNIE PLAN SPOTKANIA COACHING OSOBISTY COACHING W BIZNESIE MANIPULACJA I PODATNOŚĆ PRZYKŁADY SYTUACJI MANIPULACJI W
Bardziej szczegółowo