Raport - badanie koniunktury wojewo dztwa wg metodyki ZZK III kwartał 2013

Transkrypt

1 Raport - badanie koniunktury wojewo dztwa wg metodyki ZZK III kwartał 2013 Pomiar koniunktury wg metodyki ZZK Ogólny pomiar koniunktury w województwie zachodniopomorskim (ZZK Syntetyczny, ZZK Usługi, ZZK Przemysł) Wskazania Zachodniopomorskiego Zegara Koniunktury za III kwartał 2013 roku są bardzo optymistyczne i tym samym odpowiadają oczekiwaniom co do poprawiającego się w Polsce klimatu koniunktury. Druga połowa roku przyniosła bowiem w całej Polsce wyraźne objawy ożywienia gospodarczego. Podobne tendencje obserwuje się w gospodarce regionu, gdzie raportowane w poprzednim utrwalanie się i pogłębianie fazy recesyjnej, zapowiadano jako charakterystyczny punkt zwrotny, zwiastujący przełom w koniunkturze. W istocie, w badaniach za trzeci kwartał odnotowano odwrócenie się negatywnych trendów w zakresie popytu, produkcji, sprzedaży, zyskowności, a co za tym idzie zapotrzebowania na inwestycje i zatrudnienie. Poziom wskaźnika ZZK dla III kwartału 2013 osiągnął poziom 53,1 punktów (w poprzednim kwartale tylko ok. 39 punktów), co przenosi gospodarkę województwa w obszary ożywienia gospodarczego i dokumentuje faktyczną poprawę koniunktury. Należy jednak podkreślić, że zwykle III kwartał roku, zgodnie z typowym dla gospodarki zachodniopomorskiej wzorcem koniunktury charakteryzują statystycznie lepsze wyniki niż w innych kwartałach. Ta ostatnia konstatacja stanowi zapowiedź pewnych perturbacji w potencjalnym trendzie wzrostowym w kolejnym kwartale. Sporo optymizmu wnosi również pomiar oczekiwanego ZZK na IV kwartał bieżącego roku. Respondowane firmy wyceniają go na poziom 52 punktów, co oznacza, że ostatni kwartał roku nadal będzie okresem poprawy koniunktury gospodarczej w regionie. W III kwartale 2013, ponownie, tak jak w poprzednich odczytach zanotowano nieznaczne różnice w kondycji sektorów przemysłowego i usługowego. Warto przypomnieć, że w 2012 roku branże usługowe wskazywały znacznie łagodniejszy przebieg cyklu koniunkturalnego niż w przypadku przemysłu. Tymczasem w roku 2013, sektor przemysłu wykazuje nieznacznie lepszą kondycję niż sektor usług, choć różnice w poziomie ZZK dla sektora usług i sektora przemysłu pozostają na poziomie błędu statystycznego.

2 ZZK w przemyśle (profil branżowy a koniunktura) W ocenie zmian koniunktury w poszczególnych branżach sektora przemysłowego, w III kwartale 2013 roku odnotowano podobne tendencje jak dla całej gospodarki, tj. wyraźne ożywienie gospodarcze i odwrócenie trendu koniunktury. Niemniej sytuacja w branżach przemysłowych nie jest jednoznaczna. O ile, najlepsze wyniki sprzedażowe w III kwartale, związane z sezonowością produkcji zanotowano w sektorze sektora rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa, o tyle najsłabsze (nieznacznie powyżej 50 punktów) notowania dotyczą produkcji przemysłowej. Ten ostatni pomiar zdaje się potwierdzać doniesienia z poprzedniego raportu, gdzie wskaźnik oczekiwań na III kwartał zwiastował stagnowanie produkcji przemysłowej. W sektorze budownictwa, wskaźnik ZZK za III potwierdził oczekiwania tej branży (przypomnieć należy, że w II kwartale poziom oczekiwanego na III kwartał wskaźnika ZZK był nadspodziewanie dobry). W efekcie aktualny ZZK dla budownictwa wynosi 55,7 punktów i oznacza wzmożenie aktywności firm budowlanych w miesiącach letnich. Z kolei oczekiwania tej branży dla IV kwartału 2013 nie nastrajają już tak optymistycznie - wskaźnik oczekiwań na poziomie 47 punktów zwiastuje wyhamowanie dobrego tempa wzrostu produkcji budowlano montażowej pod koniec bieżącego roku. 2

3 ZZK w usługach (profil usługowy a koniunktura) Sektor usług w III kwartale 2013 roku wykazał charakterystyczne dla profilu regionalnej gospodarki przyspieszenie. Bardzo dobre wyniki (związane z sezonem letnim) wykazały branże hotelarsko-turystyczna oraz spedycyjno-transportowa. Dla tych branż wskaźniki ZZK za III kwartał wyniosły odpowiednio 57,7 i 58,5 punktów, przy średniej dla usług na poziomie 53. Warto przypomnieć, że w poprzednim kwartale, pomimo wyraźnych symptomów spowolnienia gospodarczego, w branży hotelarsko-gastronomicznej, już II kwartał roku był okresem zwiastującym rychłą poprawę koniunktury. Niestety w obu omawianych branżach wskazania ZZK oczekiwanego na IV kwartał zapowiadają nieznaczne wyhamowanie dobrego tempa wzrostu z III kwartału. W grupie branż usługowych, nadal najsłabsze wyniki wykazuje handel gdzie w III kwartale 2013 zarejestrowano pewną poprawę, jednak wskaźnik ZZK dla branży handlowej pozostaje na poziomie nieznacznie poniżej 50 punktów (czyli wciąż oznacza brak wyraźnych symptomów ożywienia). W tej dziedzinie z kolei, oczekiwania dotyczące kolejnego kwartału pozwalają przypuszczać, że do końca roku nastąpi poprawa koniunktury(oczekiwany ZZK na IV kwartał w handlu wynosi 54,5 punktów i ma prawdopodobny związek z dobrymi wynikami branży handlowej w okresach świątecznych). 3

4 Koniunktura w rozkładzie struktury geograficznej podregionów w województwie Sporo zaskoczenia przynosi pomiar koniunktury w III kwartale 2013 w rozkładzie podregionów w woj. Zachodniopomorskim. Nadal ujawniają się zidentyfikowane w poprzednich odczytach dysproporcje w kondycji gospodarki w podregionie szczecińskim, stargardzkim, koszalińskim i m. Szczecin. Jednak, o ile w poprzednim kwartale najlepszą sytuacją charakteryzował się podregion koszaliński (tylko w podregionie koszalińskim zarejestrowano wówczas pozytywny trend), o tyle w bieżącym odczycie podregion ten wykazał najsłabsze symptomy ożywienia (ZZK na poziomie poniżej 50 punktów). Największy optymizm w ostatnim kwartale dotyczy z kolei podregionu stargardzkiego, gdzie w II kwartale odnotowano najostrzejsze symptomy kryzysu. Aktualny ZZK dla tego podregionu wynosi aż 58 punktów, wobec 53 punktów dla całego województwa. Nie ryzykując próby zinterpretowania przyczyn tak zaskakujących zmian w odczytach koniunktury w rozkładzie terytorialnym, można jedynie przypuszczać, że raportowane wyniki dokumentują stosunkowo niską wrażliwość gospodarki podregionu koszalińskiego na wahania koniunktury przy bardzo poważnej nadreaktywności gospodarki podregionu stargardzkiego na te zjawiska. Dobre wyniki zanotowano w gospodarce w skali podregionu szczecińskiego i w m. Szczecinie, choć wskazania ZZK z poprzedniego kwartału nie dawały podstaw do optymizmu. Analizując szczegółowo sytuację gospodarki w tym podregionie, warto zaznaczyć wyraźnie lepszą kondycję i lepsze perspektywy firm z miasta Szczecin, niż w całym podregionie. 4

5 Koniunktura w rozkładzie struktury przedsiębiorstw wg rozmiarów W III kwartale 2013, notowania Zegara Koniunktury dla różnych kategorii firm w zależności od rozmiarów zatrudnienia nie wykazują bardzo istotnych różnic. Wszystkie kategorie firm odnotowały znaczącą poprawę koniunktury, i co więcej awizują dalsze pozytywne trendy zmian. Podobnie jak w poprzednim tak i w bieżącym kwartale, w przypadku dużych i średnich przedsiębiorstw wskaźniki ZZK są wyższe niż w przypadku przedsiębiorstw małych i mikro (wskaźnik ZZK dla dużych firm na poziomie 56,4, a dla mikroprzedsiębiorstw 51,3). Fakt ten może oznaczać, że sektor MSP nieznacznie słabiej odczuwa czy dyskontuje pozytywne zmiany koniunktury, lub / i rekonwalescencja tych firm przebiega w dłuższym niż w przypadku dużych podmiotów okresie. Odczyty oczekiwanego ZZK w analizowanym rozkładzie dokumentują poprawiający się klimat koniunktury, choć i w tym przypadku najwięcej optymizmu wykazują duże firmy, pozostawiając w tyle średnie i małe. 5

6 ZZK A POMIARY REFERENCYJNE ZZK a PMI Polska Porównanie trendów koniunktury ogólnopolskiej z koniunkturą województwa potwierdza ustalone już w poprzednich raportach zjawisko pewnego opóźnienia zmian koniunkturalnych w woj. zachodniopomorskim w stosunku do tych zmian w całej Polsce. Podczas gdy wskaźnik PMI dla polskiego przemysłu wyraźnie wzrastał już od drugiego kwartału 2013, by już w lipcu odnotować poziom powyżej 50 punktów, w gospodarce regionu, ten pozytywny trend odczytano dopiero na koniec III kwartału. Niemniej jednak, średniookresowe trendy pomiarów PMI Polska i ZZK wskazują na zbliżanie się ich tendencji. Należy jednoznacznie stwierdzić, że w badaniach za III kwartał 2013 roku, wskaźniki ZZK dla województwa potwierdziły zwrot w koniunkturze gospodarczej i udokumentowały uplasowanie się gospodarki Pomorza Zachodniego w ćwiartkach wzrostu gospodarczego. 6

7 ZZK a PKB Polska Ocena porównawcza wskazań ZZK w III kwartale 2013 z tempem wzrostu PKB w Polsce potwierdza istnienie nieznacznego opóźnienia w czasie zmian koniunkturalnych w woj. zachodniopomorskim w stosunku do tych zmian w całej Polsce. Można przyjąć, że reakcje regionu są opóźnione o przynajmniej jeden kwartał. I tak, o ile w poprzednim kwartale odczyty ZZK wskazywały na dalsze spowolnienie gospodarki regionu, o tyle za III kwartał 2013 ukazują zgodny z ogólnopolskim trend wzrostowy. 7

8 ZZK a WWK (Wskaźnik Wyprzedzający Koniunktury) Pomimo faktu, że w poprzednich odczytach wskazania ZZK w komparacji do wskazań WWK - Wskaźnika Wyprzedzającego Koniunktury (publikowanego przez BIEC) wykazywały brak statystycznie istotnej korelacji między tymi pomiarami, w III kwartale 2013 ich tendencje okazały się zbieżne. Nieznacznemu i bardzo łagodnemu wzrostowi odczytów WWK w ostatnim kwartale (z poziomu 146,1 w czerwcu do 147,1 we wrześniu) towarzyszy dynamiczny wzrost ZZK (z 39 w czerwcu do 53 we wrześniu). 8

9 ZZK a produkcja przemysłowa w Polsce Porównanie wskazań ZZK z tempem wzrostu produkcji przemysłowej w Polsce za III kwartał 2013, choć ponownie potwierdza istnienie opóźnienia w czasie zmian koniunkturalnych w woj. zachodniopomorskim w stosunku do tych zmian w całej Polsce, to jednak oddaje zbieżność trendów. W ostatnim kwartale w gospodarce krajowej zanotowano istotną poprawę dynamiki wzrostu produkcji (z ok. 3 proc. w czerwcu do ok. 5 proc. we wrześniu), czemu towarzyszył wzrost wskaźnika ZZK dla gospodarki regionu (z poziomu 39 punktów w czerwcu do 53 we wrześniu 2013 roku). 9

10 ZZK a produkcja sprzedana w województwie Reakcje wskaźnika ZZK w odniesieniu do statystyki w zakresie dynamiki produkcji sprzedanej w woj. zachodniopomorskim (miesiąc do miesiąca) zasadniczo potwierdzają skuteczność pomiaru koniunktury w przyjętej metodzie. Warto zaznaczyć, że w regionie notuje się bardzo szybkie i głębokie zmiany w poziomie produkcji sprzedanej z miesiąca na miesiąc, z amplitudą wahań między 18 proc. w ciągu jednego miesiąca, do +15 proc. Niemniej przeciętna dynamika w skali kwartału znajduje dość wyraźne odzwierciedlenie w poziomie odczytu ZZK. W III kwartale 2013, pomimo krótkotrwałego, lipcowego spadku produkcji odnotowano generalny wzrost jej dynamiki, co znajduje swoje odzwierciedlenie w przyroście poziomu wskaźnika ZZK. 10

11 ZZK a PMI w strefie euro III kwartał 2013 przyniósł Europie odwrót w trendach koniunkturalnych. W wskazania PMI dla przemysłu jak i dla usług w strefie Euro od lipca 2013 ilustrują łagodne przechodzenie do fazy ożywienia gospodarczego (wskaźniki PMI osiągnęły po raz pierwszy od kilkudziesięciu miesięcy poziom powyżej 50 punktów). Na tym tle odczyty ZZK za III kwartał 2013 potwierdzają zjawiska globalne przełomu w koniunkturze gospodarczej i wygaszanie skutków ostatniego kryzysu. 11

12 ZZK a PKB w strefie euro i w Unii Europejskiej Porównania poziomów ZZK z dynamiką PKB w UE i w strefie Euro wykazują znacznie lepszą kondycję polskiej gospodarki (w tym gospodarki regonu Pomorza Zachodniego) w porównaniu z gospodarką europejską. W strefie Euro bowiem, nadal w sferze realnej odnotowuje się ujemne indeksy wzrostu PKB (w III kwartale ,6 proc.), podczas gdy w Polsce PKB w III kwartale wzrosło o ponad 1 proc. 12