Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada- Górnictwo

Transkrypt

1 Geologia Samorządowa - Ekspert odpowiada- Górnictwo Odpowiedzi na pytania udzieliła Lidia Król Mgr inż. Lidia Król w 2000 r., ukończyła studia na Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie na Wydziale Wiertnictwa, Nafty i Gazu. Jest Absolwentką studiów podyplomowych Ochrona środowiska przyrodniczego i zasobów mineralnych na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony AGH w Krakowie (2003 rok), Projektowanie geotechniczne, bezpieczeństwo i oddziaływanie budowli na środowisko na Wydziale Inżynierii i Kształtowania Środowiska SGGW w Warszawie (2007 rok). W czerwcu 2006 roku otworzyła przewód doktorski w zakresie zarządzania środowiskiem geologicznym na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie. Obecnie kontynuuje naukę na rocznych studiach podyplomowych Górnictwo odkrywkowe na Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii AGH w Krakowie (termin ukończenia czerwiec 2009 rok). Ma sześcioletnie doświadczenie na stanowisku geologa powiatowego, zatrudniona była w Starostwie Powiatowym w Mińsku Mazowieckim na stanowisku podinspektora ds. górnictwa i geologii. Obecnie zatrudniona jest w Okręgowym Urzędzie Górniczym w Warszawie na stanowisku starszego inspektora zakładów górniczych ds. geologii. Specjalizuje się w dokumentowaniu i udostępnianiu złóż, dokumentowaniu geotechnicznym. Jest autorką publikacji z zakresu eksploatacji złóż, koncesjonowania wraz z interpretacją administracyjno prawną. Prowadziła szkolenia nt. prowadzenia koncesjonowanej działalności w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania kopalin ze złóż, dokumentowania złóż, bezpiecznego wykonywania prac w zakładach górniczych. Posiada uprawnienia geologiczne nr III-0489 w zakresie geologii złożowej (2003), uprawnienia geologiczne nr VII-1336 w zakresie geologii inżynierskiej (2004) oraz uprawnienia geologiczne nr V-1564 z zakresie hydrogeologii (2005). Eksploatacja Likwidacja szkód powstałych w czasie eksploatacji - jakie są wymagania formalno-prawne? Zgodnie z art. 94 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) naprawienie szkody powinno nastąpić przez przywrócenie stanu poprzedniego. Przywrócenie stanu poprzedniego może nastąpić przez dostarczenie gruntów, obiektów budowlanych, urządzeń, lokali, wody lub innych dóbr tego samego rodzaju. Naprawienie Źródło: 1

2 szkody w gruntach rolnych i leśnych następuje w drodze rekultywacji, zgodnie z przepisami o ochronie tych gruntów. Obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego ciąży na przedsiębiorcy. Jeżeli nie jest możliwe przywrócenie stanu poprzedniego lub koszty tego przywrócenia rażąco przekraczałyby wielkość poniesionej szkody, naprawienie szkody następuje przez zapłatę odszkodowania. Natomiast jeżeli poszkodowany poniósł nakłady na naprawienie szkody, odszkodowanie ustala się w wysokości odpowiadającej wartości uzasadnionych nakładów (art. 95 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze). Na podstawie art. 93 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze jeżeli nie można ustalić, kto wyrządził szkodę, odpowiada za nią przedsiębiorca, który w chwili ujawnienia się szkody jest uprawniony do wydobywania kopaliny w granicach obszaru górniczego. Jeżeli szkoda nastąpiła także z innych przyczyn niż ruch zakładu górniczego, odpowiedzialność przedsiębiorcy i innych osób jest solidarna. Solidarna jest również odpowiedzialność przedsiębiorcy oraz podmiotów trudniących się zawodowo wykonywaniem powierzonych im przez tego przedsiębiorcę czynności. Zgodnie z art. 96 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze w razie braku przedsiębiorcy odpowiedzialnego za szkodę albo jego następcy prawnego, roszczenia określone niniejszym działem przysługują przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez właściwy miejscowo organ nadzoru górniczego. Na podstawie art. 97 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze w sprawach o naprawienie szkód orzekają sądy powszechne. Sądowe dochodzenie roszczeń jest możliwe po wyczerpaniu postępowania ugodowego. Warunek wyczerpania postępowania ugodowego jest spełniony, jeżeli przedsiębiorca odmówił zawarcia ugody albo od zgłoszenia przedsiębiorcy żądania przez poszkodowanego upłynęło 30 dni. Ugoda, zawarta w formie aktu notarialnego, stanowi tytuł egzekucyjny w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego i podlega wykonaniu w drodze egzekucji sądowej. W celu natychmiastowego zapobiegania szkodzie lub jej dalszym skutkom sąd może nakazać podjęcie koniecznych czynności. Jeżeli obowiązek ten obciąża powoda, sąd może nakazać przedsiębiorcy niezwłoczne wypłacenie niezbędnej kwoty pieniężnej. W razie powstania szkody w postaci zaniku wody lub utraty jej przydatności, przedsiębiorca zobowiązany jest bezpłatnie dostarczać poszkodowanemu niezbędną ilość wody do czasu naprawienia szkody. W powyższych sprawach stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu zabezpieczającym (art. 98 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze). Zgodnie z art. 99 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze przepisy dotyczące naprawiania szkód stosuje się odpowiednio do zapobiegania tym szkodom. Źródło: 2

3 Jakie są prawa i obowiązki przedsiębiorcy w stosunku do obszaru i terenu górniczego? Zgodnie ze słownikiem ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) art. 6 pkt. 8) i pkt. 9) obszarem górniczym jest przestrzeń, w granicach której przedsiębiorca jest uprawniony do wydobywania kopaliny oraz prowadzenia robót górniczych związanych z wykonywaniem koncesji, natomiast terenem górniczym jest przestrzeń objęta przewidywanymi szkodliwymi wpływami robót górniczych zakładu górniczego. Obszar górniczy wyznacza się dla każdej kopaliny, chociażby złoża różnych kopalin występowały w bezpośrednim sąsiedztwie. Obszar górniczy może obejmować część złoża, jeżeli nie zagraża to prawidłowemu wykorzystaniu złoża. Podstawą wyznaczenia obszaru górniczego jest dokumentacja geologiczna i projekt zagospodarowania złoża (art. 51 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze). Omówienie postępowanie administracyjnego w przypadku eksploatacji z rażącym naruszeniem warunków koncesji. Jakie są wymagania formalno prawne w takich przypadkach? W nawiązaniu do art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) oraz na podstawie art. 57 ust. 1 pkt. 1), pkt. 2) i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz ze zmianami) organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją oraz przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej. Organ koncesyjny może wezwać przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym terminie. Na podstawie art. 58 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej organ koncesyjny cofa koncesję, w przypadku gdy: 1. wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją; 2. przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją, mimo wezwania organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją. Organ koncesyjny cofa koncesję albo zmienia jej zakres, w przypadku gdy przedsiębiorca: 1. rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej, określone przepisami prawa; Źródło: 3

4 2. w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją. Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy. W razie wydobywania kopaliny bez wymaganej koncesji lub z rażącym naruszeniem jej warunków, właściwe organy ustalają, w drodze decyzji, prowadzącemu taką działalność, opłatę eksploatacyjną w wysokości osiemdziesięciokrotnej stawki opłaty eksploatacyjnej dla danego rodzaju kopaliny, pomnożonej przez ilość wydobytej w ten sposób kopaliny, stosując stawki obowiązujące w dniu wszczęcia postępowania. W razie prowadzenia innej działalności bez wymaganej koncesji lub z rażącym naruszeniem jej warunków, właściwe organy ustalają, w drodze decyzji, opłatę (art. 85a ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze). Zgodnie z art. 104a. pkt. 1) ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze przy wykonywaniu nadzoru i kontroli organ administracji geologicznej nakazuje wstrzymanie działalności lub podjęcie określonych czynności w celu doprowadzenia środowiska do właściwego stanu, w razie stwierdzenia wykonywania działalności bez wymaganej koncesji, bez zatwierdzonego projektu prac geologicznych lub niezgodnie z koncesją albo zatwierdzonym projektem prac geologicznych. Organem właściwym w sprawach jest odpowiednio organ właściwy do udzielania koncesji, zatwierdzania projektów prac geologicznych. Wniesienie odwołania od takiej decyzji nie wstrzymuje jej wykonania. Jak powinno być przeprowadzone prawidłowe rozliczanie zasobów złoża w trakcie eksploatacji i po jej zakończeniu? W trakcie eksploatacji zgodnie z art. 72 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji zasobów złoża na podstawie dokumentacji geologicznej i projektu zagospodarowania złoża. Prowadzenie ewidencji zasobów złoża kopaliny polega na ustalaniu zmian w zasobach, których przyczyną powstania jest: 1. dokładniejsze rozpoznanie złoża; 2. eksploatacja złoża i straty spowodowane eksploatacją złoża; 3. zmiana granic lub podział złoża; 4. przeklasyfikowanie geologicznych zasobów bilansowych do pozabilansowych, zasobów Źródło: 4

5 pozabilansowych do bilansowych, zasobów przemysłowych do nieprzemysłowych bądź zasobów nieprzemysłowych do przemysłowych lub do strat, albo strat do zasobów przemysłowych. Na podstawie art. 72 ust. 5, ust. 5a, ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze, corocznie, w terminie do dnia 31 marca, przedsiębiorca ujmuje w operacie ewidencyjnym zmiany zasobów złoża za okres sprawozdawczy od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia roku poprzedniego. Część tekstową operatu ewidencyjnego przedsiębiorca przekazuje właściwemu organowi koncesyjnemu w terminie do dnia 15 kwietnia. Zgodnie z art. 72 ust. 6 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze, operat ewidencyjny dla złóż kopalin pospolitych, z których wydobycie w roku kalendarzowym przekracza m 3 kopaliny, a także dla złóż kopalin podstawowych przedsiębiorca sporządza na podstawie obmiaru wyrobiska. Dla kopalin gazowych i płynnych operat ewidencyjny przedsiębiorca sporządza na podstawie pomiarów wydajności odwiertów. Operat ewidencyjny należy dołączyć do posiadanego egzemplarza dokumentacji geologicznej oraz projektu zagospodarowania złoża, według stanu zasobów złoża na dzień 31 grudnia danego roku. Zgodnie z art. 72 ust. 7 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze obmiaru złóż kopalin pospolitych, z których wydobycie w roku kalendarzowym nie przekracza m3 kopaliny, przedsiębiorca dokonuje co trzy lata. Corocznie w operacie ewidencyjnym należy określić stan zasobów, wielkość wydobycia i strat jako wielkości szacunkowe, pozostawiając szczegółowe ich ustalenie do czasu dokonania ścisłego pomiaru stanu wyrobisk. Na podstawie art. 72 ust. 8 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze, organ koncesyjny może, w drodze decyzji, zobowiązać przedsiębiorcę do wykonania obmiaru wyrobisk w innym terminie w przypadku: 1. zrzeczenia się koncesji; 2. wyczerpania zasobów złoża; 3. naruszenia przepisów o ochronie środowiska. W przypadku zaniechania lub zakończenia eksploatacji rozliczenia zasobów złoża dokonuje się w dodatku do dokumentacji geologicznej złoża - zgodnie z 6 ust. 3 i ust. 4 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 lipca 2005 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać dokumentacje geologiczne złóż kopalin (Dz.U. z 2005r. Nr 136 poz. 1151). W dodatku do dokumentacji geologicznej zamieszcza się materiały podstawowe, które dokumentują powstałe zmiany, w szczególności rozliczenie zasobów złoża oraz uzasadnienie stwierdzonych różnic w wielkości dokumentowanych zasobów. Źródło: 5

6 Jaki powinien być zakres i metody kontroli wydobycia kopalin (wzór protokołu) i weryfikacja operatów ewidencyjnych? Zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji zasobów złoża na podstawie dokumentacji geologicznej i projektu zagospodarowania złoża. Na podstawie art. 72 ust. 5, ust. 5a, ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze, corocznie, w terminie do dnia 31 marca, przedsiębiorca ujmuje w operacie ewidencyjnym zmiany zasobów złoża za okres sprawozdawczy od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia roku poprzedniego. Część tekstową operatu ewidencyjnego przedsiębiorca przekazuje właściwemu organowi koncesyjnemu w terminie do dnia 15 kwietnia. Zgodnie z art. 72 ust. 6 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze, operat ewidencyjny dla złóż kopalin pospolitych, z których wydobycie w roku kalendarzowym przekracza m3 kopaliny, a także dla złóż kopalin podstawowych przedsiębiorca sporządza na podstawie obmiaru wyrobiska. Dla kopalin gazowych i płynnych operat ewidencyjny przedsiębiorca sporządza na podstawie pomiarów wydajności odwiertów. Operat ewidencyjny należy dołączyć do posiadanego egzemplarza dokumentacji geologicznej oraz projektu zagospodarowania złoża, według stanu zasobów złoża na dzień 31 grudnia danego roku. Zgodnie z art. 72 ust. 7 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze obmiaru złóż kopalin pospolitych, z których wydobycie w roku kalendarzowym nie przekracza m3 kopaliny, przedsiębiorca dokonuje co trzy lata. Corocznie w operacie ewidencyjnym należy określić stan zasobów, wielkość wydobycia i strat jako wielkości szacunkowe, pozostawiając szczegółowe ich ustalenie do czasu dokonania ścisłego pomiaru stanu wyrobisk. Na podstawie art. 72 ust. 8 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze, organ koncesyjny może, w drodze decyzji, zobowiązać przedsiębiorcę do wykonania obmiaru wyrobisk w innym terminie w przypadku: 1. zrzeczenia się koncesji; 2. wyczerpania zasobów złoża; 3. naruszenia przepisów o ochronie środowiska. Zgodnie z art. 84 ust. 1 i ust. 9 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) Przedsiębiorca wydobywający kopalinę ze złoża uiszcza opłatę eksploatacyjną za wydobytą kopalinę. W terminie jednego miesiąca po upływie każdego kwartału przedsiębiorca przedstawia organowi koncesyjnemu, gminie, na terenie której jest prowadzona działalność objęta koncesją i Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Źródło: 6

7 Gospodarki Wodnej kopie dowodów dokonanych wpłat, a także informację zawierającą dane dotyczące nazwy przedsiębiorcy, złoża, rodzaju, ilości wydobytej w kwartale kopaliny, przyjętej stawki oraz wysokości ustalonej opłaty, nazwy gminy, a w przypadku gdy wydobywanie prowadzone jest na terenie więcej niż jednej gminy ilości wydobytej kopaliny, a także wysokość opłaty przypadającej na poszczególne gminy. Zgodnie z 11 ust. 1, pkt. 2a rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 19 czerwca 2002 r. w sprawie dokumentacji mierniczo-geologicznej (Dz. U. z 2002 Nr 92 poz. 819) przedsiębiorca powinien uzupełniać mapy podstawowe i przeglądowe wyrobisk górniczych odkrywkowych zakładów górniczych co najmniej raz w roku. Zakres kontroli wydobycia kopalin powinien obejmować: sprawdzenie operatów ewidencyjnych zmian zasobów złoża, sprawdzenie informacji o ilości wydobytej kopaliny, sprawdzenie aktualizacji map wyrobisk górniczych, oględziny wyrobiska górniczego. Metodą kontroli będzie porównanie ilości wydobytej kopaliny określonej w operatach ewidencyjnych zmian zasobów, informacji o ilości wydobytej kopaliny z aktualizacją map. i postępem robót w wyrobisku górniczym. Protokół kontroli powinien zawierać: nazwę organu kontrolującego, datę kontroli, nazwę kontrolowanego przedsiębiorcy, zakres kontroli: dokumentację geologiczna wraz z dodatkami, projekt zagospodarowania złoża wraz z dodatkami, operaty ewidencyjne zmian zasobów złoża, informacje o ilości wydobytej kopaliny, aktualizacje map wyrobisk górniczych, wyrobisko górnicze, stwierdzenie prawidłowości lub nieprawidłowości, wniesione zastrzeżenia (lub ich brak) przez kontrolowanego przedsiębiorcę, podpisy kontrolujących i kontrolowanych. Weryfikacja operatów ewidencyjnych zmian zasobów złoża powinna się opierać się na sprawdzeniu poprawności wykonania operatu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 20 czerwca 2005 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać operaty Źródło: 7

8 ewidencyjne zasobów złóż kopalin (Dz.U nr 116 poz. 979) oraz porównaniu z informacją o ilości wydobytej kopaliny, aktualizacją map górniczych oraz postępem robót w wyrobisku górniczym. Likwidacja Jakie obowiązki wynikają dla przedsiębiorcy oraz organu koncesyjnego w związku z likwidacją zakładu górniczych? Na podstawie art. 80 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) w razie likwidacji zakładu górniczego przedsiębiorca jest zobowiązany: 1. zabezpieczyć lub zlikwidować wyrobiska górnicze oraz obiekty i urządzenia zakładu górniczego; 2. zabezpieczyć niewykorzystaną część złoża kopaliny; 3. zabezpieczyć sąsiednie złoża kopalin; 4. przedsięwziąć niezbędne środki chroniące wyrobiska sąsiednich zakładów górniczych; 5. przedsięwziąć niezbędne środki w celu ochrony środowiska oraz rekultywacji; gruntów i zagospodarowania terenów po działalności górniczej. Do rekultywacji gruntów i zagospodarowania terenów stosuje się przepisy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Zgodnie z art. 81 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze do likwidacji zakładu górniczego stosuje się odpowiednio przepisy o ruchu zakładu górniczego. Plan ruchu likwidowanego zakładu górniczego powinien w szczególności przewidywać sposób wykonania obowiązków określonych w art. 80. Plan ruchu likwidowanego zakładu górniczego wymaga uzgodnienia z właściwym wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta. Zgodnie z art. 81 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze w razie niewykonania obowiązku likwidacji zakładu górniczego lub jego oznaczonej części, organ nadzoru górniczego nakazuje przedsiębiorcy, w drodze decyzji, wykonanie tego obowiązku. W decyzji, o której mowa powyżej organ nadzoru górniczego określi termin wykonania obowiązku likwidacji zakładu górniczego, a po jego bezskutecznym upływie wdroży postępowanie egzekucyjne. Decyzja ta wymaga uzgodnienia z wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta. Na podstawie art. 109 ust. 1 o ile przepis szczególny nie stanowi inaczej, organy nadzoru Źródło: 8

9 górniczego sprawują nadzór i kontrolę nad ruchem zakładów górniczych, m.in. w zakresie budowy i likwidacji zakładu górniczego, w tym rekultywacji gruntów i zagospodarowania terenów po działalności górniczej. Organy koncesyjne są właściwe m.in. w sprawach udzielania, zmiany, cofania i wygaszania koncesji. Nadzór górniczy W jakim zakresie Dyrektor OUG uzgadnia/opiniuje udzielane/ zmieniane i wygaszane decyzje koncesyjne, będące w kompetencjach Starosty. Jakie elementy decyzji podlegają opiniowaniu/uzgodnieniu przez Dyrektora OUG? Koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin pospolitych zgodnie z art. 16 ust. 2 a ustawy z dnia 4 lutego 1994r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami), udziela starosta. Działalność, o której mowa w ust. 2 a wymaga uzgodnienia z właściwym organem nadzoru górniczego oraz zaopiniowania przez właściwego marszałka województwa (art. 16 ust. 3 pkt 6 ww. ustawy). W przypadku koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie kopalin pospolitych do wniosku o uzgodnienie skierowanego do dyrektora właściwego miejscowo okręgowego urzędu górniczego starosta dołącza: 1. kserokopię wniosku o udzielenie koncesji, 2. 1 egz. projektu prac geologicznych, 3. projekt rozstrzygnięcia projekt decyzji koncesyjnej. W przypadku koncesji na wydobywanie kopalin pospolitych do wniosku o uzgodnienie skierowanego do dyrektora właściwego miejscowo okręgowego urzędu górniczego starosta dołącza: 1. kserokopię wniosku o udzielenie koncesji, 2. załącznik mapowy zawierający klauzulę aktualności w skali określonej dla map podstawowych z naniesieniem: granic złoża kopaliny, granicy własności przedsiębiorcy, przebiegu projektowanego obszaru i terenu górniczego, Źródło: 9

10 pasów i filarów ochronnych, miejsca udostępnienia złoża, generalnego kierunku eksploatacji kopaliny w złożu. 3. projekt rozstrzygnięcia projekt decyzji koncesyjnej. Na wniosek starosty, organ nadzoru górniczego przeprowadza analizę wniosku o udzielenie koncesji w zakresie: wykorzystania zasobów i warunków eksploatacji tj. projektowanego wydobycia i wskaźnika wykorzystania zasobów, dostosowania prowadzonych robót górniczych do występujących w zakładzie zagrożeń naturalnych, warunków bezpiecznego wykonywania robot geologicznych, w tym: bezpieczeństwa powszechnego, przeciwpożarowego, bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych przy tych robotach, ochrony środowiska postępowanie z masami ziemnymi i skalnymi lub z odpadami powstałymi w procesie wydobywania kopaliny, sposoby rekultywacji gruntów i zagospodarowania terenów po działalności górniczej, warunków określonych w koncesji, uwzględniających wymagania zawarte w art. 64 ust. 2. Powyższa procedura znajduje odpowiednie zastosowanie w sprawie zmiany udzielonej koncesji (art. 6 ust. 5a ustawy Prawo geologiczne i górnicze). Wygaszenie koncesji następuje w przypadkach określonych w art. 28 ust. 1 ustawy Prawo geologiczne i górnicze, tj.: z upływem czasu, na jaki została wydana, jeżeli stała się bezprzedmiotowa, w razie likwidacji przedsiębiorcy, w razie zrzeczenia się koncesji. W przypadkach określonych powyżej organ koncesyjny stwierdza wygaśnięcie decyzji wydając stosowną decyzję. Cofnięcie koncesji może nastąpić: w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy (art. 28 ust. 1a ustawy- Prawo geologiczne i górnicze) w sytuacji, w której przedsiębiorca, pomimo wezwania organu koncesyjnego do niezwłocznego zaniechania naruszeń (art. 27a ustawy - Prawo geologiczne i górnicze): nadal narusza przepisy ustawy (w szczególności w zakresie ochrony środowiska lub racjonalnej gospodarki zasobami złóż kopalin) nie wypełnia warunków koncesji, w tym nie podejmuje działalności lub trwale jej zaprzestaje. Źródło: 10

11 Cofnięcie albo wygaśnięcie koncesji nie zwalnia dotychczasowego przedsiębiorcy (lub podmiotu, do którego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące przedsiębiorców) z wykonania obowiązków dotyczących ochrony środowiska oraz obowiązków związanych z likwidacją zakładu górniczego (art. 29 ust. 1 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze). Na podstawie art. 29 ust. 2 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze zakres i sposób wykonania tych obowiązków ustala organ koncesyjny w decyzji o cofnięciu koncesji albo w decyzji stwierdzającej wygaśnięcie koncesji, w uzgodnieniu z właściwym wójtem, burmistrzem albo prezydentem miasta oraz z właściwym organem nadzoru górniczego, a w przypadku działalności prowadzonej w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej z ministrem właściwym do spraw gospodarki morskiej. Uzgodnienie działalności, o której mowa posiada formę postanowienia wydanego na podstawie art. 106 Kodeksu postępowania administracyjnego. W związku z art. 29 ust. 2 ustawy Prawo geologiczne i górnicze organ koncesyjny uzgodnienia wygaszenie koncesji lub cofnięcie koncesji z właściwym organem nadzoru górniczego. Do wniosku o uzgodnienie skierowanego do dyrektora właściwego miejscowo okręgowego urzędu górniczego organ koncesyjny dołącza projekt rozstrzygnięcia (projekt decyzji). Na wniosek organu koncesyjnego, organ nadzoru górniczego przeprowadza analizę projektu rozstrzygnięcia w zakresie: rozliczenia zasobów złoża, nałożenia obowiązku opracowania planu ruchu likwidowanego zakładu górniczego, sposobu rekultywacji gruntów i zagospodarowania terenów po działalności górniczej, sposobu wykorzystania środków finansowych zgromadzonych na funduszu likwidacji zakładu górniczego, przekazania dokumentacji mierniczo-geologicznej likwidowanego zakładu górniczego do Archiwum przy WUG w Katowicach. Czy nadzór górniczy ma prawo żądać od przedsiębiorcy, posiadającego koncesję od Starosty, wykonywania co roku mapy zmian w zasobach złoża wg 11 ust1, pkt. 2a Rozporządzenia w sprawie dokumentacji mierniczo-geologicznej (Dz. U. z 2002 Nr 92 poz. 819)? Zgodnie z 11 ust. 1, pkt. 2a Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 19 czerwca 2002 r. w sprawie dokumentacji mierniczo-geologicznej (Dz. U. z 2002 Nr 92 poz. 819) przedsiębiorca powinien uzupełniać mapy podstawowe i przeglądowe wyrobisk górniczych odkrywkowych zakładów górniczych (w tym prowadzące działalność na podstawie koncesji udzielonej przez starostę), co najmniej raz w roku, a mapy podstawowe i przeglądowe wyrobisk górniczych dla Źródło: 11

12 zakładów górniczych wydobywających węgiel brunatny i rudy siarki raz na sześć miesięcy. Jednocześnie na podstawie 8 ust. 1 powyższego rozporządzenia właściwy organ nadzoru górniczego, jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa ruchu zakładu górniczego, potrzeb ratownictwa górniczego, gospodarki złożami kopalin w procesie ich wydobywania, ochrony środowiska i obiektów budowlanych, budowy i likwidacji zakładu górniczego oraz rekultywacji gruntów i zagospodarowania terenów po zakończonej działalności górniczej, może nakazać sporządzenie odpowiednich dokumentów mierniczo-geologicznych. Jakie uprawnienia powinna mieć osoba dokonująca obmiarów nielegalnego wyrobiska oraz ustalająca rodzaj kopaliny? Osobą uprawniona do obmiarów nielegalnego wyrobiska jest osoba posiadająca właściwe uprawnienia geodezyjne w zakresie pomiarów sytuacyjno - wysokościowych lub uprawnienia mierniczego górniczego. Osobą uprawnioną do ustalania rodzaju kopaliny jest osoba posiadająca właściwe uprawnienia geologiczne (ustalenie wstępne na podstawie badań makroskopowych, ustalenie szczegółowe na podstawie badań laboratoryjnych). Jakie są wymogi BHP i prowadzenia ruchu w zakładach wydobywających kopaliny pospolite dla których organem koncesyjnym jest Starosta? Czy w takim zakładzie musi być Kierownik ruchu zakładu górniczego, osoba dozoru górniczego? Ruch zakładu górniczego wydobywającego kopaliny pospolite powinien być prowadzony zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny pospolite (Dz. U. z 2002 r. Nr 109, poz. 962 ze zmianami). Rozporządzenie to określa szczegółowe zasady: 1. bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego związanego z ruchem w zakładach górniczych wydobywających kopaliny pospolite, 2. oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego oraz stosowania niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających to ryzyko w formie dokumentu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników zatrudnionych w ruchu tych zakładów. Zgodnie z 123 ust 1. ww rozporządzenia przepisów 12 ust. 2, 16, 43 45, 47, 49 70, 84, 87, 89, , 110 ust. 3 i ust. 4 oraz 112 nie stosuje się do odkrywkowych Źródło: 12

13 zakładów górniczych wydobywających kopaliny pospolite w warunkach określonych w art. 16 ust. 2a ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze. Na podstawie 123 ust 2. rozporządzenia w odkrywkowych zakładach górniczych, o których mowa w ust. 1, dokument bezpieczeństwa, o którym mowa w 4 ust. 1 rozporządzenia, mogą stanowić instrukcje i inne dokumenty oraz opracowania posiadane przez przedsiębiorcę. Przepisy niewymienione w 123 ust. 1 stosuje się odpowiednio w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny pospolite w warunkach określonych w art. 16 ust. 2a ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze. Na podstawie art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) ruch zakładu górniczego może się odbywać tylko pod kierownictwem i dozorem osób posiadających odpowiednie kwalifikacje. W jakim zakresie sprawowany jest nadzór górniczy w odniesieniu do zakładów górniczych dla których organem koncesyjnym jest Starosta? Na podstawie art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) o ile przepis szczególny nie stanowi inaczej, organy nadzoru górniczego sprawują nadzór i kontrolę nad ruchem zakładów górniczych, a w szczególności w zakresie: 1. bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego; 2. ratownictwa górniczego; 3. gospodarki złożami kopalin w procesie ich wydobywania; 4. ochrony środowiska, w tym zapobiegania szkodom; 5. budowy i likwidacji zakładu górniczego, w tym rekultywacji gruntów i zagospodarowania terenów po działalności górniczej. Organy nadzoru górniczego kontrolują wykonywanie przez przedsiębiorców obowiązków dotyczących ochrony środowiska, określonych w przepisach prawa ochrony środowiska oraz w decyzjach ustalających warunki użytkowania środowiska w związku z ruchem zakładów górniczych (art. 109 ust. 1a ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze). Na podstawie art. 109 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze organy nadzoru górniczego wydają, w drodze decyzji administracyjnej: 1. zezwolenia na oddanie do ruchu w zakładzie górniczym obiektów, maszyn i urządzeń, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 78 ust. 1 ustawy Prawo geologiczne i górnicze Źródło: 13

14 2. pozwolenia na używanie środków strzałowych w zakładach górniczych; 3. zezwolenia na przechowywanie i używanie sprzętu strzałowego w zakładach górniczych. Na podstawie z art. 109 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze przy wykonywaniu nadzoru i kontroli organ nadzoru górniczego: 1. nakazuje usunięcie nieprawidłowości powstałych wskutek naruszenia przepisów o ruchu zakładu górniczego, zwłaszcza jeżeli stwarzają one zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu górniczego, jego pracowników, bezpieczeństwa powszechnego lub środowiska; 2. w razie bezpośredniego zagrożenia dla zakładu górniczego, jego pracowników, bezpieczeństwa powszechnego lub środowiska, może w całości lub w części wstrzymać ruch tego zakładu lub jego urządzeń oraz nakazać podjęcie niezbędnych środków zapobiegawczych; 3. może zakazać, na czas nieprzekraczający dwóch lat, wykonywania określonych czynności w ruchu zakładu górniczego osobom, o których mowa w art. 68 ust. 1 oraz w art. 70 ust. 1, albo wykonywania określonych czynności osobom, o których mowa w art. 75a ust. 1, w razie stwierdzenia naruszenia przez te osoby dyscypliny i porządku pracy, a zwłaszcza obowiązków określonych ustawą i wydanymi na jej podstawie przepisami. Jaki powinien być sposób prowadzenia nadzoru i kontroli w zakresie wykonywania przez przedsiębiorców uprawnień z tytułu koncesji? Na podstawie art. 57 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz ze zmianami) organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją, przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej. Osoby upoważnione przez organ koncesyjny do dokonywania kontroli są uprawnione w szczególności do: 1. wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest wykonywana działalność gospodarcza objęta koncesją, w dniach i w godzinach, w których ta działalność jest wykonywana lub powinna być wykonywana; 2. żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników informacji oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem kontroli. Organ koncesyjny może wezwać przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym terminie. Zgodnie z art. 104 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) przy sprawowaniu nadzoru i kontroli pracownicy organów Źródło: 14

15 administracji geologicznej mają prawo wstępu do wszystkich miejsc wykonywania prac geologicznych, a jeżeli przedmiotem nadzoru i kontroli jest wykonywanie przez przedsiębiorcę uprawnień z tytułu koncesji, także do zakładów górniczych. Mogą również żądać udostępnienia niezbędnych informacji, dokumentów oraz udzielania wyjaśnień. Na podstawie art. 104a ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze przy wykonywaniu nadzoru i kontroli organ administracji geologicznej: 1. nakazuje wstrzymanie działalności lub podjęcie określonych czynności w celu doprowadzenia środowiska do właściwego stanu, w razie stwierdzenia wykonywania działalności bez wymaganej koncesji, bez zatwierdzonego projektu prac geologicznych lub niezgodnie z koncesją albo zatwierdzonym projektem prac geologicznych; 2. może zakazać wykonywania określonych czynności osobom posiadającym kwalifikacje w razie stwierdzenia wykonywania przez te osoby czynności z rażącym niedbalstwem bądź z rażącym naruszeniem prawa. Wniesienie odwołania od decyzji nie wstrzymuje jej wykonania. Organem właściwym w powyższych sprawach jest odpowiednio organ właściwy do udzielania koncesji, zatwierdzania projektów prac geologicznych albo stwierdzania kwalifikacji do wykonywania, dozorowania lub kierowania pracami geologicznymi. Omówienie problemu składowania odpadów i bezzbiornikowego magazynowania substancji w górotworze (także dzikich wysypisk w małych wyrobiskach), jakie są skuteczne formy zwalczania tego zjawiska? Zgodnie z art. 82c. działu IIIa ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) Składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych zabrania się składowania w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, odpadów: 1. występujących w postaci ciekłej, w tym odpadów zawierających wodę w ilości powyżej 95% masy całkowitej, z wyłączeniem szlamów; 2. o właściwościach wybuchowych, żrących, utleniających, wysoce łatwopalnych lub łatwopalnych; 3. zakaźnych medycznych i zakaźnych weterynaryjnych; 4. powstających w wyniku prac naukowo-badawczych, rozwojowych lub działalności dydaktycznej, które nie są zidentyfikowane lub są nowe i których oddziaływanie na środowisko jest nieznane; Źródło: 15

16 5. takich jak opony, z wyłączeniem opon rowerowych i opon o średnicy zewnętrznej większej niż mm; 6. innych, które w warunkach składowania w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, mogą podlegać niepożądanym zmianom fizycznym, chemicznym lub biologicznym, do odpadów tych zalicza się odpady: które same lub pojemniki, w których są składowane, mogą wchodzić w warunkach składowania w reakcje z wodą lub skałą macierzystą, prowadzące do zmiany ich objętości, powstania samozapalnych, toksycznych lub wybuchowych substancji lub gazów lub innych reakcji zagrażających bezpieczeństwu eksploatacji lub nienaruszalności bariery geologicznej; ulegające biodegradacji; o ostrym zapachu; mogące wytwarzać mieszanki gazowo-powietrzne o właściwościach toksycznych lub wybuchowych; nieodpowiadające warunkom geomechanicznym ze względu na niewystarczającą stabilność; które są samozapalne lub podatne na samozapłon w danych warunkach składowania, produkty gazowe; lotne oraz pochodzące ze zbierania w postaci nieokreślonych mieszanin. Zabrania się rozcieńczania lub sporządzania mieszanin odpadów ze sobą lub z innymi substancjami lub przedmiotami w celu spełnienia kryteriów dopuszczenia odpadów do składowania na składowiskach podziemnych. Odpady powinny być składowane w sposób selektywny. Dopuszcza się składowanie określonych rodzajów odpadów w sposób nieselektywny (mieszanie), jeżeli w wyniku takiego składowania nie nastąpi zwiększenie negatywnego oddziaływania tych odpadów na środowisko lub bezpieczeństwo składowania. Przedsiębiorca, który prowadzi działalność w zakresie składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, jest obowiązany zatrudniać osobę posiadającą świadectwo stwierdzające kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami, wydane na podstawie art. 49 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, ze zmianami) art. 82d ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze. Do składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, stosuje się odpowiednio przepisy art , art. 59 ust. 1 pkt 1 5 oraz art. 61 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Do składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, stosuje się odpowiednio przepisy o ruchu zakładu górniczego art. 82e ustawy z dnia Źródło: 16

17 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze. Przepisów działu IIIa ustawy nie stosuje się do składowania w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych: 1. niezanieczyszczonej gleby; 2. kopalin; 3. odpadów obojętnych oraz odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, pochodzących z poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, ich wydobywania i przeróbki. W przypadku dzikich wysypisk w małych wyrobiskach na podstawie art. 34. ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji, nakazuje posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania lub magazynowania, wskazując sposób wykonania tej decyzji. Decyzja ta wydawana jest z urzędu. Jednocześnie istnieje możliwość odzysku odpadów poprzez wypełnianie terenów niekorzystnie przekształconych (takich jak zapadliska, nieeksploatowane odkrywkowe wyrobiska lub wyeksploatowane części tych wyrobisk) zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami (Dz. U. z 2006r. Nr 49, poz. 356). Rodzaje odpadów oraz warunki ich odzysku w procesie odzysku R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia Rodzaje odpadów oraz warunki ich odzysku w procesie odzysku R14. Zgodnie z załącznikiem nr 1 wypełnianie terenów niekorzystnie przekształconych (takich jak zapadliska, nieeksploatowane odkrywkowe wyrobiska lub wyeksploatowane części tych wyrobisk) może się odbywać pod warunkiem, że: 1. planowane działania są lub będą określone w trybie przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w trybie przepisów prawa budowlanego, albo w drodze decyzji określającej zakres, sposób i termin zakończenia rekultywacji zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z późn. zm.2) lub ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266, z późn. zm.3), 2. wypełnianie odpadami prowadzi się do rzędnych przyległych terenów nieprzekształconych z zastrzeżeniem, że warstwę powierzchniową o grubości od 1 do 1,5 m należy formować w sposób zapewniający jej funkcję glebotwórczą lub w sposób odpowiadający docelowemu przeznaczeniu terenu; w przypadku stosowania zagospodarowania metodami bezglebowymi z przeznaczeniem terenu na użytki zielone, tereny rekreacyjne, leśne wypełnianie terenu odpadami o kodach , , i można stosować do Źródło: 17

18 poziomu otaczającej powierzchni, 3. odpady z podgrupy przed ich zastosowaniem poddaje się kruszeniu w przypadku konieczności dostosowania ich składu granulometrycznego do realizacji konkretnego przedsięwzięcia. W jakim zakresie OUG powinny opiniować decyzje o warunkach rekultywacji terenów poeksploatacyjnych, będących w kompetencjach Starosty? Zgodnie z art. 109 ust.1. pkt. 5 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) organy nadzoru górniczego sprawują nadzór i kontrolę nad ruchem zakładów górniczych między innymi w zakresie rekultywacji gruntów i zagospodarowania terenów po działalności górniczej. Kontrola i nadzór nad rekultywacją gruntów i zagospodarowaniem terenów po działalności górniczej powinny być prowadzone w oparciu o: projekt zagospodarowania złoża, decyzję udzielającą koncesji, plan ruchu zakładu górniczego, zarówno czynnego jak i likwidowanego, decyzję stwierdzającą wygaśnięcie lub cofnięcie koncesji, decyzje starosty wydane w sprawach rekultywacji i zagospodarowania gruntów. Zgodnie z art. 22 ust.2 pkt 1 ustawy z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz ze zmianami) decyzje w sprawach rekultywacji w odniesieniu do działalności górniczej wydaje starosta po zasięgnięciu opinii dyrektora właściwego miejscowo okręgowego urzędu górniczego. Opinie do wniosku starosty w sprawie rekultywacji i zagospodarowania gruntów wydawane są w formie postanowienia (art. 106 Kodeksu postępowania administracyjnego), odnoszą się do elementów związanych z działalnością górniczą w zakresie ochrony środowiska. Rekultywacja Czy wraz z decyzją naliczającą podwyższoną opłatę eksploatacyjną należy wydać nakaz rekultywacji nielegalnego wyrobiska? Źródło: 18

19 Na podstawie art. 80 ust. 2 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) do rekultywacji i zagospodarowania gruntów po działalności górniczej mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz ze zmianami). Zgodnie z art. 20 ust. 1 osoba powodująca utratę albo ograniczenie wartości użytkowej gruntów jest obowiązana do ich rekultywacji na własny koszt. Ponieważ wykonanie rekultywacji jest obowiązkiem ustawowym egzekucje obowiązku należy przeprowadzić w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz ze zmianami). Czy urząd (organ koncesyjny) ma prawo żądać przedłożenia dokumentacji (projektu) rekultywacji, przed fizycznym przystąpieniem do prac i robót rekultywacyjnych, pomimo, że zgodnie z obowiązująca ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych nie ma obowiązku wykonania takiego opracowania, chociaż art. 27 ust. 3 w/w ustawy nawiązuje do dokumentacji rekultywacji, jako dokumentu na podstawie którego winno odbywać się sprawdzenie wykonanych zabiegów rekultywacyjnych? Przepisy art. 20 ust. ustawy z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004r. Nr 121, poz ze zmianami) określają, że Rekultywację i zagospodarowanie gruntów planuje się, projektuje i realizuje na wszystkich etapach działalności przemysłowej. Decyzja nakładająca obowiązek rekultywacji powinna określać kierunek rekultywacji (co może stanowić podstawę do opracowania dokumentacji technicznej rekultywacji) oraz określać termin jej zakończenia. Decyzja w przedmiocie rekultywacji może być wydana etapowo tj. nakładać tylko obowiązek rekultywacji na konkretną osobę oraz ustalać kierunek jej rekultywacji. Natomiast pozostałe elementy, których zakres został enumeratywnie wliczony w art. 22 ust. 1 cyt. Ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (np. określenie terminu wykonania rekultywacji, uznanie rekultywacji za zakończoną) mogą być zawarte w odrębnych decyzjach. Prace rekultywacyjne powinny być prowadzone na podstawie uproszczonej dokumentacji rekultywacyjnej. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych nie przewiduje zatwierdzenia projektu rekultywacji przez organy administracji publicznej. Jednakże uznanie rekultywacji za zakończoną powinno nastąpić po ocenie prawidłowości wykonania prac rekultywacyjnych, w szczególności należy ocenić czy rekultywacja wykonana została zgodnie z opracowaną dokumentacją techniczną rekultywacji. Data decyzji o uznaniu rekultywacji za zakończoną stanowi koniec obowiązku uiszczania opłaty rocznej. Źródło: 19

20 Natomiast sam fakt, że rekultywacja nie była prowadzona w oparciu o dokumentację techniczną rekultywacji, nie stanowi przeszkody do uznania rekultywacji za zakończoną. Zgodnie bowiem z art. 75 kodeksu postępowania administracyjnego dowodem w sprawie może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia stanu faktycznego; w szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych itp. Skoro nie ma dokumentacji technicznej rekultywacji to wystarczająca jest opinia biegłych oceniająca prawidłowość dokonanej rekultywacji (klasyfikatora). Podobne rozstrzygnięcia zawiera wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 sierpnia 1990 roku sygn. Akt II S.A. 520/90 (niepublikowany). Brak decyzji o ustaleniu kierunku rekultywacji, ustaleniu terminu zakończenia rekultywacji i zagospodarowania gruntów nie stanowi przeszkody do uznania rekultywacji za zakończoną, jeśli w świetle materiału dowodowego sprawy nie ma wątpliwości, że faktycznie rekultywację przeprowadzono. Jedynym kryterium jest dokonanie oceny, czy w wyniku dokonania zabiegów przywrócono wartości użytkowe gruntom (wyrok NSA z dnia 2.X.1989 roku sygn. Akt IISA 892/- 894/89 OSNA 1989 z. nr 2 poz. 86). Czy należy opracować dokumentację rekultywacji dla wyrobisk poeksploatacyjnych? Do rekultywacji gruntów po działalności polegającej na wydobywaniu kopalin stosuje się przepisy ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 004r. Nr 121, poz ze zmianami). Przepisy te będą stosowały się wprost lub odpowiednio. Do rekultywacji gruntów rolnych lub leśnych, które uległy odrolnieniu lub odlesieniu na potrzeby wykonywania działalności polegającej na wydobywaniu kopalin. Zgodnie z art 20 ust. 3 ustawy, że Rekultywację i zagospodarowanie gruntów planuje się, projektuje i realizuje na wszystkich etapach działalności przemysłowej, a więc prace rekultywacyjne powinny być prowadzone na podstawie uproszczonej dokumentacji rekultywacyjnej. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych nie przewiduje zatwierdzenia projektu rekultywacji przez organy administracji publicznej. Jednakże uznanie rekultywacji za zakończoną powinno nastąpić po ocenie prawidłowości wykonania prac rekultywacyjnych, w szczególności należy ocenić czy rekultywacja wykonana została zgodnie z opracowaną dokumentacją techniczną rekultywacji. Data decyzji o uznaniu rekultywacji za zakończoną stanowi koniec obowiązku uiszczania opłaty rocznej. Natomiast sam fakt, że rekultywacja nie była prowadzona w oparciu o dokumentację techniczną rekultywacji, nie stanowi przeszkody do uznania rekultywacji za zakończoną. Zgodnie bowiem z art. 75 kodeksu postępowania administracyjnego dowodem w sprawie może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia stanu faktycznego; w szczególności dowodem mogą być Źródło: 20

21 dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych itp. Skoro nie ma dokumentacji technicznej rekultywacji to wystarczająca jest opinia biegłych oceniająca prawidłowość dokonanej rekultywacji (klasyfikatora). Podobne rozstrzygnięcia zawiera wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 sierpnia 1990 roku sygn. Akt II S.A. 520/90 (niepublikowany). Czy istnieje konieczność wygaszania koncesji z ustaleniem warunków likwidacji i rekultywacji w przypadku gdy przedsiębiorca chce kontynuować wydobycie na tym samym terenie? Zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zmianami) cofnięcie albo wygaśnięcie koncesji nie zwalnia dotychczasowego przedsiębiorcy z wykonania obowiązków dotyczących ochrony środowiska oraz obowiązków związanych z likwidacją zakładu górniczego. Zakres i sposób wykonania tych obowiązków, ustala organ koncesyjny w decyzji o cofnięciu koncesji albo w decyzji stwierdzającej wygaśnięcie koncesji, w uzgodnieniu z właściwym wójtem, burmistrzem albo prezydentem miasta oraz z właściwym organem nadzoru górniczego. Zgodnie z art. 20 ust. 3 i ust. 4 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych rekultywację i zagospodarowanie gruntów planuje się, projektuje i realizuje na wszystkich etapach działalności przemysłowej. Rekultywację gruntów prowadzi się w miarę jak grunty te stają się zbędne całkowicie, częściowo lub na określony czas do prowadzenia działalności przemysłowej oraz kończy się w terminie do 5 lat od zaprzestania tej działalności. Rekultywacja terenów po działalności górniczej powinna być prowadzona w oparciu o: projekt zagospodarowania złoża, decyzję udzielającą koncesji, plan ruchu zakładu górniczego, zarówno czynnego jak i likwidowanego, decyzję stwierdzającą wygaśnięcie lub cofnięcie koncesji, decyzje starosty wydane w sprawach rekultywacji i zagospodarowania gruntów. Decyzje w sprawach rekultywacji i zagospodarowania wydane w trybie art. 22 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz ze zmianami) określają: 1. stopień ograniczenia lub utraty wartości użytkowej gruntów; 2. osobę obowiązaną do rekultywacji gruntów; 3. kierunek i termin wykonania rekultywacji gruntów; 4. uznanie rekultywacji gruntów za zakończoną. Źródło: 21