autor: Anita Wojewoda promotor: dr in.arch. Leszek Œwi¹tek CZÊŒÆ OPISOWA DO PROJEKTU paÿdziernik 2006r

Transkrypt

1 Projekt dyplomowy: Szczeciñski Park Technologiczny Wydzia³ Budownictwa i Architektury Politechniki Szczeciñskiej Instytut Architektury i Planowania Przestrzennego autor: Anita Wojewoda promotor: dr in.arch. Leszek Œwi¹tek CZÊŒÆ OPISOWA DO PROJEKTU paÿdziernik 2006r

2 SPIS TRESCI: 1.Przedmiot opracowania 2.Problem i cel opracowania 3.Okreœlenie metody 4.Badania: Specyfika potencja³u gospodarczego Województwa Zachodniopomorskiego warunkuj¹cego strategie rozwoju regionu (na podst. pracy autorskiej Krzysztofa Matusiaka pt.: Uwarunkowania opracowania regionalnej strategii innowacyjnoœci w Województwie Zachodniopomorskim ) 5.Opis inspiracji dotychczasowych doœwiadczeñ w rozwi¹zywaniu problemu. 6.Za³ozenia do projektu, idea funkcjonowania obiektu, idee i tezy 7.Opis rozwi¹zania projektowego 8.Wnioski koñcowe 9.Bibliografia - 2 -

3 Przedmiotem niniejszego opracowania jest projekt Szczeciñskiego Parku Technologicznego, podejmuj¹cy problem funkcjonowania Parku jako katalizatora rozwoju gospodarczego regionu. Za³o enia ideowe bêd¹ce motywem przewodnim ca³ego za³o enia projektowego, oparte s¹ na konkretnych badaniach rynku Regionu Zachodniopomorskiego oraz miedzy innymi na dotychczasowych doœwiadczeniach projektowych autora oraz inspiracjach zaczerpniêtych z innych projektów architektonicznych dostêpnych w literaturze i w Internecie. rys.1 Widok pojedynczego budynku od strony dziedziñca 2.1 Problem opracowania Wprowadzenie w tematykê projektu: Pojêcie Parków Technologicznych jest doœæ wieloznaczne. W praktyce odnosi siê do gamy nazw stosowanych w odniesieniu do zorganizowanych oœrodków gospodarczych, w ramach których tworzy siê dogodne warunki dla transferu i komercjalizacji technologii, co w praktyce ma prowadziæ do powstania i rozwoju ma³ych innowacyjnych firm. Nale y podkreœliæ fakt, ze nie ma jednego modelu ani -3-

4 szablonu organizacyjnego takiej jednostki, a ka de przedsiêwziêcie musi bazowaæ na lokalnych i regionalnych zasobach d¹ ¹c do ich najefektywniejszego wykorzystania. Mo na wskazaæ wspólne cechy spotykanych na ca³ym œwiecie technopolii, parków: naukowych, badawczych i technologicznych, gdzie g³ównymi cechami s¹: bazowanie na wyodrêbnionej i samodzielnie zarz¹dzanej nieruchomoœci obejmuj¹cej konkretny teren i/lub budynki (od kilku do 2-3 tyœ. hektarów) posiadanie koncepcji zagospodarowania i rozwoju obejmuj¹cej aktywnoœci naukowo-badawcze i produkcyjne zwi¹zane z kreacj¹ nowej wiedzy i technologii posiadanie formalnych powi¹zañ z instytucjami naukowo-badawczymi i edukacyjnymi, lokaln¹ i regionaln¹ administracj¹ publiczn¹, dzia³aj¹c¹ w regionie instytucjami wspierania przedsiêbiorczoœci i transferu technologii oraz finansowania ryzyku (venture capital). Ka dy z parków technologicznych ma niepowtarzalny i indywidualny charakter odzwierciedlaj¹cy specyfikê lokalnego œrodowiska naukowego i gospodarczego, tradycje przemys³owe i uwarunkowania kulturowe. Najczêœciej powielanym b³êdem jest bezmyœlne kopiowanie silicon valley czy tez research triangle park. Ka dy z wymienionych modeli jest odpowiedzi¹ na czynniki gospodarcze charakteryzuj¹ce dany region. Poszczególne przedsiêwziêcia powinny w jak najszerszym zakresie byæ dopasowane do lokalnych uwarunkowañ i czynników wzrostu. Celem istnienia parków technologicznych jest stymulacja rozwoju gospodarczego regionu, podniesienie jego atrakcyjnoœci oraz tworzenie nowych, trwa³ych miejsc pracy. Czynnikami odró niaj¹cymi parki technologiczne od innych oœrodków gospodarczych s¹ miêdzy innymi: a) komasacja ma³ych i œrednich firm na jednym obszarze u³atwiaj¹ca wzajemne kontakty miêdzy przedsiêbiorcami. b) budowa elastycznych powi¹zañ nauki z praktyk¹ gospodarcz¹ ; inicjowanie kontaktów transferu technologii, prze³amywanie barier wspó³pracy œrodowiska naukowego z przedsiêbiorcami. c) koncentracja instrumentów wsparcia przedsiêbiorczoœci technologicznej oraz rozwoju ma³ych i œrednich innowacyjnych przedsiêbiorstw poprzez programy pomocy finansowej, technicznej i doradczej. d) koncentracja wyspecjalizowanych w dzia³aniach innowacyjnych zasobów ludzkich i finansowych

5 2.2 2.Zarys historyczny: Idea Parków Technologicznych wywodzi siê ze Stanów Zjednoczonych, gdzie w latach czterdziestych po raz pierwszy zosta³a te urzeczywistniona. Pierwszymi tego typu instytucjami, skierowanymi na nowe innowacyjne przedsiêbiorstwa, by³ utworzony w 1948r Bohanson Research Park w Menlo/Kalifornia i zainicjowany w 1951r przez Stanford Uniwersity Stanford Industrial Park /obecnie Stanford Research Park w Palo Alto Kalifornia. Koncepcja parków rozwijana by³a w nastêpnych latach. Szczególny boom przypada na lata szeœædziesi¹te, kiedy liczba parków naukowych wzros³a do 81. Szybki wzrost gospodarczy w USA w latach 90tych by³ g³ównie zas³ug¹ firm ze s³ynnej Silicon Valley. W 1998r, przed za³amaniem siê mody na dotcomy i póÿniejszym kryzysem ca³ej bran y IT, kalifornijska Dolina Krzemowa mia³a przychody brutto tylko cztery razy mniejsze ni ca³e Chiny. Gdyby ten niewielki, licz¹cy kilkadziesi¹t kilometrów kwadratowych rejon sta³ siê samodzielnym pañstwem, bez trudu wszed³by do pierwszej dziesi¹tki najsilniejszych ekonomicznie krajów œwiata. Sukces Silicon Valley opiera³ siê przede wszystkim na przep³ywie ludzi i pomys³ów miêdzy przemys³em a wy szymi uczelniami, g³ównie Uniwersytetem Stanforda. Kopiowanie kalifornijskiego wzorca nie sta³o siê jednak kluczem do sukcesu innych krajów. Sam oœrodek, bowiem jest odpowiedzi¹ na pewne wymagania rynkowe. Nikt nie planowa³ powstania Doliny jako zwartego i zamkniêtego obiektu, powsta³a ona samoistnie i spontanicznie. Budowanie lokalnych krzemowych dolinek to dziœ tendencja ogólnoœwiatowa. W samych tylko Stanach Zjednoczonych ró nego rodzaju silikonowych rejonów jest a dziewiêæ, a niemal ka dy kraj na œwiecie o przeciêtnym potencjale ekonomicznym usi³uje stworzyæ w³asny oœrodek badawczoprodukcyjny. Najbardziej zawziêci w kopiowaniu amerykañskiego przepisu na boom gospodarczy s¹ Azjaci. Na terenie Tajwanu, w Japonii, Indiach, Filipinach, Hongkongu, Singapurze, Tajlandii, Wietnamie, Malezji i Indonezji. W Chinach powsta³y trzy du e specjalne strefy ekonomiczne, zorientowane na nowe technologie ko³o Pekinu, Szanghaju i w Shenzehen na pó³noc od Hongkongu. W tym ostatnim powstaje co trzeci dysk twardy. Nie wszystkie jednak przedsiêwziêcia koñcz¹ siê takim sukcesem. A jakoœæ przechodzi w iloœæ. Dla wielu krajów niemo liwe staje siê wype³nienie niezbêdnego warunku, jakim jest dobra infrastruktura. W Tajlandii na przyk³ad inwestorzy, którzy chcieliby otworzyæ swoje przedsiêbiorstwa mog¹ liczyæ na stare, miedziane kable telefoniczne i obietnice szerokopasmowych ³¹czy œwiat³owodowych, które maj¹ pojawiæ siê w bli ej nieokreœlonej przysz³oœci. Czêœæ z krzemowych dolinek wprawdzie uda³o siê przyci¹gn¹æ zagranicznych inwestorów, w tym œwiatowe koncerny, ale nie sta³y siê one przez to oœrodkami bêd¹cymi motorem narodowej gospodarki

6 W wielu przypadkach trudno w ogóle mówiæ o nowych technologiach w lokalnych Silicon Valleys zak³ada siê infolinie, biura handlowe, siedziby przedstawicieli handlowych, czasem wrêcz po prostu manufaktury, wykorzystuj¹c tani¹ si³ê robocz¹. Cyberport w Hongkongu mo e siê pochwaliæ przyci¹gniêciem Microsoftu, ale koncern ma tam tylko biura handlowo-marketingowe, obs³uguj¹ce tê czêœæ kontynentu. W malezyjski Multimedialny Superkorytarz rz¹d tego kraju zainwestowa³ 20mld dolarów, co nie przynios³o jednak o ywienia gospodarki. Wiêkszoœæ naukowców pracuj¹cych w chiñskich parkach przemys³owych pochodzi z Rosji i Indii. Trudno wiêc mówiæ o pe³nym sukcesie, którym by³aby stymulacja lokalnej przedsiêbiorczoœci i innowacyjnoœci. W tym przypadku import mózgów nie wp³ywa na rozwój lokalnych uczelni i tym samym sama inwestycja nie spe³nia swojej g³ównej roli, jak¹ jest katalizator przedsiêbiorczoœci. Kalifornijski sukces uda³o siê jednak powtórzyæ w Azji, i to a dwukrotnie. Pierwsze krzemowe oœrodki na tym kontynencie s¹ niewiele m³odsze ni amerykañski orygina³. Po³udniowokoreañskie Naukowe Miasto Daedeok pomog³y spopularyzowaæ telefony komórkowe i sta³y siê jednym z filarów potêgi koncernu Samsung. Sukcesem okaza³ siê tak e za³o ony kilka lat póÿniej w 1980r tajwañski Naukowo-Przemys³owy Park Hsinchu. Tu równie u podstaw przedsiêwziêcia le a³o zaanga owanie rz¹du, który dofinansowywa³ projekt kwot¹ 600 mln dolarów. Dziêki oœrodkowi Hsinchu Tajwan sta³ siê œwiatowym liderem w produkcji noteboków, a wiele lokalnych firm uzystaka³o status globalnych koncernów. Niezale nie od bardziej lub mniej sensownego kopiowania kalifornijskiego cudu warto sobie postawiæ pytanie, czy ten fenomen mo na powtórzyæ przez naœladownictwo. Osza³amiaj¹cy sukces rejonu po³o onego na po³udnie od San Francisco wcale nie by³ oczywisty. Znacznie bardziej predysponowany do stania siê wylêgarni¹ nowych technologii by³ rejon, w którym znajduj¹ siê dwie s³ynne uczelnie MIT oraz Harvard. Obecnie obserwuje siê wzrost liczby rz¹dowych inicjatyw maj¹cych na celu utworzenie nowych stref hi-tech. Mo na tez zauwa yæ jak wielka ró nica dzieli takie podejœcie od historii kalifornijskiego oœrodka, który powsta³ ca³kowicie spontanicznie, bez jakiegokolwiek projektu czy inspiracji. Najwiêkszym atutem Doliny Krzemowej jest potê ny venture capital, który mo e sfinansowaæ najbardziej oryginalne pomys³y. Specyfik¹ sukcesu kalifornijskiego by³ równie swobodny przep³yw informacji. Podczas np. lunchu spotyka³o siê ludzi pracuj¹cych nad poszczególnymi projektami. Motywacja do pracy nie by³a podyktowana decyzjami politycznymi, ale wszeobecnym pêdem za pieni¹dzem. W razie sukcesu firmy ich w³aœciciele i twórcy danego pomys³u stawali siê automatycznie bogaczami. Reasumuj¹c, o ostatecznym sukcesie danego oœrodka nie decyduj¹ tylko zainwestowane pieni¹dze, specjalne przepisy czy ulgi podatkowe, lecz kreatywnoœæ, wiedza i zaanga owanie ludzi

7 2.3 Przyk³ady Parków Technologicznych w Polsce. Mimo ró nych deklaracji w narodowych i regionalnych strategiach czy programach rozwoju parki technologiczne w Polsce znajduj¹ siê w powijakach. O technopoliach dopiero zaczyna siê mówiæ. Krakowski Park Technologiczny Zarz¹dzany przez Centrum zaawansowanych Technologii sp. z o.o., którego udzia³owcami s¹ Skarb Pañstwa, Miasto Kraków, Województwo Ma³opolskie, Politechnika Krakowska, Uniwersytet Jagielloñski, Akademia Górniczo-Hutnicza oraz Huta im. T.Sêdzimira. Tworz¹ go 4 parki: Park Technologiczny Uniwersytetu Jagielloñskiego, Park Technologiczny Politechniki Krakowskiej, Park Technologiczny Huty im. Sendzimira i Krakowski Klaster Przemys³owy. Dzia³alnoœci Krakowskiego Parku Technologicznego rozpoczê³a siê w 1998r. ¹czna powierzchnia strefy wynosi ponad 122ha i jest przeznaczona g³ównie pod nowe przedsiêwziêcia inwestycyjne tzw. green field investment. Planowane zatrudnienie osi¹gnie osób, a deklarowane inwestycje maj¹ wynieœæ 700 mln PLN. Dzia³alnoœæ gospodarcz¹ Parku reguluje rozporz¹dzenie Ministra Gospodarki. Wroc³awski Park Technologiczny Spó³ka akcyjna Politechniki Wroc³awskiej, Uniwersytetu Wroc³awskiego, Fundacji Rozwoju Politechniki Wroc³awskiej, Akademii Rolniczej, Dolnoœl¹skiej Izby Gospodarczej, Towarzystwa Inwestycyjnego Dolmel, Gminy Wroc³aw, Banku Zachodniego WBK S.A. i Skarbu Pañstwa. Wszyscy za³o yciele maj¹ równ¹ iloœæ g³osów oraz szczególne uprawnienia. Spó³ka powsta³a w 1998r. Jej g³ównym celem jest symulacja rozwoju przemys³u zaawansowanych technologii. Powierzchnia ca³ego Parku wynosi obecnie 10ha, na którym spó³ka posiada prawo do wieczystego u ytkowania gruntów wniesione aportem przez gminê Wroc³aw. Na terenie wydzielono 11 odrêbnych dzia³ek inwestycyjnych przeznaczonych do sprzeda y inwestorom prywatnym na zasadach prawa wieczystego u ytkowania. Teren wyposa ony jest w pe³n¹ infrastrukturê techniczn¹. Projekt Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego przewiduje, ze oko³o 16% powierzchni WPT zostanie przeznaczone na tereny rekreacyjne oraz wspólne parkingi, drogi wewnêtrzne, place itp. Sejmik województwa w³¹czy³ Park do regionalnej strategii rozwoju. WPT skupia siê przede wszystkim na takich dziedzinach jak: - 7 -

8 - telekomunikacja i elektronika - komputery i informatyka - przetworstwo rybno-spo ywcze - in ynieria genetyczna - biologia molekularna - urz¹dzenia i materia³y medyczne - farmaceutyka - ochrona œrodowiska - energetyka - nowe materia³y, tworzywa sztuczne - automatyka - aparatura pomiarowa i labolatoryjna - technologie kriogeniczne - technologie wysokich cisnieñ - technologie prózni Poznañski Park Naukowo-Technologiczny Powsta³ w 1995r w ramach dzia³alnoœci statutowej i gospodarczej Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Obejmuje 3,1 ha, a w planach jest rozszerzenie go o kolejne 8ha. PPNT dysponuje obecnie budynkiem biurowym i dwoma halami wielofunkcyjnymi. Posiada 3000m 2 powierzchni biurowej o wysokim standardzie, 2000m 2 powierzchni magazynowej oraz hale o powierzchni 1430m 2. Park oferuje: - us³ugi informacyjne - us³ugi konsultingowe i doradcze w zakresie zaawansowanych technologii i innowacji - pomoc dla organizacji pragn¹cych wzi¹æ udzia³ w 6 Programie Ramowym UE - us³ugi w zakresie transferu technologii i innowacji - pomoc w kojarzeniu partnerów gospodarczych z Polski i krajów UE - informacje patentow¹ - promocjê innowacji - 8 -

9 Na terenie PPNT ma siedzibê 8 jednostek organizacyjnych, 4 instytucje B+R, 7 MŒP i trzech innych lokatorów (stowarzyszenia). Liczba pracowników wynosi w sumie 167 osób. W perspektywie kilku lat ma powstaæ Wielkopolski Park Naukowo-Technologiczny bêd¹cy wspólnym przedstawicielem PPNT i innych organizacji, takich jak centra transferu informacji czy jednostki badawczo-rozwojowe oraz jednostki samorz¹dowe. Technopark ódÿ W grudniu 2001r zosta³o opracowane Przedinwestycyjne studium wykonalnoœci i op³acalnoœci projektu Parku. Park bêdzie zlokalizowany z po³udniowo-zachodniej czêœci miasta, blisko portu lotniczego, obwodnicy i trasy wylotowej z miasta w kierunku zachodnim, na terenie 14ha z du ¹ iloœci¹ zieleni. Celem ³ódzkiego parku jest udzia³ w tworzeniu nowoczesnej bazy gospodarczej i poprawa pozycji konkurencyjnej regionu poprzez: - osi¹gniêcie wysokiego stopnia innowacyjnosci i poziomu technicznego MŒP, - stymulowanie œrodowisk akademickich i strefy B+R w zakresie opracowywania i transferu technologii - tworzenie miejsc pracy w przedsiêbiorstwach innowayjnych i zorientowanych na stosowanie nowych technologii. Bran ami szczególnie po ¹danymi s¹ informatyka, telekomunikacja, elektrotechnika, telekomunikacja, elektronika, automatyka, robotyka, nowe materia³y, nowe Ÿród³a energii, in ynieria procesowa, ochrona œrodowiska, biotechnologia, zdrowa ywnoœæ, farmaceutyka, narzêdzia i sprzêt medyczny, aparatura kontrolno-pomiarowa. Pomorski Park Naukowo Technologiczny w Gdyni Powsta³y w 2001r jako wspólna inicjatywa Pomorskiego Centrum Technologii i Urzêdu Miasta Gdyni. Park zlokalizowany jest na terenie o powierzchni 6ha, która wyposa ona jest we wszystkie media i jest w³asnoœci¹ miasta. PPNT jest zarz¹dzany merytorycznie i organizacyjnie przez Pomorskie Centrum Technologii maj¹ce swoj¹ siedzibê w Gdyni. Zadania PPNT obejmuj¹ stworzenie dogodnych warunków do realizacji przedsiêwziêæ opartych o wysoko zaawansowane technologie w nastêpuj¹cych modu³ach: 1. Modu³ Biotechnologii i Ochrony Œrodowiska, 2. Modu³ Wzornictwa Przemys³owego, 3.Modu³ informatyczny - 9 -

10 Oferta PPTN obejmuje: - wynajem powierzchni na prefencyjnych warunkach - opieke naukow¹ - pomoc doradcz¹ na preferencyjnych warunkach - u³atwienie dostêpu do narzêdzi wsparcia finansowego, takich jak: kredyty, granty, dotacje, fundusze inwestycyjne, - u³atwienie wspó³pracy z partnerami gospodarczymi. Projekt bêdzie finansowany w oparciu o ró ne Ÿród³a finansowania, miêdzy innymi: zasoby inicjatorów, œrodki UE, bud et pañstwa, samorz¹dów, uniwersytetów i podmiotów prywatnych. Celem PPNT jest skupienie dzia³añ prowadzonych na szczeblu lokalnym i regionalnym zmierzaj¹cych do aktywizacji rozwoju gospodarczego województwa pomorskiego oraz stymulowania wspó³pracy pomiêdzy uniwersytetami a przedsiêbiorstwami, ze szczególnym uwzglêdnieniem transferu wysoko zaawansowanych technologii i rozwoju przedsiêbiorczoœci opartej na ich wdra aniu. Szczeciñski Park Naukowo Technologiczny W 1992r utworzono Szczeciñskie Centrum Przedsiêbiorczoœci Zak³ad Bud etowy Miasta Szczecina, które sta³o siê zal¹ kiem Szczeciñskiego Parku Technologicznego. Utworzonego w 2000r, dwa lata póÿniej nazwa zosta³a przekszta³cona na Szczeciñski Park Naukowo-Technologiczny. Kapita³ zak³adowy wynosi 5,5 mln PLN. Park ma formê sp. z o.o., której 100% -owym udzia³owcem jest Gmina Szczecin, a partnerem strategicznym jest Uniwersytet Szczeciñski, z którym spó³ka ma podpisan¹ umowê o zarz¹dzanie. Rada Nadzorcza powo³a³a Konsorcjum Doradcze, w sk³ad, którego wchodz¹ przedstawiciele samorz¹du, wy szych uczelni, sektora bankowego i najwiêkszych firm w Szczecinie. Strategia dzia³ania zak³ada blisk¹ wspó³prace ze wszystkimi uczelniami w Szczecinie i województwie. Misja SPNT jest wspieranie i rozwój przedsiêbiorczoœci oraz innowacyjnoœci w Szczecinie i regionie. Oferta SPNT to : - wynajem powierzchni - u³atwianie dostêpu do technologii i innowacji, transfer technologii - pomoc dla MŒP w znajdowaniu Ÿróde³ finansowania i analizy finansowe - promocja i dostarczanie informacji o wynikach badañ naukowych, technologiach, projektach i produktach innowacyjnych

11 - edukacja - doradztwo - obs³uga firm (biurowa, ksiêgowa, prawna, itd.) W ramach parku dzia³a inkubator o powierzchni 350m 2. Przewiduje siê, e na terenie parku bêdzie lokowa³o siê oko³o 20 firm rocznie. Osi¹gniêcie samodzielnoœci finansowej ma nast¹piæ w ci¹gu 7 lat. Park dysponuje powierzchnia do wynajêcia o wielkoœci 3,5ha. Ocena sytuacji Oceny polskich inicjatyw tworzenia parków naukowo-technologicznych dokona³ w 2002r amerykañski ekspert Ron Kysiak, v-ce prezes Parku Badawczego w Evanstone (Chicago). Wyró ni³ trzy modele i omówi³ je na przyk³adach parku poznañskiego i krakowskiego orak Technopolis Warszawa a. park poznañski najwiêksza rolê odgrywa tworzenie ma³ych firm typu spin-off w oparciu o uczelnie lub wydzia³y techniczne, komercjalizacja technologii oraz inkubacja przedsiêbiorczoœci za pomoc¹ centrum technologicznego i inkubatora. Jest to typ o du ym podobieñstwie z do ma³ych obszarowo amerykañskich parkach technologicznych nastawionych na rozwój nowych firm poprzez tworzenie inkubatorów przedsiêbiorczoœci, zapewnienie finansowania typu seed capital (kapita³ zasiewowy) i programy pomocy dla firm. Parki te nie s¹ nastawione na przyciaganie duzych korporacji technologicznych. Na ich terenie lokuja siê raczej ma³e i œrednie firmy, którym zale y na wykorzystaniu efektu synergii. Ten model parku jest dobry dla innych miast, które maja wyzsze uczelnie techniczne. b. park krakowski model parku opartego na zagospodarowaniu terenów i nieruchomoœci, ze szczególnym naciskiem na inwestycje typu green field oraz na zwolnieniu z podatku dochodowego. Model krakowski mo na wykorzystywaæ na obszarach mniej zurbanizowanych, jeœli dostêpne s¹ terenu odpowiedniej wielkoœci. Organizatorzy takich parków mniejsza wagê przywi¹zuj¹ do inkubatorów, kapita³u zasiewowego czy tranferu innowacji. W Polsce bez pomocy pañstwa szersze wykorzystanie tego modelu mo e byæ trudne. Jest to model dominuj¹cy w Europie Zachodniej oraz w USA, gdzie uniwersytety otrzymuj¹ wysokie granty pañmswtowe czy stanowe. c. Technopolis Warszawa zak³ada wykozystanie potencja³u ca³ego regionu i przekszta³cenie go w centrum zaawansowanych technologii o zasiêgu europejskim. Jest to projekt zakrojony na

12 szrok¹ skalê. Wymaga zasobów jakie mo na zanleœc tylko w duzych metropoliach. Specyfika tego modelu jest zró nicowana i kreatywna spo³ecznoœæ, która jest bardziej ni na obszarach niezurbanizoawanych, sk³onna przyjmowaæ nowe idee i innowacje, które z kolei stanowi¹ si³ê napêdow¹ przedsiêbiorczoœci. Zdaniem R.Kysiaka istotne jest aby dzia³alnoœæ parków nie by³a jedynie rozszerzeniem badañ naukowych uczelni a prowadzi³a do tworzenia firm przynosz¹cych zyski. Wed³ug jego zaleceñ wa ne jest jak najszybsze rozpoczêcie dzia³alnoœci i zrobienie pierwszego kroku, polegaj¹cego na zaoferowaniu ma³ym firmom powierzchni nawet bardzo ograniczonej albo s³abo wyposa onej, ale umo liwiaj¹cej mu rozwój. R.Kysiak zaleca tak e organizatorom parków, aby brali a ró nych modeli te elementy, które pasuj¹ do ich konkretnej sytuacji. 2.2 Cel opracowania: Na podstawie powy szych analiz, wynika ze województwo zachodniopomorskie wypada doœæ s³abo na tle innych województw, jeœli chodzi o potencja³ innowacyjnoœci. Mimo tak niskiego poziomu na terenia miasta Szczecina, znajduj¹ siê dwa parki technologiczne a. Szczeciñski Park Naukowo Technologiczny przy ul.kolumba b. Szczeciñski Park Technologiczny przy ul.mickiewicza Obie inwestycje opieraj¹ siê na tych samych za³o eniach i maj¹ na celu wspieranie lokalnej gospodarki i stymulowanie rozwoju gospodarczego regionu. Poniewa za³o enia wy ej wymienionych placówek nie spe³niaj¹ swojej roli, nale y zastanowiæ siê nad zasadnoœci¹ powielania wzorców powszechnie uznanych za standardowe. W efekcie ci¹g³e powtarzanie tych samych rozwi¹zañ wydaje siê ma³o skuteczne. Projektowany budynek jest prób¹ odpowiedzi na pytanie, czym mo e byæ Park Technologiczny w Szczecinie, przy równoczesnej obecnoœci dwóch innych. Czy potrzebna jest placówka posiadaj¹ca t¹ sam¹ formê i cel, co istniej¹ce? Z za³o enia Parkiem Technologicznym nazywa siê oœrodek stymuluj¹cy gospodarkê w regionie. Ale czy jedynym wyjœciem jest powielanie przyjêtych w ca³ym kraju schematów, które nie spe³niaj¹ wyznaczonych celów? W zwi¹zku z tym g³ówne za³o enie projektu opiera siê na lokalnych potrzebach rynku, nie jest schematem skrótowym za³o enia innych parków, ale wprowadza nowe pojecie parku technologicznego, jako pojedynczego budynku posiadaj¹cego powierzchnie do

13 wynajêcia i pozwalaj¹cego na zachowanie to samoœci ka dej z rezyduj¹cych w nim firm. Z badañ wynika ze w naszym regionie znajduje siê wiele ma³ych i œrednich firm, które nawi¹zuj¹ wspó³prace z firmami zza Odry. S¹ to firmy w regu³y handlowe, nie produkcyjne, które nie potrzebuj¹ do swojej dzia³alnoœci du ych powierzchni terenu na np. hale magazynowe czy produkcyjne. Firmy te zlokalizowane s¹ w ró nych czêœciach miasta, co powoduje du e problemy z rozpoznaniem lub znalezieniem ich na mapie, nie wspominaj¹c o problemach z komunikacj¹. Projektowany budynek posiada takie rozwi¹zania, które umo liwi¹ umiejscowienie wielu firm w jednym obiekcie, stwarzaj¹c jednoczeœnie perspektywy wspó³pracy o ile bêdzie to konieczne. Wraz z umiejscowieniem kilku lub kilkunastu firm w jednym obiekcie, staj¹ siê one bardziej rozpoznawalne. Budynek, w którym siê znajduj¹ staje siê, bowiem wizytówk¹ i reklam¹ wszystkich u ytkowników, przy jednoczesnym zachowaniu indywidualnoœci ka dej z u ytkuj¹cych firm za pomoc¹ zmiennej elewacji ( zale noœæ od wielkoœci wynajmowanych powierzchni). Drug¹ wytyczn¹ projektow¹ sta³a siê koniecznoœæ dostosowywania siê budynku do warunków rynkowych, czyli pewna dynamicznoœæ rozwi¹zañ funkcjonalnych i projektowych. W jaki sposób zaprojektowaæ obiekt tak, eby móg³ zmieniaæ swoj¹ strukturê na przestrzeni lat i jak sprawiæ eby móg³ dostosowywaæ siê do bie ¹cych warunków. Koncepcja-skojarzenia, has³a Zmieniaj¹ca siê rzeczywistoœæ Spo³eczeñstwo Praca Zmiany atwy dostêp Gospodarka Segmentation komórki jednostki rozwój przysz³oœæ klocki plastry budynek w ruchu bydynek dynamiczny

14 transparentnosæ katalizator kubicznoœæ fragmentacja wielopozomowoœc otwartosæ Projekt Szczeciñskiego Parku Technologicznego zosta³ opracowany na podstawie autorskich poszukiwañ odpowiedzi na pytania postawione w celu opracowania. W tym celu oparto siê na materia³ach badawczych, literaturze i inspiracjach. Specyfika potencja³u gospodarczego Województwa Zachodniopomorskiego warunkuj¹cego strategie rozwoju regionu (na podst. pracy autorskiej Krzysztofa Matusiaka pt.: Uwarunkowania opracowania regionalnej strategii innowacyjnoœci w Województwie Zachodniopomorskim ) Dzia³alnoœæ naukowo-badawcza w Polsce ( 2002r ) prowadzi³o 838 podmiotów zatrudniaj¹cych osób, w tym 74% to pracownicy naukowo-badawczy. W porównaniu z 1998r zast¹pi³ spadek zatrudnienia o 4%.Polski sektor B+R zorganizowany jest w cztery piony instytucjonalne: - instytuty i samodzielne zak³ady Polskiej Akademii Nauk - resortowe instytuty i oœrodki naukowo-badawcze - - jednostki rozwojowe (prowadz¹ce prace badawczo-rozwojowe obok podstawowej dzia³alnoœci w przedsiêbiorstwach, zak³adach doœwiadczalnych itp.) - szko³y wy sze Województwo Zachodniopomorskie wytwarzaj¹ce 4,5% PKB dysponuje skromn¹ czêœci¹ krajowego potencja³u naukowo-badawczego: - 17 jednostek 2% podmiotów (11 miejsce w kraju)

15 - na dzia³alnoœæ B+R przeznacza siê w regionie 0,27% PKB (srednia krajowa to 0.61%)- 11 miejsce w kraju zatrudnionych przy dzia³alnoœci B+R ( 2,8% zatrudnionych 11 miejsce w kraju), w tym 316 profesorów, 303 dr habilitowanych, 1185 doktorów. - Na jednego mieszkañca przeznacza siê na dzia³alnoœæ sektora B+R 53 z³ przy œredniej krajowej 120z³ (dziewi¹te miejsce w kraju, Mazowsze 391z³.) - 1,97% ³¹cznych nak³adów na B+R ( 11 miejsce w kraju) tab.1 Pozycjonowanie potencja³u innowacyjnego regionu zachodniopomorskiego na tle Polski i UE. WskaŸnik Zachodnio Polska EU pomorskie ogó³em max min 1. Wydatki na B+R w PKB[%] (2001r w %) 0,27 0,59 1,30 0,07 1,93 2. Wydatki na B+R na jednego mieszkañca (w ,40 z³otych) 3. Wydatki na B+R na jednego zatrudnionego w gospod. Narodowej (w z³.) 166,50 346, ,3 31,1 Brak danych 4. Liczba przedsiêbiorsw na jedn¹ placówke B+R 11487, , , ,4 Brak danych 5. Pracownicy zatrudnieni przy B+R ma ,50 4,5 10,70 1,30 10,7 aktywnych zawodowo 6. Udzia³ wydatków na prace rozwojowe w 13,80 35,50 64,0 13,80 49 nak³adach bie ¹cych na B+R (%) 7. Wynalazki zg³oszone do opatentowania na 1 mln mieszkañców Tab.2 Pozycjonowanie potencja³u innowacyjnego regionu zachodniopomorskiego na tle wybranych regionów Polski WskaŸnik zachodnio pomorskie mazowi eckie wielkop olskie pomorsk ie dolnoœl ¹skie 1. Wydatki na B+R w PKB[%] (2001r w %) 0,27 1,30 0,47 0,53 0,47 2. Wydatki na B+R na jednego mieszkañca (w

16 z³otych) 3. Wydatki na B+R na jednego zatrudnionego w 166, ,30 261,6 305,8 291,1 gospod. Narodowej (w z³.) 4. Liczba przedsiêbiorsw na jedn¹ placówke B+R 11487,2 2029, ,5 6361,2 6147,3 5. Pracownicy zatrudnieni przy B+R ma ,5 10,7 3,6 4,5 4,4 aktywnych zawodowo 6. Udzia³ wydatków na prace rozwojowe w 13,8 35,1 30,5 51,0 35,5 nak³adach bie ¹cych na B+R (%) 7. Wynalazki zg³oszone do opatentowania na 1 mln mieszkañców Reasumuj¹c polska przestrzeñ gospodarcza (poza Mazowszem) jest najs³absza na innowacyjnej mapie Europy, a Województwo Zachodniopomorskie plasuje siê w ostatniej grupie wœród polskich regionów (11/12 miejsce) pod wzglêdem potencja³u innowacyjnego. Z pozycji regionalnego systemu innowacji szczególnie niepokoj¹ce s¹ wskaÿniki dotycz¹ce udzia³ prac rozwojowych w wydatkach na B+R (ostatnie miejsce w kraju) i udzia³ œrodków przedsiêbiorstw w finansowanie nauki ( 0.6% przy œredniej krajowej 9,9%, a dla UE oko³o 60%). Powy sze wskaÿniki pokazuj¹ brak wspó³pracy sektora gospodarczego z nauk¹ oraz nisk¹ komercyjn¹ orientacjê prowadzonych badañ. W tych warunkach oczywistym wydaj¹ siê trzy hipotezy: a. zachodniopomorskie instytucje B+R nie s¹ Ÿród³em innowacji dla lokalnej gospodarki. b. innowacyjnosæ lokalnych firm ma charakter odtwórczy tzn. przedsiêbiorstwa korzystaj¹ ze sprawdzonych ju rozwi¹zañ c. pojawienie siê nowych sektorów i trendów technologicznych oraz firm zorientowanych na innowacje i zaawansowane technologie. Wspó³praca z firmami zza Odry jest katalizatorem wzrostu innowacyjnoœci zachodniopomorskich przedsiêbiorstw. Wiêkszoœæ inspiracji zosta³a zaczerpniêta przypadkowo podczas podró y oraz przegl¹dania literatury, Internetu. Trudno jest przytoczyæ tutaj konkretne nazwy obiektów, gdy skupiono siê tutaj g³ównie na cechach charakterystycznych danych obiektów

17 lekkoœæ kompozycji - widoczne podzia³y elewacji - gra swiat³a i cienia - kolor 3. - fragmentarycznoœæ - proporcje wie y i czesci paretrowej - surowosc

18 - transparentnoœæ - brak jednoznacznych skojarzeñ z funkcj¹ - budynek nie wtapiaj¹cy siê w otoczenie - mocno uwidoczniona konstrukcja - sposób szklenia w fasadzie

19 kubicznoœæ - podzia³y na elewacji - elementy kontrastuj¹ce z lekk¹ konstrukcj¹ 7. - prostota i banalnosc - gra œwiat³em

20 8. - u³o enie elementów - kontrast 9. Na podstawie powy szych analiz, wynika ze województwo zachodniopomorskie wypada doœæ niekorzystnie na tle innych województw jeœli chodzi o potencja³ innowacyjnoœci. Mimo tak niskich wskaÿników (patrz pkt.4 tab.2) poziomu na terenia miasta Szczecina, znajduj¹ siê a dwa parki technologiczne: a. Szczeciñski Park Naukowo Technologiczny przy ul.kolumba b. Szczeciñski Park Technologiczny przy ul.mickiewicza Obie inwestycje opieraj¹ siê na tych samych za³o eniach i maj¹ na celu wspieranie lokalnej gospodarki i stymulowanie rozwoju gospodarczego regionu. Poniewa za³o enia wy ej wymienionych placówek nie spe³niaj¹ swojej roli, nale y zastanowiæ siê nad zasadnoœci¹ powielania wzorców

21 powszechnie uznanych za standardowe. W efekcie czego ci¹g³e powtarzanie tych samych rozwi¹zañ wydaje siê ma³o skuteczne. Projektowany budynek jest prób¹ odpowiedzi na pytanie czym mo e byæ Park Technologiczny w Szczecinie, przy równoczesnej obecnoœci dwóch innych. Czy potrzebna jest placówka posiadaj¹ca t¹ sam¹ formê i cel co istniej¹ce? Z za³o enia Parkiem Technologicznym nazywa siê oœrodek stymuluj¹cy gospodarkê w regionie. Ale czy jedynym wyjœciem jest powielanie przyjêtych w ca³ym kraju schematów, które nie spe³niaj¹ wyznaczonych celów? W zwi¹zku z tym g³ówne za³o enie projektu opiera siê na lokalnych potrzebach rynku, nie jest schematem skrótowym za³o enia innych parków ale wprowadza nowe pojecie parku technologicznego, jako pojedynczego budynku posiadaj¹cego powierzchnie do wynajêcia i pozwalaj¹cego na zachowanie to samoœci ka dej z rezyduj¹cych w nim firm. Z badañ wynika ze w naszym regionie znajduje siê wiele ma³ych i œrednich firm, które nawi¹zuj¹ wspó³prace z firmami zza Odry. S¹ to firmy w regu³y handlowe, nie produkcyjne, które nie potrzebuj¹ do swojej dzia³alnoœci du ych powierzchni terenu na np. hale magazynowe czy produkcyjne. Firmy te zlokalizowane s¹ w ró nych czêœciach miasta co powoduje du e problemy z rozpoznaniem lub znalezieniem ich na mapie, nie wspominaj¹c o problemach z komunikacj¹. Projektowany budynek posiada takie rozwi¹zania, które umo liwi¹ umiejscowienie wielu firm w jednym obiekcie, stwarzaj¹c jednoczeœnie perspektywy wspó³pracy o ile bêdzie to konieczne. Wraz z umiejscowieniem kilku lub kilkunastu firm w jednym obiekcie, staj¹ siê one bardziej rozpoznawalne. Budynek, w którym siê znajduj¹ staje siê bowiem wizytówk¹ i reklam¹ wszystkich u ytkowników, przy jednoczesnym zachowaniu indywidualnoœci ka dej z u ytkuj¹cych firm za pomoc¹ zmiennej elewacji ( zale noœæ od wielkoœci wynajmowanych powierzchni). Nale y dodaæ równie e projekt zak³ada zmiennoœæ funkcji budynku zgodnie z warunkami panuj¹cymi w danym czasie. W opracowaniu przyjêto za³o enie z dnia dzisiejszego i taka problematykê podejmuje niniejszy projekt. Drug¹ wytyczn¹ projektow¹ sta³a siê koniecznoœæ dostosowywania siê budynku do warunków rynkowych, czyli pewna dynamicznoœæ rozwi¹zañ funkcjonalnych i projektowych. W jaki sposób zaprojektowaæ obiekt tak, eby móg³ zmieniaæ swoj¹ strukturê na przestrzeni lat i jak sprawiæ eby móg³ dostosowywaæ siê do bie ¹cych warunków? Nale y podkreœliæ ze opisywane rozwi¹zanie projektowe dotyczy jednego przedzia³u czasowego (tzn. dnia dzisiejszego) oraz stanowi próbê odpowiedzi na pytanie jak rozumieæ pojêcie Szczeciñskiego Parku Technologicznego

22 RYS.2 Widok na elewacje od strony dziedziñca Skojarzenia, has³a Zmieniaj¹ca siê rzeczywistoœæ Spo³eczeñstwo Praca Zmiany atwy dostêp Gospodarka Segmentation komórki jednostki rozwój przysz³oœæ klocki plastry budynek w ruchu bydynek dynamiczny transparentnosæ katalizator kubicznoœæ