Szkoła Policji w Katowicach Nauki Prawne i Taktyka Kryminalna. Immunitety

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Szkoła Policji w Katowicach Nauki Prawne i Taktyka Kryminalna. Immunitety"

Transkrypt

1 1 Szkoła Policji w Katowicach Nauki Prawne i Taktyka Kryminalna Immunitety Opracowanie: kom. mgr Jacek Firla Zakład Nauk Prawnych i Taktyki Kryminalnej podkom. Tomasz Musialik Zakład Taktyki i Technik Interwencji SZKOŁA POLICJI Wydawnictwo Szkoły Policji w Katowicach 2001

2 2

3 3 SPIS TREŚCI Wstęp 5 Rozdział I Podstawowe pojęcia dotyczące immunitetów 6 Rozdział II Immunitet dyplomatyczny i konsularny 9 Rozdział III Immunitety krajowe 14 Rozdział 1V Immunitet okoliczność ograniczająca uprawnienia policjanta 27 Rozdział V Źródła prawne immunitetów 32 Pytania kontrolne 55 Literatura i akty prawne 57

4 4

5 5 W S T Ę P W trakcie realizacji programów szkoleń zawodowych oraz w codziennej służbie policjanci spotykają się z pojęciem i problematyką dotyczącą immunitetów. Niejednokrotnie są one niewłaściwie pojmowane i tłumaczone co skutkuje podejmowaniem błędnych decyzji i w konsekwencji przedsiębraniem czynności sprzecznych z literą prawa. Niniejsze opracowanie ma na celu przybliżenie problematyki immunitetów, przywilejów jakie one ze sobą niosą oraz wskazanie osób mogących z nich korzystać. W stosunkach międzynarodowych immunitety definiuje Konwencja Wiedeńska O stosunkach dyplomatycznych, która została sporządzona w Wiedniu dnia r. Artykuły 29, 31, 37, 41 regulują problem immunitetów dyplomatycznych, natomiast artykuły i 58 regulują problem immunitetu konsularnego. W Polskim Prawie Karnym pojęcie immunitetów pojawia się w art. 17 pkt. 8 KPK, gdzie ujęte są ograniczenia podsądności sądów powszechnych. Zgodnie z tym artykułem immunitety stanowią formę ochrony przysługującej pewnym osobom w związku z pełnieniem przez nie ważnych funkcji w państwie lub w stosunkach międzynarodowych. Immunitety mają za zadanie chronić te osoby przed możliwością wpływania na ich oświadczenia lub zachowania za pomocą wszczynania postępowań karnych, a zwłaszcza postępowań fikcyjnych. Autorzy

6 6 ROZDZIAŁ I PODSTAWOWE POJĘCIA DOTYCZĄCE IMMUNITETÓW Określenie pojęcia immunitetu znajdujemy w słowniku języka polskiego, który mówi, że immunitet to prawo nie podlegania temu, co ciąży na innych, przywilej nietykalności określonych osób przysługujący im ze względu na zajmowane stanowiska, pełnione funkcje w państwie lub w stosunkach międzynarodowych. Immunitet ma chronić te osoby przed możliwością wpływania, za pomocą wszczynania postępowań karnych, szczególnie postępowań o charakterze fikcyjnym na ich oświadczenia lub inne zachowania. Immunitet stosowany już był u schyłku Cesarstwa Rzymskiego. W średniowieczu upowszechniły się: immunitet ekonomiczny - wolność od świadczeń publicznych, immunitet sądowy - wyjęcie spod jurysdykcji urzędników świeckich, przyznawany feudałom duchownym i świeckim. Współczesny immunitet oznacza wyłączenie pewnych osób spod jurysdykcji ze względu na przysługujące im przywileje lub posiadane właściwości. Immunitety można podzielić na wiele kategorii, najprostszy podział to wyróżnienie immunitetu procesowego i immunitetu materialnego. Immunitet procesowy: nie pozwala na ściganie, a z reguły także na tymczasowe pozbawienie wolności osoby korzystającej z tej formy ochrony. Określonej osoby nie można pociągnąć do odpowiedzialności karnej przed sądem bądź w ogóle, bądź bez uprzedniego uzyskania na to zgody właściwej władzy. Przyznawany jest różnym osobom i grupom osób w związku z pełnieniem przez nie funkcji lub wykonywaniem zawodu. Immunitet materialny polega na uchyleniu karalności przestępstwa lub wprowadzeniu nieodpowiedzialności w oznaczonym zakresie. Przykłady immunitetu materialnego określają art. 105 ust. 1 (immunitet poselski) i art. 108 (immunitet senatorski) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy te mówią, że poseł i senator nie mogą być pociągnięci do odpowiedzialności za swoją działalność wchodzącą w zakres sprawowania mandatu ani w czasie trwania mandatu, ani po jego

7 7 wygaśnięciu. Poseł odpowiada za takie czyny przed Sejmem, a senator przed Senatem. W razie naruszenia praw osób trzecich poseł i senator mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności sądowej tylko za zgodą Sejmu lub Senatu. Pewne cechy immunitetu materialnego posiadają także immunitety adwokacki i radcy prawnego. Immunitety można podzielić dalej na trwałe i nietrwałe co wiąże się z ich zakresem czasowym, a więc oznacza czy dana osoba podlega ochronie tylko podczas pełnienia określonej funkcji czy również po zaprzestaniu jej pełnienia. Immunitet trwały chroni daną osobę z powodu czynu, którego dopuściła się w czasie pełnienia funkcji nie tylko w okresie jej sprawowania, ale także po jej ustaniu. Immunitet nietrwały chroni określoną osobę z powodu czynu, którego się dopuściła tylko w czasie pełnienia oznaczonej funkcji. Przykładami immunitetu nietrwałego są immunitety sędziowski i parlamentarny. Ze względu na możliwość podjęcia ścigania przez uprawniony podmiot immunitety można podzielić także na względne i bezwzględne. Immunitet bezwzględny określa zakaz ścigania osoby z niego korzystającej, nie może być uchylony decyzją uprawnionego organu państwa. Do tego rodzaju immunitetów zaliczamy immunitet dyplomatyczny i immunitet konsularny. Immunitet procesowy względny określa zakaz ścigania określonej osoby korzystającej z immunitetu, może zostać uchylony decyzją oznaczonego organu, w ściśle określonych warunkach, przykładem jest immunitet poselski. Immunitet materialny ma zawsze charakter bezwzględny. Oprócz wymienionego podziału, literatura podaje jeszcze podział immunitetów na zagraniczne i krajowe. Do immunitetów zagranicznych zaliczymy: - Immunitet dyplomatyczny, - Immunitet konsularny. Do immunitetów krajowych zaliczamy: Immunitet parlamentarny, który obejmuje: - posłów, - senatorów, Immunitet Prezydenta RP, Immunitet Rzecznika Praw Obywatelskich, Immunitet Prezesa Najwyższej Izby Kontroli: Immunitet pracowników Najwyższej Izby Kontroli, który obejmuje:

8 8 - wiceprezesa NIK, - dyrektora generalnego NIK, - pracowników nadzorujących czynności kontrolne, - pracowników wykonujących czynności kontrolne, Immunitet Członka Trybunału Stanu, Immunitet Sędziego Trybunału Konstytucyjnego, Immunitet sędziowski, który obejmuje: - Sędziów Sądu Najwyższego, - Sędziów Najwyższego Sądu Administracyjnego, - Sędziów sądów powszechnych, - Sędziów sądów wojskowych, Immunitet adwokacki, Immunitet radcy prawnego, Immunitet prokuratorski, Immunitet Generalnego Inspektora ochrony danych osobowych, Immunitet Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, Immunitet funkcjonariuszy służb mundurowych: - żołnierza w czynnej służbie wojskowej, - funkcjonariusza policji, - funkcjonariusza Urzędu Ochrony Państwa, - funkcjonariusza Straży Granicznej, - funkcjonariusza Służby Więziennej.

9 9 ROZDZIAŁ II IMMUNITET DYPLOMATYCZNY I KONSULARNY (ZAKRAJOWE) Polskie Prawo Karne przewiduje, że orzecznictwu polskich sadów karnych nie podlegają przedstawiciele dyplomatyczni i urzędnicy urzędów konsularnych państw obcych. Zgodnie z artykułem 578 kpk. nie podlegają orzecznictwu polskich sądów karnych: - uwierzytelnieni w Rzeczypospolitej Polskiej szefowie przedstawicielstw dyplomatycznych państw obcych, - osoby należące do personelu dyplomatycznego tych przedstawicielstw, - osoby należące do personelu administracyjnego i technicznego tych przedstawicielstw, - członkowie rodzin osób wymienionych w punktach 1 3, jeżeli pozostają z nimi we wspólnocie domowej, - inne osoby korzystające z immunitetów dyplomatycznych na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych. Ostatnia grupa obejmuje głowy państw i ministrów podczas wizyt międzynarodowych, pracowników ONZ, przedstawicieli Wspólnoty Europejskiej itp. Immunitet ten nie obejmuje obywateli polskich oraz osób mieszkających na stałe na terenie Polski, w zakresie czynów nie popełnionych podczas i w związku z wykonywaniem funkcji urzędowych. Immunitet ten wyłącza ściganie za jakiekolwiek przestępstwo, bez względu na wagę popełnionego czynu oraz czy został popełniony w czasie urzędowania czy też poza nim. Ma charakter pełny i obejmuje wszelkie czyny zabronione dokonane przez osoby z niego korzystające, stanowi przesłankę ujemną procesu karnego zgodnie z art pkt 8 kpk. Gdy w sprawie wydane zostanie orzeczenie zostaje one dotknięte nieważnością zgodnie z art pkt 1 kpk. Immunitet dyplomatyczny zabrania ścigania wymienionych w dyspozycji artykułu osób przez polskie sądy karne, co nie wyklucza jednocześnie możliwości pociągnięcia osób

10 10 do odpowiedzialności za ten czyn przed wymiarem sprawiedliwości własnego kraju. Okoliczność ta wskazuje na formalno-procesowy charakter immunitetu dyplomatycznego. Ochronę urzędników urzędów konsularnych państw obcych reguluje art. 579 kpk. 1, który mówi że: Nie podlegają orzecznictwu polskich sądów karnych w zakresie czynności pełnionych podczas i w związku z wykonywaniem ich funkcji urzędowych, a na zasadzie wzajemności w pozostałym zakresie: - kierownicy urzędów konsularnych i inni urzędnicy konsularni państw obcych, - osoby zrównane z nimi na podstawie umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych. Art mówi, że: kierownik urzędu konsularnego i inni urzędnicy konsularni państw obcych podlegają zatrzymaniu lub tymczasowemu aresztowaniu jedynie w razie popełnienia zbrodni. O ich zatrzymaniu lub tymczasowym aresztowaniu zawiadamia się niezwłocznie Ministra Spraw Zagranicznych, Art mówi, że poza wypadkiem określonym w 2 osoby te mogą być pozbawione wolności tylko w wykonaniu prawomocnego wyroku sądu polskiego. Zgodnie z 2 osoby wymienione w tym artykule mogą zostać zatrzymane lub tymczasowo aresztowane tylko po potwierdzeniu popełnienia przez nie zbrodni. Natychmiast należy o tym fakcie powiadomić Ministra Spraw Zagranicznych zachowując drogę służbową. Ponadto 3 mówi, że korzystających z immunitetu konsularnego można pozbawić wolności w przypadku wydania prze sąd polski prawomocnego wyroku. Immunitet konsularny ma charakter niepełny, ograniczony ponieważ obejmuje tylko czyny popełnione podczas i w związku z wykonywaniem funkcji urzędowych. Tylko w przypadku porozumienia państw, na zasadzie wzajemności immunitet ten może nabrać charakteru pełnego. Ograniczony jest także podmiotowo ponieważ obejmuje tylko kierowników urzędów konsularnych i urzędników konsularnych oraz osoby z nimi zrównane na podstawie umów i zwyczajów międzynarodowych. Państwu obcemu lub organizacji międzynarodowej przysługuje przywilej zrzeczenia się immunitetu dyplomatycznego czy też konsularnego wobec osób wymienionych w art. 578 i 579 kpk.

11 11 Zrzeczenie się immunitetu dotyczy tylko konkretnej osoby i może nastąpić po przesłaniu państwu obcemu, drogą dyplomatyczną, materiałów uzasadniających przedstawienie jego przedstawicielowi zarzutu popełnienia przestępstwa. Zrzeczenie się immunitetu określa art. 580 kpk., który mówi, że: 1 - przepisów art. 578 i 579 nie stosuje się, gdy państwo wysyłające zrzeknie się w sposób wyraźny immunitetu w stosunku do osoby wymienionej w tych przepisach. 2 - w stosunku do funkcjonariuszy organizacji międzynarodowych korzystających z immunitetu, o zrzeczeniu, o którym mowa w 1, rozstrzyga organizacja międzynarodowa. Sytuację osób objętych immunitetem dyplomatycznym i konsularnym regulują także artykuły 581, 582 i 583 kpk. Zgodnie z ich postanowieniami osób objętych immunitetami nie można bez ich zgody przesłuchać w charakterze świadka lub biegłego. Dyplomatów dotyczy to zawsze, konsulów tylko w zakresie ich czynności służbowych. Nie można także wobec tych osób stosować groźby zastosowania środków przymusu w celu wykonania danej czynności. Zabronione jest także przeszukiwanie pomieszczeń przedstawicielstwa dyplomatycznego lub konsulatu bez zgody ich szefów lub osób pełniących taką funkcję. Artykuł 584 reguluje wspomnianą już wcześniej sytuację prawna osób mieszkających na stałe w Polsce lub będących obywatelami RP. Zgodnie z tym artykułem osoby te odpowiadają na ogólnych zasadach za czyny popełnione nie w czasie i bez związku z wykonywaniem funkcji urzędowych.

12 12 IMMUNITETY ZAKRAJOWE A UPRAWNIENIA POLICJANTÓW Podmiot Rodzaj Uprawnienia, które policjanci Uzupełnienia objęty immunitetu mogą realizować Uwagi immunitetem Osoby korzystające z immunitetu dyplomatyczneg o - zagraniczny, - dyplomatyczny - formalny, - trwały, - względny, - legitymowanie - przeszukanie pomieszczeń przedstawicielstwa dyplomatycznego - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - immunitet dotyczy tylko osoby nie będącej obywatelem RP - przeszukania pomieszczeń dokonuje się za zgodą szefa przedstawicielstwa lub osoby czasowo pełniącej jego funkcje Osoby posiadające immunitet na podstawie ustawy, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych - zagraniczny, - dyplomatyczny - formalny, - trwały, - względny, - legitymowanie - przeszukanie pomieszczeń przedstawicielstwa - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - immunitet dotyczy tylko osoby nie będącej obywatelem RP - przeszukania pomieszczeń dokonuje się za zgodą szefa przedstawicielstwa lub osoby czasowo pełniącej jego funkcje Osoby korzystające z immunitetu konsularnego - zagraniczny, - konsularny - formalny, - nietrwały, - względny, - legitymowanie - zatrzymanie, w przypadku istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia zbrodni, - przeszukanie pomieszczeń przedstawicielstwa - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - immunitet dotyczy tylko osoby nie będącej obywatelem RP - o zatrzymaniu powiadamia się MSZ - przeszukania pomieszczeń dokonuje się za zgodą kierownika konsulatu, osoby czasowo pełniącej jego funkcje lub szefa przedstawicielstwa

13 13 Osoba zrównana z kierownikiem lub urzędnikiem Konsulatu na podstawie umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych - zagraniczny, - konsularny - formalny, - nietrwały, - względny, - legitymowanie - zatrzymanie, w przypadku istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia zbrodni, - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - immunitet dotyczy tylko osoby nie będącej obywatelem RP - o zatrzymaniu powiadamia się MSZ - przeszukania pomieszczeń dokonuje się za zgodą kierownika konsulatu, osoby czasowo pełniącej jego funkcje lub szefa przedstawicielstwa

14 14 ROZDZIAŁ III IMMUNITETY KRAJOWE Omówione wcześniej immunitety, dyplomatyczny i konsularny, określane są inaczej jako zakrajowe co odróżnia je od immunitetów tzw. krajowych, które obejmują osoby pełniące określone funkcje w organach państwowych Polski. IMMUNITET PARLAMENTARNY Immunitet parlamentarny obejmuje immunitet poselski i senatorski, które określone zostały w art. 105 i 108 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Przepisy te mówią, że poseł i senator nie mogą być zatrzymani lub tymczasowo aresztowani bez zgody Sejmu lub Senatu z wyjątkiem ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, a ich zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. Poseł i senator nie mogą być pociągnięci do odpowiedzialności za swoją działalność związaną z pełnioną funkcją w czasie trwania immunitetu i po jego wygaśnięciu. Za czyny mające związek z działalnością posła i senatora, a które są sprzeczne z normami prawnymi, odpowiadają oni przed Sejmem i Senatem. W przypadku naruszenia praw osób trzecich mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności sądowej tylko za zgodą Sejmu lub Senatu. O zatrzymaniu posła lub senatora należy powiadomić niezwłocznie Marszałka Sejmu lub Senatu, którzy mogą nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego. Czynność tę powierzono do wykonania oskarżycielowi publicznemu. Immunitety te mają za zadanie ochronić posłów i senatorów przed fikcyjnym ściganiem, a także bezpodstawnym zatrzymaniem lub aresztowaniem. Immunitet parlamentarny jest immunitetem nietrwałym ponieważ nie chroni posła i senatora po wygaśnięciu mandatu.

15 15 IMMUNITET PARLAMENTARNY A UPRAWNIENIA POLICJANTÓW Poseł - krajowy - parlamentarny - materialny, bezwzględny i- trwały w zakresie odpowiedzialności za działalność wchodzącą w zakres sprawowania mandatu poselskiego - formalny, względny, - trwały Senator - krajowy - parlamentarny - materialny, bezwzględny i trwały w zakresie odpowiedzialności za działalność wchodzącą w zakres sprawowania mandatu poselskiego - formalny, względny, trwały - legitymowanie - zatrzymanie, w przypadku ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - legitymowanie - zatrzymanie, w przypadku ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - o zatrzymaniu należy powiadomić Marszałka Sejmu lub Senatu - o zatrzymaniu należy powiadomić Marszałka Sejmu lub Senatu IMMUNITET PREZYDENCKI Zgodnie z artykułem 145 ust.1 Konstytucji RP Prezydent może zostać pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji, innych ustaw oraz popełnienie przestępstwa. Artykuł ten zabrania pociągnięcia Prezydenta RP do odpowiedzialności karnej przed sądem powszechnym, wojskowym lub Sądem Najwyższym. W celu postawienia Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu, konieczna jest uchwała podjęta większością 2/3 głosów członków Zgromadzenia Narodowego, czyli połączonych Izb Senatu i Sejmu, na wniosek co najmniej 140 członków Zgromadzenia. Jest to immunitet procesowy, który zabrania ścigania Prezydenta za dokonane przestępstwo bez podjęcia stosownej uchwały oraz pozbawienia wolności bez orzeczenia Trybunału Stanu.

16 16 IMMUNITET PREZYDENCKI A UPRAWNIENIA POLICJANTÓW Prezydent - krajowy - prezydencki - formalny - trwały - względny - Teoretycznie Prezydenta RP można wylegitymować. - Praktycznie policjant nie będzie miał do czynienia z sytuacją, kiedy musiałby realizować swoje uprawnienia wobec Prezydenta RP. Prezydent korzysta podczas kadencji z ciągłej ochrony oficerów Biura Ochrony Rządu. - Prezydent za naruszenie Konstytucji, ustawy lub popełnienie przestępstwa może być pociągnięty przed Trybunałem Stanu na podstawie uchwały Zgromadzenia Narodowego. IMMUNITET CZŁONKA TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO Na podstawie art. 196 Konstytucji RP Sędzia Trybunału Konstytucyjnego nie może być pociągnięty do odpowiedzialności ani pozbawiony wolności bez uprzedniej zgody Trybunału Konstytucyjnego. Sędzia nie może być zatrzymany lub tymczasowo aresztowany, chyba, że został zatrzymany na gorącym uczynku przestępstwa, a jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. Prezes Trybunału Konstytucyjnego może nakazać natychmiastowe zwolnienie sędziego. Podobne uregulowania zawiera Ustawa z dnia r. o Trybunale Konstytucyjnym gdzie art. 17 stwierdza, że sędziowie Trybunału nie mogą być pociągnięci do odpowiedzialności karnej, sądowej i administracyjnej bez zgody Trybunału, przyjętej w formie uchwały. Trybunał przyjmuje uchwałę w pełnym składzie z wyłączeniem zainteresowanego. Za popełnienie wykroczenia Sędzia Trybunału Konstytucyjnego odpowiada tylko dyscyplinarnie. Zanim Trybunał wyda zgodę na zatrzymanie sędziego, można wykonywać w stosunku do niego tylko czynności nie cierpiące zwłoki.

17 17 IMMUNITET CZŁONKA TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO A UPRAWNIENIA POLICJANTÓW Sędzia Trybunału Konstytucyjnego - krajowy - sędziowski - formalny - trwały - względny - legitymowanie - zatrzymanie, w przypadku ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - o zatrzymaniu należy powiadomić Prezesa Trybunału Konstytucyjnego - na polecenie Prezesa Trybunału Konstytucyjnego należy natychmiast zwolnić Sędziego Trybunału Konstytucyjnego IMMUNITET SĘDZIOWSKI Immunitet sędziowski regulują: Konstytucja RP w art.181, ustawa z dnia r. o Sądzie Najwyższym oraz ustawa z dnia r. Prawo o ustroju sądów powszechnych. Przepisy te zabraniają pociągnięcia sędziego do odpowiedzialności karnej, sadowej lub administracyjnej bez zezwolenia Sądu Dyscyplinarnego. Sędziego nie można zatrzymać za wyjątkiem zatrzymania na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu należy natychmiast powiadomić prezesa właściwego miejscowo sądu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego. Do wydania zezwolenia na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej, sądowej lub administracyjnej można wobec niego wykonywać tylko czynności nie cierpiące zwłoki. Przed wydaniem zezwolenia Sąd Dyscyplinarny może nakazać zwolnienie sędziego zatrzymanego na gorącym uczynku przestępstwa. Na decyzję odmawiającą zezwolenia na ściganie przysługuje wnoszącemu oskarżycielowi zażalenie do Sądu Dyscyplinarnego drugiej instancji, złożone w terminie siedmiu dni. Taki sam środek przysługuje sędziemu, wobec którego wydano zezwolenie. Za popełnienie wykroczenia sędzia odpowiada tylko dyscyplinarnie. Immunitet sędziowski ma charakter nietrwały, chroni sędziego tylko w okresie pełnienia urzędu.

18 18 IMMUNITET SĘDZIOWSKI A UPRAWNIENIA POLICJANTÓW Sędzia sądu powszechnego, administracyjnego i sędzia sądu wojskowego - krajowy - sędziowski - formalny - trwały - względny - legitymowanie - zatrzymanie, w przypadku ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - o zatrzymaniu należy powiadomić prezesa właściwego miejscowo sądu - na polecenia Sądu Dyscyplinarnego należy zwolnić sędziego sądu powszechnego (wojskowego) IMMUNITET RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH Artykuł 211 Konstytucji RP stwierdza, że Rzecznik Praw Obywatelskich nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej, zatrzymany lub pozbawiony wolności bez zgody Sejmu. Nie można zatrzymać lub aresztować RPO za wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. Należy natychmiast powiadomić Marszałka Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienia zatrzymanego. Rzecznik Praw Obywatelskich jest niezależny w swoim działaniu i odpowiada tylko przed Sejmem. IMMUNITET RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH A UPRAWNIENIA POLICJANTÓW Rzecznik Praw Obywatelskich - krajowy - parlamentarny - formalny - trwały - względny - legitymowanie - zatrzymanie, w przypadku ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - o zatrzymaniu należy powiadomić Marszałka Sejmu - przez analogię przyjęto, że immunitet Rzecznika Praw Obywatelskich jest immunitetem parlamentarnym, o którym mówi 20 Rozporządzenia RM z dnia r. w sprawie trybu legitymowania, zatrzymywania osób, dokonywania kontroli osobistej oraz przeglądania bagaży i sprawdzania ładunku przez policjantów

19 19 IMMUNITET PREZESA NIK Ochronę Prezesa NIK gwarantuje art. 206 Konstytucji RP. Zgodnie z jego zapisem Prezesa NIK nie można pociągnąć do odpowiedzialności karnej, zatrzymać lub pozbawić wolności bez zgody Sejmu. Nie może zostać zatrzymany lub tymczasowo aresztowany z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne dla prawidłowego przebiegu postępowania. O zatrzymaniu Prezesa NIK należy powiadomić natychmiast Marszałka Sejmu, który może nakazać jego natychmiastowe zwolnienie. Pracownik Najwyższej Izby Kontroli nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej za swoje czyny związane z wykonywaniem czynności służbowych bez uprzedniej zgody Kolegium NIK. Immunitet ten obowiązuje także po ustaniu stosunku pracy. IMMUNITET PREZESA NIK A UPRAWNIENIA POLICJANTÓW Prezes Najwyższej Izby Kontroli Wiceprezes i inni pracownicy Najwyższej Izby Kontroli - krajowy - parlamentarny - formalny - trwały - względny - krajowy - pracownika NIK - formalny - trwały - względny - legitymowanie - zatrzymanie, w przypadku ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - można realizować wszystkie uprawnienia - o zatrzymaniu należy powiadomić Marszałka Sejmu - przez analogię przyjęto, że immunitet Prezesa Najwyższej Izby Kontroli jest immunitetem parlamentarnym, o którym mówi 20 Rozporządzenia RM z dnia r. w sprawie trybu legitymowania, zatrzymywania osób, dokonywania kontroli osobistej oraz przeglądania bagaży i sprawdzania ładunku przez policjantów - o wykonywaniu czynności wobec Wiceprezesa NIK należy powiadomić Prezesa NIK lub Kolegium Najwyższej Izby Kontroli

20 20 IMMUNITET SĘDZIEGO TRYBUNAŁU STANU Na podstawie art. 200 Konstytucji RP członek Trybunału Stanu nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej, zatrzymany lub pozbawiony wolności bez zgody Trybunału Stanu. Może zostać zatrzymany lub tymczasowo aresztowany tylko w przypadku zatrzymania go na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia właściwego toku postępowania. O zatrzymaniu należy powiadomić natychmiast Przewodniczącego Trybunału Stanu. Zgodnie z art. I0 ustawy o Trybunale Stanu z dnia r. członkowie Trybunału Stanu, w wykonywaniu swych funkcji, są niezawiśli i podlegają tylko ustawom. Dotyczy to także okresu po upływie kadencji wobec czynów związanych z wykonywaną w Trybunale funkcją. IMMUNITET CZŁONKA TRYBUNAŁU STANU A UPRAWNIENIA POLICJANTÓW Sędzia - Członek Trybunału Stanu - krajowy - sędziowski - formalny - trwały - względny - legitymowanie - zatrzymanie, w przypadku ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - o zatrzymaniu należy powiadomić przewodniczącego Trybunału Stanu - na polecenie przewodniczącego Trybunału Stanu należy natychmiast zwolnić Sędziego Członka Trybunału Stanu IMMUNITET PROKURATORSKI Artykuł 54 ust. 1 ustawy z dnia r. o Prokuraturze stwierdza, że prokurator nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej, sądowej lub administracyjnej bez zezwolenia właściwej komisji dyscyplinarnej. Nie może też być zatrzymany bez zgody przełożonego dyscyplinarnego chyba, że został zatrzymany na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa. Zanim wydane zostanie zezwolenie na zatrzymanie prokuratora, można wykonać w stosunku do niego tylko czynności nie cierpiące zwłoki,

21 21 o których powinien być powiadomiony prokurator przełożony. Do czasu rozpoznania wniosku komisja dyscyplinarna może polecić niezwłoczne zwolnienie zatrzymanego prokuratora. Od orzeczenia komisji odmawiającego zezwolenia na ściganie przysługuje organowi lub osobie wnoszącej wniosek oraz rzecznikowi dyscyplinarnemu wniesienie w ciągu siedmiu dni odwołania do odwoławczej komisji dyscyplinarnej. Za wykroczenia prokurator odpowiada tylko dyscyplinarnie. IMMUNITET PROKURATORA A UPRAWNIENIA POLICJANTÓW Prokurator - krajowy - formalny - prokuratorski - trwały - względny - legitymowanie - zatrzymanie, w przypadku ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - o podjęciu czynności wobec prokuratora (poza legitymowaniem), należy powiadomić niezwłocznie prokuratora przełożonego IMMUNITETY ADWOKATA I RADCY PRAWNEGO Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze w art. 8 określa prawo adwokata do korzystania w wolności słowa i pisma w granicach określonych przez zadania adwokatury i przepisy prawa. Za przekroczenia tych granic i znieważenie lub zniesławienie uczestników postępowania adwokat odpowiada tylko dyscyplinarnie. Podobne uregulowania prawne niesie ustawa z dnia 6 lipca 1082 r, o radcach prawnych, która przewiduje a art. 11, że za zniewagę lub zniesławienie związane z wykonywanymi czynnościami służbowymi radca prawny ponosi tylko odpowiedzialność dyscyplinarną.

22 22 IMMUNITET ADWOKATA I RADCY PRAWNEGO A UPRAWNIENIA POLICJANTÓW Adwokat - krajowy - materialno formalny - trwały, - bezwzględny Radca Prawny - krajowy - materialno formalny - trwały, - względny - można realizować wszystkie uprawnienia - można realizować wszystkie uprawnienia - immunitet dotyczy wolności słowa i pisma w trakcie wykonywanych obowiązków zawodowych - immunitet dotyczy wolności słowa i pisma w trakcie wykonywanych obowiązków zawodowych IMMUNITETY GENERALNEGO INSPEKTORA OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH I PREZESA INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ Artykuł 11 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych mówi, że Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych nie można pociągnąć do odpowiedzialności karnej ani pozbawienia wolności bez zgody Sejmu. Nie może być zatrzymany lub tymczasowo aresztowany chyba, że został zatrzymany na gorącym uczynku przestępstwa a jego zatrzymanie jest niezbędne dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania. Na identycznych zasadach polega immunitet Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, który określony został w art. 14 ustawy z dnia 18 grudnia z 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu.

23 23 IMMUNITET GENERALNEGO INSPEKTORA OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH I PREZESA IPN A UPRAWNIENIA POLICJANTÓW Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych Prezes Instytutu Pamięci Narodowej - krajowy - parlamentarny - formalny - trwały - względny - krajowy - parlamentarny - formalny - trwały - względny - legitymowanie - zatrzymanie, w przypadku ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - legitymowanie - zatrzymanie, w przypadku ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania - pozostałe w przypadku realizacji czynności będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności - o zatrzymaniu należy powiadomić Marszałka Sejmu - przez analogię przyjęto, że immunitet Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych jest immunitetem parlamentarnym, o którym mówi 20 Rozporządzenia RM z dnia r. w sprawie trybu legitymowania, zatrzymywania osób, dokonywania kontroli osobistej oraz przeglądania bagaży i sprawdzania ładunku przez policjantów - o zatrzymaniu należy powiadomić Marszałka Sejmu - przez analogię przyjęto, że immunitet Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej jest immunitetem parlamentarnym, o którym mówi 20 Rozporządzenia RM z dnia r. w sprawie trybu legitymowania, zatrzymywania osób, dokonywania kontroli osobistej oraz przeglądania bagaży i sprawdzania ładunku przez policjantów

24 24 IMMUNITETY FUNKCJONARIUSZY SŁUŻB MUNDUROWYCH ŻOŁNIERZ W CZYNNEJ SŁUŻBIE WOJSKOWEJ Żołnierz to osoba, która na mocy powszechnego obowiązku wojskowego pełni czynną służbę w siłach zbrojnych. Rozróżnia się czynną służbę wojskową, zawodową służbę wojskową oraz okresową służbę wojskową. Zgodnie z art. 674 kpk. żołnierze w czynnej służbie wojskowej za wykroczenia ponoszą odpowiedzialność przed sądami wojskowymi. Taką samą odpowiedzialność ponoszą żołnierze sił zbrojnych państw obcych oraz personel cywilny tych sił jeżeli ich czyny pozostają w związku z pełnieniem obowiązków służbowych. Wnioski sporządzone przeciwko żołnierzom przez inne organy niż wojskowe, przesyłane są do sądów wojskowych właściwych terytorialnie dla miejscowości, gdzie stacjonuje jednostka, w której służy żołnierz. O popełnieniu wykroczenia przez żołnierza czynnej służby wojskowej należy każdorazowo powiadomić prokuratora wojskowego. Podobnie należy postąpić w przypadku odmowy zapłacenia mandatu lub nieuiszczenia grzywny przez żołnierza. Żołnierze podlegają postępowaniu mandatowemu na ogólnych zasadach. W razie odmowy zapłacenia mandatu lub nieuiszczenia grzywny, kierowany jest wniosek do sądu wojskowego. W czasie interwencji wobec żołnierzy policjanci wykonują czynności nie cierpiące zwłoki, a następnie przekazują zatrzymanych żołnierzy Żandarmerii. Interwencje wobec żołnierzy powinni podejmować policjanci umundurowani. Jedynym odstępstwem od tej reguły jest sytuacja gdy żołnierz popełnia przestępstwo lub narusza porządek publiczny, posiada broń albo materiał wybuchowy. Wtedy interwencje mogą podjąć także funkcjonariusze nieumundurowani. Zatrzymanych żołnierzy nie można umieszczać w izbie wytrzeźwień, nietrzeźwych należy niezwłocznie przekazać Żandarmerii. W policyjnych pomieszczeniach dla zatrzymanych można zatrzymać żołnierza na okres nie dłuższy niż 12 godzin. FUNKCJONARIUSZ STRAŻY GRANICZNEJ

25 25 Funkcjonariusze Straży Granicznej odpowiadają na ogólnych zasadach za wykroczenia podlegające postępowaniu mandatowemu, za popełnienie wykroczenia nie podlegającego temu trybowi ścigania odpowiadają tylko dyscyplinarnie. Wnioski sporządzone przez uprawnione organy kierowane są do komendanta właściwego oddziału Straży Granicznej. W razie odmowy zapłaty mandatu lub nieuiszczenia mandatu w terminie, organ upoważniony kieruje wniosek o ukaranie do właściwego komendanta. Wnioski o ukaranie skierowane przeciwko komendantom i pracownikom Komendy Głównej Straży Granicznej kieruje się do Komendanta Głównego Straży Granicznej. Funkcjonariusze SG za popełnione przestępstwa odpowiadają na ogólnych zasadach. FUNKCJONARIUSZ SŁUŻBY WIĘZIENNEJ Funkcjonariusze Służby Więziennej odpowiadają dyscyplinarnie za popełnienie wykroczenia nie podlegającego ściganiu w trybie mandatowym. Wniosek musi wpłynąć do właściwego organu Służby Więziennej, najczęściej jest to Dyrektor Zakładu Karnego, w którym pracuje sprawca wykroczenia. Tak samo jak w przypadku Straży Granicznej funkcjonariusze Służby Więziennej podlegają, na ogólnych zasadach, ściganiu za popełnione przestępstwa oraz przepisom postępowania mandatowego. W razie odmowy zapłacenia mandatu kierowany jest wniosek o ukaranie do Dyrektora Zakładu Karnego. FUNKCJONARIUSZ POLICJI Policjanci odpowiadają za popełnione wykroczenia na takich samych zasadach jak funkcjonariusze SG i SW. Wnioski o ukaranie policjanta kierowane są do Komendanta Wojewódzkiego Policji. Wnioski o ukaranie dotyczące Komendantów Wojewódzkich i ich zastępców oraz policjantów KGP kierowane są do Komendanta Głównego Policji. Policjanci podlegają postępowaniu mandatowemu na ogólnych zasadach, odmowa przyjęcia mandatu skutkuje sporządzeniem wniosku o ukaranie.

26 26 Za czyny, które przewidują możliwość nakładania kar porządkowych, policjanci odpowiadają tylko dyscyplinarnie. Dotyczy to także przypadku orzeczenia wobec policjanta grzywny w celu przymuszenia. Wnioski o rozpatrzenie takich spraw kierowane są do Komendanta Wojewódzkiego Policji. Policjant dopuszczający się przestępstwa odpowiada zgodnie z przepisami kodeksu karnego. FUNKCJONARIUSZ URZĘDU OCHRONY PAŃSTWA Funkcjonariusze UOP odpowiadają za popełnione wykroczenia i przestępstwa tak samo jak policjanci. Dotyczy to także postępowania mandatowego. Wnioski o ukaranie rozpatruje Szef Urzędu Ochrony Państwa.

27 27 ROZDZIAŁ IV IMMUNITET - OKOLICZNOŚĆ OGRANICZAJĄCA UPRAWNIENIA POLICJANTA Artykuł 15 Ustawy o Policji z dnia r. (z późniejszymi zmianami) określa uprawnienia policjanta, które omówione zostaną w tym rozdziale w korelacji z wyszczególnionymi w rozdziale I - immunitetami. Do uprawnień tych należą: 1. Legitymowanie osób. 2. Zatrzymywanie osób: - w trybie i przypadkach określonych w przepisach kodeksu postępowania karnego i innych ustaw (osoby pozbawione wolności, które na podstawie zezwolenia właściwego organu opuściły areszt śledczy albo zakład karny i w wyznaczonym terminie nie powróciły do niego art.15 ust.2a będą ścigane jako sprawcy przestępstwa z art. 242 kodeksu karnego, na zasadzie przepisów kodeksu postępowania karnego); - stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia. 3. Przeszukiwanie w trybie i przypadkach określonych w przepisach kodeksu postępowania karnego i innych ustaw: osób, pomieszczeń. 4. Dokonywanie kontroli osobistej w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zagrożonego pod groźbą kary. 5. Przeglądanie zawartości bagaży w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zagrożonego pod groźbą kary. 6. Sprawdzanie ładunku w portach i na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zagrożonego pod groźbą kary. Treść artykułu 15 wymienia więcej uprawnień policjanta, jednak tylko realizacja wyżej wymienionych powoduje naruszenie dóbr osobistych osoby, wobec których je stosowano.

28 28 Policjant w trakcie wykonywania codziennych zadań służbowych, korzystając z wymienionych uprawnień, głównie na nich opiera swoja pracę w kontakcie z obywatelami. Jak wspomniano w I rozdziale, immunitet ma chronić osoby nim objęte przed możliwością wpływania za pomocą wszczynania postępowań karnych na ich oświadczenia lub inne zachowania. To znaczy, że prawo ochrania decyzje, które w większym lub mniejszym zakresie mają moc wpływania na funkcjonowanie państwa. W myśl doktryny, immunitet przede wszystkim, ma chronić przed wszczynaniem postępowań fikcyjnych, czyli potocznie mówiąc przed używaniem szantażu wobec osób pełniących ważną funkcję w państwie lub w stosunkach międzynarodowych. Postępowania karne charakteryzują się tym, że wykonywane w ich toku czynności organów: ścigania i sprawiedliwości wkraczają w sferę wolności osobistych. Szczególnie czynności Policji (organ ścigania), wykonywane w ramach posiadanych uprawnień, ingerują w dobra osobiste obywatela, np. takie jak wolność. Policja wykonując ustawowe zadania inicjuje większość postępowań karnych. Czynności, o których mowa, wykonywane są przez policjantów na początku sprawy karnej inicjacja postępowania, w jej toku (np. zatrzymania współsprawców, przeszukania, etc.) oraz przy jej zakończeniu (np. doprowadzenie na rozprawę). W trakcie pełnienia służby policjant może znaleźć się w sytuacji, gdzie osobą wobec której podejmie czynności służbowe będzie osoba chroniona immunitetem. W takiej sytuacji policjant musi postępować w sposób szczególny, pamiętając o tym, jakie uprawnienia, w stosunku do jakich osób może realizować. Interweniując wobec wszystkich osób objętych immunitetami, a w szczególności wobec osób objętych immunitetem: dyplomatycznym, konsularnym, prezydenckim i parlamentarnym, należy zawsze pamiętać aby okazywać szczególny takt, kulturę, wyrozumiałość i uczynność. Ponadto zabronione jest okazywanie jakichkolwiek oznak niechęci, wrogości czy też dyskryminacji. Należy pamiętać, że te osoby są traktowane przez państwo w sposób szczególny i policjanci jako funkcjonariusze państwowi przede wszystkim muszą o tym pamiętać. Opierając się na przepisach prawa regulujących przywileje wynikające z immunitetów oraz na teorii dotyczącej immunitetów określono sposoby różnych zachowań policjantów wykonujących czynności prawne (interweniujących) wobec osób korzystających z immunitetów.

29 29 INTERWENCJE PODEJMOWANE PRZEZ POLICJANTÓW WOBEC OSÓB O SZCZEGÓLNYM STATUSIE PRAWNYM (WYTYCZNE KOMENDY GŁÓWNEJ POLICJI W UZGODNIENIU Z PROTOKOŁEM DYPLOMATYCZNYM MINISTERSTWA SPRAW ZAGRANICZNYCH) W każdym przypadku stwierdzenia faktu popełnienia wykroczenia przez osobę kierującą pojazdem wyposażonym w dyplomatyczne tablice rejestracyjne zatrzymać pojazd i przeprowadzić kontrolę dokumentów pojazdu oraz osoby nim kierujące. W sytuacji kiedy kierujący - sprawca wykroczenia okazał się osobą korzystającą z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych policjant powinien (w sprawach mniejszej wagi) poprzestać na jej pouczeniu, bądź też w przypadkach, kiedy wykroczenie spowodowało zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego lub też legitymowana osoba okazuje swym zachowaniem lekceważenie obowiązujących norm prawnych nie później niż w chwili zakończenia służby sporządzić notatkę służbową ze szczegółowym opisem zdarzenia oraz personaliów osoby legitymowanej. Notatka ta, po potwierdzeniu przez dyżurnego jednostki, powinna być niezwłocznie przesłana do Protokołu Dyplomatycznego Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie, Aleja Szucha 23, fax. nr (o-22) , dyżurnego właściwej Komendy Wojewódzkiej Policji oraz Wydziału Ruchu Drogowego Biura Koordynacji służby Prewencyjnej Komendy Głównej Policji fax nr W przypadku, kiedy sprawca wykroczenia okazuje legitymację konsularną, policjant podejmuje czynności jak w trakcie legitymowania dyplomaty. W razie gdy sprawca wykroczenia przedstawia dokument potwierdzający fakt posiadania przezeń immunitetu, jednak jego zachowanie wskazuje bez żadnych wątpliwości na znajdowanie się w stanie po użyciu alkoholu, stanie nietrzeźwości albo podobnie działającego środka, (wyczuwalna woń alkoholu z ust, trudności z zachowaniem, równowagi po wyjściu z pojazdu etc.), policjant stosownie do przepisu art. 129 ust. 2 pkt. 8 lit. a prawa o ruchu drogowym, obowiązany jest uniemożliwić jej dalszą jazdę oraz natychmiast, za pośrednictwem dyżurnego właściwej jednostki Policji, powiadomić o zdarzeniu Dyżurnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie, tel. nr (o-22) lub oraz oficera dyżurnego właściwej Komendy Wojewódzkiej i dyżurnego Komendy Głównej Policji. Po zakończeniu czynności na miejscu ujawnienia takiej osoby policjant niezwłocznie sporządza notatkę służbową i przesyła ją do wymienionego wcześniej Protokołu Dyplomatycznego Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie, Aleja Szucha 23, fax.

30 30 nr (o-22) , dyżurnego właściwej Komendy Wojewódzkiej Policji oraz Wydziału Ruchu Drogowego Biura Koordynacji służby Prewencyjnej Komendy Głównej Policji fax nr Zgodnie z wytycznymi podpisanymi przez Pierwszego Zastępcę Komendanta Głównego Policji, nadinspektora Ireneusza Wachowskiego, uniemożliwienie dalszej jazdy osoby korzystającej z immunitetu, a będącej w stanie nietrzeźwym, pod wpływem alkoholu lub innego podobnie działającego środka ma polegać na zablokowaniu samochodu tejże osoby kierowanym przez policjanta pojazdem lub wezwanym na pomoc radiowozem albo wykorzystanie innego skutecznego sposobu. Uniemożliwienie jazdy powinno trwać do czasu przekazania osoby do dyspozycji szefa misji lub urzędu, ewentualnie do otrzymania dyspozycji przekazanych przez Dyżurnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W przypadku, kiedy kierujący pojazdem nie korzysta z immunitetów lub przywilejów policjant przeprowadza interwencję włącznie z zastosowaniem środków karnych na ogólnych zasadach. Niezależnie od przyjętego toku postępowania w sprawie o wykroczenia, w trakcie kontroli policjant powinien w każdym przypadku sprawdzić również dokumenty pojazdu, ze szczególnym uwzględnieniem umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego. W przypadku kiedy kierujący pojazdem korzystający z przywilejów i immunitetów odmówi jej okazania lub też potwierdzi fakt, iż umowy takiej nie zawarto policjant postępuje jak w przypadku podejmowania czynności wobec osoby korzystającej z immunitetu będącej w stanie nietrzeźwym. Podejmując interwencję wobec osób objętych immunitetami należy pamiętać, że zobowiązane są one posiadać przy sobie aktualną legitymację potwierdzającą immunitet. Obowiązek ten dotyczy tak przedstawicieli państw obcych, którzy mają legitymacje wystawiane w języku państwa, na terenie którego pełnią swoje funkcje, jak i osoby pełniące funkcje w organach państwowych RP. Dyplomaci, konsulowie i ich rodziny oraz inne osoby uprawnione otrzymują legitymacje w chwili przybycia do państwa obcego. Legitymacja jest ważna przez dwa lata od daty wystawienia, po czym należy zwrócić ją do MSZ, które wystawia nową. Jeżeli w ciągu tych dwóch lat osoba korzystająca z legitymacji przestaje pełnić swoją funkcję, winna niezwłocznie także zwrócić legitymację do MSZ. Legitymacje te różnią się barwą, każda funkcja ma przypisany inny kolor.

31 31 Kolor różowy - legitymacja dyplomatyczna wydawana szefom i członkom personelu dyplomatycznego państw obcych. Kolor niebieski - legitymacja służbowa wydawana członkom personelu administracyjnego i technicznego misji dyplomatycznej państwa obcego. Kolor zielony - legitymacje wydawane kierownikom urzędów konsularnych oraz członkom personelu konsularnego państwa obcego w RP. Kolor żółty - legitymacje wydawane honorowym urzędnikom konsularnym. Poza wymienionymi powyżej osobami legitymacje mogą być wydawane także innym osobom uprawnionym na mocy ustaw, umów i zwyczajów międzynarodowych. Każda z tych legitymacji posiada na odwrocie adnotację urzędową w trzech językach, (polskim, francuskim i angielskim), wzywającą polskie władze cywilne i wojskowe do okazania wymienionej w niej osobie należnych względów oraz udzielenia w razie potrzeby pomocy i opieki. Wobec osoby legitymującej się jedną z wyżej wymienionych legitymacji należy postępować zgodnie z wymogami i ograniczeniami danego immunitetu omówionymi wcześniej.

32 32 ROZDZIAŁ V ŹRÓDŁA PRAWNE IMMUNITETÓW Podstawowym źródłem prawa regulującym postępowanie policjantów wobec osób korzystających z immunitetów jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 września 1990 r. w sprawie trybu legitymowania, zatrzymywania osób, dokonywania kontroli osobistej oraz przeglądania bagaży i sprawdzania ładunku przez policjantów. (Dz.U , ze zmianami Dz.U ). 1. Policjanci w toku wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowośledczych i administracyjno-porządkowych, podejmowanych w celu rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw i wykroczeń oraz wypełniania poleceń sądu, prokuratora, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego, zwanych dalej czynnościami służbowymi, mają prawo: 1) legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, 2) zatrzymywania osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia, 3) zatrzymywania osób pozbawionych wolności, które na podstawie zezwolenia właściwego organu opuściły areszt śledczy albo zakład karny i w wyznaczonym terminie nie powróciły do niego, 4) dokonywania kontroli osobistej, a także przeglądania zawartości bagaży i sprawdzania ładunku w portach i na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego, w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary Policjanci nie wykonują czynności służbowych (...) w stosunku do:

33 33 a) członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, jeżeli nie są obywatelami polskimi, b) innych osób korzystających z immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów międzynarodowych albo powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych. 2. Przepis ust. 1 nie dotyczy działań będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności. 3. O podjęciu działań, o których mowa w ust. 2, należy niezwłocznie powiadomić właściwe przedstawicielstwo dyplomatyczne, urząd konsularny oraz Ministra Spraw Zagranicznych Od czynności służbowych (...) odstępuje się w przypadku, gdy osoba, wobec której podjęto czynności, w sposób nie budzący wątpliwości wykaże, że korzysta z immunitetu parlamentarnego, sędziowskiego lub prokuratorskiego. 2. Przepis ust. 1 nie dotyczy działań będących realizacją uprawnień wynikających z obrony koniecznej lub stanu wyższej konieczności. 3. O podjęciu działań, o których mowa w ust. 2, należy niezwłocznie powiadomić Komendanta Głównego Policji. IMMUNITETY DYPLOMATYCZNE Konwencja Wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych sporządzona w Wiedniu dnia 18 kwietnia 1961 r. Art. 29. Osoba przedstawiciela dyplomatycznego jest nietykalna. Nie podlega on aresztowaniu ani zatrzymaniu w żadnej formie. Państwo przyjmujące będzie traktować go z należytym szacunkiem i przedsięweźmie wszelkie odpowiednie kroki, aby zapobiec wszelkiemu zamachowi na jego osobę, wolność lub godność. Art. 31.

34 34 1. Przedstawiciel dyplomatyczny korzysta z immunitetu od jurysdykcji karnej państwa przyjmującego(...), 2. Przedstawiciel dyplomatyczny nie jest obowiązany do składania zeznań w charakterze świadka. Art Członkowie rodziny przedstawiciela dyplomatycznego pozostający z nim we wspólnocie domowej, o ile nie są obywatelami państwa przyjmującego, korzystają z przywilejów i immunitetów wymienionych w artykułach Członkowie personelu administracyjnego i technicznego misji, łącznie z członkami ich rodzin pozostającymi z nimi we wspólnocie domowej, o ile nie są obywatelami państwa przyjmującego lub nie mają tam stałego miejsca zamieszkania, korzystają z przywilejów i immunitetów wymienionych w artykułach 29-35(...). 3. Członkowie personelu służby misji, którzy nie są obywatelami państwa przyjmującego lub nie mają tam stałego miejsca zamieszkania, korzystają z immunitetu w odniesieniu do aktów dokonanych w toku pełnienia ich funkcji(...). 4. Prywatni służący członków misji, o ile nie są obywatelami państwa przyjmującego lub nie mają tam stałego miejsca zamieszkania (...), pod wszelkimi innymi względami mogą korzystać z przywilejów i immunitetów jedynie w zakresie przyznanym przez państwo przyjmujące. Państwo przyjmujące powinno jednak wykonywać jurysdykcję nad tymi osobami w taki sposób, aby zbytnio nie zakłócać wypełniania funkcji przez misję. KONWENCJA WIEDEŃSKA O STOSUNKACH KONSULARNYCH, SPORZĄDZONA W WIEDNIU Z DNIA 24 KWIETNIA 1963 R. Ułatwienia, przywileje i immunitety dotyczące zawodowych urzędników konsularnych i innych członków urzędów konsularnych Art Urzędnicy konsularni podlegają zatrzymaniu lub tymczasowemu aresztowaniu jedynie w razie popełnienia ciężkiej zbrodni i na podstawie postanowienia właściwej władzy sądowej.

WYTYCZNE KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI

WYTYCZNE KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI WYTYCZNE KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI w sprawie postępowania policjantów wobec uczestników ruchu drogowego korzystających z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych oraz korzystających

Bardziej szczegółowo

17 WYTYCZNE NR 1 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI

17 WYTYCZNE NR 1 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI Dziennik Urzędowy Komendy Głównej Policji nr 4-194- 17 WYTYCZNE NR 1 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 3 stycznia 2006 r. w sprawie postępowania policjantów wobec uczestników ruchu drogowego korzystających

Bardziej szczegółowo

31 ZARZĄDZENIE NR 429 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI

31 ZARZĄDZENIE NR 429 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI 31 ZARZĄDZENIE NR 429 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 17 kwietnia 2009 r. zmieniające zarządzenie w sprawie metodyki wykonywania przez Policję czynności administracyjno-porządkowych w zakresie wykrywania

Bardziej szczegółowo

17 WYTYCZNE NR 1 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI

17 WYTYCZNE NR 1 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI 17 WYTYCZNE NR 1 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 3 stycznia 2006 r. w sprawie postępowania policjantów wobec uczestników ruchu drogowego korzystających z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub

Bardziej szczegółowo

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA Warszawa, dnia 10 lipca 2015 r. Druk nr 1007 MARSZAŁEK SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Zgodnie

Bardziej szczegółowo

SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sędziowie. Krajowa Rada Sądownictwa

SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sędziowie. Krajowa Rada Sądownictwa SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Wyroki wydawane w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, w postępowaniu co najmniej dwuinstancyjnym.

Bardziej szczegółowo

Rozdział 61. Immunitety osób należących do przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych

Rozdział 61. Immunitety osób należących do przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych Immunitet dyplomatyczny pełny Art. 578 Rozdział 61 Immunitety osób należących do przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych Art. 578. [Immunitet dyplomatyczny pełny] Nie podlegają

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 17 maja 2016 r. Poz. 677

Warszawa, dnia 17 maja 2016 r. Poz. 677 Warszawa, dnia 17 maja 2016 r. Poz. 677 USTAWA z dnia 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 5 sierpnia 1997 r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 5 sierpnia 1997 r. Dz.U.97.100.623 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 5 sierpnia 1997 r. w sprawie szczegółowego trybu działań funkcjonariuszy Służby Więziennej podczas wykonywania czynności służbowych. (Dz. U. z dnia

Bardziej szczegółowo

WŁADZA SĄDOWNICZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości

WŁADZA SĄDOWNICZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości Sądy są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Sądy wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

PROJEKT. Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

PROJEKT. Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej PROJEKT Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319, z 2006

Bardziej szczegółowo

Dz.U FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII. Art. 173.

Dz.U FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII. Art. 173. Dz.U.97.78.483 FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII SĄDY I TRYBUNAŁY Art. 173. Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezaleŝną

Bardziej szczegółowo

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ]

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ] Art. 173 Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ] Art. 175 1. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczpospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sady administracyjne

Bardziej szczegółowo

Ogólnie - trybunały, władza sądownicza i prokuratura

Ogólnie - trybunały, władza sądownicza i prokuratura Ogólnie - trybunały, władza sądownicza i prokuratura Prokuratura 1 / 8 SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Wyroki wydawane

Bardziej szczegółowo

PRAWO KONSTYTUCYJNE. Ćwiczenia 4

PRAWO KONSTYTUCYJNE. Ćwiczenia 4 PRAWO KONSTYTUCYJNE Ćwiczenia 4 Status prawny posła i senatora a) Mandat przedstawicielski b) Immunitet parlamentarny c) Zasada incompatibilitas d) Prawa i obowiązki posłów e) Organizacje posłów f) Zgromadzenie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW Szczegółowy tryb działań funkcjonariuszy Służby Więziennej podczas wykonywania czynności służbowych. Dz.U.2010.147.984 z dnia 2010.08.12 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 12 sierpnia 2010 r. ROZPORZĄDZENIE

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw 1) Kancelaria Sejmu s. 1/5 USTAWA z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw 1) Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2008 r. Nr 237, poz. 1651. Art. 1.

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 2013 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

USTAWA z dnia 2013 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Projekt USTAWA z dnia 2013 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319,

Bardziej szczegółowo

art KPC, Immunitet państwa - prawo państwa do uwolnienia się spod władzy zwierzchniej (zwłaszcza sądownictwa) innych państw.

art KPC, Immunitet państwa - prawo państwa do uwolnienia się spod władzy zwierzchniej (zwłaszcza sądownictwa) innych państw. IMMUNITETY art. 1111-1116 KPC, Immunitet państwa - prawo państwa do uwolnienia się spod władzy zwierzchniej (zwłaszcza sądownictwa) innych państw. Immunitet państwa ma na celu ochronę kompetencji państwa,

Bardziej szczegółowo

Część I. Pozycja stron w postępowaniu w sprawach o wykroczenia... 1

Część I. Pozycja stron w postępowaniu w sprawach o wykroczenia... 1 Przedmowa... Wykaz skrótów... Bibliografia... IX XI XV Część I. Pozycja stron w postępowaniu w sprawach o wykroczenia... 1 1. Wniosek o zawiadomienie okręgowej izby radców prawnych o rażącym naruszeniu

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 3 kwietnia 2015 r. Poz. 25 ZARZĄDZENIE NR 7 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI. z dnia 31 marca 2015 r.

Warszawa, dnia 3 kwietnia 2015 r. Poz. 25 ZARZĄDZENIE NR 7 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI. z dnia 31 marca 2015 r. DZIENNIK URZĘDOWY KOMENDY GŁÓWNEJ POLICJI Warszawa, dnia 3 kwietnia 2015 r. Poz. 25 ZARZĄDZENIE NR 7 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 31 marca 2015 r. zmieniające zarządzenie w sprawie metodyki wykonywania

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA z dnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw 1) Ł ą ę Ó ł ą ł ć ę Łą ą Liczba stron : 5 Data : 2008-11-19 Nazwa pliku : 0305-16A.NK 1 Projekt USTAWA z dnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1.

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 10 maja 1996 r.

USTAWA z dnia 10 maja 1996 r. Kancelaria Sejmu s. 1/5 Dz.U. 1996 Nr 77 poz. 367 USTAWA z dnia 10 maja 1996 r. o zmianie ustaw o prokuraturze, o Sądzie Najwyższym, o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych

Bardziej szczegółowo

13. Sąd Najwyższy. Sąd Najwyższy: Ustawa z r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz ze zm.)

13. Sąd Najwyższy. Sąd Najwyższy: Ustawa z r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz ze zm.) 13. Sąd Najwyższy Ustawa z 23.11.2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.) Sąd Najwyższy: jest organem władzy sądowniczej powołanym do: 1) sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez

Bardziej szczegółowo

13. WŁADZA SĄDOWNICZA

13. WŁADZA SĄDOWNICZA 13. WŁADZA SĄDOWNICZA 14. Władza sądownicza w RP. Organy kontroli i ochrony prawa. 1) wymienia sądy i trybunałyprzedstawia ich kompetencje, 2) charakteryzuje organy kontroli i ochrony prawa, 3) wymienia

Bardziej szczegółowo

Poz. 2086 OBWIESZCZENIE. MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 23 listopada 2015 r.

Poz. 2086 OBWIESZCZENIE. MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 23 listopada 2015 r. Poz. 2086 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 23 listopada 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka 1. Na podstawie art. 16 ust. 1 zdanie

Bardziej szczegółowo

FUNKCJONOWANIE I ORGANIZACJA SEJMU, SENATU. PRAWA I OBOWIĄZKI PARLAMENTARZYSTY

FUNKCJONOWANIE I ORGANIZACJA SEJMU, SENATU. PRAWA I OBOWIĄZKI PARLAMENTARZYSTY FUNKCJONOWANIE I ORGANIZACJA SEJMU, SENATU. PRAWA I OBOWIĄZKI PARLAMENTARZYSTY Rozdział IV SEJM I SENAT Art. 95. Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat. Sejm sprawuje kontrolę

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak SĄD NAJWYŻSZY art. 183 Konstytucji RP 1. Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja postępowania doradcy podatkowego w trakcie zatrzymania 1

Instrukcja postępowania doradcy podatkowego w trakcie zatrzymania 1 Instrukcja postępowania doradcy podatkowego w trakcie zatrzymania Instrukcja postępowania doradcy podatkowego w trakcie zatrzymania 1 I. ISTOTA ZATRZYMANIA I JEGO PODSTAWA PRAWNA 1. Zatrzymanie jest jednym

Bardziej szczegółowo

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji Ważniejsze zmiany Dotyczące ustroju i funkcjonowania Sądu Najwyższego Ustawa o Sądzie Najwyższym z dnia 23 listopada 2002 r. (tj. z dnia 22 lipca 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1254)) Projekt ustawy o Sądzie

Bardziej szczegółowo

USTRÓJ ORGANÓW OCHRONY PRAWNEJ. CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA. Autorzy: Joanna Bodio, Grzegorz Borkowski, Tomasz Demendecki

USTRÓJ ORGANÓW OCHRONY PRAWNEJ. CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA. Autorzy: Joanna Bodio, Grzegorz Borkowski, Tomasz Demendecki USTRÓJ ORGANÓW OCHRONY PRAWNEJ. CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA Autorzy: Joanna Bodio, Grzegorz Borkowski, Tomasz Demendecki Część I ORGANY ROZSTRZYGAJĄCE Rozdział 1 Klasyfikacja organów ochrony prawnej 1.1. Organy

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

USTAWA z dnia r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Projekt 27 kwietnia 2017 r. Wariant art. 121 ust. 4 USTAWA z dnia r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. poz.

Bardziej szczegółowo

Zadania, Uprawnienia i Obowiązki

Zadania, Uprawnienia i Obowiązki Zadania, Uprawnienia i Obowiązki Straż Miejska Włocławek Zadania, Uprawnienia i Obowiązki Uprawnienia i obowiązki funkcjonariuszy Straży Miejskiej we Włocławku. Strażnicy podczas wykonywania czynności

Bardziej szczegółowo

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Konstytucja wk 10 TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Został ustanowiony nowelą konstytucyjną 26 marca 1982r Ustawa o TK została uchwalona 29 kwietnia 1985r TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY jest organem władzy sądowniczej, choć

Bardziej szczegółowo

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 2 kwietnia 1997 r.

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 2 kwietnia 1997 r. KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. Rozdział IV SEJM I SENAT Art. 95. 1. Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat. 2. Sejm sprawuje kontrolę nad

Bardziej szczegółowo

Dz.U. 1990 Nr 51 poz. 297 USTAWA. z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o zgromadzeniach. Rozdział 1. Przepisy ogólne

Dz.U. 1990 Nr 51 poz. 297 USTAWA. z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o zgromadzeniach. Rozdział 1. Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/7 Dz.U. 1990 Nr 51 poz. 297 USTAWA z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o zgromadzeniach Rozdział 1 Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 397. Przepisy ogólne Art. 1. 1. Każdy

Bardziej szczegółowo

Dz.U. 1990 Nr 51 poz. 297. USTAWA z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o zgromadzeniach. Rozdział 1 Przepisy ogólne

Dz.U. 1990 Nr 51 poz. 297. USTAWA z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o zgromadzeniach. Rozdział 1 Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/6 Dz.U. 1990 Nr 51 poz. 297 USTAWA z dnia 5 lipca 1990 r. Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 397. Prawo o zgromadzeniach Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. 1. Każdy

Bardziej szczegółowo

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 11 marca 2010 r.

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 11 marca 2010 r. OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 11 marca 2010 r. w przedmiocie projektów rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie: dodatku wyrównawczego dla żołnierzy zawodowych pełniących zawodową

Bardziej szczegółowo

SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak art. 45 Konstytucji RP 1.K a ż d y ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny,

Bardziej szczegółowo

SĄDY I TRYBUNAŁY KONSTYTUCJA WYKŁAD Z R. Wymiar sprawiedliwości RP sprawują: I. SĄDY POWSZECHNE II. SĄDY WOJSKOWE

SĄDY I TRYBUNAŁY KONSTYTUCJA WYKŁAD Z R. Wymiar sprawiedliwości RP sprawują: I. SĄDY POWSZECHNE II. SĄDY WOJSKOWE KONSTYTUCJA WYKŁAD Z 22-05-09R SĄDY I TRYBUNAŁY Wymiar sprawiedliwości RP sprawują: Sąd Najwyższy Sądy Powszechne Sądy Administracyjne Sądy Wojskowe Sądy stanowią zarówno czynnik równowagi pomiędzy władzą

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka

USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2000 r. Nr 6, poz. 69, z 2008 r. Nr 214, poz. 1345, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228, Nr 197, poz. 1307, z 2011 r. Nr 168, poz. 1004. USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych. DZIAŁ I Sądy powszechne. Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych. DZIAŁ I Sądy powszechne. Rozdział 1 Przepisy ogólne USTAWA z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych DZIAŁ I Sądy powszechne Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. [Rodzaje i zadania sądów powszechnych] 1. Sądami powszechnymi są sądy rejonowe,

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 2007 r. o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw

USTAWA z dnia 2007 r. o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw PROJEKT USTAWA z dnia 2007 r. o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw Art. 1. W ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98,

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 24 września 2010 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA z dnia 24 września 2010 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw 1) Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 24 września 2010 r. Opracowano na podstawie Dz. U. z 2010 r. Nr 197, poz. 1307. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W

Bardziej szczegółowo

PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST ZESTAW 1

PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST ZESTAW 1 PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST. 18.06.2018. ZESTAW 1 1. Z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa może wystąpić: a.

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka

USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka Kancelaria Sejmu s. 1/6 USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2000 r. Nr 6, poz. 69. Art. 1. 1. Ustanawia się Rzecznika Praw Dziecka. 2. Rzecznik Praw

Bardziej szczegółowo

Druk nr 2915 Warszawa, 31 marca 2010 r.

Druk nr 2915 Warszawa, 31 marca 2010 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-31-10 Druk nr 2915 Warszawa, 31 marca 2010 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 30 listopada 2018 r. Poz. 2230

Warszawa, dnia 30 listopada 2018 r. Poz. 2230 Warszawa, dnia 30 listopada 2018 r. Poz. 2230 OBWIESZCZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 7 listopada 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw 1) Kancelaria Sejmu s. 1/7 USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw 1) Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2004 r. Nr 93, poz. 889. Art. 1. W ustawie z dnia

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 11 maja 2017 r. Poz. 922 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 21 kwietnia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu

Bardziej szczegółowo

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 9 lutego 2001 r.

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 9 lutego 2001 r. Kancelaria Sejmu s. 1/1 Dz.U. 1987 Nr 21 poz. 123 Opracowano na podstawie: tj. Dz.U. 2001 Nr 14 poz. 147 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 9 lutego 2001 r. w sprawie ogłoszenia

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz orzeczeń Wstęp Rozdział I. Wprowadzenie Rozdział II. Geneza prawa dyscyplinarnego

Spis treści Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz orzeczeń Wstęp Rozdział I. Wprowadzenie Rozdział II. Geneza prawa dyscyplinarnego Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzeczeń... XI XV XXXI Wstęp... 1 Rozdział I. Wprowadzenie... 11 1. Rozważania ogólne... 11 2. Geneza inspiracji materią postępowań dyscyplinarnych... 12 3. Pole

Bardziej szczegółowo

obwieszczenie marszałka sejmu RzEczyPosPoliTEj PolskiEj z dnia 16 marca 2011 r.

obwieszczenie marszałka sejmu RzEczyPosPoliTEj PolskiEj z dnia 16 marca 2011 r. Dziennik Ustaw Nr 79 4878 Poz. 430 430 obwieszczenie marszałka sejmu RzEczyPosPoliTEj PolskiEj z dnia 16 marca 2011 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze

Bardziej szczegółowo

Tekst ustawy przekazany do Senatu zgodnie z art. 52 regulaminu Sejmu USTAWA. z dnia 12 lipca 2017 r.

Tekst ustawy przekazany do Senatu zgodnie z art. 52 regulaminu Sejmu USTAWA. z dnia 12 lipca 2017 r. Tekst ustawy przekazany do Senatu zgodnie z art. 52 regulaminu Sejmu USTAWA z dnia 12 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 11 lipca 2013 r. Poz. 53

Warszawa, dnia 11 lipca 2013 r. Poz. 53 Warszawa, dnia 11 lipca 2013 r. Poz. 53 DECYZJA 294 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 11 lipca 2013 r. w sprawie dokonywania wpisów danych osób lub przedmiotów do Systemu Informacyjnego Schengen na potrzeby

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA NA EGZAMIN POPRAWKOWY

WYMAGANIA NA EGZAMIN POPRAWKOWY WYMAGANIA NA EGZAMIN POPRAWKOWY 1. Obywatelstwo polskie i unijne - wyjaśnia znaczenie terminów: obywatelstwo, społeczeństwo obywatelskie, - wymienia dwa podstawowe sposoby nabywania obywatelstwa (prawo

Bardziej szczegółowo

Władza sądownicza w Polsce. Sądy i trybunały

Władza sądownicza w Polsce. Sądy i trybunały Władza sądownicza w Polsce Sądy i trybunały Charakterystyka władzy sądowniczej Władza sądownicza stanowi jeden z filarów władzy państwowej w ramach podziału władzy, lecz od pozostałych jest niezależna.

Bardziej szczegółowo

Pan Marek Borowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Pan Marek Borowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ IV kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-171-03 Druk nr 2112 Warszawa, 16 października 2003 r. Pan Marek Borowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

Świadczenia na rzecz Sił Zbrojnych RP

Świadczenia na rzecz Sił Zbrojnych RP Świadczenia na rzecz Sił Zbrojnych RP Występowania o nałożenie świadczeń na rzecz Sił Zbrojnych RP: Przepisy prawne regulujące świadczeń na rzecz obrony Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Słowo wstępne... XI Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XV

Spis treści. Słowo wstępne... XI Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XV Słowo wstępne.......................................... XI Wykaz skrótów.......................................... XIII Wykaz literatury......................................... XV Wprowadzenie.........................................

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 18 grudnia 2009 r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 18 grudnia 2009 r. Dziennik Ustaw rok 2009 nr 220 poz. 1722 wersja obowiązująca od 2011-11-02 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 18 grudnia 2009 r. w sprawie zakresu i sposobu wykonywania przez strażników gminnych (miejskich)

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów Wykaz literatury powoływanej zapisem skrótowym Od Autorów Wprowadzenie...

Spis treści. Wykaz skrótów Wykaz literatury powoływanej zapisem skrótowym Od Autorów Wprowadzenie... Spis treści Spis treści Wykaz skrótów........................................................... 11 Wykaz literatury powoływanej zapisem skrótowym.......................... 15 Od Autorów..............................................................

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 2 października 2012 r. Poz. 1091

Warszawa, dnia 2 października 2012 r. Poz. 1091 Warszawa, dnia 2 października 2012 r. Poz. 1091 USTAWA z dnia 31 sierpnia 2012 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego Art. 1. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.

Bardziej szczegółowo

Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U poz. 1459);

Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U poz. 1459); PODSTAWY PRAWNE O sprawach tu przedstawionych dowiesz się więcej w pokoju nr 119 Telefon: 261 263 577 1. PRZEPISY PRAWNE REGULUJĄCE ŚWIADCZENIA NA RZECZ OBRONY Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym

Bardziej szczegółowo

Ustawa z dnia... 1) w art. 10 dotychczasową treść oznacza się art. 10 ust. 1 i dodaje się ustęp 2 w brzmieniu:

Ustawa z dnia... 1) w art. 10 dotychczasową treść oznacza się art. 10 ust. 1 i dodaje się ustęp 2 w brzmieniu: Ustawa z dnia... PROJEKT o zmianie ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony

Bardziej szczegółowo

Opinia do ustawy o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw. (druk nr 979)

Opinia do ustawy o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw. (druk nr 979) Warszawa, 17 lipca 2015 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw (druk nr 979) I. Cel i przedmiot ustawy Przedłożona Senatowi ustawa o zmianie ustawy o Straży

Bardziej szczegółowo

2. Test z ustawy z r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2018 r. poz. 5)

2. Test z ustawy z r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2018 r. poz. 5) 2. Test z ustawy z 8.12.2016 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2018 r. poz. 5) 1. Sąd Najwyższy dzieli się na Izby: a) wyłącznie Cywilną i Karną, b) Cywilną, Karną, Karną wojskową oraz Pracy i ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka

USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka Rzecznik Praw Dziecka. Dz.U.2017.922 t.j. z dnia 2017.05.11 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 4 maja 2019r. Wejście w życie: 31 stycznia 2000 r. Moc wsteczna: 1 stycznia 2000r. USTAWA z dnia 6 stycznia

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Część B. Kazusy. Część C. Tablice. Wykaz skrótów. Pytanie

Spis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Część B. Kazusy. Część C. Tablice. Wykaz skrótów. Pytanie Wykaz skrótów XI Część A. Pytania egzaminacyjne Pytanie 1 150 1 Część B. Kazusy Kazus 1. Umowa międzynarodowa 109 Kazus 2. Immunitet, ułaskawienie 112 Kazus 3. Rozporządzenie z mocą ustawy, Trybunał Konstytucyjny

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt III KRS 5/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 11 maja 2011 r. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Zbigniew Hajn SSN Andrzej Wróbel

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 22.3.2016 L 75/3 TŁUMACZENIE KONWENCJA o doręczaniu za granicą dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych (sporządzona dnia 15 listopada 1965 r.) PAŃSTWA SYGNATARIUSZE NINIEJSZEJ

Bardziej szczegółowo

2) posiada pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych; 3) nie był skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne;

2) posiada pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych; 3) nie był skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne; o Rzeczniku Praw Dziecka w języku angielskim (ENG) [1] o Rzeczniku Praw Dziecka w języku niemieckim (GER) [2] o Rzeczniku Praw Dziecka w języku rosyjskim (RUS) [3] o Rzeczniku Praw Dziecka w języku francuskim

Bardziej szczegółowo

Oświadczenia majątkowe sędziów. materiały pomocnicze dla zespołu Członków KRS

Oświadczenia majątkowe sędziów. materiały pomocnicze dla zespołu Członków KRS Oświadczenia majątkowe sędziów materiały pomocnicze dla zespołu Członków KRS Notatka dot. oświadczeń majątkowych sędziów 1. Podstawa prawna ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 15 marca 2016 r.

Warszawa, dnia 15 marca 2016 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI RZECZNIK PRASOWY MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI Warszawa, dnia 15 marca 2016 r. Pan Tomasz Machała Redaktor Naczelny natemat.pl Na podstawie art. 31 a ustawy

Bardziej szczegółowo

Moduł 5. Ochrona prawna funkcjonariuszy Służby Więziennej

Moduł 5. Ochrona prawna funkcjonariuszy Służby Więziennej Autorka: Magdalena Markowiak Moduł 5 Ochrona prawna funkcjonariuszy Służby Więziennej Ochrona prawna Funkcjonariusz podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych korzysta z ochrony prawnej przewidzianej

Bardziej szczegółowo

Konstytucja wk r. Prezydent cd

Konstytucja wk r. Prezydent cd Konstytucja wk 8 10.05.2009r. Prezydent cd Prezydent RP pełni funkcję arbitra. Przyjęcie tej koncepcji oznacza, że w przypadku zakłócenia wzajemnych stosunków między rządem a Sejmem, Prezydent powinien

Bardziej szczegółowo

Zadania i uprawnienia

Zadania i uprawnienia Urząd Miasta Racibórz https://www.raciborz.pl/dla_mieszkancow/zadania_i_uprawnienia/printpdf Zadania i uprawnienia Zadania straży miejskiej ART. 10 USTAWY O STRAŻACH GMINNYCH (MIEJSKICH): 1. Straż wykonuje

Bardziej szczegółowo

Druk nr 2144 Warszawa, 22 października 2003 r.

Druk nr 2144 Warszawa, 22 października 2003 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ IV kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-172-03 Druk nr 2144 Warszawa, 22 października 2003 r. Pan Marek Borowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

w Madrycie W dniu 26 września 2018r. do Sądu Okręgowego w Rzeszowie wpłynęły pytania wykonującego ENA organu sądowego Hiszpanii.

w Madrycie W dniu 26 września 2018r. do Sądu Okręgowego w Rzeszowie wpłynęły pytania wykonującego ENA organu sądowego Hiszpanii. Rzeszów, 08 października 2018 r. Centralny Sąd Śledczy Nr 002 w Madrycie Krajowy Sąd Karny i Administracyjny dot. Europejski Nakaz Aresztowania 152/2018 F nr Schengen: (..) Sąd Okręgowy w Rzeszowie w dniu

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR 162 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 18 lutego 2008 r.

ZARZĄDZENIE NR 162 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 18 lutego 2008 r. ZARZĄDZENIE NR 162 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 18 lutego 2008 r. w sprawie metod i form wykonywania przez Policję zadań w związku z przemocą w rodzinie w ramach procedury Niebieskie Karty Na podstawie

Bardziej szczegółowo

dr Marek Wasiński, Prawo dyplomatyczne i konsularne (wykład 2010/2011) Część Dziesiąta

dr Marek Wasiński, Prawo dyplomatyczne i konsularne (wykład 2010/2011) Część Dziesiąta ZAKRES PODMIOTOWY PRZYWILEJÓW I IMMUNITETÓW DYPLOMATYCZNYCH Jak wiemy, w skład misji dyplomatycznej wchodzą: członkowie personelu dyplomatycznego, członkowie personelu techniczno-administracyjnego oraz

Bardziej szczegółowo

Elżbieta Jarzęcka-Siwik

Elżbieta Jarzęcka-Siwik Publikacja ma na celu przybliżenie Czytelnikowi szerokiego zakresu kompetencji kontrolnych oraz statusu prawnego Najwyższej Izby Kontroli jako naczelnego organu kontroli państwowej. Kontrola NIK obejmuje

Bardziej szczegółowo

Do druku nr 77. ~.-L CrJ.?hl11 J?t;n:t fo' """ o f~<. ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 77).

Do druku nr 77. ~.-L CrJ.?hl11 J?t;n:t fo'  o f~<. ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 77). Do druku nr 77 PRZEWODNICZĄCY KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA Warszawa, 20 stycznia 2016 r. Nr W0-020-203/16 Dot. GMS-WP-173-273/15 Pan Adam PODGÓRSKI Zastępca Szefa Kancelarii Sejmu ~.-L CrJ.?hl11 J?t;n:t fo'

Bardziej szczegółowo

Wykaz źródeł prawa do przedmiotu Prawo urzędnicze i etyka urzędnicza

Wykaz źródeł prawa do przedmiotu Prawo urzędnicze i etyka urzędnicza Wykaz źródeł prawa do przedmiotu Prawo urzędnicze i etyka urzędnicza I. Źródła prawa regulujące status prawny funkcjonariuszy administracji publicznej pełniących funkcje bez nawiązywania stosunku pracy:

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Str. Nb. Przedmowa... V Wykaz skrótów... XV

Spis treści. Str. Nb. Przedmowa... V Wykaz skrótów... XV Spis treści Przedmowa... V Wykaz skrótów... XV Część I. Zagadnienia ogólne... 1 Rozdział I. Czym są organy ochrony prawnej?... 3 1 1. Ochrona prawna i jej rodzaje... 3 1 2. KlasyÞkacja organów państwowych...

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 26 września 2016 r. Poz. 61 ZARZĄDZENIE NR 14 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI. z dnia 22 września 2016 r.

Warszawa, dnia 26 września 2016 r. Poz. 61 ZARZĄDZENIE NR 14 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI. z dnia 22 września 2016 r. DZIENNIK URZĘDOWY KOMENDY GŁÓWNEJ POLICJI Warszawa, dnia 26 września 2016 r. Poz. 61 ZARZĄDZENIE NR 14 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 22 września 2016 r. w sprawie wykonywania przez Policję niektórych

Bardziej szczegółowo

Zakres rozszerzony - moduł 31 Sądy i Trybunały. Janusz Korzeniowski

Zakres rozszerzony - moduł 31 Sądy i Trybunały. Janusz Korzeniowski Zakres rozszerzony - moduł 31 Sądy i Trybunały Opracowanie: Janusz Korzeniowski nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli 1 Spis slajdów Władza

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 13 Przedmowa... 15 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 sierpnia 2007 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury...

Bardziej szczegółowo

WŁADZA SĄDOWNICZA. PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak

WŁADZA SĄDOWNICZA. PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak WŁADZA SĄDOWNICZA PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak Z A S A D A T R Ó J P O D Z I A Ł U W Ł A D Z??? . ( )Z zasady podziału władz wynika, iż władze ustawodawcza, wykonawcza

Bardziej szczegółowo

POMOC PRAWNA W POSTĘPOWANIU KARNYM

POMOC PRAWNA W POSTĘPOWANIU KARNYM Ministerstwo Sprawiedliwości POMOC PRAWNA W POSTĘPOWANIU KARNYM Co to jest? Jak z niej korzystać? Publikacja przygotowana dzięki wsparciu finansowemu Unii Europejskiej 2 Jesteś pokrzywdzonym, podejrzanym

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 19 grudnia 2016 r. Poz z dnia 13 grudnia 2016 r.

Warszawa, dnia 19 grudnia 2016 r. Poz z dnia 13 grudnia 2016 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 grudnia 2016 r. Poz. 2074 USTAWA z dnia 13 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wykaz skrótów Bibliografia Wykaz orzecznictwa Wprowadzenie

Spis treści Wykaz skrótów Bibliografia Wykaz orzecznictwa Wprowadzenie Wykaz skrótów... Bibliografia... Wykaz orzecznictwa... Wprowadzenie... XIII XVII XXXI XXXV Rozdział I. Konstytucyjny i międzynarodowy standard ochrony prawa do wolności osobistej człowieka... 1 1. Uwagi

Bardziej szczegółowo

Zakres rozszerzony - moduł 35 Obywatel wobec prawa. Janusz Korzeniowski

Zakres rozszerzony - moduł 35 Obywatel wobec prawa. Janusz Korzeniowski Zakres rozszerzony - moduł 35 Obywatel wobec prawa Opracowanie: Janusz Korzeniowski nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli 1 Spis slajdów

Bardziej szczegółowo

Wyrok. Sądu Najwyższego. z dnia 2 grudnia 2011 r. II UK 73/11

Wyrok. Sądu Najwyższego. z dnia 2 grudnia 2011 r. II UK 73/11 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2011 r. II UK 73/11 nietezowane LEX nr 1130385 1130385 Skład orzekający Przewodniczący: Sędzia SN Jerzy Kuźniar (sprawozdawca). Sędziowie SN: Romualda Spyt, Jolanta

Bardziej szczegółowo

o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3236)

o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3236) Druk nr 3948 SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja SPRAWOZDANIE KOMISJI SPRAWIEDLIWOŚCI I PRAW CZŁOWIEKA o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz niektórych

Bardziej szczegółowo

I II III IV. i Spraw Publicznych

I II III IV. i Spraw Publicznych 18 grudnia 2017 r. ZESTAWIENIE ROZWIĄZAŃ PRAWNYCH zawartych w: (I) obowiązującej, (II) zawetowanej, (III) zaproponowanej przez prezydenta oraz (IV) przekazanej prezydentowi do podpisu ustawie o Sądzie

Bardziej szczegółowo

Organy ochrony prawnej Autorzy: Sławomir Serafin, Bogumił Szmulik ISBN

Organy ochrony prawnej Autorzy: Sławomir Serafin, Bogumił Szmulik ISBN Organy ochrony prawnej Autorzy: Sławomir Serafin, Bogumił Szmulik ISBN 978-83-7483-351-6 Spis treści Str. Nb. Wprowadzenie... V Wykaz skrótów... XV Część I. Zagadnienia ogólne... 1 1 Rozdział I. Czym są

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 9 kwietnia 1999 r.

USTAWA z dnia 9 kwietnia 1999 r. Kancelaria Sejmu s. 1/6 USTAWA z dnia 9 kwietnia 1999 r. o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach

Bardziej szczegółowo

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy upoważniamy panią poseł Krystynę Skowrońską.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy upoważniamy panią poseł Krystynę Skowrońską. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Druk nr 1195 Warszawa, 20 lutego 2013 r. Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

Nowy wzór karty zgłoszenia kandydata na ławnika - Informacja dotycząca wyborów ławników w roku 2011

Nowy wzór karty zgłoszenia kandydata na ławnika - Informacja dotycząca wyborów ławników w roku 2011 Wiadomości Poniedziałek, 6 czerwca 2011 Nowy wzór karty zgłoszenia kandydata na ławnika - Informacja dotycząca wyborów ławników w roku 2011 Wójt Gminy Oświęcim informuje, że w terminie do dnia 30 czerwca

Bardziej szczegółowo