Gotowość Polski i polskich przedsiębiorstw do przyjęcia waluty euro

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Gotowość Polski i polskich przedsiębiorstw do przyjęcia waluty euro"

Transkrypt

1 Karolina Gębska Gotowość Polski i polskich przedsiębiorstw do przyjęcia waluty euro Praca dyplomowa Promotor: dr Paweł Szudra Praca przyjęta... (data i podpis promotora) Uniwersytet Zielonogórski Wydział Ekonomii i Zarządzania Studia podyplomowe Mechanizmy funkcjonowania strefy euro Projekt dofinansowany przez Narodowy Bank Polski Zielona Góra 2015 r.

2 Karolina Gębska Readines of Polish Enterprises to akcept the Euro currency. Diploma Thesis Supervisor: dr Paweł Szudra University of Zielona Góra Faculty of Economics and Management Postgraduate Studies: The mechanisms of the Euro Area Project part-financed by the National Bank of Poland Zielona Góra 2015 r.

3 SPIS TREŚCI Wstęp Rozdział 1 Unia walutowa 1.1. Istota unii walutowej Cele utworzenia unii walutowej Warunki przystąpienia do unii walutowej Kryteria konwergencji Poziom rozwoju gospodarczego Polski a spełnienie przez nią kryteriów konwergencji... 6 Rozdział 2 Analiza wpływu nowego członka strefy euro na jej stabilność kursową 2.1. Zakres analizy Prezentacja i interpretacja danych Wnioski.. 15 Rozdział 3 Gotowość polskich przedsiębiorstw do przyjęcia waluty euro badania empiryczne 3.1. Zakres i cel badań Przegląd ostatnich badań Wyniki przeprowadzonych badań Interpretacja i wnioski...19 Zakończenie Spis źródeł.. 23 Spis tabel....25

4 Spis wykresów....26

5 Wstęp Polska jako członek Unii Europejskiej jest zobowiązana do przystąpienia do unii walutowej. Wraz z przynależnością do niej postawione zostaną przed nią wymagania, inaczej kryteria konwergencji. Te możemy podzielić na fiskalne i monetarne. Celem utworzenia unii monetarnej jest stworzenie pełnej integracji w Unii Europejskiej i dostosowanie kraju do poziomu gospodarczego Unii Europejskiej. Celem niniejszej pracy jest przeprowadzenie badań i przedstawienie stanu gotowości do przyjęcia waluty euro wśród polskich przedsiębiorców. Ma ona odpowiedzieć na pytanie, co stałoby się, gdyby waluta euro została przyjęta w dniu 1 stycznia 2017 roku. Ważnym aspektem pracy jest przeprowadzenie analizy wpływu niniejszego pieniądza na funkcjonowanie strefy euro oraz identyfikacja zagrożeń wynikających z tejże waluty. Przykładem państwa, z którego sytuacji pochodzą dane analityczne jest Litwa, która europejską walutę przyjęła dnia 1 stycznia 2015 roku. Pierwszy rozdział ma za zadanie przedstawić istotę i cele funkcjonowania unii walutowej. Omówiona w nim jest jej geneza, a także przedstawione warunki konwergencji walutowej fiskalne i monetarne. Oceniono też spełnienie przez Polskę kryteriów konwergencji. Druga część to etap analityczny. Wykonana analiza na przykładzie Litwy ma za zadanie ocenić sytuację strefy euro po przystąpieniu do niej kolejnego członka. Przedstawiony został zakres, wyniki, analiza i wnioski niniejszej analizy. Trzeci rozdział ma za zadanie zaprezentować przewidywane korzyści i zagrożenia wynikające z członkostwa w strefie euro, które oszacowane zostaną na podstawie badania empirycznego. Badaniu poddani zostali przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie Polski. Praca dyplomowa ma za zadanie dowieść, że polscy przedsiębiorcy są otwarci na przyjęcie wspólnej europejskiej waluty, a ich powiązania z rynkiem europejskim są duże i mają bezpośredni wpływ na koszty generowane w przedsiębiorstwie. 1

6 ROZDZIAŁ 1 UNIA WALUTOWA 1.1. Istota unii walutowej Definicja unii walutowej pochodzi bezpośrednio od określenia zakresu działalności Unii Gospodarczej i Walutowej. Definicję tę podzielono na dwa aspekty jeden związany z mechanizmami gospodarczymi, drugi zaś z obszarem walutowym. Został on ujęty w Raporcie Delorsa z 1989 r. Z dokumentu tego wynika, iż zadaniem unii walutowej jest zapewnienie pełnej integracji rynków finansowych krajów członkowskich, usztywnienie ich kursów walutowych, a w konsekwencji zastąpienie walut wewnętrznych jedną walutą. 1 Unię walutową definiuje się jako system, w którym kraje tworzące optymalny obszar walutowy rezygnują ze swoich walut narodowych na rzecz wspólnej waluty i nie prowadzą niezależnych polityk pieniężnych względem siebie. 2 Z unią walutową związane jest pojęcie efektów redystrybucyjnych występujących w związku z prowadzeniem polityki doprowadzającej do spełnienia kryteriów konwergencji. Działania te są zbieżne z kryteriami konwergencji, przez co rozumie się uwzględnienie aspektów fiskalnych i monetarnych. 3 Europejska Unia Monetarna obowiązuje od 1stycznia 2002 r. Wtedy to do obiegu wprowadzono jednolitą walutę europejską euro. W Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej funkcję tę spełniała Europejska Jednostka Walutowa (ECU) otrzymywana na zasadzie ważonego średniego koszyka państw Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej 4. Przystąpienie do unii walutowej wiąże się z trzema etapami związanymi ze strefą ERM II: a) okres przed strefą ERM II państwo kandydujące, Komisja Europejska oraz Europejska opracowują warunki oraz strategię przystąpienia kraju do unii walutowej, 1 Oręziak L. EURO nowy pieniądz, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa s Tymoczko I.D. Zeszyty NBP Analiza porównawcza systemów kursu walutowego. Wydawnictwo Narodowego Banku Polskiego. Warszawa s Płowiec U. (Red.) Polityka gospodarcza a rozwój kraju. Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Warszawa s Portal Uniaeuropejska.org.pl [online] [Dostęp: :00] [Dostępny w: 2

7 b) przystąpienie do ERM II waluta krajowa zostaje poddana mechanizmowi ERM II na minimum dwa lata, c) zatwierdzenie lub odrzucenie kandydatury państwa objętego derogacją do przyjęcia waluty europejskiej przez Radę Ecofin Cele utworzenia unii walutowej Unia walutowa jest obszarem obowiązywania wspólnej waluty w wielu państwach mającym uprościć transakcje międzypaństwowe i ujednolicić politykę monetarną państw członkowskich Unii Europejskiej. Raport Delorsa definiuje cele funkcjonowania unii walutowej w trzech aspektach: 1) pełnej i nieodwracalnej wymienialności walut, 2) eliminacji wahań kursowych i usztywnienia wahań walutowych, 3) liberalizacji transakcji kapitałowych i całkowitej integracji rynków finansowych 6. W świetle przytoczonych celów wspólna europejska waluta pełni rolę narzędzia ujednolicającego narzędzia i mechanizmy rynków finansowych całego europejskiego obszaru walutowego. Uzupełnieniem i rozszerzeniem tychże celów było wprowadzenie unii gospodarczej jako obszaru gospodarczego, której priorytetami były: 1) wprowadzenie jednolitego rynku, który zapewniłby płynny transfer produktów i usług w obrębie całej ówczesnej Unii Gospodarczo Walutowej, 2) wprowadzenie konkurencyjności mającej na celu stworzyć nieograniczony dostęp do rynku, 3) wspólna strategia likwidowania nierówności między rozwojem państw wewnątrz wspólnotowych, 4) uporządkowanie i stworzenie jednolitej strategii w obszarze deficytu budżetowego i walki z inflacją. Raport Delorsa w kontekście walutowym wskazywał trzy następujące kolejno etapy, z których w kontekście wspólnej waluty wyszczególnia się: Etap I (1 lipca grudnia 1993): zacieśnienie współpracy między bankami centralnymi, 5 Portal Polskawue.gov.pl [online] [dostęp: :00] [Dostępny w: 6 Strona internetowa Centrum Informacji Europejskiej [online] [dostęp: :00] [Dostępny w: 3

8 wzmocnienie koordynacji polityk państw członkowskich. Etap II (1 stycznia grudnia 1998): powołanie Europejskiego Instytutu Walutowego (1994 r.) w celu utworzenia Europejskiego Systemu Banków Centralnych, a w dalszej perspektywie Europejskiego Banku Centralnego, wprowadzenie całkowitej swobody wymienialności walut i płatności transferowych, upoważnienie Komisji Europejskiej do nadzoru w ramach dyscypliny budżetowej i zadłużenia publicznego. Etap III ( ): utworzenie Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, usztywnienie centralnych kursów wymiany walut w relacji z ECU, styczeń 1999 styczeń 2002 jako okres ustanawiający wdrożenie waluty euro i wycofanie w tym okresie walut krajowych, przeniesienie zadań polityki monetarnej do kompetencji Europejskiego Banku Centralnego, wprowadzenie mechanizmu kursu walutowego dla członków Unii Europejskiej nieposiadających wspólnej waluty Warunki przystąpienia do unii walutowej Państwo przystępujące do strefy euro zobowiązane jest do spełnienia wytycznych, które musi spełnić jego gospodarka, aby stała się pełnoprawnym członkiem euro landu. Proces łączenia państw i dostosowania do wytycznych europejskich nazywany jest konwergencją. Polska to kraj, który jest zobowiązany do przyjęcia waluty euro, jednak termin ten jest odroczony, co oznacza, że jest krajem objętym derogacją. Państwa o wyznaczonym terminie przystąpienia do strefy euro, charakteryzujące się oddziaływaniami na gospodarkę 7 Kowalski J. Ślusarczyk Z. Unia Europejska: proces integracji europejskiej i zarys problematyki. Polskie Wydawnictwo Prawnicze Iniuris. Warszawa s

9 zobowiązanymi do zachowania wyznaczonych im terminów charakteryzują się tzw. grą na konwergencję. Doszło do tego w Hiszpanii, Portugalii i Irlandii w latach Kryteria konwergencji Państwo przystępujące do Unii Europejskiej musi spełnić kryteria stawiane każdej gospodarce. Wymagania te odnoszą się do makromierników osiąganych przez kandydujące państwo. Do tych podstawowych, udokumentowanych w traktacie z Maastricht, należą: kryterium inflacyjne średnia roczna stopa inflacji nie mniejsza niż 1,5% wśród trzech najbardziej stabilnych cenowo państw strefy euro, kryterium fiskalne deficyt budżetowy w stosunku do PKB nieprzekraczający 3%, dług publiczny nie przekracza 60% PKB, kryterium stopy procentowej w roku przed dokonaniem średnia długoterminowa stopa procentowa nie wyższa niż 2% od średniej z trzech najbardziej stabilnych cenowo krajów, kryterium kursu walutowego wymagane jest uczestnictwo waluty kraju w strefie ERM II (Europejski Mechanizm Kursowy II) przez co najmniej 2 lata. Przytaczając kryteria z Maastricht warto nadmienić, że waluta znajdująca się w mechanizmie ERM II staje się powiązana z euro, co oznacza, że jedna z nich staje się zależna od drugiej. 9 Istotnym elementem kryteriów konwergencji jest też procedura nadmiernego deficytu, która jest efektem prac Komisji Delorsa. Przewiduje się w niej, że jeśli Rada Ecofin stwierdzi, że Państwo ma nadmierny deficyt budżetowy, otrzyma ono zalecenia o zmniejszeniu deficytu. Otrzymuje ono termin, w którym ma się wywiązać ze zobowiązań. Jeśli tego nie uczyni, owe informacje (decyzja Rady Ecofin i zalecenia) zostaną upublicznione. W przypadku dalszego braku reakcji na sporządzone zalecenia, Rada może wykonać następujące cztery działania: 8 Michałek J.J. Siwiński W. Socha M. Polska w Unii Europejskiej: dynamika konwergencji ekonomicznej. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa s Wójcik C. Integracja ze strefą euro. Teoretyczne i praktyczne aspekty konwergencji. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa s.32. 5

10 1) konieczność sporządzenia raportu z dodatkowymi informacjami, zanim wyemitowane zostaną obligacje skarbowe, 2) sporządzenie dla dłużnika przez Europejski Bank Inwestycyjny polityki zobowiązaniowej, 3) przekazanie nieoprocentowanego depozytu we wskazanej wysokości (termin wygaśnięcia: skorygowanie niekorzystnej sytuacji finansowej państwa), 4) nałożona kara finansowa. 10 Kryteria konwergencji w strefie euro, podobnie jak pozostałe wskaźniki makroekonomiczne, rozpatrywane są w dwóch aspektach: nominalnym i realnym. Kryteria nominalne odnoszą się do zjawisk, których efekty i wpływ na gospodarkę mierzone są w pieniądzu i stanowią o jego wartości. Drugie natomiast to kryteria realne, czyli odnoszące się do realiów danej gospodarki, jej jakości i rozwoju Poziom rozwoju gospodarczego Polski a spełnienie przez nią kryteriów konwergencji Rozpatrywanie konwergencji i jej kryteriów analizowane jest w perspektywie długookresowej w kategorii szans i zagrożeń, które mają charakter warunkowy. Korzyści dzielone są na bezpośrednie i pośrednie, natomiast zagrożenia mają charakter indywidualny, czyli są dostosowane do specyfiki gospodarki danego kraju. Spełnienie przez Polskę kryteriów konwergencji wiąże się z przystosowaniem do nich polityki państwa. Dokonać można tego dzięki dokonywanym reformom i przyjmowanym ustawom. Ważna jest tu harmonizacja prawa unijnego i krajowego. Jednak dzięki zasadzie suwerenności wyboru przez Polskę jej własnej polityki gospodarczej, pozostanie ona niezależna w następujących obszarach: polityka makroekonomiczna, polityka podatkowa, polityka regulacji rynku, polityka handlowa, polityka rolna, polityka przemysłowa i techniczna, polityka strukturalna, polityka regionalna, polityka socjalna. 11 W kwestii realizacji polityki konwergencji Polska jest krajem spełniającym je częściowo, co wynika ze stabilizacyjnego charakteru działań polityki makroekonomicznej. 10 Oręziak L. EURO nowy pieniądz, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa s Sławiński A. (Red.) Na ile wejście Polski do UE ułatwia, a na ile komplikuje prowadzenie polityki gospodarczej? Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Warszawa s

11 Wykres 1. Kryteria konwergencji nominalnej w Polsce. Źródło: Monitor Konwergencji Nominalnej. Kwiecień W pełni zrealizowane zostało kryterium stabilności cen (średnioroczna stopa inflacji na rok 2014 wynosi 0,2%, zaś dla bieżącego roku: luty: -1,6%, styczeń: -1,4%), jednak bezpośredni cel inflacyjny NBP o wysokości 2,5% (z możliwością odchylenia dodatniego lub ujemnego o 1%) nie gwarantuje spełnienia tego kryterium. Różnica między średnioroczną stopą inflacji i średnioroczną stopą referencyjną wynosi -1,4%. W takiej sytuacji Rada Polityki Pieniężnej dostosować będzie musiała swój cel inflacyjny (wyznaczenie dodatkowego, krótkookresowego celu inflacyjnego, niezbędne dostosowania strategii politycznej). Polska, obok Węgier i Hiszpanii, znalazła się w grupie państw tworzących wartość referencyjną. Kryterium stóp procentowych zostało wypełnione, ponieważ polska średnioroczna stopa procentowa (w kwietniu 2015 wynosząca 3,1%) znajdowała się na poziomie poniżej stopy referencyjnej (w kwietniu ,3%). Rozwiązaniem tego problemu, według Ministerstwa Finansów, jest zapewnienie wiarygodnej i stabilnej polityki rozwojowej i finansowej. Odnośnie kryterium kursu walutowego Polska nie uczestniczy w strefie ERM II. W marcu 2015 zmniejszyła się zmienność kursu PLN otrzymanych z notowań opcji walutowych. W celu realizacji tego kryterium, konieczne jest dostosowanie działań do spełnienia warunków dokumentu: Mapa Drogowa Przyjęcia Euro przez Polskę przygotowanego przez Ministerstwo Finansów. Niewypełnione pozostaje też kryterium fiskalne ze względu na procedurę nadmiernego deficytu. Działania mające na celu zniesienie tej sankcji w roku 2014 ocenione zostały przez 7

12 Komisję Europejską pozytywnie. Chodzi o obniżenie deficytu publicznego poniżej 3% PKB. Podsumowanie działań związanych z jej zniesieniem nastąpi wiosną 2015 (na dzień Polsce została zniesiona procedura EDP). 12 Nie jest spełnione również kryterium konwergencji prawnej, czyli zgodność ustawodawstwa unijnego oraz krajowego. Do spełnienia jej wymagana jest zgoda większości parlamentarnej na zmiany w zapisach konstytucyjnych. W przypadku Polski dotyczy głównie zgodności polskiej bankowości centralnej z Europejskim Systemem Banków Centralnych (w kwestii celów i zadań banku centralnego). Dla przygotowania Polski do przystąpienia do strefy euro zaplanowano wprowadzenie specjalnych organów administracji państwowej, tj. Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolita Polską, któremu podporządkowane będą Biuro Pełnomocnika Rządu, Narodowy Komitet (Pełnomocnik Rządu oraz Pełnomocnik Zarządu NBP) i Rada Koordynacyjna (Pełnomocnik Rządu i Pełnomocnik Zarządu NBP). Utworzone zostaną również zespoły robocze zajmujące się kwestiami: makroekonomicznymi, dostosowań prawnych, administracji publicznej, systemu finansowego, wdrożenia euro jako środka płatniczego, niefinansowych przedsiębiorstw, ochrony konkurencji i ochrony konsumenta, strategii komunikacyjnej). Przewiduje się trudniejsze warunki makroekonomiczne dotyczące zmniejszenia planowanego przyrostu PKB, osiągnięcie PKB dla wytycznych MTO (średnioterminowy cel budżetowy - -1% PKB), działania zapobiegawcze efektu jo-jo w kwestii finansów publicznych oraz dostosowanie badań empirycznych do realiów polityki ekonomicznej. Dla celów fiskalnych zaplanowano wzmocnienie Krajowych Ram Fiskalnych poprzez wprowadzenie trwałej reguły wydatkowej, zdefiniowanie zakresu sektora w sposób możliwie spójny z unijnymi zasadami klasyfikacji oraz istotne zmiany w procesie budżetowym (zwiększenie roli podejścia top town, wzmocnienie średniookresowych ram budżetowych), ograniczenie form organizacyjno prawnych w sektorze oraz ujednolicenie jego sprawozdawczości, większa koncentracja na analizie całego sektora, przegląd całego sektora oraz opracowanie klasyfikacji budżetowej dla wszystkich jednostek w sektorze Albinowski M. Monitor Konwergencji Nominalnej. Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską na kwiecień Warszawa Raport Perspektywa spełnienia przez Polskę kryteriów z Maastricht materiały konferencyjne. [online] [dostępny: :00] [Dostępny w: 8

13 ROZDZIAŁ 2 ANALIZA WPŁYWU NOWEGO CZŁONKA STREFY EURO NA JEJ STABILNOŚĆ KURSOWĄ 2.1. Zakres analizy Celem niniejszej analizy jej stworzenie trzech wariantów przystąpienia do strefy euro Polski i jej wpływu na stabilność europejskiej waluty. Państwem, które zostało poddane analizie, a tym samym jego sytuacja jest najbardziej podobna do sytuacji Polski jest Litwa. Decydujące były następujące czynniki: a) data przystąpienia do Unii Europejskiej , b) data przystąpienia Litwy do strefy euro , c) poziom rozwoju społeczno gospodarczego obu państw. Zarówno Polska, jak i Litwa to państwa, które przystąpiły do Unii Europejskiej roku, czyli kiedy miało miejsce największe w historii tej organizacji przyłączenie nowych państw członkowskich. Litwa jest ostatnim krajem, który przystąpił do strefy euro. Wartości europejskiej waluty przedstawiają więc najbardziej aktualną sytuację gospodarczą zarówno strefy euro, jak i całej Unii Europejskiej. Jak wskazują mierniki rozwoju gospodarczego, sytuacja Polski i Litwy jest zbliżona. Pierwszym ze wskaźników wskazującym tę prawidłowość jest PKB per capita mierzone parytetem siły nabywczej. Wartości tego wskaźnika kształtują się następująco: Tab.1 Zestawienie wielkości PKB per capita dla Polski i Litwy na tle Unii Europejskiej liczone według PPS przedstawione procentowo w latach Rok/ PKB per capita Polska Litwa Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego. 9

14 Przedstawione dane wykazują, że sytuacja Polski i Litwy w roku przystąpienia do Unii Europejskiej była jednakowa i miała podobny przebieg. W przypadku Polski wskaźnik PKB per capita kształtował się progresywnie, natomiast Litwa odnotowała jego znaczny spadek w roku 2009 w stosunku do roku Wskaźnikami poddanymi analizie to zestawiające realizację kryteriów konwergencji przez 3 kolejne lata przed przystąpieniem Litwy do Eurolandu. Wskazano na stabilność cen (inflacja HICP), sytuację finansów publicznych (wprowadzenie procedury nadmiernego deficytu oraz stosunek długu publicznego do PKB). Lata to okres kluczowy dla uczestnictwa Litwy w strefie euro. Nie była ona objęta procedurą nadmiernego deficytu. Odnotowano też znaczny spadek inflacji w roku 2013 w stosunku do roku Z roku na rok wielkość tego wskaźnika sukcesywnie malała. Tab.2. Zestawienie wskaźników konwergencji gospodarczej w latach dla Litwy. Wskaźnik Rok Stabilność cen Inflacja HICP Sytuacja finansów publicznych Kurs walutowy Długoterminowa (średnioroczna) Nadmierny deficyt Nadwyżka/deficyt finansów Dług publiczny ERM II stopa procentowa publicznych brutto 14 Kurs walutowy LIT/euro ,2 Tak -3,2 40,5 Tak 0,0 4, ,2 Tak -2,1 39,4 Tak 0,0 3, ,6 Nie -2,1 41,8 Tak 0,0 3,6 Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportu o Konwergencji Europejskiego Banku Centralnego na czerwiec Litwa uczestniczyła w strefie ERM II, dlatego też jej kurs walutowy w stosunku do euro wynosił 0,0. Średnioroczna stopa procentowa kształtowała się degresywnie, co świadczy o pobudzeniu gospodarczym. Dług publiczny kształtował się na względnie tym samym poziomie odnotowywano rokroczne odchylenia o 1 punkt procentowy w stosunku do PKB. Dla porównania Polska nie znajdowała się w tym samym okresie w strefie ERM II. Jej sytuację gospodarczą tych samych latach przedstawia tabela W procentowej relacji do PKB 15 Średnioroczna zmiana procentowa 10

15 Tab.3. Zestawienie wskaźników konwergencji gospodarczej w latach dla Polski. Wskaźnik Rok Stabilność cen Inflacja HICP Sytuacja finansów publicznych Kurs walutowy Długoterminowa (średnioroczna) Nadmierny deficyt Nadwyżka/deficyt finansów Dług publiczny ERM II stopa procentowa publicznych brutto Kurs walutowy PLN/euro ,7 Tak -3,9 55,6 Nie -1,6 5, ,8 Tak -4,3 57,0 Nie -0,3 4, ,6 Tak -5,7 49,2 Nie 0,3 4,2 Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportu o Konwergencji Europejskiego Banku Centralnego na czerwiec Kolejne elementy, które oceniają zbieżność sytuacji makroekonomicznej Litwy z Polską to wskaźniki do monitorowania jej nierównowagi. Wyniki zostały przedstawione w Tab. 4. Podzielono je na dwie kategorie: zewnętrzną (inaczej: konkurencyjność) i wewnętrzną. Do tej pierwszej kategorii zaliczają się: saldo obrotów bieżących, realny kurs walutowy, procentowy udział w rynkach eksportowych i wyrażone nominalnie jednostkowe koszty pracy. Do czynników endogenicznej nierównowagi zalicza się: kredyty sektora prywatnego, zobowiązania sektora finansowego, wysokość długu publicznego jako procent PKB oraz stopa bezrobocia. Tab.4. Wskaźniki do monitorowania nierównowagi makroekonomicznej Litwy. Nierównowaga zewnętrzna/konkurencyjność Saldo Udział w obrotów rynkach bieżących eksportowych Realny walutowy kurs efektywny, defilowany HICP Nominalne jednostkowe koszty pracy Nierównowaga wewnętrzna Przepływy Zobowiązania kredytowe sektora sektora finansowego prywatnego Dług publiczny ,0 1,7 24,5-7,7-0,7 8, , ,3-6,7 28,9-4,6-0,3-0, ,5 Stopa bezrobocia ,8 Brak danych 20,8 6,6 Brak danych Brak danych 39 13,5 Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportu o Konwergencji Europejskiego Banku Centralnego na czerwiec Na Litwie w latach poziom konkurencyjności ogółem poprawiał się. Niekorzystnie wpływał na niego poziom realnego kursu walutowego, który w 2012 roku 16 j/w 11

16 w stosunku do roku 2011 znacznie zmalał, przyjmując wartość ujemną. Udział w rynkach eksportowych charakteryzował się zmiennością. W 2012 roku jego wartość znacznie wzrosła, natomiast w kolejnym spadła. Wskaźniki nierównowagi wewnętrznej ogółem miały poziom dodatni. Niekorzystnie kształtowały się pomiary długu publicznego. Dodatnie wartości to malejące przepływy kredytowe sektora prywatnego oraz o tożsamej tendencji zobowiązania sektora finansowego. Wskaźnikiem makroekonomicznym pobudzającym gospodarkę (czyt. poziom PKB per capita) była stopa bezrobocia o tendencji malejącej, co oznacza, że zatrudnienie uległo zwiększeniu i umożliwiło przyrost PKB. Analogicznie niniejsza analiza przeprowadzona została dla Polski. Wskaźniki te przedstawia tabela 4. Tab.5. Wskaźniki do monitorowania nierównowagi makroekonomicznej Polski. Nierównowaga zewnętrzna/konkurencyjność Saldo Udział w obrotów rynkach bieżących eksportowych Realny walutowy kurs efektywny Nominalne jednostkowe koszty pracy Nierównowaga wewnętrzna Przepływy Zobowiązania kredytowe sektora sektora finansowego prywatnego Dług publiczny Stopa bezrobocia ,7-11,6 12,2 4,9 7,1 4,3 56 9, ,6 1,3 1,1 4,1 3,4 9,6 56 9, ,3 Brak danych -0,4 Brak danych Brak danych Brak danych 57 10,0 Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportu o Konwergencji Europejskiego Banku Centralnego na czerwiec 2014 W przypadku tego kraju udział w rynkach międzynarodowych przyjmował tę samą tendencję. Polska osiągnęła lepszy wynik we wskaźniku mierzącym realny kurs walutowy. Nominalne jednostkowe koszty pracy w przeciwieństwie do Litwy osiągały wartość degresywną, co oznacza, że sytuacja w Polsce pogarszała się. 12

17 2.2 Prezentacja i interpretacja danych Niniejsze dane podzielone zostały na dwa okresy przed przyjęciem na Litwie waluty euro, a jednocześnie występujące w analizie w jej dotychczasowej walucie (LIT) i po jej przyłączeniu. Poddane analizie waluty to litewski lit oraz europejska waluta euro. Kurs mierzony jest na każdy pierwszy przypadający w miesiącu dzień rozliczeniowy. Tab.6. Zestawienie kursów średnich NBP franka szwajcarskiego oraz waluty euro na pierwszy rozliczeniowy dzień miesiąca w okresie od stycznia 2014 do kwietnia Data LIT Delta (LIT) Euro Delta (Euro) 7 stycznia , , lutego , ,0167 4, , marca ,2158-0,0115 4,1978-0, kwietnia ,2096-0,0062 4,1765-0, maja , ,0065 4,199 +0, czerwca ,1977-0,0184 4,1355-0, lipca , ,0057 4,155 +0, sierpnia , ,0097 4, , września , ,0062 4, , października ,2104-0,0089 4,1792-0, listopada , ,0121 4, , grudnia ,2103-0,0122 4,1788-0, stycznia ,2103 4, ,129 1 lutego ,1762-0, marca ,1559-0, kwietnia ,0665-0,0894 Źródło: opracowanie własne na podstawie kursów NBP 13

18 Kurs litewskiej waluty bezpośrednio przed wprowadzeniem euro malał. Tendencję tę prezentuje poniższy wykres. Wskaźnik ten osiągnął najniższą wartość w czerwcu W tym też okresie Komisja Europejska zdecydowała, że Litwa spełnia wszystkie przesłanki ku przyjęciu waluty euro. 1,23 1,225 1,22 1,215 1,21 1,205 1,2 1,195 1,19 1,185 1,18 Wykres 2. Miesięczna amplituda wahań kursu waluty litewskiej w roku Źródło: opracowanie własne Inna zależność cechowała wahania kursu euro. W okresie analizowanych szesnastu miesięcy największą wartość odnotowano w lutym 2015 roku. Interpretować można to jako wzrost wartości spowodowany efektem świeżości wynikający z przystąpienia do strefy euro nowego kraju. Uwzględniając inne czynniki jak kontrowersje wobec członkostwa Grecji w strefie euro takowy przyrost świadczy o globalnym umocnieniu pozycji waluty europejskiej. Prawidłowość tę przedstawia wykres 3. 14

19 4,35 4,3 4,25 4,2 4,15 4,1 4,05 4 3,95 3,9 Wykres 3. Miesięczna amplituda wahań kursu waluty europejskiej od stycznia 2014 do kwietnia Źródło: opracowanie własne 2.3. Wnioski Przystąpienie Litwy jako dziewiętnastego członka strefy euro - miało pozytywny wpływ na kurs waluty europejskiej, a w perspektywie długookresowej na sytuację społeczno - gospodarczą Unii Europejskiej. Nie jest możliwa analiza wpływu członka Polski jako nowego członka strefy euro, ponieważ jest ona objęta derogacją. Ponadto w kontekście kryteriów konwergencji jest ona obciążona procedurą nadmiernego deficytu, a przystąpienie do strefy ERM II jest perspektywą długookresową. Podsumowując, waluta euro oraz litewski lit są skorelowane wcześniejszym członkostwem Litwy w strefie ERMII. Obserwując proces jej członkostwa w niej stwierdzić można, że przystąpienie do strefy euro nastąpiło zgodnie z kryteriami konwergencji. Spadki wartości wskaźników nie wpływały destrukcyjnie na gospodarkę miały charakter krótkotrwały. 15

20 ROZDZIAŁ 3 GOTOWOŚĆ POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW DO PRZYJĘCIA WALUTY EURO BADANIA EMPIRYCZNE 3.1. Zakres i cel badań Przedmiotem przeprowadzonego badania naukowego jest przedstawienie korzyści i zagrożeń wynikających z członkostwa w strefie euro z perspektywy polskich przedsiębiorców oraz identyfikacja zależności między decyzjami unijnymi a ich wpływem na badaną grupę. Celem badawczym jest odpowiedzenie na pytanie, czy polskie przedsiębiorstwa są gotowe na przeprowadzanie transakcji w europejskiej walucie, czy uwzględniają one, że Polska ma obowiązek przyjęcia europejskiej waluty oraz ocenę aktywności państwa w zakresie informowania o stanie procesu integracji. Hipoteza badania naukowego brzmi: polscy przedsiębiorcy są gotowi na przyjęcie waluty euro oraz wynikających z niego konsekwencji, a organy odpowiedzialne za konwergencję są skuteczne w informowaniu o jej etapach. Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety, który zawierał 12 pytań dotyczących działalności przedsiębiorców. Zgodnie z metodologią badania podzielono je na trzy analityczne grupy dotyczące: a) funkcjonowania państwa i organów unijnych w obszarze ostatniego etapu integracji europejskiej (3 pytania) b) bieżącej działalności przedsiębiorstw (5 pytań), c) działalności przedsiębiorstw opartej na ich strategii uwzględniającej dokonywanie transakcji w walucie euro (4 pytania). Docelowa grupa badawcza to przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie całej Polski. Badanie przeprowadzono w miesiącach luty kwiecień 2015 roku. 16

21 Przegląd ostatnich badań Ostatnie badanie przeprowadzone w kwietniu bieżącego roku przez Instytut Keralla o tożsamej tematyce wśród małych i średnich przedsiębiorców wysnuwa wnioski, że polscy przedsiębiorcy są sceptyczni wobec waluty euro. Zapytano ich, czy waluta euro wpłynie pozytywnie, negatywnie lub neutralnie na ich działalność. Około 30% z nich udzieliło odpowiedzi neutralnej, nie opowiadając się pozytywnie i negatywnie, co świadczy o nieosadzeniu w strategii przedsiębiorstwa perspektywy integracji unijnej. Około 19% badanych opowiedziało się raczej pozytywnie, natomiast blisko 15% udzieliło odpowiedzi raczej negatywnie. Kolejna odpowiedź na zadane pytanie wysnuwa wnioski, że przedsiębiorcy w kwestii wprowadzenia waluty euro są negatywnie nastawieni do pełnej integracji europejskiej. Najczęściej udzielaną odpowiedzią na pytanie: Czy Polska powinna przystąpić do strefy euro? było zdecydowanie nie (37%) Wyniki przeprowadzonych badań Przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie Polski otrzymali kwestionariusz ankiety, której pytania podzielono według tematyki na trzy kategorie. Pierwszą z nich było skuteczność funkcjonowania administracji państwowej i organów unijnych w obszarze ostatniego etapu integracji europejskiej. Odpowiedzi na pytania kształtowały się w sposób przedstawiony poniżej. Tab.7. Wyniki badania w kategorii Skuteczność funkcjonowania administracji państwowej i organów unijnych w obszarze ostatniego etapu integracji europejskiej. Lp. Pytanie TAK NIE 1. Czy uważają Państwo, że Polska powinna przystąpić do strefy euro? 26,7% 76,7% 2. Czy zauważyli Państwo, że działania organów decyzyjnych Unii Europejskiej mają wpływ na 79,3% 20,7% Państwa działalność? 3. Czy czują się Państwo dostatecznie poinformowani ze wszystkich możliwych źródeł o zagrożeniach i szansach wynikających z przyjęcia waluty euro w Polsce? 40% 60% źródło: opracowanie własne 17 Portal Biznes.onet.pl [online] [dostępny: :00] [Dostępny w: 17

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji

Bardziej szczegółowo

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji

Bardziej szczegółowo

Studia podyplomowe Mechanizmy funkcjonowania strefy euro finansowane przez Narodowy Bank Polski

Studia podyplomowe Mechanizmy funkcjonowania strefy euro finansowane przez Narodowy Bank Polski Załącznik do uchwały nr 548 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych prowadzonych na Wydziale Ekonomii i Zarządzania Studia podyplomowe Mechanizmy

Bardziej szczegółowo

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro część I Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji

Bardziej szczegółowo

D Huto. UTtt. rozsieneoia o Somne

D Huto. UTtt. rozsieneoia o Somne D Huto UTtt rozsieneoia o Somne Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa 2007 Wstęp 9 ROZDZIAŁ I Zarys teoretycznych podstaw unii monetarnej 15 1. Główne koncepcje i poglądy teoretyczne 15 1.1. Unia monetarna

Bardziej szczegółowo

Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej

Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej 1. Model Mundella Fleminga 2. Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej 3. Skuteczność polityki monetarnej i fiskalnej w warunkach

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp Dariusz Rosati... 11. Część I. Funkcjonowanie strefy euro

Spis treści. Wstęp Dariusz Rosati... 11. Część I. Funkcjonowanie strefy euro Spis treści Wstęp Dariusz Rosati.............................................. 11 Część I. Funkcjonowanie strefy euro Rozdział 1. dziesięć lat strefy euro: sukces czy niespełnione nadzieje? Dariusz Rosati........................................

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty Po co komu Unia Europejska i euro? Prof. dr hab. Elżbieta Kawecka-Wyrzykowska (Katedra Integracji Europejskiej im. Jeana Monneta; www.kawecka.eu) Poprzedniczka strefy euro Łacińska

Bardziej szczegółowo

Warunki uzyskania zaliczenia z przedmiotu, na którym słuchacz studiów podyplomowych był nieobecny

Warunki uzyskania zaliczenia z przedmiotu, na którym słuchacz studiów podyplomowych był nieobecny Studia podyplomowe Mechanizmy funkcjonowania strefy euro Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej VII edycja Rok akademicki 2015/2016 Warunki uzyskania zaliczenia

Bardziej szczegółowo

Unia Gospodarcza i Pieniężna

Unia Gospodarcza i Pieniężna Unia Gospodarcza i Pieniężna Polityka gospodarcza i pieniężna (art. 119 TfUE) Dla osiągnięcia celów określonych w artykule 3 Traktatu o Unii Europejskiej, działania Państw Członkowskich i Unii obejmują,

Bardziej szczegółowo

Strategia integracji Polski ze strefą euro

Strategia integracji Polski ze strefą euro Joanna Bęza-Bojanowska Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską Dlaczego euro w Polsce? 1. Polska państwem członkowskim UE z derogacją 2. Polska nie posiada klauzuli opt-out

Bardziej szczegółowo

Polska w Onii Europejskiej

Polska w Onii Europejskiej A/452928 Polska w Onii Europejskiej - wybrane polityki sektorowe Wydawnictwo SGGW Warszawa 2004 Spis treści Wstęp 9 1. CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA GOSPODAREK POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ 11 1.1. Dynamika

Bardziej szczegółowo

Zalecenie DECYZJA RADY. uchylająca decyzję 2010/401/UE w sprawie istnienia nadmiernego deficytu na Cyprze

Zalecenie DECYZJA RADY. uchylająca decyzję 2010/401/UE w sprawie istnienia nadmiernego deficytu na Cyprze KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 18.5.2016 r. COM(2016) 295 final Zalecenie DECYZJA RADY uchylająca decyzję 2010/401/UE w sprawie istnienia nadmiernego deficytu na Cyprze PL PL Zalecenie DECYZJA RADY

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 23 października 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

Bardziej szczegółowo

Cezary Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Europejskiej

Cezary Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Europejskiej Cezary Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Spis treści: Wykaz skrótów Wprowadzenie Część I USTRÓJ WALUTOWY I FINANSE UNII EUROPEJSKIEJ Rozdział I Ustrój walutowy Unii 1. Pojęcie i zakres oraz podstawy

Bardziej szczegółowo

Informator uro w Polsce w roku 20.?.?. Ekonomiczne, polityczne i społeczne aspekty rezygnacji z waluty narodowej

Informator uro w Polsce w roku 20.?.?. Ekonomiczne, polityczne i społeczne aspekty rezygnacji z waluty narodowej Informator uro w Polsce w roku 20.?.?. Ekonomiczne, polityczne i społeczne aspekty rezygnacji z waluty narodowej Konwergencja nominalna a konwergencja realna kiedy będzie możliwe wprowadzenie euro? Joanna

Bardziej szczegółowo

Zalecenie DECYZJA RADY. stwierdzająca, że Polska nie podjęła skutecznych działań w odpowiedzi na zalecenie Rady z dnia 21 czerwca 2013 r.

Zalecenie DECYZJA RADY. stwierdzająca, że Polska nie podjęła skutecznych działań w odpowiedzi na zalecenie Rady z dnia 21 czerwca 2013 r. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 15.11.2013 r. COM(2013) 907 final Zalecenie DECYZJA RADY stwierdzająca, że Polska nie podjęła skutecznych działań w odpowiedzi na zalecenie Rady z dnia 21 czerwca 2013

Bardziej szczegółowo

Monitor konwergencji nominalnej

Monitor konwergencji nominalnej Ministerstwo Finansów Departament Polityki Finansowej, Analiz i Statystyki Numer 5 / 1 Monitor konwergencji nominalnej Kontakt: tel. (+8 ) 69 36 69 36 fax (+8 ) 69 1 77 e-mail: dziennikarze @mofnet.gov.pl

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Chair of Macroeconomics and International Trade Theory Faculty of Economic Sciences, University of Warsaw

dr Bartłomiej Rokicki Chair of Macroeconomics and International Trade Theory Faculty of Economic Sciences, University of Warsaw Chair of Macroeconomics and International Trade Theory Faculty of Economic Sciences, University of Warsaw Kryzysy walutowe Modele pierwszej generacji teorii kryzysów walutowych Model Krugmana wersja analityczna

Bardziej szczegółowo

Monitor Konwergencji Nominalnej

Monitor Konwergencji Nominalnej Ministerstwo Finansów Departament Polityki Makroekonomicznej Numer 5 / 015 Monitor Konwergencji Nominalnej Kontakt: tel. (+8 ) 9 3 00 9 3 0 fax (+8 ) 9 1 77 e-mail: dziennikarze @mf.gov.pl Ministerstwo

Bardziej szczegółowo

Integracja walutowa w Europie: geneza EMU

Integracja walutowa w Europie: geneza EMU Integracja walutowa w Europie: geneza EMU Wykład 13 z Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych, CE UW Copyright Gabriela Grotkowska 2 Wykład 13 Europejska integracja gospodarcza: podstawowe fakty Integracja

Bardziej szczegółowo

Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP

Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP ROZDZIAŁ I PODSTAWOWE ZAGADNIENIA UNIJNEGO SYSTEMU PRAWNEGO I FINANSOWEGO 1. Uwagi ogólne 2. Unijne regulacje prawne 3. Prawo pierwotne i prawo stanowione 4. Instytucje

Bardziej szczegółowo

Euro wspólny pieniądz

Euro wspólny pieniądz Euro wspólny pieniądz dr Agnieszka Kłos Polskie Stowarzyszenie Badań Wspólnoty Europejskiej Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji

Bardziej szczegółowo

MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE Kursy i rynki walutowe - synteza

MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE Kursy i rynki walutowe - synteza MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE 2017 Kursy i rynki walutowe - synteza Rodzaje notowań 2 Pośrednie liczba jednostek pieniądza zagranicznego przypadającego na jednostkę pieniądza krajowego 0,257 PLN/EUR

Bardziej szczegółowo

PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe

PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe 1. Cele i przydatność ujęcia modelowego w ekonomii 2.

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Zalecenie dotyczące: DECYZJI RADY. w sprawie istnienia w Polsce nadmiernego deficytu. (przedstawione przez Komisję)

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Zalecenie dotyczące: DECYZJI RADY. w sprawie istnienia w Polsce nadmiernego deficytu. (przedstawione przez Komisję) KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 24.6.2004 SEC(2004) 827 końcowy Zalecenie dotyczące: DECYZJI RADY w sprawie istnienia w Polsce nadmiernego deficytu (przedstawione przez Komisję) PL PL UZASADNIENIE

Bardziej szczegółowo

Wyzwania dla polityki makroekonomicznej na drodze do wspólnej waluty. Doświadczenia krajów strefy euro

Wyzwania dla polityki makroekonomicznej na drodze do wspólnej waluty. Doświadczenia krajów strefy euro Wyzwania dla polityki makroekonomicznej na drodze do wspólnej waluty Doświadczenia krajów strefy euro Przeprowadzone na potrzeby Raportu analizy NBP (2009) wskazują, że: w perspektywie długookresowej przyjęcie

Bardziej szczegółowo

Unia walutowa - opis przedmiotu

Unia walutowa - opis przedmiotu Unia walutowa - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Unia walutowa Kod przedmiotu 14.9-WZ-EkoPD-UW-S16 Wydział Kierunek Wydział Ekonomii i Zarządzania Ekonomia / Ekonomia menedżerska Profil

Bardziej szczegółowo

MAPA DROGOWA PRZYJĘCIA EURO PRZEZ POLSKĘ MATERIAŁ INFORMACYJNY

MAPA DROGOWA PRZYJĘCIA EURO PRZEZ POLSKĘ MATERIAŁ INFORMACYJNY MINISTERSTWO FINANSÓW MAPA DROGOWA PRZYJĘCIA EURO PRZEZ POLSKĘ MATERIAŁ INFORMACYJNY Warszawa, październik 2008 r. Poniższy dokument ma posłużyć ustaleniu kolejności niezbędnych działań w ramach procesu

Bardziej szczegółowo

Monitor Konwergencji Nominalnej

Monitor Konwergencji Nominalnej Ministerstwo Finansów Departament Polityki Makroekonomicznej Numer 9 / 1 Monitor Konwergencji Nominalnej Kontakt: tel. (+ ) 9 9 fax (+ ) 9 1 77 e-mail: dziennikarze @mf.gov.pl Ministerstwo Finansów Ul.

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO FINANSÓW S P R A W O Z D A N I E

MINISTERSTWO FINANSÓW S P R A W O Z D A N I E MINISTERSTWO FINANSÓW Pełnomocnik Rządu do Spraw Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską S P R A W O Z D A N I E za okres od dnia 26 stycznia do dnia 31 marca 2009 r. z działalności Pełnomocnika

Bardziej szczegółowo

Wykład 12. Integracja walutowa. Plan wykładu

Wykład 12. Integracja walutowa. Plan wykładu Wykład 12 Integracja walutowa Plan wykładu 1. Waluta globalna 2. Teoria optymalnych obszarów walutowych 3. Europejska Unia Walutowa i Gospodarcza (EMU) 4. Działalność ECB 1 1. Waluta globalna Paul Volcker

Bardziej szczegółowo

Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu

Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty. Walutowa Wieża Babel

Akademia Młodego Ekonomisty. Walutowa Wieża Babel Akademia Młodego Ekonomisty Walutowa Wieża Babel Dr Andrzej Dzun Uniwersytet w Białymstoku 20 listopada 2014 r. Pieniądz- powszechnie akceptowany z mocy prawa lub zwyczaju środek regulowania zobowiązań,

Bardziej szczegółowo

Informator uro w Polsce w roku 20.?.?. Ekonomiczne, polityczne i społeczne aspekty rezygnacji z waluty narodowej

Informator uro w Polsce w roku 20.?.?. Ekonomiczne, polityczne i społeczne aspekty rezygnacji z waluty narodowej Informator uro w Polsce w roku 20.?.?. Ekonomiczne, polityczne i społeczne aspekty rezygnacji z waluty narodowej STABILIZACJA KURSU WALUTOWEGO PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO STREFY EURO Joanna Stryjek, SGH Wejście

Bardziej szczegółowo

PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe

PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe 1. Cele i przydatność ujęcia modelowego w ekonomii 2.

Bardziej szczegółowo

Wniosek DECYZJA RADY. w sprawie przyjęcia przez Litwę euro w dniu 1 stycznia 2015 r.

Wniosek DECYZJA RADY. w sprawie przyjęcia przez Litwę euro w dniu 1 stycznia 2015 r. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 4.6.2014 r. COM(2014) 324 final 2014/0170 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przyjęcia przez Litwę euro w dniu 1 stycznia 2015 r. PL PL UZASADNIENIE 1. KONTEKST WNIOSKU

Bardziej szczegółowo

Monitor Konwergencji Nominalnej

Monitor Konwergencji Nominalnej Ministerstwo Finansów Departament Polityki Makroekonomicznej Numer 11 / 01 Monitor Konwergencji Nominalnej Kontakt: tel. (+ ) 9 00 9 0 fax (+ ) 9 1 e-mail: dziennikarze @mf.gov.pl Ministerstwo Finansów

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wyzwania stojące przed Polską gospodarką Paweł Kruk Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 04-12-2014 r. Jeśli nie wiadomo o co chodzi, chodzi o : Pieniądze

Bardziej szczegółowo

EBC Biuletyn Miesięczny Maj 2014

EBC Biuletyn Miesięczny Maj 2014 ARTYKUŁ WSTĘPNY Na posiedzeniu 8 maja Rada Prezesów postanowiła, na podstawie regularnej analizy ekonomicznej i monetarnej, pozostawić podstawowe stopy procentowe bez zmian. Napływające informacje w dalszym

Bardziej szczegółowo

Prognoza z zimy 2014 r.: coraz bardziej widoczne ożywienie gospodarcze

Prognoza z zimy 2014 r.: coraz bardziej widoczne ożywienie gospodarcze KOMISJA EUROPEJSKA KOMUNIKAT PRASOWY Bruksela/Strasburg, 25 lutego 2014 r. Prognoza z zimy 2014 r.: coraz bardziej widoczne ożywienie gospodarcze W zimowej prognozie Komisji Europejskiej przewiduje się

Bardziej szczegółowo

Spis treêci. www.wsip.com.pl

Spis treêci. www.wsip.com.pl Spis treêci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia?........................ 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.............................. 10 1.1. To warto wiedzieć już na początku.............................

Bardziej szczegółowo

Nowa Teoria Optymalnego Obszaru Walutowego

Nowa Teoria Optymalnego Obszaru Walutowego Nowa Teoria Optymalnego Obszaru Walutowego dr Grzegorz Tchorek Biuro ds. Integracji ze Strefą Euro, Narodowy Bank Polski Uniwersytet Warszawski, Wydział Zarządzania Poglądy wyrażone przez autora nie stanowią

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 11 lipca 2016 r. (OR. en)

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 11 lipca 2016 r. (OR. en) Rada Unii Europejskiej Bruksela, 11 lipca 2016 r. (OR. en) 10796/16 ECOFIN 678 UEM 264 AKTY USTAWODAWCZE I INNE INSTRUMENTY Dotyczy: DECYZJA RADY stwierdzająca, że Portugalia nie podjęła skutecznych działań

Bardziej szczegółowo

Zalecenie ZALECENIE RADY. w sprawie krajowego programu reform Danii na 2015 r.

Zalecenie ZALECENIE RADY. w sprawie krajowego programu reform Danii na 2015 r. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 13.5.2015 r. COM(2015) 255 final Zalecenie ZALECENIE RADY w sprawie krajowego programu reform Danii na 2015 r. oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11

Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11 Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Endogeniczność kryteriów OOW/ Otwartość gospodarki i kurs walutowy

Endogeniczność kryteriów OOW/ Otwartość gospodarki i kurs walutowy Endogeniczność kryteriów OOW/ Otwartość gospodarki i kurs walutowy Do połowy lat 90. badania empiryczne nie potwierdzały hipotezy o negatywnym wpływie wahań kursów na handel zagraniczny Obstfeld (1997),

Bardziej szczegółowo

Polityka monetarna Unii Europejskiej dr Joanna Wolszczak-Derlacz. Wykład 14 i 15 Polska w strefie euro

Polityka monetarna Unii Europejskiej dr Joanna Wolszczak-Derlacz. Wykład 14 i 15 Polska w strefie euro Polityka monetarna Unii Europejskiej dr Joanna Wolszczak-Derlacz Wykład 14 i 15 Polska w strefie euro http://www.zie.pg.gda.pl/~jwo/ email: jwo@zie.pg.gda.pl Czy opłaca się wejść do strefy euro? 1. Rola

Bardziej szczegółowo

dr hab. Tomasz Nieborak Wydział Prawa i Administracji UAM w Poznaniu Katedra Prawa Finansowego

dr hab. Tomasz Nieborak Wydział Prawa i Administracji UAM w Poznaniu Katedra Prawa Finansowego dr hab. Tomasz Nieborak Wydział Prawa i Administracji UAM w Poznaniu Katedra Prawa Finansowego Pojęcie integracji Integracja to proces scalania grupy elementów, który ma miejsce w ramach poszczególnych

Bardziej szczegółowo

Monitor konwergencji nominalnej

Monitor konwergencji nominalnej Ministerstwo Finansów Departament Polityki Finansowej, Analiz i Statystyki Numer 7 / 2014 Monitor konwergencji nominalnej Kontakt: tel. (+48 22) 694 36 00 694 36 04 fax (+48 22) 694 41 77 e-mail: dziennikarze

Bardziej szczegółowo

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa,.. r. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Plan prezentacji. Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi Zmiana założeń

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z konwergencji za 2010 r. - jedynie Estonia. gotowa na przyjęcie waluty euro z dniem 1 stycznia 2011 r.

Sprawozdanie z konwergencji za 2010 r. - jedynie Estonia. gotowa na przyjęcie waluty euro z dniem 1 stycznia 2011 r. Bruksela, dnia 12 maja 2010 r. Sprawozdanie nr 29/2010 Sprawozdanie z konwergencji za 2010 r. - jedynie Estonia gotowa na przyjęcie waluty euro z dniem 1 stycznia 2011 r. Wstęp W sprawozdaniu z konwergencji

Bardziej szczegółowo

Sytuacja gospodarcza Polski

Sytuacja gospodarcza Polski Sytuacja gospodarcza Polski Bohdan Wyżnikiewicz Warszawa, 4 czerwca 2014 r. Plan prezentacji I. Bieżąca sytuacja polskiej gospodarki II. III. Średniookresowa perspektywa wzrostu gospodarczego polskiej

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie CZĘŚĆ I TEORETYCZNE PODSTAWY POLITYKI GOSPODARCZEJ

Wprowadzenie CZĘŚĆ I TEORETYCZNE PODSTAWY POLITYKI GOSPODARCZEJ Książka Współczesna polityka gospodarcza" jest podzielona na pięć części: Teoretyczne podstawy polityki gospodarczej; Główne obszary polityki rozwoju gospodarczego; Polityka stabilizacyjna państwa; Polityka

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty dziewiąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2016 2017

Bardziej szczegółowo

FINANSE. Rezerwa obowiązkowa. Instrumenty polityki pienięŝnej - podsumowanie. dr Bogumiła Brycz

FINANSE. Rezerwa obowiązkowa. Instrumenty polityki pienięŝnej - podsumowanie. dr Bogumiła Brycz Rezerwa obowiązkowa FINANSE dr Bogumiła Brycz Zakład Analiz i Planowania Finansowego Rezerwa obowiązkowa - częśćśrodków pienięŝnych zdeponowanych na rachunkach bankowych, jaką banki komercyjne muszą przekazać

Bardziej szczegółowo

9291/17 ama/mw/mg 1 DG B 1C - DG G 1A

9291/17 ama/mw/mg 1 DG B 1C - DG G 1A Rada Unii Europejskiej Bruksela, 12 czerwca 2017 r. (OR. en) 9291/17 NOTA Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Komitet Stałych Przedstawicieli / Rada ECOFIN 397 UEM 146 SOC 377 EM 291 COMPET 394 ENV 493

Bardziej szczegółowo

Bardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca

Bardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca ELEMENTY EKONOMII PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Klasa: I TE Liczba godzin w tygodniu: 3 godziny Numer programu: 341[02]/L-S/MEN/Improve/1999 Prowadzący: T.Kożak- Siara I Ekonomia jako nauka o gospodarowaniu

Bardziej szczegółowo

Korekta nierównowagi zewnętrznej

Korekta nierównowagi zewnętrznej Wykład 4 Korekta nierównowagi zewnętrznej Plan wykładu 1. System kursu walutowego 2. Korekta przy sztywnym kursie 1. System kursu walutowego W systemie płynnych kursów walutowych cena waluty jest wyznaczona

Bardziej szczegółowo

Data Temat Godziny Wykładowca

Data Temat Godziny Wykładowca Harmonogram zajęć w ramach Studiów Podyplomowych Mechanizmy funkcjonowania strefy EURO (IV edycja) organizowanych przez Uniwersytet Opolski przy wsparciu Narodowego Banku Polskiego (zajęcia odbywać się

Bardziej szczegółowo

Finanse międzynarodowe przedsiębiorstw Kod przedmiotu

Finanse międzynarodowe przedsiębiorstw Kod przedmiotu Finanse międzynarodowe przedsiębiorstw - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Finanse międzynarodowe przedsiębiorstw Kod przedmiotu 04.3-WZ-EkoP-FMP-S16 Wydział Kierunek Wydział Ekonomii

Bardziej szczegółowo

Sveriges Riksbank

Sveriges Riksbank BANKOWOŚĆ CENTRALNA 1668 - Sveriges Riksbank W 1694 r. powstaje Bank of England, prawie wiek później Banco de Espana (1782), Bank of the United States (1791) czy Banque de France (1800). W XIX wieku powstały

Bardziej szczegółowo

Wniosek DECYZJA RADY. w sprawie przyjęcia przez Estonię euro w dniu 1 stycznia 2011 r.

Wniosek DECYZJA RADY. w sprawie przyjęcia przez Estonię euro w dniu 1 stycznia 2011 r. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 12.5.2010 KOM(2010) 239 wersja ostateczna 2010/0135 (NLE) C7-0131/10 Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przyjęcia przez Estonię euro w dniu 1 stycznia 2011 r. PL PL UZASADNIENIE

Bardziej szczegółowo

Unia walutowa korzyści i koszty. Przystąpienie do unii walutowej wiąże się z kosztami i korzyściami.

Unia walutowa korzyści i koszty. Przystąpienie do unii walutowej wiąże się z kosztami i korzyściami. Unia walutowa korzyści i koszty rzystąpienie do unii walutowej wiąże się z kosztami i korzyściami. Korzyści: Eliminacja ryzyka kursowego i obniżenie ryzyka makroekonomicznego obniżenie stóp procentowych

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki

Bardziej szczegółowo

Teoria Optymalnego Obszaru Walutowego

Teoria Optymalnego Obszaru Walutowego Teoria Optymalnego Obszaru Walutowego dr Grzegorz Tchorek Biuro ds. Integracji ze Strefą Euro, Narodowy Bank Polski Uniwersytet Warszawski, Wydział Zarządzania Poglądy wyrażone przez autora nie stanowią

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie CZĘŚĆ I TEORETYCZNE PODSTAWY POLITYKI GOSPODARCZEJ

Wprowadzenie CZĘŚĆ I TEORETYCZNE PODSTAWY POLITYKI GOSPODARCZEJ Spis treści Wprowadzenie...... 11 CZĘŚĆ I TEORETYCZNE PODSTAWY POLITYKI GOSPODARCZEJ Rozdział 1 Istota i zakres przedmiotowy polityki gospodarczej - Aneta Kosztowniak, Marzena Sobol 17 1.1. Pojęcie, zakres

Bardziej szczegółowo

Zalecenie ZALECENIE RADY. mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Chorwacji. {SWD(2013) 523 final}

Zalecenie ZALECENIE RADY. mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Chorwacji. {SWD(2013) 523 final} KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 10.12.2013 r. COM(2013) 914 final Zalecenie ZALECENIE RADY mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Chorwacji {SWD(2013) 523 final} PL PL Zalecenie

Bardziej szczegółowo

KOMENTARZ ZARZĄDU NA TEMAT CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ, KTÓRE MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIETE WYNIKI FINANSOWE

KOMENTARZ ZARZĄDU NA TEMAT CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ, KTÓRE MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIETE WYNIKI FINANSOWE KOMENTARZ ZARZĄDU NA TEMAT CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ, KTÓRE MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIETE WYNIKI FINANSOWE 11 Niniejszy raport prezentuje wybrane dane bilansu oraz rachunku zysków i strat, przepływy pieniężne i

Bardziej szczegółowo

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 maja 2015 r.

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 maja 2015 r. Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 maja 2015 r. Członkowie Rady Polityki Pieniężnej dyskutowali na temat polityki pieniężnej w kontekście bieżącej i oczekiwanej sytuacji

Bardziej szczegółowo

Zalecenie ZALECENIE RADY. w sprawie wdrażania ogólnych wytycznych dotyczących polityki gospodarczej państw członkowskich, których walutą jest euro

Zalecenie ZALECENIE RADY. w sprawie wdrażania ogólnych wytycznych dotyczących polityki gospodarczej państw członkowskich, których walutą jest euro KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 2.6.2014 r. COM(2014) 401 final Zalecenie ZALECENIE RADY w sprawie wdrażania ogólnych wytycznych dotyczących polityki gospodarczej państw członkowskich, których walutą

Bardziej szczegółowo

Jesienna prognoza gospodarcza: stopniowe ożywienie, zewnętrzne ryzyko

Jesienna prognoza gospodarcza: stopniowe ożywienie, zewnętrzne ryzyko KOMISJA EUROPEJSKA KOMUNIKAT PRASOWY Bruksela, 5 listopada 2013 r. Jesienna prognoza gospodarcza: stopniowe ożywienie, zewnętrzne ryzyko W ostatnich miesiącach pojawiły się obiecujące oznaki ożywienia

Bardziej szczegółowo

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa,.. r. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Plan prezentacji. Zmiany pomiędzy rundami Projekcja marcowa na tle listopadowej

Bardziej szczegółowo

BIULETYN 6/2017. Punkt Informacji Europejskiej EUROPE DIRECT - POZNAŃ. Wzmocnienie unii walutowej i gospodarczej. Strefa euro

BIULETYN 6/2017. Punkt Informacji Europejskiej EUROPE DIRECT - POZNAŃ. Wzmocnienie unii walutowej i gospodarczej. Strefa euro Wzmocnienie unii walutowej i gospodarczej Współpraca gospodarcza i walutowa w państwach UE, której efektem jest posługiwanie się wspólną walutą euro ( ) jest jedną z największych osiągnięć integracji europejskiej.

Bardziej szczegółowo

Przekształcenia systemu bankowego. w ostatnim ćwierćwieczu

Przekształcenia systemu bankowego. w ostatnim ćwierćwieczu Przekształcenia systemu bankowego w ostatnim ćwierćwieczu Prof. dr hab. Jerzy Węcławski Sesja naukowo-edukacyjna 25 lat przemian gospodarczych w Polsce UMCS, Wydział Ekonomiczny, Lublin, 15 maja 2014 r.

Bardziej szczegółowo

Zalecenie ZALECENIE RADY. mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Polsce. {SWD(2013) 605 final}

Zalecenie ZALECENIE RADY. mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Polsce. {SWD(2013) 605 final} KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 15.11.2013 r. COM(2013) 906 final Zalecenie ZALECENIE RADY mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Polsce {SWD(2013) 605 final} PL PL Zalecenie ZALECENIE

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata Gminy Miasta Radomia.

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata Gminy Miasta Radomia. Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2018 2037 Gminy Miasta Radomia. Za bazę do opracowania Wieloletniej Prognozy Finansowej na kolejne lata przyjęto projekt budżetu

Bardziej szczegółowo

Rozwój Polski w warunkach stagnacji gospodarczej Unii Europejskiej

Rozwój Polski w warunkach stagnacji gospodarczej Unii Europejskiej Witold Grostal, Dyrektor Biura Strategii Polityki Pieniężnej w NBP Rozwój Polski w warunkach stagnacji gospodarczej Unii Europejskiej VII Konferencja dla Budownictwa / 14 kwietnia 2015 r. 2005Q1 2006Q1

Bardziej szczegółowo

Zadłużony świat: przyczyny i skutki. Wpływ niekonwencjonalnej polityki monetarnej na poziom i wycenę długu publicznego

Zadłużony świat: przyczyny i skutki. Wpływ niekonwencjonalnej polityki monetarnej na poziom i wycenę długu publicznego Katarzyna Zajdel-Kurowska / Narodowy Bank Polski Zadłużony świat: przyczyny i skutki. Wpływ niekonwencjonalnej polityki monetarnej na poziom i wycenę długu publicznego Warszawa, 9 maja 218 Zadłużony świat:

Bardziej szczegółowo

Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33

Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33 Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku 2015-10-21 14:38:33 2 Rumunia jest krajem o dynamicznie rozwijającej się gospodarce Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku. Rumunia jest dużym krajem o dynamicznie

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2014 2029 Gminy Miasta Radomia.

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2014 2029 Gminy Miasta Radomia. Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2014 2029 Gminy Miasta Radomia. Za bazę do opracowania Wieloletniej Prognozy Finansowej na kolejne lata przyjęto projekt budżetu

Bardziej szczegółowo

Jesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja

Jesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja Komisja Europejska - Komunikat prasowy Jesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja Bruksela, 04 listopad 2014 Zgodnie z prognozą gospodarczą Komisji Europejskiej

Bardziej szczegółowo

JEDNOLITA POLITYKA PIENIĘŻNA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO, A HETEROGENICZNOŚĆ STREFY EURO. mgr Dominika Brózda Uniwersytet Łódzki

JEDNOLITA POLITYKA PIENIĘŻNA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO, A HETEROGENICZNOŚĆ STREFY EURO. mgr Dominika Brózda Uniwersytet Łódzki JEDNOLITA POLITYKA PIENIĘŻNA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO, A HETEROGENICZNOŚĆ STREFY EURO mgr Dominika Brózda Uniwersytet Łódzki Plan wystąpienia 1. Ogólne założenia polityki pieniężnej EBC 2. Dywergencja

Bardziej szczegółowo

BILANS PŁATNICZY W LUTYM 2012 R.

BILANS PŁATNICZY W LUTYM 2012 R. N a r o d o w y B a n k P o l s k i Departament Statystyki Warszawa, dnia 12 kwietnia 2012 r. BILANS PŁATNICZY W LUTYM 2012 R. Miesięczny bilans płatniczy został oszacowany przy wykorzystaniu danych z

Bardziej szczegółowo

3.1. Istota, klasyfikacja i zakres oddziaływania wydatkowych instrumentów

3.1. Istota, klasyfikacja i zakres oddziaływania wydatkowych instrumentów Spis treści Wprowadzenie... 7 Rozdział 1. Cele, uwarunkowania i obszary działania współczesnej polityki fiskalnej... 11 1.1. Istota, zarys historyczny i uwarunkowania polityki fiskalnej... 12 1.2. Obszary

Bardziej szczegółowo

Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT]

Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT] Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT] data aktualizacji: 2018.05.14 Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji. Niektóre grupy społeczne domagają się jej podniesienia, z kolei

Bardziej szczegółowo

Ocena wpływu realizacji PROW na gospodarkę Polski

Ocena wpływu realizacji PROW na gospodarkę Polski Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju

Bardziej szczegółowo

Sytuacja gospodarcza Grecji w 2014 roku :11:20

Sytuacja gospodarcza Grecji w 2014 roku :11:20 Sytuacja gospodarcza Grecji w 2014 roku 2015-02-11 20:11:20 2 Dzięki konsekwentnie wprowadzanym reformom grecka gospodarka wychodzi z 6 letniej recesji i przechodzi obecnie przez fazę stabilizacji. Prognozy

Bardziej szczegółowo

Bankowość Zajęcia nr 1

Bankowość Zajęcia nr 1 Motto zajęć: "za złoty dukat co w słońcu błyszczy" Bankowość Zajęcia nr 1 Bankowość centralna, przemiany w pośrednictwie finansowym System bankowy Dwuszczeblowość: bank centralny + banki komercyjne (handlowe);

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata Gminy Miasta Radomia.

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata Gminy Miasta Radomia. Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2016 2035 Gminy Miasta Radomia. Za bazę do opracowania Wieloletniej Prognozy Finansowej na kolejne lata przyjęto projekt budżetu

Bardziej szczegółowo

Monitor Konwergencji Nominalnej

Monitor Konwergencji Nominalnej PM Monitor konwergencji nominalnej w UE styczeń Ministerstwo Finansów Departament Polityki Makroekonomicznej Numer / Monitor Konwergencji Nominalnej Kontakt: tel. (+ ) fax (+ ) e-mail: dziennikarze @mf.gov.pl

Bardziej szczegółowo

Wpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę

Wpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę Mirosław Gronicki Wpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę Warszawa 31 maja 2011 r. Spis treści 1. Geneza światowego kryzysu finansowego. 2. Światowy kryzys finansowy skutki. 3. Polska

Bardziej szczegółowo

EBC Biuletyn Miesięczny Styczeń 2012

EBC Biuletyn Miesięczny Styczeń 2012 ARTYKUŁ WSTĘPNY Na posiedzeniu 12 stycznia 2012 r. Rada Prezesów postanowiła, na podstawie regularnej analizy ekonomicznej i monetarnej, pozostawić podstawowe stopy procentowe bez zmian, po obniżkach o

Bardziej szczegółowo

Finansowanie akcji kredytowej

Finansowanie akcji kredytowej Finansowanie akcji kredytowej ze źródeł zagranicznych: doświadczenia Hiszpanii i Irlandii Robert Woreta Departament Analiz Rynkowych Urząd Komisji Nadzoru Finansowego 24 września 2010 roku 1 10,0 % Negatywne

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. dopuszczający

Wymagania edukacyjne przedmiot Podstawy ekonomii Dział I Gospodarka, pieniądz. dopuszczający Wymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. wyróżnić potrzeby ekonomiczne, wymienić podstawowe rodzaje środków zaspokajających potrzeby, rozróżnić podstawowe zasoby

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2015 2029 Gminy Miasta Radomia.

Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2015 2029 Gminy Miasta Radomia. Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2015 2029 Gminy Miasta Radomia. Za bazę do opracowania Wieloletniej Prognozy Finansowej na kolejne lata przyjęto projekt budżetu

Bardziej szczegółowo

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r.

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r. Warszawa, dnia 30 grudnia 2016 r. Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie

Bardziej szczegółowo

Kredytowe instrumenty a stabilność finansowa

Kredytowe instrumenty a stabilność finansowa Monografie i Opracowania 563 Paweł Niedziółka Kredytowe instrumenty a stabilność finansowa Warszawa 2009 Szkoła Główna Handlowa w Warszawie OFICYNA WYDAWNICZA Spis treści Indeks skrótów nazw własnych używanych

Bardziej szczegółowo

EBC Biuletyn Miesięczny Luty 2009

EBC Biuletyn Miesięczny Luty 2009 ARTYKUŁ WSTĘPNY Na posiedzeniu 5 lutego Rada Prezesów, na podstawie prowadzonej regularnie analizy ekonomicznej i monetarnej, podjęła decyzję o pozostawieniu podstawowych stóp procentowych bez zmian. Zgodnie

Bardziej szczegółowo

SCOREBOARD WSKAŹNIKI PROCEDURY NIERÓWNOWAG MAKROEKONOMICZNYCH

SCOREBOARD WSKAŹNIKI PROCEDURY NIERÓWNOWAG MAKROEKONOMICZNYCH SCOREBOARD WSKAŹNIKI PROCEDURY NIERÓWNOWAG MAKROEKONOMICZNYCH Scoreboard to zestaw praktycznych, prostych i wymiernych wskaźników, istotnych z punktu widzenia sytuacji makroekonomicznej krajów Unii Europejskiej.

Bardziej szczegółowo