Badanie rynku franczyzowego w Polsce w roku 2006

Transkrypt

1 Badanie rynku franczyzowego w Polsce w roku 2006 Autor: Portal finansowy IPO.pl I. Wstęp Akademia Rozwoju Systemów Sieciowych zakończyła badanie rynku systemów sieciowych (sieci franczyzowe, agencyjne, partnerskie i dystrybucyjne) w Polsce. Przeprowadzono 94 wywiady ankietowe telefoniczne lub bezpośrednie osobiste (reprezentatywna próba badawcza). Celem badania jest porównanie wybranych zagadnień rozwoju systemów sieciowych na rynku polskim oraz na rynkach europejskich: niemieckim, francuskim, angielskim, hiszpańskim i włoskim. II. Metodologia. Przedstawione dane zostały zebrane za pomocą badania ilościowego w formie wywiadu osobistego lub telefonicznego. Odpowiedzi badanych notowane były przez ankieterów, w uprzednio do tego przygotowanych ustrukturyzowanych kwestionariuszach. W badaniu wzięły udział łącznie 94 wybrane losowo firmy - operatorzy systemów sieciowych - franczyzowych, dystrybucyjnych bądź agencyjnych. Wywiadów udzieliły osoby odpowiedzialne w tych firmach za rozwój sieci, członkowie zarządu lub właściciele. Badanie sieci podzielono na trzy grupy pod względem zaawansowania etapu ich rozwoju: rozwijająca się - początek, będąca w etapie przejściowym oraz dojrzała. Sieci sklasyfikowane do poszczególnych etapów na podstawie jednego kryterium: ilość placówek franczyzowych, agencyjnych bądź dystrybucyjnych (nie własnych). Sieci, które znalazły się w początkowym stadium rozwoju posiadają 1-10 placówek, w etapie przejściowym placówek, natomiast w etapie dojrzałym 41 i więcej placówek. W każdej z grup znalazło sie odpowiednio: 36, 31 i 27 firm. W badaniu wzięli także udział przedstawiciele sieci, które zrezygnowały z formy współpracy z podmiotami zewnętrznymi i rozwijają sieci własne. Badanie przeprowadzono w dniach: 24/10-15/ III. Operacjonalizacja wybranych pojęć System franczyzowy - system sprzedaży towarów, usług lub technologii, który jest oparty na ścisłej i ciągłej współpracy pomiędzy prawnie i finansowo odrębnymi i niezależnymi przedsiębiorcami, franczyzodawcą i jego franczyzobiorcami. Istota tego systemu polega na tym, że franczyzodawca nadaje swoim franczyzobiorcom prawo oraz nakłada na nich obowiązek prowadzenia działalności zgodnie z jego koncepcją. W ramach i na okres sporządzonej na piśmie umowy franczyzowej oraz w zamian za bezpośrednie lub pośrednie świadczenia finansowe uprawnienie to upoważnia franczyzobiorcę do korzystania z nazwy handlowej franczyzodawcy, jego znaku towarowego lub usługowego, know-how, metod prowadzenia działalności gospodarczej, wiedzy technicznej, systemu postępowania i innych praw własności

2 przemysłowej lub intelektualnej, a także do korzystania ze stałej pomocy handlowej i technicznej franczyzodawcy. Franczyzobiorca - przedsiębiorca, który w zamian za bezpośrednie lub pośrednie świadczenia finansowe uiszczane na rzecz franczyzodawcy i na podstawie pisemnej umowy franczyzowej prowadzi działalność wykorzystując oznaczenia handlowe oraz know-how udostępnione mu przez franczyzodawcę. System agencyjny - system sprzedaży towarów, usług lub technologii, w którym przyjmujący zlecenie (agent) w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa oraz w ramach i na okres sporządzonej na piśmie umowy agencyjnej pośredniczy, w sposób stały i za wynagrodzeniem, przy zawieraniu umów z klientami na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy (mocodawca) albo zawiera je w jego imieniu. W systemie tym agent jest upoważniony do korzystania z nazwy handlowej mocodawcy, jego znaku towarowego lub usługowego, know-how, metod prowadzenia działalności gospodarczej, wiedzy technicznej, systemu postępowania i innych praw własności przemysłowej lub intelektualnej, a także do korzystania ze stałej pomocy handlowej i technicznej mocodawcy. Agent - przedsiębiorca, który w zamian za wynagrodzenie otrzymywane od dającego zlecenie i na podstawie pisemnej umowy agencyjnej pośredniczy przy zawieraniu umów z klientami na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy (mocodawca) albo zawiera je w jego imieniu. System dystrybucyjny - system sprzedaży towarów, w którym przedsiębiorca kupujący towary od ich producenta zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa oraz w ramach i na okres sporządzonej na piśmie umowy dystrybucyjnej, odsprzedawać je odbiorcom detalicznym lub hurtowym. W systemie tym dystrybutor jest upoważniony do korzystania z nazwy handlowej mocodawcy oraz jego znaku towarowego. Dystrybutor - przedsiębiorca, który na podstawie pisemnej umowy dystrybucyjnej kupuje towary od producenta i odsprzedaje je odbiorcom detalicznym lub hurtowym. System sieciowy - sieć placówek własnych (należących do organizatora systemu), franczyzowych, agencyjnych lub dystrybucyjnych, poprzez które sprzedawane są produkty, usługi lub technologie z wykorzystaniem nazwy handlowej oraz znaku towarowego organizatora systemu. IV. Wyniki placówki własne placówki partnerskie

3 N odpowiedzi Średnia 43, ,0000 Mediana 7 17 Dominanta 0 2 Minimum placówek 0 0 Maksimum placówek etap rozwoju sieci

4 placówki własne placówki partnerskie rozwijająca się (początek) N odpowiedzi Mediana Dominata przejściowa N odpowiedzi Mediana Dominata

5 dojrzała N odpowiedzi Mediana Dominata

6 Po ilu latach firma zaczęła rozwijać się poprzez franczyzę (agencję i in.)? ŚREDNIA OGÓLNA po 4,3 roku Średnie w grupach odpowiednio: po 5,8 roku, po 2,7 roku i po 4,3 roku Czy franczyzodawca (operator sieci) rozwija więcej niż jedną sieć? - wynik ogólny TAK - 18% NIE - 81% Rozkład wyników w grupach układał się podobnie jak rozkład wyniku ogólnego Jaka liczba franczyzobiorców (agentów, partnerów) zakończyła współpracę z systemem w ciągu ostatniego roku? - 65% badanych sieci nikt nie zakończył współpracy z systemem w ciągu ostatniego roku czyli jednego roku wstecz od momentu przeprowadzania badania przez ARSS (rozkład wyników w grupach odpowiednio: 75%, 65%, 50%) Jaka liczba franczyzobiorców (agentów, partnerów) zakończyła współpracę z systemem w ciągu 12 m-cy od daty rozpoczęcia przez nich działalności? - 84% badanych sieci nikt nie zakończył współpracy z systemem w ciągu 12 m-cy od daty rozpoczęcia działalności przez franczyzobiorcę, agenta, partnera (rozkład wyników w grupach odpowiednio: 92%, 87%, 68%) Najczęstsze przyczyny zakończenia współpracy to (pytanie bez listy gotowych możliwości do wyboru, respondenci odpowiadali spontanicznie): - zaniedbania w utrzymaniu standardów sieci i nie realizowanie zapisów umowy przez franczyzobiorców (agentów, partnerów) 39% respondentów; - nie dotrzymywanie terminów płatności lub brak płatności na rzecz operatora systemu 24% respondentów;

7 - przyczyny osobiste uniemożliwiające partnerom sieci dalsze prowadzenie biznesu 12% respondentów. Jakie są bariery dla rozwoju rynku franczyzowego (systemów sieciowych)? (pytanie z listą gotowych możliwości do wyboru, odpowiedzi respondentów były wspomagane; respondenci proszeni byli o zaznaczenie wszystkich opcji, które uważają za bariery) 65% - brak specjalnych produktów bankowych 42% - brak odpowiedniej lokalizacji dla punktów franczyzowych 22% - inne Ilu (liczba) franczyzobiorców (agentów, partnerów) przybyło w ciągu ostatniego roku? wynik ogólny średnia - 12 mediana - 4 dominanta - 2 Ile wynosi wstępna opłata franczyzowa? Średnia wstępna opłata franczyzowa wynosi 8123 złotych. 46% badanych sieci nie pobiera wstępnej opłaty franczyzowej za przystąpienie do sieci. Ile wynosi bieżąca opłata franczyzowa? Średnia bieżąca opłata franczyzowa wynosi 359 złotych miesięcznie. 44% badanych sieci nie pobiera bieżącej opłaty franczyzowej. 33% badanych sieci pobiera bieżącą opłatę franczyzową w formie procentu od obrotu z danych, które udało nam się uzyskać, wynika, że jest to najczęściej 5%.

8 Największy problem we współpracy z franczyzobiorcami (agentami, partnerami) stanowi... (pytanie bez listy gotowych możliwości do wyboru, respondenci odpowiadali spontanicznie) 31% respondentów zgłosiło brak jednego kluczowego największego problemu we współpracy z franczyzobiorcami największym problemem wśród operatorów systemów sieciowych, którzy odpowiedzieli na to pytanie twierdząco stanowią: - zaniedbania w utrzymaniu standardów sieci i nie realizowanie zapisów umowy przez franczyzobiorców (agentów, partnerów) 43%; - nie dotrzymywanie terminów płatności lub brak płatności na rzecz operatora systemu 20%; - brak odpowiedniego wykształcenia i nieumiejętność prowadzenia biznesu 11%. Opracowanie: Natalia Leśniewska Akademia Rozwoju Systemów Sieciowych Warszawa ul. Korfantego 58 nlesniewska@arss.com.pl