APATOR MINING Sp. z o.o.

Transkrypt

1 DTR-AM-G/104/06 1 APATOR MINING Sp. z o.o Katowice Al. Roździeńskiego 188 DOKUMENTACJA TECHNICZNO RUCHOWA INSTRUKCJA OBSŁUGI ROZRUSZNIK STYCZNIKOWY typu RE 22 DTR-AM-G/104/06 Katowice marzec 2006

2 DTR-AM-G/104/06 2 SPIS TREŚCI 1. CHARAKTERYSTYKA 3 2. ZGODNOŚĆ Z NORMAMI 3 3. WARUNKI PRACY I PRZECHOWYWANIA 4 4. DANE ZNAMIONOWE 5 5. PARAMETRY TECHNICZNE ZASTOSOWANYCH PODZESPOŁÓW 6 6. OBUDOWA I BLOKADY ELEMENTY WYPOSAŻENIA KOMÓR ROZRUSZNIKA STYCZNIKOWEGO ZASADA DZIAŁANIA INSTRUKCJA INSTALOWANIA, OBSŁUGI I KONSERWACJI USTERKI I SPOSÓB ICH USUWANIA WYKAZ CZĘŚCI I PODZESPOŁÓW WYMIENIALNYCH WARUNKI STOSOWANIA OCENA ZAGROŻEŃ ELEKTRYCZNYCH SCHEMAT OBWODÓW GŁÓWNYCH I ZABEZPIECZEŃ ROZRUSZNIKA TYPU RE SCHEMAT OBWODÓW STEROWANIA ROZRUSZNIKA TYPU RE 22 50

3 DTR-AM-G/104/ CHARAKTERYSTYKA Rozruszniki stycznikowe RE 22 przeznaczone są do bezpośredniego rozruchu silników napędów górniczych w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych ze stopniem a, b i c niebezpieczeństwa wybuchu metanu oraz klasy A i B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. Są przystosowane do pracy w sieci trójfazowej z izolowanym punktem neutralnym transformatora po stronie wtórnej. Dwa odpływy umożliwiają łączenie jednego lub dwóch silników. Rozruszniki są certyfikowane na zgodność z normami europejskimi i dyrektywą ATEX dla urządzeń grupy I kategorii M2. Rozruszniki chronią przed skutkami: - zwarć - asymetrii obciążenia - przeciążeń - obniżenia rezystancji izolacji torów głównych - zwarć, zwiększenia rezystancji i przerw w obwodach sterowania - zwiększenia rezystancji uziemienia - niewłaściwej kolejności faz i asymetrii napięcia zasilającego /wyposażenie opcjonalne/. Zapewniają: - bezpieczne sterowanie w różnych systemach sterowania - możliwość nadania sygnału ostrzegawczego przed załączeniem urządzenia - wizualizację zadziałania zabezpieczeń, przekaźników i obecności napięć pomocniczych. Zaletą rozruszników jest przejrzystość sygnalizacji zadziałania zabezpieczeń, oraz działania stycznika toru głównego. Diody koloru czerwonego, umieszczone w wskaźniku, sygnalizują stan awaryjny (zadziałanie zabezpieczeń lub nieprawidłowe parametry toru zasilającego). Diody koloru zielonego sygnalizują gotowość rozrusznika do pracy, załączenie sygnalizacji ostrzegawczej, załączenie stycznika toru głównego. Diody koloru żółtego sygnalizują obecność napięć pomocniczych i napięć zasilania przekaźników. Zmianę kierunku obrotów zasilanych silników (po wcześniejszym wyłączeniu rozrusznika) można dokonać przełącznikiem odłącznikowym Q1 umieszczonym z przodu rozrusznika. 2. ZGODNOŚĆ Z NORMAMI Rozruszniki stycznikowe spełniają wymagania norm: PN-EN 50014: 2004 Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Wymagania ogólne. PN-EN 50018: 2005 Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Osłona ognioszczelna d PN-EN : 2005 Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. wykonanie iskrobezpieczne i. PN-EN :2001 Bezpieczeństwo maszyn. Wyposażenie elektryczne maszyn Część 1. Wymagania ogólne. PN-EN : 2005 Maszyny dla górnictwa podziemnego. Wymagania bezpieczeństwa dla przenośników zgrzebłowych. PN-IEC 60038:1999 Napięcia znormalizowane IEC. PN-EN 60446: 2004 Zasady podstawowe i bezpieczeństwa przy współdziałaniu człowieka z maszyną, oznaczenie i identyfikacja. Oznaczenia identyfikacyjne przewodów barwami oraz cyframi.

4 DTR-AM-G/104/06 4 PN-G : 1998 Środki ochronne i zabezpieczające w elektroenergetyce kopalnianej. Zabezpieczenia zwarciowe i przeciążeniowe. Wymagania i zasady doboru. PN-G-50000:2002 Ochrona pracy w górnictwie. Maszyny górnicze. Ogólne wymagania bezpieczeństwa i ergonomii. PN-G-50001:2002 Ochrona pracy w górnictwie. Wyposażenie elektryczne maszyn górniczych. Wymagania ogólne. PN-G-50003:2003 Ochrona pracy w górnictwie. Urządzenia elektryczne górnicze. Wymagania i badania. Rozruszniki stycznikowe spełniają wymagania norm zharmonizowanych z dyrektywą unii europejskiej 94/9/WE wprowadzonej ROZPORZĄDZENIEM MINISTRA GOSPODARKI, z dnia 22 grudnia 2005r. Dz. U. nr 263/2005 poz. 2203: Rozruszniki stycznikowe zostały zaprojektowane i są produkowane zgodnie z zasadami dobrej praktyki inżynierskiej w dziedzinie bezpieczeństwa. Cechowanie Rozruszniki stycznikowe są oznaczane: Oznaczenie: CE 1453 I M2 EExd [ia] I Nr certyfikatu: KDB 06 ATEX095X Jednostka wydająca certyfikat: GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA JEDNOSTKA CERTYFIKUJĄCA ZESPÓŁ CERTYFIKACJI WYROBÓW Kopalnia Doświadczalna BARBARA Mikołów 3. WARUNKI PRACY I PRZECHOWYWANIA Rozruszniki stycznikowe przeznaczone są do zasilania i sterowania urządzeń zainstalowanych w podziemnych zakładach górniczych, zgodnie z właściwościami określonymi cechą budowy przeciwwybuchowej, przy spełnieniu poniższych warunków: - napięcie zasilania 3x500V lub 3x1000V 50Hz - wahania napięcia zasilania 0,85 do 1,1 U n - wysokość nad poziomem morza do 1000 m - temperatura otoczenia a/ najwyższa b/ najniższa + 40 C - 20 C - wilgotność względna powietrza przy +25 C 95% - położenie pracy poziome - dopuszczalne odchylenie od pionu ± 10 - stopień zanieczyszczenia środowiska 3 wg PN-EN : 2005 (U)

5 DTR-AM-G/104/ DANE ZNAMIONOWE Napięcie znamionowe Maksymalny prąd ciągły Odpływ 1 Odpływ 2 Odpływ 1 Odpływ 2 Odpływ 1 Odpływ 2 Zdolność wyłączania zwarciowa 3x500V lub 3x1000V, 50Hz 250A 250A 355kW (dla nap. 1000V) nie obciążony 125A 160kW (dla nap. 1000V) 125A 160kW (dla nap. 1000V) 125A 90kW (dla nap. 500V) 125A 90kW (dla nap. 500V) 20kA, cosφ=0,2 Minimalny przekrój żyły (dla maksymalnego prądu obciążenia) Odpływ 1 95mm 2 Odpływ 2 35mm 2 Uwaga: dla prądów niższych stosować przekroje wg PN-G : A ( obciążalność zacisków przelotowych I=400A-I obciążenia ) Sumaryczny prąd dopływu na zaciskach R, S, T Maksymalny przekrój żyły (dopływ) 120mm 2 Zakres nastaw zabezpieczeń przeciążeniowych: Odpływ A Odpływ A Zakres nastaw zabezpieczeń zwarciowych: Odpływ 1 Odpływ 2 Napięcia pomocnicze: 60A 2500A 60A 1250A 230V 50Hz (obwody wewnętrzne) 30V 50Hz (obwody wewnętrzne) 24V DC (obwody wewnętrzne) 24V 133Hz (obwody wewnętrzne) 24V, 42V, 50Hz [obwody wewnętrzne oraz wyprowadzone na zewnątrz (około 80VA) z kontrolą upływową] Rezystancja nastawcza BZU torów głównych 50kΩ Rezystancja blokowania układów kontroli 100Ω ciągłości uziemienia Rezystancja blokowania i wyłączania układów 600Ω sterowania Zastosowany przekaźnik kontroli kolejności faz typu RETs-631 (opcja wyk. 02 i 03) Wymiary z wpustami (szerokość x wysokość x 834x760x546mm głębokość) Masa ok. 330 kg Temperatura pracy o C Maksymalna wilgotność względna do 95% Pozycja pracy pozioma Oznaczenie KDB 06 ATEX095X I M2 EExd [ia] I Stopień ochrony obudowy IP54

6 DTR-AM-G/104/06 6 Rozruszniki stycznikowe powinny być przechowywane w pomieszczeniach zamkniętych, przy czym w miejscach tych nie powinny występować nagłe zmiany temperatury mogące spowodować kondensację pary wodnej. Rodzaje wykonań: Wykonanie Rozrusznik w wyposażeniu standardowym (*) Jak wykonanie 01 (dodatkowo dodany czujnik kolejności faz) Jak wykonanie 01 (dodatkowo dodany czujnik kolejności faz oraz monitoring) (*) wyposażenie standardowe zgodne z rozdziałem 1 (oprócz czujnika kolejności faz i monitoringu) w zakresie armatury zgodnie z tablicą 2. UWAGA Rozruszniki RE mogą być produkowane na eksport na inne napięcia znamionowe przy uwzględnieniu wymagań obowiązujących w kraju Odbiorcy. 5. PARAMETRY TECHNICZNE ZASTOSOWANYCH PODZESPOŁÓW 5.1 Dane techniczne urządzeń zasilających Transformator sterowniczy stycznika 1-fazowy T4 typu TMM300/X 2x550(500)//42-230V a) moc 180/650VA b) uzwojenie pierwotne PRI V/ V c) uzwojenie wtórne SEC 0-42, 0-230V d) znamionowy prąd uzwojenia 0-42V 0,1A e) znamionowy prąd uzwojenia 0-230V 0,8A lub 2,8A chwilowo Transformator bezpieczeństwa 1-fazowy T5 typu TMM300/X 2x550(500)// V a) moc 180VA b) uzwojenie pierwotne PRI V/ V c) uzwojenie wtórne SEC V d) znamionowy prąd uzwojenia 0-42V 2,9A e) znamionowy prąd uzwojenia 0-30V 1,7A f) znamionowy prąd uzwojenia 0-24V 5A Zasilacz nieiskrobezpieczny G typu ZG-01E Zasilacz jest zasilany z transformatora T5

7 DTR-AM-G/104/06 7 a/ zasilanie 30V, 50 Hz (zac. 1, 9) b/ wyjście DC 24 V (zaciski 12, 5) c/ wyjście AC 24V, 133Hz (zaciski 8, 15) Szczegółowe dane odnośnie zasilacza ZG-01E zawarte są w jego dokumentacji techniczno ruchowej. Zwieracz tyrystorowy 30V/50Hz V/50Hz 10 AC/DC Przetwornica DC/AC 8 24V 133Hz 15 ZG-01E P Mikroprocesor +24V GNDH 14 24V 7 133Hz 5 24V DC 12 Rys.1. Schemat blokowy zasilacza ZG-01E. Uwaga: W układzie rozrusznika RE 22 nie jest wykorzystywane wejście 10 oraz wyjścia 7, 14 zasilacza X3/A X3/A X12/5, X10/O4 Rys.2 Obwody zasilane z transformatorów T4 i T5 oraz obwody 24V, 133Hz zasilane z zasilacza G.

8 DTR-AM-G/104/ Dane techniczne urządzeń sterowniczych i zabezpieczeniowych Przekaźnik sterowniczy P2S-1E Przekaźnik P2S-1E składa się z dwóch autonomicznych płytek sterowania PS funkcjonujących niezależnie od siebie i jest wykorzystywany w obwodach o poziomie iskrobezpieczeństwa "ia". Parametry pojedynczej płytki sterowania PS: Zasilanie 24V 133Hz z zasilacza typu ZG-01E Poziom obwodów pomiarowych iskrobezpiecznych ia Rezystancja wyłączania 600Ω Rezystancja blokowania 600Ω Dopuszczalna pojemność zastępcza linii pomiarowej C o =0,5μF Dopuszczalna indukcyjność obwodu L o =10mH Napięcie łączeniowe styków wykonawczych Parametry maksymalne związane z iskrobezpieczeństwem obwody pomiarowe (wtyki 11, 12 i 23, 24) Obwody wyjściowe (wtyki 6-8 i 18-20) Dopuszczalny zakres temperatur otoczenia 42V 50Hz Uo=29V Io=51mA Po=371mW Co=0,5μF Lo=10mH Um=50,4V od -20 o C do +70 o C Szczegółowe dane techniczne przekaźnika P2S-1E zawiera dokumentacja techniczno ruchowa nr DTR-AM-G/080/05. Oznaczenie: CE 1453 I (M1) [EExia] I Nr certyfikatu: KDB 05ATEX081U IP30 P2S-1E Rys. 3 Aplikacja przekaźnika sterowniczego P2S-1E

9 DTR-AM-G/104/ Przekaźnik kontroli (ciągłości) uziemienia P2U-1E Przekaźnik P2U-1E składa się z dwóch identycznych członów PU do kontroli rezystancji uziemienia obwodów torów głównych. Człony te funkcjonują w przekaźniku niezależnie od siebie. Dane techniczne: Zasilanie Poziom obwodów pomiarowych iskrobezpiecznych Rezystancja wyłączania (wartość rezystancji obwodu pomiarowego żyły ochronnej + żyły pomocniczej, powyżej której następuje wyłączenie przekaźnika wykonawczego) Dopuszczalna wartość napięcia indukowanego w żyłach: ochronnej i pomocniczej przewodu pomiarowego Dopuszczalna pojemność zastępcza linii pomiarowej Dopuszczalna indukcyjność obwodu Napięcie łączeniowe styków wykonawczych Obwody pomiarowe (wtyki 1, 2 i 13, 14) 24V 133Hz z zasilacza typu ZG-01E ib 100Ω U ind =0 7V (50Hz) Co=0,5μF Lo=20mH 42V (50Hz) Uo=29V Io=36mA Po=260mW Obwody wyjściowe (wtyki 5-8 i 17-20) 50,4V Dopuszczalny zakres temperatur otoczenia od -20 o C do +70 o C Szczegółowe dane techniczne przekaźnika P2U-1E zawiera dokumentacja techniczno ruchowa nr DTR-AM-G/079/04. Oznaczenie: CE 1453 I (M2) [EExib] I Nr certyfikatu: KDB 04ATEX318U IP30

10 DTR-AM-G/104/06 10 Rys.4. Aplikacja przekaźnika P2U-1E obwód kontroli ciągłości uziemienia Przekaźnik kontroli izolacji PKI-M Przekaźnik typu PKI-M (z pamięcią wyłączenia) służy do kontroli rezystancji izolacji obwodów. Posiada dwa niezależne od siebie człony, oznaczone: a) PK wykorzystywany w rozruszniku RE 22 jako centralno-blokujące zabezpieczenie upływowe (C/BZU) obwodów 42V z pamięcią wyłączenia b) PI stosowany jako blokujące zabezpieczenie upływowe (BZU) obwodów głównych (500V lub 1000V 50Hz) z pamięcią wyłączenia Dane techniczne: Zasilanie Poziom obwodów pomiarowych iskrobezpiecznych Obwody pomiarowe członu PK (wtyki 13, 14, 15) Obwody pomiarowe członu PI (wtyki 4-5) Najwyższe napięcie łączeniowe styków wykonawczych Obwody styków wykonawczych (wtyki 7-8 i 9-10, 18-19, 20-21) Dopuszczalny zakres temperatur otoczenia 24V 133Hz zasilacza typu ZG-01E ib Uo=29V Io=3,3mA Po=24mW Co=2μF Lo=1H Uo=29V Io=1,4mA Po=11mW Co=2μF Lo=1H 42V, 50Hz 50,4V od -20 o C do +70 o C

11 DTR-AM-G/104/06 11 Szczegółowe dane techniczne przekaźnika PKI-M zawiera dokumentacja techniczno ruchowa nr DTR-AM-G/102/05 Oznaczenie: CE 1453 I (M2) [EExib] I Nr certyfikatu: KDB 05ATEX433U IP30 Podstawowe cechy przekaźnika PKI-M wykorzystywanego w rozruszniku Człon Pozycja nastawnika PK 2 PI (wyk. 011) 1 Rodzaj zabezpieczenia C/BZU obwodów do 42V, 50Hz BZU dla sieci 500V, 1000V Pamięć wyłączenia Rezystancja nastawcza [kω] TAK 7 TAK 50 Sprzęgnięcie z kontrolowanym obwodem bezpośrednio na zaciski za stycznikiem wyłączającym zespół prostowniczy ZP-04 Poziom iskrobez pieczeńs twa członu pomiaro wego ib (w stanie beznapię ciowym kontrolo wanego obwodu) ib Oznaczenie schematowe F42 F41 Rys. 5 Wykorzystanie PKI-M jako BZU obwodów 3x500V, 1000V 50Hz.

12 DTR-AM-G/104/06 12 Rys 6. Wykorzystanie członu PK przekaźnika PKI-M jako zabezpieczenia C/BZU obwodów 42V-24V, 50Hz. Funkcję blokującego zabezpieczenia upływowego pełni człon PI przekaźnika PKI-M oznaczony F41. Zabezpieczenie to działa na zasadzie pomiaru rezystancji izolacji doziemnej obwodów głównych 3x500V, 1000V, 50Hz wyłączonych spod napięcia, następnie porównuje zmierzoną wartości z wartością rezystancji nastawczej i w przypadku gdy aktualnie mierzona wartość jest mniejsza, odwzbudzony zostaje przekaźnik wykonawczy F41 (7, 8) i poprzez stycznik pomocniczy K4 blokowana jest możliwość załączenia stycznika głównego. W obwodach pomocniczych 42V-24V, 50Hz funkcję centralno-blokującego zabezpieczenia upływowego (C/BZU) pełni człon PK przekaźnika typu PKI-M oznaczony F42. Działa on na zasadzie pomiaru rezystancji izolacji obwodów pomocniczych 42V, 24V, 50Hz będących pod napięciem lub bez napięcia. W przypadku gdy rezystancja izolacji jest mniejsza od dopuszczalnej następuje odwzbudzenie przekaźnika F42 i poprzez jego styki (18, 19) przerwanie obwodu zasilania cewki stycznika K9 a tym samym wyłączenie napięcia pomocniczego 42V, 24V 50Hz. W rozruszniku istnieje możliwość sprawdzenia działania przekaźników upływowych łącznikiem S1 poprzez przekręcenie łącznika kluczem trójkątnym w lewo - TEST. W każdym przypadku po zadziałaniu lub wykonaniu próby któregokolwiek zabezpieczenia upływowego w celu ponownego uruchomienia rozrusznika stycznikowego należy zresetować przekaźnik łącznikiem S1 poprzez przekręcenie łącznika kluczem trójkątnym w prawo - RESET.

13 DTR-AM-G/104/ Przekaźnik mikroprocesorowy nadprądowy PMN-1E W każdym torze prądowym zainstalowane są zabezpieczenia nadprądowe w skład których wchodzą przetworniki prądowo-napięciowe typu IU-2 oraz przekaźniki nadmiarowo prądowe mikroprocesorowe typu PMN-1E. Przetworniki prądowo-napięciowe o znamionowym prądzie pierwotnym 400A i znamionowym napięciu wtórnym 2mV/A dostarczają sygnały proporcjonalne do prądów pierwotnych, do przekaźnika PMN-1E. Przekaźnik PMN-1E zasilany jest napięciem pomocniczym 24V 133Hz z zasilacza górniczego ZG-01E. Posiada on następujące człony (rys. 6a): - przeciążeniowy przekaźnik wykonawczy K2 (zac. 8-5) - asymetrowo-prądowy przekaźnik wykonawczy K3 (zac. 8-6) - zwarciowy przekaźnik wykonawczy K4 (zac. 8-7) - temperaturowy przekaźnik wykonawczy K1 (zac. 8-4) Pobudzenie któregokolwiek członu powoduje wyłączenie przekaźnika wykonawczego K5 (otwarcie styku wyprowadzonego na zaciski (9-10). Rys. 6a Płyta czołowa i styki wykonawcze przekaźnika PMN-1E Człon temperaturowy współpracujący z pozystorowymi i/lub bimetalowymi czujnikami, mierzącymi np. temperaturę uzwojeń silnika. Człon przeciążeniowy zabezpiecza odbiorniki przed skutkami przeciążeń, ma charakterystykę czasowo-prądową zbliżoną do charakterystyk klasycznych przekaźników termobimetalowych i jak one po zadziałaniu przez pewien czas blokuje się w stanie wyłączonym. W celu nastawienia członu przeciążeniowego należy znać prąd obciążenia (np. obliczony lub zmierzony prąd zastępczy) lub też w przypadku silników jako wartość nastawczą członu przeciążeniowego I no przyjmuje się prąd znamionowy silnika I NM (I no = I NM ). Na pokrywie czołowej przekaźnika dokonuje się następujących nastaw (rys. 6a): - nastawa n dolny przełącznik określa prąd I n zakresu działania przekaźnika - nastawa k przełączniki pierwszy i drugi od góry określają wartość prądu członu przeciążeniowego I no zgodnie z zależnością I no =k I n. Pierwszy przełącznik od góry określa setne części, drugi dziesiętne części współczynnika k. Kasowanie zadziałania członu przeciążeniowego dokonuje się przez przekręcenie zewnętrznego pokrętła S1 w prawo RESET i przytrzymanie go około 7s. Następuje wtedy połączenie zacisku (14) przekaźnika PMN-1E z potencjałem (-24V) a tym samym jego zresetowanie.

14 DTR-AM-G/104/06 14 Tablica 1 Nastawa I n [A] I no =k I n. [A] Skok nastaw[a] n" 8 50 (0,40 0,99) 50=20,00 49,50 0, (0,20 0,99) 100=20,00 99, (0,20 0,99) 200=40,00 198, (0,20 0,99) 400=80,00 396,00 4 Człon zwarciowy zabezpiecza kable / przewody przed skutkami zwarć jakie mogą wystąpić w instalacjach odpływowych. Dokonuje się nastaw prądu działania I w członu zwarciowego oraz czasu jego działania. W celu realizacji nastaw niezbędna jest znajomość prądu rozruchowego I R silnika oraz obliczeniowego prądu zwarcia 2 fazowego I min (wg PN-G : 1998). Nastawa członu zwarciowego: Przy doborze nastawy członu zwarciowego musi być spełniona zależność: 1,2 I R <I w < gdzie: I min kcz I R wartość prądu rozruchowego silnika k R krotność prądu rozruchowego k cz współczynnik czułości wg PN-G : 1998 k cz =1,5 w pomieszczeniach b" i c k cz =1,3 w pomieszczeniach a" niebezpieczeństwa wybuchu metanu Wartość I W oblicza się wg nastawy w pokrętło trzecie od góry wg wzoru: I W =(3+w) I no Dopuszczalne nastawy w : 0, 1, 7. W celu obliczenia bezpośrednio nastawy w można posługiwać się wzorem: 1,2 k R -3<w< I min kcz INM -3 Nastawę czasu opóźnienia działania zabezpieczenia zwarciowego dokonuje się przełącznikiem drugim od dołu na płycie czołowej przekaźnika. Przełącznik ten ma dziesięć pozycji oznaczonych 0 9 przy czym nastawy określone są następująco: Nastawa Czas opóźnienia działania[ms] Jeżeli w instalacji zasilającej nastąpi zwarcie to przekaźnik wykonawczy K5 zostanie odwzbudzony a przekaźnik K4 pobudzony (rys.6a) co w układzie rozrusznika skutkuje zapaleniem się czerwonej diody w module wyświetlającym (zamknięte styki 7-8 zabezpieczenia PMN-1E).

15 DTR-AM-G/104/06 15 Przeprowadzenie testu sprawności działania członu zwarciowego i przeciążeniowego w układzie rozrusznika wymaga przekręcenia zewnętrznego pokrętła S1 w lewo TEST i przytrzymanie w tej pozycji przez czas około 5s. Następuje wtedy poprzez styki S1(1, 2) oraz S1 (5, 8) połączenie zacisku (15) przekaźników F1, F2 (PMN-1E) z potencjałem (-24V) a tym samym przeprowadzenie ich testów. Odblokowanie członu zwarciowego w układzie rozrusznika wymaga przekręcenia zewnętrznego pokrętła S1 w prawo RESET i przytrzymanie w tej pozycji przez czas około 5s. Następuje wtedy połączenie zacisku (14) przekaźnika PMN-1E z potencjałem (-24V) a tym samym jego zresetowanie. Człon asymetrowy działa przy występowaniu dużych asymetrii prądowych, w szczególności przy przerwie w jednej fazie w instalacji odbiorczej. Zakres działania członu asymetrowego jest nastawiony fabrycznie. Kasowanie zadziałania członu asymetrowego dokonuje się przez przekręcenie zewnętrznego pokrętła S1w prawo - RESET i przytrzymanie przez czas około 5 s. Następuje wtedy połączenie zacisku (14) przekaźnika PMN-1E z potencjałem (-24V) a tym samym jego zresetowanie. Uwaga: Suma nastaw członów przeciążeniowych w [A] dwóch zabezpieczeń nadprądowych PMN-1E nie powinna być większa od prądu znamionowego rozrusznika tj 250A.Wynika to ze znamionowego prądu obciążenia rozrusznika dla poszczególnych odpływów (patrz dane znamionowe). Przykład doboru nastaw: Silnik o prądzie znamionowym I NM =125A i prądzie rozruchowym I RN =750A (k R =6) pracuje w sieci o napięciu znamionowym 500V, w której obliczony prąd zwarcia 2 fazowego wynosi I min =3000A. Pomieszczenia ze stopniem b" niebezpieczeństwa wybuchu metanu (k cz =1,5). Czas zwarcia nie powinien przekraczać 100ms, zakłada się że, czas wyłączania stycznika wynosi 40ms. 1. Prąd znamionowy silnika I NM =125A mieści się w przedziałach I no równych 40,00 198,00A (I n =200A) lub 80,00 396,00A (I n =400A). Ze względu na mniejsze uchyby należy wybrać przedział o mniejszym skoku nastaw (Tablica 1) tj. 40,00 198,00A. Odpowiada to prądowi I n =200A czyli n=2. I NM Wartość nastawy k : k = = 0, 62 I 200 = n Nastawa setnych 2, dziesiętnych 6, Nastawa w : 1,2 6 3 < w < 3 1, Nastawa czasu członu zwarciowego: 4,2<w<13 Przyjęto w=5 Czas opóźnienia działania członu zwarciowego: Nastawa t=3 oznacza, że czas opóźnienia jest równy t z =60ms.

16 DTR-AM-G/104/06 16 Szczegółowe dane techniczne przekaźnika PMN-1E zawiera dokumentacja techniczno ruchowa nr DTR-AM-G/084/05 Oznaczenie: CE 1453 I (M2) [EExib] I Nr certyfikatu: KDB 05ATEX244U IP Separator SP6M-12 Separator przekaźnikowy posiada 6 przekaźników, których cewki zasilane są napięciem nieiskrobezpiecznym a przełączne styki mogą pracować w odseparowanych obwodach iskrobezpiecznych. W rozruszniku stycznikowym w obwodach zasilania cewek separatora są styki pomocnicze stycznika głównego K (S1/33, S1/34) przekaźników pomocniczych K4 (5, 6), K6 (21, 24), K7 (21, 24), K8 (21, 24), K110 (21, 24) oraz K120 (31, 34). Umożliwia to wyprowadzenie iskrobezpiecznych styków np. dla obwodów pomocniczych zewnętrznych pracujących w układach sterowania. Parametry techniczne: - znamionowe napięcie zasilania 24V DC - napięcie znamionowe (listwy zaciskowej) a) obwody iskrobezpieczne Ui 45V b) obwody nieiskrobezpieczne Um 143V - prąd znamionowy (listwy zaciskowej) a) obwody iskrobezpieczne Ii 2A b) obwody nieiskrobezpieczne I 5A Szczegółowe dane techniczne separatora SP6M zawiera dokumentacja techniczno ruchowa nr DTR-AM-G/085/05 Oznaczenie: CE 1453 I (M2) [EExia] I Nr certyfikatu: KDB 05ATEX159U IP Zabezpieczenie od asymetrii napięcia i niewłaściwej kolejności faz (F3) wyposażenie opcjonalne dla wyk. 02 i 03. Zadaniem zabezpieczenia od asymetrii i niewłaściwej kolejności faz typu RETs-631 jest blokowanie załączenia lub wyłączenie stycznika głównego przy: - asymetrii napięcia zasilania powyżej nastawionej wartości (5 25%) - zaniku napięcia jednej z faz (w praktyce przepaleniu jednego z głównych bezpieczników F01, F02, F03) - nieprawidłowej kolejności faz - symetrycznym obniżeniu napięcia poniżej 70%. Zasada działania zabezpieczenia RETs-631 (F3). Ważną funkcją przekaźnika F3 w układzie rozrusznika RE jest kontrola prawidłowej kolejności faz napięcia. Jeżeli kolejność faz napięcia zasilającego jest prawidłowa, to po przełączeniu dźwigni odłącznika Q1 w pozycję I (prawo), przekaźnik F3 pobudza się, dioda

17 DTR-AM-G/104/06 17 F3 (H1) gaśnie i zamyka się styk F3 (10-11) w obwodzie cewek K4 i K8. Zmiana kolejności faz spowoduje odwzbudzenie przekaźnika F3 i w konsekwencji wyłączenie lub zablokowanie możliwości załączenia stycznika głównego K. Takie wykorzystanie przekaźnika F3 powinno mieć miejsce w przypadku odbiorników np. pomp dla których istotną sprawą jest zapewnienie właściwego kierunku obrotów silnika. Jeżeli potrzebna jest zmiana kierunku obrotów silnika, to należy wykonać połączenie mostkowe X2 ( 6-7) i wówczas przekaźnik F3 służy wyłącznie do sygnalizacji niewłaściwej kolejności faz. Zaleca się tak wykonać połączenie żył przewodu zasilającego aby w poz. I odłącznika Q1 dioda F3 (H1) nie świeciła się a w pozycji II świeciła się sygnalizując, odwrotną kolejność faz. W przypadku wykonania połączenia mostkowego X2 (6-7), w obwodach sterowania iskrobezpiecznego członu K11 należy wykorzystywać styki pomocnicze odłącznika Q1 wyprowadzone na X20 (7, 8) styk I lub X20 (9, 10) styk II. Dane techniczne zabezpieczenia RETs-631: - kontrolowane napięcie sieci trójfazowej Un = 500V, 690V (dla każdej sieci inny przekaźnik) dla sieci 1000V przekaźnik jest podłączony do sieci poprzez transformator T3 - częstotliwość 50Hz - najniższe napięcie pracy 0,7Un - maksymalne napięcie pracy 1,1 Un - zakres nastawy asymetrii 5-25% - zakres opóźnienia czasu zadziałania przy asymetrii 0,5-5s - temp. pracy (-5 do +55) C Nastawy na przekaźniku w rozruszniku dostarczanym użytkownikowi: - zakres asymetrii - nastawa 10% - zakres opóźnienia czasu zadziałania przy asymetrii - nastawa 2s Sterownik SRO-1 Sterownik SRO-1 pracuje w obwodach sterowania rozrusznika stycznikowego. Posiada trzy separowane galwanicznie wejścia napięciowe. W zależności od nich zmieniają się stany trzech przekaźników wykonawczych. Użytkownik ma możliwość zmiany parametrów czasowych, za pośrednictwem dwóch zadajników umieszczonych na czole obudowy. Urządzenie posiada 4 diody świecące do sygnalizacji stanu przekaźników wykonawczych i obecności napięcia zasilania patrz rys. 7.

18 DTR-AM-G/104/06 18 Rys. 7 Sterownik SRO-1 Dane techniczne sterownika SRO-1 - napięcie zasilania [A1-A2]: 24V, 50Hz - napięcia wejść sterowniczych [K-A2, L-A2, M-A2]: 24V, 50Hz - liczba i rodzaj styków przekaźników wykonawczych: [ , , ] 3 przełączne - maksymalne napięcie łączeniowe styków 42 V, 50 Hz przekaźników wykonawczych - dopuszczalne średnice przewodów 0,2 2,5 mm² łączeniowych - dopuszczalny zakres temperatur otoczenia od -20 o C do +70 o C - wilgotność względna powietrza przy +25 o C do 95% - masa 0,2 kg - wymiary 45 x 94 x 114 mm Na rysunku 8 przedstawiono przykładową aplikację, która ma zastosowanie w rozruszniku stycznikowym, typu RE. Urządzenie to realizuje wszystkie potrzebne funkcje czasowe. Dla ułatwienia analizy, na przebiegach czasowych pominięto czasy własne przekaźników K4, K5, K6, K7 i stycznika głównego K.

19 DTR-AM-G/104/06 19 Opóźnienie włączenia stycznika głównego od momentu załączenia stycznika pomocniczego K4 ustawia się zadajnikiem oznaczonym tz1. Może wynosić od 3 do 10 sekund, zgodnie z poniższą zależnością: wartość wybrana opóźnienie t z1 [s] zadajnikiem t z1 1,2, Drugi zadajnik służy do regulacji czasu tz2, po którym od momentu włączenia stycznika głównego powinno nastąpić potwierdzenie załączenia. Czas ten może być regulowany w zakresie od 1 do 4 sekund, co 1 s. Czas sygnalizacji ostrzegawczej (działania przekaźnika K33) wynosi tz1+4 s, czyli ostrzeżenie o uruchomieniu maszyny następuje w czasie tz1 przed załączeniem stycznika K oraz trwa 4 s po jego załączeniu. Uwaga: wartość wybrana opóźnienie t z2 [s] zadajnikiem t z ,5,6,7,8,9, Jeżeli w trakcie odliczania czasu t z1 nastąpi wyłączenie stycznika K4, to jego odliczanie zostaje przerwane. Powtórne włączenie K4 powoduje odliczanie tego czasu od początku. 2. Jeżeli w czasie odliczania czasu t z2 nastąpi wyłączenie przekaźnika K4, to przekaźnik wykonawczy K32 zwalnia i powtórne pobudzenie przekaźników K31 i K32 nastąpi po odpowiednio po czasach t p1 i t p2. W ten sposób ograniczona zostaje częstość łączeń stycznika głównego K.

20 DTR-AM-G/104/06 20 Rys. 8 Aplikacja przekaźnika z przebiegami czasowymi Szczegółowe dane techniczne sterownika SRO-1 zawiera dokumentacja techniczno ruchowa nr DTR-AM-G/099/ Moduł pomiarowy SM-IM8 (opcja) Rozrusznik stycznikowy RE może być opcjonalnie wyposażony w podzespoły, które służą do wizualizacji jego pracy: - moduł pomiarowy typ SM-IM8 (produkcji SOMAR -Katowice) montowany w komorze głównej, - separator magistrali z wyjściem iskrobezpiecznym typ SP3 (produkcji SOMAR - Katowice) montowany do tulei wpustu W38m (we wpuście EZWK-21 w komorze dopływowej),

21 DTR-AM-G/104/06 21 Separator magistrali typu SP3 (opcja) Producent SOMAR -Katowice Napięcie zasilania nieiskrobezpieczne 5V DC (-15% +20%) Napięcie zasilania iskrobezpieczne 9 13,65V DC Stopień ochrony IP 54 Separator SP3 jest przeznaczony do transmisji informacji pomiędzy liniami iskrobezpiecznymi i nieiskrobezpiecznymi z zachowaniem oddzielenia galwanicznego. Oddzielenie galwaniczne zrealizowane przy pomocy trasoptorów typu CNY65EXI. Separator montowany jest w tulei wpustu pomocniczego W38m lub W38d. Oznaczenie: CE 1453 I M2 EExmb [ib] di Nr certyfikatu: KDB 06ATEX014X IP 54 Moduł pomiarowy umożliwia śledzenie dziewięciu sygnałów dwustanowych i dwóch analogowych. W układzie rozrusznika RE wykorzystano do transmisji sygnały przedstawione w poniższej tabelce: Nr zacisku modułu Opis sygnału Nazwa sygnału Nr diody świecącej w sygnalizatorze PSD/02 w rozruszniku 5 Niewłaściwa kolejność faz F3 F3 H1 6 Sygnalizacja ostrzegawcza K7 K7 H5 9 Przekaźnik sterowniczy K110 K110 H6 10 Przekaźnik sterowniczy K120 K120 H7 11 Załączony stycznik główny K K H8 12 Zwarcie, asymetria, przeciążenie silnika toru 1 (F1) 13 Doziemienie obwodów głównych F41 Zwarcie, asymetria, 14 przeciążenie silnika toru 2 (F2) 15 Doziemienie obwodów pomocniczych F42 F1 F41 F2 F42 H9, H10, H11 H14 H15, H16, H17 Szczegóły techniczne oraz podstawowe informacje niezbędne do opracowania programu obsługi modułu są zawarte w DTR urządzenia. H20

22 DTR-AM-G/104/ Sposób montażu separatora magistrali SP3. Separator SP3 (1) jest połączony z komorą ognioszczelną rozrusznika stycznikowego (6) za pomocą ognioszczelnego wpustu (3) z gwintem M38x1,5 wkręcanego do korpusu wpustu (5) rozrusznika. Przed montażem na część wchodzącą do obudowy z separatora nakładamy pierścień uszczelniający (4). Następnie całość wkręcamy do korpusu wpustu (5) ognioszczelnego rozrusznika stycznikowego pamiętając o takim wkręceniu aby wpust separatora był wkręcony do maksymalnego oporu. Tak wkręcony separator zabezpieczamy przed odkręceniem przykręcając blokadę za pomocą śruby z łbem walcowym z gniazdem prostokątnym (2). Wkręcony separator łączy się z obwodem nieiskrobezpiecznym listwy (X8) za pomocy wiązki sześciu kolorowych przewodów zgodnie z poniższym rysunkiem. Na listwę X8 (zaciski 1, 2, 3, 3, 4, 5, 6) w komorze dopływowej mogą być łączone obwody nieiskrobezpieczne o napięciu do Um=90V i Po= 6VA. UWAGA: w/w montaż realizowany jest przez producenta rozrusznika APATOR MINING Sp. z.o.o.

23 DTR-AM-G/104/ Podzespoły torów głównych Przełącznik odłącznikowy PK-400/G Przełącznik odłącznikowy Q1 przeznaczony jest do tworzenia bezpiecznej przerwy izolacyjnej w obwodzie głównym zasilania rozrusznika stycznikowego, oraz do zmiany kierunku obrotów zasilanych silników, jego styk pomocniczy Q 1.1 (1, 2) umieszczony jest w obwodzie zasilania przekaźników pomocniczych K4 i K8. Styki pomocnicze Q1.3 L (3, 4) oraz Q1.2p (3, 4) wyprowadzono na listwę X20 w komorze odpływowej. Na wspólnym wałku napędowym umieszczone są odłącznik główny (Q1) i pomocniczy (Q2) Wziernik w komorze odłącznika umożliwia obserwacje położenia styków przełącznika odłącznikowego. Położenie jego styków jednoznacznie opisane jest także na tabliczkach umieszczonych nad przełącznikiem odłącznikowym rys. 10. Pozycja: B - w której przełącznik odłącznikowy jest wyłączony tzn. jego styki są rozwarte (brak napięcia na odpływach) - wyłączone Q1 i Q2. I - to załączenie prawego kierunku obrotów włączony Q1 i Q2. K - to położenie kontrolne do testu wyłączony Q1, załączony Q2. II - to załączenie lewego kierunku obrotów załączony Q1 i Q2. Każda pozycja jest pozycją jednoznaczną zarówno pod względem wizualnym jak też mechanicznym, gdyż konstrukcja mechanizmu zapewnia jednoznaczne i pewne położenie styków przełącznika odłącznikowego w żądanej pozycji. Zespół wskaźników umieszczony we wzierniku na płycie czołowej rozrusznika sygnalizuje obecność napięcia : - H0 na zaciskach przyłączowych dopływ-przelot - H1 - za odłącznikiem głównym (Q1) - H2 za rozłącznikiem pomocniczym (Q2) Przełącznik odłącznikowy spełnia wymagania konstrukcyjne dotyczące łączników izolacyjnych podane w normach PN-EN :2002/A2:2004, oraz PN-EN : Bezpieczniki torów głównych Bezpieczniki topikowe torów głównych F01, F02, F03 zabezpieczają rozrusznik stycznikowy i sieci odpływowe przed skutkami zwarć, wkładki topikowe które mogą być stosowane to 315A o charakterystyce am.

24 DTR-AM-G/104/ Stycznik główny W torach głównych rozrusznika stycznikowego zastosowano stycznik typu HR-VS3 (prod. Ostroj-Hansen+Reiders). Oznaczenie schematowe K. Parametry techniczne: Stycznik HR-VS3 Prąd znamionowy Ie Moc łączeniowa dla silników trójfazowych w kategorii AC-3, 1000V Napięcie znamionowe izolacji Znamionowa zdolność łączeniowa Masa 315A 355kW 1200V 1200cykli/h 9kg Zaciski torów odpływowych W komorze odpływowej znajdują się izolatory z zaciskami U1, V1, W1 oraz U2, V2, W2 do podłączenia przewodów odpływowych, należy stosować kabel, przewód zasilający dopuszczonego typu o przekroju żyły roboczej dla maksymalnego obciążenia nie mniejszej niż : - odpływ 1 95mm 2 - odpływ 2 35mm Listwa zaciskowa torów pomocniczych i iskrobezpiecznych LZ-B10 Oznaczenie schematowe listew: X20 - listwa zaciskowa obwodów iskrobezpiecznych (niebieska) X21, X22 - listwy zaciskowe obwodów ciągłości uziemienia oraz obwodów temperaturowych silnika X23 listwa zaciskowa obwodów napięć pomocniczych 24V-42V oraz sygnalizacji ostrzegawczej Stopień ochrony IP 00 Napięcie izolacji 500 V Prąd ciągły 57 A Ilość zacisków 6 Przekrój podłączanych żył 0,75-6 mm 2 Średnica zewnętrzna wprowadzanych przewodów mm Temperatura otoczenia -25 O C O C Wilgotność względna do 93% t o =20 O C Materiał tworzywo termoutwardzalne Masa 120 g

25 DTR-AM-G/104/ Listwa zaciskowa torów pomocniczych oraz monitoringu LZ-B4/6 (w komorze dopływowej) Oznaczenie schematowe listew: X2 - listwa pomocnicza X8 listwa minitoringu Stopień ochrony IP 00 Napięcie izolacji 500 V Prąd ciągły 32 A Ilość zacisków 6 Przekrój podłączanych żył 0,75-4 mm 2 Temperatura otoczenia -25 O C O C Wilgotność względna do 93% t o =20 O C Materiał tworzywo termoutwardzalne Masa 42 g 6. OBUDOWA I BLOKADY 6.1 Obudowa Obudowę tworzy zespół komór zamykanych pokrywami. Komora główna aparatowa jest zamykana okrągłą pokrywą umocowaną w zamku ryglowym. Pokrywa komory głównej jest powiązana z korpusem obudowy zawiasami oraz blokowana mechanicznie z napędem odłącznika przełącznikowego i rozłącznika pomocniczego. Komora odłącznika zamykana jest pokrywą prostokątną w której jest umieszczony wziernik do obserwacji zestyków odłącznika przełącznikowego. Pokrywa komory odłącznika mocowana jest w prowadnicach obudowy i blokowana z napędem odłącznika przełącznikowego i rozłącznika pomocniczego. Prostopadłościenne komory: dopływ-przelot i przyłączowa, są zamykane pokrywami prostokątnymi i mają w ściankach bocznych wspawane kołnierze mocujące wpusty kablowe. Rozmieszczenie poszczególnych komór obudowy KO10-4 pokazano na rys komora główna+komora przełącznika odłącznikowego 2. komora dopływ przelot 3. komora przyłączowa (kabli odpływowych, obwodów pomocniczych i sterowniczych) 4. wziernik do obserwacji styków przełącznika odłącznikowego 5. sworzeń wraz z tarczką blokady pokrywy komory głównej 6. napęd łącznika kontrolnego S1 7. zewnętrzny zacisk uziemiający 8. przycisk wyłączający w wałku napędu 9. manipulator przełącznika odłącznikowego Oznaczenie: CE 1453 I M2 EExd I Nr certyfikatu: KDB 05ATEX420U

26 DTR-AM-G/104/06 26 Rys. 9 Rozrusznik stycznikowy RE Czynności przy otwieraniu i zamykaniu pokryw Otwieranie i zamykanie pokrywy komory głównej Poniższe czynności wykonywać zgodnie z rys. 10 i Manipulator (2) zespołu napędowego odłącznika przełącznikowego i rozłącznika pomocniczego ustawić w położenie B (odłącznik przełącznikowy i rozłącznik pomocniczy otwarty). 2. Kluczem przystosowanym dla śrub M12 z łbem sześciokątnym obrócić zespół wałka blokady (1) o kąt 90 0 w prawo ( w położenie I blokady zespołu odłącznika przełącznikowego i rozłącznika pomocniczego- załączone) 3. Kluczem kształtowym obrócić pokrywę komory głównej (4) w zamku o kąt 30 0 w lewo i wysunąć ją z zamka. Przy zamykaniu pokrywy wykonać czynności w odwrotnej kolejności Otwieranie i zamykanie pokrywy komory odłączników 1. Manipulator (2) zespołu napędowego odłącznika przełącznikowego i rozłącznika pomocniczego ustawić w położenie B (odłącznik przełącznikowy i rozłącznik pomocniczy otwarty). 2. Kluczem przystosowanym do śrub M12 z łbem trójkątnym wkręcić śrubę blokującą (8) pokrywę komory odłączników do wyczuwalnego oporu. 3. Kluczem kształtowym przesunąć pokrywę komory odłączników (9) w prawe skrajne położenie. Przy zamykaniu pokrywy wykonać czynności w odwrotnej kolejności

27 DTR-AM-G/104/ Czynności przy zamykaniu napędu odłącznika przełącznikowego i rozłącznika pomocniczego w położeniu B na kłódkę 1. Ustawić zespół napędu odłącznika przełącznikowego i rozłącznika pomocniczego w położeniu B 2. Wcisnąć sworzeń blokujący do oporu i przytrzymać za wystające końce kołka 3. Przełożyć kabłąk kłódki przez otwór podłużny w tulejce 4. Zatrzasnąć kłódkę Czynności odblokowania napędu odłącznika przełącznikowego i rozłącznika pomocniczego wykonać w odwrotnej kolejności Zasada działania blokady odłącznika przełącznikowego i rozłącznika pomocniczego. System blokad odłącznika przełącznikowego (Q1) i rozłącznika pomocniczego (Q2) przedstawiono na rys.10 rys.11 Konstrukcja blokady uniemożliwia załączenie odłącznika przełącznikowego i rozłącznika pomocniczego w czasie gdy otwarta jest pokrywa komory głównej lub komory odłącznika. Obrót tarczki blokującej (7) lub wykręcenie śruby blokującej (8) możliwe jest tylko w położeniu B napędu odłącznika i rozłącznika pomocniczego Blokada pokrywy komory głównej.. Prawe położenie tarczki blokującej uniemożliwia manipulowanie napędem odłącznika przełącznikowego rozłącznika pomocniczego. Otwarcie pokrywy głównej powoduje obrót sworznia zawiasów i uniemożliwia przestawienie tarczki blokującej w lewe położenie (tarczka (7) jest blokowana przez tuleję (6)) Blokada pokrywy komory odłączników.. Śruba blokady (8) w położeniu wkręconym do oporu powoduje blokadę napędu odłącznika przełącznikowego i rozłącznika pomocniczego, a w położeniu wykręconym do oporu blokuje pokrywę (9). Rys. 10 Zasada działania blokad przy odblokowanych pokrywach komory głównej i przełącznika odłącznikowego

28 DTR-AM-G/104/06 28 Rys. 11 Zasada działania blokad przy zablokowanych pokrywach komory głównej i przełącznika odłącznikowego Objaśnienia do rys. 10 i zespół wałka blokady 2- manipulator zespołu napędowego (Q1) i (Q2) 3- wałek napędowy 4- pokrywa komory głównej 5- zawias 6- tuleja 7- tarcza blokująca 8- zespół śruby blokującej 9- pokrywa komory odłączników Tabliczka zespołu blokady Q1 i Q2 I położenie odblokowania pokrywy komory głównej 0 położenie zablokowania pokrywy komory głównej Tabliczka zespołu napędu Q1 i Q2 B- blokada (wyłączone Q1 i Q2) I załączenie prawego kierunku obrotów (prawy kierunek obrotów Q1 i załączony Q2) K położenie kontrolne do testu (wyłączony Q1 i załączony Q2) II załączenie lewego kierunku obrotów (lewy kierunek obrotów Q1 i załączony Q2)

29 DTR-AM-G/104/ Odblokowywanie przekaźników ziemnozwarciowych Po zadziałaniu przekaźników ziemnozwarciowych po wystąpieniu doziemienia, ich odblokowanie RESET jest możliwe tylko przy użyciu specjalnego klucza. Dokładny opis patrz. rozdział Armatura podstawowa Rozmieszczenie otworów dla wpustów pokazano na rys. 12. Otwór I przeznaczony jest dla wpustu przewodu (kabla) zasilającego obwodu głównego, otwór II przeznaczony jest dla przewodu będącego odgałęzieniem przewodu zasilającego, otwór III i IV przeznaczony jest dla jednego lub dwóch przewodów odpływowych obwodów głównych. W otwory V-VI można zabudować wpusty typu W38m lub W38d służące do wprowadzenia przewodów pomocniczych i sterowania. Tablica 2 l.p Nazwa części. Średnica Otwór wpustu przewodów I II III IV V VI 1. EWK-III φ x 2. EWK-II φ x x 3. EZWK-21 φ φ x x 4. EWKs-2 φ x 1 5. EWKs-3 φ x 6. W38d φ W38m φ 7-14 x x 8. EZTZ x 1 9. EZPZ x x 10 Tarcza wpustowa φ 7-21 TW38 (TW48) (φ 21-30) x x 11 Tarcza wpustowa φ 7-21 PW38 (PW48) (φ 21-30) x x 1 wyposażenie podstawowe x - możliwość zastosowania opcjonalnego. Liczba sztuk Cecha budowy przeciwwybuchowej Wpusty: EWK-II, EWK-III, EZWK-21, EZTZ Oznaczenie: Nr certyfikatu: I M2 EExd I KDB 05ATEX042U

30 DTR-AM-G/104/06 30 EWKs-2, EWKs-3, EZPZ Oznaczenie: CE 1453 I M2 EExd I Nr certyfikatu: KDB 05ATEX041U W 38d, W38m, PW 38 Oznaczenie: Nr certyfikatu: Tarcze wpustowe: Oznaczenie: Nr certyfikatu: I M2 EExd I, 2GD EEx diic KDB 04ATEX206U I M2 EExd I KDB 04ATEX204U Rys. 12. Rozmieszczenie wpustów Uwaga: APATOR MINING dostarcza rozrusznik stycznikowy z wyposażeniem podstawowym zgodnym z tablicą ELEMENTY WYPOSAŻENIA KOMÓR ROZRUSZNIKA STYCZNIKOWEGO 7.1 Komora dopływ-przelot W komorze dopływ przelot znajdują się zaciski przyłączowe oznaczone R, S, T, przeznaczone do podłączenia zasilania rozrusznika stycznikowego z możliwością podłączenia przewodu obwodu przelotowego do zasilania innych urządzeń o prądzie obciążenia 150A (łączne obciążenie zacisków odpływ-przelot: 250A+150A=400A). Ponadto w komorze (opcjonalnie) znajduje się listwa zaciskowa torów pomocniczych monitoringu X8.

31 DTR-AM-G/104/ Komora przełącznika odłącznikowego W komorze odłączników znajduje się: - zespół odłącznika- przełącznikowego typu PK-400/G, w którym na wspólnym wałku napędowym umieszczone są odłącznik przełącznikowy (Q1) i rozłącznik pomocniczy (Q2) - zespół wskaźników umieszczony we wzierniku na płycie czołowej rozrusznika sygnalizuje obecność napięcia : - H0, na zaciskach przyłączowych dopływ- przelot - H1, za odłącznikiem przełącznikowym (Q1) - H2, za rozłącznikiem pomocniczym (Q2) - H3, na torach odpływowych ( za stycznikiem ) - bezpieczniki ( F01, F02, F02 ), osadzone w stykach nożowych za zespołem przełącznika odłącznikowego i rozłącznika pomocniczego Przełącznik odłącznikowy PK-400/G Patrz rozdział Sygnalizator diodowy PSD/02 Sygnalizator diodowy umieszczono w komorze ognioszczelnej od strony wewnętrznej za wziernikiem typu EWM-1 Wziernik EWM-1 Oznaczenie: Nr certyfikatu: I M2 EEx di KDB 04 ATEX 082 U Sygnalizator diodowy umożliwia sygnalizację : - niewłaściwa kolejność faz H1 - obecność napięcia 230V, 50Hz H2 - obecność napięcia 24V, 50Hz H3 - obecność napięcia 24V, 133Hz H4 - sygnalizacja ostrzegawcza H5 - przekaźnik sterowniczy K110 H6 - przekaźnik sterowniczy K120 H7 - stycznik główny H8 - zwarcie toru 1 H9 - symetria 1 H10 - przeciążenie silnika 1 H11 - nadmierna temp. uzwojeń 1 H12 - nadmierna rezystancja żyły PE 1 H13 - doziemienie obwodów głównych H14 - zwarcie 2 H15 - asymetria 2 H16 - przeciążenie silnika 2 H17 - nadmierna temp. uzwojeń 2 H18 - nadmierna rezystancja żyły PE 2 H19 - doziemienie obwodów pomocniczych H20

32 DTR-AM-G/104/06 32 Ponadto sygnalizator diodowy służy do ciągłego pomiaru procentowej wartości prądu przemiennego pobieranego przez poszczególne odpływy. Znamionowe warunki użytkowania - napięcie zasilania: 24V DC - częstotliwość napięcia zasilania: 50Hz - zasilanie diod sygnalizacyjnych:24v DC 7.3 Komora przyłączowa odpływów W komorze przyłączowej odpływów umieszczono: - zaciski odpływowe torów głównych, - zaciski przyłączowe iskrobezpiecznych obwodów sterowania (listwa X20) - zaciski obwodów zewnętrznych ciągłości uziemienia oraz obwodów temperaturowych silników (listwa X21- odpływ 1 oraz X22 odpływ 2) - zaciski obwodów zewnętrznych 24V/42V/50Hz oraz sygnalizacji ostrzegawczej (listwa X23) - separator przekaźnikowy (A2) Rys. 13. Rozmieszczenie listew pomocniczych w komorze odpływów

33 DTR-AM-G/104/ Komora główna W komorze głównej znajdują się: - zespół stycznika (K) - wyłącznik nadmiarowo-prądowy (QS1) - wyłącznik nadmiarowo-prądowy (QS2) - wyłącznik nadmiarowo-prądowy (QS3) - bezpiecznik(f7) - bezpieczniki (F61, F62, F63) - transformator (T4) sterowniczy i (T5) bezpieczeństwa - transformator pomocniczy (T3) - opcja - zabezpieczenie od asymetrii napięcia i niewłaściwej kolejności faz (F3) - opcja - stycznik pomocniczy (K9) - moduł pomiarowy dla monitoringu (A3) - opcja - zasilacz górniczy (G) - łącznik TEST, RESET (S1) Ponadto w komorze głównej zainstalowany jest zespół wysuwalny, którego demontaż wymaga jedynie odłączenia złącz (X10, X11, X13, X14) Zespół wysuwalny W skład zespołu wysuwalnego wchodzą : - przekaźnik (K1.) typu P2S-1E - przekaźnik (K2.) typu P2U-1E - przekaźnik (F4.) typu PKI-M - przekaźnik (F1.), (F2.) typu PMN-1E - sterownik (K3) typu SRO-1 - przekaźnik pomocniczy (K6) typu R przekaźnik pomocniczy (K7) typu R przekaźnik pomocniczy (K8) typu R przekaźnik pomocniczy (K110) typu R przekaźnik pomocniczy (K120) typu R Przekaźniki K1., K2., F4., F1., F2., poprzez kodowanie są zabezpieczone przed włożeniem do niewłaściwego gniazda.

34 DTR-AM-G/104/06 34 Rys 14. Zespół wysuwalny rozrusznika stycznikowego RE ZASADA DZIAŁANIA 8.1 Przygotowanie układu Przed załączeniem rozrusznika stycznikowego należy: sprawdzić zakresy nastaw zabezpieczeń nadprądowych typu PMN-1E (F1, F2) oraz pozycję nastawników na przekaźniku PKI-M ( F4.) ustawić we właściwych pozycjach nastawniki na sterowniku SRO-1 (K3.) sprawdzić położenie łączników nadmiarowo- prądowych (QS1, QS2, QS3) wszystkie powinny być w poz. zał. dokonać odpowiednich połączeń na listwie X2 w zależności od potrzeb, w tym od przewidywanego zastosowania członu (K12) w przekaźniku sterowniczym P2S-1E. Po załączeniu przełącznika odłącznikowego Q1 następuje: zasilanie transformatorów pomocniczych T4, T5 i za jego pośrednictwem zasilacza G zasilanie przekaźników ; K1., K2., F4., F1, F2 kontrola rezystancji izolacji obwodów głównych odpływowych przez przekaźnik F4. (człon BZU - płytki PI-01) oraz kontrola rezystancji izolacji dla obwodów 24V i 42V/50Hz (człon C/BZU płytka PK) przekaźnika F4. załączenie stycznika K9 po sprawdzeniu obwodów pomocniczych przez przekaźnik F4. (człon - płytka PK) zasilenie sterownika K3. i pobudzenie jego przekaźników K31, K32 oraz K5 i K6 Układ elektryczny umożliwia teraz dokonanie TESTU przekaźnika kontroli izolacji F4. oraz przekaźników nadmiarowo-prądowych F1, F2 :

35 DTR-AM-G/104/06 35 Łącznik S1- TEST po prawej stronie rozrusznika stycznikowego przestawiamy w kierunku w lewo - testowane są wtedy: - człon centralno-blokujący F42 przekaźnika F4. (PKI-M) obwodu zewnętrznego 24V, 42V poprzez styki wykonawcze łącznika S1 (13, 14) oraz człon blokujący F41 obwodów głównych w przekaźniku F4. (PKI-M) poprzez styki wykonawcze łącznika S1 (17, 18), - przekaźniki nadmiarowo-prądowe F1 oraz F2 (PMN-1E) poprzez styki wykonawcze łącznika S1 (1, 2) oraz S1 (5, 6) Łącznik S1 RESET pokrętło po prawej stronie rozrusznika stycznikowego przestawiamy w kierunku w prawo - resetowane są wtedy: - człon centralno-blokujący F42 obwodu zewnętrznego 24V, 42V przekaźnika F4. (PKI-M), poprzez styki wykonawcze S1 (15, 16) oraz człon blokujący F41 obwodów głównych w przekaźniku F4. (PKI-M) poprzez styki wykonawcze S1 (19, 20) - przekaźniki nadmiarowo-prądowe F1 oraz F2 (PMN-1E) poprzez styki wykonawcze łącznika S1 (3, 4) oraz S1 (7, 8) Aplikacja łącznika TEST, RESET Łączniki po prawej stronie obudowy: I łącznik S1 TEST II łącznik S1 RESET Uwagi : 1. Przeprowadzenie TESTU i RESETU w rozruszniku stycznikowym jest możliwe tylko przy użyciu specjalnego klucza z końcówką trójkątną. 2. Po wykonaniu TESTU łącznikiem S1 (łącznik należy przekręcić w lewo), należy dokonać RESETU łącznikiem S1 (łącznik należy przekręcić w prawo) aby odblokować działanie przekaźnika F4. oraz F1 i F2 3. Każdorazowe zadziałanie przekaźnika kontroli izolacji, F4. oraz F1 i F2 wymaga użycia łącznika S1 RESET po usunięciu przyczyny jego zadziałania. 8.2 Obwody sterowania Iskrobezpieczne obwody sterowania rozrusznika stycznikowego przystosowane są do sterowania przyciskami sterowniczymi znajdującymi się poza rozrusznikiem. Głównym elementem obwodów sterowania jest człon K11 przekaźnika K1. zasilany napięciem stabilizowanym z zasilacza nieiskrobezpiecznego G. Wzrost rezystancji w obwodzie pętli sterowniczej powyżej R b =R w =600Ω, uniemożliwia załączenie lub powoduje wyłączenie załączonego przekaźnika sterowniczego. Za pętlę obwodu sterowania uważa się część obwodu znajdującego się poza obudową rozrusznika stycznikowego.

36 DTR-AM-G/104/06 36 Uwagi: 1. Dokumentacja szczegółowa zastosowania rozruszników stycznikowych powinna być opracowana i zatwierdzona zgodnie z obowiązującymi przepisami użytkowania maszyny lub grupy maszyn. Rys. 15. Iskrobezpieczne obwody sterowania oraz separatora przekaźnikowego (poziomu ia) 8.3 Załączenie i wyłączenie Po zdalnym wysterowaniu członu K11 przekaźnika K1., K21, K22 przekaźnika K2. i zwartych zaciskach (9, 10) na listwie X2 następuje: załączenie stycznika pomocniczego K4 rozpoczęcie sygnalizacji ostrzegawczej jeśli nie ma połączenia mostkowego X2 (1, 2) po czasie t z1 nastawionym na sterowniku K3. następuje wyłączenie stycznika pomocniczego K5 i w konsekwencji przerwanie obwodów pomiarowych blokujących zabezpieczeń upływowych (człon PI-01) przekaźnika F41 załączenie stycznika głównego K po czasie t z2 nastawionym na sterowniku K3. wyłącza się przekaźnik K6 po 4s od załączenia stycznika głównego K kończy się sygnał ostrzegawczy. Wyłączenie stycznika głównego następuje po: naciśnięciu przycisku w dźwigni napędu przełącznika odłącznikowego Q1 przepaleniu bezpieczników głównych F01, F02, F03 zadziałaniu przekaźnika nadmiarowo-prądowego F1 lub F2 zadziałaniu zabezpieczenia od asymetrii napięcia i niewłaściwej kolejności faz F3 (opcja wyk. 02 i 03), zwarte zaciski (6, 7) na listwie X2 zadziałaniu wyłączników nadprądowych QS1, QS2, QS3 przepaleniu bezpieczników F7, F64, F65

37 DTR-AM-G/104/06 37 a także w przypadkach wyłączenia członu K11 przekaźnika K1. oraz członów K21, K22 przekaźnika K2. (wzrost rezystancji żyły ochronnej), zadziałaniu przekaźników nadprądowych F1 oraz F Wykorzystanie członu K12 w przekaźniku P2S-1E Człon K12 może pełnić różne pomocnicze funkcje w układzie rozrusznika RE 22 o jego przeznaczeniu decyduje użytkownik, dokonując odpowiednich przełączeń na listwie X2 (1 12). Parametry obwodu sterowniczego członu K12 są identyczne jak członu K11. Najczęściej sterowanie członu K12 (jako blokada technologiczna) odbywa się przy użyciu pojedynczego zestyku S z szeregowo włączoną diodą (polaryzacja dowolna): 1. Likwidacja sygnalizacji ostrzegawczej. Wykonując połączenie mostkowe X2 (1-2) podajemy napięcie 24V, 50Hz na wejście M przekaźnika (sterownika) K3. Oznacza to likwidację sygnalizacji ostrzegawczej, przekaźnik K33 nie działa. 2. Powielanie styków iskrobezpiecznych. Niekiedy zachodzi potrzeba wykorzystania większej ilości styków iskrobezpiecznych. Dodatkowe przekaźniki K110 i K120 których styki pomocnicze (21, 24) oraz (31, 34) są wpięte w obwód cewki K6 separatora A2 umożliwiają poprzez dwa styki przełączne w separatorze A2 powielenie styków iskrobezpiecznych. Działanie przekaźnika K110 i K120 sygnalizowane jest diodami H6 i H7.