żące u podstaw informatyzacji administracji publicznej. technologiczna Państwa v. interoperacyjność

Transkrypt

1 1. Zasady leżą żące u podstaw informatyzacji administracji publicznej. Neutralność technologiczna Państwa v. interoperacyjność systemów Nota: Niniejsza prezentacja stanowi uzupełnienie wykładu prezentowanego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego w ramach przedmiotu Informatyka i technologie informacyjne w administracji. Prezentację można kopiować i wykorzystywać w całości lub w części tylko pod warunkiem podania pełnej informacji o utworze w poniższym brzmieniu: W.R.Wiewiórowski, Zasady leżące u podstaw informatyzacji administracji publicznej. Neutralność technologiczna Państwa v. interoperacyjność systemów, WPiA Uniwersytet Gdański 2010 (wersja z 10 marca 2010 r.) W.R.Wiewiórowski

2 9. Prawne podstawy informatyzacji administracji 9.1. Dział administracji rządowej inforinformatyzacja Z dniem 1 lipca 2002 r. informatyzacja stała się jednym z działów administracji rządowej, o których mowa w ustawie z dnia 4 września 1997 r. (tj. Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1548). Art. 12a. Dział informatyzacja obejmuje sprawy: 1) infrastruktury informatycznej oraz systemów i sieci teleinformatycznych; 2) technologii i technik informacyjnych oraz standardów informatycznych; 3) informatyzacji administracji rządowej i samorządowej; 4) wspierania inwestycji w dziedzinie informatyki; 5) edukacji informacyjnej oraz usług teleinformatycznych i multimedialnych; 6) zastosowań informatyki w społeczeństwie informacyjnym, w szczególności w gospodarce, bankowości i edukacji; 7) rozwoju społeczeństwa informacyjnego 8) realizacji zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie informatyzacji. Działem administracji rządowej informatyzacja, kierował początkowo Minister Nauki i Informatyzacji Od 2005 roku działem informatyzacja kieruje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. 9. Prawne podstawy informatyzacji administracji 9.2. Założenia ustawy o informatyzacji administracji publicznej i prace nad jej stworzeniem Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2005 r., Nr 64, poz 565) [ustawa o informatyzacji] jest źródłem prawa administracyjnego. Należy z zasady interpretować ją w oparciu o dorobek prawa i postępowania administraczjnego Informatyzacja państwa oznacza w istocie informatyzację funkcji administracyjnej poszczególnych podmiotów publicznych, działających w imieniu państwa lub z upoważnienia państwa. Ustawa o informatyzacji stanowi uzupełnienie takich regulacji jak ustawa o zamówieniach publicznych, ustawa o dostępie do informacji publicznej, czy ustawa o służbie cywilnej. Patrz: Cz. Martysz, G. Szpor, K. Wojsyk: Komentarz do ustawy o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne [maszynopis planowane wydanie 2007]

3 9. Prawne podstawy informatyzacji administracji 9.2. Założenia ustawy o informatyzacji administracji publicznej i prace nad jej stworzeniem Projekt ustawy o informatyzacji został wniesiony 26 sierpnia 2003 r. jako projekt rządowy. Pierwsze czytanie odbyło się na 56 posiedzeniu Sejmu 10 września 2003 r. Powołano Komisję Nadzwyczajną do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o informatyzacji działalności niektórych podmiotów realizujących zadania publiczne (pierwotny tytuł projektu). Sprawozdania Komisji zawierają druki 2452, 3456 i 3456-A. Opinie o projekcie zamówione przez Kancelarię Sejmu były bardzo krytyczne. Posłowie wprowadzili do projektu zasadnicze zmiany szczególnie w II czytaniu (19 kwietnia, 17 listopada 2004 r.) i przed III czytaniem (17 lutego 2005 r). Ustawa, zawierająca 64 artykuły, została uchwalona przez Sejm RP IV kadencji 17 lutego 2005 r. zdecydowaną większością głosów (381 głosów za, 6 wstrzymujących się 1 przeciw). Przyjęta została 17 marca 2005 r. bez poprawek przez Senat, 7 kwietnia została podpisana przez Prezydenta RP. Gruntowna nowelizacja ustawy dokonana została ustawą z 12 lutego 2010 r. 9. Prawne podstawy informatyzacji administracji 9.2. Założenia ustawy o informatyzacji administracji publicznej i prace nad jej stworzeniem Prace nad ustawą wykazały, że kwestia informatyzacji jest ponadpolityczna. Podobne stanowisko wobec podstawowych założeń ustawy wyrażały np. Platforma Obywatelska i Samoobrona, a poprawki w zakresie neutralności technologicznej zgłaszali wspólnie posłowie Prawa i Sprawiedliwości, Polskiego Stronnictwa Ludowego i Unii Pracy. Równolegle z pracami Komisji Sejmowej parlament organizował konferencje z udziałem niezależnych ekspertów, środowiska naukowego i biznesu dotyczące najbardziej kontrowersyjnych zagadnień merytorycznych objętych projektem

4 9. Prawne podstawy informatyzacji administracji 9.2. Założenia ustawy o informatyzacji administracji publicznej i prace nad jej stworzeniem Ustawą o informatyzacji zmieniono 17 ustaw: 1. ustawę - Kodeks postępowania administracyjnego, 2. ustawę o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, 3. ustawę o regionalnych izbach obrachunkowych, 4. ustawę o muzeach, 5. ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych, 6. ustawę o finansach publicznych 7. ustawę o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, 8. ustawę o leśnym materiale rozmnożeniowym, 9. ustawę o dostępie do informacji publicznej, 10. ustawę o podpisie elektronicznym, 11. ustawę o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym, 12. ustawę o systemie oceny zgodności, 13. ustawę o świadczeniach rodzinnych, 14. ustawę o systemie informacji oświatowej, 15. ustawę o pomocy społecznej, 16. ustawę o wyrobach medycznych, 17. ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 9. Prawne podstawy informatyzacji administracji 9.3. Regulacja ustawowa Zakres przedmiotowy 1) Plan Informatyzacji Państwa oraz projekty informatyczne o publicznym zastosowaniu, 2) minimalne wymagania dla systemów teleinformatycznych używanych do realizacji zadań publicznych oraz dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej między podmiotami publicznymi, 3) dostosowanie systemów teleinformatycznych używanych do realizacji zadań publicznych do minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych używanych do realizacji zadań publicznych, 4) dostosowanie rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej między podmiotami publicznymi do minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej między podmiotami publicznymi.

5 9. Prawne podstawy informatyzacji administracji 9.3. Regulacja ustawowa Przepisów Zakres podmiotowy ustawy nie stosuje się do przedsiębiorstw państwowych, spółek handlowych, służb specjalnych w rozumieniu art. 11 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. Nr 74, poz. 676, z późn. zm.), Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu oraz Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Narodowego Banku Polskiego, poza przypadkami gdy w związku z realizacją zadań przez te podmioty istnieje obowiązek przekazywania informacji do i od podmiotów niebędących organami administracji rządowej; w takim przypadku stosuje się art. 13 ust. 2 pkt 1 ustawy., 4. Przepisów rozdziału 4 ustawy nie stosuje się do jednostek badawczorozwojowych, uczelni publicznych, Polskiej Akademii Nauk i tworzonych przez nią jednostek organizacyjnych, Rzecznika Praw Obywatelskich, Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych, Najwyższej Izby Kontroli, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Krajowego Biura Wyborczego oraz Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. ; 9. Prawne podstawy informatyzacji administracji 9.3. Regulacja ustawowa Aparat pojęciowy 1) informatyczny nośnik danych - materiał lub urządzenie służące do zapisywania, przechowywania i odczytywania danych w postaci cyfrowej lub analogowej; 2) dokument elektroniczny - stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór danych uporządkowanych w określonej strukturze wewnętrznej i zapisany na informatycznym nośniku danych; 3) rejestr publiczny - rejestr, ewidencję, wykaz, listę, spis albo inną formę ewidencji, służące do realizacji zadań publicznych, prowadzone przez podmiot publiczny na podstawie odrębnych przepisów ustawowych; 4) minimalne wymagania dla systemów teleinformatycznych - zespół wymagań organizacyjnych i technicznych, których spełnienie przez system teleinformatyczny używany do realizacji zadań publicznych umożliwia wymianę danych z innymi systemami teleinformatycznymi używanymi do realizacji zadań publicznych oraz zapewnia dostęp do zasobów informacji udostępnianych za pomocą tych systemów; 5) minimalne wymagania dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej - zespół cech informacyjnych, w tym identyfikatorów oraz odpowiadających im charakterystyk elementów strukturalnych przekazu informacji, takich jak zawartości pola danych, służących do zapewnienia spójności prowadzenia rejestrów publicznych oraz wymiany informacji w formie elektronicznej z podmiotami publicznymi;

6 9. Prawne podstawy informatyzacji administracji 9.3. Regulacja ustawowa Aparat pojęciowy elektroniczna platforma usług administracji publicznej system teleinformatyczny, w którym instytucje publiczne udostępniają usługi przez pojedynczy punkt dostępowy w sieci Internet; profil zaufany epuap zestaw informacji identyfikujących i opisujących podmiot lub osobę będącą użytkownikiem konta na epuap, który został w wiarygodny sposób potwierdzony przez organ podmiotu określonegov w art. 2; podpis potwierdzony profilem zaufanym epuap podpis złożony przez użytkownika konta epuap, do którego zostały dołączone informacje identyfikujące zawarte w profilu zaufanym epuap, a także: a) jednoznacznie wskazujący profil zaufany epuap osoby, która wykonała podpis, b) zawierający czas wykonania podpisu, c) jednoznacznie identyfikujący konto epuap osoby, która wykonała podpis, d) autoryzowany przez użytkownika konta epuap, e) potwierdzony i chroniony podpisem systemowym epuap; elektroniczna skrzynka podawcza dostępny publicznie środek komunikacji elektronicznej służący do przekazywania dokumentu elektronicznego do podmiotu publicznego przy wykorzystaniu powszechnie dostępnego systemu teleinformatycznego; 9.1. Infrastruktura informacyjna Państwa Pojęcie Klasyczna definicja państwa Georga Jellinka ( ), że z założenia powinno ono posiadać terytorium, obywateli władzę (rozumianą jako system prawny i tych którzy go tworzą i egzekwują). Infrastruktura informacyjna Państwa : 1) Zbiór informacji o tym jak wygląda terytorium państwa, kim są obywatele i inne podmioty władzy państwowej podlegające, jak wygląda prawo danego kraju i kto nim rządzi. 2) Kompleks instytucji, jednostek organizacyjnych, zasobów i systemów informacyjnych oraz technologii informacyjnych, warunkujących funkcjonowanie określonych stosunków społecznych (w tym stosunków prawnych), politycznych i ekonomicznych

7 9.1. Infrastruktura informacyjna Państwa Części składowe normy informacyjne, zasoby informacji (omawiane na kolejnych wykładach) systemy informacyjne, instytucje informacyjne oraz struktury organizacyjne i urządzenia techniczne wspierające procesy gromadzenia, przetwarzania i przekazywania informacji Infrastruktura informacyjna Państwa Normy informacyjne Normy informacyjne w Polsce nie są zebrane w Polsce jednym akcie prawnym, który mógłby stanowić swego rodzaju kodeks informatyczny. Tym nie mniej można w polskim systemie prawnym wyróżnić co najmniej kilka aktów prawnych, które zawierają regulacje podstawowe dla rynku informatycznego i dla infrastruktury informacyjnej państwa. Do aktów tych zaliczyć należy przede wszystkim: ustawę z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (tzw. ustawę o informatyzacji ), ustawę o świadczeniu usług drogą elektroniczną ustawę o podpisie elektronicznym ustawę o elektronicznych instrumentach płatniczych Uznając szczególną rolę wymienionych aktów prawnych należy zawsze pamiętać, że stanowią one jedynie wycinek regulacji prawnej z zakresu struktury informacyjnej państwa i regulacji elektronicznej gospodarki. Wiele podstawowych zasad normujących te zagadnienia rozrzuconych jest bowiem w aktach prawnych poświęconych poszczególnym cywilnym, karnym lub administracyjnym aspektom działania państwa i jego gospodarki.

8 9.1. Infrastruktura informacyjna Państwa Uzupełnienie Więcej rozważań o infrastrukturze informacyjnej Państwa: Infrastruktura informacyjna państwa w globalnej gospodarce Józef Oleński Uniw. Warszawski, Wydz. Nauk Ekon. rok wydania: 2006 ISBN: Księgarnia "Arche" w budynku WPiA 9.2. Neutralność technologiczna Państwa Konstytucyjna podstawa Art. 20. Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.

9 10.1. Neutralność technologiczna Państwa Treść zasady neutralność technologiczna zasada równego traktowania przez władze publiczne technologii teleinformatycznej i tworzenia warunków do ich uczciwej konkurencji, w tym zapobiegania możliwości eliminacji technologii konkurencyjnych przy rozbudowie i modyfikacji eksploatowanych systemów teleinformatycznych lub przy tworzeniu konkurencyjnych produktów i rozwiązań; Neutralność technologiczna Państwa Treść zasady Państwo nie powinno preferować stosowania wybranych rozwiązań technologicznych poprzez wybór technologii stosowanej przez konkretnego producenta lub grupę producentów lub poprzez uniemożliwianie zastosowania wyraźnie wskazanych rozwiązań przez konkretnego producenta lub grupę producentów. Państwo może (i powinno) przygotowywać minimalne standardy dla technologii używanych w administracji, jednak owe minimalne standardy określać powinny wymagania techniczne i operacyjne, bez dokonywania wyboru konkretnych produktów. Uzupełnienie: - Zasada neutralności technologicznej Państwa jest zasadą prawa konkurencji i jako taka jest jedną z podstaw tworzenia społecznej gospodarki rynkowej. - Wybór konkretnego rozwiązania technicznego podlega przepisów prawa zamówień publicznych. - Zasada neutralności technologicznej nie dąży do wykluczenia z użytku tzw. standardów zamkniętych, nie służy również do promowania oprogramowania z otwartym kodem źródłowym [tzw. open source]. Byłyby to działania równie nieneutralne. - Neutralność interoperacyjność [system interoperacyjny nie musi być neutralny, a neutralność sama w sobie nie powoduje interoperacyjności

10 9.2. Neutralność technologiczna Państwa Aktualna regulacja prawna (raczej interoperacyjność) Art Podmiot publiczny używa do realizacji zadań publicznych systemów teleinformatycznych spełniających minimalne wymagania dla systemów teleinformatycznych. [standardy interoperacyjnośći] 2. Podmiot publiczny realizujący zadania publiczne przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej do przekazywania danych pomiędzy tym podmiotem a podmiotem niebędącym organem administracji rządowej: 1) zapewnia, aby system teleinformatyczny służący do wymiany danych pomiędzy tym podmiotem a podmiotami niebędącymi organami administracji rządowej, poza minimalnymi wymaganiami, o których mowa w ust. 1, spełniał wymóg równego traktowania rozwiązań informatycznych; 2) publikuje w Biuletynie Informacji Publicznej lub udostępnia w inny sposób: a) zestawienie stosowanych w oprogramowaniu interfejsowym systemu teleinformatycznego używanego przez ten podmiot do realizacji zadań publicznych struktur dokumentów elektronicznych, formatów danych oraz protokołów komunikacyjnych i szyfrujących, b) testy akceptacyjne ( ) 9.2. Neutralność technologiczna Państwa Nieneutralne przepisy (skrajne formy stosowane przed 2005 r.) 1) Wniosek składa się w formie pisemnej, z tym że informacje zawarte w: 1) załączniku nr 1 do rozporządzenia składa się w wersji elektronicznej, przy użyciu oprogramowania Microsoft Word; 2) załączniku nr 2 do rozporządzenia składa się w wersji elektronicznej, przy użyciu oprogramowania Microsoft Excel. 2) Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w: ( ) - 8 komputerów IBM Pentium 233 MMX lub lepszych, ( ) - oprogramowanie: Corel Draw 8.0, Foto Shop 5.0, Word 97 lub nowsze, Excel.

11 9.2. Neutralność technologiczna Państwa Niejednoznaczne rozumienie pojęcia Podane wcześniej rozumienie zasady neutralności technologicznej nie jest jedynym, z jakim możemy spotkać się w literaturze przedmiotu. Szczególnie środowiska związane z ruchem wolnego oprogramowania starają się rozumieć neutralność technologiczną inaczej tj tak, by dopuszczała ona preferowanie rozwiązań opartych na oprogramowaniu o otwartym kodzie źródłowym lub oprogramowaniu przygotowanego w ramach tzw. otwartych standardów. Patrz: Neutralność technologiczna Państwa Otwarte standardy Standard otwarty w rozumieniu pierwszej wersji Europejskich Ram Interoperacyjności jest standardem, który łącznie spełnia następujące cztery warunki: 1. jest przyjęty i zarządzany przez niedochodową organizację, a jego rozwój odbywa się w drodze otwartego procesu podejmowania decyzji, w którym mogą uczestniczyć wszyscy zainteresowani, 2. jest opublikowany, a jego specyfikacja jest dostępna dla wszystkich zainteresowanych bezpłatnie lub po kosztach sporządzenia kopii oraz możliwa dla wszystkich do kopiowania, dystrybuowania i używania również bezpłatnie lub po kosztach operacyjnych, 3. wszelkie związane z nim prawa autorskie, patenty i inna własność przemysłowa są nieodwołalnie udostępnione bez opłat, 4. nie ma żadnych ograniczeń w jego wykorzystaniu. Inne definicje można znaleźć w

12 9.2. Neutralność technologiczna Państwa Otwarte standardy W opinii skrajnych zwolenników ruchu wolnego oprogramowania zasada neutralności technologicznej powinna oznaczać nakaz stosowania standardów tam gdzie istnieją. Kompromisowy projekt polskich Krajowych Ram Interoperacyjności wspierając zasadę neutralności technologicznej (rozumianą w klasyczny sposób) stwierdza, że przyszłością rozwiązań informatycznych stosowanych w administracji publicznej są standardy otwarte. Obecnie z uwagi na zagrożenie znaczącym spowolnieniem lub zablokowaniem procesu udostępniania usług publicznych dopuszcza się współistnienie w warunkach konkurencji wielu rodzajów standardów (tzn. otwartych, zamkniętych, częściowo otwartych, itd.) Neutralność technologiczna Państwa Otwarte standardy G.Bliźniuk [wicemin. MSWIA] Polskie Ramy Interoperacyjności pierwszy komponent Planu Informatyzacji na lata , prezentacja z XII Forum Teleinformatyki, Legionowo IX 2006 r., s. 9

13 9.3. Interoperacyjność Pojęcie interoperacyjności [Ustawa o informatyzacji] zdolność różnych podmiotów oraz używanych przez nie systemów teleinformatycznych i rejestrów publicznych do współdziałania na rzecz osiągnięcia wzajemnie korzystnych i uzgodnionych celów z uwzględnieniem współdzielenia informacji i wiedzy przez wspierane przez nie procesy biznesowe, realizowane za pomocą wymiany danych za pośrednictwem wykorzystywanych przez te podmioty systemów teleinformatycznych [Decyzja w sprawie ISA] możliwość współdziałania różnych odrębnych organizacji na rzecz osiągnięcia uzgodnionych i korzystnych dla wszystkich stron celów, przy jednoczesnym dzieleniu się informacjami i wiedzą pomiędzy tymi organizacjami poprzez wspierane przez nie procesy biznesowe, za pomocą wymiany danych za pośrednictwem odpowiednich systemów ICT [Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej] możliwość łączenia zbiorów danych przestrzennych oraz interakcji usług danych przestrzennych bez powtarzalnej interwencji manualnej w taki sposób, aby wynik był spójny a wartość dodana zbiorów i usług danych przestrzennych została zwiększona. [Dyrektywa INSPIRE] możliwość łączenia zbiorów danych przestrzennych oraz interakcji usług danych przestrzennych bez powtarzalnej interwencji manualnej, w taki sposób, aby wynik był spójny, a wartość dodana zbiorów i usług danych przestrzennych została zwiększona; 9.3. Interoperacyjność Pojęcie interoperacyjności Interoperacyjność (w dokumentach UE określana również jako interoperatywność ) oznacza zdolność systemów technologii informacyjnej i komunikacyjnej (ICT) oraz procesów, jakie one wspierają w działalności przedsiębiorstw, do wymiany danych oraz do zapewnienia możliwości wymiany informacji i wiedzy (współdzielenia informacji i wiedzy). Ramy interoperacyjności Przez ramy interoperacyjności rozumie się: a) regulacje prawne b) specyfikacje opisy danych, c) dobre praktyki sprawdzone sposoby postępowania w określonych sytuacjach, d) normy, e) wzorce projektowe, f) wzory dokumentów oraz innego rodzaju używane definicje wspierające interoperacyjność publicznych systemów informatycznych. Rekomendacja interoperacyjności Elementarny artefakt ram operacyjności. Np. raport opisujący jakąś praktykę, albo wzór dokumentu elektronicznego do zastosowania w jakimś kontekście. Repozytorium interoperacyjności Miejsce publikacji zatwierdzonych dokumentów interoperacyjności.

14 9.3. Interoperacyjność Pojęcie interoperacyjności Art. 3 19) Krajowe Ramy Interoperacyjności zestaw wymagań semantycznych, organizacyjnych oraz technologicznych dotyczących interoperacyjności systemów teleinformatycznych i rejestrów publicznych Art. 18. Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw informatyzacji, określi w drodze rozporządzenia: 1) minimalne wymagania dla systemów teleinformatycznych, mając na uwadze konieczność zapewnienia; 2) minimalne wymagania dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej, uwzględniając konieczność zachowania spójności prowadzenia rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej z podmiotami publicznymi; 3) Krajowe Ramy Interoperacyjności obejmujące zagadnienia interoperacyjności semantycznej, organizacyjnej oraz technologicznej z uwzględnieniem zasady równego traktowania różnych rozwiązań informatycznych, Polskich Norm oraz innych dokumentów normalizacyjnych zatwierdzonych przez krajową jednostkę normalizacyjną Interoperacyjność Poziomy interoperacyjności (klasyczne podejście) G.Bliźniuk [wicemin. MSWIA] Polskie Ramy Interoperacyjności pierwszy komponent Planu Informatyzacji na lata , prezentacja z XII Forum Teleinformatyki, Legionowo IX 2006 r., s. 8

15 9.3. Interoperacyjność Poziomy interoperacyjności (klasyczne podejście) Kostka interoperacyjności, IDABC, Draft document as basis for EIF 2.0, Komisja Europejska wrzesień 2008, s Interoperacyjność Poziomy interoperacyjności (klasyczne podejście) European Interoperability Framework for European Public Services (EIF) Version 2.0 Draft, Komisja Europejska 2009, s. 20

16 9.3. Interoperacyjność Interoperacyjność jako zdolność dostosowania się do minimalnych wymagań 9.3. Interoperacyjność Poziomy interoperacyjności (nowe podejście - Raport Gartnera 2008) Model Interoperacyjności Gartnera wraz z warstwami. Na podstawie M. Malotaux, G van der Harst, J. Achtsivassissis, F. Hahndiek, Preparation for Update European Interoperability Framework 2.0 Final Report. A Report for DIGIT, Gartner 2007, s. 72

17 9.3. Interoperacyjność Poziomy interoperacyjności (nowe podejście - Raport Gartnera 2008) Biznes reprezentujący organizację istniejącą w świecie realnym przetwarząjącą informację w ramach swej codziennej pracy i podejmującą decyzje w oparciu o posiadane informacje. Warstwę tą rozbito na: a) organizację, obejmując tym pojęciem tak przedsiębiorstwo jak traktowany na równi z nim urząd obsługujący organ administracji wraz z całą hierarchią organizacyjną, b) procesy nastawione na osiągnięcie interakcji z innymi uczestnikami systemu (np. logistykę, zamówienia, procedury podatkowe itp.) oraz c) informację wymaganą do prowadzenia procesów ustandaryzowaną pod względem formatów i semantyki (np. X12, EDIFACT, ebxml, XBRL, HL7 itp.). Systemy reprezentujące zbiór aplikacji, w których informacja dostarczana jest do ostatecznego użytkownika. Tu wyróżniono: a) prezentację ekrany, raporty i przesyłki będące interfejsami systemu (na wejściu i na wyjściu) przy zastosowaniu standardów takich jak np. CSV, MIME, EDI czy XML, b) aplikację przetwarzającą dane na informację (wyjście) lub informację na dane (wejście) oraz c) dane przechowywane w formie strukturalnej (relacyjnej), pół-strukturalnej (XML) lub nieprzetworzonej (tekst) bazy. Technologia system komputerowy będący nośnikiem (platformą dla ) aplikacji, infrastruktura i sieci teleinformatyczne (middleware, platformy oraz sieci). Przy takim rozumieniu interoperacyjność jest sumą procesów komunikacyjnych pomiędzy wszystkimi trzema warstwami dwóch instytucji definiowanej na poziomie każdego z elementów składowych poszczególnych warstw Interoperacyjność Kluczowe aspekty Klaster 1: Wymiana informacji, której można zaufać Interoperacyjność semantyczna Semantyka informacji oraz wielojęzyczność Dostępność i używalność informacji Większość działań leży po stronie państw członkowskich, niektóre działania koordynacyjne po stronie UE w konsultacji z podmiotami zewnętrznymi Zaufanie i prywatność Katalog usług

18 9.3. Interoperacyjność Kluczowe aspekty 9.3. Interoperacyjność Kluczowe aspekty Klaster 2: Architektura interoperacyjności

19 9.3. Interoperacyjność Kluczowe aspekty Klaster 3: Ocena aspektów teleinformatycznych w nowych regulacjach prawnych 9.3. Interoperacyjność Kluczowe aspekty

20 9.3. Interoperacyjność Interoperacyjność w praktyce Linia współpracy Linia Współpracy centralnych i regionalnych systemów teleinformatycznych administracji publicznej w Polsce. Założenia współpracy administracji rządowej i samorządowej na rzecz modernizacji funkcjonowania państwa. Dokumenty Inicjatywy LW, określając zasady współpracy i odpowiedzialności na poziomie koncepcyjno-technicznym administracji rządowej i samorządowej w procesie rozwoju infrastruktury informacyjnej państwa, szczegółowo identyfikują zakres rzeczowy i harmonogram udostępniania produktów wytwarzanych w ramach wybranych projektów współfinansowanych z funduszy unijnych. Tym samym wspierają, zgodnie z zaleceniami Komisji UE, zadania związane z zapewnianiem pożądanego poziomu interoperacyjnego współdziałania systemów teleinformatycznych, rządowych i samorządowych na różnych szczeblach ich funkcjonowania. Dzięki takiemu podejściu możliwe będzie praktyczne, bo oparte na uzgodnionej architekturze i na zbiorze konkretnych rozwiązań (produktów), uzgodnienie obszarów współdziałania systemów teleinformatycznych projektowanych i eksploatowanych w administracji rządowej i samorządowej w Polsce. W konsekwencji podjęta współpraca umożliwi wskazanie funkcjonalnego rozdziału tych systemów i zapobieganie zjawisku powielania tych samych rozwiązań w wielu systemach, umożliwi także wykorzystanie uzyskanych doświadczeń w ramach rozpowszechniania dobrych praktyk Interoperacyjność Interoperacyjność w praktyce Linia współpracy Idea Linii Współpracy powstała z inicjatywy MSWiA. Nie oznacza to jednak, że intencją MSWiA jest centralizowanie systemów obsługujących administrację publiczną w Polsce. Wręcz przeciwnie, dwa kluczowe projekty realizowane w MSWiA, czyli epuap i pl.id, z założenia mają przede wszystkim pełnić cele integracyjne, wspierające pozostałe systemy budowane w administracji publicznej w zakresie spełniania wymagań Krajowych i Europejskich Ram Interoperacyjności, wymagań minimalnych, zarządzania tożsamością, zarządzania referencyjnością, dostępu do rejestrów referencyjnych, itd. Takie podejście jest zgodne z celami wyznaczonymi przez Strategię rozwoju społeczeństwa informacyjnego do roku 2013 w obszarach człowiek, gospodarka, państwo, gdzie zakłada się, że ww. cele muszą być osiągane wspólnie przez systemy rządowe i samorządowe. Stąd też dążenie MSWiA aby system epuap, jako główna platforma integracyjna dla systemów teleinformatycznych administracji publicznej, była w przyszłości traktowana jako zestaw współpracujących ze sobą systemów teleinformatycznych funkcjonujących na różnych szczeblach administracji publicznej, a nie jako jeden konkretny system (projekt) teleinformatyczny.

21 9. Prawne podstawy informatyzacji administracji Najlepsze praktyki Decyzja 2004/387/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie interoperatywnego świadczenia ogólnoeuropejskich usług egovernment dla administracji publicznej, przedsiębiorstw i obywateli (IDABC) Wśród środków horyzontalnych na podstawie programu IDABC wymienia działania wspierające podejmowane w celu wspomagania upowszechniania dobrych praktyk w zastosowaniu technologii informacyjnych w administracji publicznej. Są to: a) sprawozdania, strony internetowe, konferencje oraz, ogólnie, inicjatywy skierowane do społeczeństwa; b) monitorowanie, analiza i upowszechnianie za pomocą stron internetowych inicjatyw i najlepszych praktyk związanych z działaniami egovernment na szczeblu Państw Członkowskich, Wspólnoty oraz międzynarodowym; c) wspieranie upowszechniania najlepszych praktyk w wykorzystywaniu np. otwartych źródeł oprogramowania przez organy administracji publicznej. 9. Prawne podstawy informatyzacji administracji Najlepsze praktyki Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 października 2006 r. (Dz.U. Nr 206, poz.1517) w sprawie niezbędnych elementów struktury dokumentów elektronicznych Dodatkowe objaśnienia niezbędne do prawidłowego uporządkowania metadanych oraz wynikające z najlepszej praktyki przykłady prawidłowego uporządkowania metadanych zamieszcza się na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji.