projektu wyniesie ponad 27,5 mln z otych. Na terenie gminy Niepor t, w Bia- obrzegach i Ryni, powstanie 10,4 km sieci kanalizacyjnej.

Transkrypt

1 nr 10 (114) 4 paêdziernika 2013 nakład g azeta bezpłatna w skrócie POMOC W ROZWIÑZYWANIU PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH HARMONOGRAM DY URÓW cz onków Gminnej Komisji Rozwiàzywania Problemów Alkoholowych w Niepor cie w paêdzierniku 2013 r. Punkt Konsultacyjny (SP ZOZ wejêcie od rehabilitacji): 8 paêdziernika 2013 r. H. Powa a, A. Burzyƒski; 15 paêdziernika 2013 r. E. Staniszewska, A. Radlak; 22 paêdziernika 2013 r. B. Kopciƒska, R. ukasiuk. Spotkania Komisji w paêdzierniku 2013 r.: Urzàd Gminy Niepor t, pokój nr 3, parter, 1 i 15 paêdziernika 2013 r. od godz mln złotych z Unii Europejskiej na inwestycje 18 wrzeênia Marszałek Województwa Mazowieckiego oraz Wójt Gminy Niepor t podpisali dwie umowy na realizacj wa nych dla regionu inwestycji. Ârodki unijne przyznane zostały w wysokoêci 33 mln złotych. P rojekt, w którym Gmina Niepor t wyst puje jako Lider, a Gmina Serock jako Partner, realizowany jest w ramach Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego , wspó finansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Dokoƒczona zostanie budowa ochronnego systemu kanalizacyjnego Jeziora Zegrzyƒskiego w Gminie Niepor t i Serock. Pozwoli to na to likwidacj szamb na terenie prywatnych posesji i w licznych oêrodkach wypoczynkowych, le àcych nad Jeziorem Zegrzyƒskim. Wp ynie to na popraw czystoêci wody w zbiorniku i na ochron jego Êrodowiska. Wsparcie unijne w przypadku tego projektu wyniesie ponad 27,5 mln z otych. Na terenie gminy Niepor t, w Bia- obrzegach i Ryni, powstanie 10,4 km sieci kanalizacyjnej. Jak zaznaczy podczas spotkania w Urz dzie Gminy Niepor t marsza ek Adam Struzik, bez dofinansowania ze Êrodków unijnych realizacja tak du ej, w skali ca ego Mazowsza, inwestycji nie by aby mo liwa. Druga umowa dotyczy dofinansowania budowy systemu kolektorów s onecznych w gminie Niepor t. Ten projekt równie wpisuje si w szeroko rozumianà ochron Êrodowiska. Na zakup i monta instalacji solarnych w 590 indywidualnych budynkach Gmina otrzyma 6,3 mln z otych dofinansowania. Beata Wilk PoprosiliÊmy o komentarz Wójta Macieja Mazura Kanalizacja wokó Jeziora Zegrzyƒskiego realizowana jest od lat 90. ubieg ego wieku. Po dwudziestu latach, przy okazji 50-lecia akwenu, które obchodzone jest w tym roku, nasze starania o dokoƒczenie budowy opaski sanitarnej zakoƒczy y si sukcesem. Zosta on osiàgni ty dzi ki wspólnemu wysi kowi wielu osób, pracowników Urz du, radnych, so tysów zaanga owanych w to przedsi wzi cie. PodkreÊl jeszcze raz to, co powtarza- em niejednokrotnie. Realizacja tak powa nej inwestycji przez gmin, bez wsparcia unijnego nie by aby mo liwa. Projekt, w ramach którego staraliêmy si o dofinansowanie unijne, zosta uznany za kluczowy dla województwa mazowieckiego. Na zamkni cie opaski kanalizacyjnej otrzymali- Êmy dofinansowanie w wysoko- Êci 27,5 mln z otych. Inwestycja ta zakoƒczy, w podstawowym zakresie, uzbrajanie infrastruktury technicznej wokó jeziora. Pozwoli na pod àczenie si do kanalizacji odbiorcom prywatnym i wszystkim oêrodkom wypoczynkowym. Ma ogromne znaczenie ekologiczne przyczyni si do zachowania czystoêci zbiornika, a przecie dla cz Êci mieszkaƒców stolicy jest to êród o wody pitnej. Jezioro Zegrzyƒskie jest najwi kszym akwenem rekreacyjno-turystycznym na Mazowszu, przyje d a tu na wypoczynek wielu mieszkaƒców aglomeracji warszawskiej. Czysta woda oznacza lepsze warunki dla uprawiania sportów wodnych i rozwoju oêrodków wypoczynkowych, a tym samym rozwoju ca ej gminy. Budowa b dzie trudna, bo teren jest mocno nawodniony i mamy na nià ma o czasu, ale postaramy si, by skoƒczy a si zgodnie z planem. Druga umowa podpisana z Marsza kiem, równie wa na, dotyczy dofinansowania zakupu i monta- u instalacji solarnych na 590 budynkach w gminie. WartoÊç tego projektu to ok. 10 mln z otych, z tego Gmina otrzyma ok. 6,3 mln z otych dofinansowania. PrzetarliÊmy szlak do pozyskiwania Êrodków na energi odnawialnà. Dzi ki temu nasi mieszkaƒcy b dà ponosili mniejsze op aty za gaz, zachowamy te ekologiczny charakter gminy. Czyste powietrze od lat jest naszym atutem, a ograniczenie emisji gazów cieplarnianych b dzie temu sprzyjaç. To równie nie b dzie atwa inwestycja, monta instalacji b dzie dostosowywany do ka dego budynku. Traktujemy to jako przygotowanie do kolejnych, intensywnych staraƒ o pozyskanie Êrodków w ramach programów w pakiecie na energi odnawialnà. w WIEÂCIACH NIEPOR CKICH czytaj o... POZNAJ GMIN NIEPOR T sołectwo Aleksandrów ODSŁONI CIE POMNIKA w Wólce str.3 ZAPROSZENIE NA Âwi to Ziemniaka Radzymiƒskiej str.4-5 str.8 KONTAKT: promocja@nieporet.pl URZÑD GMINY NIEPOR T pl. WolnoÊci 1, Niepor t tel. (22)

2 W GMINIE Pani Wójt, Gmina Niepor t pozyska a du e Êrodki na dokoƒczenie opaski sanitarnej wokó Jeziora Zegrzyƒskiego. Jak b dzie wyglàda a realizacja tej inwestycji? W ramach tej inwestycji Gmina Niepor t wybuduje ok. 10 km sieci kanalizacyjnej oraz 5 przepompowni. Zosta a wykonana infrastruktura kanalizacyjna w ulicy Pla owej i Wojska Polskiego w Bia obrzegach, jesteêmy na etapie odbioru technicznego zrealizowanych robót. Zgodnie z podpisanà umowà na dofinansowanie, do koƒca roku gmina otrzyma zwrot 81 % poniesionych ju kosztów. Kolejne wp aty dofinansowania b dà ju dokonywane zaliczkowo, z nich gmina op acaç b dzie 81% wartoêci faktur, reszt pokrywajàc z w asnych Êrodków. Kolejny etap to budowa sieci kanalizacyjnej na odcinku od istniejàcej przepompowni przy ul. Wczasowej w Bia obrzegach do Ryni. Wzd u tej trasy znajduje si du o oêrodków wypoczynkowych, które b dà mog y pod àczyç si do sieci. We wsi Rynia skanalizowane zostanà ulice G ówna, Stegny, Radzymiƒska i Polna. Rozstrzygni te ju zosta y przetargi na wybór wykonawcy inwestycji oraz wybór inspektorów nadzoru inwestorskiego. W najbli szych dniach podpiszemy stosowne umowy. Przetarg na wykonawc, z uwagi na wysokà wartoêç zamówienia, realizowany by zgodnie z procedurami unijnymi, co oznacza m. in., e podlega publikacji w Biuletynie Zamówieƒ Publicznych Unii Europejskiej. Rozmowa z... ALICJÑ SOKOŁOWSKÑ zast pcà Wójta Gminy Niepor t Realizacja inwestycji rozpocznie si w tym roku, w Ryni, gdzie kanalizacja zlokalizowana jest w drogach gminnych i kontynuowana b dzie w stron Bia obrzegów. Do miejsca, w którym znajduje si oêrodek Ministerstwa Finansów (dawny Skarbczyk), kanalizacja usytuowana jest na poboczu drogi. Dalej, na odcinku do istniejàcej pompowni, kanalizacja zaprojektowana jest w jezdni. W zwiàzku z tym, e ta cz Êç drogi w 2012 roku zosta a wyremontowana na zlecenie Powiatu Legionowskiego, kanalizacj b dziemy realizowaç tu w ostatnim etapie. Przewidujemy, e realizacja inwestycji b dzie trudna, poniewa na tym terenie wyst puje wysoki poziom wód gruntowych. Konieczne b dzie zastosowanie specjalistycznego sprz tu do odwodnienia wykopów. Zakoƒczenie inwestycji zgodnie z umowà nastàpi w maju 2015 roku. Po zakoƒczeniu wszystkich prac wa ne dla Gminy b dzie osiàgni cie efektu ekologicznego, czyli pod- àczenie si do kanalizacji jak najwi kszej liczby odbiorców. Jest to warunek niezb dny do rozliczenia dotacji unijnej. Dlatego zach camy mieszkaƒców, by czas, w którym wykonywana jest kanalizacja, wykorzystali na sporzàdzenie projektów przy àczy. Dzi ki temu, po zakoƒczeniu inwestycji mo liwe b dzie szybkie pod àczenie gospodarstw do kanalizacji. Dzi kuj Pani za rozmow. Pomoc społeczna jest instytucjà paƒstwowà. Powołana jest do pomocy ludziom, którzy z ró nych powodów sami nie mogà pokonaç problemów dnia codziennego. PRACA Gminnego OÊrodka Pomocy Społecznej w Niepor cie Pomoc spo eczna realizuje zadania ustawowe finansowane przez bud et paƒstwa i samorzàd. Gminny OÊrodek Pomocy Spo ecznej w Niepor cie w 2013 r. na realizacj zadaƒ dysponuje kwotà z, która wydatkowana jest nast pujàco: 1. Êwiadczenia rodzinne wraz z dodatkami (485 uprawnionych) fundusz alimentacyjny (88 uprawnionych) z 2. zasi ki celowe i okresowe z 3. placówki wsparcia, DPS, placówki opiekuƒczo- -wychowawcze z 4. ywienie dzieci i doros ych w szko- ach i przedszkolu z 5. zasi ki sta e (211 Êwiadczeƒ) z 6. us ugi opiekuƒcze z zaproszenie do GOK-u Gminny OÊrodek Kultury w Niepor cie zaprasza na spektakl MORDERSTWO W MOTELU w wykonaniu Strefy Podmiejskiej, 13 paêdziernika 2013 r. o godz , ul. Dworcowa 9a w Niepor cie 7. dodatki mieszkaniowe z 8. sk adki na ubezpieczenia zdrowotne klientów OÊrodka z 9. stypendia i zasi ki socjalne dla uczniów z 10. zespó interdyscyplinarny z 11. obs uga OÊrodka w tym: wynagrodzenia pracowników, wynajem lokalu, us ugi pocztowe, bankowe itp. oraz pracownicy na umow zlecenie z Nale y zwróciç uwag na niewycenionà prac socjalnà jakà Êwiadczà pracownicy: pomoc prawnà np. pisanie pism urz dowych, reprezentacj w sàdzie, pomoc psychologicznà itp. Wsparcie klientów OÊrodka tà formà pomocy ma ogromne znaczenie, niejednokrotnie wi ksze ni wsparcie finansowe. A. Radlak Na przełomie lipca i sierpnia wykonana została renowacja kanału zrzutowego Êcieków oczyszczonych z oczyszczalni osiedla Głogi. P race polega y na wzmocnieniu i uszczelnieniu kana u (wykonanego z kamionki) na odcinku d ugoêci 185 metrów, przy zastosowaniu techniki bezwykopowej. Jest to technika nieinwazyjna i nieucià liwa dla otoczenia. Dzi ki jej zastosowaniu mieszkaƒcy posesji, przez których dzia ki przebiega kana i znajdujà si studnie rewizyjne, nie byli nara eni na ucià liwe roboty ziemne. Do kana u wprowadza si r kaw, przepychany spr onym powietrzem do nast pnej studni, który nape niany jest wodà podgrzewanà do temperatury ponad 90 o C. W trakcie tej operacji r kaw ulega utwardzeniu, uszczelniajàc i wzmacniajàc kana kamionkowy. Decyzja o przeprowadzeniu renowacji zapad a po wczeêniejszym wykonaniu inspekcji telewizyjnej kana- INDYWIDUALIZACJA procesu nauczania klas I III szkół podstawowych w Gminie Niepor t Projekt współfinansowany ze Êrodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20 sierpnia 2013 r. zosta a podpisana umowa pomi dzy Gminà Niepor t a Mazowieckà Jednostkà Wdra ania Programów Unijnych o dofinansowanie projektu Indywidualizacja procesu nauczania klas I III szkó podstawowych w Gminie Niepor t. Na realizacj projektu Gmina Niepor t otrzyma a ,10 z. Powy szy projekt wspó finansowany jest z Europejskiego Funduszu Spo ecznego i realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapita Ludzki, Priorytetu IX Rozwój kszta cenia i kompetencji w regionach, Dzia anie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakoêci us ug edukacyjnych Êwiadczonych w systemie oêwiaty, Poddzia anie Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów o utrudnionym dost pie do edukacji oraz zmniejszanie ró nic w jakoêci us ug edukacyjnych. Celem g ównym projektu jest wsparcie indywidualnego rozwoju uczniów klas I III szkó podstawowych prowadzonych przez Gmin Niepor t, dostosowanego do zdiagnozowanych potrzeb edukacyjnych tych uczniów oraz ich mo liwoêci psychofizycznych. Cele szczegó owe projektu to: 1) zapewnienie ka demu dziecku obj temu wsparciem w ramach projektu oferty edukacyjno-wychowawczo-profilaktycznej, zgodnie z jego indywidualnymi potrzebami ogłoszenie Centrum Medyczne Niepor t Sp. z o.o. POSZUKUJE LEKARZY PEDIATRÓW telefon RENOWACJA kanału zrzutowego u na zlecenie Gminnego Zak adu Komunalnego. Wykaza a ona, e korzenie drzew i krzewów spowodowa- y miejscowe nieszczelnoêci, które nale a o zlikwidowaç. Kana zosta oczyszczony z naroêli i osadów, a nast pnie przeprowadzona zosta a jego renowacja. Roboty na zlecenie Urz du Gminy Niepor t wykona a firma AARSLEFF za cen 145 tys. z. Chcia bym serdecznie podzi kowaç w aêcicielom posesji, którzy udost pnili dojêcie do studni rewizyjnych na dzia kach. Bez ich wspó pracy i pomocy praca nie mog aby byç wykonana mówi dyrektor GZK Lech Gàsior. B.Wilk i mo liwoêciami edukacyjnymi i rozwojowymi w okresie do koƒca realizacji projektu; 2) stwarzanie warunków w szko ach obj tych wsparciem, umo liwiajàcych i wspomagajàcych indywidualnà prac nauczyciela z uczniem, poprzez wyposa enie bazy szkó w niezb dne materia y dydaktyczne w okresie do koƒca realizacji projektu; 3) zminimalizowanie specyficznych trudnoêci w uczeniu si 60% uczniów klas I III szkó podstawowych w Gminie Niepor t, w wyniku realizacji projektu dotyczàcego indywidualizacji. Projektem zostali obj ci uczniowie klas I III Szko y Podstawowej im. Wandy Chotomskiej w Józefowie, Szko y Podstawowej im. Bronis awa Tokaja w Niepor cie, Szko y Podstawowej im. I Batalionu Saperów Ko- Êciuszkowskich w Izabelinie, Szko y Podstawowej im. Wojska Polskiego w Bia obrzegach i Szko y Podstawowej im. 28 Pu ku Strzelców Kaniowskich w Wólce Radzymiƒskiej zgodnie z indywidualnymi potrzebami edukacyjnymi i rozwojowymi. W ramach projektu zakupione zostanà pomoce dydaktyczne i sprz t gimnastyczny oraz prowadzone b dà nast pujàce rodzaje zaj ç: 1) zaj cia dla uczniów ze specyficznymi trudnoêciami w czytaniu i pisaniu, w tym tak e zagro onych ryzykiem dysleksji 30 godzin, prowadzonych w 16 grupach; 2) zaj cia dla uczniów z trudnoêciami w zdobywaniu umiej tnoêci matematycznych 30 godzin, prowadzonych w 6 grupach; 3) zaj cia logopedyczne dla uczniów z zaburzeniami rozwoju mowy 30 godzin, prowadzonych w 32 grupach; 4) gimnastyka korekcyjna dla uczniów z wadami postawy 30 godzin, prowadzonych w 26 grupach; 5) zaj cia rozwijajàce zainteresowania uczniów szczególnie uzdolnionych z uwzgl dnieniem nauk matematyczno-przyrodniczych 30 godzin, prowadzonych w 3 grupach; 6) zaj cia rozwijajàce zainteresowania uczniów szczególnie uzdolnionych muzycznie 30 godzin, prowadzonych w 1 grupie; 7) zaj cia rozwijajàce zainteresowania uczniów szczególnie uzdolnionych plastycznie 30 godzin, prowadzonych w 2 grupach; 8) zaj cia socjoterapeutyczne dla uczniów z zaburzeniami komunikacji spo ecznej 30 godzin, prowadzonych w 2 grupach. Sylwia Mielcarz WIEÂCI NIEPOR CKIE Wydawca: Urzàd Gminy Niepor t pl. WolnoÊci 1, Niepor t, tel. (22) Redaktor naczelny: Beata Wilk Druk: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Poligrafia, drukarnia w Warszawie ISSN

3 W GMINIE PRZYPOMINAMY o posiadaniu pojemnika na odpady komunalne (zmieszane) Informujemy, e zgodnie z aktualnie obowiàzujàcym Regulaminem utrzymania czystoêci i porzàdku na terenie Gminy Niepor t w zabudowie jednorodzinnej nieruchomoêç nale y wyposa yç w pojemnik do gromadzenia odpadów komunalnych (zmieszanych) o pojemnoêci 240 l. W przypadku wytwarzania mniejszej iloêci odpadów zmieszanych (nie podlegajàcych segregacji) dopuszczalne jest posiadanie jednego pojemnika 120 l z zastrze eniem, e je eli do tego pojemnika b dà cyklicznie dostawiane worki, wówczas w aêciciel danej nieruchomoêci zostanie zobligowany do wyposa enia nieruchomoêci w pojemnik 240 l. Informacje dotyczàce posiadania pojemnika o pojemnoêci 120 l lub wi kszej iloêci pojemników 240 l, nale y zg aszaç pod nr telefonu (22) lub osobiêcie w Dziale Gospodarki Odpadami Komunalnymi. W tej samej op acie istnieje mo liwoêç dostawiania worków z odpadami niepodlegajàcymi segregacji jeêli iloêç wytworzonych odpadów komunalnych w gospodarstwie domowym jest niewystarczajàca na jeden pojemnik o ww. pojemnoêci. Ww. regulamin znajduje si na stronie internetowej w zak adce ODPADY. OBOWIÑZEK PODPISYWANIA UMÓW PRZEZ PRZEDSI BIORCÓW PROWADZÑCYCH DZIAŁALNOÂå GOSPODARCZÑ W zwiàzku z nowelizacjà ustawy o utrzymaniu czystoêci i porzàdku w gminach, Gmina Niepor t nie przej a obowiàzku odbierania odpadów komunalnych od w aêcicieli nieruchomoêci, na których nie zamieszkujà mieszkaƒcy np. prowadzona jest dzia- alnoêç gospodarcza, jest to dzia ka rekreacyjna, znajduje si instytucja itp. Informujemy, e: a) zgodnie z art. zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 13 wrze- Ênia 1996 r. o utrzymaniu czysto- Êci i porzàdku w gminach (Dz. RADY NA ODPADY U ze zm.) w aêciciele nieruchomoêci zapewniajà utrzymanie czystoêci i porzàdku przez: pozbywanie si zebranych na terenie nieruchomoêci odpadów komunalnych (...) w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami odr bnymi, b) zgodnie z art. 6 ww. ustawy (...) w aêciciele nieruchomoêci, którzy nie sà obowiàzani do ponoszenia op at za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy, wykonujàc obowiàzek okreêlony w art. 5 ust. 1 pkt 3b, sà obowiàzani do udokumentowania w formie umowy korzystania z us ug wykonywanych przez: gminnà jednostk organizacyjnà lub przedsi biorc odbierajàcego odpady komunalne od w aêcicieli nieruchomoêci, wpisanego do rejestru dzia alnoêci regulowanej (...). W zwiàzku z powy szym w aêciciele nieruchomoêci, na których nie zamieszkujà mieszkaƒcy (dzia alnoêç gospodarcza, dzia ka rekreacyjna, instytucje itp.) majà obowiàzek podpisania umowy na Êwiadczenie us ug w zakresie odbioru odpadów komunalnych z przedsi biorcà wpisanym do rejestru dzia alnoêci regulowanej w zakresie odbioru odpadów komunalnych. Ww. rejestr znajduje si na stronie internetowej w zak adce ODPADY. W przypadku nieruchomoêci tzw. mieszanych: 1. na cz Êç zamieszka à w aêciciel nieruchomoêci ma obowiàzek z o- enia deklaracji o wysokoêci op aty za gospodarowanie odpadami komunalnymi 2. na cz Êç nieruchomoêci, w której prowadzona jest np. dzia alnoêç gospodarcza w aêciciel nieruchomoêci ma obowiàzek podpisania ww. umowy. Informujemy równie, e w najbli szym czasie b dà przeprowadzane kontrole przez Stra Gminnà indywidualnie podpisanych umów. UWAGA! Informujemy, e 15 wrzeênia up ynà termin wnoszenia pierwszej op aty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W zwiàzku z powy szym niezw ocznie nale y uiêciç ww. op at na otrzymany indywidualny nr konta. Na druku prosimy wpisaç imi i nazwisko osoby, której dotyczy p atnoêç, natomiast w tytule p atnoêci: OP ATA ZA GOSPODAROWA- NIE ODPADAMI oraz okres za jaki dokonujemy op aty np. III kwarta 2013 r., III i IV kwarta 2013 r., lipiec 2013 r., sierpieƒ 2013 r. itp. (dotyczy rat miesi cznych nale y pami taç o terminach p atnoêci zgodnie z kwartalnymi okresami rozliczeniowymi). W przypadku nie uiszczenia op aty za gospodarowanie odpadami komunalnymi Gmina ma obowiàzek odzyskiwania zaleg oêci, w àcznie z ich egzekucjà w oparciu o przepisy ustawy o Ordynacji podatkowej i ustawy o post powaniu egzekucyjnym w administracji. WYJAÂNIENIE ODBIORU ODPADÓW SEGREGOWANYCH W zwiàzku z Paƒstwa licznymi pytaniami, dotyczàcymi odbioru odpadów podlegajàcych segregacji jednà du à Êmieciarkà, informujemy o powodach podj cia takiej decyzji przez obs ugujàcà Gmin Niepor t firm SITA POLSKA. Wszystkie odpady zbierane selektywnie, po Paƒstwa wczeêniejszym posegregowaniu w domach, muszà byç doczyszczane w sortowni. Dopiero po ich doczyszczeniu stanà si surowcem. Firma wysy ajàc jeden samochód po odpady segregowane zmniejsza iloêç wykonywanych transportów i tym samym zmniejsza emisj spalin do atmosfery. W ma ych miejscowo- Êciach i na kameralnych osiedlach ograniczajàc transport, ograniczajà ucià liwoêci zwiàzane z pracà Êmieciarek. W czasie upa ów okaza o si równie, e ograniczanie odbiorów ma niema e znaczenie dla osiedlowych dróg, które cz sto nie wytrzymujà nacisku Êmieciarek i w jezdniach powstajà koleiny. W zwiàzku z powy szym zbieranie jednym samochodem kilku rodzajów odpadów pochodzàcych z selektywnej zbiórki w aden sposób nie wp ywa na obni- enie skutecznoêci selektywnej zbiórki u êród a, czyli tej wykonywanej przez Paƒstwa w domach, bàdê mieszkaniach na osiedlach np. w Bia- obrzegach, Zegrzu Po udniowym itp. Informujemy równie, e firma odbierajàca odpady jest kontrolowana zarówno przez Urzàd Gminy, jak i organy wy szej instancji w zakresie prawid owego post powania z odpadami komunalnymi oraz dostosowania si do zasad prawid owej segregacji odpadów. Monika Lisowska Dwutygodniowa przerwa, zaplanowana w pracy Aquaparku Fala we wrzeêniu, wykorzystana została do przeprowadzenia przeglàdu urzàdzeƒ uzdatniania wody i prac konserwacyjnych. AQUAPARK Fala zaprasza Po wypompowaniu wody ze wszystkich niecek basenowych dokonano przeglàdu pokryw dennych, mycia niecek oraz przeglàdu urzàdzeƒ uzdatniania wody. Ekipa z Bytomia dokona a przeglàdu zje d alni, nie stwierdzajàc adnych ubytków ani nieprawid owoêci w pracy urzàdzenia. Konserwatorzy oêrodka, trwa ymi farbami odnowili szatni, hol i klatk schodowà zje d alni. 11 wrzeênia niecki zosta y nape nione wodà i rozpocz o si grzanie wody basenowej. Kolektory s oneczne pozwoli y na ogrzanie wody do 23 o C, a reszt procesu grzewczego ze wzgl du na deszcz i zachmurzenie dope ni a kot ownia gazowa. W poniedzia ek 16 wrzeênia o godzinie 6.00 Aquapark Fala przywita pierwszych klientów. Serdecznie zapraszamy po przerwie! Patrycja Majewska Szanowni Czytelnicy, w celu przybli enia informacji o Gminie Niepor t rozpoczynamy cykl, prezentujàcy 15 sołectw i zapraszamy do ich poznania. SOŁECTWO ALEKSANDRÓW SOŁECTWO ALEKSANDRÓW Poło one jest nad Kanałem Królewskim, po jego wschodniej stronie, sàsiaduje z sołectwami: Niepor t, Izabelin i Stanisławów Pierwszy. Sołtys Barbara Kwieciƒska; Rada Sołecka: Barbara Dàbkowska, Krystyna Pogorzelska, Jerzy Szewców, Edward Zajàc. Sołectwo Aleksandrów nale y do obwodu szkolnego szkoły w Izabelinie i do Parafii Rzymskokatolickiej NMP Wspomo ycielki Wiernych w Stanisławowie Pierwszym. powierzchnia 207 ha grunty orne 69 ha tereny mieszkaniowe 9,5 ha tereny leêne 7 ha liczba mieszkaƒców 289 w tym: kobiety 146 m czyêni 143 Główna droga powiatowa to ul. Królewska. Wzdłu ulicy poło ony jest chodnik. Planowana jest modernizacja drogi przez jej zarzàdc Powiat legionowski, we współpracy z Gminà Niepor t. Na wrzeêniowej sesji Rada Gminy podj ła uchwał o przystàpieniu do zmiany obowiàzujàcego od 2003 roku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Aleksandrowa. W nowym planie uwzgl dnione zostanà kierunki okreêlone w Studium uwarunkowaƒ i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Niepor t z 2011 roku. Oczekiwane zmiany to m.in. przekształcenia terenów rolnych na budowlane, mo liwoêç podziału du ych działek budowlanych na mniejsze. Sołectwo ma rozbudowanà sieç wodociàgowà, systematycznie powstajà kolejne jej odcinki. Obecnie trwa budowa infrastruktury w ulicy Ksià cej. W drugim etapie wykonywana jest równie nawierzchnia asfaltowa ulicy Polnej. Okolica jest spokojna i cicha, idealna do zamieszkania. Sołtys Barbara Kwieciƒska zapewnia, e mieszkaƒcy sà serdeczni, aktywnie działajà i ch tnie anga ujà si we wspólne prace. Przykładem ich mo e byç przydro na kapliczka, która po remoncie wykonanym przez mieszkaƒców nabrała nowego blasku. Rada sołecka wystàpiła do Gminy o zagospodarowanie działki na terenie sołectwa, która wykorzystywana b dzie na imprezy sportowo-rekreacyjne. Z poczàtkiem wrzeênia ruszyła akcja Bezpieczna droga do szkoły, prowadzona przez Stra Gminnà w Niepor cie przy współpracy z policjantami z miejscowego komisariatu. NA STRA Y bezpiecznej drogi do szkoły Celem funkcjonariuszy jest zapewnienie bezpieczeƒstwa najm odszym uczestnikom ruchu w drodze do szko- y. Stra nicy oraz policjanci dbajà o to, by kierowcy zwracali uwag na przechodniów w obr bie przejêç dla pieszych, a tak e w rejonie szkó, gdzie w godzinach porannych nat enie ruchu jest najwi ksze, co jest zagro eniem dla dzieci, szczególnie tych najm odszych. Ponadto s u by kontrolujà prawid owoêç parkowania pojazdów w obr bie placówek szkolnych pod kàtem tamowania ruchu i p ynnoêci przewozu dzieci autobusami szkolnymi. Patrole funkcjonariuszy widoczne sà przy szko ach podstawowych w Izabelinie, Niepor cie, Bia obrzegach, Wólce Radzymiƒskiej oraz w Józefowie. OczywiÊcie nikt nie zapomnia o gimnazjalistach w Stanis awowie Pierwszym, gdzie oprócz kontroli ruchu drogowego, stró e prawa przypilnujà m odzie, by w planowanym czasie trafi a na zaj cia szkolne. Dodatkowo, w czasie szkolnego patrolu, regularnie sprawdzana jest infrastruktura drogowa, czytelnoêç znaków drogowych pionowych i poziomych oraz stan sygnalizatorów Êwietlnych. Stra nicy jednomyêlnie podkreêlajà, e bezpieczeƒstwo dzieci i m odzie y powinno byç priorytetem wszystkich, nie tylko rodziców, dlatego te ich obecnoêç w rejonie szkó, w godzinach porannych oraz wieczornych, jest niezb dna. Liczymy na wspó prac ze strony rodziców oraz nauczycieli, którzy widzàc nieprawid owoêci, proszeni sà o zg aszanie uwag pod numer 112 lub mówi Komendant Stra y Gminnej Joanna Mizerska. Piotr Kuligowski 3

4 PAMI CI załogi bombow WYDARZENIA W sobot 14 wrzeênia w Wólce Radzymiƒskiej odbyła si uroczystoêç odsłoni cia pomnika, poêwi conego załodze polskiego bombowca PZL. 37 ŁoÊ z 16 eskadry. Samolot zestrzelony został podczas walki z niemieckimi Messerschmittami 7 wrzeênia 1939 roku. 4

5 WYDARZENIA ca ŁoÊ D zia ania, których zwieƒczeniem by a sobotnia uroczystoêç, zainicjowane zosta y przed paru laty. Historià zestrzelonego samolotu zainteresowa o si Niepor ckie Stowarzyszenie Historyczne, pomoc okazali mieszkaƒcy Wólki Radzymiƒskiej, wêród których ywa jest pami ç o polskim bombowcu i którzy pami tali miejsce jego upadku. W odnalezienie wraku w àczy si redaktor TVP Adam Sikorski z programu By o nie min o, cyklu Êledzàcego wàtki polskiej historii. Prace wykopaliskowe poprzedzi o badanie radzymiƒskich àk georadarem i w oparciu o jego wyniki we wrzeêniu i listopadzie 2011 roku przeprowadzone zosta y prace wykopaliskowe. Odnaleziono wówczas wiele fragmentów samolotu (niektóre pokryte dobrze zachowanà farbà) m.in. goleƒ podwozia samolotu, cylindry silnika, magazynki, wyposa enie kabiny dowódcy za ogi i inne szczàtki, które przekazano Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Zawiàza si spo eczny komitet budowy pomnika, aby zachowaç pami ç o poleg ych lotnikach. Na wniosek Wójta Gminy, Rada Gminy Niepor t podj a w sierpniu 2013 roku stanowisko w sprawie uczczenia pamiàtkowym pomnikiem czterech polskich lotników z samolotu PZL. 37 oê. Byli to: ppor. W adys aw Ko dej, dowódca za ogi, kpr. Konrad Pysiewicz, ppor. Wac aw Cierpi owski, kpr. Kazimierz Wielgoszewski. Ich samolot, razem z dwoma innymi bombowcami z 16 eskadry, 7 wrze- Ênia 1939 roku otrzyma zadanie wykrycia i zniszczenia du ych niemieckich formacji pancerno-motorowych w rejonie Piotrkowa i odzi. Na wysokoêci Radzymina osie zaatakowane zosta y przez niemieckie Messerschmitty. Samolot dowodzony przez podporucznika W adys awa Ko deja runà na ziemi. Lotnicy zgin li w palàcym si wraku. Pomnik stanà w Wólce Radzymiƒskiej, w bezpoêrednim sàsiedztwie OSP. W uroczystoêci jego ods oni cia udzia wzi a Kompania Reprezentacyjna Si Powietrznych wraz z pocztem sztandarowym, orkiestra Si Powietrznych z D blina, poczty sztandarowe: Ochotniczej Stra y Po arnej z Wólki Radzymiƒskiej, Niepor tu i Kàtów W gierskich, SP nr 1 im pp k. pilota Mariana Pisarka w Radzyminie, SP im. 28 Pu ku Strzelców Kaniowskich w Wólce Radzymiƒskiej, Gimnazjum im. Bohaterów Bitwy Warszawskiej 1920 roku w Stanis awowie Pierwszym, SP im. Wojska Polskiego w Bia obrzegach, SP im. Bronis awa Tokaja w Niepor cie, SP im. Wandy Chotomskiej w Józefowie. Ho d poleg ym pilotom oddali przedstawiciele w adz gminnych i powiatowych, zaproszeni goêcie, mieszkaƒcy, harcerze i zuchy ze Szczepu 14. Dru yn Harcerskich i Gromad Zuchowych Niepor t. Wójt Gminy Maciej Mazur przypominajàc tragiczne wydarzenia z 7 wrze- Ênia 1939 roku podkreêli, e w Gminie Niepor t zachowa o si wiele Êladów i obiektów materialnych, upami tniajàcych wielkie wydarzenia historyczne. Obok ju nam znanych, pozostaje wiele jeszcze nieodkrytych, skrywajàcych tajemnice, które warte sà poznania i zachowania w pami ci, szczególnie m odego pokolenia. G os zabrali tak e panowie Marek Rogusz z Niepor ckiego Stowarzyszenia Historycznego, który przybli y zebranym sylwetki poleg ych pilotów oraz pu kownik Robert Bajurski, który odczyta list dowódcy Si Powietrznych, genera a broni pilota Lecha Majewskiego. W ods oni ciu pomnika, razem z delegacjà, wzià udzia równie najm odszy uczestnik uroczystoêci. Symbolicznie przekazano pami ç o m odych bohaterach nast pnemu pokoleniu, aby y a w ÊwiadomoÊci spo eczeƒstwa naszej gminy. Pomnik po- Êwi ci ksiàdz proboszcz Jerzy Sieƒkowski. Apel Pami ci odczyta porucznik Marcin Sztobryn, a nast pnie delegacje z o y y kwiaty przy pomniku. W imieniu mieszkaƒców gminy wieniec z o yli: Wójt Gminy Maciej Mazur, Przewodniczàcy Rady Gminy Eugeniusz Woêniakowski, Zast pca Wójta Alicja Soko owska. Oficjalnà cz Êç uroczystoêci zakoƒczy wyst p orkiestry Si Powietrznych z D blina. Program artystyczny w wykonaniu uczniów ze szko y w Wólce Radzymiƒskiej i z oêrodka kultury by wprowadzeniem do pikniku historycznego, który towarzyszy uroczystoêci. W namiotach Muzeum Wojska Polskiego i Niepor ckiego Stowarzyszenia Historycznego wyeksponowane by y szczàtki bombowca wykopane na radzymiƒskich àkach, obejrzeç mo na by o równie film z akcji wykopaliskowej. Ko o Gospodyƒ Wiejskich przygotowa- o pocz stunek, organizatorzy zadbali równie o grochówk i potrawy z grilla. Beata Wilk 5

6 WYDARZENIA/SPORT Członkowie niepor ckiego Chóru Klubu Seniora odebrali z ràk Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika nagrod za zdobycie II miejsca za prezentacj artystycznà podczas IV Festiwalu Sołectw. IV FESTIWAL AktywnoÊci Społecznej i Kulturalnej Sołectw 6 W r czenie nagrody mia o miejsce w Urz dzie Gminy Niepor t. W Êrod 18 wrze- Ênia marsza ek Adam Struzik i wójt Maciej Mazur podpisali dwie umowy o dofinansowanie wa nych inwestycji dokoƒczenia budowy opaski kanalizacyjnej Jeziora Zegrzyƒskiego oraz budowy systemu kolektorów s onecznych w gminie Niepor t. Chór Klubu Seniora zapewni opraw artystycznà spotkania. Pan marsza ek W sobot, 7 wrzeênia, w Skrzeszewie odbyła si IV edycja Festiwalu AktywnoÊci Społecznej i Kulturalnej Sołectw. Niepor t zaprezentował si po królewsku. NAGRODA z ràk marszałka Organizatorem festiwalu jest Lokalna Grupa Dzia ania Partnerstwo Zalewu Zegrzyƒskiego, patronatem honorowym objà uroczystoêç Marsza ek Województwa Mazowieckiego. Jej celem jest pobudzenie aktywnoêci lokalnych spo ecznoêci. Na placu przed OSP w Skrzeszewie stan y stoiska 7 so ectw, reprezentujàcych gminy cz onkowskie LGD: Dàbrówk, Jab onn, Niepor t, Radzymin, Serock, Somiank i Wieliszew. Gmin Niepor t reprezentowa o so ectwo Niepor t. Rywalizacja odbywa a si w trzech kategoriach: prezentacja stoiska, smaki kuchni regionalnej i wyst p sceniczny. Wystrój niepor ckiego stoiska nawiàzywa do tradycji królewskich ozdabia y go pi kne obrazy z pracowni pp. Orliƒskich, portrety króla Jana Kazimierza autorstwa uczniów, a goêci cz stowa a s odyczami m odzie w stylowych kostiumach. Na stole, wêród kandelabrów i ba antów królowa pasztet z dzika, faszerowane jaja przepiórcze i doskona e ciasta. W kategorii wyst p sceniczny gmin reprezentowa Chór Klubu Seniora z Niepor tu, który uhonorowany zosta II miejscem. Indywidualnà nagrod przyzna o jury p. Piotrowi Âmiejczakowi, akompaniujàcemu zespo owi na akordeonie, za wyró niajàcy go profesjonalizm. Festiwal by okazjà do uhonorowania so tysów, którzy majà najd u szy sta spo ecznej dzia alnoêci. WÊród dwojga wyró nionych by a so tys Danuta Stromecka z Woli Aleksandra, od 30 lat reprezentujàca swoje so ectwo. Na scenie wr czone zosta y równie nagrody laureatom plebiscytu Nasz So tys Najlepszy Gospodarz. W gminie Niepor t w I etapie zwyci yli so tysi Stanis aw R belski z Józefowa oraz Adam Banaszek z Izabelina. Z ràk wójta Macieja Mazura otrzymali ufundowane nagrody tablety. Prezes LGD Edward Trojanowski wr czy równie podzi kowania i nagrody zespo om, które uczestniczy y w ogólnopolskim konkursie Wilkowyjce 2013, reprezentujàc jednocze- Ênie LGD. Z gminy Niepor t by y to dwa zespo y M odzie 50+, który wystàpi w pó finale oraz Józefinki, które w finale konkursu zaj y II miejsce. Wystàpi y równie goêcinnie w Skrzeszewie, budzàc entuzjazm publicznoêci cechujàcà je radoêcià i energià. Zwyci zcà festiwalu zosta a Wolica z gminy Radzymin i ona b dzie zgodnie z tradycjà organizatorem przysz orocznej rywalizacji so ectw. B.Wilk podzi kowa za udany, pe en m odzieƒczej energii wyst p i podkreêli, e dzia alnoêç w zespole jest uosobieniem godnego i wartoêciowego ycia, sprawia tak e, e jego cz onkowie czujà si docenieni i potrzebni. WAKACYJNA olimpiada Pierwszego dnia uczestnicy zmagali si g ównie w lekkoatletycznych konkurencjach, m.in. skoku w dal, biegu na czas, pokonywaniu toru z przeszkodami. Atrakcjà wtorku by park linowy Radocha, który udost pni swoje, cz sto mro àce krew w y- ach, szlaki. Dzi ki sprawdzonym Wr czy pamiàtkowy puchar dyrygentowi zespo u panu Grzegorzowi Orliƒskiemu oraz specjalne wyró nienie, jakie jury festiwalu przyzna- o panu Piotrowi Âmiejczakowi, akompaniatorowi chóru. W sobot 7 wrzeênia odbył si w Sochaczewie V Otwarty Mi dzynarodowy Puchar Polski Juniorów i Juniorek im. Tadeusza Naskr ta. SUKCES judoczki z Białobrzegów By to pierwszy sprawdzian dla zawodników po przerwie wakacyjnej. W zawodach brali udzia tak e zawodnicy z Ukrainy i z W och. W kategorii do 48 kg juniorek startowa a Joanna Janeczko, mieszkanka Bia obrzegów. Asia jest zawodniczkà AZS AWF Warszawa. Pomimo tego, e walczy a z zawodniczkami nawet o 4 lata starszymi od siebie, zaprezentowa a si doskonale. Stoczy a 4 pasjonujàce i zaci te walki. Uleg a dopiero w finale, zajmujàc ostatecznie drugie miejsce. Gratulujemy i yczymy Asi dalszych sukcesów. S.Janeczko Marsza ek Województwa Mazowieckiego sprawuje patronat honorowy nad Festiwalem So ectw, którego organizatorem jest Lokalna Grupa Dzia ania Partnerstwo Zalewu Zegrzyƒskiego. B.Wilk Tegoroczna olimpiada sport Dzieciom odbyła si w przedostatnim tygodniu sierpnia na terenie Portu Jachtowego Niepor t. Mimo niesprzyjajàcej pogody, w sportowej imprezie przygotowanej przez GOK w Niepor cie i Port Jachtowy Niepor t, wzi ło udział ponad stu uczestników. procedurom i dobrej organizacji, uczestnicy mogli zakoƒczyç wszystkie konkurencje z dobrymi wynikami, a przede wszystkim bezpiecznie. Âroda, za sprawà ma o sprzyjajàcej pogody, tylko po cz Êci up yn a na konkurencjach wodnych, natomiast czwartkowa, bardziej sprzyjajàca aura umo liwi a przeprowadzenie wyêcigów kajakowych, przeciàgania liny w wodzie, jak równie szaleƒczej gonitwy na deskach windsurfingowych. W piàtek przyszed czas na wr czenie nagród i uhonorowanie najlepszych sportowców olimpiady. R.Skrzypiec podzi kowania Gminny OÊrodek Kultury w Niepor cie składa podzi kowania wszystkim instytucjom i ludziom, którzy pomogli przy organizacji Olimpiady sport Dzieciom. Wsparli nas: PORT JACHTOWY NIEPOR T, PARK LINOWY RADOCHA, LSURF oraz KRZYSZTOF KOSTRO. Szczególnie i serdecznie dzi kujemy OPERATOROWI GAZOCIÑGÓW PRZESYŁOWYCH GAZ-SYSTEM S.A., który ju po raz czwarty wsparł finansowo Olimpiad sport Dzieciom.

7 OCALIå OD ZAPOMNIENIA Prace eksploracyjne na terenie Wólki Radzymiƒskiej listopad 2011 rok (fot. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie) Cz Êci osia eksponowane w MWP w Warszawie na wystawie w dniu Âwi ta Niepodleg oêci w 2011 roku (fot. autora) Ostatni lot bombowca PZL.37 ŁoÊ nad Wólkà Radzymiƒskà 7 wrzeênia 1939 r. roku spadł na pola Wólki Radzymiƒskiej polski samolot bombowy PZL. P37B ŁoÊ. Nale ał do 16. Eskadry Bombowej, XV dywizjonu, 1. Pułku Brygady Bombowej. S amolot lecia jako lewa trójka w szyku trzech maszyn (klucza) na bombardowanie niemieckich kolumn pancerno-motorowych w rejonie Piotrków- ódê. W wyniku ostrza u przez niemieckie myêliwce Me-110 w okolicy Marek, oko o godz polski oê zapali si i runà na pola w Wólce Radzymiƒskiej. Ca a czteroosobowa za oga zgin a w szczàtkach samolotu. Za ogà dowodzi ppor. obserwator W adys aw Ko dej, z pilotem ppor. Wac awem Cierpi owskim oraz strzelcami pok adowymi kpr. Karolem Pysiewiczem i kpr. Kazimierzem Wielgoszewskim. Lotnicy zostali pochowani na cmentarzu wojennym w Radzyminie. Dzi ki zaanga owaniu cz onka Niepor ckiego Stowarzyszenia Historycznego kol. Marka Rogusza, który od 2010 roku prowadzi poszukiwania miejsc upadku trzech osi, zestrzelonych w tym dniu w okolicach Radzymina oraz zachowanym przekazom rodzinnym mieszkaƒców Wólki Radzymiƒskiej Lucjana i Emilii Roguskich ustalono wst pnie lokalizacj terenu, gdzie runà samolot. Za zgodà rodziny Roguskich przeprowadzono we wrzeêniu i listopadzie 2011 roku na terenie Wólki Radzymiƒskiej poszukiwania, które doprowadzi y do ostatecznego ustalenia miejsca upadku samolotu. W pracach eksploracyjnych uczestniczyli m.in. redaktor Adam Sikorski z Telewizji Lublin, z programu By o... nie min o, specjalista od aparatury poszukiwawczej Robert Kmiecieç i archeolog Stanis aw Go ub. Ponadto wspó pracujàcy z programem pasjonaci lotnictwa, specjalista od konstrukcji osia pilot PLL LOT Wojciech Tomaszewski, pomys odawca przedsi wzi cia i dokumentalista walk lotnictwa wrzeêniowego Marek Rogusz oraz ekspert od malowania p atowca Adam Kostyra. Stron muzealnà jako depozytariusza wydobytych cz Êci samolotu reprezentowa razem ze wspó pracownikami Wojciech Krajewski, Kustosz Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie oraz Micha Olton, Kierownik w Dziale Zabezpieczenia Logistycznego MWP, Micha Mackiewicz oraz Jerzy Centkiewicz, pracownicy naukowi techniki militarnej MWP. Do àczy o te kilkunastu kolegów z ca ego kraju, którzy prowadzili prace poszukiwawcze swoim sprz tem. Dzia ania pracà w polu eksploracyjnym wspierali cz onkowie Niepor ckiego Stowarzyszenia Historycznego koledzy: Edward Palczyƒski, Marcin Zbrze ny, Konrad Szostek i koordynator przedsi wzi cia z ramienia Stowarzyszenia Dariusz Wróbel. Druhowie OSP w Wólce Radzymiƒskiej pod kierownictwem Tomasza Sawczuka, zapewnili wsparcie logistyczne przedsi wzi cia. Sygna y sprz tu pomiarowego wykaza y w ziemi obecnoêç drobnych przedmiotów aluminiowych, ze Êladami du ej destrukcji spowodowanej przez wybuch lub po ar. Po namierzeniu innych, wi kszych przedmiotów, w tym fragmentów o ebrowania i wyposa enia kabiny samolotu by o jasne, e zakres poszukiwaƒ zosta zaw ony do miejsca, gdzie mia o miejsce zderzenie z ziemià polskiego bombowca. Po powierzchniowym rozkopaniu stwierdzono, e jest to du a metalowa cz Êç. Pog bienie wykopu ukaza o wspornik chowania goleni i du- y fragment samej goleni podwozia samolotu. Niestety, szybko pojawi- a si woda gruntowa, utrudniajàca poszukiwania. Uda o si jednak wyciàgnàç goleƒ z b ota na powierzchni. Dalsze prace nadal by y prowadzone r cznie. Wyjmowane elementy samolotu by y na miejscu czyszczone i katalogowane przez archeologa Stanis awa Go uba. Specjalista od konstrukcji osia Wojciech Tomaszewski i ekspert lotniczy Marek Rogusz od razu identyfikowali znajdowane cz Êci p atowca i silników. Po wyj ciu wspornika chowania goleni podwozia i samej goleni ekspert malowania p atowca Adam Kostyra na podstawie wzorników kolorów rozpoznawa zachowane kolory malowania cz Êci samolotu. Miejsce prac poszukiwawczych odwiedzi a równie m odzie szkolna z Wólki Radzymiƒskiej pod opiekà nauczycielki historii. Kolejnà wi kszà cz Êcià, wydobytà na powierzchni, by jeden Cz Êci samolotu pokazane na pikniku historycznym w Wólce Radzymiƒskiej w dniu r. (fot. autora) z dziewi ciu cylindrów gwiazdowego silnika PZL Bristol Pegaz. Dwa takie silniki stanowi y si no- Ênà osia. SpecjaliÊci podkreêlali bardzo dobry stan zachowania cylindra i wiàzki przewodów elektrycznych, pomimo dzia ania du ej si y destrukcji przy zderzeniu z ziemià. Opisane elementy samolotu obok innych drobniejszych, m.in. uchwyt latarki pok adowej, cz Êci zegara pok adowego, fragmenty oszklenia kabiny z plexiglasu i inne, stanowi y rezultat pierwszego dnia prac poszukiwawczych. Prace zosta y wznowione nast pnego dnia, w niedziel 25 wrzeênia. W poszerzonym wykopie odnaleziono jeszcze wiele drobniejszych przedmiotów z samolotu, w tym pochodzàce z wyposa enia kabiny pilota, m.in. fragmenty dêwigni przepustnicy silników, elementy wyposa enia osobistego za ogi, zachowane cz Êci i urzàdzenia elektryczne, magazynki i cz Êci karabinu maszynowego szczeniak wz. 37 kal. 7,92 mm. strzelca pok adowego, uski amunicji sygnalizacyjnej i uski z wystrzelonej amunicji pok adowej Êwiadczàce, e za oga osia broni a si przed niemieckimi myêliwcami. Ponadto wydobyto jednà ci kà przeciwwag Êmig a trójp atowego, umo liwiajàca przestawianie dwuzakresowego skoku w Êmigle typu Hamilton- -Standard. Równie wiele aluminiowych cz Êci p atowca z widocznym biciem numerów katalogowych cz - Êci i odbiorów technicznych Polskich Zak adów Lotniczych. Prace poszukiwacze prowadzone by y tak e w listopadzie 2011 roku i wydobyto jeszcze wi cej cz Êci cylindrów silników. Cz Êci te zosta y poddane konserwacji i wzbogacajà ekspozycj Muzeum Wojska Polskiego. Pierwsza prezentacja zbioru mia a miejsce 11 listopada 2011 roku, w ramach obchodów Âwi ta Niepodleg oêci. Obecnie wydobyte elementy samolotu mo na oglàdaç na sta ej wystawie w MWP w Warszawie w cz Êci poêwi conej Wojnie Obronnej 1939 roku. PZL. 37B oê by nowoczesnym polskim samolotem bombowym Êredniego zasi gu, zaprojektowanym pod kierunkiem in. Jerzego Dàbrowskiego. Ogó em w zak adach PZL WP- -1 na Ok ciu w Warszawie i PZL WP-2 w Mielcu wyprodukowano 97 sztuk tych samolotów. Historia za- ogi osia zatoczy a kràg pami ci poprzez odnalezienie miejsca upadku samolotu, wydobycie cz Êci zniszczonego samolotu i ufundowaniu i ods oni ciu z inicjatywy Niepor ckiego Stowarzyszenia Historycznego oraz dzi ki wsparciu Wójta i Rady Gminy Niepor t w dniu 14 wrzeênia 2013 roku w Wólce Radzymiƒskiej pomnika, upami tniajàcego poleg ych we wrzeêniu 1939 roku polskich lotników. Dariusz Wróbel Niepor ckie Stowarzyszenie Historyczne 7

8