Wyspiański napisał kiedyś w liście do Adama Chmiela: "Teatr mój widzę ogromny,/ wielkie powietrzne przestrzenie,/ ludzie je pełnią i

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wyspiański napisał kiedyś w liście do Adama Chmiela: "Teatr mój widzę ogromny,/ wielkie powietrzne przestrzenie,/ ludzie je pełnią i"

Filip Kosiński
7 lat temu
Przeglądów:

1 "Wesele" Wyspiańskiego - dramat młodopolski Wyspiański napisał kiedyś w liście do Adama Chmiela: "Teatr mój widzę ogromny,/ wielkie powietrzne przestrzenie,/ ludzie je pełnią i cienie". To była właściwie jego wypowiedź programowa, którą zrealizował! Stworzył koncepcje Teatru Ogromnego. Ale był nie tylko dramaturgiem, reżyserem i teoretykiem teatru. Był także malarzem, autorem scenografii, witraży, projektantem, poetą. To twórca o renesansowej wszechstronności, wybitnie uzdolniony człowiek. Urodził się 15 stycznia 1869 roku. Już od dziecka rysował i malował, jego duży talent dostrzeżono i w czasie swej edukacji jeszcze w Gimnazjum św. Anny, w roku 1884 trafił jako słuchacz nadzwyczajny do Oddziału Rysunku w Szkole Sztuk Pięknych. M. in. pod opiekę wybitnego nauczyciela, malarza, którego nazwisko z pewnością kojarzysz, mianowicie Jana Matejki. Kiedyś, w czasie zajęć zobaczył przez okno kondukt pogrzebowy idący traktem królewskim i usłyszał bijący Dzwon Zygmunta. Powiedział wtedy, że na jego pogrzebie też będzie bił ten dzwon, pozostali uczniowie zareagowali śmiechem, nauczyciel Matejko pozostał poważny, bo wiedział już, że ten jego uczeń ma wybitny talent. Ciekawa była geneza Wesela. Szczególnie, że opierała się w dużej mierze na autentycznym wydarzeniu, czyli ślubie chłopki Jadwigi Mikołajczykównej z młodopolskim artystą Lucjanem Rydlem, który odbył się 20 listopada 1900 roku w kościele Mariackim, wesele zaś w Bronowicach u Włodzimierza Tetmajera. To wydarzenie było też sensacją towarzyską w tamtych czasach ślub inteligenta z chłopką był jeszcze mezaliansem, czymś niemal niespotykanym. Wyspiański był jednym z gości weselnych, ale praktycznie nie uczestniczył w zabawie, nie pil alkoholu, zresztą tak pisał Boy Żeleński w artykule Plotka o - filmy edukacyjne on-line Strona 1/6

Był także malarzem, autorem scenografii, witraży, projektantem, poetą. To twórca o renesansowej wszechstronności, wybitnie uzdolniony człowiek. Urodził się 15 stycznia 1869 roku.

2 Weselu Wyspiańskiego: Wyspiański nie pijał Kiedy raz, pamiętam, któryś z paczki zmusił go do picia, mówiąc: No, niech się pan napije dla fantazji, Wyspiański odparł z uśmiechem: Ja fantazję mam zawsze, a po wódce mnie głowa boli. I właśnie ta fantazja, wyobraźnia twórcza kazała mu z tego towarzyskiego wydarzenia uczynić dramat realistyczno wizyjny, w którym opisując realnych bohaterów wykreował też przestrzeń ukazującą okrutną czasem prawdę o Polsce, o inteligencji i chłopach, o zaszłościach między tymi - filmy edukacyjne on-line Strona 2/6

I właśnie ta fantazja, wyobraźnia twórcza kazała mu z tego towarzyskiego wydarzenia uczynić dramat realistyczno wizyjny, w którym opisując

3 dwiema grupami społecznymi. Przedstawicielami inteligencji, oprócz Pana Młodego, byli m.in.: Poeta, Nos i Dziennikarz. Przedstawicielami chłopów Gospodyni, Jasiek i Czepiec. Gospodarz ma tu miejsce szczególne, wspomniałam już, że to Włodzimierz Tetmajer, inteligent, który znacznie wcześniej poślubił starszą siostrę Mikołajczykównej. Jest więc zadomowiony na wsi, ale też świetnie zna inteligencję, z tego względu warto szczególnie zwrócić uwagę na jego komentarze wygłaszane szczególnie w pierwszym akcie. Pamiętać też trzeba, że w modernizmie modne było wśród inteligencji zainteresowanie, wręcz fascynacja wsią, nazwano ją ludomanią, inaczej chłopomanią. Jednak Wyspiański kreując postać Dziennikarza i Pana Młodego pokazuje pozorność tego zainteresowania, nieznajomość realiów życia polskiej wsi. Aby określić, jakie jest polskie społeczeństwo, Wyspiański prócz realistycznych postaci, - filmy edukacyjne on-line Strona 3/6

Jest więc zadomowiony na wsi, ale też świetnie zna inteligencję, z tego względu warto szczególnie zwrócić uwagę na jego komentarze wygłaszane szczególnie w pierwszym akcie.

4 określonych w didaskaliach jako osoby, wykreował postaci symboliczne i nazwał je osobami dramatu. Musisz pamiętać o tym podziale, bo tylko dzięki temu zrozumiesz, o co chodzi w utworze począwszy od sceny 35 aktu I. w scenie 38 tego aktu Rachel i Pan Młody zapraszają na wesele chochoła i ta scena inicjuje konwencję realistyczną dramatu. Diagnoza społeczna, jaką stawia Wyspiański, jest bardzo pesymistyczna: chłopi i inteligencja, są niezdolni do wzajemnego porozumienia się. Świadczą o tym chociażby słowa Radczyni: Wyście sobie, a my sobie. Każden sobie rzepkę skrobie. Analizując tekst dramaturgiczny, czyli przeznaczony do wystawienia na scenę, koniecznie czytaj didaskalia, to one dostarczają Tobie i reżyserowi - filmy edukacyjne on-line Strona 4/6

w scenie 38 tego aktu Rachel i Pan Młody zapraszają na wesele chochoła i ta scena inicjuje konwencję realistyczną dramatu.

5 określonego przedstawienia, najwięcej informacji dotyczących przestrzeni akcji. Gdy spojrzysz na początek utworu przekonasz się, że podane są tam wszystkie informacje dotyczące wyglądu bronowickiej chaty, szczegóły jej wystroju, które są ważne dla właściwego interpretowania tekstu. Mam tu na myśli szczególnie obrazy i fotografie wiszące w izbie gościnnej nazywanej jasną. I tak czytamy: Ponad biurkiem fotografia Matejkowskiego Wernyhory i litograficzne odbicie Matejkowskich Racławic ( ) Nad drzwiami weselnymi ogromny - filmy edukacyjne on-line Strona 5/6

wystroju, które są ważne dla właściwego interpretowania tekstu.

6 Powered by TCPDF ( Ściąga eksperta obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej ( ) a nad drzwiami alkierza takiż ogromny obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Te dwa wizerunki Matki Boskiej były często spotykane w galicyjskich wiejskich chatach, natomiast Wernyhora i Racławice wskazują na silne tradycje patriotyczne panujące w domu Gospodarza. Takich informacji dotyczących tego dramatu jest wiele, najpotrzebniejsze, bo dotyczące genezy dzieła i jego problematyki już masz, również w ściądze, a utrwalisz je rozwiązując test. Jeżeli interesujesz się teatrem i malarstwem, lub potrzebujesz informacji, ciekawostek do prezentacji maturalnej, to polecam Ci album pt. Stanisław Wyspiański, którego autorem jest Waldemar Okoń. - filmy edukacyjne on-line Strona 6/6

Takich informacji dotyczących tego dramatu jest wiele, najpotrzebniejsze, bo dotyczące genezy dzieła i jego problematyki już masz, również w ściądze, a utrwalisz je rozwiązując test.

Podobne dokumenty

Z Wyspiańskim na ty - Wesele

Z Wyspiańskim na ty - Wesele Uczestniczysz w trzeciej edycji konkursu sprawdzającego znajomość życia i twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Tym razem pytania i zadania dotyczą jego najwybitniejszego dramatu