Podstawy techniki wydawniczej

Transkrypt

1 Dr Magdalena Bizior-Dombrowska Podstawy techniki wydawniczej Zaliczenie: 1. Obecność na zajęciach (limit nieobecności: 2). 2. Analiza typografii wybranej książki (praca pisemna). Ogólna problematyka zajęć: 1. Zasady merytorycznego i technicznego opracowania tekstu, przygotowanie tekstu do składu i druku. 2. Opracowanie redakcyjne (adiustacja tekstu), opracowanie techniczno-graficzne książki (przygotowanie komputeropisu wydawniczego do składu, podstawy składu i łamania). 3. Projektowanie struktury książki (reguły typograficzne). 4. Podstawy typografii (litery, odmiany kroju pisma, stopień pisma, ligatury, znaki interpunkcyjne i nieinterpunkcyjne), typografia internetowa. 5. Materiały wydawnicze. 6. Zaawansowana korekta wydawnicza. 7. Podstawy estetyki tekstów drukowanych (analiza projektu okładki książki, analiza obrazu typograficznego, grafika książki). Literatura: Arnheim R., Sztuka i percepcja wzrokowa, Gdańsk Bhaskaran L., Czym jest projektowanie publikacji? Podręcznik projektowania, Warszawa Billingham J., Redagowanie tekstów, Warszawa Bringhurst R., Elementarz stylu w typografii, Kraków Cendrowska P., O sztuce komputerowego składania tekstów, Warszawa Chwałowski R., Typografia typowej książki, Gliwice Felici J., Kompletny przewodnik po typografii. Zasady doskonałego składania tekstu, tłum. M. Kotwicki, P. Biłda, Gdańsk Frutiger A., Człowiek i jego znaki, Warszawa Gosney M., Szara księga. Komputerowe projektowanie czarno-białych publikacji, Warszawa Gregory P. L., Oko i mózg. Psychologia widzenia, Warszawa Jarzina J., Tajniki typografii dla każdego, Warszawa Markiewicz H., O cytatach i przypisach, Kraków Tomaszewski A., Zapiski książkoroba, Warszawa Trzaska F., Podstawy techniki wydawniczej, Warszawa Tyczkowski K., Lettera magica, Warszawa Willberg H. P., Forssman F., Pierwsza pomoc w typografii. Poradnik używania pisma, tłum. M. Szalsza, Gdańsk Wolański A., Edycja tekstów. Praktyczny poradnik: książka, prasa, www, Warszawa

2 Szczegółowa problematyka zajęć: 1. Zajęcia organizacyjne (omówienie problematyki, literatury oraz warunków zaliczenia zajęć). 2. Podstawy estetyki tekstów drukowanych a) pojęcie typografii (makrotypografia i mikrotypografia), podstawowe warunku dobrej typografii; b) analiza obrazu typograficznego (krój pisma, układ typograficzny, czytelny układ tekstu; porównywanie czytelności różnych krojów pisma; czcionki szeryfowe i bezszeryfowe; elementy budowy liter, pismo na stronach www). 3. Zaproszenie do wnętrza idealna okładka książki. Projektowanie graficzne książki a psychologia odbioru a) percepcja wzrokowa (pojęcie równowagi wzrokowej: ciężar i kierunek, ich rola w projektowaniu graficznym książki); b) odczytywanie obrazów: kształt (cechy strukturalne, kontekst czasowo-przestrzenny, podobieństwo i odmienność, rola prostoty); c) rola koloru w teorii widzenia (percepcja barw, nazewnictwo kolorów); d) złudzenia wzrokowe; e) psychologia odbioru a projekt okładki: analiza wybranych okładek: elementy składowe okładki (pierwsza i czwarta strona okładki, grzbiet, skrzydełka). 4. Części składowe książki (ogólna charakterystyka: okładki, karty tytułowe, materiały wprowadzające, tekst główny materiały uzupełniające tekst główny, materiały informacyjno pomocnicze); a) karty tytułowe (dwójka i czwórka tytułowa, elementy strony przedtytułowej, przytytułowej, tytułowej i redakcyjnej) b) materiały wprowadzające: (tytulatura, konstrukcja tytułów, motto, dedykacja, przedmowa, podziękowania, życiorys autora: zasady edytorskie i analiza wybranych przykładów). 5. Materiały informacyjno-pomocnicze a) spis treści (zasady opracowania spisu treści, analiza różnych układów spisu treści); b) spis treści a żywa pagina (rodzaje żywej paginy, zasady, analiza wybranych projektów); c) wykaz skrótów, wykaz ilustracji, streszczenia obcojęzyczne; d) indeksy (rodzaje indeksów: osobowy, geograficzny, tytułowy i rzeczowy, zasady sporządzania indeksu, praktyczne ćwiczenia: opracowanie haseł osobowych i indeksowanie fragmentu książek). 6. Tekst główny I a) podział tekstu (numeracja cyfrowa wielorzędowa, numeracja cyfrowo-literowa; b) tytuły partii tekstu (układy tytułów, zasady); c) wyróżnienia (zasady stosowania kursywy, kapitalików, pogrubienia i rozstrzelenia); d) nazwiska; e) daty. 7. Tekst główny II a) cytaty (cytaty krótkie, cudzysłowy apostrofowe a cudzysłowy ostrokątne niemieckie, cytat w cytacie, rodzaje cudzysłowów); b) interpunkcja w cytatach (problem zbiegów znaków interpunkcyjnych); c) cytaty wyodrębnione (sposoby i zasady wyodrębniania cytatów;

3 d) opuszczenia w cytatach i ingerencje w cytaty; e) wyliczenia wypunktowane (znaki wypunktowania, zasady edytorskie i interpunkcyjne). 8. Znaki wewnątrz- i międzywyrazowe a) dywiz a półpauza (funkcje, zasady, najczęstsze błędy, przykłady); b) ukośnik, apostrof, tylda, separator, wykropkowanie; c) spacja (skróty, inicjały, daty); d) ćwiczenia praktyczne (korekta fragmentów tekstu, ze szczególnym uwzględnieniem znaków interpunkcyjnych i nieinterpunkcyjnych). 9. Materiały uzupełniające tekst główny a) rodzaje przypisów (słownikowe, rzeczowe, bibliograficzne, informacyjne), zasady interpunkcyjne; b) najnowsze zasady sporządzania przypisów bibliograficznych; c) zasady sporządzania bibliografii; d) Harvard system (system autor rok). 10. Piękno książki (elementy wzbogacające szatę graficzną książki): a) ilustracje (sposoby włamywania ilustracji, opisy ilustracji); b) ligatury, asterysk, inicjały, ozdobniki; c) format książki; d) papier (rodzaje papieru a jakość druku); e) elementy budowy książki (blok, grzbiet, kapitałka, wyklejka, strony działowe); f) ćwiczenia praktyczne: analiza szaty graficznej wybranych książek. 11. Skład i łamanie a) podstawowe pojęcia: skład, łamanie, strona, kolumna, łam, szpalta, kolumna szpicowa; b) główne zasady i błędu składu (bękart, szewc, wdowa, sierota, zasady dzielenia i przenoszenia wyrazów, pagina żywa i zwykła, kolumna szpicowa, kolumna z opustem, wakat); c) korekta pierwsza i druga: ćwiczenia w poprawianiu błędów składu. 12. Układ typograficzny w czasopismach i na stronach internetowych a) podział artykułu prasowego (rozdzialik, incipity, odstępy, żywe śródtytuły, przerywniki i finaliki), struktura artykułu: nagłówek prasowy, lid, wiersz autorstwa, korpus, śródtytuły; b) tytuły w gazetach, czasopismach na stronach www (nagłówek prasowy: tytuł główny, nadtytuł, podtytuł, sposoby redagowania nagłówków, ukształtowanie typograficzne nagłówków c) lid prasowy, indeks w prasie, wiersz autorstwa d) ćwiczenia praktyczne: opracowanie artykułu prasowego (redagowanie nagłówka, lidu, śródtytułów). 13. Opracowanie redakcyjne książki ćwiczenia praktyczne: adiustacja fragmentów tekstu pochodzących z książek o różnorodnej tematyce, z uwzględnieniem wszystkich zasad omawianych na zajęciach; pierwsza i druga korekta). 14. Omówienie prac zaliczeniowych i podsumowanie zajęć.

4 Dr Magdalena Bizior-Dombrowska Działalność firmy wydawniczej Zaliczenie: 1. Obecność na zajęciach (limit nieobecności: 2). 2. Opracowanie projektu promocji wybranej książki i organizacja spotkania promocyjnego. Ogólna problematyka zajęć: 1. Struktura nowoczesnego wydawnictwa. 2. Organizacja pracy w wydawnictwie. 3. Zakresy obowiązków korektora, redaktora, operatora składu komputerowego, grafika. 4. Współpraca z autorem. 5. Umowa wydawnicza. 6. Prawa autorskie (obowiązki wydawców wynikające z konieczności przestrzegania ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, kodeks etyczny wydawców, prawa do pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych). 7. Kalkulacja kosztów wydania książki. 8. Charakterystyka druku offsetowego. 9. Charakterystyka druku cyfrowego. 10. Podstawy promocji i marketingu (branżowe organizacje wydawniczo-księgarskie, targi książki w Polsce). 11. Działalność ważniejszych wydawnictw naukowych, literackich i innych, polityka wydawnicza firm. 12. Rynek książki w Polsce, dystrybucja. Literatura: Barta J., Czajkowska-Dąbrowska M., Ćwiąkalski Z., Markiewicz R., Traple E., Komentarz do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Warszawa Ciupalski S., Maszyny drukujące konwencjonalne, Warszawa Ciupalski S., Maszyny offsetowe zwojowe, Warszawa Gołębiewski Ł., Rynek książki w Polsce. Dystrybucja, Warszawa Gołębiewski Ł., Rynek książki w Polsce. Podstawowe zagadnienia, Warszawa Gołębiewski Ł., Rynek książki w Polsce. Wydawnictwa, Warszawa Gołębiewski Ł., Śmierć książki. No Future Book, Warszawa Kitrasiewicz P., Gołębiewski Ł., Rynek książki w Polsce , Warszawa Kodeks wydawcy, wprowadzenie A. Karpowicz, Kraków Prawo autorskie i prawa pokrewne. Zarys wykładu, red. M. Poźniak-Niedzielskiej, Bydgoszcz Trzynadlowski J., Autor, dzieło, wydawca, wyd. 2 uzup., Wrocław Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

5 Szczegółowa problematyka zajęć: 1. Zajęcia organizacyjne (omówienie problematyki, literatury i warunków zaliczenia zajęć). 2. Śmierć książki? a) przyszłość książki tradycyjnej (nośniki książki, książka papierowa a książka elektroniczna, cyfrowa kultura książki, współczesne czytelnictwo, nowy odbiorca, hiperliteratura). b) rynek książki (zasady dystrybucji książek); c) kalkulacja kosztów wydania książki a cena książki. 3. Wydawnictwa w Polsce a) działalność ważniejszych wydawnictw naukowych, literackich i innych: historia, najważniejsze serie, autorzy, akcje promocyjne (Znak, Słowo/ obraz terytoria, PWN, PIW, Universitas, Wydawnictwo Literackie, Czarne, WAB, a5) b) polityka wydawnicza firm. 4. Struktura wydawnictwa naukowego a) omówienie struktury nowoczesnego wydawnictwa naukowego na podstawie Wydawnictwa Naukowego UMK (główne działy wydawnictwa i zakres działalności: Dyrekcja, Redakcja, Dział Komputerowo-Graficzny, Sekretariat, Drukarnia, Promocja, Dystrybucja); b) historia Wydawnictwa Naukowego UMK, ze szczególnym uwzględnieniem reorganizacji Wydawnictwa w 2007 r. 5. Organizacja procesu wydawniczego a) plany wydawnicze (metody sporządzania rocznych planów wydawniczych, ich funkcja); b) etapy procesu wydawniczego (złożenie pracy przez autora, recenzja, adiustacja techniczna i językowa, uzgodnienia z autorem, skład, pierwsza korekta, korekta autorska, druga korekta, końcowa korekta plików, przygotowanie okładki, akceptacja autora, druk egzemplarza rewizyjnego, druk całego nakładu, dystrybucja, promocja); c) system recenzyjny w wydawnictwie. 6. Nowoczesne rozwiązania w wydawnictwie naukowym a) instrukcja wydawnicza; b) cykl wydawniczy czasopism punktowanych; c) strona internetowa wydawnictwa (analiza różnych stron internetowych wydawnictw polskich i zagranicznych); d) projekt serii wydawniczych. 7. Praca redaktora a) zakres obowiązków redaktora (współpraca z autorem, uzgodnienie z nim zaproponowanych zmian oraz szaty graficznej i projektu okładki, adiustacja tekstu, wprowadzenie poprawek w tekście w wersji elektronicznej po opracowaniu redakcyjnym, wykonanie korekty redakcyjnej, sprawdzenie korekty autorskiej, współpraca z wykonawcą składu); b) omówienie poszczególnych etapów pracy redakcyjnej (komputeropis autorski, adiustacja tekstu, nanoszenie poprawek w Wordzie, skład, wersja po pierwszej korekcie i po korekcie autorskiej, wersja po drugiej korekcie, wersja ostateczna, egzemplarz rewizyjny) na konkretnych przykładach;

6 c) zasady adiustacji tekstu (odpowiednia struktura książki, sprawdzenie poprawności i jednolitości terminologii, oznaczeń i skrótów, opracowanie tekstu pod względem stylistycznym i redakcji technicznej, sprawdzenie materiałów uzupełniających i pomocniczych). 8. Praca korektora a) szczegółowy zakres obowiązków korektora (wykonywanie kolejnych korekt książki, współpraca z redaktorem merytorycznym i technicznym); b) omówienie specyfiki kolejnych korekt na przykładzie książek z zakresu różnorodnych dziedzin naukowych; c) ćwiczenia praktyczne: korekta fragmentu tekstu, porównywanie wersji po korektach z podstawą. 9. Dział Komputerowo-Graficzny a) obowiązki operatora składu komputerowego (skład i łamanie, opracowanie dodatkowych materiałów graficznych, wprowadzanie poprawek po korektach autorskich i wydawniczych, przygotowanie książki do druku); b) specyfika pracy operatora składu komputerowego (trudności, skład a tematyka książki, specyfika składu tekstu naukowego, projektowanie layoutów). 10. Druk a) historia druku (pierwsze druki drzeworytnicze na papierze, czcionki drewniane, metalowe, wynalazek czcionki ruchomej, aparatu do odlewania czcionek, wymiennych matryc oraz prasy drukarskiej), główne techniki druku (druk wypukły, wklęsły i płaski); lata 80. przeniesienie metod przygotowania do druku z zecerstwa do DTP. b) druk offsetowy (zwiedzanie drukarni offsetowej, zapoznanie się z technologią druku offsetowego). 11. Druk cyfrowy a) technologia druku cyfrowego, zalety i wady druku cyfrowego (jakość, koszty, format, szybkość, brak konieczności przygotowywania formy drukowej); b) zwiedzanie drukarni cyfrowej. 12. Podstawy promocji i marketingu a) metody promocji książki (zapowiedzi, recenzje, spotkania promocyjne, spotkania autorskie, konferencje); b) organizacja spotkania promocyjnego (ustalenie formuły spotkania, osoby prowadzącej, zaproszonych gości, opracowanie scenariusza spotkania promocyjnego); c) branżowe organizacje wydawniczo-księgarskie, targi książki w Polsce, konkursy. 13. Prawa autorskie a) obowiązki wydawców wynikające z konieczności przestrzegania ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych; b) kodeks etyczny wydawców, prawa do pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych. 14. Omówienie zaliczeń, podsumowanie zajęć.

7 Dr Magdalena Bizior-Dombrowska Komputerowe opracowanie tekstu Zaliczenie: 1. Obecność na zajęciach (limit nieobecności: 2). 2. Samodzielne przygotowanie tekstu (o objętości około 1 arkusza wydawniczego) do druku (adiustacja tekstu, opracowanie techniczne, skład). Ogólna problematyka zajęć: 1. Zaawansowana obsługa edytora tekstów (Microsoft Word). 2. Redakcyjne przygotowanie komputeropisu autorskiego. 3. Zasady sporządzania cytatów, przypisów, bibliografii. 4. Sczytywanie i wprowadzanie korekty redakcyjnej. 5. Podstawowe opcje programu InDesign. 6. Zasady składania tekstu. 7. Praca nad publikacją typu naukowego. 8. Podstawy typografii, liternictwo. 9. Projekt graficzny książki (projektowanie layoutów). Literatura: L. Bhaskaran, Czym jest projektowanie publikacji? Podręcznik projektowania, Warszawa R. Bringhurst, Elementarz stylu w typografii, Kraków P. Cendrowska, O sztuce komputerowego składania tekstów, Warszawa R. Chwałowski, Typografia typowej książki, Gliwice J. Felici, Kompletny przewodnik po typografii. Zasady doskonałego składania tekstu, tłum. M. Kotwicki, P. Biłda, Gdańsk O. M. Kvern, D. Blatner, Adobe InDesign CS2. Edycja polska (seria Real World), Gliwice Porównanie 60 krojów pism, oprac. A. Twardoch, H. P. Willberg, F. Frossman, Pierwsza pomoc w typografii. Poradnik używania pisma, tłum. M. Szalsza, Gdańsk Strona producenta programu InDesign, A. Tomaszewska-Adamarek, ABC Word 2007 PL, ftp.helion.pl A. Wolański A., Edycja tekstów. Praktyczny poradnik: książka, prasa, www, Warszawa

8 Szczegółowa problematyka zajęć: 1. Zajęcia organizacyjne (omówienie problematyki, literatury i warunków zaliczenia zajęć, przydzielenie tekstów w postaci wydruku i w wersji elektronicznej, na których będą pracować studenci podczas zajęć i które będą podstawą do zaliczenia). 2. Podstawy korekty redakcyjnej: a) system znaków korektorskich; b) podstawowe zasady korekty; c) ćwiczenia praktyczne: sczytywanie korekty i wprowadzanie jej w Wordzie; 3. Edycja dokumentów w Wordzie 2007: a) Word 2007 (ogólna charakterystyka, podstawowe funkcje (ogólna charakterystyka głównych okien: narzędzia główne, wstawianie, układ strony, odwołania, korespondencja, recenzja, widok); b) zaznaczanie, kopiowanie, przenoszenie, wklejanie i usuwanie tekstu, wyszukiwanie fragmentów tekstu; c) funkcja cofania i powtarzania poleceń. 4. Opcje edycji: a) poruszanie się po dokumencie (widok dokumentu, odczyt pełnoekranowy. Plan dokumentu, zakładki) b) sprawdzanie pisowni (sprawdzanie pisowni i gramatyki podczas pisania, sprawdzanie pisowni w całym dokumencie, słowniki niestandardowe, autokorekta). 5. Formatowanie tekstu: a) czcionka (typy czcionki: TrueType, OpenType, rozmiar czcionki, stopnie pisma stosowane w poszczególnych elementach tekstu: tekst zasadniczy, motto, dedykacja, przypisy, żywa pagina, spis treści, indeksy, podpisy pod zdjęciami itd.); b) wyróżnienia (kursywa, rozstrzelenie, kapitaliki, wersaliki, pogrubienie); c) różne kroje pisma (ich czytelność i zastosowanie); d) odstępy między wierszami; e) znaki podziału. 6. Praca z tekstem: a) listy wypunktowane; b) nagłówki i stopki (tworzenie nagłówków i stopek, nagłówki i stopki w dokumencie zawierającym wiele sekcji, zasady edytorskie w nagłówkach); c) spisy treści (numerowanie nagłówków, tworzenie i formatowanie spisu treści, aktualizacja spisu treści); d) indeksy (oznaczanie haseł, tworzenie indeksu, edycja i aktualizacja indeksu). 7. Funkcja style w Wordzie: a) typy stylów, stosowanie stylów; b) tworzenie nowych szybkich stylów, formatowanie i modyfikowanie stylów, ich zastosowanie w edycji tekstu; c) ćwiczenia praktyczne: style a cytaty wyodrębnione, nagłówki, tytuły, podtytuły, wyróżnienia.

9 8. Przypisy i bibliografia: a) podstawowe zasady edytorskie dotyczące przypisów; b) analiza grupy: przypisy dolne w oknie: odwołania, przypisy dolne i końcowe; c) budowa przypisu (znaczniki odwołań, separator, tekst przypisu), rodzaje odwołań do przypisu, zasady przenoszenia przypisu; d) wstawianie i usuwanie przypisu dolnego i końcowego, tworzenie noty kontynuacji przypisu, konwertowanie przypisów dolnych na końcowe); e) tworzenie przypisów w dokumencie zawierającym wiele sekcji (podział dokumentu na sekcje, odrębna numeracja przypisów dla każdej sekcji); f) bibliografia (dodawanie nowego cytatu, znajdowanie źródła, tworzenie bibliografii). 9. Korekta na ekranie (recenzja): a) analiza zakładki: recenzja; b) wstawianie komentarzy; c) tworzenie notatek z wykorzystaniem tekstu ukrytego; d) przeglądanie dokumentu; e) program PDF X-change viewer (korekta nanoszona w PDF-ie). 10. Zasady składu i łamania: a) podstawowe pojęcia dotyczące składu i łamania (strona, kolumna, łam, szpalta); b) główne zasady składu i łamania (błędy składu: bękart, szewc, wdowa, sierota); c) pagina zwykła i żywa. 11. Ogólna charakterystyka programu InDesign: a) tworzenie nowego dokumentu (ustawienia: kolumny, odległość między łamami, marginesy, spady, slug); b) paleta: strony (strony dokumentu, strony wzorcowe); c) paleta: narzędzia (omówienie wszystkich funkcji: tekst, rysunek, tworzenie ramek itd.). 12. Praca w programie InDesign: a) umieszczanie dokumentu edytowanego w Wordzie; b) paleta: znaki (ustawienia czcionki, interlinii, odstępów między znakami); c) język: ustawienia (kapitaliki, podkreślenie, ligatury); d) paleta: akapit (funkcje akapitu, ustawianie wcięć, przesunięcia wersów, inicjały, dzielenie wyrazów). 13. Łamanie w InDesign: a) tworzenie kolejnych stron dokumentu; b) projektowanie stylów (tworzenie nowych stylów: style paragrafów, style znaków, style przypisów); c) poprawianie błędów w składzie. 14. Omówienie prac zaliczeniowych, podsumowanie zajęć.

10 Dr Magdalena Bizior-Dombrowska Konwersatorium tekstologiczne Zaliczenie: 1. Obecność na zajęciach (limit nieobecności: 2). 2. Samodzielne przygotowanie edycji fragmentu rękopisu w formie transliteracji i transkrypcji, z komentarzem i aparatem krytycznym. Problematyka zajęć: 1. Zasady służące wyborowi podstawy wydania i ustaleniu tekstu definitywnego (kolacjonowanie przekazów, modernizacja języka i interpunkcji, koniektura, emendacja). 2. Różne typy wydań i zasady ich opracowania co do struktury i zakresu przysługującego im aparatu krytycznego (uwagi edytorskie, granice modernizacji języka, odmiany tekstu, objaśnienia). 3. Zasady edycji naukowej (problemy związane z opracowaniem tekstów literackich, naukowych i publicystycznych). 4. Transkrypcja tekstu. 5. Modernizacja pisowni (metody uwspółcześniania pisowni tekstów poetyckich i prozatorskich w wydaniach krytycznych). 6. Opracowanie komentarza edytorskiego. 7. Krytyczne opracowanie tekstów literackich z różnych epok, z uwzględnieniem właściwości języka autora, poetyki dzieła, dzisiejszych norm (kanonów wydawniczych) obowiązujących edytora. Literatura J. Brzozowski, Z. Przychodniak [opracowanie edycji] J. Słowacki, Wiersze. Nowe wydanie krytyczne, Poznań K. Budzyk, Wola autorska jako kryterium w ustalaniu kanonu tekstu, w: Munera litteraria. Księga ku czci Profesora R. Pollaka, Poznań T. Buksiński, Zasady i metody interpretacji tekstów źródłowych, Poznań J. Dunin, Wstęp do edytorstwa, Łódź Z. Goliński, Edytorstwo naukowe tekstów literackich. Stan obecny i potrzeby, w: Wiedza o literaturze i edukacja. Księga referatów Zjazdu Polonistów Warszawa 1995, red. T. Michałowska i in., Warszawa Z. Goliński, Edytorstwo tekstologia. Przekroje, Wrocław Warszawa Kraków K. Górski, Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, Warszawa 1975 i nast. wyd. J. Kleiner [O metodach wydawania Dzieł wszystkich Słowackiego], w: J. Słowacki, Dzieła wszystkie, wyd. 2, t. 1, Wrocław R. Loth, Podstawowe pojęcia i problemy tekstologii i edytorstwa naukowego, Warszawa [S. Sawicki, Z. Stefanowska], Instrukcja wydawnicza Dzieł wszystkich Cypriana Norwida, Roczniki Humanistyczne 2003, t. 51, z. 1, s J. Starnawski, Praca wydawcy naukowego, Wrocław Z. Stefanowska, Status tekstu kanonicznego (romantyzm), w: Polonistyka w przebudowie, red. M Czarmińska i in., Kraków 2005, t. 1, s J. Trzynadlowski, Edytorstwo. Tekst, język, opracowanie, wyd. 3 uzup., Warszawa 1983.