Analiza kosztów i korzyści budowy mostu na Wiśle za pomocą narzędzia isword

Transkrypt

1 Analiza kosztów i korzyści budowy mostu na Wiśle za pomocą narzędzia isword Materiał szkoleniowy Karol Szumowicz

2 Broszura powstała w ramach projektu isword Innowacyjny System Wspierania Oceny Regulacji i Decyzji Inwestycyjnych finansowanego z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki INSTYTUT BADAŃ STRUKTURALNYCH UL. REJTANA 15 LOK. 24/25 TEL FAKS IBS@IBS.ORG.PL 2

3 1 Opis inwestycji Przedmiotem projektu jest most na Wiśle na miejscowości Wychódźc, na wschód od Czernińska nad Wisłą. Przeprawa przez Wisłę możliwa jest najbliżej w Wyszogrodzie albo w Nowym Dworze Mazowieckim. Na miejscowości Wychódźc istnieje droga dojazdowa do Wisły, na obu jej brzegach droga wojewódzka 565, jednak nie ma połączenia mostowego obu brzegów rzeki. Istnienie mostu skróciłoby czas dojazdu do pól uprawnych położonych po drugiej stronie Wisły, dlatego niniejsza analiza ma na celu kalkulację kosztów i korzyści takiej inwestycji. Mapę okolicy analizowanej inwestycji przedstawia Rysunek 1. Uwaga! Parametry drogi i informacje o rzeczywistym natężeniu ruchu mogą odbiegać od przyjętych w niniejszej analizie, dlatego ma ona charakter wyłącznie poglądowy. Celem niniejszego opracowania jest pokazanie sposobu przeprowadzenia analizy kosztów i korzyści, a wnioski na temat opłacalności budowy mostu należy zweryfikować na rzeczywistych parametrach. Rysunek 1. Mapa okolicy analizowanej inwestycji. Czerwonymi cyframi oznaczono analizowane odcinki Źródło: 2 Przygotowanie danych do analizy Pierwszym krokiem analizy jest przygotowanie wykazu tzw. odcinków jednorodnych, czyli odcinków o identycznych parametrach natężenia ruchu, stanu nawierzchni, położenia, krętości i szerokości. Wykonanie dokładnej analizy wymaga zgromadzenia informacji o parametrach poszczególnych odcinków. Jeżeli nie dysponujemy wszystkimi niezbędnymi parametrami, to niezbędne jest ich zgromadzenie poprzez zbadanie parametrów drogi i zmierzenie natężenia ruchu. W przypadku naszej analizy wyodrębniliśmy 9 odcinków jednorodnych mających bezpośredni wpływ na inwestycję. Dziesiąty element stanowi nieistniejący na razie most na Wiśle. Pozostałe elementy sieci dróg zostały pominięte dla uproszczenia analizy. Można przypuszczać że budowa mostu na odciąży mosty Nowym Dworze Mazowieckim, jednak pominęliśmy to w niniejszym opracowaniu. 3

4 Warto zwrócić uwagę, że w analizie uwzględnia się nie tylko jedną drogę dojazdową do mostu, ale całą sieć okolicznych dróg, na których ruch może ulec zmianie wskutek realizacji inwestycji. W naszym przykładzie uwzględniliśmy dwie okoliczne miejscowości, drogi łączące te miejscowości, drogi dojazdowe do istniejącego mostu pod Wyszogrodem i rozważanego mostu koło. Poniższe tabele prezentują listę odcinków jednorodnych wraz z ich parametrami przed wybudowaniem mostu i po jego wybudowaniu oraz natężenie ruchu w podziale na kategorie pojazdów. Tabela 1. Parametry dróg w sytuacji obecnie istniejącej Numer odcinka Nr drogi Początek Koniec Klasa Położenie Charakter ruchu Krętość drogi (% odcinków dogodnych do wyprzedzania) Długość [km] Szerokość [m] 1 50 Wyszogród Kamion Krajowa Zamiejska Gospodarczy 100% 2,9 6,5 A Kamion Skrzyżowanie z Wojewódzka Zamiejska Gospodarczy 100% 8,6 5,5 B drogą Skrzyżowanie z Skrzyżowanie z Wojewódzka Zamiejska Gospodarczy 80% 8,8 5,6 B drogą 705 drogą Skrzyżowanie z drogą 575 Brzeg Wisły na Wojewódzka Zamiejska Gospodarczy 80% 1,5 5,8 C Brzeg Wisły na 6 62 Skrzyżowanie z drogą 565 Skrzyżowanie z drogą 62 Wojewódzka Zamiejska Gospodarczy 60% 3,6 6,5 C Czerwińsk Krajowa Zamiejska Gospodarczy 80% 5,2 6,5 A 7 62 Czerwińsk Czerwińsk Krajowa Miejska Gospodarczy 80% 2,0 5,5 B 8 62 Czerwińsk Wyszogród Krajowa Zamiejska Gospodarczy 80% 7,0 6,5 A 9 62 Wyszogród Wyszogród Krajowa Miejska Gospodarczy 80% 1,5 5,5 B Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Google. Tabela 2. Parametry dróg w sytuacji po wybudowaniu mostu i poszerzeniu drogi dojazdowej do mostu Numer odcinka (nr z Tabeli 1 ) Nr drogi Początek Koniec Klasa Położenie Charakter ruchu Krętość drogi (% odcinków dogodnych do wyprzedzania) Długość [km] Szerokość [m] 10 (1) 50 Wyszogród Kamion Krajowa Zamiejska Gospodarczy 100% 2,9 6,5 A 11 (2) 575 Kamion Skrzyżowanie z Wojewódzka Zamiejska Gospodarczy 100% 8,6 5,5 B drogą (3) 575 Skrzyżowanie z Skrzyżowanie z Wojewódzka Zamiejska Gospodarczy 80% 8,8 5,6 B drogą 705 drogą (4) 565 Skrzyżowanie z drogą 575 Brzeg Wisły na Wojewódzka Zamiejska Gospodarczy 80% 1,5 5,8 A 14 (5) 565 Brzeg Wisły na 15 (6) 62 Skrzyżowanie z drogą 565 Skrzyżowanie z drogą 62 Wojewódzka Zamiejska Gospodarczy 60% 3,6 6,5 A Czerwińsk Krajowa Zamiejska Gospodarczy 80% 5,2 6,5 A 16 (7) 62 Czerwińsk Czerwińsk Krajowa Miejska Gospodarczy 80% 2,0 5,5 B 17 (8) 62 Czerwińsk Wyszogród Krajowa Zamiejska Gospodarczy 80% 7,0 6,5 A 18 (9) 62 Wyszogród Wyszogród Krajowa Miejska Gospodarczy 80% 1,5 5,5 B Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Google. Tabela 3. Natężenie ruchu drogowego w sytuacji obecnie istniejącej Numer odcinka SDR ogółem Motocykle Sam. osob. Mikrobusy Lekkie sam. ciężarowe (dostawcze) bezprzycz. zprzycz. Autobusy Źródło: Opracowanie własne na podstawie Generalnego Pomiaru Ruchu SISKOM. Tabela 4. Natężenie ruchu drogowego w sytuacji po wybudowaniu mostu i poszerzeniu drogi dojazdowej Numer odcinka (nr z Tabeli 1 ) SDR ogółem Motocykle Sam. osob. Mikrobusy Lekkie sam. ciężarowe (dostawcze) bezprzycz. zprzycz. Autobusy 10 (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) Źródło: Opracowanie własne na podstawie Generalnego Pomiaru Ruchu SISKOM. Stan Stan Ciągniki rolnicze Ciągniki rolnicze 4

5 3 Przeprowadzenie analizy Kiedy mamy już przygotowaną listę odcinków jednorodnych oraz ich parametry przed inwestycją i po przeprowadzeniu inwestycji, możemy przystąpić do analizy. Po uruchomieniu narzędzia isword Infrastruktura widzimy ekran powitalny, który przedstawia w skrócie poszczególne etapy analizy. Aby rozpocząć ocenę inwestycji należy kliknąć w przycisk ROZPOCZNIJ ANALIZĘ umieszczony na dole strony. Na kolejnych ekranach wprowadzamy kolejno informacje o poszczególnych odcinkach drogi (korzystamy z wcześniej przygotowanego wykazu odcinków). Informację o tym wprowadzać dane do narzędzia można znaleźć w podręczniku (dostępny do ściągnięcia na stronie w zakładce Infrastruktura). W analizie uwzględniono także stopę dyskontową 5% oraz przyjęto jako bazowy rok 2011, a okres analizy ustalono na 25 lat. Przyjęto również, że budowa mostu będzie kosztowała zł rocznie przez okres 4 lat. W analizie podaje się wydatki roczne na inwestycję dla wszystkich odcinków i mostów łącznie. Nie należy podawać ile będzie kosztował poszczególny odcinek, lecz cała inwestycja drogowomostowa. Ma to na celu uproszczenie i przyspieszenie analizy. W przeciwnym razie Użytkownik musiałby podawać harmonogram wydatków dla każdego odcinka, co bardzo komplikowałoby analizę. W wynikach analizy zdyskontowana kwota wydatków podana jest przy pierwszym analizowanym odcinku, jednak należy pamiętać, że jest to koszt całkowity inwestycji. W naszym przykładzie inwestycja dotyczy wyłącznie mostu i drogi 565, która do mostu dojeżdża. 4 Wyniki analizy i ich interpretacja Po wprowadzeniu wszystkich odcinków możliwe jest porównanie kosztów i korzyści. Rysunek 2 przedstawia podsumowanie analizy składającej się z porównania dwóch wariantów sytuacji obecnej, w której nie najbliższy most na wschód od Czerwińska to most w Nowym Dworze Mazowieckim, oraz sytuacji inwestycyjnej, w której powstanie most na Wiśle na. Szczegóły dotyczące poszczególnych kategorii kosztów podane zostały na Rysunku 3. Rysunek 2. Porównanie stanu obecnego i wariantu inwestycyjnego (po wybudowaniu mostu). Nr Nazwa projektu Wariant Zdyskontowane Zdyskontowane Stosunek korzyści wariantu koszty netto korzyści netto do kosztów Sytuacja obecna: Brak mostu 1 na Wiśle Bezinwestycyjny zł 0 zł - Po wybudowaniu mostu na 2 Wiśle Inwestycyjny zł zł 0,25 Źródło: Opracowanie własne. Podsumowanie umożliwia porównanie kilku wariantów inwestycyjnych i ocenę, który z nich jest najkorzystniejszy. Służy do tego kolumna zdyskontowane korzyści netto. Narzędzi oblicza korzyści jako różnicę kosztów w sytuacji obecnej (nie zmieniamy nic w układzie infrastruktury) oraz kosztów wariantu inwestycyjnego (dokonujemy budowy lub przebudowy infrastruktury). W naszym przykładzie porównujemy sytuację obecną z sytuacją budowy mostu na Wiśle. Analiza pokazuje, że suma zdyskontowanych kosztów w okresie 25 lat po wybudowaniu mostu jest mniejsza niż suma kosztów społecznych kiedy mostu na rzece nie ma. Zdyskontowane korzyści budowy takiego mostu wynoszą ponad 2,5mld zł. Przemawia to za wybudowaniem mostu w okolicy. 5

6 Nr obiektu Nazwa projektu Wariant Typ inwestycji Opis odcinka/obiektu Remonty i utrzymanie drogi Remonty i utrzymanie mostu Eksploatacja pojazdów Koszt czasu użytkowników Koszty wypadków Emisje spalin Nakłady inwestycyjne Razem koszty netto odcinka 1 Sytuacja obecna: Brak mostu na Wiśle Bezinwestycyjny Droga Wyszogród Kamion zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł 2 Sytuacja obecna: Brak mostu na Wiśle Bezinwestycyjny Droga Kamion Skrzyżowanie z drogą zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł 3 Sytuacja obecna: Brak mostu na Wiśle Bezinwestycyjny Droga 4 Sytuacja obecna: Brak mostu na Wiśle Bezinwestycyjny Droga 5 Sytuacja obecna: Brak mostu na Wiśle Bezinwestycyjny Droga Skrzyżowanie z drogą 705 Skrzyżowanie z drogą zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł Skrzyżowanie z drogą 575 Brzeg Wisły na zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł Brzeg Wisły na Skrzyżowanie z drogą zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł 6 Sytuacja obecna: Brak mostu na Wiśle Bezinwestycyjny Droga Skrzyżowanie z drogą 565 Czerwińsk zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł 7 Sytuacja obecna: Brak mostu na Wiśle Bezinwestycyjny Droga Czerwińsk Czerwińsk zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł 8 Sytuacja obecna: Brak mostu na Wiśle Bezinwestycyjny Droga Czerwińsk Wyszogród zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł 9 Sytuacja obecna: Brak mostu na Wiśle Bezinwestycyjny Droga Wyszogród Wyszogród zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł KONIEC ANALIZOWANEGO WARIANTU 10 Po wybudowaniu mostu na Wiśle Inwestycyjny Droga Wyszogród Kamion zł 0 zł zł zł zł zł zł zł 11 Po wybudowaniu mostu na Wiśle Inwestycyjny Droga Kamion Skrzyżowanie z drogą zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł Skrzyżowanie z drogą Po wybudowaniu mostu na Wiśle Inwestycyjny Droga Skrzyżowanie z drogą zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł Skrzyżowanie z drogą 575 Brzeg Wisły 13 Po wybudowaniu mostu na Wiśle Inwestycyjny Droga na zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł Brzeg Wisły na 14 Po wybudowaniu mostu na Wiśle Inwestycyjny Droga Skrzyżowanie z drogą zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł 15 Po wybudowaniu mostu na Wiśle Inwestycyjny Droga Skrzyżowanie z drogą 565 Czerwińsk zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł 16 Po wybudowaniu mostu na Wiśle Inwestycyjny Droga Czerwińsk Czerwińsk zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł 17 Po wybudowaniu mostu na Wiśle Inwestycyjny Droga Czerwińsk Wyszogród zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł 18 Po wybudowaniu mostu na Wiśle Inwestycyjny Droga Wyszogród Wyszogród zł 0 zł zł zł zł zł 0 zł zł 19 Po wybudowaniu mostu na Wiśle Inwestycyjny Most Most na Wiśle w okolicy 0 zł zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł zł KONIEC ANALIZOWANEGO WARIANTU Razem koszty netto wariantu zł zł 6 Rysunek 3. Lista odcinków oraz wykaz kosztów ponoszonych przez społeczeństwo w sytuacji obecnej (odcinki 1-9) oraz po wybudowaniu mostu i poszerzeniu drogi dojazdowej do mostu (10-19). Źródło: Opracowanie własne.