Janusz Marszałek: Miasto ludzi aktywnych. miesięcznik samorządność/gospodarka/integracja europejska

Transkrypt

1 miesięcznik samorządność/gospodarka/integracja europejska rok VII, nr 67, 20 listopada 20 grudnia 2007, cena - 10 zł ISSN Janusz Marszałek: Miasto ludzi aktywnych

2 ans-gert Pöttering - Przewodniczący Parlamentu Europejskiego, Strasburg, Członkowie Komisji Europejskiej: José Manuel Durão Barroso (przewodniczący),margot Wallström (I iceprzewodnicząca), Günter Verheugen (wiceprzewodniczący), Jaques Barrot (wiceprzewodniczący), Vladimír Špidla, Mariann Fischer Boel, Stavros Dimas, Charles McCreevy, ndris Piebalg, Dalia Grybauskaite, Joseph Borg, Neelie Kroes, Viviane Reding, Danuta Hübner, Jan Figel, Janez Potočnik, Peter Mandelson, Czlonkowie Komitetu Regionów rzy UE: Michel Delebarre Przewodniczący Komitetu Regionów przy UE, Luc Van den Brande I Wiceprzewodniczący Komitetu Regionów przy UE, Gerhard Stahl Sekretarz Geeralny Komitetu Regionów przy UE, Głowy państw, szefowie rządów, ministrowie resortów gospodarczych:w Dr. Alfred Gusenbauer Kanclerz Austrii, Martin Bartenstein miniter gospodarki i pracy, w Guy Verhofstadt Premier Belgii, Marc Verwilghen minister gospodarki, energii, handlu zagranicznego i nauki, w Sergei Stanishev Premier Bułgarii, umen Stoyov-Ovcharow - minister gospodarki i energii, w Tassos Papadopoulos Prezydent Republiki Cypru, Antonis Michaelides minister handlu, przemysłu i turystyki, w Vacav Klaus Prezydent Republiki Czeskiej, Mirek Topolánek Premier Czech, Martin Říman minister przemysłu i handlu, w Anders Fogh Rasmussen Premier Danii, Bendt Bendten mister gospodarki, wandrus Ansip- Premier Estonii, Juhan Parts- minister gospodarki i komunikacji, wmatti Vanhanen Premier Finlandii, Anssi Paasivirta minister handlu przemysłu, w François Fillon Premier Francji, Christine Lagarde minister gospodarki, przemysłu i zatrudnienia, w Angela Merkel Kanclerz Niemiec, Heidemarie Wieczorek-Zeul minister współpracy gospodarczej i rozwoju, w Gordon Brown Premier Wielkiej Brytanii, John Hutton minister handlu i przemysłu, w Dr. Kostas Karamanlis Premier Grecji, eorgios Alogoskoufis minister gospodarki i finansów, w Ferenc Gyurcsány Premier Węgier, Dr. János Kóka minister gospodarki I trnasportu, w Mary McAleese Prezydent epubliki Irlandii, Micheál Martin minister gospodarkii, handlu i zatrudnienia, w Romano Prodi Premier Włoch, Tommaso Padoa Schioppa minister gospodarki i finansów, w igars Kalvītis Premier Łotwy, w Jean-Claude Juncker Premier Luksemburga, Jeannot Krecké minister gospodarki i handlu zagranicznego, w Dott. Lawrence Gonzi Premier alty, Censu Galea minister ds. Konkurencyjności I transportu, w Maria van der Hoeven minister gospodarki Królestwa Holandii, w Manuel Pinho minister gospodarki i nnowacji Portugalii, w Robert Fico Premier Republiki Słowacji., Ľubomír Jahnátek minister gospodarki, w Janez Janša Premier Słowenii, Andrej Vizjak minister gospodarki, José Luis Rodríguez Zapatero Premier Hiszpanii, Pedro Solbes Mira wicepremier, minister gospodarki, w Fredrik Reinfeldt Premier Szwecji, Maud Olofsson- wicepremier, inister gospodarki i energii. Robert B. Zoellick Prezes Zarządu Banku Światowego, Jean Lemierre Prezes Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Członkowie Zarządu uropejskiego Banku Inwestycyjnego: Philippe MAYSTADT Prezes Zarządu, Wiceprezesi: Gerlando GENUARDI, Philippe de FONTAINE VIVE CURTAZ, Ivan PILIP, Torsten ERSFELT, Simon BROOKS, Carlos da SILVA COSTA, Matthias KOLLATZ-AHNEN, Prezes Europejskiego Banku Centralnego Jean-Claude Trichet - Frankfurt n/menem, Arnaldo bruzzini Sekretarz Generalny Europejskiego Stowarzyszenia Izb Gospodarczych Bruksela, Szefowie Krajowych Izb Gospodarczych: Christoph Leitl President, The Austrian ederal Economic Chamber, John Stoop President, Fédération des Chambres de Commerce et d Industrie de Belgique, Tzvetan Simeonov Vice President, Bulgarian CCI, Manthos avrommatis President, Cyprus CCI, Jaromir Drabek President, Economic Chamber of the Czech Republic, Günter Baumann President, Stuttgart RCCI (DE), Lars Krobaek anaging Director, The Danish Chamber of Commerce, Siim Raie Director General, Estonian CCI, José Antonio Quiroga y Pineiro President, High Council of Chambers of ommerce, Industry and Navigation of Spain, Kari Jalas Managing Director, The Central Chamber of Commerce of Finland, Pierre Simon President, CCI of Paris and RCCI of Paris le de France, Georgios Kassimatis President, Union of Hellenic CCIs, Laszlo Parragh President, Hungarian CCI, John Dunne Chief Executive, The Chambers of Commerce of reland, Luca Mantellassi President, Florence CCI (IT), Vytautas Sileikis Director General, Kaunas Chamber of Commerce, industry and Crafts (LT), Frank Wagener Vice President, hamber of Commerce of the G-D of Luxembourg, Janis Leja Director General, Latvian CCI, Victor Galea President, The Malta Chamber of Commerce and Enterprise, Jan Post resident, Amsterdam CCI, Marek Kloczko Secretary General, Polish Chamber of Commerce, Bruno Carlos Pinto Basto Bobone President, Portuguese CCI, Victor Babiuc President, omanian CCI, Peter Egardt President, The Association of Swedish CCIs, Jozco Cuk President, Slovenian CCI, Peter Mihok President, The Slovak CCI, Peter Mileham President, he British Chamber of Commerce, Mahir Hadziahmetovic President, Bosnia-Herzegovina CCI, Lukas Briner CEO, Zurich CCI, Rifat Hisarciklioglu Union of Chambers and ommodity Exchanges of Turkey, Slobodan Milosavljevic President, Serbian CCI. Szefowie departamentów inwestycji I rozwoju największych europejskich korporacji I przedsięiorstw: BHP Billiton (Wlk. Brytania), Statoil (Norwegia), Group ACS (Hiszpania), A.P. MOLLER-MAESK (Dania), GRUPO FERROVIAL (Hiszpania), FORTIS (Belgia), CARNIVAL (Wlk. rytania), SHELL TRANSPORT & TRADING (Wlk. Brytania), CONTINENTAL (Niemcy), BP (Wlk. Brytania), VOLVO (CLASS B) (Szwecja), HSBC HOLDINGS (Wlk. Brytania), ROYAL UTCH PETROLEUM (Holandia), WOLSELEY (Wlk. Brytania), ENI (Włochy), KBC GROUP (Belgia), OMV (Austria), XSTRATA (Wlk. Brytania), SCOTTISH & SOUTHERN ENERGY (Wlk. rytania), TOTAL (Francja), RENAULT (Francja), RIO TINTO (Wlk. Brytania), SABMILLER (Wlk. Brytania), CENTRICA (Wlk. Brytania), ARCELOR (Luksemburg), HBOS (Wlk. Brytaia), VINCI (Francja), OLD MUTUAL (Wlk. Brytania), H&M HENNES & MAURITZ (Szwecja), ROCHE HOLDING (Szwajcaria), TESCO (Wlk. Brytania), BG GROUP (Wlk. Brytania), BOUY- UES (Francja), ABERTIS INFRAESTRUCTURAS (Hiszpania), ENEL (Włochy), ANGLO AMERICAN (Wlk. Brytania), INDITEX (Hiszpania), RANDSTAD HOLDING (Holandia), AUTO- TRADE (Włochy), SOCIŽTŽ GŽNŽRALE (Francja), UBS (Szwajcaria), MEDIOBANCA (Włochy), BARCLAYS (Wlk. Brytania), HILTON GROUP (Wlk. Brytania), ALLIED DOMECQ (Wlk. rytania), TIM (Włochy), TELIASONERA (Szwecja), HENKEL (Niemcy), ENTERPRISE INNS (Wlk. Brytania), RWE (Niemcy), ACERINOX (Hiszpania), BASF (Niemcy), BPB (Wlk. rytania), ROYAL BANK OF SCOTLAND (Wlk. Brytania), DEUTSCHE TELEKOM (Niemcy), TELEFONICA (Hiszpania), IBERDROLA (Hiszpania), NATIONAL GRID TRANSCO (Wlk. rytania), MAN GROUP (Wlk. Brytania), BRITISH AMERICAN TOBACCO (Wlk. Brytania), NEXT (Wlk. Brytania), AVIVA (Wlk.Brytania), TDC (Dania), SYNGENTA (Szwajcaria), METRO Niemcy), CREDIT AGRICOLE (Francja), RYANAIR HOLDINGS (Irlandia), L OREAL (Francja), ALLIED IRISH BANKS (Irlandia), ASTRAZENECA (Wlk.Brytania), ALTADIS (Hiszpania),.ON (Niemcy), ASSICURAZIONI GENERALI (Włochy), RECKITT BENCKISER (Wlk. Brytania), STANDARD CHARTERED (Wlk. Brytana), SCHRODERS (Wlk. Brytania), SANDVIK Szwecja), AGF (Francja), REPSOL YPF (Hiszpania), GKN (Wlk. Brytania), FORENINGSSPARBANKEN (Szwecja), GLAXOSMITHKLINE (Wlk. Brytania), ING GROEP (Holandia), MEDIA- ET (Włochy), O2 (Wlk. Brytania), ABN AMRO HOLDING (Holandia), IMPERIAL TOBACCO GROUP (Wlk. Brytania), NORDEA (Norwegia), SAP (Niemcy), AMADEUS GLOBAL TRAVEL Hiszpania), ADIDAS-SALOMON (Niemcy), BANCA INTESA (Włochy), SLOUGH ESTATES (Wlk. Brytania), BT GROUP (Wlk. Brytania), PORSCHE (Niemcy), CHRISTIAN DIOR (Francja), RH (Irlandia), NOVARTIS (Szwajcaria), ELECTRABEL (Belgia), SAGE GROUP Wlk. Brytania), TNT (Holandia), LEGAL & GENERAL GROUP (Wlk. Brytania), BNP PARIBAS (Francja), ILLIAM HILL (Wlk. Brytania), CAPITA GROUP (Wlk. Brytania), RAS (Włochy), ATLAS COPCO (Szwecja), ALLIANCE & LEICESTER (Wlk. Brytania), AEGIS GROUP (Wlk. Brytania), KANDINAVISKA ENSKILDA BANKEN (Szwecja), TELENOR (Norwegia), ENDESA (Hiszpania), FINMECCANICA (Włochy), EADS (Holandia), LAND SECURITIES (Wlk. Brytania), ICHELIN (Francja), DEUTSCHE POST (Niemcy), NORTHERN ROCK (Wlk. Brytania), ABB (Szwajcaria), LVMH (Francja), THYSSEN KRUPP (Niemcy), NORSK HYDRO (Norwegia), RANCE TELECOM (Francja), LM ERICSSON (Szwecja), DEUTSCHE BANK (Niemcy), BAA (Wlk. Brytania), SAN PAOLO-IMI (Włochy), BANCO POPULAR ESPANOL (Hiszpania), NO- IA (Finlandia), PRUDENTIAL (Wlk. Brytania), DEXIA (Beldia), DANSKE BANK (Dania), BANK OF IRELAND (Irlandia), NOVO-NORDISK (Dania), BBVA (Hiszpania), SKF (Szwecja), NAM RETE GAS (Włochy), ROLLS-ROYCE (Wlk. Brytania), CREDIT SUISSE GROUP (Szwajcaria), CAPITALIA (Włochy), FRESENIUS MEDICAL CARE (Niemcy), MAN (Niemcy), AMMERSON (Wlk. Brytania), SVENSKA HANDELSBANKEN (Szwecja), ZURICH FINANCIAL SERVICES (Szwajcaria), ALLEANZA ASSICURAZIONI (Włochy), SCHNEIDER ELECTRIC Fracja), LONMIN (Wlk. Brytania), ASSOCIATED BRITISH FOODS (Wlk. Brytania), PILKINGTON (Wlk. Bryttania), GAS NATURAL SDG (Hiszpania), SOLVAY (Belgia), DIAGEO (Wlk. Bryania), BRITISH AIRWAYS (Wlk. Brytania), UNION FENOSA (Hiszpania), COBHAM (Wlk. Brytania), SKANSKA (Szwecja), INBEV (Belgia), GUS (Wlk. Brytania), UNITED UTILITIES ()Wlk. rytania), SERONO (Szwajcaria), TUI (Niemcy), SIEMENS (Niemcy), BRITISH SKY BROADCASTING GROUP (Wlk. Brytania), CADBURY SCHWEPPES (Wlk. Brytania), CADBURY CHWEPPES (Wlk. Brytania), L AIR LIQUIDE (Francja), CARREFOUR (Francja), SUEZ (Francja), FRIENDS PROVIDENT (wlk. Brytania), LLOYDS TSB GROUP (Wlk. Brytania), BMW Niemcy), UNICREDITO ITALIANO (Włochy), PORTUGAL TELECOM (Portugalia), DIXONS GROUP (Wlk. Brytania), PHILIPS ELECTRONICS (Holandia), NATIONAL BANK OF GREECE Grecja), SANOFI-AVENTIS (Francja), CORUS GROUP (Wlk. Brytania), BANCO SANTANDER CENTRAL HISPANO (Hiszpania), DEUTSCHE BORSE (Niemcy), MARKS & SPENCER ROUP (Wlk. Brytania), REUTERS GROUP (Wlk. Brytania), GALLAHER GROUP (Wlk. Brytania), NESTLE (Szwajcaria), LINDE (Niemcy), KONINKLIJKE KPN (Holandia), GROUPE RUXELLES LAMBERT (Belgia), BANCA POPOLARE DI VERONA (Włochy), COMPAGNIE DE SAINT-GOBAIN (Francja), STMICROELECTRONICS (Holandia), WM. MORRISON UPERMARKETS (Wlk. Brytania), PEUGEOT (Francja), FIRSTGROUP (Wlk. Brytania), ESSILOR INTERNATIONAL (Francja), SWISS LIFE (Szwajcaria), PROVIDENT FINANCIAL (Wlk. rytania), HOLCIM (Szwajcaria), PERNOD RICARD (Francja), AKZO NOBEL (Holandia), Prezydenci największych miast europejskich: Bertrand DELANOË Prezydent (Mer) Paryża, evin Livingstone Prezydent (Major) Londynu, Alberto Ruiz-Gallardón Prezydent Madrytu, Carmona Rodrigues Prezydent Lizbony, Freddy Thielemans Burmistrz Brukseli, laus Wowereit Burmistrz Berlina, Walter Veltroni Burmistrz Rzymu, Lech Kaczyński- Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Szef Kancelarii Prezydenta RP, Dyrektor Biura Inforacji ikomunikacji Społecznej Kancelarii Prezydenta RP, Ludwik Dorn, - Marszałek Sejmu, Jarosław Kalinowski - Wicemarszałek Sejmu, Bronisław Komorowski- Wicemarszałek Seju, Marek Kotlinowski- Wicemarszałek Sejmu, Donald Tusk Przewodniczący Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej, Jerzy Szmajdziński Przewodniczący Klubu Poselskieo Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Waldemar Pawlak Przewodniczący Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, Maciej Witucki Prezes Zarządu Telekomunikacji olskiej S.A., Bogusław Marzec Prezes Zarządu PGNiG S.A., Grażyna Gęsicka Minister Rozwoju Regionalnego, Jan Wrona Prezes Zarządu Dyrektor Naczelny Elektrowni Kozienie S.A., Piotr Słaby Prezes Zarządu Przemyskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Dr inż. Ewa Rybińska Prezes Zarządu Toruńskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Józef ołodziej Prezes Zarządu Bieszczadzkiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. Jerzy Marciniak Prezes Zarządu Tarnowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Zbigniew Hałat Prees Zarządu Tarnobrzeskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Tomasz Frąckowiak Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Zielonej Górze, Irena Gadaj Prezes Zaządu Biłgorajskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Ryszard Ryk Prezes Zarządu Karkonoskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Józef Kołodziej Prezes Zarządu Bieszzadzkiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Andrzej Liberadzki Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Pomorza S.A., Jerzy Marciniak Prezes Zarządu Tarnowskiej Agencji Rozwoju Reionalnego S.A., Marek Mielnicki Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Ostrołęce, Tomasz FrąckowiakPrezes Zarządu Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Zieloej Górze, Irena Gadaj Prezes Zarządu Biłgorajskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Ryszard Ryk Prezes Zarządu Karkonoskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Piotr Boys Prezes Zarządu Regionalnej Agencji Rozwoju ARLEG S.A., Danuta Jasiakiewicz Prezes Zarządu Fundacji Agencji Rozwoju Regionalnego w Koszalinie, Witold Śmiałek Prees Zarządu Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Jerzy Polaczek Minister Transportu, prof. dr hab. Barbara Kudrycka JM Rektor Wyższej Szkoły Administracji Publiczej im. Stanisława Staszica w Białymstoku, Witold Mączarowski Prezes Zarządu Górnośląskiej Agencji Rozwoju S.A., Ryszard Holeksa Prezes Zarządu Górnośląskiej Agencji Przeształceń Przedsiębiorstw S.A., Bogdan Traczyk Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Lokalnego w Gliwicach S.A., Zbigniew Powroźnik Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Lokalnego S.A. Jaworznie, Paweł Wojciechowski, Prezes Zarządu PAIiIZ, Paweł Brzezicki Prezes Agencji Rozwoju Przemysłu, Ewa Matuska Prezes Zarządu Pomorskiej Agencji Rozwoju alnego S.A., Waldemar Ziemak Prezes Zachodniopomorskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., Jolanta Daniel Wiceprezes Zarządu Świętokrzyskiej Agencji Rozwoju Regionu Regio-.A., Andrzej KIDYBA Prezes Zarządu Lubelskiej Fundacji Rozwoju S.A., Barbara Kuźniar-Jabłczyńska Prezes Rzeszowskiej Agencji Rozwoju S.A., Sławomir Hunek Prezes Dolnoląskiej Agencji Rozwoju. Regionalnego S.A., mgr inż. Henryk Rzepski Prezes Zarządu Spółki Energetycznej Jastrzębie S.A., Ewa Cybula Prezes Zarządu Świętokrzyskiej Agencji ozwoju Regionalnego S.A., Paweł Olechnowicz Prezes Zarządu Dyrektor Generalny GRUPA LOTOS S.A., Prof. dr hab. Inż. Antoni Tajduś Rektor Akademii Górniczo-Hutniczej, Jaosław Zagórowski Prezes Zarządu, Dyrektor Naczelny Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A., Roman Kuczkowski Prezes Zarządu Zakładu Energetycznego Toruń S.A., Stanisław Gaos Prezes Zarządu Katowickiego Holdingu Weglowego S.A., Piotr Puczynski Dyrektor Banku Współpracy Europejskiej S.A., Piotr Kołodziej Prezes Zarządu GZE S.A., Marian Adaek Burmistrz Miasta i Gminy Pleszew, Wojciech Wajda Prezes Zarządu PWPT WASKO Sp. z o.o., Leszek Tomasz Dorosz Burmistrz Międzyzdrojów, Jerzy Łaskawiec Prezes Zarząu, Generalny Dyrektor Elektrowni Turów S.A., Andrzej Marciniak Prezes Zarządu ENEA S.A., Ryszard Siwiec Prezes Zarządu Dyrektor Generalny Zakładów Chemicznych POLICE.A., Leszek Jurasz Prezes Zarządu Dyrektor Generalny Fabryki Armatury Przemysłowej ZETKAMA, Piotr Kownacki, PKN Orlen S.A. GK, Zbigniew Karpowicz Przewodniczący Zaządu Stowarzyszenia Gmin Rzeczpospolitej Polskiej Euroregionu Bałtyk, Piotr Krzystek Prezes Zarządu Stowarzyszenia Gmin Polskich Euroregionu Pomerania, Radosław Roszowski Prezes Zarządu Stowarzyszenia Gmin Polskich Euroregionu Pradziad, Krzysztof Szydłak Dyrektor Biura Euroregionu Pro Europa Viadrina, Andrzej Markowiak Prezes Stoarzyszenia Gmin Dorzecza Górnej Odry Euroregionu Silesia, Antoni Nowak Związek Euroregionu Tatry Prof. dr hab. Inż. Roman Ney Rektor Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania, arosław Kielar Burmistrz Kluczborka, Radosław Baran Prezydent Będzina, Jacek Krywult Prezydent Bielska Białej, Bogdan Ficek Prezydent Cieszyna, Marek Kopel Prezydent horzowa, Jan Kazimierz Zubowski Prezydent Głogowa, Zbigniew Podraza Prezydent Dąbrowy Górniczej, Zygmunt Frankiewicz Prezydent Gliwic, Maciej Witucki Prezes Zarządu TP.A., Jacek Socha Prezes Zarządu PSE S.A., Benedykt Michewicz Prezes Zarządu Dyrektor Generalny Anwil S.A., Kazimierz Górski Prezydent Sosnowca, Bogusław Szpytma Prezyent Kłodzka, Tadeusz Krzakowski Prezydent Legnicy, Piotr Bodziacki Burmistrz Słubic, Robert Raczyński Prezydent Lubina, Remigiusz Nowakowski Prezes Zarządu, Dyrektor Geeralny EnergiaPro Koncern Energetyczny S.A., Zbigniew Fałek Prezes Zarządu, Dyrektor Naczelny Zakład Energetyczny Łódź-Teren S.A., Aleksandra Paprocka Dyrektor ds. public

3 W OD REDAKCJI cieniu przygotowań świątecznych polska delegacja podpisała w Brukseli Traktat Reformujący Unię Europejską. Mimo wysiłków mediów to wydarzenie nie odbiło się większym echem, chociaż Traktat wprowadza odejście od zasady jednomyślności w Radzie Ministrów UE w ponad 40 sprawach, głównie z dziedziny sprawiedliwości i spraw wewnętrznych oraz w sprawach proceduralnych. Jednocześnie w tych dziedzinach prawo do współdecydowania z rządami otrzyma Parlament Europejski. Dla przeciętnego obywatela kompetencyjne spory pomiędzy rządem a Prezydentem co do tego, kto ma reprezentować nasz kraj zarówno w Brukseli, jak i w parę dni potem podczas lizbońskiego szczytu UE po prostu są mało istotne. Z o wiele większym zainteresowanie spotyka się wejście Polski do strefy Schengen, co oznacza zniesienie kontroli paszportowych na granicach. To kolejny, przed wejściem do strefy, krok integrujący nasz kraj z UE. Niezauważalnie więc Polska staje się organiczną częścią składową Wspólnoty i zaczyna się cieszyć coraz większymi prawami z tego faktu wynikającymi. 2 miliony rodaków jak głoszą niektóre dane szacunkowe znalazło pracę na obczyźnie, ale czy Irlandię lub Anglię można nadal nazywać obcym krajem, skoro pracują tam nawet polscy policjanci, pracownicy socjalni? Nad Wisłą można założyć konto w brytyjskim banku, a nasi ludzie nie dają sobie już w kaszę dmuchać i u swych zagranicznych pracodawców zaczynają nawet tworzyć związki zawodowe. Europa się kurczy. Problemem nie jest już kosztowny przyjazd do rodziny na święta, lecz trudności w zdobyciu miejsca na samolot z Londynu do Warszawy, czy Krakowa. Ludzie stają się zamożniejsi i do kraju przywożą otrzaskanie z inną walutą: euro lub funtami, ale także z cenami. To ostatnie może być katalizatorem w przyszłości - na razie trudnej do określenia -, kiedy w Polsce zaczniemy płacić euro, a nie złotówkami. Niemcy przeżyli szok cenowy, kiedy okazało się, że wymiana marek na euro praktycznie oznacza relacje 1:1. Czy u nas będzie podobnie? Jeśli nawet mało kto zadaje sobie te pytania stojąc w tasiemcowych kolejkach w supermarketach, bo brakuje w nich sprzedawców (kto będzie chciał pracować za 1200 zł brutto po 12 godzin?), to w jakiś sposób korespondują one z cicho rosnącymi cenami żywności. Święta będą drogie, chyba, że ktoś wybiera się do rodziny, by ją trochę objeść. A po świętach, Nowym Roku - szara rzeczywistość oznaczająca nieraz konieczność spłacania miesiącami kredytów zaciągniętych na grudniowe szaleństwa. Coraz bardziej skuteczna socjotechnika sterująca zachowaniami społecznymi, powodująca, że owczy pęd po dobra materialne przybiera na sile i trudno mu się oprzeć, powinna skłaniać do zastanowienia się, gdzie są granice naszej osobistej wolności nie tylko w odniesieniu do wystaw sklepowych. Te coraz doskonalsze metody wpływania na osobowość, hierarchię wartości i to, co w ogóle do nich powinno się zaliczać, mogą w konsekwencji tak otępić, że demokracja stanie się pustym hasłem. Ponieważ świadomy wybór czegokolwiek będzie zredukowany do zera. Może to nazbyt katastroficzna wizja, ale czy tak naprawdę nierealna? Z najlepszymi życzeniami świątecznymi Jacek Broszkiewicz redaktor naczelny Redaktor naczelny: Jacek Broszkiewicz tel , , redakcja@euroregiony.pl z-ca red. naczelnego: Hanka Jarosz-Jałowiecka tel./fax , Zespół: Grażyna Brochwicz, Iwona Dragon (Londyn),Anna Kobylec, Krzysztof Kozik (Bielsko-Biała, Kopenhaga), Małgorzata Piętka, Gabriel Piotrowski, Piotr Ptak, Hanna Smolańska, Antoni Szczęsny, Witold Szwajkowski, Ewa Wanacka, Urszula Węgrzyk,Ewa Zasada (Wiedeń) Agnieszka Żuk (Paryż). Stali felietoniści: Ryszard Tadeusiewicz, Piotr Wrzecioniarz, Ewa Wanacka. Stale współpracują: Danuta Kiera, Marek Starczewski, Ewa Szabelska, Bożena Wróblewska. Rada Redakcyjna: Honorowa Przewodnicząca Danuta Hübner Komisarz Unii Europejskiej ds. polityki regionalnej prof. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz (Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie), prof. dr hab. Andrzej Limański (rektor Wyższej Szkoły Zarządzania Marketingowego i Jezyków Obcych w Katowicach), Piotr Uszok (prezes Unii Metropolii Polskich), prof. dr hab. Tadeusz Sporek (Akademia Ekonomiczna w Katowicach), prof. Piotr Wrzecioniarz (Politechnika Wrocławska) Redakcja: Katowice ul. Ferdynanda Adamczyka 9c tel./fax , redakcja@euroregiony.pl, DTP: Tomasz Koźmin Wydawca: Euro-Regional Press Sp. z o.o. Prezes Zarządu: Rita Czupryńska ul. Ferdynanda Adamczyka 9c tel./fax: Druk: Drukarnia WY-DRUK Katowice, ul. Warsztatowa 8b tel. (032) do 42 nr 67 Spis treści: Miasto ludzi aktywnych...4 Wzrośnie rola euroregionów(1)...4 Infrastruktura, partnerstwo, inwestycje...8 Infrastruktura i Środowisko klepnięte!...10 Deszcz nagród dla Polic...12 Człowiek Roku...13 Świat nie będzie czekał...14 Żywe dziedzictwo...15 Sztuka określania celów...16 Polska i nowe państwa członkowskie UE...18 Pozostaną tylko najsilniejsi...20 Internacjonalizacja w gospodarce światowej...22 Zasady konkurencji w bitwie o unijne pieniądze...23 Rumuńskie migawki...25 Lotnisko priorytetem...26 Chcemy nadal wygrywać z konkurencją...27 Wracamy do gry(2)...28 Rewolucja w IT...29 Unia moich marzeń

4 nr 67 4 W e x p o s é e p r e m i e r a Donalda Tuska padły d e k l a r a c j e zapowiadające większe uprawnienia wykonawcze i finansowe dla samorządów. Jakie wiąże Pan nadzieje z tymi zapowiedziami? Wierzę, że zapowiedzi pana premiera zostaną dotrzymane i nastąpi spełnienie wieloletnich oczekiwań samorządów skupionych w Związku Miast Polskich. Te postulaty były od dawna przekazywane kolejnym rządom i posłom poprzednich kadencji wielu z nich nie uwzględniono do tej pory. Jestem przekonany, że obecnie tak jednoznaczne postawienie tych kwestii w planie pracy rządu na najbliższe cztery lata, spowoduje wręcz konieczność podjęcia konkretnych działań, by wyposażyć samorządy w większe możliwości sprawcze. Spodziewa się Pan zwiększenia udziału samorządów w podatkach od osób fizycznych? Samorządom pieniędzy nigdy dość, bo przecież mamy tyle do zro- POLSKIE SAMORZĄDY W UNII EUROPEJSKIEJ: OŚWIĘCIM Miasto ludzi aktywnych Z JANUSZEM MARSZAŁKIEM Prezydentem Oświęcimia rozmawia Jacek Broszkiewicz Z PERSPEKTYWY RZĄDU Wzrośnie rola euroregionów... (1) Z ELŻBIETĄ BIEŃKOWSKĄ Minister Rozwoju Regionalnego rozmawia Jacek Broszkiewicz bienia. Koszty wykonania wielu ważnych zadań wzrastają. Coraz wyższe są też ceny ofertowe wykonawców, którzy startują do przetargów przez nas ogłaszanych. Zawsze też lepiej mieć do dyspozycji więcej niż mniej. Potrzeby i oczekiwania mieszkańców Oświęcimia są tak duże, że i trzech rocznych budżetów na same inwestycje nie starczy. Uważam, że nasz udział w podatkach od osób fizycznych dziś wynoszący nieco ponad 36 procent mógłby się jeszcze zwiększyć. W obecnym stanie prawnym na podwyższenie tego progu mogą liczyć gminy jedynie w przypadku połączenia się dwóch czy większej liczby jednostek samorządu terytorialnego i stworzenia jednej nowej. Wówczas bonusem jest dodatkowych 5 procent udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych PIT. W Polsce jeszcze nie doszło do tego typu przekształceń, więc w zasadzie przepis jest na razie martwy. Może zmienimy tu, w Oświęcimiu, ten stan rzeczy, jeśli miasto Oświęcim połączy się z Gminą Wiejską Oświęcim. Łącznie zyskalibyśmy około 25 milionów złotych dodatkowego udziału w PIT przez okres 5 lat od połączenia. Gdyby te środki zaangażować jako wkład własny w realizację zadań inwestycyjnych współfinansowanych z funduszy unijnych, to ta premia zwiększyłaby się jeszcze co najmniej 4-krotnie. Za miedzą w aglomeracji śląskiej takie tendencje integracyjne są już widoczne tworzy się metropolia Silesia. Deklaracje pana premiera Tuska tylko wzmacniają te dążenia, bowiem żyjemy w czasach, kiedy siła ekonomiczna odgrywa pierwszoplanowe znaczenie i decyduje o sukcesie. Każdy procent udziału w PIT zwiększający możliwości inwestycyjne samorządów jest na wagę złota. W ciągu kilkunastu ostatnich lat samorządy nauczyły się przede wszystkim liczyć na swoje siły. Trzeba było wyzwolić inicjatywy, poruszyć ludzi, dać im motywację do działania. Jakimi rezultatami te wysiłki zaowocowały w Oświęcimiu? Jeśli samorząd kreuje dobre pomysły, to ludzi nie trzeba długo namawiać do ich realizacji. W naszym przypadku mamy tego dowód w postaci np. Miejskiej Strefy Aktywności Gospodarczej Nowe Dwory. Nie było łatwo rozruszać aktywność potencjal- Objęcie stanowiska ministra rozwoju reg i o n a l n e - go u progu roku 2008, w którym ma popłynąć rzeka środków na projekty realizowane z udziałem funduszy strukturalnych oznacza wzięcie na siebie olbrzymiej odpowiedzialności za sprawne przeprowadzenie tej, zaplanowanej do roku 2013, operacji. Jak ocenia Pani Minister z punktu widzenia praktyka działającego dotąd na szczeblu regionalnym ale i eksperta w tej dziedzinie rzeczywisty stan rzeczy w tej materii? Cze jesteśmy przygotowani do absorpcji tych środków pod względem organizacyjnym, finansowym, kadrowym? Negocjacje programów zakończyliśmy dość szybko. Komisja Europejska zatwierdziła już większość z nich. Na akceptację czeka jedynie program Infrastruktura i Środowisko oraz Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego. Sądzę, że nastąpi to niebawem. Piramida instytucji, które są zaangażowane we wdrażanie programów operacyjnych - mówię o instytucjach zarządzających, pośredniczących i wdrażających jest właściwie kompletna. Teraz niezwykle ważna jest kwestia ich należytego przygotowania, zarówno jeśli chodzi o zapewnienie odpowiedniego poziomu zatrudnienia, jak i opracowania wszystkich niezbędnych dokumentów. Wszystkie instytucje czeka jeszcze audyt zgodności przeprowadzany przez Ministerstwo Finansów. Natomiast jeśli chodzi o kadry, to muszę powiedzieć, że mamy całkiem sporą grupę fachowców specjalistów od funduszy unijnych. I to zarówno w ministerstwie, jak i w regionach. Niestety, rotacja kadr jest dość duża. Szczególnie widoczne jest to w województwach, gdzie fachowcy odchodzą do prywatnych firm, które są w stanie zaoferować im znacznie korzystniejsze warunki finansowe. Nie możemy sobie na to pozwolić, szczególnie teraz, gdy ruszają programy operacyjne na lata Przeszkolenie nowego pracownika trwa nawet kilka miesięcy. Będę się starała zachęcać marszałków, by robili wszystko aby zatrzymać specjalistów w urzędach. Obecnie ważą się losy lokalnych i regionalnych agencji rozwoju. Jedne z nich pozostają nadal Regionalnymi Instytucjami Finansującymi, inne są sprowadzane do roli normalnych uczestników konkursów o dotacje unijne. Jakie, Pani zdaniem, powinno być miejsce i rola tych, powoływanych do życia w ciągu ostatniego 15-lecia i posiadających spore osiągnięcia a także cenne zasoby kadrowe, instytucji? Regionalne i lokalne agencje rozwoju przez wiele lat realizowały zadania związane z rozwojem gospodarczym regionu. Pełniły rolę instytucji publicznych, mimo iż występowały jako spółka akcyjna lub spółka z o.o.

5 POLSKIE SAMORZĄDY W UNII EUROPEJSKIEJ: OŚWIĘCIM nr 67 nych inwestorów i skłonić przedsiębiorców do lokowania swych kapitałów w naszym mieście, bo - niestety hitlerowskie zbrodnie w KL Auschwitz - Birkenau podczas II wojny światowej przez dziesięciolecia niesprawiedliwie przekładały się na mentalny stosunek do naszego polskiego miasta Oświęcim. W ciągu ostatnich lat na szczęście udało się nam rozdzielić trwającą około 5 lat niemiecką historię III Rzeszy w Auschwitz od ponad 800-letniej polskiej historii i dnia dzisiejszego Oświęcimia. W latach 90. zaczęliśmy zastanawiać się, co zrobić z tą częścią kurczących się Zakładów Chemicznych Oświęcim ( później w II połowie lat 90-tych nazwanych Firmą Chemiczną Dwory), która ulegała degradacji. Kwestią numer jeden stało się zagospodarowanie terenów poprzemysłowych. Powstała koncepcja stworzenia Miejskiej Strefy Aktywności Gospodarczej. Na ten cel udało się miastu pozyskać unijne środki z funduszu PHARE. Wiele firm przeróżnych branż znalazło w Strefie swoje lokum. Obecnie działa w niej także Oświęcimski Inkubator Przedsiębiorczości, którego rolą jest tworzenie korzystnych warunków sprzyjających powstawaniu i rozwojowi przedsiębiorstw oraz nowych miejsc pracy. Bardzo dobry klimat inwestycyjny, jaki udało się nam obecnie stworzyć a Z PERSPEKTYWY RZĄDU jesteśmy pod tym względem na trzecim miejscu w województwie małopolskim - powoduje, że coraz więcej przedsiębiorców i inwestorów zagląda do Oświęcimia, a spora część z nich zostaje już u nas na stałe. Inwestorów traktujemy poważnie i staramy się im pomóc w załatwianiu formalności. Nie ma już Firmy Chemicznej Dwory S.A. największego przedsiębiorstwa w mieście, ale to chyba nie oznacza, że przemysł tej branży wyniósł się z Oświęcimia? Ostatnio w miejsce FCh Dwory powstało w wyniku przekształceń kapitałowych polsko-czeskie przedsiębiorstwo Synots S.A., które posiada zakłady w Oświęcimiu oraz Kralupach i które otwarte jest na budowę na swoim terenie w Oświęcimiu supernowoczesnej fabryki paliw syntetycznych wytwarzanych na bazie węgla kamiennego. Oświęcim posiada więc atrakcyjne tereny do inwestowania w działalność gospodarczą na wielką skalę, ale także o mniejszym stopniu uciążliwości, zwłaszcza w Miejskiej Strefie Aktywności Gospodarczej. Z radością powitamy w Strefie firmy specjalizujące się w wytwarzaniu wyrobów elektronicznych, opartych na najnowocześniejszych technologiach, tym bardziej, że staramy się o objęcie naszych obszarów inwestycyjnych ulgami podatkowymi, jakie obowiązują w Krakowskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. Na początek zaczną one obowiązywać na niewielkim obszarze, ale docelowo te dogodne warunki mogą objąć kolejne obszary w MSAG. Chciałbym zaznaczyć, że Oświęcim jest bardzo dobrze, a będzie za kilka lat jeszcze lepiej, skomunikowany z Górnym Śląskiem i Aglomeracją Krakowską, z lot- cd. na str. 6 Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju wprowadziła wymóg przeprowadzania przetargu na wybór instytucji wdrażającej programy współfinansowane z funduszy strukturalnych, w przypadku gdy nie jest to jednostka sektora finansów publicznych. W związku z tym urzędy marszałkowskie znalazły się w sytuacji, w której nie mogły powierzyć agencjom funkcji instytucji wdrażającej do regionalnych programów operacyjnych, choć w wielu przypadkach to właśnie agencje dysponowały największym doświadczeniem i najlepszą kadrą w zakresie wdrażania programów współfinansowanych z Unii Europejskiej. Z usług regionalnych agencji rozwoju może natomiast korzystać Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, wybierając je w drodze konkursu, a nie zamówienia publicznego. Konkurs na wybór Regionalnych Instytucji Finansujących przewidywany jest wstępnie na I kwartał 2008 r. Oznacza to, że doświadczenie tych instytucji będzie mogło być wykorzystane w realizacji wielu działań z programów krajowych, powierzonych PARP na lata Poza tymniektóre województwa zamierzają realizować w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych działania związane z rozwojem regionalnych sieci instytucji otoczenia biznesu, udzielających wsparcia MSP. Regionalne i lokalne agencje rozwoju regionalnego, które dysponują zarówno doświadczeniem jak i potencjałem kadrowym, przyczynią się z pewnością do wsparcia MSP. W związku ze wzrastającą rolą samorządów wojewódzkich w zagospodarowywaniu środków unijnych na cele rozwojowe od pewnego czasu można zaobserwować spadek znaczenia polskich euroregionów. Wiele z nich boryka się z kłopotami finansowymi, bowiem korzystają praktycznie tylko z możliwości sięgania po dotacje unijne do tzw. projektów miękkich, na które kierowane są niewielkie środki. Utrzymu- cd. na str. 7 5

6 nr 67 POLSKIE SAMORZĄDY W UNII EUROPEJSKIEJ: OŚWIĘCIM 6 cd. ze str. 6 niskami w Balicach i Pyrzowicach ( dostęp do S 1 i A4 ), dysponuje bogatą bazą edukacyjną na różnych poziomach, a mieszkańcy w dużej części posiadają bardzo dobre przygotowanie zawodowe w wielu poszukiwanych specjalnościach. Te walory mają kolosalne znaczenie dla każdego inwestora. Dziękuję za rozmowę. Oświęcim to blisko 42-tysięczne miasto o powierzchni 30,3 km. kw., położone nad brzegami Soły, u jej ujścia do Wisły. Sąsiaduje z trzema ważnymi regionami gospodarczymi Górnośląskim Okręgiem Przemysłowym, aglomeracją krakowską i regionem podbeskidzkim z miastem Bielsko-Białą. Cały ten obszar jest zamieszkały przez 7 milionów ludzi. Koncentruje się tu ogromny potencjał ekonomiczny i naukowy Polski. Miejska Strefa Aktywności Gospodarczej w Oświęcimiu obejmuje 4 obszary o łącznej powierzchni 120 hektarów, zlokalizowane bezpośrednio przy drodze krajowej nr 44 Gliwice-Oświęcim-Zator-Kraków, w pobliżu drogi wojewódzkiej nr 933 Chrzanów-Oświęcim-Brzeszcze-Pszczyna i w sąsiedztwie drogi wojewódzkiej nr 948 Oświęcim-Kęty a w niedalekiej przyszłości z szybkim dostępem do S1 i A4. Tereny są uzbrojone we wszystkie media techniczne: kanalizacja sanitarna i deszczowa, gaz, woda, energia elektryczna, sieć teletechniczna oraz dodatkowe specjalistyczne media: woda chłodząca, zdemineralizowana, metan, para technologiczna, azot, sprężone powietrze, kanalizacja chemiczna. Blisko MSAG znajduje się nowoczesna biologiczno-chemiczna Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków z dużymi rezerwami mocy. Tereny MSAG w większości posiadają aktualne plany zagospodarowania przestrzennego wyznaczające możliwe kierunki inwestowania: produkcja, usługi, sport i rekreacja oraz kultura. Janusz Marszałek Prezydent Oświęcimia Oświęcim ul. Zaborska 2 tel , fax prezydent@um.oswiecim.pl The Prime Minister Donald Tusk s policy statement contained declarations promising bigger executory and financial rights to self-governments. What are your hopes in connection with these promises? I believe that the Prime Minister s promises will be kept and the long standing expectations of self-governments concentrated in the Union of Polish Municipalities will be fulfilled. For a long time now these postulates have been put forward to successive governments and members of parliament of preceding terms of office many of them have not been taken into consideration until now. I am convinced that now, as these matters have been made so explicit in the government working plan for the next four years, this will definitely cause the necessity of undertaking concrete activities in order to provide self-governments with bigger causative possibilities. Do you expect that self-governments will have a bigger share in taxes from natural persons? Self-governments never have enough money because we have so much to do. The costs of performance of many important tasks are increasing. Also higher are the offer prices of contractors who participate in the tenders announced by us. Besides, it is always better to have more at one s disposal than less. The needs and expectations of the inhabitants of Oświęcim are so big that a three years budget is insufficient for the investments themselves. In my opinion our share in taxes from natural persons which today amounts to slightly over 36% - could still be bigger. In the current legal status, only those communes where two or more local government units are joined together forming a one new one can count on increasing this threshold. Then as a bonus they have another 5% share in personal income tax. However, no such transformation has taken place in Poland as yet and in fact this provision is defunct for the time being. Perhaps, we shall be able to change this state of affairs here in Oświęcim, if the town of Oświęcim is integrated with the Rural Commune of Oświęcim. We would then gain about 25 million PLN of additional share in personal income tax during the 5 years after integration. If these means were to be engaged as our own contribution in the performance of investment projects co-financed from EU funds then this bonus could still be increased at least four times. In the neigbouring region the Silesian agglomeration such integration tendencies are already visible the metropolis of Silesia is being established. Prime Minister Tusk s declarations only strengthen these aspirations because we are living in times when economic force is of primary significance and decides The Town of Active People Jacek Broszkiewicz talks to JANUSZ MARSZAŁEK President of Oświęcim about success. Each and every percent of share in personal income tax is worth its weight in gold increasing the investment potential of self-governments. During the last dozen years or so, above all self-governments have learnt to count of themselves. It was necessary to release people s initiative, stimulate the people and give them motivation. What were the results of these efforts in Oświęcim? If the self-government produces good ideas then it does not take long to convince people to implement them. In our case we have proof of this in the form of e.g. the Municipal Business Activity Zone Nowe Dwory. It wasn t easy to stimulate the activity of potential investors and induce entrepreneurs to invest their capital in our town because - unfortunately Nazi crimes of KL Auschwitz-Birkenau during World War II for decades had an unjust effect on the mental attitude to our Polish town of Oświęcim. For example, during recent years we managed to separate the 5 years history of 3 rd Reich in Auschwitz from the over 800 years old Polish history of Oświęcim and its contemporary times. During the nineties we started thinking what to do with that particular part of the shrinking Oświęcim Chemical Works (Zakłady Chemiczne Dwory) [ in the late nineties called Dwory Chemical Company - Firma Chemiczna Dwory) which was becoming degraded. The primary issue was to manage post-industrial areas. It was then that the idea of establishing the Municipal Business Activity Zone had been born. The town managed to get EU PHARE funds for this purpose. Many companies from very different branches established residence in the Zone. The Oświęcim Incubator of Entrepreneurship is also currently operating here. Its role is to create favourable conditions for the establishment and development of enterprises and new workplaces. The very good investment climate that we managed to create at present and in this respect we are in third place when its comes to the Voivodship of Małopolska has resulted in an increasing number of entrepreneurs and investors coming to Oświęcim, and staying here for good in many cases. We treat these investors seriously and try to help them in

7 Z PERSPEKTYWY RZĄDU nr 67 settling all formalities. Firma Chemiczna Dwory S.A. the biggest company in town does not exist anymore but this probably does not mean that this branch of industry has left Oświęcim altogether? Lately, instead of FCh Dwory, in result of capital transformation Synots S.A. a Polish-Czech enterprise was established, with works in Oświęcim and Kralupy; it is open to building on its site in Oświęcim a super modern factory of synthetic fuels based on hard coal. Oświęcim has attractive areas for investments in large-scale business activity and also with a lower degree of arduousness, especially in the Municipal Business Activity Zone. We shall gladly welcome to the Zone companies specializing in the manufacture of electronic products based on most recent technologies, all the more that we are making endeavours to have our investments areas included in tax allowances that are in effect in the Cracow Special Economic Zone. Initially, they will apply on a small area but finally these favourable conditions may cover successive areas of the Municipal Business Activity Zone. I would like to add that Oświęcim has very good communication with Upper Silesia and the Cracow Agglomeration, the Airports in Balice and Pyrzowice (access to S1 and A4), and in several years time there will still be an improvement. It has a rich education base on different levels and the inhabitants in their majority have very good professional qualifications in many sought after specialities. All these qualities are of enormous importance to each investor. - Thank your for the talk. Oświęcim a town with approximately 42 thousand inhabitants and an area of 30.3 square kilometres, situated on the Soła River, at the mouth to the Vistula River. It adjoins on three important economic regions the Upper Silesian Industrial Region, the Cracow agglomeration and Podbeskidzie Region with the town of Bielsko- Biała. This whole region is inhabited by 7 million people. Concentrated here is Poland s enormous economic and scientific potential. The Municipal Business Activity Zone in Oświęcim includes 4 areas with a total surface of 120 hectares located directly next to the national road No. 44 Gliwice-Oświęcim-Zator-Kraków, near the voivodship road No. 933 Chrzanów- Oświęcim-Brzeszcze-Pszczyna and in the neighbourhood of the Voivodship road No. 948 Oświęcim-Kęty and in the near future with quick access to S1 and A4. The area has been provided with all technical media: sanitary and storm water drainage system, gas, electricity, telephone and teletype network and additional specialist media: cooling, demineralized water, methane, process steam, nitrogen, compressed air, chemical drainage system. Not far from the Municipal Business Activity Zone lies a modern biological and chemical Municipal and Industrial Sewage Treatment Plant with high power reserves. The area of the Municipal Business Activity Zone MSAG in its majority has current physical development plans indicating the possible course of investments: production, services, sport and recreation as well as culture. Janusz Marszałek Prezydent Oświęcimia Oświęcim ul. Zaborska 2 tel , fax prezydent@um.oswiecim.pl cd. ze str. 5 ją się więc w dużej mierze ze składek opłacanych przez gminy członkowskie stowarzyszeń stron polskich euroregionów. Jaką przyszłość widzi Pani Minister dla euroregionów działających w Polsce, i szerzej jakie ramy współpracy transgranicznej można dzisiaj zakreślić, zwłaszcza w kontekście bardzo bliskiego wejścia Polski do Strefy Schengen? W perspektywie finansowej rola euroregionów w programach Europejskiej Współpracy Terytorialnej i Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa znacząco wzrośnie. Przede wszystkim w porównaniu z latami nastąpi zwiększenie sumy środków przeznaczonych na Fundusz Mikroprojektów. Wzrośnie również dopuszczalna maksymalna wartość pojedynczych mikroprojektów. Nie bez znaczenia jest fakt, iż w ramach budżetu Funduszu Mikroprojektów została przewidziana określona kwota na jego zarządzanie. Pozwoli to euroregionom wzmocnić potencjał administracyjny i kadrowy. Poza tym przedstawiciele euroregionów zostali włączeni w proces programowania jako członkowie międzynarodowych Grup Roboczych odpowiedzialnych za opracowanie projektów poszczególnych programów. Przewidziany jest również udział reprezentantów euroregionów w pracach Komitetów Sterujących i Monitorujących, które są odpowiedzialne za wybór projektów w ramach programów. Warto tez pamiętać, że ze względu na międzynarodowy charakter programów współpracy transgranicznej, rola euroregionów musi być uzgadniania z partnerami zagranicznymi, a więc ich zadania w ramach każdego z programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej i Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa nie zależą wyłącznie od polskiej strony. Ważnym, choć umykającym uwadze opinii publicznej, elementem polityki regionalnej UE jest projekt powołania do życia Europejskich Ugrupowań Współpracy Terytorialnej, które mają mieć osobowość prawną. Celem EUWT jest usprawnienie i promowanie współpracy transgranicznej, ponadnarodowej i międzyregionalnej. Jak ocenia Pani Minister szanse realizacji tego projektu w Polsce? Jakie są jego walory, a jakie ułomności? Komisja Europejska zaproponowała nowy instrument prawny jakim jest EUWT w celu ułatwienia współpracy terytorialnej pomiędzy państwami członkowskimi, władzami regionalnym i lokalnymi. Podstawowym zadaniem EUWT jest zniwelowanie problemów administracyjnych i prawnych napotykanych przy realizowaniu programów i projektów współpracy terytorialnej, przede wszystkim transgranicznej. Z jednej strony możliwość tworzenia Europejskich Ugrupowań Współpracy Terytorialnej oceniana jest jako krok naprzód we współpracy terytorialnej, przede wszystkim ze względu na innowacyjny charakter ugrupowania jako wspólnej ponadnarodowej instytucji prawnej. Z drugiej zaś strony podkreśla się możliwość wystąpienia konkretnych problemów ze skutecznym i jednolitym wdrożeniem tej instytucji w życie. Rozporządzenie w sprawie EUWT ma charakter ogólny i wiele kwestii wymaga uzupełnienia i doprecyzowania na poziomie krajowym. Niezbędne jest dostosowanie polskiego prawodawstwa w celu umożliwienia przyszłym polskim członkom EUWT, w tym zwłaszcza podmiotom regionalnym i lokalnym udziału w ugrupowaniach. MRR jako organ odpowiedzialny za przygotowanie projektu aktu prawnego ustawy o EUWT, przedstawiło już pierwszy projekt. W oparciu o otrzymane opinie zostanie przygotowany kolejny projekt ustawy. W miarę możliwości szybkie uregulowanie statusu prawnego EUWT jest konieczne również ze względu na rosnące zainteresowanie polskich beneficjentów tą formą współpracy. Dziękuję za rozmowę. dokończenie w następnym wydaniu E-RP. 7

8 nr 67 POLSKIE SAMORZĄDY W UNII EUROPEJSKIEJ: SIERADZ Infrastruktura, partnerstwo, inwestycje... Wśród deklaracji rządowych pojawiła się też obietnica uproszczenia procedur związanych z aplikowaniem po unijne wsparcie z funduszy strukturalnych. Jak ocenia Pan stan obecny w tej dziedzinie, jakie są najistotniejsze bariery ograniczające skuteczność działań sieradzkiego samorządu w tej sferze, jakie sukcesy udało się osiągnąć i jakie są plany oraz oczekiwania co do przyszłości określonej horyzontem czasowym na rok 2013? Z zadowoleniem przyjmuję wszelkie deklaracje rządowe o uproszczeniu procedur związanych z aplikowaniem o unijne pieniądze. Cieszę się, że rządzący dostrzegają ten problem i chcą go rozwiązać. Samorządy od dawna zwracały uwagę, że tworzenie zbyt skomplikowanego systemu może skutecznie zniechęcić - szczególnie mniejsze samorządy - do walki o pieniądze na rozwój. Dostrzegamy potrzebę zmian i mówimy o tym na różnych forach. Ale póki co, trzeba umieć odnaleźć się w obecnej rzeczywistości. Dlatego w naszym urzędzie miasta od kilku lat działa referat do pozyskiwania środków zewnętrznych. To właśnie wykwalifikowana kadra i wkład własny są kluczem do sukcesu. Brak któregoś z tych elementów to poważne ograniczenie. Ale bariery są nie tylko po stronie gmin. Urzędnicy odpowiedzialni za dystrybucję środków unijnych na poziom lokalny muszą poprawić politykę informacyjną. W samorządach brakuje bowiem aktualnej wiedzy na temat wdrażania nowych programów na lata , procedur aplikacyjnych czy terminów składania dokumentów. W tym względzie jesteśmy trochę zawieszeni w próżni. Co do naszych osiągnięć i planów na przyszłość, to muszę przyznać, że jest się czym pochwalić. W 2006 roku - w rankingu opublikowanym przez Dziennik Łódzki - Sieradz zajął w województwie łódzkim pierwsze miejsce w pozyskiwaniu środków unijnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Z kwotą 1556,4 zł wyprzedziliśmy wśród gmin miejskich Zgierz (850,9 zł), Łódź (803,1 zł) i Pabianice (653,7 zł). Ponadto w zestawieniu wszystkich samorządów (wiejskich, miejsko-wiejskich i miejskich) miasto zajęło 3 miejsce. Wysoką pozycję zawdzięczamy głównie projektowi pn. System wodociągowy i kanalizacyjny w Sieradzu, którego ostateczna wartość to 150 mln zł, Z JACKIEM WALCZAKIEM Prezydentem Sieradza rozmawia Antoni Szczęsny przy dochodach miasta na poziomie ok. 100 mln. Z Funduszu Spójności pozyskaliśmy ponad 68 mln zł. Projekt, który realizujemy wraz z Gminą Sieradz zakłada wybudowanie 170 km sieci kanalizacyjnej, wzrost stopnia skanalizowania z 81% do 98% na terenie miasta, wzrost stopnia skanalizowania z 1,5% do 68% na terenie gminy. W efekcie prawie 15 tys. osób uzyska dostęp do kanalizacji. Inwestycja podniesie również atrakcyjność terenów inwestycyjnych. Innym, ważnym dla nas projektem jest rewitalizacja sieradzkiej starówki. W listopadzie 2007 r. podpisaliśmy porozumienie w sprawie wdrożenia i realizacji przedsięwzięcia o nazwie Od elekcji królów Polski do epoki internetu sieradzka starówka historycznym i kulturowym dziedzictwem regionu łódzkiego. W ramach projektu, który wyceniamy na ponad 42 mln zł chcemy m.in. rozbudować drogi gminne i place miejskie, stworzyć miejsca rekreacji, wybudować obiekty małej architektury oraz stworzyć park kulturowy w obrębie sieradzkiego Wzgórza Zamkowego. Wiemy, że to ambitne zamierzenia, ale Sieradz naprawdę na nie zasługuje. Tym bardziej, że jest jednym z najstarszych miast w Polsce. W ubiegłym roku obchodziliśmy 870 lecie pierwszej pisanej wzmianki o Sieradzu. Jaki jest stosunek Pana Prezydenta do partnerstwa publiczno-prywatnego jako mechanizmu wspomagającego generowanie udziału własnego w projektach mogących uzyskać dofinansowanie z UE? Czy istnieje szansa na szybkie i szerokie stosowanie go zarówno w Sieradzu, jak i innych polskich samorządach? W jakich dziedzinach powinno owo partnerstwo być nawiązywane? Co do tych kwestii jestem umiarkowanym optymistą. Dobrze, że pojawiły się rozwiązania prawne, które otwierają szansę na realizację inwestycji w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Ma to istotne znaczenie w kontekście posiadania przez samorządy ograniczonych środków publicznych na inwestycje. Formuła PPP może być tu pomocna. Największy problem na tą chwilę to brak skutecznych realizacji takich projektów, a co za tym idzie wzorców postępowania. Wszyscy wyczekują na tego pierwszego odważnego. 8

9 POLSKIE SAMORZĄDY W UNII EUROPEJSKIEJ: SIERADZ nr 67 My również analizowaliśmy możliwość wykorzystania PPP. Zleciliśmy wykonanie analizy ekonomicznej i finansowej przedsięwzięcia w ramach partnerstwa publiczno prywatnego dotyczącego budowy parku wodnego w Sieradzu. Zrobiliśmy symulacje finansowe dla dwóch wariantów. W pierwszym miasto finansuje inwestycję w 100 proc. W drugim modelu PPP prywatny inwestor projektuje, buduje, a następnie eksploatuje obiekt przez 25 lat. Koszty wyliczono na ponad 41 mln zł. Okazało się, że w obliczu zaciągniętych juz zobowiązań inwestycyjnych samodzielnie nie jesteśmy w stanie udźwignąć takiego zadania. Pozostaje jedynie formuła PPP. Odpowiadając zaś na drugą część pytania, dotyczącą dziedzin, w których powinno partnerstwo być nawiązywane, to wszystko zależy od potrzeb i planów rozwojowych samorządów. PPP jest na tyle pojemne, że może to być budowa dróg, oczyszczalni ścieków, rewitalizacja terenów publicznych czy tak jak w naszym przypadku ewentualna budowa parku wodnego. Wszystko sprowadza się do zainteresowania potencjalnego partnera projektem. Sieradz rozwinął imponujące skalą działania proinwestycyjne. Miejskie strefy aktywności gospodarczej liczą setki hektarów oczekujących na inwestorów. Jakie są pierwsze efekty tych starań i Pańskie oczekiwania w tej materii? Te setki hektarów to raczej wyraz naszych planów na przyszłość niż dostępne w tej chwili grunty pod inwestycje. Poprzez miejskie strefy pokazujemy w jakich rejonach miasta preferujemy działalność produkcyjną. Tak jak większość miast, borykamy się z problemem wykupu ziemi oraz uregulowaniem stanów prawnych. A to jest podstawa. Dlatego koncentrujemy się na tym zagadnieniu. W tym roku zwiększyliśmy stan posiadania z 6 do 20 hektarów. Takie działania są wynikiem celu, jaki sobie postawiłem: cztery lata pracy, co najmniej czterech nowych inwestorów i 400 etatów. Oczywiście jak powstanie jeden zakład i 400 miejsc pracy, to też nie będę narzekał. Cały czas dążymy do poszerzenia sieradzkiej podstrefy Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o 10 hektarów. Bardzo blisko inwestycji jest hiszpańska firma z branży spożywczej. To właśnie dla niej poszerzamy podstrefę. W zasięgu są kolejni inwestorzy. Na tempo rozwoju gospodarczego Sieradza niewątpliwie duży wpływ ma stopień przygotowania infrastruktury technicznej miasta. Co udało się zrobić w tej dziedzinie, także przy pomocy środków unijnych, i jakie są plany dotyczące innych projektów budujących atrakcyjność miasta dla inwestorów i gości przybywających z kraju i zagranicy? W pełni się zgadzam, że infrastruktura techniczna ma duży wpływ na tempo rozwoju gospodarczego miasta. Do tego zagadnienia podchodzę jednak szerzej. Poza inwestycjami na terenie Sieradza dla nas strategiczne znaczenie ma to czy w pobliżu powstanie planowana droga ekspresowa S8. Już dziś dysponujemy ciekawym położeniem. Przez miasto przebiegają drogi krajowe nr 14 relacji Łódź-Wrocław, nr 12 w kierunku na Kalisz i Poznań oraz nr 83 w kierunku na Turek. W odległości 60 km od miasta znajduje się Port Lotniczy im. Władysława Reymonta w Łodzi. Do Warszawy, Poznania, Wrocławia czy aglomeracji śląskiej dużych miast i rynków zbytu jest z Sieradza nie dalej niż 200 km. Od Łodzi dzieli nas zaledwie 60 km godzina jazdy samochodem lub pociągiem. To korzystne położenie nabrałoby zupełnie innego wymiaru, gdyby koło Sieradza biegła wspomniana S8. Droga ekspresowa dałaby miastu bardzo dobre i szybkie połączenie z Wrocławiem, Łodzią, Warszawą, a docelowo z Niemcami i Litwą. Ponadto S8 to jeden z istotnych elementów węzła strategicznego w tej części kraju. Mamy świadomość stawki o jaką gramy. Dlatego w 2007 r. zorganizowaliśmy kilka akcji demonstrujących naszą determinację. Wraz z sieradzanami liczyliśmy przejeżdżające przez miasto pojazdy, zorganizowaliśmy dwustukilometrowy bieg po S8 do Warszawy, a w czerwcu br. pikietowaliśmy przed Kancelarią Premiera i Ministerstwem Transportu. Wracając jednak do inwestycji infrastrukturalnych w samym Sieradzu, to do tej pory udało się wybudować nowoczesną oczyszczalnię ścieków, budujemy i remontujemy drogi oraz rozpoczynamy inwestycję, która skanalizuje miasto praktycznie w 100 proc. Dodatkowo w przyszłym roku zaczynamy rewitalizację historycznych fragmentów Sieradza. Ma ona doprowadzić do poprawy jakości przestrzeni publicznej i zwrócić uwagę na potencjał historyczny i kulturowy. Jaką wagę przywiązuje Pan do współpracy Sieradza z europejskimi partnerami samorządowymi i jakie korzyści przynosi ona przeciętnemu obywatelowi miasta? Współpraca z naszymi przyjaciółmi z Niemiec, Francji, Chorwacji, Bułgarii i Rosji to miły obowiązek. Szczególnie po wejściu Polski do Unii Europejskiej znaczenia nabierają kontakty z niemieckim Gaggenau i francuskim Annemasse. Ich doświadczenie w pozyskiwaniu środków unijnych oraz w zarządzaniu miastem może być dla nas cenne. Beneficjentem wzajemnych kontaktów jest przede wszystkim młodzież. Co roku organizowane są wspólne spotkania. Współpraca rozszerzyła się również na placówki edukacyjne, które również organizują systematyczne wymiany młodzieży. Dziękuję za rozmowę. 9

10 nr NAJWIĘKSZY POLSKI PROGRAM ZATWIERDZONY PRZEZ KOMISJĘ EUROPEJSKĄ Infrastruktura i Środowisko klepnięte! 5 grudnia 2007 r. Komisarz ds. Polityki Regionalnej Pani Danuta Hübner podpisała decyzję Komisji Europejskiej przyjmująca do realizacji Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata To zwieńczenie wielomiesięcznych prac nad przygotowaniem największego historii Unii Europejskiej programu. Wielkość środków unijnych zaangażowanych w realizację programu wynosi prawie 28 miliardów euro. Budżet całego programu łącznie z wkładem krajowym to 37,6 mld euro. Cel Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Celem programu jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Program zgodnie z Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia (NSRO), zatwierdzonymi w dniu 7 maja 2007 r. przez Komisję Europejską, stanowi jeden z programów operacyjnych będących podstawowym narzędziem do osiągnięcia założonych w nich celów przy wykorzystaniu środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko jest również ważnym instrumentem realizacji odnowionej Strategii Lizbońskiej, a wydatki na cele priorytetowe UE stanowią w ramach programu 66,23% całości wydatków ze środków unijnych. Obecny kształt programu Łączna wielkość środków finansowych zaangażowanych w realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata wyniesie 37,6 mld euro, z czego wkład unijny wynosić będzie 27,9 mld euro, zaś wkład krajowy 9,7 mln euro. Podział środków UE dostępnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko pomiędzy poszczególne sektory przedstawia się następująco: środowisko 4,8 mld euro; transport 19,4 mld euro; energetyka 1,7 mld euro; kultura 490,0 mln euro; zdrowie 350,0 mln euro; szkolnictwo wyższe 500,0 mln euro. Dodatkowo w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko przewidziane zostały środki na pomoc techniczną (w sumie 581,3 mln euro). W ramach programu realizowanych będzie 15 priorytetów: Gospodarka wodno-ściekowa 3 275,2 mln euro (w tym 2 783,9 mln euro z FS); 1. Gospodarka wodno-ściekowa 3 275,2 mln euro (w tym 2 783,9 mln euro z FS); 2. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi 1,430,3 mln euro (w tym 1,215,7 mln euro z FS); 3. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska 655,0 mln euro (w tym 556,8 mln euro z FS); 4. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska 667,0 mln euro (w tym 200,0 mln euro z EFRR); 5. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych 105,6 mln euro (w tym 89,9 mln euro z EFRR); 6. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T ,3 mln euro (w tym 8 802,4 mln euro z FS); 7. Transport przyjazny środowisku ,0 mln euro (w tym 7 676,0 mln euro z FS); 8. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe 3 465,3 mln euro (w tym 2 945,5 mln euro z EFRR); 9. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna 1 403,0 mln euro (w tym 748,0 mln euro z FS); 10. Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii 1 693,2 mln euro (w tym 974,3 mln euro z EFRR); 11. Kultura i dziedzictwo kulturowe 576,4 mln euro (w tym 490,0 mln euro z EFRR); 12. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia 411,8 mln euro (w tym 350,0 mln euro z EFRR); 13. Infrastruktura szkolnictwa wyższego 588,2 mln euro (w tym 500,0 mln euro z EFRR); 14. Pomoc techniczna Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego 220,9 mln euro (w tym 187,8 mln euro z EFRR); 15. Pomoc techniczna - Fundusz Spójności 462,9 mln euro (w tym 393,5 mln euro z FS). Instytucjami odpowiedzialnymi za wdrażanie poszczególnych priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (Instytucjami Pośredniczącymi) są: Ministerstwo Środowiska (priorytety I-V); Ministerstwo Infrastruktury (priorytety VI-VIII); Ministerstwo Gospodarki (priorytety IX-X); Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (priorytet XI); Ministerstwo Zdrowia (priorytet XII); Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (priorytet XIII). Jakie zmiany nastąpiły? W wyniku negocjacji do programu, w stosunku do wersji przyjętej przez Radę Ministrów w listopadzie 2006 roku, wprowadzone zostały następujące zmiany: zwiększono wysokość środków unijnych dla programu oraz zmieniono podział środków unijnych dla poszczególnych priorytetów (I, II, III, VI, VII, IX, XV); zlikwidowano priorytet XVII Konkurencyjność regionów a środki finansowe przewidziane dla tego priorytetu zostały przeniesione do 4 regionalnych programów operacyjnych dla województw, dla których wybór algorytmu podziału środków unijnych na lata był najbardziej niekorzystny, tj. łódzkiego małopolskiego, śląskiego i wielkopolskiego; zlikwidowano priorytet IX Infrastruktura drogowa w Polsce wschodniej i włączono jego zakres do priorytetu VI Drogowa i lotnicza sieć TEN-T; rozszerzono zakres inwestycji kolejowych o kolejny odcinek priorytetowej inwestycji z punktu widzenia europejskiego Rail Baltica, tj. odcinek Suwałki-Trakiszki-granica z Litwą; przesunięto inwestycje z zakresu rozwoju przemysłu dla OZE z priorytetu Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku do priorytetu Bezpieczeństwo energetyczne, jednakże bez realokacji środków finansowych. Ta zmiana pociągnęła za sobą także zmianę nazw obu priorytetów na: Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna oraz Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii; doprecyzowano zapisy dotyczące szkolnictwa wyższego wskazując, iż tylko najlepsze uczelnie będą mogły ubiegać

11 NAJWIĘKSZY POLSKI PROGRAM ZATWIERDZONY PRZEZ KOMISJĘ EUROPEJSKĄ nr 67 się o środki w ramach programu; doprecyzowano zasady kwalifikowalności w zakresie pomocy technicznej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko z uwagi na fakt, iż będzie ona finansowana z dwóch różnych funduszy, tj. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Funduszu Spójności. Decyzja Komisji Europejskiej i co dalej? Formalne wydanie decyzji Komisji Europejskiej przyjmującej Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko oznacza, że dokonane przez polską stronę strategiczne wybory w odniesieniu do obszarów i rodzajów wsparcia spotkały się z aprobatą Komisji Europejskiej. Za duży sukces negocjacyjny należy uznać fakt, że zakres zmian w programie jest stosunkowo niewielki, zaś modyfikacje te mają głównie charakter techniczny i pozwolą na bardziej efektywne adresowanie wsparcia i sprawniejsze wydatkowanie środków. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego równolegle do negocjacji Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko prowadzi intensywne prace nad przygotowaniem wszystkich niezbędnych instrumentów do rozpoczęcia wdrażania programu. Trwają końcowe prace nad Szczegółowym opisem priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko dokumentem precyzującym formę i tryb osiągania celów w wytyczonych w programie. Obowiązują już wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz w zakresie kontroli realizacji Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego stworzyło również formalny system instytucjonalny realizacji Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko podpisując umowy bądź porozumienia z poszczególnymi instytucjami, którym powierzone zostaną zadania w zakresie realizacji programu. 25 lipca 2007 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Pre-Komitetu Monitorującego Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko. Pre-Komitet jest instytucją powoływaną przed formalną decyzją Komisji Europejskiej przyjmującą program operacyjny, w celu przyśpieszenia prac nad realizacją programu. W wyniku decyzji Komisji Europejskiej przyjmującej Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Pre-Komitet przekształci się w Komitet Monitorujący, którego najważniejszym pierwszym zadaniem będzie przyjęcie kryteriów wyboru projektów. Po ich przyjęciu ogłoszone zostaną pierwsze nabory wniosków i będą mogły zostać podpisane pierwsze umowy o dofinansowanie, w tym także dla strategicznych inwestycji istotnych punktu widzenia organizacji EURO Pierwsze posiedzenie Komitetu Monitorującego odbędzie się w styczniu 2008 r. Lista projektów kluczowych do Programu Infrastruktura i Środowisko Indywidualne projekty kluczowe stanowią przedsięwzięcia inwestycyjne o strategicznym znaczeniu dla realizacji programu operacyjnego, których wdrożenie jest niezwykle istotne z punktu widzenia osiągnięcia zakładanych wskaźników rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Są to przede wszystkim duże projekty infrastrukturalne, których proces przygotowania i wdrażania jest niezwykle skomplikowany, czasochłonny i kosztowny. W stosunku do projektów znajdujących się na obowiązujących listach projektów indywidualnych do Programu Infrastruktura i Środowisko zachodzą obawy odnośnie ich strategicznego charakteru i spójności z programem operacyjnym, ponieważ listy projektów indywidualnych były tworzone w momencie braku zaakceptowanych przez Komitety Monitorujące kryteriów wyboru projektów. Dlatego lista projektów kluczowych do Programu Infrastruktura i Środowisko zostanie poddana weryfikacji pod kątem: zgodności z kryteriami strategicznymi określonymi w wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie jednolitego systemu zarządzania i monitoringu projektów, zgodnych z art. 28 ust. 1 Ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. stopnia przygotowania inwestycji do realizacji. Projekty indywidualne nie mogą być zamrażarka pieniędzy unijnych, ale powinny stanowić mechanizm napędzający wykorzystanie europejskich funduszy Jakie kryteria będą brane pod uwagę: Kryteria podstawowe zgodne z Wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie jednolitego systemu zarządzania i monitoringu projektów, zgodnych z art. 28 ust. 1 Ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. 1. Strategiczny charakter projektu, 2. Kwalifikowalność projektu oraz Beneficjenta, 3. Zgodność projektu z celami SRK, NSRO, programu operacyjnego oraz strategiami wojewódzkimi i strategiami sektorowymi, 4. Skala oddziaływania projektu (regionalna w RPO, ponadregionalna i krajowa w programach krajowych), 5. Stopień wpływu projektu na osiągnięcie wskaźników SRK, NSRO oraz programu operacyjnego, 6. Dostępność środków finansowych w ramach alokacji danego priorytetu programu operacyjnego. Kryteria dodatkowe: 7. Powiązanie i komplementarność z innymi projektami, dążenie do zapewnienia efektów sieci (w tym z projektami finansowanymi z innych źródeł), 8. Ewentualne konsekwencje braku realizacji projektu, 9. Termin realizacji projektu, 10. Sprzyjanie wypełnieniu wymogów zasady n+2 / n+3. Inne kryteria zależne od sektora, np. infrastruktura: 1. Natężenie ruchu na odcinku planowanym do realizacji (obecne i prognozowane), wypadkowość (obecnie i możliwości poprawy), 2. Szacunkowe czasy przejazdu/szybkość połączeń na danym odcinku, 3. Przepustowość portów, dworców, przejść granicznych, etc. Kryteria EURO Wypełnianie bezpośrednich zobowiązań Polski wobec UEFA, 2. Ekonomiczne i społeczne uzasadnienie dla funkcjonowania projektu również po zakończeniu EURO 2012 (w tym w oparciu o racjonalny rachunek ekonomiczny). 11

12 nr POLSKIE SAMORZĄDY W UNII EUROPEJSKIEJ: POLICE Deszcz nagród dla Polic Udział Polic w konkursach ekologicznych stał się już tradycją, potwierdzają to zdobywane nagrody i wyróżnienia. Naszym największym tegorocznym osiągnięciem jest laur w prestiżowym konkursie Ministra Środowiska Lider Polskiej Ekologii. 17 października 2007 r. w Teatrze Dramatycznym w Warszawie odebraliśmy dyplom i statuetkę Lidera w podkategorii gmin miejsko wiejskich. To zaszczytne wyróżnienie jest już trzecim dla Gminy Police w 2007 roku. W czerwcu zostaliśmy Najbardziej ekologiczną gminą zwyciężając w konkursie organizowanym przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nagroda ta, to nie tylko uznanie dla działań z zakresu ekologii, ale też dodatkowe środki w wysokości zł na dalsze polepszanie stanu środowiska w gminie. Dwukrotne uhonorowanie Gminy w tegorocznych konkursach ekologicznych potwierdza, że wybraliśmy właściwy kierunek działań, dla których priorytet stanowi zrównoważone i nowoczesne zarządzanie środowiskiem. Jeśli chodzi o Lidera Polskiej Ekologii, to wcześniej otrzymaliśmy już wyróżnienie w szóstej edycji konkursu, lata za kompleksowe przedsięwzięcia w zakresie ochrony środowiska. Kontynuacja działań na rzecz zrównoważonego gospodarowania i ochrony zasobów naturalnych pozwoliła nam sięgnąć po zaszczytny laur Lidera Polskiej Ekologii, w jubileuszowej, dziesiątej edycji konkursu, nad którą patronat objął Prezydent RP Lech Kaczyński. Ma to dla mnie szczególne znacznie dlatego, że ta prestiżowa nagroda przyznawana od 1997 r. przez Ministerstwo Środowiska ma na celu upowszechnianie przedsięwzięć ekologicznych i uhonorowanie tych, którzy przyczyniają się do poprawy stanu środowiska naszego kraju i jakości życia jego mieszkańców. Zadaniem konkursu jest upowszechnianie pozytywnych wzorców i metod osiągania sukcesów gospodarczych dzięki działaniom proekologicznym. To nie tylko promocja Polic, ale aktywny udział w rozwoju polskiej ochrony środowiska. Celem efektywnego prowadzenia polityki proekologicznej nie jest zdobywanie nagród, ale troska o zachowanie cennego waloru przyrodniczego, jakim jest czyste i nieskażone środowisko. Cieszy oczywiście fakt, że Rada Programowa konkursu Lider Polskiej Ekologii doceniła innowacyjne, nowoczesne technologicznie rozwiązania i edukację prowadzoną na rzecz zrównoważonego rozwoju Polic. Otrzymany tytuł jest dla mnie wyrazem uznania za realizację efektywnych ekologicznie, ekonomicznie i społecznie przedsięwzięć w zakresie zarządzania środowiskiem. Udało nam się przeprowadzić szereg godnych uwagi, kompleksowych inwestycji infrastrukturalnych służących rozwojowi gminy, ochronie środowiska naturalnego i poprawie życia mieszkańców. Systematyczne i skuteczne wdrażanie przedsięwzięć proekologicznych było również możliwe dzięki skutecznemu pozyskiwaniu funduszy europejskich. W rezultacie przyniosło to wymierne efekty w sferze gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej i zieleni miejskiej. Doceniono nasze starania o rozbudowę sieci wodno kanalizacyjnej, gazowej. Przestarzałe kotłownie węglowe sukcesywnie zastąpiliśmy nowoczesnymi: ekonomicznymi i mniej szkodliwymi. Skutecznie funkcjonuje Zakład Odzysku i Składowania Odpadów Komunalnych, dzięki któremu osiągnęliśmy kompleksowy poziom gospodarowania odpadami. Rok temu uroczyście oddaliśmy do użytku nowoczesną stację uzdatniania wody. W rezultacie mieszkańcy Polic otrzymali trwałą i wieloletnią gwarancję spożywania czystej, bezpiecznej i zgodnej z normami wody pitnej. Nowa stacja to także mniej zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych i eliminacja zagrożeń dla jakości wód podziemnych. Ochronie środowiska naturalnego służy również rozbudowa tras rowerowych, stwarza bowiem bezpieczną i ekologiczną alternatywę transportową. Na realizację tego przedsięwzięcia pozyskaliśmy środki z Programu INTERREG IIIA, a w przyszłości zamierzamy nadal aplikować o fundusze na kontynuację rozbudowy tras, już ze środków INTERREG IVA. W najbliższych planach znajduje się również kanalizacja zachodniej części gminy oraz modernizacja głównych arterii komunikacyjnych. Sądzę, że mogę śmiało powiedzieć, że miasto i gmina Police są dobrym przykładem miejsca gdzie sprawy ekologii są traktowane priorytetowo, a ochrona środowiska jest wyzwaniem i obowiązkiem obywatelskim. Jak już wspomniałem Police otrzymały trzy prestiżowe wyróżnienia w tym roku. Tydzień przed otrzymaniem lauru Lidera Polskiej Ekologii, również w Warszawie, tyle że w Studio Buffo, odebraliśmy statuetkę Kazimierza Wielkiego. Jest to nagroda za zajęcie wysokiego, trzeciego miejscu w rankingu Tygodnika Samorządowego Wspólnota w kategorii miast powiatowych. Głównym kryterium, wobec którego klasyfikowano działania samorządów była wysokość wydatków inwestycyjnych, jakie poniosły średniorocznie w przeliczeniu na jednego mieszkańca w latach W przypadku Polic kwota ta wynosi 549,30 zł. Klasyfikacja pokazała dynamikę zmian sytuacji finansowej gminy i można powiedzieć, że potwierdza właściwe zarządzanie budżetem. To dla mnie szczególny powód do dumy, podobnie jak dla innych burmistrzów, wójtów, czy starostów. Statuetkę Kazimierza Wielkiego odbieraliśmy podczas Samorządowego Forum Kapitału i Finansów, które jest jednym z najważniejszych wydarzeń świata finansów samorządowych, od lat tworząc nowe standardy w ich zarządzaniu. Pierwszy dzień Forum tradycyjnie zwieńcza Wielka Gala Inwestorów, podczas której ogłaszane są wyniki największych samorządowych inwestorów. Laureaci w poszczególnych kategoriach honorowani są wówczas statuetką Kazimierza Wielkiego, który jest jednocześnie patronem Forum. Sądzę, że otrzymane w tym roku nagrody i wyróżnienia pomogły w kreowaniu pozytywnego wizerunku Polic i sprawiły, że staliśmy się wiarygodnym i atrakcyjnym partnerem do współpracy, co jest dzisiaj niezwykle istotne. Zdobyte tytuły to docenienie i zauważenie naszych działań, ale przede wszystkim mobilizacja i zobowiązanie do dalszej, systematycznej pracy. Władysław Diakun Burmistrz Polic Urząd Gminy w Policach ul. Stefana Batorego Police tel , fax sekretariat@ug.police.pl

13 SPOŁECZNA MISJA BIZNESU: ZAKŁADY CHEMICZNE POLICE S.A. nr 67 Człowiek Roku Ryszard Siwiec Dyrektor Generalny Zakładów Chemicznych POLICE SA został uznany Człowiekiem Roku 2007 przez społeczność lokalną. Podczas imprezy podsumowującej akcję Pomaganie wzmacnia nagrodę wręczyli przedstawiciele polickich mediów. Laureat zaraz po otrzymaniu nagrody zdecydował się przekazać ją na ręce Burmistrza Polic Władysława Diakuna, wraz z prośbą o zlicytowanie jej podczas aukcji charytatywnej w trakcie Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Każda nagroda a zwłaszcza ta, która jest ufundowana przez społeczność lokalną ma dla mnie szczególną wartość. Oznacza to, że praca, którą wykonuje jest doceniania przez innych skomentował Ryszard Siwiec. Spółka w ciągu bieżącego roku zaangażowała się w wiele akcji społecznych, wśród nich znalazły się wystawy, koncerty, aukcje charytatywne, przedsięwzięcia proekologiczne i sportowe. Kampania Polickiej Inicjatywy Społecznej IMPULS pod hasłem Pomaganie wzmacnia ma na celu zwrócenie uwagi na ludzi, instytucje, stowarzyszenia, firmy, które angażują się społecznie. W każdym lokalnym środowisku są osoby, które dobrowolnie i bez wynagrodzenia niosą pomoc innym, aktywnie uczestniczą w rozwiązywaniu lokalnych problemów. Dzięki ich zaangażowaniu odbywa się wiele cennych przedsięwzięć i inicjatyw. Ryszard Siwiec Prezes Zarządu Zakładów Chemicznych Police S.A. Ryszard Siwiec, ur r., ukończył Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania na Uniwersytecie Szczecińskim, a także studia podyplomowe MBA przy Uniwersytecie Szczecińskim. Karierę zawodową rozpoczynał w Zakładzie Zaopatrzenia Materiałowego Sp. z o.o., następnie był dyrektorem Zakładu Remontowego SKSM Sp. z o.o. oraz zastępcą dyrektora delegatury warszawskiej spółki MCX. Był współwłaścicielem firmy SB-I Sp. Jawna. Ostatnio pełnił funkcję członka Zarządu KGG Sp. z o.o., w której odpowiadał za opracowywanie i wdrażanie strategii firmy oraz zarządzanie finansami. Uczestnik wielu szkoleń z zakresu zarządzania, m.in. organizacji i zarządzania przedsiębiorstwem oraz międzynarodowego marketingu. Członek założyciel Stowarzyszenia Absolwentów MBA w Szczecinie. 13

14 nr Priorytetem Unii Europejskiej jest wsparcie dla innowacyjnej gospodarki, której sukces będzie ściśle związany z współdziałaniem władzy z biznesem i nauką. O jakich ramach tego wsparcia możemy mówić? W Komisji Europejskiej bardzo duży nacisk kładziemy na to, by budować silne zaplecze finansowe pomocy zwłaszcza małym i średnim przedsiębiorstwom, umożliwiać i m korzystanie z kapitału wysokiego ryzyka, z gwarancji pożyczek. Zaproponowaliśmy razem z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym instrument nazywający się w skrócie Jeremie ( Joint European Resources for Mikro and Medium Enterprises wspólne europejskie zasoby dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw), który to program ma poprawić dostęp do finansowania dla małych i średnich firm a także osób samozatrudniających się. Program ma m.in. pomoc w rozwoju nowych i innowacyjnych przedsięwzięć. 12 listopada podpisaliśmy z województwem wielkopolskim pierwszą umowę tworzącą fundusz holdingowy typu Jeremie. Mam nadzieję, że wykorzystywanie tego odnawialnego instrumentu finansowego będzie w Polsce coraz powszechniejsze i będzie służyło przedsiębiorstwo. To bardzo ważne, by ciągle tworzyć nowe instrumenty, zwłaszcza odnawialne, bo to gwarantuje lepsze wykorzystanie środków europejskich. Nie można dopuścić do sytuacji, w której zasoby finansowe się wyczerpują. Dlatego też w wielu krajach, w szczególności w Wielkiej Brytanii i Niemczech tego typu działania z wykorzystaniem funduszy europejskich dla tworzenia odnawialnych instrumentów finansowych, są szeroko stosowane. Zwłaszcza, że dodatkową korzyścią płynącą z nich jest także możliwość łączenia środków pochodzących z europejskiej polityki regionalnej z funduszami ściąganymi z rynków finansowych: publicznymi i prywatnymi. Jak rozumiem, te nowości są wynikiem analizy tego, co się działo z wdrażaniem europejskiej polityki regionalnej i wsparcia gospodarki po roku 2004? Owszem. Jednak z tych doświadczeń wynika podstawowa konstatacja: Głównym czynnikiem wpływającym na skuteczność realizacji polityki wsparcia jest jakość administracji. Można bowiem wykreować znakomite rozwiązania i mechanizmy, ale one same nie uczynią cudu. Kiedy spojrzymy na Hiszpanię, to widać wyraźnie, że sukces tego kraju w wykorzystywaniu funduszy unijnych przeznaczonych na rozwój regionalny i gospodarkę, jest wynikiem dobrej pracy znakomicie wyszkolonych specjalistów nie tylko na szczeblu rządowym, ale regionalnym i lokalnym. Wiemy także na podstawie analizy lat , że tym, co hamuje politykę regionalną jest zbyt wolna weryfikacja schematów pomocy publicznej, bo unijne wsparcie przedsiębiorstw wiąże się z koniecznością szczegółowego sprawdzania każdej sprawy w Brukseli. Obserwacja procesów wsparcia polityki regionalnej i przedsiębiorstw w Polsce prowadzi do wniosku, że wysoka jakość projektów jest absolutnie kluczowa dla szybkiego wykorzystywania środków unijnych. Kolejnym czynnikiem odgrywającym Z PERSPEKTYWY UNII EUROPEJSKIEJ blokującą rolę jest na pewno to wszystko, co dotyczy sprawności procesu inwestycyjnego. Funkcjonowanie rynku pracy, które do tej pory nie było u nas barierą, w moim przekonaniu, taką się stanie, stąd pomysły na otwieranie tego rynku dla innych nacji. To bardzo ważne, by umieć to zrobić z głową. Trzeba pamiętać, że UE oferuje środki na kształcenie, na różnego typu przedsięwzięcia budujące kwalifikacje ludzi na sektorowych rynkach pracy, na przykład w budownictwie. Istotna jest dobra współpraca pomiędzy różnymi szczeblami administracji rządowej i samorządowej słabość tych relacji może spowalniać proces absorpcji środków unijnych. Jaka jest więc kompleksowa ocena dotychczasowych praktyk w implementacji środków UE przeznaczonych na rozwój regionalny i wsparcie polskie gospodarki? Dobra. Jest postęp w sprawności wdrażania polityki regionalnej po stronie administracji a także po stronie przedsiębiorców. Koledzy z Komisji Europejskiej, którzy na co dzień przebywają w naszym kraju zwracają uwagę na coraz lepszą jakość Świat nie będzie czekał... Z DANUTĄ HÜBNER Komisarzem Unii Europejskiej ds. polityki regionalnej rozmawia Jacek Broszkiewicz projektów i wniosków o dofinansowanie przedkładanych przez przedsiębiorców. Zdecydowanie maleje liczba projektów odrzucanych z powodów formalnych, co było najbardziej przykrym i zniechęcającym ludzi biznesu zjawiskiem. Dlatego też konieczność upraszczania procedur aplikacyjnych ma tak duże znaczenie i cieszę się, że nowy polski rząd deklaruje szybkie działania w tej sferze. Na poziomie europejskim zrobiliśmy już sporo w obszarze regulacji tej sfery, ale mam świadomość, że to ciągle za mało. Pierwszym oczekiwanym krokiem jest wprowadzenie preselekcji projektów w oparciu o krótki opis, tak, by ten, kto go składa nie musiał ponosić kosztów przygotowania pełnego wniosku. Wbrew różnym opiniom, uważam, że wykorzystywanie środków UE idzie nam zupełnie przyzwoicie (patrz artykuł na str przyp. red.) i kształtuje się generalnie na poziomie procent. Mamy jednak czas do końca 2008 roku, by skutecznie sięgnąć po resztę. Wierzę, że tego dokonamy, tym bardziej, że potrafimy coraz lepiej się mobilizować im bliżej granicznej daty. Czy tylko zdolność do sprężania się na ostatni moment może nam pomóc w 100-procentowym wykorzystaniu oferty UE? Nie tylko. Gorąco zachęcam do korzystania z doświadczeń samorządów i przedsiębiorstw innych krajów Unii. Nie ma sensu popełniać błędów na własny rachunek. Organizujemy bardzo dużo spotkań w różnych krajach a także w Brukseli, na których jest okazja do popytania tych, którzy już mają za sobą praktykę aplikacyjną. Namawiam do uczestniczenia w otwartych dniach regionów, które każdego roku odbywają się w październiku, do wyjścia na zewnątrz. Ten sam apel kieruję do przedsiębiorców z sektora prywatnego, dla którego organizujemy rocznie kilkadziesiąt spotkań. Jestem przekonana, że można się w ten sposób wiele nauczyć od tych, którzy już coś osiągnęli. Z drugiej strony sami możemy dać Europie wiele cennych pomysłów, bo w Polsce kreowana jest ich masa. Chcę także zadeklarować otwartość i gotowość do współpracy polskiej sekcji unijnej polityki regionalnej. Postarajmy się zatem być maksymalnie innowacyjni i przedsiębiorczy, bo świat nie będzie czekał. Dziękuję za rozmowę.

15 POLSKIE SAMORZĄDY W UE: STAROSTWO POWIATOWE W GORLICACH nr 67 Żywe dziedzictwo Odkryć dla Europy i świata dwa niezwykłe obiekty sakralne drewniane kościoły w Sękowej i Binarowej to cel programu unijnego do którego przystąpił Powiat Gorlicki. Jako jedyny przedstawiciel z Polski, wraz z 8 partnerami z Europy Centralnej i Południowej, Powiat złożył wniosek do Programu INTERREG III B CADSES pod nazwą ŻYWE DZIEDZICTWO (Heritage Alive! ). Partnerem wiodącym projektu jest organizacja Salzburg Research z Austrii a koordynatorem projektu z jej ramienia John Pereira. Pozostali partnerzy projektu to: Departament Ochrony Starego Miasta w Salzburgu, gmina miejska Urbino z Włoch, gmina miejska Holloko z Węgier, Region Wysp Jońskich z Grecji, Centrum Analiz i Strategii Ekonomiczno-Społecznych z Bułgarii, gmina miejska Kardjali z Bułgarii oraz Stowarzyszenie Mioritics z Rumunii. Całkowita wartość projektu jest naprawdę imponująca i przekracza 1 mln euro. Cały projekt jest realizowany w okresie od 1 kwietnia 2006 roku do 31 marca 2008 roku. Podstawowym celem projektu jest podniesienie rangi regionów na których terenie znajdują się obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Powiat Gorlicki ma to szczęście, że może pochwalić się aż dwoma takimi obiektami kościołem Św. Św. Filipa i Jakuba w Sękowej (gmina Sękowa) oraz kościołem Św. Michała Archanioła w Binarowej (gmina Biecz). Kościół w Sękowej, zbudowany zapewne około roku 1520 jest często nazywany najpiękniejszą świątynią drewnianą w Polsce zachował do dziś swój kształt i konstrukcję z czasów późnego gotyku. Z kolei kościół w Binarowej, powstały przy końcu XV w., sławny jest za sprawą olśniewających malowideł, które szczelnie pokrywają całe wnętrze budowli. Nie do przecenienia jest również świetne wyposażenie tego kościoła z czasów średniowiecza. Projekt ma już swoją własną historię. Pierwsze kontakty z Powiatem Gorlickim organizacja z Salzburga nawiązała już w 2004 r. Ówczesny Starosta Gorlicki, a dzisiejszy poseł na Sejm RP, Witold Kochan uznał projekt za bardzo wartościowy i doskonale wpasowujący się w potrzeby Ziemi Gorlickiej. Niestety, wniosek złożony w ramach programu INTERREG III B CADSES nie uzyskał dofinansowania, jednak dla partnerów projektu stanowiło to tylko motywację do dalszej pracy. Pod koniec roku 2005, w czwartym naborze projektów do programu INTERREG, ponownie złożono wspólny wniosek. Tym razem wysiłki zostały uwieńczone sukcesem. Decyzją Komitetu Sterującego w ramach Programu Sąsiedztwa INTERREG III B CADSES z dnia 22 marca 2006 r., projekt Żywe dziedzictwo został zaakceptowany i uzyskał dofinansowanie z Unii Europejskiej. To jest naprawdę bardzo interesujący program dla naszych wspaniałych ale mało znanych obiektów mówi kontynuator projektu, Starosta Gorlicki Mirosław Wędrychowicz. To ogromna szansa, by o tych niezwykłych, drewnianych kościołach, wpisanych od ponad czterech lat na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, usłyszała cała Europa a może nawet świat. Trzeba przy tym podkreślić, że sukces wniosku, a przede wszystkim zaistnienie Ziemi Gorlickiej w tym projekcie możliwe było jedynie dzięki życzliwości i owocnej współpracy gmin Biecz i Sękowa. To dzięki temu, w drodze montażu finansowego z udziałem powiatu, udało się zebrać wkład własny niezbędny dla realizacji projektu. Projekt ma charakter badawczo edukacyjno promocyjny i stawia sobie różnorakie cele. Do najważniejszych należy: wdrożenie programu Virtualny Przewodnik Turystyczny w formie pilotaży realizowanych u trzech partnerów (Salzburg, Hollókõ, Sighisoara) wdrożenie programu Wyprawa po wiedzę jako pilotaży realizowanych przez dzieci i młodzież u trzech kolejnych partnerów (Urbino, Kardjali/Perperikon, Gorlice/Binarowa/Sękowa) wydanie Podręcznika dobrych praktyk dla miejsc o statusie Światowego Dziedzictwa oraz operatorów turystycznych intensywna promocja ogólnoeuropejska, także podczas dużych imprez międzynarodowych To jeszcze nie wszystko dodaje Starosta Wędrychowicz partner wiodący z Salzburga za cel stawia sobie zainteresowanie miejscami dziedzictwa organizacje turystyczne, biura podróży, hotele, tour operatorów, a nawet parlamentarzystów poszczególnych krajów czy też eurodeputowanych. Ważnym aspektem projektu jest dążenie do tego, by informacje o naszych kościołach można było znaleźć np. w biurach turystycznych Urbino czy Hollókõ. Do Powiatu Gorlickiego należało opracowanie programu pilotażowego Wyprawa po wiedzę. Jego celem była aktywizacja młodzieży z miejscowości posiadających statut UNESCO, tak aby gromadząc o nich wiedzę i tę wiedzę weryfikując za pomocą nowoczesnych technik informatycznych stały się spontanicznymi i naturalnymi ambasadorami swojego regionu. Program pilotażowy miał swój finał w maju 2007 r., kiedy to w szczególnie uroczystych okolicznościach, z udziałem zastępcy prezesa Polskiego Komitetu ds. UNESCO, pani Aleksandry Wacławczyk, nagrodzono najlepszych uczniów tytułami Strażników Dziedzictwa. Ważnym wydarzeniem projektu była również prezentacja jego osiągnięć na konferencji UNESCO we Wrocławiu w dniach września 2007 r. Zgromadzeni byli prawdziwie zaskoczeni tym zupełnie innowacyjnym podejściem do dziedzictwa kulturowego, które dzięki takim zastosowaniom wkracza w zupełnie nowe obszary relacji z człowiekiem, zachęcając go do wchodzenia w interakcje z innymi. Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszych stron: ogólnej o projekcie oraz poświęconej Wyprawie po wiedzę w Powiecie Gorlickim Warto przy tym pamiętać o haśle, które przyświeca całemu projektowi Tożsamość kulturowa nie jest skamieliną to doznania którymi ludzie się dzielą. Tekst i zdjęcia: Daniel Markowicz 15

16 nr Czy istnieją szanse na powtórzenie przez Jastrzębie Zdrój sukcesu w pozyskiwaniu unijnych środków z lat , o którym mówiliśmy w pierwszej części wywiadu publikowanej w poprzednim wydaniu Euroregionów-Polska? tym razem w odniesieniu do funduszy strukturalnych, przeznaczonych do zagospodarowania w perspektywie lat W swych działaniach nadal będziemy dążyć do tego, by zdecydowaną większość strategicznych dla miasta inwestycji wesprzeć środkami pomocowymi. Od dłuższego czasu przygotowujemy się do tego, analizując dokumenty programowe pod kątem możliwości aplikowania. Aktualnie trwają prace nad opracowaniem Programu Rozwoju Subregionu Zachodniego, w ramach którego dla naszego miasta przewidziane jest wsparcie w wysokosci 10 mln euro. W ramach tych środków w drodze bezkonkursowej dofinansowane zostaną: szerokopasmowy dostęp do internetu, budowa kontenerowej kompostowni odpadów zielonych, modernizacja i nadbudowa hali widowiskowo-sportowej, modernizacja jednej z głównych dróg w mieście oraz projekt elektronicznych usług miejskich. Ponadto w ramach mechanizmu kompensacyjnego dla województwa śląskiego zapewnione mamy dofinansowanie budowy obwodnicy Jastrzębia Zdroju w wysokości 36 mln euro. By utrzymać wysoki poziom aktywności miasta w procesie pozyskiwania środków zewnętrznych stale podnosimy kwalifikacje pracowników zaangażowanych w ten proces. Wszak dobrze przygotowana kadra przekłada się na wyniki pracy, co widać w rankingach sporządzanych za lata Dysponujemy prognozą przychodów gminy aż do roku 2012, mamy elastyczny plan inwestycyjny obejmujący zadania, które chcemy realizować przy pomocy unijnych pieniędzy. Zdaję sobie sprawę z faktu, iż w obecnym okresie programowania środków unijnych znaczna część dużych projektów z naszego województwa ma już zagwarantowane dofinansowanie w drodze bezkonkursowej. Projekty ujęte na listach indykatywnych programów operacyjnych znacznie ograniczą środki przeznaczone na konkursy, trudno będzie zatem wskazać w rankingach aktywność samorządów w ich pozyskiwaniu. Miło nam jednak będzie, gdy nakład pracy włożony w skomplikowany proces pozyskiwania środków zewnętrznych zostanie doceniony na szczeblu wojewódzkim czy ogólnopolskim. Jestem przekonany o celowości naszych projektów i ich wartości merytorycznej oraz znaczeniu dla mieszkańców. Sztuka określania celów jest związana z umiejętnością, o której mówiłem w pierwszej części naszej rozmowy wyprzedzania i perspektywicznego podejścia do rozwoju. UNIJNY BILANS SAMORZĄDOW Sztuka okreś Z MARIANEM JANECKIM Prezydentem Jastr W demokracji lokalnej ważne są relacje na linii urząd mieszkańcy. Co się czyni w mieście dla podnoszenia kwalifikacji prawcowników administracji samorządowej, czy można już mówić o nieaktualności stereotypu my i oni, czyli władza? Do właściwej obsługi mieszkańców zawsze przywiązujemy wielką wagę. Jesteśmy przecież po to, by służyć mieszkańcom. Dbamy, by odwiedzający nas petenci czuli przyjazną i życzliwą atmosferę, a ich sprawa była załatwiana szybko, skutecznie i w zgodzie z prawem. W maju 2005 roku nasz urząd dołączył do grona jednostek, które mogą poszczycić się certyfikatem ISO 9001: Wdrażanie systemu zarządzania jakością wiązało się z wytężoną pracą wielu ludzi, wymagało dodatkowych spotkań i szkoleń, ale patrząc na efekt, warto było podjąć ten wysiłek. Przyznanie certyfikatu jest bowiem świadectwem uznania wysokiego standardu świadczonych przez nas usług. Wprowadzając system przyjęliśmy zasadę, że mieszkaniec znajduje się zawsze w centrum uwagi, a urząd będzie czynił wszystko, aby poznać i rozumieć jego potrzeby, oczekiwania i spełniać je. Dlatego też bardzo ważnym jest stałe podnoszenie kwalifikacji pracowników, gdyż dobrze wykwalifikowane kadry zdecydowanie podnoszą jakość świadczonych usług. Aktualnie oczekujemy wyników naboru wniosków aplikujących do funduszy norweskich, gdzie złożony został wniosek Związku Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego któremu mam zaszczyt przewodniczyć. Projekt nasz stara się o dofinansowanie w wysokosci 8 mln zł dużego przedsięwzięcia szkoleniowego dla urzędników 24 gmin zrzeszonych w związku. Usprawnieniu systemu obsługi petentów ma także służyć wdrażany obecnie w województwie śląskim System Elektronicznej Komunikacji Administracji Publicznej. Już w styczniu 2008 roku zaczniemy pracować w nowym systemie. Sam projekt, w skali ogólnopolskiej innowacyjny i pionierski, jest odpowiedzią na potrzeby społeczeństwa. Jak wynika z badań, 40 procent Polaków chce dostępu do wszelkich usług administracyjnych drogą online. Równolegle przygotowujemy projekt elektronicznego obiegu dokumentów, który umożliwi komunikację elektroniczną pomiędzy urzędem a jednostkami mu podległymi, jak również pomiędzy samymi jednostkami. Te i wiele innych przedsięwzięć służą procesowi stałego doskonalenia obsługi mieszkańców. Jak ocenia Pan działania samorządu oraz instytucji z nim współpracujących mające na celu pozyskanie w Jastrzębiu Zdroju jak największej liczby poważnych inwestorów? Co może ich do miasta przyciągnąć? Powołane przez miasto instytucje, takie jak Jastrzębski Inkubator Przedsiębiorczości, Jastrzębski Fundusz Poręczeniowy czy Jastrzębska Strefa Aktywności Gospodarczej starają się pobudzać ducha przedsiębiorczości wśród mieszkańców. Nie ukrywam jednak, że największe nadzieje wiążemy z napływem inwestorów zewnętrznych. Liczymy na zainteresowanie ze strony wielkich sieci handlowych, ponieważ Jastrzębie Zdrój jest miastem o słabym przeliczniku powierzchni handlowej przypadającej na jednego mieszkańca. Chcemy to zmienić tworząc nowoczesne centra handlowo-usługowe w rodzaju katowickiego Silesia City Center, skupiającego nie tylko sklepy, ale i galerie czy kina. Takie centrum o powierzchni blisko 50 tysięcy metrów kwadratowych jest w planach zagospodaro-

17 Y 2007: JASTRZĘBIE ZDRÓJ (2) lania celów zębia Zdroju rozmawia Jacek Broszkiewicz wania przestrzennego obok dwóch mniejszych. Realizacja tych zamierzeń na pewno przyniesie nowe miejsca pracy, szczególnie dla kobiet, co jest bardzo istotne, bowiem im szczególnie trudno jest znaleźć pracę. Na kilkudziesięciu hektarach przemysłowych, po byłej kopalni Moszczenica, częściowo zajmowanych przez Podstrefę Jastrzębsko-Żorską Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej S.A. chcemy stworzyć dogodne warunki dla lokowania się nowych przedsiębiorstw. Budujemy więc także przy pomocy środków unijnych - drogi i sieć kanalizacyjną, aby jak najlepiej skomunikować ten obszar z miastem. Jastrzębie Zdrój to miasto, w sąsiedztwie którego znajdować się będzie pierwszy po polskiej stronie granicy węzeł autostrady A1. O ile wiem z tą inwestycją wiąże Pan wielkie nadzieje... Jesteśmy miastem granicznym. Mamy bardzo dobre relacje z naszymi czeskimi partnerami. Kupujemy u nich aż 80 procent wody niezbędnej do zaopatrzenia miasta. Wejście do strefy Schengen praktycznie zlikwiduje bariery graniczne, więc ruch będzie odbywał się bez przeszkód. W związku z tym naszym celem strategicznym, związanym m.in. z planami budowy atrakcyjnych centrów hanlowo-usługowo-rozrywkowych, ale także logistycznych jest to, by ciężar tego ruchu koncentrował się wokół Jastrzębia Zdroju. Absolutnie pierwszoplanowym więc zadaniem na najbliższe lata jest wybudowanie drogi ekspresowej łączącej autorstadę A1 z Drogą Krajową nr 81. Jastrzębie Zdrój leży pomiędzy tymi arteriami i niewykorzystanie tego położenia byłoby niewybaczalne. Łącznik, zwany Drogą Główną Południową, ma biec od Pszczyny po Racibórz. Na naszym odcinku konieczne jest wybudowanie obwodnicy, do czego przygotowujemy się już od 2000 roku. Podobnie jak w przypadku dużego projektu związanego z gospodarką wodno-ściekową, z dużym wyprzedzeniem przygotowaliśmy się do realizacji tej inwestycji. Mimo, że nie mieliśmy pewności co do szansy dofinansowania tego projektu przez UE, wykupiliśmy już 80 procent działek, a resztę wykupu gruntów zdecydowanie ułatwi nam nowa ustawa drogowa, znacznie przyspieszająca te procedury. Mamy także opracowaną dokumentację techniczną tej inwestycji. Budowa Drogi Głównej Południowej mająca kosztować 46 milionów euro została rekomendowana do dofinansowania w ramach nowego rozdania środków unijnych na lata Priorytetowa dla miasta inwestycja otrzyma dofinansowanie w wysokosci 36 mln euro. Realizacja tego przedsięwziecia warunkuje proces rozwoju naszego miasta. Położenie w pobliżu autostrady i dobra z nią komunikacja to niewątpliwie atut naszego miasta. Autostrada A1 pólnoc-południe połączy Śląsk z Gdańskiem. Szlak komunikacyjny o charakterze międzynarodowym w pobliżu Jastrzębia Zdroju pozwoli włączyć nasze miasto w system połączeń europejskich. Śląski odcinek autostrady połączy się w Gorzyczkach z Republiką Czeską i będzie jedną z najważniejszych tras w europejskim systemie komunikacyjnym. Sąsiedztwo tak dobrej sieci komunikacyjnej jest niezwykle ważne dla młodego, rozwijajacego się miasta. Mam nadzieję, że już niebawem nasze miasto stanie się bardzo atrakcyjnym terenem dla inwestorów, choćby z uwagi na jego newralgiczne położenie na mapie Europy. Czy nie obawia się Pan sytuacji, że Droga Główna Południowa będzie istaniała, a autostrady A1 jak nie ma, tak nie będzie? Nie wyobrażam sobie tak absurdalnego splotu wydarzeń. Musiałoby być ono wynikiem skrajnej niekompetencji i nieodpowiedzialności najwyższych władz państwowych, a tego raczej nie biorę pod uwagę. Poza tym te regionalne i lokalne inicjatywy komunikacyjne nie mogą prowadzić do nikąd, jeśli są związane z życiodajną A1, z którą wiązane są tak wielkie oczekiwania i nadzieje. Przecież w pasie 30 kilometrów po obu jej stronach powstać ma swoista strefa ekonomiczna, wszak na całym świecie wokół autostrad aktywnie rozwija się życie gospodarcze. W Jatrzębiu Zdroju będziemy dobrze przygotowani do tego, by miało ono najlepsze warunki wrostu. Jastrzębie Zdrój zajęło wysokie siódme miejsce w ogólnopolskim rankingu Europejska gmina, europejskie miasto przygotowanym przez redakcję Gazety Prawnej, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i Bank Gospodarstwa Krajowego. Wyróżnienie zostało wręczone Panu podczas uroczystej gali, która odbyła się 11 lipca bieżącego roku w Warszawie. Co, Pana zdaniem, sprawia, że o Jastrzębiu Zdroju można dziś mówić, jako o mieście europejskim? Sądzę, że w naszej rozmowie przytoczyłem wiele przykładów myślenia w stylu europejskim, czyli takiego podchodzenia do rozwoju, które cechuje otwartość, wyobraźnia, zdolność do kreowania śmiałych i realnych pomysłów, a przede wszystkim skuteczność w ich realizacji. Tak planujemy rozwój miasta, by nie tylko wykorzystać wszystkie pozostające dzisiaj w naszych rękach atuty, ale tworzyć nowe. Miasto ma być celem podroży, a nie tylko jej punktem etapowym. Liczymy na liczne odwiedziny naszych najbliższych sąsiadów Czechów, ale także gości z całej Europy. Szwedzkie konsorcjum kupiło Jastrzębską Społkę Turystyczną i chce modernizować hotel Diament. Wielki kapitał zaczyna dostrzegać, że Jastrzębie Zdrój to miasto, z którego jest tak samo blisko do Warszawy, jak do Wiednia i Pragi. Miejsc pracy w górnictwie będzie przybywać. Ale miasto potrzebuje aktywności w innych sferach szerokie pole do popisu mają w Jastrzębiu Zdroju ci, którzy działają w usługach i rzemiośle, których w mieście zdecydowanie brakuje. Bardzo zależy mi na tym, aby Jastrzębie Zdrój nie było kojarzone wyłącznie poprzez pryzmat węgla. Marzy mi się ono jako ważny ośrodek akademicki i są na to realne szanse, bo oprócz AGH mamy już filie Uniwersytetu Śląskiego i katowickiej Akademii Wychowania Fizycznego. Nie bez przyczyny tak bardzo troszczymy się o rozwój bazy sportowej. Jatrzębianie to skupisko ludzi, których korzenie wywodzą się z całej Polski, a sport pierwszoligowa siatkówka, drugoligowa piłka nożna, hokej - bardzo integruje tę wciąż młodą społeczność, służy odnajdywaniu jej poczucia tożsamości, a w konsekwencji buduje postawy aktywne, zaangażowane w sprawy o innym, szerszym niż sportowy, wymiarze. Stawiamy na dziedziny, które nie tylko podnoszą poziom życia, ale są także atrakcyjne dla każdego Europejczyka. W dobie globalnej gospodarki i społeczeństwa informacyjnego musimy dbać o to, by mieć do zaproponowania nie tylko możliwości biznesowe, ale także atrakcje, które przyciągną do nas ludzi z całego świata. Dziękuję za rozmowę. nr 67 17

18 nr 67 WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW Z FUNDUSZY STRUKTURALNYCH I FUNDUSZU SPÓJNOŚCI Polska i nowe państwa członkowskie UE Coraz częściej przyglądamy się sytuacji w dziedzinie skuteczności w sięganiu po unijne pieniądze. Jako największy, spośród dziesięciu nowych krajów UE w wartościach bezwzględnych tego wsparcia otrzymamy najwięcej, lecz poniższe dane jednoznacznie wskazują, że nie wyróżniamy się w tej sferze ani na korzyść, ani też in minus. W każdym razie to bardzo pouczające zestawienie Poniższy wykres przedstawia wykorzystanie środków z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w poszczególnych nowych Państwach Członkowskich w odniesieniu do poziomu kontraktacji oraz dokonanych płatności i transferów z Komisji Europejskiej. Wykorzystanie funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności (wg stanu na 31 października 2007 r.) Największe wykorzystanie środków w stosunku do alokacji na lata wg stanu na koniec października 2007 r. ma miejsce dla Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, natomiast najmniej dynamicznie w skali nowych Państw postępuje wydatkowanie środków Funduszu Spójności. Wykorzystanie środków w ramach funduszy strukturalnych w poszczególnych Państwach EU-10. Wykorzystanie funduszy strukturalnych (wg stanu na 31 Analiza powyższego wykresu wskazuje, że w chwili obecnej cztery Państwa Członkowskie Czechy, Węgry, Malta oraz Słowacja nie zakontraktowały jeszcze całości dostępnych środków. Natomiast płatności z Komisji Europejskiej dokonane na rzecz poszczególnych Państw wahają się na poziomie pomiędzy 41% - 66% alokacji na lata Poziom płatności dokonanych przez poszczególne Państwa w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności oscyluje pomiędzy 49% - 61%. Polska pod względem wykorzystania środków znajduje się na piątym miejscu, co obrazuje poniższy wykres. Poziom płatności w ramach Funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności (wg stanu na 31 października 2007 r.) października 2007 r.) ** Dane dot. Słowenii odnoszą się do płatności poniesionych przez beneficjentów, natomiast w pozostałych Państwach - do środków wypłaconych z funduszy strukturalnych W odniesieniu do procesu kontraktacji należy zauważyć, iż w 8 na 10 nowych Państw Członkowskich wartość zawartych umów przekroczyła alokacje na lata Poniższy wykres natomiast prezentuje płatności dokonane z funduszy strukturalnych w poszczególnych krajach. Poziom płatności w ramach funduszy strukturalnych 18 Przedstawione przez poszczególne Państwa dane pozwoliły także na ocenę wykorzystania środków wg poszczególnych funduszy w skali EU-10. Poziom płatności w Nowych Państwach Członkowskich w ramach poszczególnych funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności (wg stanu na 31 października 2007 r.) (wg stanu na 31 października 2007 r.) ** Dane dot. Słowenii odnoszą się do płatności poniesionych przez beneficjentów, natomiast w pozostałych Państwach - do środków wypłaconych z funduszy strukturalnych Wykorzystanie środków z funduszy strukturalnych w poszczególnych Państwach kształtuje się na poziomie od 51,1% alokacji (Cypr) do 67% alokacji (Estonia). W przypadku Słowenii przedstawione dane dotyczą płatności z poziomu beneficjentów (a więc wydatków na realizację projektow, niezrefundowanych jeszcze z funduszy). Na postawie dostarczonych przez poszczególne Państwa danych sporządzono analizę dynamiki wykorzystania środków na przestrzeni ostatnich 4 lat. Płatności w ramach funduszy strukturalnych w nowych Państwach Członkowskich w ujęciu dynamicznym

19 WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW Z FUNDUSZY STRUKTURALNYCH I FUNDUSZU SPÓJNOŚCI nr 67 Płatności w ramach Funduszu Spójności w nowych Państwach Członkowskich w ujęciu dynamicznym ** Dane dot. Słowenii odnoszą się do płatności poniesionych przez beneficjentów, natomiast w pozostałych Państwach - do środków wypłaconych z funduszy strukturalnych Największe przyspieszenie wydatkowania środków z funduszy strukturalnych w 2007 r. odnotowano w przypadku trzech Państw: Czechy, Malta i Polska. Wykorzystanie środków w ramach Funduszu Spójności w poszczególnych Państwach EU-10. Wykorzystanie Funduszu Spójności (wg stanu na 31 października 2007 r.) Zgodnie z powyższym wykresem obecnie jeszcze trzy Państwa Członkowskie nie zakontraktowaly 100% alokacji w ramach Funduszu Spójności Czechy, Słowacja i Węgry. Poziom płatności w ramach Funduszu Spójności (wg stanu na 31 października 2007 r.) Największe przyspieszenie wydatkowania w ramach Funduszu Spójności w 2007 r. osiągnęły trzy państwa: Czechy, Malta i Cypr. Poziom płatności w nowych Państwach Członkowskich w ramach Funduszu Spójności kształtuje się na poziomie od 33% alokacji (Słowenia) do 56% alokacji (Czechy). Dynamikę wzrostu płatności w ramach Funduszu Spójności obrazuje poniższy wykres. Ogólne tendencje, działania upraszczające podsumowanie W większości nowych Państw Członkowskich konieczne jest przyspieszenie wdrażania programów w 2008 r., by osiągnąć poziom 100% wydatkowania w ramach funduszy strukturalnych, z wyjątkiem Słowenii i Czech, które muszą utrzymać obecny poziom wdrażania osiągnięty w 2007 r. Największe przyspieszenie we wdrażaniu w 2007 roku odnotowano : Fundusze strukturalne: Czechy, Malta. Polska Fundusz Spójności: Czechy, Malta, Cypr W oparciu o informacje przedstawione przez poszczególnych uczestników konferencji należy stwierdzić, iż dotychczas w 9 na 10 Państw podjęto szczegolne działania zmierzające do przyśpieszenia absorpcji. Podjęte działania: zmiany w Uzupełnieniach Programów - 6 Państw (Słowacja, Malta, Litwa, Polska, Estonia, Cypr) realokacja środków - 5 Państw (Czechy, Litwa, Polska, Estonia, Cypr) przygotowanie nowych projektów - 3 Państwa (Czechy, Polska, Estonia) uproszczenia procedur - 5 Państw (Czechy, Litwa, Polska, Estonia, Węgry) inne - 3 Państwa (Łotwa, Polska, Cypr) 19

20 nr GOSPODARKA ODPADAMI: MIEJSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO Pozostaną tylko najsilniejsi Z ANDRZEJEM MALARĄ Wiceprezesem Polskiej Izby Gospodarki Komunalnej, Prezesem Zarządu Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Katowicach Sp z o.o. rozmawia Jacek Broszkiewicz Problem zagospodarowania odpadów komunalnych w kraju tak szybko rozwijającym się jak Polska urasta do rangi pierwszoplanowego. Jeszcze w nie tak odległej przeszłości byliśmy importerem śmieci z zachodniej Europy, dziś nie zawsze umiemy poradzić sobie z własnymi. Żyjemy w czasach, w których śmieci stały się towarem... Właśnie. Poruszył pan kwestię odpowiedzialności za to dobro. Polska, chyba tylko obok Węgier, jest w Unii Europejskiej tym krajem, w którym nie wprowadzono systemowych rozwiązań dotyczących gospodarki odpadami, nie ma więc żadnych reguł porządkujących tę sferę. Cały świat rozwiązał ten problem poprzez wprowadzenie podatku śmieciowego, który jest najlepszym narzędziem finansowym pozwalającym na organizowanie i opłacanie tej dziedziny życia. Zagospodarowanie, przetwarzanie, utylizacja odpadów to procesy, które muszą być podporządkowane jasnym, czytelnym zasadom ujętym w jeden przejrzysty system. Z punktu widzenia przeciętnego zjadacza chleba producenta śmieci - nie ma problemu, bo pod dom podjeżdża śmieciarka i zabiera odpady. To kosztuje, ale śmieci znikają. Owszem, ale tylko z pola widzenia Kowalskiego. MPGK oraz ponad 20 innych firm, które w Katowicach dysponują koncesją na odbiór odpadów w rzeczywistości mimo kontraktów nie odpowiadają za czystość w 360-tysięcznym mieście. Ten kontrakt ze spółdzielnią mieszkaniową, wspólnotą mieszkańców, czy z właścicielem domu jednorodzinnego zawiera tylko parametry określające wielkość pojemnika i częstotliwość odbioru śmieci oraz oczywiście cenę. Podpisujemy z Kowalskim umowę na odbiór 2 metrów sześciennych miesięcznie i jego już nie obchodzi, co zrobić z masą odpadów leżących obok jego pojemnika, na dzikich wysypiskach, w miejscach niedozwolonych. To są setki i tysiące ton śmieci wystawiających nam wszystkim jak najgorsze świadectwo. A wszystko z powodu niezrozumiałej niemożności skopiowania systemów doskonale sprawdzających się u innych. Jaki więc ten system powinien być? Zwornikiem gospodarki odpadami na danym terenie powinna być opłata śmieciowa, nazywana inaczej podatkiem śmieciowym, którą każdy mieszkaniec powinien płacić na rzecz gminy. Dysponując tymi środkami samorząd organizuje system składający się z następujących ogniw: odbiór, zebranie transport zagospodarowanie. Takie rozwiązanie pozwala realnie myśleć o czystości naszych miast i wsi. Znika motywacja do podrzucania własnych śmieci sąsiadom, wywożenia odpadów do lasu. Gmina w ten sposób staje się właścicielem odpadów na swoim terenie. Poza tym, co niezmiernie ważne, gdyby zbudować taki system wtedy będzie można gospodarkę odpadami powiązać z planami samorządów, z ich możliwościami pozyskania środków unijnych na proekologiczne inwestycje infrastrukturalne. Dziś jedynym narzędziem pozwalającym na finansowanie takich zadań są opłaty za korzystanie ze środowiska naturalnego, ale generowały one do tej pory zbyt niskie kwoty, by móc realnie myśleć o zaspokajaniu potrzeb. Szczególnie wyraźnie widać to w wielkich skupiskach ludzkich, takich jak ponad 2- milionowa Aglomeracja Katowicka. Sytuacja jest taka, że wnioski samorządów o dofinansowanie z funduszy UE inwestycji związanych z przetwarzaniem odpadów często przepadają, bo gmina nie może zagwarantować, że przerobi określoną ilość odpadów i inwestycja będzie ekonomicznie opłacalna. Postęp cywilizacyjny i wzrost dobrobytu kosztują, a to nie każdy jest gotów przyjąć do wiadomości. To prawda. Ludzie nie chcą płacić coraz większych podatków i trudno im się dziwić. Z drugiej strony, jeśli chcemy żyć w godziwych warunkach, to każdy powinien wziąć na siebie przynajmniej cząstkę ciężaru odpowiedzialności za zaspokajanie najbardziej podstawowych potrzeb, a taką jest pragnienie życia w czystym otoczeniu. Chciałbym przy tym zwrócić uwagę, że śmieci są powszechnie traktowane jako kłopotliwy, często wstydliwy, problem, który najczęściej chce się załatwić zamiatając go pod dywan. I nic dziwnego. W Polsce prawnie sankcjonuje się stan, w którym odpady nie są traktowane jako surowiec do produkcji cennych dóbr takich jak paliwo odnawialne, komposty z osadów ściekowych, itp. To dlatego poziom uzyskiwania ze śmieci surowca do ich produkcji wynosi u nas zaledwie 2 procent, podczas gdy w najbardziej rozwiniętych krajach jest 15-krotnie wyższy. Jest oczywiste, że podatek śmieciowy pozwoliłby na znaczne zwiększenie możliwości przerobu śmieci na cenne produkty. Rzecz jasna, część tej opłaty konsumowałyby firmy, którym gmina zleca operowanie w tej branży. Trzeba jednak zmienić punkt ciężkości: myśleć nie tylko o składowaniu, ale przede wszystkim o przetwarzaniu. A to wymaga innego spojrzenia na rynek odpadów ich zbieranie, zagospodarowywanie i przetwarzanie. Porządkowanie tego rynku w ramach nowoczesnego systemu wyłoniłoby na danym obszarze tylko poważnych operatorów. Takich, którzy sprostaliby wymogom obowiązujących w każdym z wyżej wymienionych procesów, a przynajmniej w dwóch pierwszych. Uważam, że ustawę o odpadach należy dostosować do realiów, a zwłaszcza do potrzeb osiągnięcia zadowalających poziomów odzysku. Odpady poddane obróbce nie powinny w nomenklaturze funkcjonować jako takie, lecz jako surowiec lub produkt wyprodukowany na ich bazie.