Dzielenie wyrazu na sylaby

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Dzielenie wyrazu na sylaby"

Piotr Pietrzak
7 lat temu
Przeglądów:

1 Dzielenie wyrazu na sylaby Pobrano z Dzielenie wyrazu na sylaby Sylaba to taka część wyrazu, w której znajduje się jedna krótka samogłoska, jedna długa samogłoska lub dyftong. Przy dzieleniu wyrazu na sylaby należy pamiętać o następujących zasadach: Jeżeli między samogłoskami znajduje się spółgłoska, wtedy zostaje ona przy kolejnej samogłosce. Przykłady: ka-la, mi-nä, suo-ma-lai-nen Jeżeli między samogłoskami znajdują się dwie spółgłoski (w tym spółgłoska długa), podział na sylaby jest między nimi. Przykłady: kyl lä, bus si, suk ka, met sä, tal vi, haus ka, jal ka Jeżeli między samogłoskami znajdują się przynajmniej trzy spółgłoski, podział na sylaby jest przed ostatnią z nich. Natomiast jeżeli wśród tych spółgłosek znajdują się dwie identyczne litery (tj. spółgłoska długa), wtedy podział sylaby jest między nimi. Przykłady: pank ki, kort ti, myrs ky, at tri-buut-ti

Przykłady: ka-la, mi-nä, suo-ma-lai-nen Jeżeli między samogłoskami znajdują się dwie spółgłoski (w tym spółgłoska długa), podział na sylaby jest między nimi.

2 Jeżeli dwie samogłoski (z wyjątkiem dyftongu i długiej samogłoski) znajdują się w wyrazie obok siebie, podział na sylaby jest między nimi. Przykłady: te os, pi an, ko e Dyftongi i samogłoski długie są niepodzielne przy tworzeniu sylab. Przykłady: kau-as, keit-ti-ö, au-to, aa-mu, an-taa Wyrazy jednosylabowe zawierają tylko jedną (krótką bądź długą) samogłoskę lub dyftong. Przykłady: jo, maa, kuu, työ, tie Umiejętność dzielenia słowa na sylaby jest przydatna przy niektórych zagadnieniach gramatycznych na przykład przy wymianie spółgłosek lub przy stopniowaniu przymiotnika, kiedy istotne jest określenie liczby sylab. Literatura: Suomen kielen tikapuut: Kielioppi- ja harjoituskirja alkeistaso 1, Heikki Kangasniemi, s Kieli käyttöön suomen kielen alkeisoppikirja, Marjukka Kenttälä, s. 15 Zasada harmonii samogłosek Pobrano z

Przykłady: kau-as, keit-ti-ö, au-to, aa-mu, an-taa Wyrazy jednosylabowe zawierają tylko jedną (krótką bądź długą) samogłoskę lub dyftong.

3 W języku fińskim obowiązuje zasada harmonii samogłosek. Polega to na tym, że w danym wyrazie fińskim znajdziemy na ogół samogłoski należące do tej samej grupy, tzn. albo przednie (ä, ö, y), albo tylne (a, o, u). Samogłoski średnie (e, i) mogą się łączyć zarówno z samogłoskami tylnymi jak i przednimi. Innymi słowy w wyrazie zawierającym ä, ö, y nie mogą występować samogłoski a, o, u i na odwrót. Przykłady: koulussa (w szkole) taksissa (w taksówce) kysyvät (pytają) köyhä (biedny) Wyjątkiem od tej zasady są wyrazy złożone. Zasada harmonii samogłosek obowiązuje wtedy w jednej części wyrazu np.: voi (masło) +leipä (chleb) = voileipä (kanapka) jää (lód) + kaappi (szafka) = jääkaappi (lodówka)

Innymi słowy w wyrazie zawierającym ä, ö, y nie mogą występować samogłoski a, o, u i na odwrót.

4 Wymowa fińska Pobrano z Każdy Polak słysząc język fiński po raz pierwszy pewnie miał wrażenie, że jest to język nie z tego świata. Z pewnością nie brzmi on podobnie do znanych nam języków europejskich, takich jak angielski, hiszpański czy niemiecki. Wbrew pozorom wymowa fińska nie jest taka trudna. Dobrą wiadomością jest to, że czytamy tak, jak piszemy. Język fiński jest językiem fonetycznym i każda litera jest wypowiadana zawsze w ten sam sposób. np. kone (maszyna) przeczytamy [kone]. Dla porównania język angielski może sprawiać większe trudności w wymowie, ponieważ niektóre litery mogą być wymawiane w różny sposób, np. e w języku angielskim może być wymówione jako e, i lub nawet pominięte w wymowie. W języku fińskim e jest zawsze wymawiane jako e. Samogłoski

Dobrą wiadomością jest to, że czytamy tak, jak piszemy. Język fiński jest językiem fonetycznym i każda litera jest wypowiadana zawsze w ten sam sposób. np. kone (maszyna) przeczytamy [kone].

5 Polacy największe problemy mają w wymowie samogłosek. Powodem jest to, że w języku fińskim występują inne dźwięki niż w języku polskim (ä, ö, y), długość samogłosek może być różna oraz samogłoski często występują w parach zwanymi dyftongami. Występują następujące samogłoski w języku fińskim: a, e, i, o, u, y, ä, ö ä brzmi jak dźwięk między a i e. Aby wymówić tę głoskę należy szeroko otworzyć usta jak do a i spróbować powiedzieć e. Podobna głoska występuje w angielskim wyrazie cat lub niemieckim Käse. ö między o i e. Aby ją wymówić usta należy ułożyć jak do o i wymówić e. Podobnie jak niemieckim wyrazie schön. y między u i i. Aby ją wymówić usta należy ułożyć jak do u i wymówić i. Podobnie jak w niemieckim wyrazie für lub hübsch. e usta są bardziej zwężone i rozciągnięte niż w języku polskiego Samogłoski mogą być wypowiadane krótko (zapisywane za pomocą jednej litery) lub długo (zapisywane za pomocą dwóch jednakowych litery). Samogłoskę długą wymawiamy jednym ciągiem, nie robiąc pauzy. Należy także pamiętać, że długość samogłoski często zmienia znaczenie słowa: samogłoska krótka samogłoska długa a asia rzecz Aasia Azja o jo już joo tak u uni sen uuni piec ä sä ty (potocznie) sää pogoda ö mökki domek letniskowy insinööri inżynier y pyhä święty pyyhe ręcznik

Występują następujące samogłoski w języku fińskim: a, e, i, o, u, y, ä, ö ä brzmi jak dźwięk między a i e. Aby wymówić tę głoskę należy szeroko otworzyć usta jak do a i spróbować powiedzieć e.

6 e te wy tee herbata i kivi kamień kiivi kiwi Samogłoski mogą występować w parach tzw. dyftongach: ai aika czas ei keino środek, metoda ui kuinka jak oi koira pies yi lyijy ołów äi äiti mama öi öisin w nocy au kaunis ładny eu neula igła iu hiukset włosy ou joulu Boże Narodzenie äy käydä iść öy köyhä biedny ie kieli język uo tuoli krzesło yö syödä jeść Spółgłoski W porównaniu z wymową fińskich samogłosek, wymowa spółgłosek jest o wiele prostsza. Większość liter jest wymawiana podobnie jak w języku polskim. Następujące spółgłoski występują w języku fińskim: d, g, h, j, k, l, m, n, p, r, s,

igła iu hiukset włosy ou joulu Boże Narodzenie äy käydä iść öy köyhä biedny ie kieli język uo tuoli krzesło yö syödä jeść Spółgłoski W porównaniu z

7 t, v oraz tylko w wyrazach obcych: b, c, f, q, š, sh, x, z, zh, å v wymawiane jak polskie w c w większości przypadków jak polskie k š, sh wymawia się jak polskie sz z wymawiane jak ts zh wymawiamy jak polskie ż å wymawiane jak o Podobnie jak samogłoski, spółgłoski również mogą być wypowiadane krótko (zapisywane za pomocą jednej litery) lub długo (zapisywane za pomocą dwóch jednakowych litery). Spółgłoskę długą wymawiamy jako jedną całość, robiąc krótką przerwę między sylabami. Długość spółgłoski może zmienić znaczenie słowa: spółgłoska krótka spółgłoska długa k kuka kto kukka kwiat p tapa zwyczaj tappaa zabijać t mato robak matto dywan m lama depresja lammas owca n kana kurczak kannu dzbanek l kala ryba kallis drogi r pora wiertło porras schody s käsi ręka kassi torba Akcent Akcent w języku fińskim pada zawsze na pierwszej sylabie. np. Minä asun

Spółgłoskę długą wymawiamy jako jedną całość, robiąc krótką przerwę między sylabami.

8 Helsingissä. W wyrazach złożonych każda część zachowuje swój akcent główny, np. sanakirja. Symulatory mowy w Internecie Aby sprawdzić poprawną wymowę polecam strony: Google translate Po wybraniu Z języka : fiński, Na język : polski i wpisaniu słowa lub zdania, należy kliknąć Słuchaj Alfabet Alfabet jest zbliżony do polskiego. Inaczej przeliterowane w porównaniu z alfabetem polskim będą : c, g, h, j, k, v, w, x, y, z A a [aa] K k [koo] U u [uu] B b [bee] L l [äl] V v [vee] C c [see] M m [äm] W w [kaksois-vee] D d [dee] N n [än] X x [äks] E e [ee] O o [oo] Y y [yy] F f [äf] P p [pee] Z z [tseta] G g [gee] Q q [kuu] Å å [ruotsalainen oo] H h [hoo] R r [är] Ä ä [ää] I i [ii] S s [äs] Ö ö [öö] J j [jii] T t [tee]

pl/ Po wybraniu Z języka : fiński, Na język : polski i wpisaniu słowa lub zdania, należy kliknąć Słuchaj Alfabet Alfabet jest zbliżony do polskiego.

9 Ogólna charakterystyka gramatyki języka fińskiego Pobrano z W języku fińskim nie ma przedimków (określonych, nieokreślonych), które występuję np. w języku angielskim (a, the). Nie ma rodzajów gramatycznych, które występują np. w języku polskim (rodzaj męski, żeński, nijaki). Różne formy gramatyczne i wyrazy tworzy się za pomocą końcówek gramatycznych, stąd mało jest przyimków (odpowiedników polskich w, do, od, po). Zaimki osobowe, pytania, przypuszczenia i inne części zdania są również wyrażone w postaci przyrostków. Przez to mamy do czynienia często z bardzo

Nie ma rodzajów gramatycznych, które występują np. w języku polskim (rodzaj męski, żeński, nijaki).

10 długimi wyrazami. talo dom talossa w domu talossani w moim domu talossanikin również w moim domu puhuu mówi puhuisi mógłby mówić puhuisiko? czy mógłby mówić? W języku fińskim jest 15 przypadków. Rzeczowniki, przymiotniki, zaimki oraz liczebniki odmieniają się przez przypadki. Przy odmianie przez przypadku dochodzi często do zmiany spółgłosek lub ich zaniku, np. katu ulica, kadulla na ulicy Turku miasto Turku, Turussa w mieście Turku Czasowniki odmieniają się przez osoby i dzielą się na 6 grup w zależności od końcówki bezokolicznika. Co ułatwi naukę jest to, że w języku fińskim nie ma czasu przyszłego, który wyraża się za pomocą czasu teraźniejszego. Natomiast są trzy czasy przeszłe. Zmiany spółgłosek również zachodzą w czasownikach.

Przy odmianie przez przypadku dochodzi często do zmiany spółgłosek lub ich zaniku, np.

Podobne dokumenty

Apostrof w języku fińskim

Apostrof w języku fińskim Pobrano z www.suomika.pl Kiedy pojawia się apostrof w języku fińskim? Apostrof (heittomerkki, apostrofi) w języku fińskim stosujemy w następujących sytuacjach: 1. Przy odmianie